Tài liệu Quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường mầm non huyện hoa lư, tỉnh ninh bình (lv02039)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 LÂM THỊ HỒNG NHUNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRẺ 5 TUỔI THEO BỘ CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN HOA LƢ, TỈNH NINH BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 LÂM THỊ HỒNG NHUNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRẺ 5 TUỔI THEO BỘ CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI Ở CÁC TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN HOA LƢ, TỈNH NINH BÌNH Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS TRẦN KIỂM HÀ NỘI - 2016 LỜI CẢM ƠN Qua hai năm học tập, rèn luyện và nghiên cứu tại trường Đại học Sư Phạm Hà Nội 2 tôi đã nhận được sự tận tình tâm huyết giảng dạy, sự quản lý, hướng dẫn tạo điều kiện giúp đỡ về mọi mặt của các thầy cô, trang bị cho tôi những kiến thức quý báu để phục vụ cho công tác của mình. Với tất cả tình cảm của mình tôi xin gửi tới Ban lãnh đạo trường Đại học Sư Phạm Hà Nội 2 cùng toàn thể quý thầy cô đã tham gia giảng dạy lớp học lời cảm ơn chân thành nhất. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Trần Kiểm, người đã trực tiếp giúp đỡ, tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, thực hiện và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn các thầy cô lãnh đạo phòng GD&ĐT Hoa Lư, các đồng chí cán bộ, giáo viên, nhân viên các trường MN trên địa bàn huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, gia đình, bạn bè đã động viên giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện được luận văn. Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng trong quá trình hoàn thiện luận văn tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được sự góp ý, xây dựng của các thầy cô và bạn bè đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Tôi xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Lâm Thị Hồng Nhung LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng: Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa từng được sử dụng hoặc công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được ghi rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Lâm Thị Hồng Nhung MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN LỜI CAM ĐOAN NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN VĂN DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ DÙNG TRONG LUẬN VĂN MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRẺ 5 TUỔI THEO BỘ CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TẠI TRƢỜNG MẦM NON ................................................................................................................7 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .......................................................................7 1.1.1. Nghiên cứu trên thế giới ....................................................................................... 7 1.1.2. Nghiên cứu ở Việt Nam........................................................................................ 8 1.2. Trƣờng Mầm non trong hệ thống giáo dục quốc dân ................................9 1.2.1. Mục tiêu của Giáo dục Mầm non ........................................................................ 9 1.2.2. Vị trí, nhiệm vụ của trường Mầm non ................................................................ 9 1.2.3. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường Mầm non................................................. 10 1.2.4. Các loại hình trường Mầm non .......................................................................... 11 1.3. Hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi ở trƣờng Mầm non theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ................................................................................................11 1.3.1. Khái niệm hoạt động giáo dục trẻ ...................................................................... 11 1.3.2. Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi...................................................................... 12 1.3.3. Hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi .......... 16 1.4. Quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi tại trƣờng Mầm non ....................................................................................20 1.4.1. Khái niệm quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ở trường Mầm non .................... 20 1.4.2. Mục tiêu của quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường Mầm non .................................................................................. 26 1.4.3. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Hiệu trưởng trườngMầm non ............................................................... 