Tài liệu Quản lý hoạt động dạy học ở các trường trung học phổ thông huyện yên lạc, tỉnh vĩnh phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục (lv02091)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 NGUYỄN HỒNG CHI QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN YÊN LẠC, TỈNH VĨNH PHÚC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI, 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 NGUYỄN HỒNG CHI QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN YÊN LẠC, TỈNH VĨNH PHÚC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS. TS Phan Văn Kha HÀ NỘI, 2016 LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và xây dựng luận văn, tôi đã nhận đ ƣợc sự giúp đỡ tận tình của các thầy, cô giáo Trƣờng Đại học s ƣ phạm Hà Nội 2. Tôi xin chân thành cảm ơn Trƣờng Đại học sƣ phạm Hà Nội 2, các thầy, cô giáo bộ môn chuyên ngành Quản lý giáo dục đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu và bảo vệ luận văn. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo, GS.TS. Phan Văn Kha đã tận tình h ƣớng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn sự quan tâm giúp đỡ của Hội đồng khoa học, Hội đồng đào tạo Trƣờng Đại học sƣ phạm Hà Nội 2 đã tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình học tập. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu các tr ƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc và đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu luận văn. Mặc dù có nhiều cố gắng, song thời gian nghiên cứu có hạn nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong nhận đ ƣợc sự góp ý, chỉ dẫn của các quý thầy, cô và các bạn đồng nghiệp để luận văn đạt đ ƣợc hiệu quả tốt. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, tháng 11 năm 2016 Tác giả Nguyễn Hồng Chi LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã đ ƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc. Hà Nội, tháng 11 năm 2016 Tác giả Nguyễn Hồng Chi MỤC LỤC MỞ ĐẤU.....................................................................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài..........................................................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu.................................................................................................................3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu..................................................................................3 4. Giả thuyết khoa học...................................................................................................................3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu.................................................................................................................4 6. Phạm vi nghiên cứu....................................................................................................................4 7. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................................4 8. Đóng góp mới của đề tài.........................................................................................................4 9. Cấu trúc luận văn........................................................................................................................4 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG...............................................................................6 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề.........................................................................................6 1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài..............................................................................8 1.2.1. Khái niệm dạy học.........................................................................................................8 1.2.2. Quản lý..............................................................................................................................11 1.2.3. Quản lý giáo dục.........................................................................................................13 1.2.4. Quản lý hoạt động dạy của thầy........................................................................16 1.2.5. Quản lý việc thực hiện chương trình...............................................................16 1.2.6. Quản lý việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của giáo viên...................17 1.2.7. Quản lý giờ lên lớp của giáo viên.....................................................................17 1.2.8. Quản lý việc dự giờ và phân