Môû baøi
Trong quaù trình sinh toàn vaø phaùt trieån haøng ngaøn naêm cuûa mình, con ngöôøi ñaõ
xaây döïng vaø phaùt trieån neân moät xaõ hoäi traûi qua nhieàu phöông thöùc saûn xuaát maø
ñaëc tröng nhaát cuûa noù laø cheá ñoä sôû höõu. Cho ñeán nay, con ngöôøi quan heä vôùi
nhieàu hình thöùc sôû höõu :sôû höõu toaøn daân, sôû höõu nhaø nöôùc, sôû höõu taäp theå, sôû
höõu caù theå, sôû höõu tö baûn tö nhaân vaø caùc hình thöùc sôû höõu hoãn hôïp. Trong ñoù,
sôû höõu nhaø nöôùc ñöôïc coi laø moät trong ba loaïi hình sôû höõu cô baûn cuûa neàn kinh
teá nöôùc ta: sôû höõu nhaø nöôùc, sôû höõu tö nhaân, sôû höõu hoãn hôïp.
Hôn möoøi naêm ñoåi môùi ñaát nöôùc theo ñònh höôùng Xaõ hoäi chuû nghóa ôû nöùôc ta
ñaõ chöùng toû tính ñuùng ñaén cuûa ñöôøng loái ñoåi môùi, cuûa chính saùch ña daïng hoaù
caùc hình thöùc sôû höõu do Ñaûng ta khôûi xöôùng vaø laõnh ñaïo toaøn daân thöïc hieän.
Qua thöïc tieãn, moät neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn ñöông nhieân phaûi bao goàm
nhieàu hình thöùc sôû höõu, chöù khoâng theå chæ coù hai hình thöùc sôû höõu-toaøn daân vaø
taäp theå –nhö quan nieäm tröôùc ñaây. Sôû höõu nhaø nöôùc gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån
cuûa khu vöïc kinh teá quoác doanh, khu vöïc caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc. Nhöng
cho ñeán nay, möùc ñoùng goùp cuûa kinh teá quoác doanh khoâng töông xöùng vôùi söï
ñaàu tö vaø mong ñôïi cuûa nhaø nöôùc. Khu vöïc kinh teá quoác doanh vaãn chöa vuôït
qua ngöôõng cöûa lao ñoäng taát yeáu, kinh doang thua loã nghieâm troïng, laø gaùnh
naëng ñoái vôùi ngaân saùch nhaø nöôùc vaø toaøn xaõ hoäi. Moät soá doanh nghieäp laøm aên
suùt keùm do nhieàu nguyeân nhaân, trong ñoù coù nguyeân nhaân chuû quan laø laõnh ñaïo
yeáu keùm, tham nhuõng gaây haäu quaû nghieâm troïng. Song ôû vò trí chuû ñaïo, kinh teá
quoác doanh khoâng nhaát thieát phaûi chieám tyû troïng cao hay aùp ñaûo trong cô caáu
sôû höõu, nhaát laø ôû chaëng ñaàu thôøi kì quaù ñoä. Tuy nhieân, theo ñaø phaùt trieån cuûa
löïc löôïng saûn xuaát vaø cuûa neàn saûn xuaát haøng hoaùõ quy moâ lôùn theo ñònhh höôùng
Xaõ hoäi chuû nghóa, tyû troïng kinh teá quoác doanh coù theå ñöôïc naâng daàn, vaø tính
chaát chuû ñaïo cuûa kinh teá quoác doanh do ñoù seõ phaùt huy maïnh hôn.
3
Nöôùc ta laø moät nöôùc Xaõ hoäi chuû nghóa, Ñaûng Coäng Saûn laõnh ñaïo toaøn daân xaây
döïng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc theo ñònh höôùng Xaõ hoäi chuû nghóa, do ñoù sôû höõu
nhaø nöôùc coù vai troø raát quan troïng khoâng chæ trong vieäc phaùt trieån kinh teá maø
coøn laø moät nhaân toá quyeát ñònh söï oån ñònh tình hình chính trò. Laøm roõ sôû höõu
nhaø nöôùc giuùp ta coù nhöõng quyeát ñònh ñuùng ñaén trong vieäc xaây döïng vaø phaùt
trieån ñaát nöôùc.
4
Noäi dung
1.Kinh teá chính trò Maùc –Leânin ñoái vôùi vaán ñeà giaûi quyeát Sôû höõu nhaø nöôùc.
1.1.Sôû höõu laø gì ?
