Tài liệu Tiểu luận giả dụ nhà tư bản thuê công nhân, trả đủ giá trị sức lao động thì công nhân có bị bóc lột hay không vì sao

Gi¶ dô nhµ t b¶n thuª c«ng nh©n, tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× c«ng nh©n cã bÞ bãc lét hay kh«ng ? V× sao ? LỜI MỞ ĐẦU Trong sù ph¸t triÓn cña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i tõ nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp ®Õn nÒn v¨n minh c«ng nghiÖp vµ v¬n tíi nÒn v¨n minh trÝ tuÖ ,víi mét nÒn khoa häc ph¸t triÓn nh ngµy nay .Trong sù ph¸t triÓn Êy chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß cña chñ nghÜa t b¶n .Tuy nhiªn ngêi c«ng nh©n vÉn lµ yÕu tè nÒn t¶ng, quan träng ,cã tÝnh quyÕt ®Þnh vµ kh«ng thÓ thiÕu trong sù ph¸t triªn Êy. ë bªn ngoµi ®êi sèng x· héi t b¶n, c«ng nh©n lµm viÖc cho nhµ t b¶n trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, s¶n xuÊt ra mét lo¹i hµng ho¸ hay hoµn thµnh mét sè c«ng viÖc th× ®îc nhµ t b¶n tr¶ cho mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh gäi lµ tiÒn l¬ng.Nhng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ: “Gi¶ sö nhµ t b¶n thuª c«ng nh©n ,tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× c«ng nh©n cã bÞ bãc lét hay kh«ng?”. §©y thùc sù lµ mét vÊn ®Ò lín mµ ch¾c nhiÒu ngêi c«ng nh©n cha hiÓu râ vÒ nã. Em chän ®Ò tµi nµy lµ muèn hiÓu râ h¬n vÒ chÕ ®é tiÒn l¬ng trong chñ nghÜa t b¶n vµ em muèn kh¼ng ®Þnh : “dï nhµ t 1 b¶n tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× ngêi c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét”. §Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy em xin ®îc ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o §ç Béi Toµn ®· híng dÉn, gióp ®ì em tõ nh÷ng bíc ®i ®Çu tiªn .Tuy nhiªn trong suèt qu¸ tr×nh viÕt ch¾c ch¾n em sÏ cßn nhiÒu thiÕu sãt em mong quý thÇy c« th«ng c¶m, gãp ý ®Ó em kh¾c phôc nh÷ng bµi viÕt sau .Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. PhÇn néi dung1 I. Nh÷ng c¬ së lý luËn c¬ b¶n vÒ tiÒn l¬ng: Trong x· héi t b¶n ,ngêi c«ng nh©n lµm thuª cho chñ t b¶n vµ ®îc chñ t b¶n tr¶ cho mét sè tiÒn. HiÖn tîng ®ã lµm cho ngêi ta nhÇm tëng ®ã lµ gi¸ c¶ cña lao ®éng. Sù thËt th× tiÒn c«ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ c¶ cña lao ®éng v× lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸. NÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× nã ph¶i cã tríc ph¶i ®îc vËt ho¸ trong mét h×nh thøc cô thÓ nµo ®ã. TiÒn ®Ò ®Ó lao ®éng vËt ho¸ ®îc lµ ph¶i cã t liÖu s¶n xuÊt. Nhng nÕu ngêi lao ®éng cã t liÖu s¶n xuÊt th× hä sÏ b¸n hµng ho¸ do m×nh s¶n xuÊt ra chø