Më ®Çu
Con ngêi lµ s¶n phÈm tiÕn ho¸ , ph¸t triÓn l©u dµi cña
tù nhiªn . Con ngêi trong qu¸ tr×nh tån t¹i , kh«ng chØ t¸c
®éng vµo tù nhiªn , lµm biÕn ®æi thÕ giíi tù nhiªn mµ con
ngêi cßn quan hÖ víi nhau t¹o nªn b¶n chÊt con ngêi . X· héi
ngµy cµng ph¸t triÓn , n¨ng suÊt lao ®éng ngµy cµng cao ,
cña c¶i vËt chÊt ngµy cµng nhiÒu , t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn
nh÷ng mÆt tù nhiªn nh søc kháe , trÝ tuÖ , con ngêi . Khi con
ngêi ®îc ch¨m sãc ®Çy ®ñ , cã søc khoÎ , cã kh¶ n¨ng trÝ
tuÖ , cã trÝ tuÖ , cã tr×nh ®é häc vÊn sÏ cã ®iÒu kiÖn cèng
hiÕn cho x· héi ngµy cµng nhiÒu . BÊt k× quèc gia nµo muèn
tho¸t khái ®ãi nghÌo , l¹c hËu , n©ng cao møc sèng ngêi d©n
, ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt lªn tr×nh ®é cao th× tÊt yÕu ph¶i
tr¶i qua giai ®o¹n tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸
(CNH -H§H) ®Êt níc : HiÖn nay , ViÖt Nam vÉn cßn lµ mét níc
nghÌo trªn thÕ giíi mÆc dï sù CNH -H§H ®· ®îc §¶ng ta ®Ò
xíng tõ ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc III (9/1960).VËy do ®©u
mµ viÖc tiÕn hµnh CNH -H§H ®Êt níc ta l¹i gÆp nhiÒu khã
kh¨n nh vËy ? Ph¶i ch¨ng 1 trong nh÷ng nguyªn nh©n cña
vÊn ®Ò nµy lµ do viÖc sö dông nguån lùc con ngêi song song
víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cha hîp lý .
V× vËy viÖc t×m hiÓu vÊn ®Ò con ngêi vµ hiÖn ®¹i ho¸
®Êt níc lµ hÕt søc quan träng ®ßi hái ph¶i hiÓu b¶n chÊt vµ
vÞ trÝ con ngêi trªn mäi ph¬ng diÖn . XuÊt ph¸t tõ sù bøc xóc
trªn em ®· chän ®Ò tµi “ LÝ luËn vÒ con ngêi vµ vÊn ®Ò
®µo t¹o nguån lùc con ngêi trong qu¸ tr×nh CNH -H§H
®Êt níc “.
Do sù h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc còng nh tÇm hiÓu biÕt , bµi
tiÓu luËn cña em khã tr¸nh khái nh÷ng sai sãt , kÝnh mong
thÇy c« th«ng c¶m vµ gãp ý . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù
gióp ®ì cña thÇy Lª Nam Th¾ng vµ th viÖn nhµ trêng .
Nguån lùc con ngêi lµ tæng thÓ nh÷ng yÕu tè thuéc vÒ
thÓ chÊt , tinh thÇn , ®¹o ®øc , tr×nh ®é tri thøc , vÞ thÕ x·
héi ... t¹o nªn n¨ng lùc cña con ngêi cña céng ®ång ngêi cã
thÓ sö dông , ph¸t huy trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ –x·
héi cu¶ ®Êt níc vµ trong nh÷ng ho¹t ®éng x· héi .
§ång thêi sè lîng vµ chÊt lîng nguån lùc cã quan hÖ víi
nhau mét c¸ch chÆt chÏ . NÕu sè lîng nguån nh©n lùc qu¸ Ýt
1
sÏ g©y ra khã kh¨n cho ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ do vËy
chÊt lîng lao ®éng còng bÞ h¹n chÕ . ChÊt lîng nguån nh©n
lùc n©ng cao sÏ gãp phÇn lµm gi¶m sè lîng ngêi ho¹t ®éng
trong 1 ®¬n vÞ s¶n xuÊt , kinh doanh hay gi¶m sè ngêi ho¹t
®éng trong 1 tæ chøc x· héi .
Nh ®· nãi , viÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò con ngêi trong CNHH§H lµ nhiÖm vô hÕt søc quan träng cña mäi thµnh viªn trong
x· héi . Së dÜ vÊn ®Ò ®ã l¹i ®îc quan t©m mét c¸ch ®Æc
biÖt nh vËy lµ v× nhiÒu lý do , song cã thÓ nh¾c ®Õn mét sè
lý do chñ yÕu :
HiÖn nay , do yªu cÇu cña qu¸ tr×nh CNH-H§H ®Êt níc
vµ viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi nhanh vµ bÒn v÷ng th× viÖc
®i lªn b»ng nguån lùc con ngêi ®îc coi lµ ®éng lùc chñ yÕu ,
quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn . Sù ph¸t triÓn kh«ng cã môc ®Ých
tù th©n , toµn bé nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi
ë níc ta trong nh÷ng n¨m tríc m¾t vµ l©u dµi lµ sù thÓ hiÖn
nhÊt qu¸n quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña CNXH:
Con ngêi lµ träng t©m cña sù ph¸t triÓn . Do ®ã , c¸c chÝnh
s¸ch ph¸t triÓn ®Êt níc ph¶i híng cô thÓ vµo môc tiªu tæng
qu¸t lµ ph¸t triÓn con ngêi , xuÊt ph¸t tõ con ngêi , do con
ngêi vµ v× con ngêi , §¶ng ta lu«n nhÊn m¹nh r»ng “ ChiÕn lîc
ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi thùc chÊt lµ chiÕn lîc ph¸t triÓn con
ngêi , ph¸t huy yÕu tè con ngêi vµ lÊy viÖc phôc vô con ngêi
lµm ®Ých cao nhÊt cu¶ mäi ho¹t ®éng “.V× lÏ ®ã mµ hµng
ngµy , hµng giê trªn hÇu hÕt c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i
chóng , s¸ch b¸o , t¹p chÝ ...®Òu cã nh÷ng bµi viÕt s©u s¾c
®Ò c©p ®Õn vÊn ®Ò con ngêi mµ chóng ta quan t©m .