26 1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ở trường Mầm non ........................................................... 36 Kết luận Chƣơng 1 ..................................................................................................39 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRẺ 5 TUỔI THEO BỘ CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TẠI TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN HOA LƢ, TỈNH NINH BÌNH ...........................................40 2.1. Vài nét về địa bàn nghiên cứu.....................................................................40 2.1.1 Về vị trí địa lý- kinh tế xã hội. ............................................................................ 40 2.1.2. Khái quát tình hình giáo dục huyện Hoa Lư .................................................... 41 2.1.3. Tình hình Giáo dục mầm non Huyện Hoa Lư. ................................................ 42 2.2. Thực trạng hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ở các trƣờng Mầm non Huyện Hoa Lƣ .....................................................44 2.2.1. Khái quát khảo sát thực trạng............................................................................. 44 2.2.2. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của việc thực hiện các hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường Mầm non ....... 47 2.2.3. Thực trạng việc thực hiện hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường Mầm non ......................................................................... 48 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Hiệu trƣởng ở các trƣờng Mầm non Huyện Hoa Lƣ .56 2.3.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lý về mức độ thực hiện quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Hiệu trưởng trường Mầm non ...................................................................................... 57 2.3.2. Thực trạng việc thực hiện nội dung quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Hiệu trưởng trường Mầm non Huyện Hoa Lư ......................................................................................................................................... 58 2.3.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của Hiệu trường trường Mầm non Huyện Hoa Lư ................................................................................................................ 71 2.4. Đánh giá chung về công tác quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trƣờng Mầm non Huyện Hoa Lƣ, Tỉnh Ninh Bình ..............................................................................................................74 2.4.1. Điểm mạnh........................................................................................................... 74 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế ................................................... 75 Kết luận Chƣơng 2 .................................................................................................77 Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRẺ 5 TUỔI THEO BỘ CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TẠI TRƢỜNG MẦM NON HUYỆN HOA LƢ, TỈNH NINH BÌNH ......................................................79 3.1. Định hƣớng và nguyên tắc đề xuất các biện pháp ....................................79 3.1.1. Định hướng đề xuất............................................................................................. 79 3.1.2 Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ...................................................................... 80 3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ở các trƣờng Mầm non Huyện Hoa Lƣ, Tỉnh Ninh Bình. ........80 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường Mầm non ......................................................................................... 80 3.2.2. Biện pháp 2: Tăng cường quản lý việc xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ở các trường Mầm non .............. 83 3.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường quản lý giáo viên đổi mới phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ............... 87 3.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên Mầm non dạy lớp 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ..................... 89 3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi của giáo viên trường Mầm non ............. 91 3.2.6. Biện pháp 6: Quản lý tốt cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ......... 93 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................................95 3.4. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất .......................................................................................................................97 3.4.1. Mục tiêu khảo nghiệm ........................................................................................ 97 3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ....................................................................................... 97 3.4.3. Mẫu khách thể khảo nghiệm .............................................................................. 98 3.4.4. Tiêu chí và thang đánh giá kết quả .................................................................... 98 3.4.6. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp .................................... 101 3.4.7. Kết quả khảo nghiệm sự tương quan giữa mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý ........................................................................................... 104 Kết luận chƣơng 3.................................................................................................105 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................106 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG TRONG LUẬN VĂN Bảng 2.1. Tổng hợp về CSVC ở các trường MN Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình .42 Bảng 2.2. Thống kê số lượng, trình độ GVMN dạy lớp 5 tuổi của 05 trường tham gia khảo sát ...............................................................................................45 Bảng 2.3. Thống kê CBQL và trình độ HT các trường MN được khảo sát .............45 Bảng 2.4. Nhận thức của CBQL và GV về tầm quan trọng của hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trườngMN .......................47 Bảng 2.5. Nhận thức của GV và CBQL về mức độ thực hiện hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường MN ......................48 Bảng 2.6. Đánh giá của GV và CBQL về việc thực hiện các mục tiêu hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi .....................................49 Bảng 2.7. Đánh giá của GV và CBQL về việc thực hiện nội dung hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường MN ...................50 Bảng 2.8. Đánh giá của GV và CBQL về mức độ thực hiện các PP GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường MN ..............................52 Bảng 2.9. Đánh giá của GV và CBQL về việc thực hiện các hình thức tổ chức ......53 Bảng 2.10. Đánh giá của GV và CBQL về thực trạng đánh giá kết quả GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường MN ...........................55 Bảng 2.11. Nhận thức của GV và CBQL về mức độ thực hiện công tác QL hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của HT trường MN .............................................................................................57 Bảng 2.12. Đánh giá của GV và CBQL về mức độ thực hiện các nội dung chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của HT trường MN ..................................................58 Bảng 2.13. Đánh giá của GV và CBQL về mức độ thực hiện các nội dung việc tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi...........................................................................60 Bảng 2.14. Đánh giá của GV và CBQL về mức độ thực hiện các nội dung chỉ đạo kiểm tra, đánh giá hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ................................................................................................62 Bảng 2.15. Đánh giá của GV và CBQL về mức độ triển khai các nội dung chỉ đạo đổi mới PP tổ chức hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ...........................................................................................66 Bảng 2.16. Đánh giá của GV và CBQL về mức độ thực hiện các nội dung bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ giáo viên góp phần thực hiện tốt hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ................................................................................................68 Bảng 2.17. Đánh giá của GV và CBQL về mức độ thực hiện các nội dung quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học trong hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi .........................................................70 Bảng 2.18. Đánh giá của GV và CBQL về các yếu tổ ảnh hưởng đến QL hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của HT trường MN Huyện Hoa Lư .................................................................................72 Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường MN .....99 Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp QL hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường MN Huyện Hoa Lư .........................................................................................................101 DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ DÙNG TRONG LUẬN VĂN Biểu đồ 3.1. Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp ...................................101 Biểu đồ 3.2. khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp.......................................103 NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN CB: Cán bộ GVMN: Giáo viên mầm non CBGV: Cán bộ giáo viên HT: Hiệu trưởng CBQL: Cán bộ quản lý MN: Mầm non CĐ: Cao đẳng PP: Phương pháp CNTT: Công nghệ thông tin QL: Quản lý CSVC: Cơ sở vật chất QT: Quan trọng ĐH: Đại học TC: Trung cấp ĐTB X : Điểm trung bình THCS: Trung học cơ sở GD: Giáo dục THPT: Trung học phổ thông GD&ĐT: Giáo dục và đào tạo TX: Thường xuyên GDMN: Giáo dục Mầm non SC: Sơ cấp GV: Giáo viên 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Bước vào thế kỷ XXI, việc ưu tiên phát triển sự nghiệp GD để đào tạo nguồn nhân lực đã trở thành nhiệm vụ chiến lược hàng đầu của nhiều quốc gia. GD trở thành nhân tố quyết định đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Năm 1992, UNESCO đã chỉ rõ: “Không có sự tiến bộ và thành đạt nào có thể tách khỏi sự tiến bộ và thành đạt trong lĩnh vực GD”. Nhận thức rõ vị trí và tầm quan trọng của GD&ĐT, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Đảng khẳng định: “Con người và nguồn nhân lực là yếu tố quyết định sự phát triển đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Cần tạo chuyển biến cơ bản, toàn diện về GD&ĐT” [11]. Đây là yêu cầu cấp bách đối với toàn xã hội, trong đó ngành GD giữ vai trò quan trọng nhất. Trong hệ thống GD quốc dân, GDMN là bậc học đầu tiên có vai trò đặc biệt quan trọng, là nền tảng cho sự phát triển ở các giai đoạn tiếp theo. Mục tiêu của GDMN là giúp trẻ phát triển toàn diện các mặt GD: Đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ, lao động. Làm tiền đề cho sự hình thành và phát triển nhân cách con người trong xã hội hiện đại. Để đạt được mục tiêu giúp trẻ phát triển toàn diện thì cần phải kết hợp hài hòa giữa chăm sóc và GD trẻ là điều tất yếu. Nhận thức được tầm quan trọng của GDMN, Đảng và Nhà nước ta thường xuyên quan tâm đến công tác chăm sóc GD trẻ. Các quan điểm và chính sách GD trẻ em được thể hiện một cách nhất quán trong nhiều văn bản của Đảng và Nhà nước. Nghị quyết Trung ương 2, Khóa VIII và Nghị quyết Đại hội IX đã khẳng định: “Phải chăm lo phát triển GDMN, mở rộng hệ thống nhà trẻ trong trường, lớp MN trên mọi địa bàn dân cư…” [11]. Tiếp đó, cùng với việc thực hiện chương trình GDMN mới trên phạm vi toàn quốc, Quyết định số 239/QĐ-TTg ngày 09 tháng 2 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phổ cập GDMN cho trẻ em 5 tuổi giai đoạn 2010-2015 với những nội dung: “Đổi mới nội dung, chương trình, PP GDMN; Ban hành và hướng dẫn sử dụng Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi” [10]; Thông tư 23/2010/TTBGDĐT ngày 22 tháng 7 năm 2010 hướng dẫn sử dụng Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 2 5 tuổi với mục đích: “Hỗ trợ thực hiện chương trình GDMN, nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc, GD, chuẩn bị tâm thế cho trẻ em 5 tuổi vào lớp 1” [6]. Công văn số 4618/BGDĐT-GDMN của Bộ GD - Đào tạo về việc “Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDMN năm học 2014 - 2015” cũng nêu rõ: “…Nâng cao chất lượng thực hiện Chương trình GDMN, tăng cường các điều kiện để đổi mới hoạt động chăm sóc, GD trẻ theo quan điểm GD lấy trẻ làm trung tâm. Hỗ trợ thực hiện chương trình GDMN ở các vùng khó khăn, tăng cường tiếng Việt cho trẻ vùng dân tộc thiểu số, quan tâm GD trẻ khuyết tật học hòa nhập…” [4] 1.2. Hoa Lư là một huyện nhỏ của tỉnh Ninh Bình nhưng rất giầu truyền thống yêu nước và tinh thần hiếu học từ ngàn xưa để lại. Được thiên nhiên ban tặng cho mảnh đất này những núi đá vôi trùng điệp, những di tích lịch sử huyền thoại một thời là kinh đô của nước Việt Nam. Mật độ dân cư phân bố không đều tập trung đông ở các khu du lịch và các khu công nghiệp, thu nhập của người dân cũng không đồng đều giữa các xã trong huyện. Vì vậy tôi chọn một số trường mầm non trong huyện với các điều kiện kinh tế khác nhau để nghiên cứu. Nhận thức đúng các quan điểm GD của Đảng và Nhà nước, cũng như thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT, Phòng GD&ĐT Huyện Hoa Lư đã chỉ đạo các trường MN trên địa bàn huyện thực hiện công tác GD trẻ ở các trường MN Huyện Hoa Lư theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi và đạt được một số thành tựu: đa số trẻ đã được học tập trong môi trường CSVC tương đối đầy đủ, có các đồ dùng trang thiết bị theo hướng hiện đại, 100% trẻ được học bán trú 2 buổi/ ngày; được tiếp cận đầy đủ các chuyên đề cũng như các phần mềm ứng