1.1.1.Sôû höõu laø quan heä cô baûn nhaát cuûa con ngöôøi trong quaù trình
saûn xuaát. Ñoù laø chieám höõu cuûa moät ngöôøi hay cuûa moät coäng ñoàng ngöôøi
(chuû theå sôû höõu) ñoái vôùi nhöõng thöïc theå cuûa theá giôùi vaät chaát (ñoái töôïng
hay khaùch theå sôû höõu). Vôùi ñaëc tröng thuoäc veà chuû theå sôû höõu, ñoái töôïng
sôû höõu do chuû theå sôû höõu chieám höõu thöôøng xuyeân hay taïm thôøi, moät
phaàn hay taát caû.
1.1.2. Chuû theå sôû höõu laø ngöôøi coù quyeàn chieám höõu ñoái töôïng sôû höõu.
Chuû theå sôû höõu bao giôø cuõng laø moät ngöôøi cuï theå hoaëc moät coäng ñoàng
ngöôøi cuï theå.
1.1.3. Ñoái töôïng sôû höõu laø thöïc theå vaät chaát bieåu hieän döôùi daïng töï
nhieân, ñaát ñai, naêng löôïng, thoâng tin, cuûa caûi, trí tueä hoaøn toaøn hay moät
phaàn thuoäc veà chuû theå sôû höõu.
Quan heä sôû höõu bao goàm quan heä giöõa chuû theå sôû höõu vaø ñoái töôïng,
vaø quan heä giöõa caùc chuû theå sôû höõu vôùi nhau. Nhöõng quan heä naøy mang
tính chaát kinh teá –xaõ hoäi, quyeát ñònh caùc hình thöùc phaân phoái taøi saûn,
saûn phaåm, thu nhaäp, giaù trò giöõa caùc chuû theå sôû höõu.
Tröôùc ñaây quan heä chuû theå sôû höõu vaø ñoái töoïng sôû höõu ñöôïc quy veà
quan heä giöõa chuû theå sôû höõu vaø tö lieäu saûn xuaát, coù nghóa laø tö lieäu saûn
xuaát ñöôïc coi laø yeáu toá cô baûn, thaäm chí laø duy nhaát, trong caùc ñoái töôïng
sôû höõu. Ngaøy nay, trong ñieàu kieän saûn xuaát hieän ñaïi vai troø cuûa yeáu toá
vaät chaát coù phaàn giaûm ñi, coøn vai troø cuûa nhöõng yeáu toá phi vaät chaát taêng
leân. Ñieàu ñoù khoâng coù nghóa laø trong caùc ñoái töôïng sôû höõu, tö lieäu saûn
5
xuaát ñaõ rôi xuoáng haøng thöù yeáu, maø chæ coù nghóa noù khoâng coøn laø ñoái
töôïng sôû höõu duy nhaát. Vì vaäy, ñoái töôïng sôû höõu bao goàm raát nhieàu thöù :
tö lieäu saûn xuaát, taøi saûn, nhaân löïc, thoâng tin, trí tueä.
Noäi dung chính cuûa sôû höõu laø quyeàn chieám höõu, quyeàn söû
duïng vaø quyeàn ñònh ñoaït. Sôû höõu laø quan heä cô baûn nhaát cuûa quan heä
saûn xuaát –cô sôû kinh teá cuûa caùc hình thaùi kinh teá –xaõ hoäi. Cuøng vôùi caùc
quan heä kinh teá xaõ hoäi khaùc, sôû höõu mang tính chaát lòch söû. ÔÛ moãi thôøi
ñaïi lòch söû, sôû höõu phaùt trieån khaùc nhau vaø bieåu hieän baèng nhöõng hình
thaùi phuø hôïp vôùi caùc quan heä xaõ hoäi khaùc. Söï phaùt trieån cuûa caùc hình thaùi
sôû höõu laø do söï phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát quyeát ñònh. Phöông
thöùc saûn xuaát thay ñoåi laøm cho hình thaùi sôû höõu thay ñoåi. Söï khaùc bieät
giöõa hình thaùi sôû höõu naøy vôùi hình thaùi sôû höõu khaùc laø tuyø thuoäc vaøo
trình ñoäï chín muoài veà kinh teá cuûa xaõ hoäi, tuyø thuoäc vaøo tính chaát keát hôïp
söùc lao ñoäng vôùi tö lieäu saûn xuaát.