tích rút kinh nghiệm bài học................18 1.2.9. Quản lý hoạt động kiểm tra – đánh giá kết quả việc học tập của học sinh...........................................................................................................................................18 1.2.10. Quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên..................................................19 1.2.11. Quản lý việc sử dụng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên......................20 1.3. Quản lý hoạt động học tập của học sinh................................................................21 1.3.1. Quản lý việc giáo dục phương pháp học tập cho học sinh................21 1.3.2. Quản lý nền nếp, thái độ học tập của học sinh.........................................21 1.3.3. Quản lý các hoạt động học tập, vui chơi, giải trí....................................22 1.3.4. Quản lý việc phân tích đánh giá kết quả học tập của học sinh.......22 1.4. Quản lý cơ sở vật chất phục vụ dạy và học..........................................................23 1.5. Quản lý nguồn kinh phí chi cho hoạt động dạy và học.................................24 Kết luận chương 1..........................................................................................................................36 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN YÊN LẠC, TỈNH VĨNH PHÚC...........................................................................................................................................37 2.1. Khái quát về tình hình địa phương và nhà trường...........................................37 2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội huyện Yên Lạc...............................37 2.1.2. Khái quát giáo dục các trường THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc......................................................................................................................................40 2.2. Sơ lược khảo sát thực trạng...........................................................................................41 2.2.1. Mục đích khảo sát.......................................................................................................41 2.2.2. Nội dung khảo sát.......................................................................................................41 2.2.3. Phạm vi, đối tượng khảo sát.................................................................................41 2.2.4. Công cụ và phương pháp khảo sát...................................................................41 2.2.5. Phương pháp sử lý số liệu.....................................................................................41 2.2.6. Tiêu chí đánh giá.........................................................................................................42 2.2. Kết quả khảo sát....................................................................................................................43 2.2.1.T nh h nh Giáo dục Đào tạo của huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc 43 2.2.2.Thực trạng quản lý hoạt động dạy học...........................................................48 Kết luận chương 2..........................................................................................................................62 Chƣơng 3. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG THPT HUYỆN YÊN LẠC, TỈNH VĨNH PHÚC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC.....................................................63 3.1. Những nguyên tắc đề xuất biện pháp.......................................................................63 3.1.1. Nguyên tắc về mặt pháp lý....................................................................................63 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn...................................................................63 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa......................................................................64 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ....................................................................64 3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển và hiệu quả.....................................64 3.2. Một số biện pháp quản lý cụ thể..................................................................................65 3.2.1. Biện pháp 1: Bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý cho CBQL ở các trường THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong bối cảnh hiện nay..................................................65 