Môc tiªu chÝnh cña CNH-H§H lµ t¹o ra tiÒm lùc to lín ®ñ
kh¶ n¨ng tiÕn tíi thñ tiªu nghÌo nµn , l¹c hËu , x©y dùng cuéc
sèng d©n giµu níc m¹nh , x· héi c«ng b»ng v¨n minh , hay nãi
chung lµ tÊt c¶ ®Òu nh»m phôc vô con ngêi , coi con ngêi lµ
yÕu tè trung t©m sè mét cña mäi ho¹t ®éng . V× thÕ nªn
mäi ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Òu chÜa mòi nhän vµo
vÊn ®Ò con ngêi , trong giai ®o¹n hiÖn nay . Cã gi¶i quyÕt
tèt vÊn ®Ò ®ã víi nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ ngêi lao ®éng hîp lý
th× míi cã ®îc nh÷ng thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH-H§H .
Cã thÓ nãi ®ã lµ vÊn ®Ò sè mét quyÕt ®Þnh ®Õn vËn mÖnh
cña níc ta , trong nh÷ng n¨m tíi . §Æc biÖt lµ tríc ngìng cöa
cña thÕ kû 21 , viÖc nhËn thøc râ b¶n chÊt cña vÊn ®Ò con
ngêi trong CNH-H§H cã ý nghÜa cùc kú quan träng . Ngoµi ra ,
viÖc chän vÊn ®Ò nµy lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cßn do b¶n
2
th©n t©m ®¾c , tõ tríc ®Õn nay ®· quan t©m ®îc Ýt
nhiÒu .
Trong néi dung tiÓu luËn nµy , tríc hÕt chóng ta nªn t×m
hiÓu thÕ nµo vÒ ph¹m trï con ngêi , ph¹m trï CNH-H§H , sau
®ã míi nghiªn cøu vÊn ®Ò con ngêi trong CNH-H§H vµ vËn
dông ë ViÖt Nam ta . Cuèi cïng lµ nh÷ng ®Þnh híng , gi¶i
ph¸p ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi ®ång thêi kh¾c phôc
nh÷ng ®iÓm yÕu kÐm trong viÖc sö dông ngêi lao ®éng
trong CNH-H§H hiÖn nay .
3
NéI DUNG
A-Lý LUËN
BÊt cø mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi , muèn thµnh c«ng
trong sù nghiÖp CNH-H§H ®Òu ph¶i kÕt hîp lîi thÕ vèn cã cña
m×nh víi nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i cña
nh©n lo¹i . ChÝnh trÝ tuÖ , tr×nh ®é häc vÊn cu¶ con ngêi lµ
ch×a kho¸ v¹n n¨ng ®Ó më kho trong vÊn ®Ò nµy , gióp c¸c
níc tiÕp cËn víi nÒn v¨n minh khoa häc thÕ giíi . Qu¸ tr×nh
CNH-H§H ë mét níc nµo ®ã diÔn ra nhanh hay chËm , thµnh
c«ng hay thÊt b¹i ®Òu phô thuéc chÆt chÏ vµo d©n níc ®ã vµ
tr×nh ®é cña hä .
Nhng con ngêi lµ g× mµ tõ xa ®Õn nay ®· cã kh¸ nhiÒu kh¸i
niÖm vÒ con ngêi .
I/PH¹M TRï CON NG¦êI
1.KH¸I NIÖM con ngêi
Tr¶i qua c¸c thêi kú lÞch sö “con ngêi” ®îc hiÓu mét c¸ch
rÊt kh¸c nhau . TriÕt häc cæ ®¹i coi con ngêi lµ tiÓu vò trô ,
trong b¶n chÊt cña con ngêi lµ trong b¶n chÊt cña vò trô , lµ
vËt cao quý nhÊt cña ®Êt trêi , lµ chóa tÓ mu«n loµi , chØ
phôc tïng duy nhÊt mét ®Êng thÇn linh , con ngêi ®îc chia
lµm hai phÇn : phÇn hån vµ phÇn x¸c . Chñ nghÜa duy t©m
cho r»ng phÇn hån lµ do thîng ®Õ sinh ra , tån t¹i vÜnh viÔn ,
thÓ x¸c lµ n¬i c ngô cña linh hån . Khi con ngêi chÕt thÓ x¸c
mÊt ®i cßn linh hån l¹i l×a khái thÓ x¸c ®i t×m n¬i c ngô
míi . Chñ nghÜa duy vËt l¹i cho r»ng kh«ng cã linh hån bÊt
tö , phÇn x¸c mÊt ®i th× linh hån còng mÊt theo .
TriÕt häc thÕ kû 15-18 ph¸t triÓn quan niÖm triÕt häc
vÒ con ngêi trªn c¬ së KHTN ®· phôc hng vµ b¾t ®Çu ph¸t
ttiÓn . Chñ nghÜa duy vËt m¸y mãc coi con ngêi lµ mét bé
m¸y vËn ®éng theo quy luËt c¬ häc , con ngêi duy vËt ®Ò
cao vai trß s¸ng t¹o cña lý tÝnh con ngêi , mÆt kh¸c coi con
ngêi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn , cña hoµn c¶nh . Chñ nghÜa
duy t©m chñ quan coi con ngêi lµ hiÖn th©n cu¶ c¶m gi¸c .