1.2. Sôû höõu Nhaø nöôùc
Trình ñoä xaõ hoäi hoaù saûn xuaát ôû nöôùc ta coøn thaáp , khoâng ñoàng ñeàu, vì
vaäy öùng vôùi noù coù caùc hình thöùc sôû höõu khaùc nhau, trong ñoù coù sôû höõu
nhaø nöôùc
1.2. 1 Khaùi nieäm “Sôû höõu Nhaø nöôùc”
Sôû höõu Nhaø nöôùc :laø hình thöùc Sôû höõu maø Nhaø nöôùc laø ñaïi dieän cho
nhaân daân sôû höõu taøi nguyeân, taøi saûn nhöõng Tö lieäu Saûn xuaát chuû yeáu vaø
nhöõng cuûa caûi cuûa ñaát nöôùc.
Sôû höõu nhaø nöôùc nghóa laø Nhaø nöôùc laø chuû Sôû höõu, coøn quyeàn
Söû duïng giao cho caùc toå chöùc, ñôn vò kinh teá vaø caùc caù nhaân ñeå phaùt
trieån kinh teá moät caùch hieäu quaû nhaát, ñoù laø Söï taùch bieät quyeàn Sôû höõu vaø
quyeàn Söû duïng, chuû Sôû höõu vôùi chuû kinh doanh, laøm cô Sôû vaø taïo ñieàu
6
kieän ñeå Nhaø nöôùc thöïc hieän vai troø kinh teá cuûa mình, coøn doanh nghieäp
nhaø nöôùc coù ñöôïc tính töï chuû cuûa ñôn vò Saûn xuaát haøng hoaù thaät söï.
1.2. 2 Giaûi quyeát Sôû höõu Nhaø nöôùc
*Coù hai phöông phaùp giaûi quyeát sôû höõu nhaø nöôùc:
- vaãn giöõ sôû höõu nhaø nöôùc :
Doanh nghieäp Nhaø nöôùc coâng ích :toàn taïi khoâng phaûi vì lôïi nhuaän
maø ñeå caân ñoái trong neàn kinh teá, ñaûm baûo chính saùch xaõ hoäi, vì theá bao caáp
laø taát yeáu cuûa neàn kinh teá.
Doanh nghieäp Nhaø nöôùc : toàn taïi caïnh tranh bình daúng veà lôïi nhuaän
Giaûm sôû höõu nhaø nöôùc : Baûn chaát laø xoaù boû haún sôû höõu nhaø nöôùc ñeå chuyeån
Sang Sôû höõu khaùc
*Sôû höõu nhaø nöôùc veà ñaát ñai :
Muïc tieâu cuûa Sôûû höõu laø Sôûû höõu cho moïi ngöôøi, bieán voâ saûn thaønh
höõu saûn, ñaàu vaøo cô sôû cho ñaàu ra, phaân phoái caùc yeáu toá Saûn xuaát ( SLÑ,
TLSX ) ñeå töø ñoù coù theå phaân phoái thu nhaäp. Sôû höõu theá naøo ñöùng töø goùc ñoä
hieäu quaû ñeå giaûi quyeát.
2. Vieät Nam vaø vaán ñeà giaûi quyeát sôû höõu nhaø nöôùc :
Lòch söû ñaõ cho chuùng ta thaáy, trong moãi phöông thöùc Saûn xuaát nhaát
ñònh bao giôø cuõng coù moät loaïi hình sôû höõu daëc tröng, giöõ vai troø chuû ñaïo,
trong khi vaãn coøn toàn taïi caùc hình thöùc sôû höõu khaùc. Lòch Söû cuõng ñaõ töøng
chöùng kieán Söï toàn taïi cuûa caùc cheá ñoä Sôû höõu nhö:coâng xaõ nguyeân thuyû, tö
höõu noâ leä, tö höõu phong kieán, tö höõu tö baûn chuû nghóa, coâng höõu Xaõ hoäi chuû
nghóa(XHCN) maø ngoaøi caùc hình thöùc Sôû höõu chuû yeáu, ñaëc tröng cho moãi
phöông thöùc Saûn xuaát, thì tronh moãi thôøi ñaïi coøn coù quan heä tö höõu nhoû cuûa
ngöôøi lao ñoäng döôùi nhieàu möùc ñoä khaùc nhau vaø chòu Söï chi phoái, taùc ñoäng
cuûa caùc hình thöùc Sôû höõu chuû yeáu. Maët khaùc, thöïc tieãn cuûa theá giôùi hieän ñaïi
ñaõ cho thaáy raèng, baát kyø moät nöôùc naøo, duø möùc ñoä phaùt trieån vaø coù cheá ñoä
7
chính trò khaùc nhau, vaãn toàn taïi nhieàu hình thöùc Sôû höõu. Ñoù laø moät taát yeáu
hieän thöïc.
