Tài liệu Tiểu luận lý luận về con người và vấn đề về đào tạo nguồn lực con người trong sự nghiệp cnh hđh đất nước

Lêi më ®Çu “D©n téc chóng t«i hiÓu ®Çy ®ñ r»ng: d©n téc m×nh lµ mét d©n téc nghÌo, mét ®Êt níc ®ang ph¸t triÓn ë møc thÊp... Chóng t«i hiÓu râ kho¶ng c¸ch gi÷a nÒn kinh tÕ cña chóng t«i vµ nÒn kinh tÕ cña nh÷ng níc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. Chóng t«i hiÓu râ khoa häc c«ng nghÖ trong thÕ kû 21 sÏ cã nh÷ng bíc tiÕn khæng lå. Thùc hiÖn t tëng vÜ ®¹i cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh: LÊy søc ta mµ gi¶i phãng cho ta, chóng t«i ph¶i tri thøc ho¸ §¶ng, tri thøc ho¸ d©n téc, tiÕp tôc tri thøc ho¸ c«ng n«ng, c¶ níc lµ mét x· héi häc tËp, ph¸t huy truyÒn thèng nh÷ng ngµy míi giµnh ®îc ®éc lËp 45, c¶ níc häc ch÷, c¶ níc diÖt giÆc dèt, c¶ níc diÖt giÆc ®ãi... Ph¶i n¾m lÊy ngän cê khoa häc nh ®· n¾m lÊy ngän cê d©n téc. Mét d©n téc dèt, mét d©n téc ®ãi nghÌo lµ mét d©n téc yÕu” (Lª Kh¶ PhiªuTæng bÝ th ban chÊp hµnh trung ¬ng ®¶ng céng s¶n ViÖt Nam- Ph¸t biÓu t¹i héi th¶o quèc tÕ t¹i ViÖt Nam trong thÕ kû 20) Kh«ng, d©n téc chóng ta nhÊt ®Þnh kh«ng ph¶i lµ d©n téc yÕu. Chóng ta ®· tõng chiÕn th¾ng bän thùc d©n Ph¸p vµ ®Õ quèc Mü. Th¾ng lîi ®ã lµ th¾ng lîi cña lùc lîng trÝ tuÖ ViÖt Nam ®èi víi lùc lîng s¾t thÐp vµ ®« la khæng lå cña Mü. Con ngêi ViÖt Nam ®· lµm ®îc nh÷ng ®iÒu tëng nh kh«ng thÓ lµm ®îc, vµ t«i tin r»ng, con ngêi ViÖt Nam trong giai ®o¹n míi víi nh÷ng thö th¸ch míi vÉn sÏ lµm ®îc nh÷ng ®iÒu kú diÖu nh thÕ. §Êt níc ViÖt Nam sÏ s¸nh vai ®îc víi c¸c cêng quèc n¨m ch©u cho dï hiÖn nay chóng ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, rÊt nhiÒu sù ®èi ®Çu. ChÝnh v× niÒm tin bÊt diÖt ®ã mµ t«i chän ®Ò tµi: Lý luËn vÒ con ngêi vµ vÊn ®Ò vÒ ®µo t¹o nguån lùc con ngêi trong sù nghiÖp c«ng nghÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc cho tiÓu luËn triÕt häc cña m×nh. BiÕt ®©u, trong chót kiÕn thøc bÐ nhá nµy l¹i cã ®iÒu g× thËt sù h÷u Ých ... TiÓu luËn gåm cã c¸c néi dung sau: A. Lêi nãi ®Çu. 1 B. Néi dung I.Lý luËn vÒ con ngêi. 1. Kh¸i niÖm chung vÒ con ngêi 2. Con ngêi lµ mét thùc thÓ sinh häc – x· héi. 3. Trong tÝnh hiÖn thùc cña nã, b¶n chÊt con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi. II. VÊn ®Ò ®µo t¹o nguån lùc con ngêi trong sù nghiÖp c«ng ` nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. 1. ThÕ nµo lµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. 2. Gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc con ngêi trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta. a.Thùc tr¹ng nguån nh©n lùc níc ta. b.Mét sè gi¶i ph¸p C. ý kiÕn c¸ nh©n. 1.ViÖt Nam trong dßng ch¶y chung cña thêi ®¹i. 2. ViÖc lµm cña ngêi lao ®éng vµ vÊn ®Ò ®æi míi chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng. 3. Sinh viªn ViÖt Nam tríc nh÷ng yªu cÇu, th¸ch thøc míi. 4.Tham kh¶o mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc ë mét sè níc kh¸c. B.Néi dung I. Lý luËn vÒ con ngêi. 1.Kh¸i niÖm chung vÒ con ngêi: Trong x· h«i kh«ng mét ai nhÇm lÉn con ngêi víi loµi ®éng vËt, song kh«ng ph¶i v× thÕ mµ c©u hái“con ngêi lµ g×” bÞ trë thµnh ®¬n gi¶n, v× c©u hái chØ lµ ch©n thùc khi con ngêi cã kh¶ n¨ng t¸ch ra khái b¶n th©n m×nh ®Ó nhËn thøc m×nh víi t c¸ch lµ hÖ thèng trong qu¸ tr×nh 2 vËn ®éng, sinh thµnh. Tõ thêi cæ ®¹i ®Õn nay vÊn ®Ò con ngêi lu«n gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong c¸c häc thuyÕt triÕt häc. C¸c nhµ triÕt häc ®a ra rÊt nhiÒu c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ con ngêi nhng nh×n chung c¸c quan ®iÓm triÕt häc nãi trªn ®Òu xem xÐt con ngêi mét c¸ch trõu tîng ,do ®ã ®· ®i ®Õn nh÷ng c¸ch lý gi¶i cùc ®oan phiÕn diÖn. Chñ nghÜa M¸c ®· kÕ thõa vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ vµ ®ång thêi ph¸t triÓn nh÷ng quan niÖm h¹n chÕ vÒ con ngêi ®· cã trong c¸c häc thuyÕt tríc ®©y ®Ó ®i ®Õn nh÷ng quan niÖm vÒ con ngêi hiÖn thùc, con ngêi ho¹t ®éng thùc tiÔn c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Víi t c¸ch lµ con ngêi hiÖn thùc, con ngêi võa lµ s¶n phÈm cña tù nmhiªn vµ x· héi, ®ång thêi võa lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Hay nãi c¸ch kh¸c chñ nghÜa M¸c xem xÐt con ngêi nh mét thùc thÓ sinh häc- x· häi. 2.Con ngêi lµ mét thùc thÓ sinh häc- x· héi . Con ngêi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ l©u dµi cña giíi h÷u sinh. Con ngêi tù nhiªn lµ con ngêi sinh häc mang tÝnh sinh häc. TÝnh sinh häc trong con ngêi quy ®Þnh sù h×nh thµnh nh÷ng hiÖn tîng vµ qu¸ tr×nh t©m lý trong con ngêi lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña con ngêi. Song con ng¬× kh«ng ph¶i lµ ®éng vËt thuÇn tuý nh c¸c ®éng vËt kh¸c mµ lµ mét ®éng vËt cã tÝnh chÊt x· héi víi n«Þ dung v¨n ho¸ lÞch sö cña nã. Con ngêi lµ s¶n phÈm cña x· héi, lµ con ngêi x· héi mang b¶n tÝnh x· héi. Con ngêi chØ cã thÓ tån t¹i ®îc mét khi con ngêi tiÕn hµnh lao ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt tho¶ m·n nhu cÇu sinh häc cña m×nh. Lao ®éng s¶n xuÊt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù h×nh thµnh con ngêi vµ ý thøc. ChÝnh lao ®éng ®· quy ®Þnh b¶n chÊt x· héi cña con ngßi, quy ®Þnh c¸i x· héi cña con ngêi vµ x· héi l¹i quy ®Þnh sù h×nh thµnh c¸ nh©n vµ nh©n c¸ch . V× con ng¬i lµ s¶n phÈm cu¶ tù nhiªn vµ x· héi nªn con ngêi chÞu sù chi phèi cña m«i trêng tù nhiªn vµ x· héi cïng c¸c quy luËt biÕn ®æi cña chóng. 