dụng CNTT…nhằm phát triển toàn diện trên mọi mặt. Tuy nhiên, chất lượng hoạt động GD trẻ 5 tuổi trong các trường MN Huyện Hoa Lư vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng theo chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi: nhiều trường MN có số trẻ/lớp cao hơn so với quy định. Một số trường MN diện tích còn chật hẹp dẫn đến việc tổ chức các hoạt động chăm sóc, GD trẻ gặp khó khăn. Đội ngũ GV, nhân viên y tế trường học vẫn còn thiếu so với quy định. Vì vậy, chưa đáp ứng được với yêu cầu đổi mới của bậc học. Do đó, việc 3 nâng cao chất lượng hoạt động GD trẻ 5 - 6 tuổi trong các trường MN là một vấn đề hết sức cấp bách. Trong những năm qua, đội ngũ CBQL các trường MN Huyện Hoa Lư cũng có những đóng góp tích cực trong việc tổ chức, chỉ đạo, quản lý chất lượng chăm sóc, GD trẻ và đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Nhưng thực tế vẫn còn nhiều yếu kém, bất cập trong công tác quản lý. Đó là một trong những nguyên nhân hạn chế sự phát triển bền vững của GDMN Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. Để đáp ứng mục tiêu chăm sóc, GD trẻ, thì vấn đề tìm ra biện pháp để quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi ở các trường MN là vô cùng cần thiết. Vì vậy, tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường Mầm non Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và khảo sát thực trạng, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường MN Huyện Hoa Lư góp phần nâng cao chất lượng GDMN của Tỉnh Ninh Bình. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường MN Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường MN Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. 4. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường MN Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình đã đạt được nhiều thành tựu nhưng vẫn còn những tồn tại như: quản lý việc xây dựng và thực hiện kế hoạch chưa tốt; nhiều GV có tuổi chưa sử dụng linh hoạt các PP GD, chỉ đạo thiết kế và tổ chức thực hiện nội dung chương trình chưa đáp ứng tốt mục tiêu đặt ra;...Vì vậy, nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo chức năng quản lý hướng vào việc thực hiện Bộ 4 Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi phù hợp thì sẽ nâng cao được chất lượng GD trẻ mẫu giáo lớn của các nhà trường, chuẩn bị tốt cho trẻ vào lớp 1. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường Mầm non. 5.2. Khảo sát thực trạng quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường Mầm non Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. 5.3. Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường Mầm non Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu về một số biện pháp quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi của HT ở các trường MN Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. 6.2. Địa bàn nghiên cứu Nghiên cứu tại 5 trường MN ( là các trường MN công lập) trên địa bàn Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình: + Trường MN Ninh Mỹ – Xã Ninh Mỹ, Hoa Lư, Ninh Bình + Trường MN Thị Trấn Thiên Tôn – Thị Trấn Thiên Tôn, Hoa Lư, Ninh Bình + Trường MN Trường Yên – Xã Trường Yên, Hoa Lư, Ninh Bình + Trường MN Ninh Giang – Xã Ninh Giang, Hoa Lư, Ninh Bình + Trường MN Ninh Hải – Xã Ninh Hải, Hoa Lư, Ninh Bình 6.3. Khách thể khảo sát - Khảo sát 65 khách thể: + Cán bộ quản lý: 15 người + GV: 50 người. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận 5 Đọc, tìm hiểu, nghiên cứu, tổng hợp, phân tích, khái quát và hệ thống hóa các nguồn tài liệu có liên quan đến đề tài, nhận định của các nhà khoa học về vấn đề nghiên cứu để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát - Quan sát đàm thoại: Đàm thoại với cán bộ quản lý, GV và trẻ ở trường MN. - Quan sát và ghi biên bản: Dự giờ, quan sát quá trình hoạt động GD trẻ - Xử lý từng bảng, lập kết quả tổng hợp: Lập bảng tổng hợp kết quả - Định lượng kết quả quan sát nghiên cứu (qua bảng số và sơ đồ): Sử dụng một số công thức toán học để xử lý các số liệu. 7.2.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi PP này nhằm thu thập thông tin mang tính định lượng về thực trạng hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường MN Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình hiện nay; thực trạng các biện pháp quản lý hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường MN Huyện Hoa Lư. - Nội dung các bảng hỏi: Đánh giá của CBQL, GV trong nhà trường MN về: + Hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi + Biện pháp QL của HT đã được thực hiện và các biện pháp được đề xuất về hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi; các yếu tố tác động tới biện pháp QL đã được triển khai và tính khả thi của những biện pháp mới. 7.2.3. Phương