Trong giai ñoaïn hieän nay, neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn vaän
haønh theo cô cheá thò tröôøng, ñi ñoâi vôi taêng cöôøng vai troø quaûn lyù cuûa nhaø
nöôùc theo ñònh höôùng XHCN ôû nöôùc ta bao goàm nhieàu hình thöùc Sôû höõu
nhö:Sôû höõu toaøn daân, Sôû höõu nhaø nöôùc, Sôû höõu taäp theå, Sôû höõu caù theå, Sôû
höõu tö baûn tö nhaân vaø caùc hình thöùc Sôû höõu hoãn hôïp. Trong phaïm vi ñeà taøi
naøy, chuùng ta chæ xem xeùt, phaân tích vaán ñeà giaûi quyeát SHNN.
2. 1 Söï taát yeáu phaûi giaûi quyeát Sôû höõu nhaø nöôùc ôû Vieät Nam.
Trong thôøi kyø bao caáp tröôùc ñaây, khoânng chæ ôû nöôc ta maø coøn
ôû moät Soá nöôùc khaùc trong heä thoáng Xaõ hoäi chuû nghóa, thöôøng ñoàng nhaát
sSHNN vôùi Sôû höõu toaøn daân. Söï phaùt trieån cuûa Sôû höõu toaøn daân gaén lieàn vôùi
Söï phaùt trieån cuûa khu vöïc kinh teá quoác doanh. Hôn boán thaäp kyû qua ôû nöôùc ta,
phaùt trieån kinh teá quoác doanh ñöôïc xem laø muïc tieâu cuûa CNXH, laø cô Sôû cuûa
neàn kinh teá XHCN. Vì vaäy caøng phaùt trieån nhanh kinh teá quoác doanh thì caøng
tieán gaàn tôùi CNXH, vaø quy moâ cuûa caùc ñôn vò kinh teá quoác doanh caøng lôùn thì
ôû ñoù nhöõng yeáu toá cuûa CNXH caøng ñöôïc bieåu hieän ñaây ñuû.
Do nhaàm laãn nhö vaäy maø coù moät thôøi gian khaù daøi, ngöôøi ta thöôøng boû
queân hình thöùc SHNN, chæ quan taâm ñaëc bieät tôùi hình thöùc Sôû höõu toaøn daân vôùi
cheá ñoä coâng höõu toàn taïi döôùi hai hình thöùc Sôû höõu toaøn daân vaø taäp theå. Vaø
cuõng bôûi Sôû höõu toaøn daân ñöôïc gaén lieàn keátvôùi Söï phaùt trieån cuûa khu vöïc kinh
teá quoác doanh, vì vaäy maø chuùng ta ñaõ ra Söùc quoác doanh hoaù neàn kinh teá vôùi
nieàm tin cho raèng chæ coù nhö vaäy môùi coù CNXH nhieàu hôn. Thöïc ra So quan
nieäm ñoù Sôû höõu toaøn daân ñaõ trôû thaønh thöù Sôû höõu khoâng phaûi cuûa moät chuû Sôû
höõu naøo.
Trong moät xaõ hoäi maø Nhaø nöôùc coøn toàn taïi thì Sôû höõu toaøn daân chöa coù ñieàu
kieän vaän ñoäng treân beà maët cuûa ñôøi Soàng kinh teá noùi chung. Hình thöùc SHNN,
8
xeùt veà toång theå, môùi chæ laø keát caáu beân ngoaøi cuûa Sôû höõu, coøn keát caáu beân
trong chuû yeáu theå hieän quyeàn Sôû höõu ñoù ôû khu vöïc kinh teá quoác doanh, khu
vöïc doanh nghieäp nhaø nöôùc
2. 2. Taàm quan troïng cuûa Sôû höõu Nhaø nöôùc ôû Vieät Nam
Chuùng ta ñeàu bieát, caùc quan heä Sôû höõu XHCN chæ xuaát hieän khi LLSX ñaõ trôû
neân maâu thuaãn vôùi hình thöùc chieám höõu tö baûn tö nhaân nhöng vaãn chöa hoaøn
toaøn xaõ hoäi hoaù trong phaïm vi toaøn xaõ hoäi, quan heä Sôû höõu XHCN laø moät böôùc
phaùt trieån lòch Söû cho Söï hình thaønh moät caùch ñaày ñuû cheá ñoä Sôû höõu xaõ hoäi
cao nhaát, noù laø Söï xoaù boû vieäc phaân chia xaõ hoäi thaønh giai caáp ñoái khaùng, xoaù
boû maâu thuaãn giöõa chuû Sôû höõu TLSX vaø ngöôøi voâ Saûn
Tuy nhieân, Seõ laø Sai laàm khi cho raèng trong CNXH thì SHNN laø cô baûn,
chuû yeáu, coøn caùc hình thöùc Sôû höõu khaùc chæ laø hình thöùc Sôû höõu XHCN chöa
chín muoài vaø thöù, yeáu. Bôûi leõ vaán ñeà quan troïng trong quan heä Sôû höõu laø xaùc
ñònh ñòa vò cuûa ngöôøi lao ñoäng vôùi tö caùch laø chuû Sôû höõu toaøn quyeàn veà
nhöõng ñieàu kieän vaø keát quaû cuûa Saûn xuaát.
Chính vì vaäy maø ôû ñaây chuùng ta caàn phaûi hieâu raèng Sôû höõu xaõ hoäi ñoái vôùi
TLSX vöøa thuoäc Sôû höõu cuûa taát caû moïi ngöôøi vöøa thuoäc Sôû höõu moät ngöôøi.
Treân thöïc teá, khoâng theå ñaët toaøn boä hay phaàn lôùn Söï taêng tröôûng cuûa neàn
kinh teá, Söï bieán ñoåi cô caáu cuûa neàn kinh teá, Söï bieán ñoåi cuûa kó thuaät vaø coâng
ngheä hieän ñaïi treân phaïm vi toaøn boä neàn kinh teá hoaøn toaøn vaøo tay tö nhaân vì
hoï chöa ñuû khaû naêng, thöïc löïc vaø uy tín caàn thieát. ÔÛû nöôùc ta, ñaûm nhaän vai troø
naøy phaûi laø khu vöïc kinh teá Nhaø nöôùc
2. 3. Hình thöùc toå chöùc cuûa sôû höõu nhaø nöôùc
Caûi caùch cheá ñoä Sôû höõu nhaø nöôùc caàn ñöôïc xem nhö moät khaâu trung taâm vaø
ñieåm xuaát phaùt quan troïng ñeå giaûi quyeát yeâu caàu böùc xuùc cuûa neàn kinh teá haøng
hoaù ñaët ra laø xaùc ñònh roõ quyeàn Sôû höõu taøi Saûn, tieàn voán cuûa caùc doanh nghieäp
nhaø nöôùc hieän nay
9
Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy, tröôùc tieân caàn thoáng nhaát quan ñieåm chæ Söû
duïng coâng cuï ‘ SHNN’ ôû nhöõng nghaønh vaø nhöõng thôøi ñieåm maø noù coù theå phaùt
huy ñöôïc taùc duïng kích thích Söï phaùt trieån coù hieäu quaû cuûa neàn kinh teá. SHNN
caàn ñöôïc duy trì, cuûng coá vaø phaùt trieån ôû moät nghaønh vaø moät Soá cô Sôû troïng
yeáu, then choát, quyeát ñònh ñeán toác ñoä taêng tröôûng cuûa toaøn boä neàn kinh teá, ñeán
Söï bieán ñoåi caên baûn cuûa cô caáu kinh teá trong vieäc aùp duïng kyõ thuaät, coâng ngheä
muõi nhoïn, coù taùc duïng laøm “ baø ñôõ “ vaø hoã trôï cho caùc thaønh phaàn kinh teá
khaùc phaùt trieån. ÔÛ caùc ngaønh ñoøi hoûi voán ñaàu tö lôùn nhöng thu hoài chaäm vaø tyû
Suaát lôïi nhuaän quaù thaáp maø caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc khoâng coù khaû naêng
hoaëc khoâng muoán ñaàu tö, vaø ôû moät Soá ngaønh, cô Sôû coù lôïi nhuaän Sieâu ngaïch
cöïc lôùn nhaèm taïo cô Sôû kinh teá caàn thieát cho Nhaø nöôùc quaûn lyù ôû taàm vó moâ vaø
thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï, chính Saùch xaõ hoäi cuûa mình.
Khoâng neân quan nieäm raèng ôû caùc Doanh nghieäp Nhaø nöôùc, Nhaø nöôùc phaûi ñaàu
tö 100%. ÔÛ nhieàu nöôùc, coâng ty thuoäc khu vöïc kinh teá Nhaø nöôùc laø coâng ty coù
Soá coå phaàn khoáng cheá do Nhaø nöôùc naém.