3 Víi t c¸ch lµ con ngêi x· héi, lµ con ngêi ho¹t ®éng thùc tiÔn, con ngêi s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt t¸c ®éng vµo tù nhiªn ®Ó c¶i t¹o tù nhiªn, con ngêi chÝnh lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn. Con ngêi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn song con ngêi cã thÓ thèng trÞ tù nhiªn nÕu biÕt n¾m b¾t vµ tu©n theo c¸c quy luËt cña b¶n th©n giíi tù nhiªn. Con ngêi kh«ng chØ lµ s¶n phÈm cña x· héi mµ cßn lµ chñ thÓ c¶i t¹o x· héi. B»ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt con ngêi s¸ng taä ra toµn bé nÒn v¨n ho¸ vËt chÊt vµ tinh thÇn. MÆc dï tù nhiªn vµ x· héi ®Òu vËn ®éng theo quy luËt kh¸ch quan, nhng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, con ngêi lu«n lu«n xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®éng c¬ vµ høng thó, theo ®uæi nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh vµ do ®ã ®· t×m c¸ch h¹n chÕ hay më réng ph¹m vi t¸c dông cña quy luËt cho phï hîp víi nhu cÇu vµ môc ®Ých cña m×nh. Nh vËy con ngêi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi võa lµ chñ thÓ c¶i taä tù nhiªn vµ x· héi. Con ngßi lµ thùc thÓ thèng nhÊt sinh häc- x· héi. 3.Trong tÝnh hiÖn thùc cña nã, b¶n chÊt con ng êi lµ tæng hoµ nh÷ng mèi quan hÖ x· héi. XuÊt ph¸t tõ con ngêi hiÖn thùc, M¸c ®· nhËn thÊy lao ®éng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ph©n chia ranh giíi gi÷a con ngêi vµ ®éng vËt. V× lao ®éng lµ ho¹t ®éng x· héi nªn mäi sù kh¸c biÖt gi÷a con ngêi vµ ®éng vËt ®Òu lµ kÕt qu¶ cña cuéc sèng con ngêi trong x· héi. C¸ nh©n lµ thùc thÓ x· héi vµ b¶n chÊt con ngêi cã tÝnh lÞch sö cô thÓ. §iÒu ®ã quy ®Þnh sù kh¸c nhau cña con ngêi trong c¸c thêi ®¹i kh¸c nhau, sù kh¸c nhau nµy tuú thuéc vµo sù ph¸t triÓn cña x· héi, sù thay ®æi c¸c quan hÖ x· vµ giao tiÕp. V× vËy, b¶n chÊt con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi, kh«ng chØ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ trong hiÖn taÞ mµ c¶ trong qu¸ khø. Tèm l¹i, b¶n chÊt chung nhÊt, s©u s¾c nhÊt nhÊt cña con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a ngêi vµ ngêi trong x· héi diÔn ra trong hiÖn t¹i vµ c¶ trong qu¸ khø. B¶n th©n cña con ngêi kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh, bÊt biÕn 4 mµ cã tÝnh lÞch sö cô thÓ. Chóng ta kh«ng thÓ hiÓu b¶n chÊt con ngêi bªn ngoµi mèi quan hÖ gi÷a c¸ nh©n vµ x· héi. II. VÊn ®Ò ®µo t¹o nguån lùc con ng êi trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta. 1.ThÕ nµo lµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Tõ quan ®iÓm ®æi míi vÒ c«ng nghiÖp hoµ hiÖn ®aÞ ho¸ cña ®¹i héi §¶ng lÇn thø VII rót ra tõ thùc tiÔn c«ng nghiÖp ho¸ trªn thÕ giíi vµ ë níc ta, cã thÓ ®a ra ®Þnh nghÜa: C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ, x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i , dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc- c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng suÊt x· héi cao. 2.Gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc con ng êi trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta: a) Thùc tr¹ng nguån nh©n lùc níc ta. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét quy luËt kh¸ch quan, mét ®ßi hái tÊt yÕu cña níc ta. §Æc biÖt trong t×nh h×nh hiÖn nay, chóng ta ®ang thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù ®iÒu tiÕt qu¶n lý cña Nhµ níc th× c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ nhiÖm vô träng t©m xuyªn suèt thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. Trong nh÷ng chÝnh s¸ch, ®êng lèi vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, §¶ng ta lu«n chñ tr¬ng lÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc. §Ó ®Èy nhanh, m¹nh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, chóng ta ph¶i cã mét nguån lùc cã ®Çy ®ñ søc m¹nh c¶ vÒ thÓ lùc lÉn trÝ lùc. Nguån nh©n lùc lµ yÕu tè, ®iÒu kiÖn ®Çu vµo quyÕt ®Þnh nhÊt v× nguån nh©n lùc quyÕt ®Þnh ph5 ¬ng híng ®Çu t, néi dung, bíc ®i vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Do ®ã cÇn chó träng tíi viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc- con ngêi c¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng, n¨ng lùc vµ tr×nh ®é. §©y chÝnh lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch, l©u dµi vµ c¬ b¶n trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. NghÞ quyÕt IV BCHT¦ §¶ng kho¸ VII nªu râ: Cïng víi khoa häc, c«ng nghÖ, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, lµ ®éng lùc thóc ®Èy, lµ mét ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu kinh tÕ x· héi. Nh vËy, Gi¸o dôc lµ mét d¹ng ®Çu t cho sù ph¸t triÓn v× nã lµ ®éng lùc thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn. Sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o cã tÝnh