pháp chuyên gia Sử dụng các bước để xin ý kiến chuyên gia: - Bước 1: Xác định tiêu chí và xin ý kiến về phiếu điều tra - Bước 2: Lựa chọn chuyên gia (số lượng, thành phần). Các chuyên gia có nhiều công trình nghiên cứu trong GDMN và đóng góp xây dựng chương trình GDMN mới. - Bước 3: Xin ý kiến chuyên gia về xử lý kết quả của phiếu điều tra. 6 7.3. Nhóm phương pháp xử lý số liệu Sử dụng phần mềm xử lý số liệu (SPSS) và PP thống kê để xử lý số liệu thu thập được từ phiếu khảo sát. 8. Cấu trúc của luận văn - Phần Mở đầu - Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường Mầm non. - Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường Mầm non Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. - Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường Mầm non Huyện Hoa Lư, Tỉnh Ninh Bình. - Kết luận và khuyến nghị - Phụ lục và tài liệu tham khảo 7 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC TRẺ 5 TUỔI THEO BỘ CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM 5 TUỔI TẠI TRƢỜNG MẦM NON 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nghiên cứu trên thế giới Vấn đề chăm sóc, GD trẻ đã được nghiên cứu từ rất sớm và được thực hiện bằng nhiều góc độ và PP khác nhau. Tác giả V.X. Mukhina với công trình Tâm lí học mẫu giáo nghiên cứu về đặc trưng tâm lí của trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo và đã đưa ra kết luận: Độ tuổi mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi là giai đoạn cuối cùng của trẻ em ở lứa tuổi “mầm non”. Ở giai đoạn này, những cấu tạo đặc trưng của con người đã được hình thành trước đây. Với sự GD của người lớn, những chức năng tâm lý đó sẽ được hoàn thành về mọi phương diện hoạt động tâm lý (nhận thức, tình cảm, ý chí) để hoàn thành việc xây dựng những cơ sở ban đầu về nhân cách của con người.Trẻ 5 - 6 tuổi đã biết sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ, đã xác định ý thức bản ngã và tính chủ định trong hoạt động tâm lý, trẻ chuẩn bị tiến vào bước ngoặt 6 tuổi. Bước ngoặt 6 tuổi là một sự kiện quan trọng, khiến các nhà GD cần phải quan tâm, một mặt giúp trẻ hoàn thiện những thành tựu phát triển tâm lý trong suốt thời kỳ mẫu giáo, mặt khác tích cực chuẩn bị cho trẻ có đủ điều kiện để làm quen dần với hoạt động học tập và cuộc sống ở trường phổ thông. Vì vậy trong giai đoạn này phải có bước chuẩn bị sẵn sàng về mặt tâm lý cho trẻ đến trường phổ thông [40]. Tác giả V.A.Winhem Preyer với tác phẩm Trí óc của trẻ em đã miêu tả chi tiết về sự phát triển của trẻ em trên phương diện vận động, hình thành ngôn ngữ và trí nhớ cụ thể thông qua cậu bé Alex. [39] Tác giả A.G.Erik Erikson với Trẻ em và xã hội nghiên cứu về sự phát triển của trẻ em, cách đối xử và GD trẻ em. [34] 8 Công trình nghiên cứu của A.V.Petrovski tập trung nghiên cứu điều kiện hình thành các kỹ năng hoạt động nói chung và kỹ năng hoạt động độc lập. [36] Các tác giả D.B.Encoonhim, V.V. Davudov nghiên cứu cụ thể về kỹ năng hành động với mô hình của trẻ đối với sự phát triển trí tuệ và các thao tác trí tuệ. [37,42] Một số nhà Tâm lý học Xô Viết như: V.X. Vuwgotsxki, A.N. Lêônchiev đã nghiên cứu quá trình hình thành hành động trí tuệ ở trẻ em, nhờ đó đã phát hiện ra cơ chế chuyển từ hành động vật chất bên ngoài thành hành động trí tuệ bên trong và đặc điểm, các giai đoạn của sự hình thành các hành động trí tuệ ở trẻ em. [35,41] Qua đó, có thể thấy được các giai đoạn phát triển nhân cách nói chung và trí tuệ nói riêng. Từ đó các nhà GD của GDMN sẽ xây dựng nên những nội dung, phương pháp chăm sóc, GD phù hợp hơn với trẻ ở các giai đoạn, lứa tuổi MN. Như vậy, có thể khẳng định rằng đã có rất nhiều nghiên cứu của các tác giả trên thế giới về tâm lí cũng như các hoạt động chăm sóc, GD trẻ. Tuy nhiên, vấn đề QL hoạt động GD trẻ 5 tuổi theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở các trường MN chưa thấy công trình nghiên cứu nào của các tác giả, các quốc gia trên thế giới. 1.1.2. Nghiên cứu ở Việt Nam Ở Việt Nam, có rất nhiều tác giả nghiên cứu về vấn đề tâm sinh lý ở trẻ em; các vấn đề về chăm sóc- GD trẻ; vấn đề về công tác quản lý hoạt động chăm sóc GD trẻ theo Bộ Chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi ở trường MN, cụ thể: Các nghiên cứu về vấn đề tâm, sinh lý ở trẻ: Tác giả Ngô Công Hoàn với “Các biện pháp GD xúc cảm cho trẻ 1-3 tuổi” [18]. Tác giả Hoàng Thị Phương với “Vấn đề ý thức trong việc hình thành hành vi giao tiếp có văn hóa cho trẻ 5 tuổi” [29]. Những nghiên cứu về công tác chăm sóc, GD trẻ: Tác giả Hồ Sỹ Hùng với bài báo “Thực trạng GD hành vi giao tiếp có văn hóa cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi” [21]. Đặng Thị Thu Hiền với “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi thích ứng với hoạt động học tập” [17].