Chñ nghÜa duy t©m kh¸ch quan coi con ngêi lµ hiÖn th©n
cña ý niÖm (Hªghen), nhng Hªghen ®· cã c«ng lín lµ ®a ra
4
nh÷ng quy luËt vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña t duy ®èi
víi mäi c¸ nh©n trong x· héi .
Nh×n chung , c¸c quan niÖm trªn ®Òu xÐt con ngêi mét
c¸ch trõu tîng , hä ®· tuyÖt ®èi ho¸ phÇn hån hoÆc phÇn x¸c
, xem xÐt chóng mét c¸ch t¸ch rêi c« lËp vµ trõu tîng chóng
thµnh trong b¶n chÊt con ngêi . Do ®ã hä ®· ®i ®Õn nh÷ng
kÕt luËn vµ nh÷ng c¸ch lý gi¶i phiÕn diÖn 1 chiÒu . MÆc
kh¸c , hä còng cha chó ý ®Çy ®ñ ®Õn b¶n chÊt x· héi cña
con ngêi , mÆc dï ®· cã nh÷ng quan ®iÓm ®Ò cËp tíi
(Hªghen,Phoi¬b¨c), nhng cha kh¸i qu¸t ®îc mÆt x· héi trong
con ngêi .
Chñ nghÜa M¸c ®· kÕ thõa vµ kh¾c phôc nh÷ng h¹n
chÕ ®ång thêi ph¸t triÓn nh÷ng quan niÖm vÒ con ngêi ®·
cã trong lÞch sö ®Ó ®a tíi quan niÖm vÒ con ngêi hiÖn thùc ,
con ngêi ho¹t ®éng thùc tiÔn , con ngêi võa lµ s¶n phÈm cña
tù nhiªn vµ x· héi , ®ång thêi võa lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªnx· héi . Nh vËy , triÕt häc M¸c-Lªnin xem xÐt con ngêi lµ mét
thùc thÓ sinh vËt vµ x· héi , v× vËy , con ngêi tån t¹i vµ ph¸t
triÓn tu©n theo tæng hîp c¸c quy luËt sinh häc vµ quy luËt x·
héi .
2/quan niÖm hiÖn ®¹i cña M¸c vÒ con ngêi vµ trong b¶n
chÊt cña nã
a/ Con ngêi lµ mét thùc thÓ sinh häc x· héi
Con ngêi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn , lµ kÕt qu¶ cña sù
tiÕn ho¸ l©u dµi cña giíi h÷u sinh , con ngêi tù nhiªn lµ con
ngêi sinh häc mang b¶n chÊt tÝnh sinh vËt , c¸i sinh vËt trong
con ngêi quy ®Þnh sù h×nh thµnh nh÷ng hiÖn tîng vµ qu¸
tr×nh t©m lý trong con ngêi , lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù
tån t¹i cña con ngêi . Ch¼ng h¹n , ®· lµ con ngêi th× ai còng
ph¶i tr¶i qua c¸c giai ®o¹n sinh trëng , tö vong , ai còng cã
nhu cÇu ¨n , ë , ®i l¹i , sinh ho¹t v¨n ho¸ , t×nh c¶m hiÓu
biÕt . Song con ngêi kh«ng ph¶i lµ ®éng vËt thuÇn tuý v× hä
biÕt tiÕn hµnh lao ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®Ó tho¶
m·n nhu cÇu sinh häc cña m×nh vµ céng ®ång . ChÝnh lao
®éng s¶n xuÊt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn con ngêi vµ ý thøc cña hä , t¹o ra nÒn v¨n ho¸ vËt chÊt
vµ tinh thÇn . Cã lao ®éng con ngêi míi ®îc coi lµ s¶n phÈm
cña x· héi . Trong qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt
chÊt , con ngêi cã mèi quan hÖ víi tù nhiªn (LLSX), ®ång thêi
5
gi÷a con ngêi còng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau
(QHSX).
ChÝnh v× con ngêi lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn vµ x· héi
nªn con ngêi chÞu sù chi phèi cña m«i trêng tù nhiªn vµ x· héi
cïng c¸c quy luËt biÕn ®æi cña chóng . C¸c quy luËt tù nhiªn
t¸c ®éng t¹o nªn ph¬ng diÖn sinh häc con ngêi . C¸c quy luËt
t©m lý ý thøc , h×nh thµnh nªn c¸c mÆt x· héi trong con ngêi
. HÖ thèng quy luËt trªn cïng t¸c ®éng vµo con ngêi t¹o nªn
thÓ thèng nhÊt hoµn chØnh gi÷a c¸i sinh häc vµ c¸i x· héi
trong con ngêi .
Trong qu¸ tr×nh c¶i biÕn tù nhiªn con ngêi còng ®· lµm
ra lÞch sö cña m×nh , do ®ã con ngêi kh«ng nh÷ng lµ s¶n
phÈm cña tù nhiªn-x· héi mµ cßn lµ chñ thÓ c¶i t¹o tù nhiªn x·
héi , víi ho¹t ®éng lao ®éng s¶n xuÊt , con ngêi ®· s¸ng t¹o
ra trong toµn bé nÒn v¨n ho¸ vËt chÊt tinh thÇn , víi ho¹t
®éng c¸ch m¹ng , con ngêi viÕt thªm nh÷ng trang sö míi cho
chÝnh m×nh . MÆc dï tù nhiªn vµ x· héi lµ nh÷ng mÆt vËn
®éng theo nh÷ng quy luËt kh¸ch quan song qu¸ tr×nh hµnh
®éng cña con ngêi lu«n lu«n t×m c¸ch h¹n chÕ hoÆc më
réng ph¹m vi t¸c ®éng cña quy luËt cho phï hîp víi nhu cÇu vµ
môc ®Ých cña m×nh , kh«ng thÓ cã x· héi vµ ph¸t triÓn cña
x· héi , lÞch sö nÕu kh«ng cã con ngêi víi t c¸ch lµ chñ thÓ
lÞch sö .
b/B¶n chÊt cña con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi
Con ngêi muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i tiªu dïng
mét lîng nhu yÕu phÈm cÇn thiÕt ®¶m b¶o nhu cÇu sinh häc .