Trong quaù trình kinh doanh, caùc hình thöùc Sôû höõu cuûa doanh nghieäp coù theå
thay ñoåi. ÔÛ thôøi ñieåm naøy, moät Soá doanh nghieäp ñöôïc coi laø troïng yeáu, muõi
nhoïn cho Söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá buoäc Nhaø nöôùc phaûi naém toaøn boä hay
naém quyeàn khoáng cheá. ÔÛ moät thôøi ñieåm khaùc Sau ñoù, Söï phaùt trieån cuûa neàn
kinh teá ñoøi hoûi Nhaø nöôùc phaûi chuyeån toaøn boä hoaëc moät phaàn voán ñaõ ñaàu tö ôû
moät Soá doanh nghieäp cuõ Sang ñaàu tö vaøo nhöõng ngaønh vaø doanh nghieäp muõi
nhoïn môùi. Söï dòch chuyeån voán naøy Seõ bieán moät Soá doanh nghieäp Nhaø nöôùc
thaønh nhöõng coâng ty tö nhaân hoaëc coâng ty hôïp doanh maø Nhaø nöôùc khoâng naém
quyeàn kieåm Soaùt. Ngöôïc laïi, cuõng coù moät Soá coâng ty tö nhaân trong quaù trình
kinh doanh caàn goïi theâm voán, Nhaø nöôùc coù theå ñaàu tö döôùi daïng coå phaàn.
Nhö vaäy, thoâng qua vieäc Söû duïng coâng cuï Sôû höõu nhaø nöôùc moät caùch linh hoaït
vaø coù hieäu quaû quaù trình tö nhaân hoaù vaø Nhaø nöôùc hoaù caùc doanh nghieäp ñoàng
10
thôøi xaùy ra. ÔÛ baát kyø nöôùc naøo cuõng caàn coù caû khu vöïc kinh teá quoác doanh laãn
khu vöïc kinh teá tö nhaân vaø cuõng phaûi dieãn ra ñoàng thôøi caû quaù trình tö nhaân
hoaù vaø quoác doanh hoaù. Tuyø töøng giai ñoaïn ôû töøng nöôùc maø quaù trình naøy hay
quaá trình kia ñöôïc coi laø troïnh taâm. Söï thaønh coâng trong vieäc phaùt trieån kinh teá
ôû moãi nöôùc tuyø thuoäc khoâng nhoû vaøo möùc ñoä hôïp lyù cuûa hai khu vöïc vaø cuûa hai
quaù trình naøy, caên cöù vaøo yeâu caàu vaø ñieàu kieän cuï theå cuûa nöôùc ñoù.
3. Moät Soá giaûi phaùp giaûi quyeát sôû höõu nhaø nöôùc ôû Vieät Nam :
-Tieáp tuïc thöïc hieän chính Saùch öu ñaõi veà tín duïng vaø buø loã döôùi daïng hình thöùc
trôï giaù cho nhöõng doanh nghieäp kinh doanh caùc haøng hoaù coâng coäng vì nhieàu lí
do khaùch quan neân khoâng theå hoaëc chöa theå kinh doanh coù laõi.
-Duy trì quyeàn kieåm Soaùt, khoáng cheá cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi moät Soá doanh
nghieäp nhaø nöôùc, ñoåi môùi caùc hình thöùc toå chöùc vaø quaûn lí doanh nghieäp nhaèm
naâng cao hieäu quaû kinh doanh cuûa chuùng. Höôùng ñuùng ñaén laø chuyeån moät boä
phaän doanh nghieäp quoác doanh hieän nay thaønh caùc coâng ty coå phaàn, coâng ty
traùch nhieäm höõu haïn coù phaùt haønh coå phieáu, trong ñoù nhaø nöôùc naém coå phaàn
khoáng cheá . Khuyeán khích ngöôøi lao ñoäng taïi doanh nghieäp, caùc nhaø ñaàu tö tö
nhaân hôïp voán vôùi Nhaø nöôùc cuøng kinh doanh trong nhöõng doanh nghieäp naøy.