kh«ng b¸n lao ®éng. ViÖc thõa nhËn lao ®éng lµ hµng ho¸ dÉn tíi m©u thuÉn: nÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× theo quy luËt gi¸ trÞ hµng ho¸ ®îc trao ®æi ngang gi¸ nÕu nh vËy th× nhµ t b¶n sÏ kh«ng thu ®îc gi¸ trÞ thÆng d. §iÒu nµy phñ nhËn quy luËt gi¸ trÞ thÆng d trong chñ 2 nghÜa t b¶n .Bëi t b¶n lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d. Theo C.M¸c “lao ®éng lµ nguån gèc cña mäi gi¸ trÞ”vµ “t b¶n lµ mét lîng lao ®éng lao ®éng ®îc giù tr÷”. Cßn nÕu “hµng ho¸ lao ®éng” ®îc trao ®æi kh«ng ngang gi¸ ®Ó cã gi¸ trÞ thÆng d cho ngêi t b¶n th× l¹i phñ nhËn quy luËt gi¸ trÞ. Vµ nÕu lao ®éng lµ hµng ho¸ th× lao ®éng còng ph¶i cã gi¸ trÞ, nhng b¶n th©n lao ®éng th× kh«ng cã gi¸ trÞ. V× thÕ lao ®éng kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸, c¸i mµ c«ng nh©n b¸n cho t b¶n chÝnh lµ søc lao ®éng. Do ®ã tiÒn c«ng trong chñ nghÜa t b¶n lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ søc lao ®éng nhng l¹i ®îc biÓu hiÖn bªn ngoµi thµnh gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng . VËy th× t¹i sao ta l¹i kh¼ng ®Þnh “dï nhµ t b¶n tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× ngêi c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét”. Nh chóng ta ®· biÕt ngêi c«ng nh©n v× kh«ng cã tµi s¶n nªn chØ cã mét thø hµng ho¸ ®Ó b¸n ®Ó duy tr× cuéc sèng ®ã lµ søc lao ®éng cña chÝnh m×nh. Chñ t b¶n ®· t×m thÊy hµng ho¸ nµy trªn thÞ trêng vµ mua nã víi gi¸ rÎ m¹t. V× vËy gi¸ trÞ thùc cña søc lao ®éng kh«ng ®óng theo sè tiÒn l¬ng mµ nhµ t b¶n ®· tr¶ cho c«ng nh©n ®©y míi chØ lµ nguyªn nh©n bªn ngoµi, ®Ó hiÓu râ h¬n vÒ thùc chÊt cña vÊn ®Ò chóng ta ®i t×m hiÓu tõng chi tiÕt, tõng ngãc ngh¸ch cña vÊn ®Ò bëi nã lµ nguån gèc, lµ nÒn t¶ng cho c¬ së lÝ luËn. 1. Hµng ho¸ søc lao ®éng: Chóng ta ®Òu biÕt trong bÊt cø x· héi nµo søc lao ®éng còng lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña s¶n xuÊt. Nhng søc lao ®éng kh«ng ph¶i 3 bao giê còng lµ hµng ho¸ nã chØ biÕn thµnh hµng ho¸ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Thø nhÊt ngêi lao ®éng ph¶i ®îc tù do vÒ th©n thÓ. Thø hai ngêi lao ®éng ph¶i lµ ngêi kh«ng cã t liÖu s¶n xuÊt, chØ trong ®iÒu kiÖn Êy ngêi lao ®éng míi b¸n søc lao ®éng cña m×nh v× hä kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c ®Ó sinh sèng. ChÝnh v× ®iÒu nµy mµ nhµ t b¶n ®· dùa vµo ®ã ®Ó mua hµng ho¸ søc lao ®éng víi gi¸ rÎ m¹t kh«ng xøng ®¸ng víi nh÷ng g× mµ ngêi lao ®éng ®· bá ra. Ngêi c«ng nh©n ®îc tr¶ 4 xu do lµm viÖc 6 giê, nhng ®· bÞ b¾t buéc lao ®éng trong 10 giê, sè 4 giê d bÞ nhµ t b¶n ¨n chÆn. Sù chuyÓn ho¸ søc lao ®éng thµnh hµng ho¸ lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh ®Ó tiÒn biÕn thµnh t b¶n. Còng nh mäi hµng ho¸ kh¸c, hµng ho¸ søc lao ®éng còng cã hai thuéc tÝnh gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông. Nhng nã kh¸c víi c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c ë chç: Gi¸ trÞ sø lao ®éng bao hµm c¶ yÕu tè tinh thÇn vµ lÞch sö. Gi¸ trÞ hµng ho¸ bao gåm nh÷ng yÕu tè sau hîp thµnh. Mét lµ, gi¸ trÞ nh÷ng t liÖu sinh ho¹t vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cÇn thiÕt ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, duy tr× ®êi sèng c«ng nh©n, theo C.M¸c “Èn nÊp díi sù ph¸t triÓn cña ý thøc ®ã lµ c¸c con ngêi tríc tiªn cÇn tíi ®å ¨n vµ níc uèng, quÇn ¸o vµ n¬i tró Èn tríc khi quan t©m tíi chÝnh trÞ, khoa häc, nghÖ thuËt t«n gi¸o”. Hai lµ, chi phÝ ®µo t¹o c«ng nh©n. Ba lµ, nh÷ng ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vËt chÊt vµ tinh thÇn c©n thiÕt cho con c¸i hä. 4 Gi¸ trÞ sö dông lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã, ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ cña b¶n th©n hµng ho¸ søc lao ®éng. PhÇn lín h¬n chÝnh lµ gi¸ trÞ thÆng d bÞ nhµ t b¶n chiÕm ®o¹t. Nh vËy gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ søc lao ®éng cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt lµ nguån gèc sinh ra gi¸ trÞ tøc lµ nã cã thÓ t¹o ra gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ cña b¶n th©n nã. §©y lµ ch×a kho¸ ®Ó gi¶i thÝch c«ng thøc chung cña chñ ngi· t b¶n: T - H _T’ trong ®ã T’ = T + T = T + m m: lµ gi¸ trÞ thÆng d bÞ nhµ t b¶n chiÕm kh«ng T :lµ sè tiÒn d«i ra 2. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d cña chñ nghÜa t b¶n: Môc ®Ých cña s¶n xuÊt t b¶n kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ sö dông mµ lµ gi¸ trÞ, h¬n n÷a còng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ ®¬n thuÇn mµ lµ gi¸ trÞ thÆng d. Nhng ®Ó s¶n xuÊt ra gi¸ trÞ thÆng d tríc hÕt nhµ t b¶n ph¶i s¶n xuÊt ra mét gi¸ trÞ sö dông nµo ®ã v× gi¸ trÞ sö dông lµ vËt mang gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ thÆng d. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong xÝ nghiÖp t b¶n ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh nhµ t b¶n tiªu dïng søc lao ®éng vµ t liÖu s¶n xuÊt mµ nhµ t b¶n s· mua nªn ngêi c«ng nh©n lµm viªc díi sù kiÓm so¸t cña chñ nghÜa t b¶n vµ s¶n phÈm ®îc lµm ra thuéc së hu cña nhµ t b¶n chø kh«ng ph¶i cña c«ng nh©n. B¶n chÊt bãc lét cña c«ng nh©n ®îc v¹ch ra râ rµng. 5 Ngµy nay, cïng víi viÖc ph¸t triÓn cña khoa häc kØ thuËt, nÒn kinh tÕ tri thøc ®ãng vai trß chñ ®¹o. Chñ t b¶n tuy cã ®iÒu chØnh nhÊt ®Þnh vÒ h×nh thøc së h÷u qu¶n lý vµ ph©n phèi ®Ó thÝch nghi ë møc ®é nµo ®ã víi ®iÒu kiÖn míi, nhng sù thèng trÞ cña chñ nghÜa t b¶n vÉn tån t¹i nguyªn vÑn, b¶n chÊt bãc lét cña chñ nghÜa t b¶n vÉn kh«ng thay ®æi, mµ ngµy cµng ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao h¬n, tinh vi h¬n.Víi sù ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn mµ trong ®ã ngêi c«ng nh©n vÉn cã cæ phiÕu vµ trë thµnh cæ ®«ng, ®· xuÊt hiÖn quan ®iÓm cho r»ng, kh«ng cßn tån t¹i gi¸ trÞ thÆng d, chñ t b¶n ngµy nay ®· thay ®æi b¶n chÊt .Song trªn thùc tÕ c«ng nh©n chØ cã mét sè cæ phiÕu kh«ng ®¸ng kÓ do ®ã hä chØ lµ ngêi së hu danh nghÜa, kh«ng cã vai trß chi phèi doanh nghiÖp, phÇn lín lîi tøc cæ phÇn n»m trong tay c¸c nhµ t b¶n, thu nhËp chñ yÕu cña c«ng nh©n vÉn lµ tiÒn l¬ng. Chóng ta sÏ quay l¹i t×m hiÓu kÜ h¬n vÒ vÊn ®Ò tiÒn l¬ng, ®Ó lµm râ h¬n sù bãc lét cña chñ nghÜa t b¶n . 3. TiÒn l¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l¬ng thùc tÕ: a) TiÒn l¬ng danh nghÜa: TiÒn l¬ng danh nghÜa lµ sè tiÒn mµ ngêi c«ng nh©n nhËn ®îc do b¸n søc lao ®éng cña m×nh cho nhµ t b¶n. TiÒn l¬ng danh nghÜa øng víi gi¸ c¶ søc lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n mµ nhµ t b¶n mua vµ sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn tiÒn l¬ng danh 6 nghÜa rÊt dÔ dao ®éng theo møc cung- cÇu vÒ hµng ho¸ søc lao ®éng trªn thÞ trêng. NÕu c¸c nhµ t b¶n- giai cÊp duy nhÊt cã kh¶ n¨ng mua hµng ho¸ trªn quy m« lín –kh«ng mua n÷a, tøc lµ lóc nµy cung vÒ hµng ho¸ søc lao ®éng lín h¬n cÇu, th× giai cÊp c«ng nh©n ph¶i l©m vµo c¶nh thÊt nghiÖp, ®iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn møc l¬ng gi¶m trªn ph¹m vi réng. Mét ngêi c«ng nh©n chØ së h÷u n¨ng lùc lµm viÖc cña m×nh do ®ã hä kh«ng cã sù xa xØ nh «ng chñ t b¶n, ngêi cã thÓ cã sè hµng ho¸ hoÆc tµi s¶n kh¸c nhiÒu h¬n sè c«ng nh©n “b»ng x¬ng b»ng thÞt” mµ chñ t b¶n ®ang së h÷u. b) TiÒn l¬ng thùc tÕ: TiÒn l¬ng thùc tÕ lµ tiÒn l¬ng ®îc biÓu hiÖn b»ng lîng hµng ho¸ t liÖu tiªu dïng vµ dÞch vô mµ c«ng nh©n mua ®îc b»ng tiÒn c«ng danh nghÜa cña m×nh .Ttong mét thêi gian nµo ®ã nÕu tiÒn c«ng danh nghÜa kh«ng thay ®æi, nhng gi¸ c¶ t liÖu tiªu dïng t¨ng lªn hoÆc gi¶m xuèng th× tiÒn l¬ng thùc tÕ sÏ gi¶m xuèng hoÆc t¨ng lªn. c)Nh©n tè quyÕt ®Þng sù biÕn ®æi tiÒn l¬ng: TiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng nªn sù vËn ®éng cña nã g¾n lion víi sù biÕn ®æi cña søc lao ®éng. Lîng gi¸ trÞ cña søc lao ®éng chÞu ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè t¸c ®éng ngîc