Song nh÷ng thø Êy kh«ng ph¶i lµ quµ tÆng cña t¹o ho¸ ban
cho mµ nã lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh lao ®éng cña con ngêi . V× thÕ , qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt lµ ho¹t
®éng tÊt yÕu cña loµi ngêi . ChÝnh lao ®éng ®· ph©n ®Þnh
danh giíi gi÷a ngêi víi ®éng vËt kh¸c , lao ®éng lµ ho¹t ®éng
x· héi , nªn mäi sù kh¸c biÖt gi÷a con ngêi vµ ®éng vËt ®Òu
lµ kÕt qu¶ cña cuéc sèng con ngêi trong x· héi . PhÇn “x¸c” lµ
bé phËn sinh häc trong con ngêi còng nhê cã lao ®éng mµ
kh¸c con vËt . Mét c¸ thÓ sinh häc muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn
®îc th× nhÊt thiÕt ph¶i sèng trong x· héi vµ ®îc x· héi ®µo
luyÖn . Nh vËy , c¸ nh©n lµ mét thùc thÓ x· héi vµ b¶n chÊt
cña con ngêi cã tÝnh lÞch sö cô thÓ . V× lÏ ®ã mµ b¶n chÊt
cña con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi , kh«ng chØ
6
tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ trong hiÖn t¹i mµ c¶ trong qu¸ khø
.
Qua t×m hiÓu quan ®iÓm cña M¸c vÒ con ngêi ta cã thÓ
rót ra r»ng :
Thø nhÊt : B¶n chÊt chung nhÊt vµ s©u s¾c nhÊt cu¶ con
ngêi lµ t«ng hoµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a ngêi vµ ngêi trong x·
héi diÔn ra c¶ trong hiÖn t¹i vµ trong qu¸ khø .
Thø hai : B¶n chÊt con ngêi kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh , bÊt
biÕn mµ cã tÝnh lÞch sö cô thÓ .
Thø ba : B¶n chÊt cu¶ con ngêi nhÊt thiÕt ph¶i xem xÐt
trong mèi quan hÖ c¸ nh©n vµ x· héi .
Nãi tãm l¹i , M¸c cho r»ng con ngêi lµ mét thùc thÓ thèng
nhÊt biÖn chøng gi÷a c¸i sinh häc vµ c¸i x· héi , c¸i x· héi
kh«ng thÓ t¸ch rêi c¸i sinh häc trong mçi con ngêi vµ ngîc l¹i .
Con ngêi võa lµ s¶n phÈm cña tù nhiªn-x· héi võa lµ chñ thÓ
c¶i biÕn tù nhiªn vµ x· héi theo môc ®Ých nhu cÇu cña
m×nh .
II/Nguån lùc con ngêi
Nguån lùc con ngêi lµ tæng thÓ nh÷ng yÕu tè thuéc vÒ
thÓ chÊt , tinh thÇn , ®¹o ®øc , tr×nh ®é tri thøc , vÞ thÕ x·
héi ... t¹o nªn n¨ng lùc cña con ngêi cña céng ®ång ngêi cã
thÓ sö dông , ph¸t huy trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ –x·
héi cu¶ ®Êt níc vµ trong nh÷ng ho¹t ®éng x· héi .
§ång thêi sè lîng vµ chÊt lîng nguån lùc cã quan hÖ víi
nhau mét c¸ch chÆt chÏ . NÕu sè lîng nguån nh©n lùc qu¸ Ýt
sÏ g©y ra khã kh¨n cho ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ do vËy
chÊt lîng lao ®éng còng bÞ h¹n chÕ . ChÊt lîng nguån nh©n
lùc n©ng cao sÏ gãp phÇn lµm gi¶m sè lîng ngêi ho¹t ®éng
trong 1 ®¬n vÞ s¶n xuÊt , kinh doanh hay gi¶m sè ngêi ho¹t
®éng trong 1 tæ chøc x· héi .
III/C¤NG NHIÖP HO¸ -HIÖN §¹I HO¸ (CNH-H§H)
Còng cã thÓ nãi thùc chÊt cña CNH-H§H lµ sù ph¸t triÓn
c«ng nghiÖp , lµ qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi (C«ng
nghiÖp-N«ng nghiÖp dÞch vô) tõ tr×nh ®é thÊp lªn tr×nh ®é
céng nghÖ hiÖn ®¹i , lùc lîng lao ®éng sÏ chuyÓn dÞch thÝch
øng vÒ c¬ cÊu ngµnh nghÒ , vÒ tr×nh ®é tay nghÒ vµ häc
vÊn . HiÖn ®¹i ho¸ , vÒ tr×nh ®é tay nghÒ vµ häc vÊn . HiÖn
7
®¹i ho¸ trong c«ng nghiÖp thêng ®îc hiÓu ra c«ng nghiÖp sö
dông nh÷ng yÕu tè cña c«ng nghÖ thuéc lo¹i míi nhÊt hoÆc
kh«ng t¸ch xa lo¹i míi nhÊt lµ bao nhiªu . C«ng nghiÖp ho¸
ph¶i g¾n liÒn víi HiÖn ®¹i hãa vµ ngîc l¹i , ®ã lµ hai mÆt
kh«ng thÓ t¸ch rêi cña mét cuéc C¸ch m¹ng vµ s©u s¾c ®ã .