x· héi ho¸ cao, toµn cÇu ho¸ cao. NÒn Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tèt sÏ cho chóng ta nguån nh©n lùc víi ®Çy ®ñ søc m¹nh, ®¸p øng yªu cÇu tríc m¾t vµ l©u dµi. Do ®ã, sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ph¶i lµ sù nghiÖp cña toµn ®¶ng, toµn d©n, ®ång thêi ph¶i tranh thñ sù hîp t¸c, ñng hé cña c¸c níc trªn thÕ giíi th«ng qua viÖc hîp t¸c gi¸o dôc… MÆc dï nÒn Gi¸o dôc cña níc ta ®îc sù quan t©m s©u s¾c cña §¶ng vµ Nhµ níc, nhng nã vÉn cha ph¸t triÓn t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vµ vÉn cha hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc giao. T×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè qua c¸c giai ®o¹n tõ n¨m 1921-1954; 1955-1979; 1981-nay ®· chøng tá d©n sè chóng ta t¨ng kh¸ nhanh. Víi c¬ cÊu d©n sè ®«ng trÎ ( d©n sè 77,45 triÖu ngêi n¨m 1997) , tèc ®é t¨ng nguån lao ®éng cao trong khi nÒn kinh tÕ cha ph¸t triÓn l¹i mÊt c©n ®èi trÇm träng lµm n¶y sinh hai vÊn ®Ò: T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho nh÷ng ngêi lao ®éng trë nªn hÕt søc bøc thiÕt. Trong khi ®ã kh¶ n¨ng gi¶ quyÕt viÖc lµm cña ta cßn rÊt h¹n chÕ. V× vËy m©u thuÉn gi÷a cung- cÇu vÒ sè lîng nguån nh©n lùc lín g©y søc Ðp ngµy cµng nÆng nÒ vÒ lao ®éng viÖc lµm . §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng di c, g©y 6 nhiÒu x¸o trén vÒ x· héi, m«i trêng, t¸c ®éng nhiÒu ®Õn c¬ cÊu vïng cña nguån nh©n lùc. Thªm vµo ®ã lµ sù thiÕu qu¶n lÝ , thiÕu kiÕn thøc nªn ngêi di d©n lµ lùc lîng ph¸ rõng, g©y « nhiÔm m«i trêng ë c¶ vïng hä rêi ®i vµ nhiÒu vïng hä ®Õn . T×nh tr¹ng thiÕu hôt kÜ n¨ng cña ngêi lao ®éng rÊt râ rÖt. Lao ®éng cã tay nghÒ cao, c«ng nh©n cã kÜ thuËt thiÕu do ®Çu t gi¸o dôc ®µo t¹o cha ®ñ, c¬ cÊu ®µo t¹o cha hîp lÝ, thiÕu c¬ së ®Þnh híng, l¹i kh«ng xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ trêng lao ®éng . HiÖn nay, c¶ níc cã 96 trêng ®¹i häc vµ cao ®¼ng, 436 trêng trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ, sè lîng c¸n bé cã tr×nh ®é cao ngµy cµng nhiÒu, víi h¬n 400 ngêi cã b»ng th¹c sü vµ hµng tr¨m ngh×n c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trung häc. ChÊt lîng nguån nh©n lùc nh×n chung ®· ®îc c¶i thiÖn nhiÒu nhng cung vÒ chÊt lîng vÉn kh«ng thÓ ®¸p øng ®îc cÇu vÒ mÆt thÓ lùc , trÝ lùc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt cña lùc lîng lao ®éng, nguån nh©n lùc cña ViÖt Nam. ChÊt lîng th× nh vËy, l¹i thªm viÖc ph©n bè, sö dông nguån nh©n lùc bÊt cËp, thiÕu ®ång bé cµng lµm t¨ng thªm m©u thuÉn vÒ nguån nh©n lùc c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng . ë c¸c vïng miÒn nói, vïng s©u vïng xa thõa lao ®éng gi¶n ®¬n nhng l¹i thiÕu trÇm träng lao ®éng cã tr×nh ®é g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho viÖc ph¸t triÓn nhiÒu mÆt ë vïng nµy. Trong khi ®ã ë nh÷ng thµnh phè lín l¹i tËp trung nhiÒu lao ®éng cã tr×nh ®é, g©y ra sù l·ng phÝ lín ë nh÷ng n¬i nµy nhng l¹i thiÕu hôt ë nh÷ng n¬i kh¸c. §iÓm m¹nh cña chóng ta lµ sè ngêi biÕt ch÷ cao so víi c¸c níc trong khu vùc vµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn kh¸c. Nguån nh©n lùc níc ta cã ®éng lùc häc tËp tèt, th«ng minh, lu«n ®îc ®¸nh gi¸ cao trong c¸c k× thi quèc tÕ . §iÓm yÕu cña níc ta vÒ nguån nh©n lùc chñ yÕu lµ tri thøc , nghiÖp vô kinh doanh, tiÕp thÞ bu«n b¸n, tr×nh ®é qu¶n lÝ vµ tri thøc khoa häc kÜ thuËt cËp nhËt. Nh÷ng h¹n chÕ ®ã cña nguån nh©n lùc níc ta trong c¬ chÕ thÞ trêng cÇn 7 ®îc kh¾c phôc sím b»ng mäi biÖn ph¸p vµ kh¶ n¨ng vèn cã cña níc ta. b. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m gi¶i quyÕt hîp lý vÊn ®Ò vÒ nguån nh©n lùc. Nh×n râ ®îc thùc tr¹ng vÒ nguån nh©n lùc cña níc ta ®Ó chóng ta ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh , kh¾c phôc vµ h¹n chÕ nh÷ng ®iÓm yÕu ®ång thêi ®a ra ®îc nh÷ng yªu cÇu ®èi víi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc . Mét mÆt ph¶i trùc tiÕp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vÒ chÊt lîng nguån nh©n lùc, vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt, mÆt kh¸c ph¶i gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n©ng cao thÓ lùc ngêi lao ®éng vµ ph©n phèi nguån nh©n lùc mét c¸ch hîp lý. Trong tr×nh tù gi¶i quyÕt ph¶i ®i tuÇn tù tõ tiÕp tôc xo¸ mï ch÷, phæ cËp tiÓu häc, trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n, ®µo t¹o nghÒ tõ s¬ cÊp ®Õn c¸c bËc cao h¬n nhng ph¶i t¹o ra mét bé phËn ngêi lao ®éng cã chÊt lîng cao, ®Æc biÖt ph¶i chó träng ®µo t¹o lao ®éng kÜ thuËt, nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ míi, c¸c khu c«ng nghiÖp vµ c¸c khu kinh tÕ më. Tríc tiªn , viÖc më réng quy m« gi¸o dôc ®µo t¹o lµ rÊt cÇn thiÕt. Nhng cè g¾ng më réng quy m« gi¸o dôc ®µo t¹o cña níc ta vÉn kh«ng theo kip ®îc tèc ®é gia t¨ng d©n sè. Quy m« mäi ngµnh , bËc häc hiÖn nay ®Òu cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu theo häc cña mäi løa tuæi. Nh×n chung sè häc sinh vµ sè trêng líp ë mäi ngµnh häc tõ mÉu gi¸o , c¸c cÊp phæ th«ng , trung häc chuyªn nghiÖp , cao ®¼ng , ®¹i häc ®Òu t¨ng . C¸c hÖ thèng trung t©m xóc tiÕn viÖc lµm, c¸c trung t©m kÜ thuËt tæng