-Thay ñoåi hình thöùc Sôû höõu cuûa nhöõng doanh nghieäp nhaø nöôùc khoâng coù vai troø
then choát aûnh höôûng ñeán Söï phaùt trieån cuûa toaøn boä neàn kinh teá thoâng qua vieäc
baùn toaøn boä hay phaàn lôùn taøi Saûn cho taäp theå ho
- - Ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp khoâng theå xöû lyù theo caùc höôùng treân thì
cho pheùp phaù Saûn theo Luaät phaù Saûn, tieán haønh thanh lyùtoaøn boä hay töøng
phaàn taøi Saûn, giaûi quyeát chính Saùch, cheá ñoä vôùi nhöõng ngöôøi lao ñoäng
taïm thôøi thaát nghieäp, giuùp hoï tìm kieám choã laøm vieäc môùi hoaëc ñaøo taïo
ñeå hoï coù ñieàu kieän chuyeån Sang ngheà môùi.
- Xaây döïng cô cheá quaûn lyù doanh nghieäp nhaø nöôùc phuø hôïp vôùi loaïi doanh
nhgieäp nhaø nöôùc hoaït ñoäng chuû yeáu vì muïc tieâu lôïi nhuaän vaø khoâng vì
11
muïc tieâu lôïi nhuaän, trong ñoù laøm roõ ngöôøi chuû Sôû höõu ñích thöïc laø ai
cuøng chöùc naêng, cô cheá vaø coâng cuï maø ngöôøi chuû Sôû höõu phaûi Söû duïng,
kieän toaøn heä thoáng thoáng keâ, keá toaùn doanh nghieäp, thöïc hieän cheá ñoä
kieåm toaùn baét buoäc ñoái vôùi taát caû caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc.
- Ñoái vôùi caùc xí nghieäp quoác doanh loaïi nhoû coù theå thöïc hieän cheá ñoä
khoaùn döôùi nhieàu hình thöùc, cho thueâ döôùi hình thöùc toâ nhöôïng kinh
doanh, caûi toå thaønh cheá ñoä hôïp taùc xaõ coå phaàn, coù theå cho pheùp baùn cho
taäp theå vaø caù nhaân (tieàn baùn xí nghieäp hay lôïi töùc coå phaàn nhaø nöôùc Seõ
ñöôïc ñaàu tö vaøo nhöõng ngaønh ngheà caàn thieát).
- Ñoái vôùi caùc xí nghieäp lôùn vaø quan troïng caàn tieáp tuïc thöïc hieän ñaêng kyù
laïi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc. Ñoåi môùi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc theo
höôùng Sau ñaây :
+ Laøm roõ chuû theå Sôû höõu vaø quyeàn phaùp nhaân cuûa xí nghieäp veà phöông
dieän quaûn lyù kinh doanh.
+ Xí nghieäp coù toaøn quyeàn phaùp nhaân veà quaûn lyù taøi Saûn, töï chuû kinh
doanh theo phaùp luaät, töï chòu traùch nhieäm veà loã laõi, noäp thueá theo cheá ñoä
hieän haønh, chòu traùch nhieäm toaøn boä vaø laøm taêng theâm giaù trò taøi Saûn cuûa
xí nghieäp.
+ Xí nghieäp caên cöù vaøo nhu caàu thò tröôøng ñeå Saûn xuaát kinh doanh nhaèm
muïc ñích naâng cao naêng Suaát lao ñoäng vaø hieäu quaû kinh teá.
+ Xaây döïng cheá ñoä laõnh ñaïo xí nghieäp vaø cheá ñoä toå chöùc quaûn lyù khoa
hoïc.
-
Tieáp tuïc trieån khai thöïc hieän coå phaàn hoaù theo quyeát ñònh 202/CT.
Thöïc hieän coå phaàn hoaù ñoái vôùi moät Soá doanh nghieäp nhaø nöôùc coù taùc
duïng laøm roõ ñöôïc Söï phaân bieät giöõa chuû theå Sôû höõu vaø quyeàn ñaïi dieän
phaùp nhaân veà quaûn lyù kinh doanh cuûa xí nghieäp; phaân bieät roõ chöùc naêng
12
cuûa chính quyeàn vaø chöùc naêng quaûn lyù Saûn xuaát kinh doanh cuûa xí
nghieäp. Nhöng caàn coù Söï giôùi haïn trong vieäc thöïc hieän coå phaàn hoaù :
+ Nhöõng doanh nghieäp nhaø nöôùc Saûn xuaát nhöõng Saûn phaåm ñaëc bieät vaø
caùc xí nghieäp quoác phoøng thì khoâng thöïc hieän coå phaàn hoaù, maø chæ do
nhaø nöôùc ñoäc laäp Saûn xuaát kinh doanh.