Nãi ®Õn HiÖn ®¹i ho¸ lµ nãi ®Õn c¶ mét qu¸ tr×nh l©u da×
®Çy gian khæ cña viÖc c¶i biÕn mét x· héi cæ truyÒn thµnh
mét x· héi hiÖn ®¹i , cã tr×nh ®é v¨n minh cao h¬n , thÓ
hiÖn ®Çy ®ñ h¬n nh÷ng gi¸ trÞ chung mµ nh©n lo¹i ®ang
híng tíi .
§èi víi níc ta , ®ã lµ mét qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc
ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¶i biÕn mét x· héi c«ng nghiÖp l¹c
hËu thµnh mét x· héi c«ng nghiÖp g¾n viÖc h×nh thµnh tõng
bíc quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé , ngµy cµng ®Çy ®ñ h¬n b¶n
chÊt u viÖt cña chÕ ®é míi . CNH-H§H ph¶i t¹o ra nh÷ng
®iÒu kiÖn cÇn thiÕt vÒ vËt chÊt kü thuËt , vÒ con ngêi vµ
khoa häc c«ng nghÖ , thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
nh»m huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån lùc ,
kh«ng ngõng lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi , lµm nÒn
kinh tÕ t¨ng trëng nhanh vµ bÒn v÷ng , n©ng cao ®êi sèng
vËt chÊt , v¨n hãa cña nh©n d©n , thùc hiÖn c«ng b»ng vµ
tiÕn bé x· héi , b¶o vÖ c¶i thiÖn m«i trêng sinh th¸i .
B_thùc tr¹ng vÒ ®µo t¹o nguån nh©n lùc
I/vai trß nguån nh©n lùc
Con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh cña lùc lîng s¶n xuÊt , nã
kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña nguån lùc con ngêi trong ph¸t
triÓn . Trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh cña lùc lîng s¶n xuÊt th×
con ngêi ®îc kh¼ng ®Þnh ë vÞ trÝ hµng ®Çu , thiÕu nã s¶n
xuÊt sÏ bÞ mÊt sinh khÝ vµ tÊt yÕu dÉn ®Õn v« hiÖu qu¶ .
§Æc biÖt h¬n , trong giai ®o¹n CNH-H§H ®Êt níc th×
h¬n bao giê hÕt , nh©n tè con ngêi cµng ph¶i ®îc ®Æt ë vÞ
trÝ trung t©m . NÕu kh«ng cã ®éi ngò tri thøc vµ ®éi ngò
c«ng nh©n lµnh nghÒ-lùc lîng chñ yÕu trong nguån lao ®éng
th× lµm sao cã ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín , t¹o ra khèi lîng
vËt chÊt khæng lå ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña nh©n
lo¹i . V× thÕ mäi ho¹t ®éng ph¸t triÓn nh»m môc ®Ých
chÝnh lµ v× con ngêi , do con ngêi . NÕu kh«ng xuÊt ph¸t tõ
con ngêi , ®îc tiÕn hµnh bëi con ngêi vµ v× con ngêi th×
8
kh«ng cã lý do g× mµ khoa häc còng nh mét qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt nµo ®ã cã thÓ tån t¹i ®îc .
Nh vËy , con ngêi võa lµ xuÊt ph¸t ®iÓm , lµ lùc lîng
chñ ®¹o lµ môc ®Ých cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . Tuy nhiªn , sù
ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt , cña yÕu tè con ngêi ph¶i
g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn quan hÖ s¶n xuÊt . Lùc lîng s¶n
xuÊt chØ cã thÓ vËn ®éng vµ ph¸t triÓn trong ph¬ng thøc
s¶n xuÊt víi mét quan hÖ s¶n xuÊt song trïng . ë ®©y chóng
ta chØ kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña con ngêi trong CNH-H§H
chø tuyÖt nhiªn kh«ng tuþÖt ®èi ho¸ nã vµ t¸ch rêi khái quan
hÖ s¶n xuÊt hiÖn thêi .
Ngµy nay , khoa häc kü thuËt ®ang ph¸t triÓn nh vò
b·o , kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ph¸t minh khoa häc ngµy cµng rót
ng¾n l¹i , v× thÕ ®Ó øng dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng thµnh tùu
cña khoa häc kü thuËt trªn thÕ giíi vµo sù nghiÖp CNH-H§H
th× ®ßi hái con ngêi ph¶i trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc , tri thøc
vÒ khoa häc tù nhiªn ®¶m b¶o con ngêi cã ®ñ tr×nh ®é ®Ó
tiÕp cËn víi nh÷ng ph¸t minh míi , vËn dông vµo s¶n xuÊt .
V× thÕ h¬n lóc nµo hÕt , vai trß cña con ngêi trong thêi ®¹i
CNH-H§H cµng ®îc kh¼ng ®Þnh ë vÞ trÝ trung t©m cña sù
ph¸t triÓn . §Êt níc thÞnh hay suy , yÕu hay m¹nh phÇn lín lµ
phô thuéc vµo tri thøc cña con ngêi níc ®ã .
II/thùc tr¹ng
Kh«ng thÓ kh«ng ph¸t triÓn con ngêi ViÖt Nam ,
n©ng cao ®éi ngò nh÷ng ngêi lao ®éng níc ta lªn mét tÇm
cao chÊt lîng míi . H¬n n÷a , ®ã cÇn dîc coi lµ ®éng lùc m¹nh
mÏ nhÊt ®Ó gióp chóng ta mau chãng tho¸t khái nghÌo nµn
l¹c hËu vµ x©y dùng x· héi ta thµnh mét x· héi c«ng b»ng
nh©n ¸i , mét x· héi thùc sù tèt ®Ñp vµ tiÕn bé , mang b¶n
s¾c d©n téc vµ hiÖn ®¹i . NghÞ quyÕt §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng
toµn quèc lÇn thø IX ®· kh¼ng ®Þnh : “N©ng cao d©n trÝ ,
båi dìng vµ ph¸t triÓn nguån lùc to lín cña con ngêi ViÖt Nam
lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi cña c«ng cuéc CNH-H§H ë
níc ta .