hîp , híng nghiÖp vµ nhiÒu c¬ së d¹y nghÒ b¸n c«ng , d©n lËp, t thôc ®îc thµnh lËp. Quy m« ®µo t¹o cã chuyÓn biÕn lµ nhê t¨ng cêng h×nh thøc ®µo t¹o ng¾n h¹n. Riªng ®èi víi quy m« cña hÖ thèng ®µo t¹o nghÒ ngµy cµng bÞ thu hÑp. §¶ng vµ Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch më réng vµ hç trî cho c¸c trêng d¹y nghÒ nh»m thu hót häc sinh, sinh viªn, kh¾c phôc sù mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu ngµnh häc , bËc häc cña gi¸o dôc ®µo t¹o. Gi¸o dôc mÇm non cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®øng tõ gãc ®é chuÈn 8 bÞ nÒn t¶ng vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc cho nguån nh©n lùc . Gi¸o dôc phæ th«ng , ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc tiÓu häc theo kinh nghiÖm cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh c¸c c¬ héi vµ t¨ng trëng kinh tÕ. Gi¸o dôc ®µo t¹o chuyªn m«n nghiÖp vô kÜ thuËt ngoµi ý nghÜa víi t¨ng trëng kinh tÕ cßn ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn , gi¶m nguy c¬ tôt hËu. Tuy nhiªn , nh÷ng bÊt cËp gi÷a c¸c ngµnh ®µo t¹o , gi÷a c¸c bËc häc ®· g©y khã kh¨n kh«ng Ýt cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Mét sè ngµnh ®îc häc sinh , sinh viªn theo häc nh mét phong trµo, mét sè ngµnh th× rÊt Ýt ngêi theo häc. NÕu kh«ng cã sù ®iÒu chØnh kÞp thêi , ViÖt nam sÏ nhanh chãng gÆp ph¶i khã kh¨n vÒ ®éi ngò kÜ s, c«ng nh©n kÜ thuËt nh ë nhiÒu níc Asean, nhÊt lµ ë Th¸i Lan. Gi¸o dôc ®µo t¹o ë thµnh phè , ®ång b»ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn h¬n ë n«ng th«n , vïng nói, vïng s©u vïng xa. V× vËy , viÖc gi¸o dôc ®µo t¹o con ngêi ë nh÷ng vïng nµy rÊt khã kh¨n.§Ó n©ng cao tr×nh ®é cña nguån nh©n lùc ë c¸c vïng n«ng th«n , vïng s©u vïng xa, miÒn nói, Nhµ níc ®· cã chÝnh s¸ch cÊp häc bæng , gi¶m häc phÝ , u tiªn c¸c häc sinh nghÌo vît khã. Tõ ®ã gióp hä cã ®iÒu kiÖn häc tËp, t×m kiÕm viÖc lµm, n©ng cao møc sèng. ChÝnh nhê nh÷ng chñ tr¬ng ®óng ®¾n nµy mµ nh÷ng bÊt hîp lÝ trong c¬ cÊu vïng, miÒn cña gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc ®îc ®iÒu chØnh phÇn nµo. YÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh chÊt lîng nguån nh©n lùc lµ viÖc ®æi míi môc tiªu , néi dung, ch¬ng tr×nh vµ ph¬ng ph¸p gi¸o dôc ®µo t¹o. ViÖc héi nhËp vµ c¹nh tranh kinh tÕ ®ßi hái hµng ho¸ ph¶i ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi, tõ ®ã ®ßi hái ph¶i cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao vµ kh¶ n¨ng sö dông t¬ng øng c¸c c«ng nghÖ ®ã . Ngoµi gi¸o dôc ®µo t¹o v¨n ho¸ chuyªn m«n , nghiÖp vô vÒ mÆt lÝ thuyÕt , cÇn chó ý ®iÒu kiÖn thùc hµnh, øng dông , gi¸o dôc kÜ luËt, t¸c phong lao ®éng c«ng nghiÖp , rÌn luyÖn kØ n¨ng vµ nh÷ng kh¶ n¨ng thÝch øng cña ngêi lao ®éng víi nh÷ng 9 ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Song song víi vÊn ®Ò gi¸o dôc, ®µo t¹o con ngêi, chóng ta ph¶i quan t©m ®Õn vÊn ®Ò d©n sè, søc khoÎ, ®Ó n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc , gi¶m søc Ðp ®èi víi quy m« vµ chÊt lîng gi¸o dôc . Trong ®iÒu kiÖn cña ViÖt nam hiÖn nay , yªu cÇu ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh gi¸o dôc ®µo t¹o rÊt cÇn thiÕt ®Ó bæ sung, c¶i thiÖn hiÖn tr¹ng nguån nh©n lùc nh»m kh¾c phôc nh÷ng bÊt hîp lÝ vÒ viÖc ph©n bæ nguån nh©n lùc, ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ cña ®Çu t cho gi¸o dôc ®µo t¹o ®Ó phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn . Trong lÜnh vùc gi¸o dôc híng nghiÖp, chóng ta cÇn ph¶i kÕt hîp mét c¸ch khoa häc gi÷a kÕ ho¹ch ph¸t triÓn toµn diÖn víi chÝnh s¸ch sö dông sau ®µo t¹o hîp lý ®Ó gi¶m l¶ng phÝ vÒ chi phÝ gi¸o dôc ®µo t¹o cña x· héi vµ cña gia ®×nh. Ngêi lao ®éng ®µo t¹o ra ®îc lµm viÖc ®óng ngµnh , ®óng nghÒ, ®óng kh¶ n¨ng vµ së trêng cña m×nh. Ngoµi ra, gi¸o dôc híng nghiÖp còng ®ßi hái ph¶i cã c«ng t¸c dù b¸o nghÒ ®Ó x¸c ®Þnh ®îc xu híng ph¸t triÓn vµ nhu cÇu vÒ lao ®éng trong tõng giai ®o¹n. Gi¸o dôc ®µo t¹o chÝnh quy, dµi h¹n lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh nªn bé phËn ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao, cã kü n¨ng tiÕp cËn víi khoa häc, c«ng nghÖ míi, hiÖn ®¹i. Ngoµi ra, cÇn më réng c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o ng¾n h¹n ®Ó c¶i thiÖn hiÖn tr¹ng nguån nh©n lùc hiÖn nay vµ nhanh chãng n©ng cao sè lao ®éng ®· qua ®µo t¹o cña ta lªn. H×nh thøc gi¸o dôc t¹i chøc vµ tõ xa cÇn chó ý h¬n ®Õn chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ gi¸o dôc. ViÖc sö dông tèt h¬n, ph©n bæ hîp lý h¬n nguån lùc ®· cã, ®a d¹ng ho¸ vµ khai th¸c mäi nguån lùc kh¸c cho gi¸o dôc ®µo t¹o lµ rÊt cÊp thiÕt. Nguån tµi chÝnh h¹n hÑp hiÖn ®îc coi lµ th¸ch thøc lín nhÊt ®èi víi hÖ thèng ®µo t¹o nghÒ. Tãm l¹i, Gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, mét nhiÖm vô träng t©m trong qu¸ tr×nh ®æi míi, x©y dùng ®Êt níc. MÆc dï nÒn gi¸o dôc 10 ®µo t¹o ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tÝch to lín ( ViÖt Nam cã chØ sè HDI t¬ng ®èi cao, ®îc xÕp vµo c¸c níc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn trung b×nh.) nhng so víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, nÒn gi¸o dôc ®µo t¹o cña níc ta vÉn cha ®¸p øng ®îc. Do ®ã, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî, khuyÕn khÝch vµ nh÷ng ®êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ Níc ®èi víi sù nghiÖp gi¸o dôc cña níc ta. C.