3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng kỷ cương, nền nếp dạy học và đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy học.....................................67 3.2.3. Biện pháp 3: Nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý của tổ trƣởng chuyên môn..................................................................................................................................72 3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên trong bối cảnh đổi mới giáo dục...............................................74 3.2.5. Biện pháp 5: Phân loại học sinh để có phương pháp dạy sát đối tượng và đổi mới hoạt động kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh.....................................................................................................................................................79 3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường công tác thanh tra chuyên môn. Tổ chức thường xuyên dự giờ, tăng cường hội giảng, thi giáo viên dạy giỏi cấp trường..............................................................................................................................................81 3.2.7. Biện pháp 7: Tăng cường quản lý cơ sở vật chất và sử dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại.........................................................................84 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp.................................................................................86 3.4. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp.....................................87 3.4.1. Mục đích:.........................................................................................................................87 3.4.2. Nội dung và phương pháp.....................................................................................87 3.4.3. Kết quả đánh giá tính cần thiết biện pháp đề xuất.................................88 Kết luận chương 3..........................................................................................................................91 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................................................92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................96 PHỤ LỤC DANH MỤC VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN Viết tắt Đƣợc đọc là BCH TW Ban chấp hành trung ƣơng CBQL Cán bộ quản lý CMHS Cha mẹ học sinh CNTT Công nghệ thông tin CSVC Cơ sở vật chất DH Dạy học GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GV Giáo viên GVCN Giáo viên chủ nhiệm HS Học sinh HĐDH Hoạt động dạy học NXB Nhà xuất bản PPDH Phƣơng pháp dạy học PPGD Phƣơng pháp giáo dục QL Quản lý QLGD Quản lý giáo dục QTDH Quá trình dạy học SGK Sách giáo khoa THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TNHH Trách nhiệm hữu hạn DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Bảng thống kê xếp loại hạnh kiểm của học sinh 4 trƣờng THPT huyện Yên Lạc trong 4 năm học.................................................................................................44 Bảng 2.2. Bảng thống kê xếp loại hạnh kiểm của học sinh 4 trƣờng THPT huyện Yên Lạc trong 4 năm học.................................................................................................44 Bảng 2.3. Bảng thống kê cán bộ quản lý các trƣờng THPT huyện Yên Lạc. . 45 Bảng 2.4. Bảng thống kê giáo viên các trƣờng THPT huyện Yên Lạc..............46 Bảng 2.5. Kết quả thực hiện chƣơng trình ở 4 loại hồ sơ..........................................48 Bảng 2.6. Kết quả thực hiện việc lập kế hoạch công tác của GV............................50 Bảng 2.7. Kết quả khảo sát thực trạng Quản lý hoạt động dạy học của giáo viên....................................................................................................................................................50 Bảng 2.8: Kết quả xếp loại giờ GV tham gia Hội giảng...............................................52 Bảng 2.9. Thực trạng quản lý hồ sơ chuyên môn của giáo viên..............................53 Bảng 2.10. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn và việc đổi mới phƣơng pháp dạy học...........................................................................................................................................54 Bảng 2.11. Kết quả thi HSG cấp tỉnh trong 4 năm của các trƣờng THPT.......56 Bảng 2.12. Kết quả thi tốt nghiệp THPT trong 4 năm của các tr ƣờng THPT. 56 Bảng 2.13. Thực trạng QL hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh......................................................................................................................................................57 Bảng 2.14. Thực trạng quản lý sử dụng và bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên........59 Bảng 2.15. Thực trạng quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học...............................60 Bảng 3.1.Tổng hợp kết quả ý kiến của CBQL và GV về mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý HĐDH ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc............................................................................................................................................................88 Bảng 3.2.Tổng hợp kết quả ý kiến của CBQL và GV về tính khả thi của các biện pháp quản lý HĐDH ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc...................................................................................................................................89 1 MỞ ĐẤU 1. Lý do chọn đề tài Đất nƣớc ta ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới trên nhiều lĩnh vực. Điều đó mang lại cho chúng ta nhiều cơ hội nhƣng cũng nhiều khó khăn thách thức. Để tận dụng tốt những thời cơ, đẩy lùi những khó khăn thách thức ấy chúng ta phải chuẩn bị thật chu đáo nguồn lực của đất nƣớc. Một trong những nguồn lực ấy là nguồn lực con ngƣời. Nguồn lực con ngƣời đƣợc tạo ra từ Giáo dục và Đào tạo. Vì vậy chúng ta phải tạo ra đ ƣợc sự chuyển hóa cơ bản, toàn diện trong sự phát triển giáo dục. Trong đó, đổi mới quản lý giáo dục là khâu đột phá. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII (năm 2006) đã chỉ rõ: “…từ nay đến năm 2020, ra sức phấn đấu đưa nước ta cơ bản thành nước công nghiệp…”. Để thực hiện đƣợc mục tiêu này, Nghị quyết TW2 khóa VIII (tháng 12 năm 2006) đã đƣa ra định hƣớng chiến lƣợc phát triển Giáo dục Đào tạo của nƣớc ta trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Giải pháp chủ yếu là tăng cƣờng các nguồn lực cho Giáo dục - Đào tạo; tạo động lực cho ngƣời dạy, ngƣời học; tiếp tục đổi mới nội dung, phƣơng pháp giáo dục…Trong đó quản lý giáo dục đƣợc xem là một giải pháp quan trọng. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI tiếp tục khẳng định: “Giáo dục và Đào tạo cùng với khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu”. Nghị quyết cũng chỉ rõ:“Ưu tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy và học, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và tăng cường cơ sở vật chất của nhà trường, phát huy khả năng sáng tạo và độc lập suy nghĩ của học sinh...” “Dạy và Học” là hai mặt của hoạt động cơ bản trong các nhà tr ƣờng, do đó Quản lý hoạt động dạy học là nhiệm cực kỳ quan trọng. 2 Thực trạng quản lý hoạt động dạy học đang có những vấn đề, ch ƣa đáp ứng đƣợc những mong mỏi, những yêu cầu của xã hội. Nhiều thầy, cô giáo chƣa thực sự say mê với nghề, chƣa tích cực trong việc đổi mới ph ƣơng pháp dạy học, trong bồi dƣỡng chuyên môn nghiệp vụ. Thậm chí ở đâu đó còn xảy ra những cƣ xử chƣa tốt của thầy cô giáo với học sinh, cha mẹ học sinh… Nhiều học sinh lƣời học, không muốn đến tr ƣờng, bỏ học, đánh nhau... Trong những năm qua ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Phúc nói chung, các trƣờng THPT huyện Yên Lạc nói riêng đã thu đ ƣợc những thành tích đáng phấn khởi, đóng góp đáng kể cho việc phát triển văn hóa giáo dục của địa phƣơng cũng nhƣ góp phần làm chấn hƣng văn hóa nói chung. Cùng với những thành tích đã đạt đƣợc thì cũng còn nhiều hạn chế. Đó là chất lƣợng, hiệu quả dạy học còn chƣa cao, chƣa tƣơng xứng với tiềm năng, thế mạnh của các nhà trƣờng. Hoạt động dạy thêm, học thêm còn có những chỗ cần phải chấn chỉnh…Một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến những điều đó là do công tác quản lý giáo dục nói chung, Quản lý hoạt động dạy học nói riêng còn có những bất cập, hạn chế. Về góc độ quản lý trong nhà trƣờng phổ thông thì Quản lý hoạt động dạy học là nhiệm vụ cơ bản. Những biện pháp Quản lý hoạt động dạy học đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Nó tác động trực tiếp lên giáo viên và học sinh, các đối t ƣợng làm lên chất l ƣợng giáo dục. Thực tế các trƣờng THPT huyện Yên Lạc đã rất quan tâm tới các hoạt động giáo dục, áp dụng nhiều biện pháp Quản lý hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học. Tuy nhiên với những biện pháp Quản lý hoạt động dạy học nhƣ hiện nay thì hiệu quả, chất lƣợng dạy học chƣa cao, chƣa tƣơng xứng với tiềm năng, thế mạnh của nhà tr ƣờng cũng nhƣ ch ƣa đáp ứng tốt đƣợc yêu cầu của của học sinh và xã