T¹i héi nghÞ lÇn thø t BCH TW kho¸ VII §¶ng ta ®· ®Ò
ra vµ th«ng qua nghÞ quyÕt vÒ viÖc ph¸t triÓn con ngêi ViÖt
Nam toµn diÖn víi t c¸ch lµ ®éng lùc cña sù nghiÖp x©y dùng
x· héi míi , ®ång thêi lµ môc tiªu cña CNXH . “§ã lµ con ngêi
ph¸t triÓn cao vÒ trÝ tôª , cêng tr¸ng vÒ thÓ lùc , phong phó
vÒ tinh thÇn , trong s¸ng vÒ ®aoh ®øc “. Ph¸t triÓn con ngêi
9
ViÖt Nam toµn diÖn-®ã còng chÝnh lµ ®éng lùc , lµ môc tiªu
nh©n ®¹o cña sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc mµ chóng ta
®ang tõng bíc tiÕn hµnh .
ViÖc ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng nguån lùc con ngêi lµ c¬
së thùc tiÔn quan träng ®Ó t×m ra ph¬ng híng , gi¶i ph¸p
ph¸t triÓn vµ sö dông h÷u hiÖu nguån lùc con ngêi trong qu¸
tr×nh ph¸t triÓn ®Êt níc . Nh÷ng n¨m qua , kinh tÕ-x· héi
ViÖt Nam ngµy cµng ph¸t triÓn , n¨ng suÊt lao ®éng ngµy
cµng cao , ®· t¹o ®iÒu kiÖn c¶i thiÖn ®¸ng kÓ ®êi sèng
nh©n d©n , gióp cho viÖc ch¨m sãc con ngêi ngµy mét tèt
h¬n . §iÒu kiÖn ¨n , ë , ®i l¹i , häc hµnh cña nh©n d©n ®·
®îc c¶i thiÖn so víi tríc . §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· t¹o nh÷ng
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mäi ngêi d©n tham gia ®ãng gãp ý
kiÕn trong qu¸ tr×nh x©y dùng chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x·
héi cñ ®Êt níc còng nh kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng
®Þa ph¬ng , tõng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh . Trong nhiÒu
®¬n vÞ kinh tÕ ®· ®éng viªn mäi ngêi d©n ®ãng gãp tµi
n¨ng trÝ tuÖ , thùc hiÖn c¶i tiÕn kü thuËt , thay ®æi qui
tr×nh s¶n xuÊt nh»m t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶
kinh tÕ cao .
Níc ta cßn nghÌo nµn l¹c hËu , ®ang trong t×nh tr¹ng
kÐm ph¸t triÓn , sù ph©n ho¸ giµu nghÌo , thiÕu viÖc lµm ,
chÊt lîng gi¸o dôc ®µo t¹o , phôc vô y tÕ cßn thÊp , t×nh
tr¹ng « nhiÔm m«i trêng sinh th¸i , v¨n ho¸ phÈm ®éc h¹i
®ang cßn lan trµn vµ c¸c tÖ n¹n x· héi ph¸t triÓn . ¦u ®iÓm
næi bËt cña con ngêi ViÖt Nam lµ mang trong m×nh nh÷ng
phÈm chÊt truyÒn thèng quÝ b¸u : Anh dòng trong chiÕn ®Êu
, cÇn cï , bÒn bØ , dÎo dai trong lao ®éng , cã kh¶ n¨ng s¸ng
t¹o thÝch øng nhanh ... Tuy nhiªn , lùc lîng lao ®éng dåi dµo
cïng víi lßng nhiÖt t×nh c¸ch m¹ng , th× cha ®ñ tiÕn hµnh
CNH-H§H .ViÖt Nam ®· quan t©m tíi gi¸o dôc ®µo t¹o , ®·
®a tØ lÖ sè ngêi biÕt ch÷ tõ 5% tríc ®©y , tíi nay ®· gÇn
90% d©n sè biÕt ch÷ . Tr×nh ®é d©n trÝ ®· xã tiÕn bé
nhiÒu so víi tríc ®©y . NhiÒu tØnh ®· thùc hiÖn xo¸ n¹n mï
ch÷ , phæ cËp tiÓu häc hay trung häc phæ th«ng c¬ së . HiÖn
nay ng©n s¸ch nhµ níc ®Çu t cho gi¸o dôc n¨m sau cao h¬n
n¨m tríc . Gi¸o dôc miÒn nói , vïng s©u , vïng xa ®îc quan
t©m ngµy cµng tèt h¬n . §¶ng vµ nhµ níc ta ®· kh¼ng ®Þnh
gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu , t¹o ra ®iÒu
kiÖn thuËn lîi ®Ó “C¶ níc trë thµnh mét x· héi häc tËp”. Trong
qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y , häc tËp , ®· t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó
10
thùc hiÖn “Ph¸t huy tinh thÇn ®éc lËp suy nghÜ vµ s¸ng t¹o
cña häc sinh , sinh viªn , ®Ò cao n¨ng lùc tù häc , tù hoµn
thiÖn häc vÊn vµ tay nghÒ “. Nh×n chung , mÆt b»ng d©n
trÝ ë níc ta cßn thÊp , sè ngêi ®îc ®µo t¹o cã tr×nh ®é tay
nghÒ cao còng nh häc vÊn ®¹i häc vµ sau ®¹i häc cßn qu¸
Ýt , cßn thiÕu nhiÒu c¸n bé Khoa häc-C«ng nghÖ vµ chuyªn
gia giái . Trong khi ®ã , do nhiÒu nguyªn nh©n , t×nh tr¹ng
hÉng hôt vÒ kiÕn thøc , bÊt cËp vÒ n¨ng lùc chuyªn m«n ,
nhiÖp vô trong ®éi ngò c¸n bé, viªn chøc cßn kh¸ phæ biÕn .