ý kiÕn c¸ nh©n. 1. ViÖt Nam trong dßng ch¶y chung cña thêi ®¹i . Híng tíi mét nÒn kinh tÕ tri thøc lµ mét xu thÕ tÊt yÕu cña thêi ®¹i. Trong thÕ kØ 20, chóng ta ®· tõng biÕt ®Õn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch vµ nÒn kinh tÕ hçn hîp víi nh÷ng c«ng cô ph©n phèi ®Æc trng vµ ph¬ng thøc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kinh tÕ cña chóng. Tiªu ®iÓm cña nÒn kinh tÕ tri thøc , kh«ng gièng hai lo¹i h×nh kinh tÕ trªn, nhÊn m¹nh vµo ®éng lùc ph¸t triÓn cña x· héi trong thêi ®¹i míi . NÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i kh«ng chØ ®îc x©y dùng trªn c¬ së tµi s¶n vËt chÊt vµ nguån nh©n lùc mµ quan träng h¬n ph¶i ®îc ®Æt nÒn mãng ë kh¶ n¨ng häc häc tËp, tiÕp thu vµ thÝch nghi cña mäi thµnh viªn cña nã nh»m thÝch øng víi m«i trêng toµn cÇu liªn tôc ph¸t triÓn vµ ®Çy biÕn ®éng. VÊn ®Ò cèt tö cña ViÖt nam hiÖn nay ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ dùa trªn tri thøc lµ gi¸o dôc. Nõu chóng ta kh«ng c¶i c¸ch gi¸o dôc m¹nh mÏ th× ngêi d©n sÏ kh«ng ®ñ tr×nh ®é ®Ó hiÓu vµ xö lÝ th«ng tin kÞp thêi , kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng b¾t kÞp c¸c luång th«ng tin µo ¹t nh th¸c lò trªn m¹ng INTERNET vµ sÏ kh«ng t×m ®îc kÎ hë trªn thÞ trêng thÕ giíi cho hµng ho¸ ViÖt nam. NhÊt thiÕt chóng ta ph¶i x©y dùng ®îc mét nÒn gi¸o dôc tiªn tiÕn phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc;Nhng ®Ó x©y dùng ®îc mét nÒn gi¸o dôc nh thÕ, cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch x· héi hç trî cho nÒn gi¸o dôc ®µo t¹o, trong ®ã gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ vÊn ®Ò tiÒn l¬ng lµ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng. 11 2 ViÖc lµm cña ngêi lao ®éng vµ vÊn ®Ò ®æi míi chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng. a.ViÖc lµm cña ngêi lao ®éng. Nãi ®Õn viÖc lµm vµ n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng cña ngêi lao ®éng lµ nãi ®Õn vÊn ®Ò bøc thiÕt vµ môc ®Ých cña sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi . ViÖc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc ph¶i ®îc ®i ®«i víi viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, cã t¹o ®îc cho ngêi lao ®éng viÖc lµm æn ®Þnh vµ møc thu nhËp t¬ng xøng th× míi t¹o ®îc ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi . ViÖc lµm lµ ho¹t ®éng t¹o ra gi¸ trÞ, cña c¶i vËt chÊt. M¸c-¡nghen ®· kh½ng ®Þnh: “Lao ®éng lµ nguån gèc cña mäi cña c¶i vËt chÊt…lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Çu tiªn cña toµn bé ®êi sèng loµi ngêi.” Lao ®éng lµ nguån lùc quan träng ®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc. Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng x· héi võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn . Bªn c¹nh viÖc kÕt hîp c¸c gi¶i ph¸p khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh c¸c kinh tÕ x· héi lín, t¹o ra nhiÒu viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, Nhµ níc ®· thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p hç trî , t¸c ®éng vµo nh÷ng ngêi cha cã viÖc lµm hoÆcthÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm ®Ó hä cã thªm c¬ héi cã viÖc lµm.C¸c m« h×nh kinh tÕ hîp lý, nh m« h×nh V-A-C, h×nh thøc giao ®Êt giao rõng … ®îc nh©n réng ë nhiÒu n¬i. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ Níc cßn cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ngêi d©n tù lµm giµu cho chÝnh m×nh, cho gia ®×nh vµ cho x· héi. LuËt doanh nghiÖp ra ®êi n¨m 1999 ®¸nh dÊu mét bíc ph¸t triÓn míi, mét bíc ngoÆt thuËn lîi cho c¸c doanh nh©n ViÖt Nam; Lµm giµu chÝnh ®¸ng lµ tiªu chÝ cña nhiÒu cuéc héi th¶o, lµ môc ®Ých cña nhiÒu chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, lµ ®éng lùc cña nhiÒu ngêi d©n ViÖt Nam cÇn cï, th«ng minh. Víi nÒn kinh tÕ vËn ®éng §¶ng vµ Nhµ Níc lu«n ®Æt hiÖu kinh tÕ lªn hµng ®Çu. HiÖu qu¶ hiÖu qu¶ x· héi, trong ®ã viÖc t¹o cao møc sèng ngêi d©n ®îc chó 12 theo ®Þnh híng XHCN, qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶i ®i ®«i víi c«ng ¨n viÖc lµm, n©ng träng nhÊt; dù ¸n x©y dùng khu c«ng nghiÖp Dung QuÊt ë miÒn Trung kh¾c nghiÖt, dù ¸n më ®êng mßn Hå ChÝ Minh… lµ nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p hîp lý ®· lÊy hiÖu qu¶ x· héi ®Æt lªn hµng ®Çu. Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, cña viÖc thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ, x· héi vµ c¸c gi¶i ph¸p hç trî trong ®ã viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng trëng kinh tÕ lµ tiÒn ®Ò , ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nhÊt lµ tõ nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®Çu vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng x· héi trong thêi gian qua lµ rÊt ®¸ng khÝch lÖ. Tuy nhiªn, thùc tiÔn kh¸ch quan còng cho thÊy ®iÒu kiÖn t¹o ra viÖc lµm cha v÷ng ch¾c, nhiÒu yÕu tè kh¸c n¶y sinh lµm cho thùc tr¹ng lao ®éng viÖc lµm thªm khã kh¨n phøc t¹p . TØ lÖ thÊt nghiÖp ë c¸c ®« thÞ níc ta vµo lo¹i cao so víi c¸c níc trong khu vùc vµ cã xu híng t¨ng. ChÊt lîng lao ®éng thÊp, chØ cã gÇn 19% lao ®éng qua ®µo t¹o chuyªn m«n , kÜ thuËt . C¬ cÊu lao ®éng kÜ thuËt bÊt hîp lÝ, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ vµ cµng bÊt cËp tríc yªu cÇu lao ®éng kÜ thuËt cao cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. ViÖc ph©n bè lao ®éng theo ngµnh cßn nhiÒu bÊt hîp lÝ. Tèc ®é chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng diÔn ra chËm . Lùc lîng lao ®éng ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu cha t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c vïng. Vµ mét ®iÒu quan träng n÷a ®ã lµ c«ng t¸c qu¶n lÝ lao ®éng theo ngµnh vµ theo l·nh thæ bÊt cËp so víi yªu cÇu, cha gi¸m s¸t ®îc sù vËn ®éng cña thÞ trêng lao ®éng . HiÖn nay, ë thñ ®« Hµ Néi còng nh ë nhiÒu thµnh phè lín kh¸c, c¸c chî lao ®éng víi nguån nh©n lùc chñ yÕu lµ nh÷ng n«ng d©n ë vïng n«ng th«n, ®ang lµ vÊn ®Ò nan gi¶i. Chóng ta cÇn ph¶i s¸ng t¹o nhiÒu h×nh thøc kinh tÕ lµm ¨n cã hiÖu qu¶ nh»m t¨ng thªm thu nhËp cho ng¬× lao ®éng tËn dông ®îc quü thêi gian trong nh÷ng ngµy n«ng nhµn. b.VÊn ®Ò ®æi míi chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng. TiÒn l¬ng vÒ thùc chÊt lµ kho¶n thï lao nhµ níc tr¶ cho c¸n bé , c«ng chøc t¬ng xøng víi lao ®éng vµ tr×nh 13 ®é nghiÖp vô, chøc tr¸ch ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc mµ nhµ níc uû quyÒn cho hä. §Ó x¸c ®Þnh ®óng tiÒn l¬ng tèi thiÓu chung cho c¸n bé, c«ng chøc, tríc hÕt ph¶i quan niÖm ®óng ®¾n vÒ gÝa trÞ søc lao ®éng . §ã lµ toµn bé nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt vÒ ¨n , mÆc, ë, ®i l¹i…v..v..bï ®¾p cho mét lîng nhÊt ®Þnh vÒ c¬ b¾p, trÝ tuÖ ®· hao phÝ ®Ó duy tr× cuéc sèng cña b¶n th©n ngêi lao ®éng trong tr¹ng th¸i b×nh thêng ®ång thêi t¸i s¶n xuÊt ra søc lao ®éng c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi æn ®Þnh. Do ®ã , khi ®ång tiÒn mÊt gÝa, chØ sè gi¸ c¶ sinh ho¹t cao th× tiÒn l¬ng danh nghÜa ph¶i ®îc ®iÒu chØnh thÝch øng vµ kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o tiÒn l¬ng thùc tÕ cho ngêi lao ®éng. Míi ®©y chÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh t¨ng 20% l¬ng c¬ b¶n cho c«ng nh©n viªn chøc, ®©y lµ mét ®iÒu ®¸ng mõng, khÝch lÖ tinh thÇn lµm viÖc vµ hiÖu qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n viªn chøc. §ång thêi , trong phiªn häp thêng k× vµo th¸ng 6 n¨m 1999 chÝnh phñ còng ®· ®a ra mét hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p nh»m ®¶o ®¶m sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña t×nh h×nh kinh tÕ x· héi vµ c¸c gi¶i ph¸p chèng thiÓu ph¸t (tøc lµ lu th«ng lu«n thiÕu tiÒn dÉn ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸ , dÞch vô gi¶m xuèng mét c¸ch phæ biÕn trong khi tiÒn giÊy trong kho b¹c nhµ níc l¹i ®Çy ¾p .) , thiÕt lËp quan hÖ gi¸ c¶ thÞ trêng hîp lÝ , kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn . Tõ ®ã ta cÇn söa ®æi , hoµn thiÖn thang, b¶ng l¬ng cho c¸n bé c«ng chøc nhµ níc vµ chÕ ®é phô cÊp ®ång thêi s¾p xÕp , hoµn thiÖn tæ chøc bé m¸y vµ biªn chÕ c¸n bé c«ng chøc b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu tinh gän, hiÖu lùc , hiÖu qu¶ gi¶m bít tæng sè c¸n bé , c«ng chøc hëng l¬ng nhµ níc. Trªn c¬ së ®ã cÇn tõng bíc n©ng dÇn l¬ng tèi thiÓu chung cho c¸n bé, c«ng chøc nhµ níc. Tríc m¾t cÇn cã sù ®ét ph¸, kh¾c phôc sù l¹c hËu vµ bÊt hîp lÝ cña chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng tèi thiÓu hiÖn hµnh. HiÖn nay trong giíi sinh viªn ®ang cã t×nh tr¹ng ®æ x« ®i lµm cho c«ng ty níc ngoµi , lÝ do chñ yÕu lµ v× møc l¬ng ë c¸c c«ng ti nµy rÊt cao, nhng mét lÝ do n÷a còng kh«ng kÐm phÇn quan träng ®ã lµ do nh÷ng sinh viªn giái 14 kh«ng cã kh¶ n¨ng kinh tÕ ®Ó xin vµo c¸c c«ng ty nhµ níc. Cã nhiÒu nguyªn nh©n gi¶i thÝch cho vÊn ®Ò nµy. Thø nhÊt lµ v× hiÖn nay ®ang cã chÝnh s¸ch gi¶m biªn chÕ , x©y dùng bé m¸y nhµ níc gän nhÑ nhng hiÖu qu¶ vµ n¨ng ®éng. Thø hai lµ do hiÖn nay t×nh tr¹ng tham nhòng, ¨n hèi lé… khiÕn cho viÖc thi tuyÓn c«ng chøc rÊt kh«ng c«ng b»ng. Hä kh«ng chän n¨ng lùc thùc sù mµ chØ chän nh÷ng ngêi cã gia ®×nh thanh thÕ vµ nhiÒu tiÒn, hoÆc cã quyÒn cao chøc träng, cã tiÕng nãi quan träng trong mét c«ng ty, mét së, mét bé nµo ®ã . V× vËy, ®· tõ l©u h×nh thµnh trong nÕp nghÜ cña ngêi ViÖt nam nãi chung vµ sinh viªn nãi riªng mét quan niÖm: Vµo ®îc nh÷ng c«ng ty nhµ níc “danh gi¸”lµ mét giÊc m¬ xa xØ ®èi víi nh÷ng sinh viªn nghÌo kh«ng cã ®iÒu kiÖn “ch¹y chät”. §ã lµ thùc tr¹ng ®¸ng buån. V× vËy, bªn c¹nh viÖc ®æi míi chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng, cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thËt cøng r¾n ®Ó lµm trong s¹ch ®éi ngò c¸n bé vµ lµm cho ®ång tiÒn mµ hä lµm ra xøng ®¸ng víi n¨ng lùc , trÝ tuÖ, nhiÖt huyÕt cña hä. §ång thêi , ph¶i cã chÝnh s¸ch ph©n phèi thËt c«ng b»ng, “lµm theo n¨ng lùc hëng theo lao ®éng”, tr¸nh t×nh tr¹ng mét sè ngµnh th× l¬ng rÊt cao ,trong khi mét sè ngµnh kh¸c l¬ng