chiÒu nhau. Nh©n tè lµm t¨ng gi¸ trÞ søc lao ®éng nh n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña ngêi lao ®éng. Sù t¨ng cêng ®é lao ®éng vµ sù t¨ng lªn cña nhu 7 cÇu víi sù ph¸t triÓn cña x· héi. Trong ®iÒu kiÖn cña chñ nghÜa t b¶n ngµy nay, díi sù t¸c ®éng cña khoa häc kØ thuËt, sù kh¸c biÖt cña c«ng nh©n tr×nh ®é lµnh nghÒ, sù phøc t¹p vÒ lao ®éng vµ møc ®é sö dông n¨ng lùc trÝ ãc cña hä t¨ng lªn. §iÒu nµy ¶nh hëng ®Õn gi¸ trÞ søc lao ®éng. Nh©n tè lµm gi¶m gi¸ trÞ søc lao ®éng ®ã lµ sù t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho gi¸ c¶ t liÖu tiªu dïng rÏ ®i, l¬ng c«ng nh©n sÏ bÞ gi¶m xuèng. Theo C.M¸c nhËn ®Þnh “trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña t b¶n chñ nghÜa, tiÒn c«ng danh nghÜa cã xu híng t¨ng lªn, nhng møc t¨ng cña nã nhiÒu khi kh«ng theo kÞp møc t¨ng cña gi¸ c¶ t liÖu tiªu dïng vµ dich vô, ®ång thêi thÊt nghiÖp lµ hiÖn tîng thêng xuyªn khiÕn cho cung vÒ lao ®éng lµm thuª vît qu¸ cÇu vÒ lao ®éng, ®iÒu ®ã cho phÐp nhf t b¶n mua søc lao ®éng díi gi¸ trÞ cña nã, v× vËy tiÒn c«ng thùc tÕ cña giai cÊp c«ng nh©n cã xu híng h¹ thÊp”. ViÖc cã sè lín ngêi thÊt nghiÖp cã nghÜa lµ c¸c nhµ t b¶n tù do mua søc lao ®éng, do ®ã dÉn tíi viªc h¹ thÊp chÊt lîng sèng cña ngêi c«ng nh©n lao ®éng nãi chung. T¹i Mü hiÖn cã kho¶ng 9 triÖu ngêi thÊt nghiÖp, kho¶ng 2 triÖu ngêi trong sè ®ã kh«ng cã kh¶ n¨ng kiÕm ®îc viÖc lµm trong vßng 27 th¸ng tíi (theo th«ng tin nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn ,cña häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh, sè 15, th¸ng 8/2004). ThÊt nghiÖp lµ ®Æc trng cã hÖ thèng cña chñ nghÜa t b¶n, viÖc tiÕp tôc thu lîi nhuËn vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt lµ trung t©m cña tæ chøc t b¶n chñ nghÜa, bÊt chÊp hËu qu¶ x¶y ra cho hµng triÖu c«ng nh©n cã n¨ng lùc. 8 L¹m ph¸t lµm gi¶m søc mua cña ®ång tiÒn, gi¸ c¶ hµng ho¸ tiªu dïng vµ dÞch vô t¨ng cao, lµ nh©n tè lµm gi¶m tiÒn l¬ng thùc tÕ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. V× vËy viÖc t¨ng tiÒn l¬ng danh nghÜa hoµn toµn cã thÓ phï hîp víi viÖc gi¶m tiÒn l¬ng thùc tÕ, nÕu tèc ®é l¹m ph¸t vît qu¸ tèc ®é t¨ng tiÒn l¬ng danh nghÜa. Cuéc ®Êu tranh cña c«ng nh©n ®ßi t¨ng tiÒn l¬ng, ®ßi c¶i thiÖn ®êi sèng vµ viÖc lµm t¨ng thªm lµm cho gi¸ trÞ søc lao ®éng t¨ng lªn. 9 4.Hai h×nh thøc cña tiÒn l¬ng: a) TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian: TiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng mµ sè lîng cña nã Ýt hay nhiÒu tuú thuéc vµo thêi gian lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n dµi hay ng¾n.Theo ®ã tiÒn l¬ng tû lÖ thuËn víi thêi gian lµm viÖc cña ngêi c«ng nh©n.TiÒn c«ng ngµy vµ tiÒn c«ng tuÇn cha nãi râ ®îc míc tiÒn c«ng ®ã cao hay thÊp v× nã cßn tuú theo ngµy lao ®éng dµi hay ng¾n. Do ®ã muèn tÝnh chÝnh x¸c møc tiªn c«ng kh«ng chØ c¨n cø vµo tiÒn c«ng ngµy mµ ph¶i c¨n cø vµo ®é dµi cña ngµy lao ®éng vµ cêng ®é lao ®éng. Gi¸ c¶ cña mét ngµy lao ®éng lµ thíc ®o chÝnh x¸c møc tiÒn c«ng tÝnh theo thêi gian. Khi tr¶ l¬ng theo thêi gian nhµ t b¶n cã thÓ kÐo dµi ngµy lao ®éng, ®ång thêi t¨ng cêng dé bãc lét cña ngêi c«ng nh©n. Nhµ t b¶n cã thÓ linh ho¹t ¸p dông l¬ng giê khi cã Ýt viÖc lµm, l¬ng ngµy, l¬ng tuÇn khi cã nhiÒu viÖc lµm. b) TiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm: TiÒn l¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng mµ sè lîng cña nã phô thuéc vµo sè lîng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n ®· s¶n xuÊt ra .Mçi s¶n phÈm ®îc tr¶ c«ng theo mét thêi gian nhÊt ®Þnh. V× vËy tiÒn l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc chuyÓn ho¸ cña h×nh thøc tiÒn l¬ng tÝnh theo thêi gian. Víi viÖc thùc hiÖn tiÒn l¬ng theo s¶n phÈm mét mÆt gióp nhµ t b¶n qu¶n lý gi¸m s¸t qu¸ tr×nh lao ®éng cña c«ng nh©n dÔ dµng h¬n, mÆt kh¸c kÝch thÝch c«ng 10 nh©n lao ®éng tÝch cùc h¬n, khÈn tr¬ng t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm ®Ó nhËn tiÒn c«ng cao h¬n.ThÕ nhng cã mét nghich lý lµ c«ng nh©n lµm viÖc cµng nhiÒu, tuy r»ng tiÒn l¬ng cao h¬n nhng nhng hä l¹i bÞ bãc lét nhiÒu h¬n. Bëi cµng lµm nhiÒu, sè lîng s¶n phÈm cña hä s¶n xuÊt ra nhiÒu th× lîi nhuËn mµ nhµ t¬ b¶n thu ®îc cang t¨ng dÉn ®Õn c«ng nh©n bÞ bãc lét nhiÒu h¬n. Nh vËy qua viÖc nghiªn cøu vÒ tiÒn l¬ng trong chñ nghÜa t b¶n, cã thÓ thÊy r»ng cho dï nhµ t b¶n cã tr¶ ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng cho c«ng nh©n lµm thuª th× vÉn cßn mét phÇn gi¸ trÞ d«i ra (gi¸ trÞ thÆng d) bÞ nhµ t b¶n chiÕm kh«ng lµm lîi riªng. Chñ t b¶n chiÕm lÊy gi¸ trÞ thÆng d tõ lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau.Cô thÓ h¬n lµ h×nh thøc tiÒn c«ng vµ viÖc tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n. TiÒn c«ng ®· che ®Ëy mäi dÊu vÕt cña sù ph©n chia ngµy lao ®éng thµnh thêi gian lao ®éng tÊt yÕu vµ thêi gian lao ®éng thÆng d, thµnh lao ®éng ®îc tr¶ c«ng vµ lao ®éng kh«ng ®îc tr¶ c«ng, do ®ã tiÒn c«ng che ®Ëy mÊt b¶n chÊt bãc lét cña chñ nghÜa t b¶n. II.Liªn hÖ thùc tÕ ë ViÖt Nam: ë ViÖt Nam mét sè doanh nghiÖp t nh©n hay doanh nghiÖp níc ngoµi thêng tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n cao h¬n doanh nghiÖp nhµ níc. ThÕ nhng ta vÉn kh¼ng ®Þnh r»ng hä