hội. Đó là do những biện pháp đƣợc áp dụng chủ yếu là do kinh nghiệm của bản thân hoặc do ng ƣời đi sau học tập 3 cách làm của ngƣời đi trƣớc hoặc do trao đổi học tập lẫn nhau giữa các nhà quản lý ở các trƣờng. Vì vậy việc nghiên cứu cơ sở lý luận và tìm hiểu thực trạng công tác Quản lý hoạt động dạy học ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc nhằm xây dựng, đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp với bối cảnh hiện nay, có tính khả thi là vấn đề cần làm ngay. Từ những lý do trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu:“Quản lý hoạt động dạy học ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động dạy học, kết hợp với thực tiễn công tác quản lý trong nhà tr ƣờng, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động dạy góp phần từng bƣớc nâng cao chất l ƣợng dạy và học trong nhà trƣờng, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của xã hội trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu Khách thể nghiên cứu: Quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng THPT. Đối tƣợng nghiên cứu: Quản lý hoạt động dạy học ở các tr ƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 4. Giả thuyết khoa học Quản lý hoạt động dạy học là hoạt động cơ bản có tính then chốt trong nhà trƣờng Trung học phổ thông. Do những nguyên nhân khác nhau mà việc quản lý hoạt động này ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc vẫn còn những khó khăn, vƣớng mắc và bất cập dẫn đến chất lƣợng dạy học ch ƣa cao, ch ƣa tƣơng xứng với tiềm năng của các nhà trƣờng. Hiện nay, mặt trái của cơ chế thị trƣờng đã ảnh hƣởng rất nhiều lên các hoạt động của nhà trƣờng, trong đó có hoạt động dạy học. Nếu đề xuất đ ƣợc các biện pháp Quản lý hoạt động dạy học bao quát đ ƣợc các vấn đề thì sẽ nâng cao đƣợc chất lƣợng dạy học nói riêng và chất l ƣợng giáo dục nói chung của các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận về Quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng THPT. Phân tích đƣợc thực trạng của việc quản lý hoat động dạy học đang diễn ra ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc Đề xuất các biện pháp Quản lý hoạt động dạy học ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 6. Phạm vi nghiên cứu Đề tài phân tích thực tiễn Quản lý hoạt động dạy học ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận Nghiên cứu tài liệu quản lý và quản lý giáo dục, lý luận dạy học. Nghiên cứu các văn bản quy phạm pháp luật về Giáo dục &Đào tạo. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn Tổng kết kinh nghiệm Quản lý hoạt động dạy học qua các năm học Xin ý kiến chuyên gia. Phƣơng pháp nghiên cứu hỗ trợ: Một số phƣơng pháp xử lý thống kê. 8. Đóng góp mới của đề tài - Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận về Quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng THPT trong bối cảnh đổi mới giáo dục. - Phân tích thực trạng về Quản lý hoạt động dạy học ở các tr ƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục - Đề xuất một số biện pháp Quản lý hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 9. Cấu trúc luận văn Ngoài phần cám ơn, danh mục các từ viết tắt, mở đầu, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn đƣợc trình bày trong 3 chƣơng 5 Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về Quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng Trung học phổ thông. Chƣơng 2. Thực trạng Quản lý hoạt động dạy học ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc. Chƣơng 3. Biện pháp Quản lý hoạt động dạy học ở các trƣờng THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục. 6 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề. Trong lịch sử phát triển của loài ngƣời, việc truyền bá kinh nghiệm lịch sử của thế hệ trƣớc cho thế hệ sau luôn đƣợc diễn ra với muôn hình muôn vẻ, với nhiều hình thức và cách thức khác nhau. Nhu cầu học tập của con ngƣời không ngừng tăng lên, tỷ lệ với đời sống kinh tế. Việc học tập diễn ra với nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Học trong nhà tr ƣờng, ngoài nhà trƣờng, chính quy, không chính quy, học trên lớp, học ở nhà, học thêm…Đi kèm theo đó là việc quản lý hoạt động dạy học. Thực tế cho thấy với đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn vững vàng, thƣờng xuyên đƣợc bồi dƣỡng nâng cao tay nghề thì công tác đào tạo của nhà trƣờng sẽ đạt hiệu quả cao. Để thực hiện đƣợc mục tiêu trên điều cần thiết là phải điều cần thiết là phải “Đổi mới quản lý giáo dục; Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; đổi mới nội dung, phƣơng pháp dạy học, thi, kiểm tra và