l¹i thÊp cho dï hao phÝ lao ®éng bá ra nh nhau. VÝ dô nh ngµnh bu ®iÖn, ®iÖn lùc, l¬ng nãi chung(gåm c¶ l¬ng c¬ b¶n+thëng+ c¸c kho¶n thu kh¸c) rÊt cao, chªnh lÖch nhiÒu so víi thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc ë c¸c ngµnh kh¸c, nh ngµnh ng©n hµng. Ngay trong ngµnh ng©n hµng chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng còng cã nhiÒu bÊt cËp, l¬ng ë ng©n hµng nhµ níc thÊp h¬n nhiÒu so víi ë c¸c ngµnh ng©n hµng kh¸c nh ng©n hµng ngo¹i th¬ng. Ch½ng h¹n mét kÜ s tin häc trong mét chi nh¸nh ng©n hµng nhµ níc cã tiÒn l¬ng vµ thëng tÕt xÊp xØ mét triÖu ®ång ,trong khi ®ã mét nh©n viªn ®a th cña ngµnh bu ®iÖn l¹i cã l¬ng vµ thëng tÕt dao ®éng tõ 2 ®Õn 3 triÖu ®ång. Sù chªng lÖch nµy lÝ gi¶i ®îc nguyªn nh©n v× sao ë nh÷ng ngµnh ®éc quyÒn ngêi ta ®ang ®æ x« tranh nhau vµo, g©y t×nh tr¹ng d thõa lao ®éng cßn ë 15 nh÷ng ngµnh kh¸c ®Çu vµo lao ®éng l¹i thiÕu trÇm träng . ChÝnh phñ cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh hîp lÝ vÒ ®Çu vµo ë c¸c trêng ®¹i häc vµ ph¶i t¹o ®îc ®éng lùc ph¸t triÓn . 3) Sinh viªn ViÖt nam tríc nh÷ng yªu cÇu th¸ch thøc míi. ViÖt nam ®ang ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc lín, v¨n minh trÝ tuÖ ph¸t triÓn tõng gi©y , tõng phót , nÕu kh«ng nhanh chãng ®i tíi sÏ kÐo nhau cïng tôt hËu , dòng c¶m th«ng minh mÊy còng sÏ thÊt b¹i. VËn mÖnh , tiÒn ®å cña ®Êt níc phô thuéc mét phÇn quan träng vµo thÕ hÖ trÎ, thanh niªn vµ sinh viªn ph¶i v¬n lªn cïng víi cha anh lµm chñ ®Êt níc ngay tõ b©y giê . §Ó ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc vµ t¬ng lai cña d©n téc, thanh niªn vµ sinh viªn ph¶i cã hoµi b·o vµ lÝ tëng , cã tri thøc vµ kÜ n¨ng, ph¶i “ häc, häc n÷a, häc m·i” . Sinh viªn cÇn ph¸t huy truyÒn thèng v¨n hiÕn cña d©n téc , x©y dùng x· héi ViÖt nam thµnh mét “ x· héi häc tËp ”, thµnh mét “ x· héi s¸ng t¹o”, ®a d©n téc ta trë thµnh mét “d©n téc th«ng th¸i”, chiÕmlÜnh nh÷ng ®Ønh cao trÝ tuÖ cña nh©n lo¹i trong thÕ kØ 21 vµ thiªn kØ thø 3. Níc ta bíc vµo c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ víi ®iÓm xuÊt ph¸t rÊt thÊp trong khi c¸c níc tiªn tiÕn ®· bíc vµo nÒn kinh tÕ tri thøc, nÒn v¨n minh trÝ tuÖ . Trong kØ nguyªn cña nÒn v¨n minh trÝ tuÖ, sù ph¸t triÓn tri thøc cña nh©n lo¹i sÏ t¨ng lªn theo hµm mò . Bëi vËy , thÕ hÖ trÎ, ®Æc biÖt lµ sinh viªn ph¶i x©y dùng cho m×nh b¶n lÜnh ®éc lËp tù chñ, nghÞ lùc s¸ng t¹o vµ tinh thÇn ®æi míi , tiÕp thu vµ lµm chñ nh÷ng thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, nh÷ng tri thøc qu¶n lÝ vµ kinh doanh hiÖn ®¹i cña nh©n lo¹i, trong khi ®Èy nhanh tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ , sím ®a níc ta tiÕp cËn víi nÒn kinh tÕ tri thøc vµ x· héi th«ng tin. Tríc dßng th¸c lò µo ¹t cña thêi ®¹i th«ng tin, vÉn cßn t×nh tr¹ng’’ ch×m trong th«ng tin nhng cã thÓ ®ãi vÒ kiÕn thøc”, nhiÒu sinh viªn, häc sinh vÉn cha nhËn thÊy 16 tÇm quan träng cña viÖc häc, hä xem häc tËp lµ nghÜa vô chø cha thÊy ®ã lµ quyÒn lîi cña mçi ngêi. V× vËy , ph¶i gi¸o dôc cho sinh viªn , häc sinh nhËn thøc ®óng b¶n chÊt vÊn ®Ò, §Æc biÖt ph¶i n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc , më réng nhiÒu h×nh thøc gi¸o dôc. HiÖn nay, chóng ta ®· cã nhiÒu h×nh thøc gi¸o dôc ®¸ng khÝch lÖ vµ thu nhiÒu kÕt qu¶ tèt. VÝ dô: h×nh thøc ®µo t¹o tõ xa cã thÓ cung cÊp kiÕn thøc cho nh÷ng ngêi kh«ng cã ®iÒu kiÖn häc tËp trung hoÆc nh÷ng ngêi võa häc võa lµm. H×nh thøc gi¸o dôc nµy kh«ng chØ gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é ngêi d©n mµ cßn gi¶m ®îc mét chi phÝ ®¸ng kÓ cho nhµ níc vµ nh©n d©n. Tuy vËy nÒn gi¸o dôc cña ta vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp, trong sè ®ã vÊn ®Ò lu häc sinh du häc ë níc ngoµi còng lµ mét vÊn ®Ò quan träng. Do nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn , nhu cÇu häc hái ngµy cµng cao, nhiÒu ngêi t×m ®Õn ch©n trêi tri thøc míi b»ng c¸nh ®i häc tËp ë níc ngoµi, n¬i hä nghÜ duy nhÊt cã thÓ “®ãn ®Çu , ®i t¾t” bëi v× hä nghÜ kiÕn thøc ë trêng ®¹i häc cha ®ñ ®Ó hä ®i t¾t mét khi nh÷ng ngêi mµ hä muèn ®ãn ®©ï cßn häc nhiÒu h¬n, biÕt nhiÒu h¬n, trong m«i trêng vËn ®éng nhanh h¬n. Chóng ta cã thÓ ®i t¾t ®îc kh«ng mét khi cuèn gi¸o tr×nh cña chóng ta ®îc dÞch l¹i, thËm chÝ ®îc ®¬n gi¶n ho¸ tõ 30 n¨m tríc. Cã nh÷ng kiÕn thøc mµ ta cÇn ®Ó ®ãn ®Çu hoµn toµn cha xuÊt hiÖn ë ViÖt nam : X· héi häc thùc nghiÖm, c«ng nghÖ vËt liÖu, nghiªn cøu c¸c d¹ng n¨ng lîng míi, trÝ tuÖ nh©n t¹o…V× thÕ mµ hä kh«ng hÒ tõ nan ph¶i häc ë bÊt k× n¬i nµo nh÷ng vÊn ®Ò mµ ®Êt níc cÇn, cho dï ph¶i nÕm tr¶i næi nhäc nh»n xa quª…Nhng tiÕc thay, ®ã chØ lµ mét sè Ýt , rÊt Ýtn ngêi lµm ®îc nh hä nghÜ. Theo thèng kª cã ®Õn 68,3% (2936 ngêi) lu häc sinh ViÖt nam du häc ë níc ngoµi sau khi tèt nghiÖp kh«ng biÕt hiÖn nay hä ë ®©u vµ lµm g× . RÊt cã thÓ , nhiÒu ngêi trong sè nµy kh«ng trë vÒ níc hoÆc trë vÒ mµ kh«ng b¸o c¸o (chØ tÝnh sè tri thøc trÎ do nhµ níc göi ®i ®µo t¹o ë Liªn x« cò vµ c¸c níc §«ng ©u tõ n¨m 1985-1999 ) . 