+ Nhöõng xí nghieäp trong caùc ngaønh Saûn xuaát then choát vaø coâng nghieäp
cô Sôû, kinh teá nhaø nöôùc caàn khoáng cheá coå phaàn ñeå phaùt huy taùc duïng chuû
ñaïo ñoái vôùi neàn kinh teá quoác daân.
+ Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc coù theå tuyø theo töøng ñòa
phöông vaø ngaønh ngheà maø xaùc ñònh tyû leä coå phaàn nhaø nöôùc khoáng cheá.
- Hình thaønh moät Soá taäp ñoaøn kinh doanh maïnh treân nguyeân taéc toân troïng
Söï tham gia töï nguyeän, cuøng chia Seû lôïi ích vaø traùch nhieäm.
Caàn traùnh thaønh laäp caùc taäp ñoaøn döïa theo yù muoán chuû quan vaø khoâng thöïc
Söï xuaát phaùt töø ñoøi hoûi khaùch quan cuûa neàn kinh teá vaø Söï töï nguyeän cuûa caùc
doanh nghieäp thaønh vieân. Caùc taäp ñoaøn kinh doanh naøy caàn coù Söï tham gia
cuûa caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Thoâng qua thí ñieåm maø töøng böôùc
laøm roõ vai troø cuûa hoäi ñoàng quaûn trò, moái quan heä giöõa hoäi ñoàng quaûn trò vaø
giaùm ñoác ñieàu haønh…
13
Keát luaän
Trong xu höôùng hoäi nhaäp toaøn caàu hoaù, moät quoác gia phaùt trieån phaûi coù
moät neàn kinh teá vöõng maïnh. Vieäc xaùc ñònh ñuùng thöïc löïc vaø phöông höôùng
laø yeáu toá tieân quyeát ñeå phaùt trieån kinh teá. Sôû höõu nhaø nöôùc laø moät cheá ñoä sôû
höõu nhöng khoâng gioáng nhö nhöõng cheá ñoä sôû höõu khaùc nhö sôû höõu toaøn daân,
sôû höõu taäp theå, sôû höõu caù theå, sôû höõu caù nhaân, sôû höõu tö baûn tö nhaân, sôû höõu
hoãn hôïp …laø do ñaëc ñieåm tình hình kinh teá- chính trò- xaõ hoäi nöôùc ta. Nhöng
do chuùng ta coøn nhaàm laãn, chöa phaân bieät ñöôïc moät caùch chính xaùc neân ñaõ
coù nhieàu quyeát ñònh khoâng chính xaùc , ñuùng ñaén kìm haõm söï phat trieån cuûa
ñaát nöôùc. Chính vì vaäy vieäc xaùc ñònh ñuùng sôû höõu nhaø nöôùc coù yù nghóa voâ
cuøng quan troïng, coù aûnh höôûng to lôùn ñeán söï phaùt trieån kinh teá vaø söï oån
ñònh tình chính trò cuûa nöôùc ta.
Maëc duø coøn nhieàu yù kieán khaùc nhau trong vieäc xaùc ñònh sôû höõu nhaø nöôùc
nhöng do taàm quan troïng cuûa vaán ñeà neân moïi ngöôøi caàn nghieâm tuùc vaø tích
cöïc nghieân cöùu ñeå laøm saùng toû vaán ñeà.
14
Danh muïc caùc taøi lieäu tham khaûo
Giaùo trình Kinh teá chính trò Mac-Lenin
Taïp chí Coäng saûn :
soá 2/91,soá 6/91,soá 11/92,soá8/93
Taïp chí Trieát hoïc :
soá 2/91,soá 1/92,soá 4/93
15
Muïc luïc
Trang
Môû baøi
1
Noäi dung
3
1. Kinh teá chính trò Maùc –Leânin
ñoái vôùi vaán ñeà giaûi quyeát Sôû höõu nhaø nöôùc.
3
1.1Sôû höõu laø gì ?
1.2Sôû höõu Nhaø nöôùc
2. Vieät Nam vaø vaán ñeà giaûi quyeát sôû höõu nhaø nöôùc
6
2.1 Söï taát yeáu phaûi giaûi quyeát Sôû höõu nhaø nöôùc
ôû Vieät Nam
2.2. Taàm quan troïng cuûa Sôû höõu Nhaø nöôùc
ôû Vieät Nam
2.3. Hình thöùc toå chöùc cuûa sôû höõu nhaø nöôùc
3. Moät Soá giaûi phaùp giaûi quyeát sôû höõu nhaø nöôùc
ôû Vieät Nam
11
Keát luaän
15
16
- Xem thêm -