vÉn bÞ bãc lét.Ta gi¶i thÝch ®iÒu nµy thÕ nµo. Ngêi c«ng nh©n lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp t nh©n hay níc ngoµi, hä ®îc tr¶ l¬ng cao nhng ®æi l¹i hä l¹i ph¶i lµm viÖc 11 trong mét chÕ ®é hµ kh¾c, lu«n ë trong t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng mÖt mái, hä ph¶i lµm viÖc hÇu hÕt thêi gian cña m×nh, dêng nh ch¼ng cã thêi gian nghÜ ng¬i. MÆt kh¸c chñ xÝ nghiÖp ®Çu t m¸y mãc vµ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cè lµm t¨ng sè lîng s¶n phÈm vµ quü l¬ng cña c«ng nh©n, nhng tiÒn l¬ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm l¹i gi¶m ®i, tiÒn l¬ng cña hä cao lµ do thêi gian lµm thªm giê chø kh«ng ph¶i lµ thùc chÊt cña hä ®îc hëng. V× vËy dï chñ xÝ nghiÖp cã tr¶ l¬ng cao cho c«ng nh©n th× hä vÉn bÞ bãc lét. Cßn trong doanh nghiÖp nhµ níc ngêi c«ng nh©n ®îc lµm viªc trong mét chÕ ®é vµ thêi gian nghÜ ng¬i hîp lý, cã møc l¬ng æn ®Þnh lµm nhiÒu hëng nhiÒu lµm Ýt hëng Ýt, kh«ng ë trong t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng. HiÖn nay cïng víi c¬ chÕ më cöa, bªn c¹nh xuÊt khÈu l¬ng thùc phÈm, vËt liÖu x©y dùng, nguyªn vËt liÖu….Chóng ta cßn xuÊt khÈu mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt n÷a lµ hµng ho¸ søc lao ®éng. Nh÷ng ngêi lao ®éng cña chóng ta víi cÇu mong cuéc sèng tèt h¬n, víi møc l¬ng cao h¬n, nªn hä chÊp nhËn ra níc ngoµi lµm viÖc qua c¸c m«i giíi,hay c¸c trung t©m dich vô viªc lµm. ë ®©y em kh«ng xÐt ®Õn nh÷ng trêng hîp bÞ lõa, em chØ xin xÐt ®Õn mét khÝa c¹nh nhá ®ã lµ “liÖu ngêi lao ®éng lµm viªc ë níc ngoµi hä cã bÞ ¨n chÆn tiÒn l¬ng hay kh«ng”?. Ph¶i thõa nhËn r»ng nh÷ng ng¬i lao ®éng sao khi ®i xuÊt khÈu lao ®éng vÒ hä cã ®êi sèng kh¸ h¬n, hä cã ®ñ vèn ®Ó lµm ¨n. ThÕ nhng Èn chøa sau ®ã lµ c¶ mét vÊn ®Ò, hä ph¶i lµm viªc trong mét chÕ ®é 12 v« cïng hµ kh¾c, trong khi ®ã l¬ng mµ hä ®îc hëng thêng thÊp h¬n nh÷ng ngêi lao ®éng b¶n ®Þa, vµ nh÷ng g× mµ hä ®ù¬c hëng kh«ng ®óng víi thùc chÊt nh÷ng g× hä ®· bá ra, cha kÓ gi¸ t liÖu tiªu dung cao, tiÒn phÝ cho c¸c nhµ m«i giíi. §Ó chøng minh cho lËp luËn cña m×nh em xin ®a ra dÉn chøng vÒ nh÷ng thuyÒn viªn ViÖt Nam lµm trªn c¸c tµu níc ngoµi. §i “®¸nh thuª” (xuÊt khÈu lao ®éng) trªn c¸c tµu níc ngoµi lu«n lµ mong íc cña kh«ng Ýt thuyÒn viªn ViÖt Nam, bëi l¬ng tr¶ thêng cao h¬n c¸c c«ng ty vËn t¶i trong níc mÆc dï ph¶i lao ®éng vÊt v¶ nÆng nhäc vµ nguy hiÓm h¬n trªn nh÷ng con tµu lín, ®i biÓn xa dµi ngµy….ThÕ nhng cã ph¶i lóc nµo vµ ë ®©u møc l¬ng cao ®ã thuyÒn viªn ®ã còng ®îc hëng. Hîp ®ång lao ®éng víi thuyÒn viªn ®îc t¸ch ra 2 kho¶n thu, kho¶n tiÒn thu tr¶ cho ®¹i lý cung cÊp thuyÒn viªn, ®¸ng chó ý lµ thuÕ thu nhËp ph¶i nép rÊt cao, tõ kho¶ng 40%- 80% tæng l¬ng kÝ nhËn, khiÕn ®ång l¬ng cña ngêi lao ®éng thùc nhËn rÊt thÊp so víi møc l¬ng kÝ, chñ tµu tr¶ l¬ng 740 USD/th¸ng, ngêi lao ®éng chØ ®îc nhËn 426 USD thu nhËp cßn l¹i chñ yÕu ph¶i v¾t søc lao ®éng lµm thªm giê. Ngµy nay trong c¸c doanh ngiÖp níc ngoµi cßn cã hiÖn tîng c«ng nh©n bÞ kÐo dµi thêi gian lao ®éng, gi¶n ca t¨ng ca mµ kh«ng ®îc t¨ng l¬ng, lµm ngoµi giê hµnh chÝnh mµ kh«ng ®îc tr¶ l¬ng tho¶ ®¸ng, c«ng nh©n kh«ng ®îc ký hîp ®ång lao ®éng, bÞ ®¸nh ®Ëp, hµnh h¹ th©n thÓ, bÞ ph¹t nÆng vµo tiÒn l¬ng nÕu 13 ph¹m lçi hay ®×nh c«ng ph¶n ®èi c¸ch qu¶n lý cña chñ vµ nhiÒu tai n¹n lao ®éng ®· x·y ra do c«ng nh©n kh«ng ®îc ®¶m b¶o c©n ®èi gi÷a lao ®éng vµ nghØ ng¬i. PhÇn kÕt luËn Qua viÖc nghiªn cøu vÒ ®Ò tµi nµy em thÊy, vÊn ®Ò ¨n chÆn tiÒn l¬ng c«ng nh©n cña r b¶n chñ nghia ®· trë thµnh vÊn ®Ò cña x· h«i vÊn ®Ò nµy kh«ng thÓ ®îc gi¶ quyÕt dùa trªn c¬ së c¸ nh©n, mµ c¸c cÊp, c¸c nghµnh, c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¶ ngêi lao ®éng ph¶i cè g¾ng kh«ng ngõng ®Ó c¶i thiÖn nh÷ng khã kh¨n gÆp ph¶i trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp, ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ nãi chung. Em xin ®îc kÕt thóc bµi viÕt cña m×nh b»ng mét ®o¹n trÝch tõ th«ng tin lý luËn cña Häc viÖn CTQG Hå ChÝ Minh, sè 15, th¸ng 8/2004 “Thay v× g¸nh nÆng lªn nh÷ng ngêi c«ng nh©n, con ngêi sÏ cã nhiÒu thêi gian h¬n ®Ó thùc hiÖn tÊt c¶ c«ng viÖc trong c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x·. Thay vµo viÖc gi¶m c¸c yÕu tè cÊu thµnh s¶n xuÊt ®îc mua vµ b¸ trªn thÞ trêng cung víi tÊt c¶ c¸c hµng ho¸ kh¸c, loµi ngêi sÏ b¾t ®Çu vµo mét qu¸ tr×nh kiÓm so¸t s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ trao ®æi mét c¸ch d©n chñ vµ cã ý thøc. Chóng ta sÏ x©y dùng mét x· héi dùa trªn nhu cÇu cña con ngêi hn lµ dùa trªn sù thÌm kh¸t lîi nhuËn vµ sù nghÌo ®ãi” 14 Phô lôc Trang Lêi më ®Çu……………………………………………………. 1 PhÇn néi dung.………………………………………………. 2 – 10 I. Nh÷ng c¬ së lý luËn c¬ b¶n vÒ tiÒn l¬ng…………………… 2–8 1/ Hµng ho¸ søc lao ®éng………………………………. 3 –4 2/ Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d…………………… 4–5 3/ TiÒn l¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l¬ng thùc tÕ …………. 5–6 4/ Hai h×nh thøc cña tiÒn l¬ng………………………… 7 –8 II. Liªn hÖ thùc tÕ ViÖt Nam…………………………………… 8 – 10 PhÇn kÕt bµi.. ……………………………………………………… …. . 10 15 Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c- Lªnin B¸o tiÒn phong , sè 75 , thø 6 ngµy 15/4/2005 Trang web google.com.vn 16