Tài liệu Qhdvi_chapvii_nguon

Ch−¬ng VII Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån ®iÖn 7.1 Quan ®iÓm vµ ph−¬ng ph¸p luËn ph¸t triÓn nguån ®iÖn Quan ®iÓm quy ho¹ch ph¸t triÓn nguån ®iÖn XuÊt ph¸t tõ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm thùc hiÖn nghiªn cøu vµ triÓn khai c¸c TS§ võa qua, mét sè vÊn ®Ò quan träng xem xÐt trong viÖc lËp QH§ VI lµ: 1. Ph¸t triÓn c©n ®èi c«ng suÊt nguån trªn tõng miÒn B¾c, Trung vµ Nam, ®¶m b¶o ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn trªn tõng hÖ thèng ®iÖn miÒn liªn kÕt víi nhau sao cho gi¶m dßng truyÒn t¶i kh«ng cÇn thiÕt, chia sÎ c«ng suÊt nguån dù tr÷ ®Ó gi¶m dù phßng chung vµ tËn dông mïa n−íc ®Ó khai th¸c hîp lý kinh tÕ c¸c NM thuû ®iÖn. Tr¸nh tr−êng hîp x©y dùng nguån nhanh ë mét miÒn trong khi chËm ë miÒn kh¸c. 2. TiÕp tôc −u tiªn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn ®a môc tiªu: chèng lò, cÊp n−íc, ph¸t ®iÖn,... 3. Trong tõng miÒn, −u tiªn ph¸t triÓn c¸c nguån nhiÖt ®iÖn gÇn trung t©m phô t¶i ®Ó gi¶m truyÒn t¶i xa. 4. QH§ VI cÇn ph¸t triÓn nguån nhiÖt ®iÖn chó träng vµo c¸c NMN§ than nh»m t¨ng c−êng tÝnh chñ ®éng vµ an ninh cung cÊp nhiªn liÖu. Do c¸c nguyªn nh©n nh−: hÇu hÕt nguån khÝ n−íc ta n»m ë thÒm lôc ®Þa (phÝa §«ng Nam vµ T©y Nam), c¸ch bê vµi chôc ®Õn vµi tr¨m c©y sè; viÖc th¨m dß thÈm l−îng cho ®Õn nay cßn thiÕu ch¾c ch¾n, tr÷ l−îng t¨ng thªm ch−a ®−îc kh¼ng ®Þnh; kh¶ n¨ng khai th¸c, khèi l−îng còng nh− thêi ®iÓm ®−a khÝ vµo bê phô thuéc vµo c¸c nhµ thÇu mang yÕu tè n−íc ngoµi; gi¸ c¶ khÝ ®èt phô thuéc nhiÒu vµo gi¸ dÇu th«, biÕn ®éng vµ cã xu thÕ ngµy cµng t¨ng gi¸, dÉn ®Õn kh¶ n¨ng cung cÊp khÝ ®èt cho c¸c NMN§ ë miÒn Nam ®· vµ sÏ thiÕu ch¾c ch¾n. MÆt kh¸c: tr÷ l−îng than trong n−íc ®· ®−îc thÈm l−îng t¨ng lªn t−¬ng ®èi dåi dµo; ngµnh than cã thÓ chñ ®éng t¨ng s¶n l−îng, h¬n n÷a gi¸ than (kÓ c¶ than nhËp tõ n−íc ngoµi) Ýt biÕn ®éng h¬n so víi gi¸ dÇu; theo Tæng S¬ §å Than ®iÒu chØnh gÇn ®©y, dù kiÕn ®−a s¶n l−îng than ®Õn n¨m 2015 lµ 50,5 – 57,3 triÖu tÊn/n¨m; n¨m 2020 lµ 54 - 64 triÖu tÊn/n vµ n¨m 2025 lµ 52,7 – 58,8 triÖu tÊn/n. 5. CÇn lËp c¸c ph−¬ng ¸n ph¸t triÓn nguån cã xÐt ®Õn rñi ro vÒ tiÕn ®é nguån chËm h¬n so víi quy ho¹ch. Kinh nghiÖm võa qua cho thÊy, do nhiÒu nguyªn nh©n kh«ng dÔ kh¾c phôc mét sím mét chiÒu, tiÕn ®é ®Çu t− x©y dùng c¸c NM§ th−êng chËm h¬n lÞch tr×nh tõ 1 – 2 n¨m, thËm chÝ 3 n¨m. V× vËy, ®èi phã víi rñi ro, sau khi ®· thiÕt kÕ ®ñ l−îng c«ng suÊt ®Æt yªu cÇu theo tiªu chÝ cho tr−íc, cã thÓ t¨ng thªm ®é dù phßng nguån tõ 2% - 3% tæng c«ng suÊt ®Æt t¹i n¨m môc tiªu quy ho¹ch. 