đánh giá chất lƣợng giáo dục tăng nguồn lực và đổi mới cơ chế tài chính Giáo dục, Tăng cƣờng gắn đào tạo với sử dụng, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ đáp ứng nhu cầu xã hội” (Chiến lược phát triển giáo dục 20112020, trang 7 đến trang 9) Ở Việt Nam, đã có nhiều công trình nghiên cứu về lý luận quản lý giáo dục, quản lý hoạt động dạy học. Có thể kể đến là công trình của các tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Ngọc Quang …Các công trình này đóng góp to lớn về mặt lý luận. Nhƣng vấn đề nghiên cứu các biện pháp Quản lý hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học trong các nhà tr ƣờng nói chung, ở trƣờng THPT nói riêng chƣa đƣợc đề cập cụ thể. 7 Có những những bài phát biểu phỏng vấn của các nhà giáo, nhà khoa học, nhà quản lý, cha mẹ học sinh trên các phƣơng tiện truyền thông (báo, đài, vô tuyến, mạng internet...) trao đổi về quản lý hoạt động dạy học và Quản lý hoạt động dạy học trong các nhà trƣờng phổ thông. Một số nghiên cứu trong các luận văn Thạc sĩ quản lý giáo dục cũng đã đề cập đến công tác quản lý chuyên môn trong các nhà tr ƣờng phổ thông. Những đề tài này đã nêu ra đ ƣợc cơ sở luận của việc quản lý chuyên môn và đề xuất đƣợc một số biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lƣợng dạy học ở một số cơ sở giáo dục áp dụng cho cơ sở đó. Những nghiên cứu đã giúp cho việc quản lý hoạt động dạy học và quản lý dạy học có thêm cơ sở lý luận và những kinh nghiệm quý báu. Tuy nhiên ở một cơ sở giáo dục cụ thể, trong một bối cảnh cụ thể, ngoài những điểm chung còn mang tính đặc thù nên cần phải có những biện pháp cụ thể riêng và áp dụng các biện pháp một cách linh hoạt hài hòa thì việc Quản lý hoạt động dạy học mới có thể thu đƣợc hiệu quả cao. Ở các trƣờng THPT trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc có rất ít bài viết nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học.Trong phạm vi các tr ƣờng trung học phổ thông huyện Yên Lạc chƣa có công trình nghiên cứu nào đề cập tới vấn đề lý luận và biện pháp Quản lý hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất l ƣợng giáo dục trong nhà trƣờng, đặc biệt là trong bối cảnh đổi mới giáo dục. Đó là những vấn đề còn thiếu mà tác giả muốn đề cập đến trong luận văn này. Xuất phát từ việc học tập, nghiên cứu lý luận về khoa học quản lý giáo dục, từ thực tiễn công tác, tôi thấy sự cần thiết của việc nghiên cứu thực trạng công tác quản lý dạy học của các trƣờng THPT nói chung và các trƣờng THPT huyện Yên Lạc nói riêng nhằm rút kinh nghiệm góp phần đề ra các biện pháp quản lý dạy học đồng bộ, có tính khả thi cao, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội đặt ra. 8 Lựa chọn và nghiên cứu đề tài “Quản lý hoạt động dạy học ở các trường THPT huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc trong bối cảnh đổi mới giáo dục” tác giả mong muốn tìm hiểu sâu hơn một số vấn đề lý luận và thực trạng quản lý chuyên môn ở các trƣờng THPT, đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả Quản lý hoạt động dạy học của các nhà tr ƣờng cũng nh ƣ chất lƣợng Giáo dục & Đào tạo học sinh huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc. 1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài 1.2.1. Khái niệm dạy học Quản lý hoạt động dạy học là hoạt động chuyên biệt do thầy giáo thực hiện theo phƣơng thức nhà trƣờng, nhằm giúp ngƣời học lĩnh hội tri thức, kinh nghiệm của xã hội loài ngƣời, tạo ra sự phát triển tâm lý và hình thành nhân cách. Đó là sự vận động của một hoạt động kép, trong đó diễn ra hai hoạt động có chức năng khác nhau, đan xen và tƣơng tác lẫn nhau trong khoảng không gian và thời gian nhất định đó là hoạt động dạy và hoạt động học. Dạy học là những hoạt động giao tiếp mang ý nghĩa xã hội bao gồm hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh mà chủ thể của hoạt động dạy là giáo viên và chủ thể hoạt động học là ngƣời học, đó là hai hoạt động khác nhau nhƣng không phải là đối lập mà có sự thống nhất để cùng hƣớng tới mục đích. Trong quá trình dạy học, hoạt động dạy của giáo viên có vai trò chủ đạo, học sinh có vai trò chủ động, tự giác, tích cực trong hoạt động học. Nếu thiếu một trong hai quá trình trên thì quá trình dạy học không diễn ra. Trong quá trình dạy học, giáo viên là ngƣời thực hiện theo nội dung chƣơng trình đào tạo đã định để giúp ngƣời học đạt đƣợc các mục tiêu học tập theo từng bài học hoặc toàn khóa đào tạo. Hoạt động dạy không chỉ h ƣớng đến yêu cầu truyền thụ kiến thức, hình thành kỹ năng, kỹ xảo, thái độ nghề nghiệp đúng đắn ở ngƣời học mà còn giúp đỡ chỉ đạo và h ƣớng dẫn học sinh