17 NÕu lÊy møc chi phÝ ®µo t¹o ®¹i häc ë liªn bang Nga, thÊp nhÊt 7800USD/ n¨m/ngêi * 5 n¨m = 39000 USD, víi 2936 ngêi mÊt 114.504.000 USD . §©y chØ tÝnh riªng häc phÝ cha kÓ sinh ho¹t phÝ vµ vÐ m¸y bay vÒ níc. §ã lµ sè chi phÝ ®îc ®Çu t nh÷ng cha biÕt lµm sao ®Ó thu håi l¹i vèn. Nh÷ng lu häc sinh nµy ®i häc dùa trªn nguån kinh phÝ tõ c¸c häc bæng tµi trî vµ hîp t¸c song ph¬ng gi÷a níc ta vµ níc b¹n. Tõ n¨m 1991 tíi nay, lo¹i h×nh ®µo t¹o ngµy cµng phong phó vµ sè ngêi du häc ngµy cµng t¨ng lªn, sè níc nhËn ®µo t¹o còng t¨ng lªn . Trong khi ®ã c«ng t¸c qu¶n lÝ lu häc sinh l¹i kh«ng cã nh÷ng chuyÓn biÕn phï hîp víi t×nh h×nh míi , do ®ã kh«ng ®ñ søc qu¶n lÝ sè lu häc sinh ngµy mét t¨ng trªn b×nh diÖn ngµy cµng réng. V× vËy , chóng ta ph¶i v¹ch ra chÝnh s¸ch , kÕ ho¹ch khoa häc vµ cô thÓ ®Ó thu hót lu häc sinh trë vÒ, ng¨n chÆn t×nh tr¹ng ch¶y m¸u chÊt x¸m , tõ ®ã tËn dông ®îc nguån lùc con ngêi trong sù nghiÖp x©y dùng ®Êt níc. Tríc hÕt nhµ níc ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho lu häc sinh sau khi tèt nghiÖp cã viÖc lµm vµ thu nhËp t¬ng xøng; ®ång thêi qu¶n lÝ chÆt chÏ sè lîng häc sinh, sinh viªn du häc vµ sè lîng häc sinh, sinh viªn tèt nghiÖp; nÕu HSSV ®i b»ng häc bæng nhµ níc th× ph¶i cã nh÷ng cam kÕt ®óng ®¾n gi÷a häc sinh sinh viªn vµ bé GD_§T , buéc hai bªn ph¶i thi hµnh mét c¸ch nghiªm tóc, tr¸nh t×nh tr¹ng nhµ níc mÊt mét sè vèn lín trong viÖc ®Çu t gi¸o dôc con ngêi nhng kh«ng thÓ thu håi l¹i vèn. 4) Tham kh¶o mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc ë mét sè níc kh¸c a. Tham kh¶o nÒn gi¸o dôc cña Mü. *. Gi¸o dôc cÊp ®¹i häc lµ mét h×nh thøc ®Çu t c¸ nh©n. V× thÕ nã më réng cho tÊt c¶ nh÷ng ai muèn häc, cã n¨ng lùc t duy phï hîp víi ®ßi hái tõng n¬i vµ cã thÓ trang tr¶i ®îc chi phÝ häc tËp cho b¶n th©n. Do ®ã , chÝnh quyÒn liªn bang vµ tiÓu bang cã c¸c chÝnh s¸ch cho vay víi l·i suÊt thÊp ®Ó sinh viªn cã thÓ trang tr¶i chi phÝ häc tËp vµ sinh ho¹t. 18 *. VÒ chÊt lîng gi¸o dôc : sè lîng ngµnh häc vµ néi dung ë c¸c trêng ®¹i häc, cao ®¼ng rÊt míi mÎ, cã nhiÒu ngµnh mµ thËm chÝ chóng ta cha tõng nghe thÊy , vÝ dô: Ngµnh thÇn häc, cæ ®iÓn häc…; Cã nhiÒu m«n kh¸c nhau trong chuyªn ngµnh gi¸o dôc, nh gi¸o dôc cÊp 1, 2 ..hoÆc gi¸o dôc ®Æc biÖt cho ngêi tµn tËt …Cã rÊt nhiÒu m«n häc k× l¹ mµ mçi líp cã thÓ chØ cã tõ 1 ®Õn 2 sinh viªn theo häc. Tuy vËy, u ®iÓm lín nhÊt kh«ng n»m ë sè lîng ngµnh häc mµ ë ph¬ng ph¸p gi¸o dôc. Gi¸o dôc ë ®©y theo híng ®¸p øng ®óng tr×nh ®é , nhu cÇu cña tõng c¸ nh©n. Møc ®é c¸ nh©n ho¸ gi¸o dôc rÊt cao, sinh viªn cã c¬ héi theo ®uæi nh÷ng g× m×nh mong muèn cho dï cã míi mÎ vµ k× quÆc. Ban ®îc quyÒn ®i theohíng mµ b¹n quan t©m vµ cho lµ hîp víi kh¶ n¨ng cña m×nh.  §êi sèng x· héi mang l¹i nh÷ng biÓu hiÖn vît khái khu«n khæ nhµ trêng.Sù tù gi¸c, tr¸ch nhiÖm c«ng nh©n, tÝnh hîp lý vµ c«ng viÖc, tinh thÇn céng t¸c cña ngêi Mü rÊt cao. VÝ dô nh, b¹n cã thÓ tù t×m s¸ch, mîn s¸ch mµ kh«ng vÇn ph¶i tr×nh thÎ víi ai, mÆc dï tù do nh vËy nhng chuyÖn mÊt s¸ch, quþt tiÒn kh«ng bao giê x¶y ra.  C¬ héi nghÒ nghiÖp cao h¬n mét c¸ch t¬ng ®èi so víi c¸c níc kh¸c. Mét tÊm b»ng ®¹i häc t¹i níc nµycho phÐp b¹n cã thÓ t×m viÖc ë nhiÒu n¬i, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ mµ Mü lµ cêng quèc. ChÝnh v× thÕ, níc Mü lµ c¸i bÓ tËp trung chÊt x¸m cña thÕ giíi, rÊt nhiÒu nh©n tµi c¸c quèc gia ®Õn Mü häc tËp vµ kh«ng trë vÒ tæ quèc v× hä cã c¬ héi lµm viÖc qu¸ tèt t¹i Mü. b. Mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ gi¸o dôc ®µo t¹o nguån nh©n lùc trong chiÕn lîc c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ 19 cña c¸c níc §«ng Nam ¸. Tríc hÕt, ®ã lµ kÕ ho¹ch ho¸ sù ph¸t triÓn d©n sè nh»m lµm sao kh«ng ®Ó sù bïng næ d©n sè triÖt tiªu nh÷ng thµnh qu¶ cña sù t¨ng trëng kinh tÕ. Ph¸t triÓn m¹nh gi¸o dôc phæ th«ng, n©ng cao kiÕn thøc v¨n ho¸ vµ ch÷ viÕt chung cña mäi ngêi. C¶i tiÕn hÖ thèng ®µo t¹o ®¹i häc vµ d¹y nghÒ ®Ó ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸. T¨ng nhanh viÖc lµm, gi¶m thÊt nghiÖp th«ng qua viÖc u tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng trong thêi kú ®Çu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ b»ng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n , vµ c¸c chÝnh s¸ch u tiªn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp quy m« võa vµ nhá ph¸t triÓn. Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p ph©n phèi l¹i ®Ó h¹n chÕ sù chªnh lÖch thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp nh©n d©n. D. KÕt luËn. Trong bÊt kú mét x· héi nµo, mét ®Êt níc nµo, vÊn ®Ò ®µo t¹o nguån nh©n lùc còng ®ãng mét vai trß cùc kú quan träng. §Æc biÖt ë níc ta,vÊn ®Ò nµy l¹i cµng ®îc coi träng h¬n bao giê hÕt. Con ngêi ViÖt nam ®· tõng lµm ®îc nh÷ng ®iÒu kú diÖu trong lÞch sö vµ con ngêi ViÖt nam ch¾c ch¾n còng sÏ lµm ®îc nh÷ng ®iÒu kú diÖu nh thÕ trong t¬ng lai. “ Nh×n l¹i thÕ kû XX, d©n téc ViÖt nam dòng c¶m vµ th«ng minh, ®· lµm ®îc nh÷ng ®iÒu tëng nh kh«ng thÓ lµm ®îc, ®· lµm cho hiÖn thùc lÞch sö trë thµnh huyÒn tho¹i. Bíc vµo thÕ kû XXI vµ thiªn niªn kû míi, d©n téc ta víi hoµi b·o lín vµ trÝ tuÖ s¸ng t¹o sÏ cã nh÷ng íc m¬ tëng nh huyÒn tho¹i vµ quyÕt biÕn nh÷ng íc m¬ Êy trë thµnh hiÖn thùc lÞch sö.”( Vâ Nguyªn Gi¸p) 20