§ang cã t×nh tr¹ng l·o ho¸ c¶ vÒ tuæi t¸c vµ tri thøc ë ®éi
ngò c¸n bé khoa häc , sù yÕu kÐm vÒ kü n¨ng thùc hµnh ,
kh¶ n¨ng øng dông kiÕn thøc vµo cuéc sèng cña tuæi trÎ . Bªn
c¹nh ®ã , qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ hµng hãa
theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ më réng giao lu quèc tÕ ®ang mang
c¶ mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc vµo qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn t©m
lý , ý thøc t tëng , ®¹o ®øc cña con ngêi ViÖt Nam . Nh÷ng
®iÒu kiÖn sèng vµ lµm viÖc cßn khã kh¨n , thiÕu thèn c¶ vÒ
vËt chÊt vµ tinh thÇn , vÊn ®Ò vÖ sinh m«i trêng vµ b¶o hé
cha tèt ... ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng èm ®au , thiÕu dinh dìng ,
bÖnh nghÒ nghiÖp vµ tai n¹n vÉn cßn ë møc cao .
ViÖc ch¨m sãc søc khoÎ cho c¸c tÇng líp nh©n d©n ®· ®îc quan t©m . Nh÷ng c¬ së kh¸m bÖnh ®îc x©y dùng tíi tËn
c¸c x· , kÓ c¶ vïng s©u , vïng xa . Tuæi thä trung b×nh cña
ngêi ViÖt Nam ®· t¨ng lªn nhiÒu so víi tríc ®©y . ThÓ lùc cña
ngêi ViÖt Nam ®· ®îc c¶i thiÖn h¬n tríc . Trang thiÕt bÞ trong
c¸c bÖnh viÖn , trong cac c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh ngµy cµng
®Çy ®ñ , ngµy mét hiÖn ®¹i .
Nh×n chung , trong nh÷ng n¨m qua , §¶ng vµ Nhµ níc ta
®· ch¨m lo tíi viÖc båi dìng nguån nh©n lùc cña ®Êt níc c¶
søc khoÎ , tri thøc , n¨ng lùc , phÈm chÊt ®¹o ®øc ; t¹o ®iÒu
kiÖn cho mçi ngêi ph¸t huy ®îc kh¶ n¨ng cña m×nh ®ãng
gãp cho sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x·
héi chñ nghÜa .
C-mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ
Thø nhÊt , cÇn ph¶i rót ®µo t¹o , båi dìng ®éi ngò c¸n bé
Khoa häc-C«ng nghÖ , nhÊt lµ c¸n bé ®Çu ®µn , ®Ó bíc vµo
thÕ kû XXI chóng ta kh«ng bÞ hÉng hôt vÒ sè lîng vµ vÒ chÊt
lîng nguån nh©n lùc .
11
N©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ®µo t¹o ë tÊt c¶ c¸c bËc häc
®Ó tõng bíc ®¹t tr×nh ®é khu vùc quèc tÕ . CÇn ph¸t hiÖn
sím c¸c tai n¨ng , cã c¸c h×nh thøc ®µo t¹o phï hîp ®Ó
nhanh chãng båi dìng nh©n tµi cho ®Êt níc . Ph¶i cÊp tèc cã
chÝnh s¸ch lùa chän vµ göi ngêi cã tµi ®i tiÕp thu Khoa häcC«ng nghÖ ë c¸c níc tiªn tiÕn .
Thø hai , t¹o c«ng b»ng v¨n minh trong sö dông nguån
nh©n lùc lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓnvµ ®µo t¹o nh©n tµi
. §Ó cã ®éi ngò c¸n bé Khoa häc-C«ng nghÖ trÎ , ®ñ n¨ng lùc
, cÇn cã chÝnh s¸ch ®éng viªn kÞp thêi thanh niªn häc tËp vµ
rÌn luyÖn v¬n lªn tÇng cao míi cña Khoa häc-C«ng nghÖ .
Thø ba , t¨ng cêng ®Çu t tµi chÝnh cña Nhµ níc cho ho¹t
®éng t¹o nguån nh©n lùc cho c«ng cuéc CNH-H§H , ®ång
thêi ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý , tuÇn tra tæ chøc sö
dông mét c¸ch hîp lý .
Bèn lµ , ®µo t¹o , båi dìng n©ng cao chÊt lîng nguån
nh©n lùc tõ giai cÊp c«ng nh©n-lùc lîng chñ ®¹o cña C¸ch
m¹ng ViÖt Nam . §ã lµ viÖc lµm võa cã tÝnh cÊp b¸ch , võa cã
tÝnh chiÕn lîc ®Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng cña c«ng cuéc CNHH§H.
N¨m lµ , nãi ®Õn n¨ng lùc c«ng t¸c lµ nãi ®Õn tay nghÒ
vµ ®¹o ®øc-c¸i gióp cho con ngêi trë thµnh ®éng lùc cña sù
ph¸t triÓn . M¸c ®· chØ ra r»ng , trong bÊt cø h×nh th¸i kinh
tÕ x· héi nµo , con ngêi lu«n thÓ hiÖn ra lµ ngêi s¶n xuÊt ,
ngêi lao ®éng , ph¶i ch¨m lo ®Õn lîi Ých cña ngêi lao ®éng ,
ngêi s¶n xuÊt , ®ã lµ mét quy luËt cña sù ph¸t triÓn con ngêi , ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi . Lîi Ých t¹o ra ®éng lùc quan
träng bËc nhÊt cña con ngêi . TÊt nhiªn , lîi Ých ë ®©y bao
gåm c¶ lîi Ých tinh thÇn , gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ph©n tÇng x· héi
, ph©n ho¸ giµu nghÌo ph¶i nh»m môc tiªu c«ng b»ng x· héi .
C«ng b»ng x· héi còng t¹o ®éng lùc kh«ng nhá cho ho¹t ®éng
cña con ngõ¬i vµ x· héi .
T¨ng cêng gi¸o dôc ®¹o ®øc , kh¬i dËy l¬ng t©m nghÒ
nghiÖp , nªu cao tr¸ch nhiÖm cña mçi ngêi trong ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh , dÞch vô .CÇn lµm cho mäi ngêi thÊy ®îc
tr¸ch nhiÖm cña m×nh ph¶i lao ®éng nghiªm tóc , cã chÊt lîng , cã hiÖu qu¶ , t¹o ra hµng ho¸ tèt , n©ng cao chÊt lîng
dÞch vô . §iÒu ®ã võa t¹o ®iÒu kiÖn cho x· héi ph¸t triÓn ,
võa lµ ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t
hiÖu qu¶ . Phª ph¸n m¹nh mÏ thãi lêi biÕng , lµm bõa , lµm
Èu ; ng¨n chÆn lµm ¨n phi ph¸p , phi ®¹o lý .
12
Tõng bíc kh¾c phôc ®i tíi lo¹i bá nh÷ng phong tôc tËp
qu¸n l¹c hËu , nh÷ng quan hÖ kh«ng b×nh ®¼ng , x©y dùng
quan hÖ míi gi÷a ngêi víi ngêi trªn tinh thÇn t¬ng trî gióp ®ì
lÉn nhau trong s¶n xuÊt kinh doanh , trong ®êi sèng x· héi .
X©y dùng quan hÖ b×nh ®¼ng h÷u nghÞ gióp ®ì lÉn nhau
gi÷a c¸c d©n téc , gi÷a c¸c quèc gia .
Thùc hiÖn chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi , gi¶m nghÌo ; tËp trung
gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch vÒ lao ®éng viÖc lµm ;
trªn c¬ së ®ã , ngêi lao ®éng míi cã ®iÒu kiÖn n©ng cao
tr×nh ®é tri thøc , trinh ®é tay nghÒ , míi cã m«i trêng rÌn
luyÖn phÊn ®Êu , cèng hiÕn søc m×nh cho ®Êt níc , cho x·
héi .
KÕt luËn
Con ngêi trong CNH-H§H lµ nh©n tè quan träng trong
thêi ®¹i ngµy nay ®Ó hiÓu vµ dïng con ngêi sao cho ®¹t hiÖu
qu¶ cao nhÊt th× vÊn ®Ò t×m hiÓu con ngêi vµ ®µo t¹o con
ngêi lµ “sîi chØ ®á” dÉn tíi thµnh c«ng cña 1 quèc gia , 1 d©n
téc . Muèn vËy chóng ta ph¶i t¹o 1 m«i trêng tèt cho ph¸t huy
nguån lùc con ngêi . C«ng t¸c dù b¸o kÕ ho¹ch ®µo t¹o , tæ
chøc , x©y dùng , u ®·i vµ b¶o vÖ nguån nh©n lùc . T×m tÊt
c¶ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó x©y dùng ®Êt níc b»ng néi lùc vÒ khoa
häc c«ng nghÖ v× 1 ®Êt níc giµu m¹nh , x· héi c«ng b»ng v¨n
minh ... ViÖc ®µo t¹o con ngêi kh«ng chØ lµ nhiÖm vô cña
riªng ai mµ lµ cña toµn §¶ng toµn d©n , ®ßi hái sù phèi hîp
gi÷a c¸c nghµnh , tõng thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ
toµn d©n . Lµ 1 sinh viªn cña trêng Häc ViÖn Ng©n Hµng , díi
m¸i trêng XHCN , thÊm nhuÇn t tëng cña §¶ng vµ Nhµ níc ,
em tù thÊy m×nh ph¶i g¾ng søc häc tËp vµ rÌn luyÖn thËt tèt
®Ó sau nµy gãp phÇn vµo sù nghiÖp x©y dùng CNH-H§H ®Êt
níc .
13
Môc
lôc
Trang
Më
®Çu
Néi
dung
1
2
A-LÝ
luËn
2
I/Ph¹m
trï
con
ngêi
2
1.Kh¸i niÖm con ngêi
2.Quan niÖm hiÖn ®¹i cña M¸c vÒ con ngêi
vµ b¶n chÊt cña nã
3
a.Con ngêi lµ thùc thÓ sinh häc x· héi
3
hÖ XH
b.B¶n chÊt con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan
4
II/Nguån
lùc
con
ngêi
4
14
III/C«ng
nghiÖp
ho¸-HiÖn
®¹i
ho¸
5
B-Thùc tr¹ng vÒ ®µo t¹o nguån nh©n lùc
5
I/Vai
trß
nguån
lùc
nh©n
lùc
6
II/Thùc
tr¹ng
7
C-Mét
sè
gi¶i
ph¸p
vµ
kiÕn
nghÞ
8
KÕt
luËn
9
TµI liÖu tham kh¶o
1.Gi¸o tr×nh triÕt häc M¸c-Lªnin : NXB ChÝnh trÞ Quèc gia.
2.T¹p chÝ Céng s¶n sè 13/7/2002: VÊn ®Ò con ngêi trong
sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc .
3.§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam : c¸c v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng lÇn
thø VI , VII, VIII, IX.
4.Hå ChÝ Minh-Toµn tËp NXB Sù thËt Hµ Néi n¨m 1989.
15
4. Chñ nghÜa x· héi khoa häc.
16
- Xem thêm -
.DOC 
16 
46 
113 