6. Sau khi t×m ®−îc ph−¬ng ¸n cã chi phÝ thÊp, ®¶m b¶o tiªu chÝ an toµn tin cËy cung cÊp ®iÖn, cÇn ph¶i tÝnh to¸n khèi l−îng ®Çu t− nguån hµng n¨m trong kú quy ho¹ch. Tõ ®ã rµ so¸t l¹i tÝnh kh¶ thi vÒ vèn ®Çu t−, c©n ®èi trong tæng vèn ®Çu t− toµn x· héi. Mét VII-1 ph−¬ng ¸n nguån cã xÐt ®Õn h¹n chÕ vÒ vèn ®Çu t− cÇn ®−îc tÝnh to¸n vµ kiÕn nghÞ mét sè c«ng tr×nh nguån cã thÓ gi·n bít tiÕn ®é. Møc ®é thiÕu hôt cung cÊp ®iÖn n¨ng trong ph−¬ng ¸n nµy cÇn giíi h¹n trong kh¶ n¨ng c¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm sö dông n¨ng l−îng ®Ò xuÊt. Ph−¬ng ph¸p luËn bµi to¸n quy ho¹ch nguån Trong c¸c Tæng S¬ §å (TS§) ph¸t triÓn ®iÖn lùc giai ®o¹n IV (1995 – 2005) vµ giai ®o¹n V (2000 – 2010) gÇn ®©y, bµi to¸n tèi −u ph¸t triÓn nguån ®iÖn ®· sö dông ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch ®éng qua ch−¬ng tr×nh WASP III (Wienna Automatic System Planning). MÆc dï ®©y lµ ch−¬ng tr×nh m¸y tÝnh næi tiÕng vµ cho ®Õn nay vÉn ®−îc c¸c nhµ quy ho¹ch nguån sö dông t¹i nhiÒu n¬i, nh−ng nã còng cho thÊy mét nh−îc ®iÓm khã kh¾c phôc lµ: coi toµn bé hÖ thèng ®iÖn lµ mét nót duy nhÊt, kh«ng tÝnh ®Õn sù trao ®æi gi÷a c¸c vïng miÒn, cã xÐt ®Õn giíi h¹n t¶i cña c¸c ®−êng d©y liªn kÕt. §Ó kh¾c phôc, trong c¸c TS§ tr−íc c¸c nhµ quy ho¹ch ®· sö dông ph−¬ng ph¸p chuyªn gia ®Ó xÐt ph©n bè ph¸t triÓn hîp lý nguån ®iÖn trªn c¸c vïng. Nh−ng møc ®é trao ®æi ®iÖn còng nh− ®é dù phßng tõng miÒn vµ chung toµn HT§ khi cã liªn kÕt c¸c miÒn kh«ng thÓ l−îng ho¸ chÝnh x¸c. Khi HT§ n−íc ta ngµy cµng lín, c¬ cÊu vµ nhÊt lµ sù ph©n bè c¸c nhµ m¸y ®iÖn cã ¶nh h−ëng lín ®Õn tÝnh kinh tÕ trong ph¸t triÓn hÖ thèng ®iÖn, ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ trong vËn hµnh nguån ®iÖn vµ ®é an toµn tin cËy cung cÊp ®iÖn trªn toµn quèc vµ tõng vïng l·nh thæ, ch−¬ng tr×nh WASP III ®· trë nªn bÊt cËp. ViÖc ¸p dông ch−¬ng tr×nh WASP III tá ra nh÷ng nh−îc ®iÓm khi kh«ng xem xÐt ®−îc ®−îc hiÖu øng cña chi phÝ vµ hiÖu qu¶ liªn kÕt hÖ thèng vµ truyÒn t¶i ®iÖn gi÷a c¸c miÒn B¾c – Trung - Nam. V× vËy, cÇn cã nh÷ng ph−¬ng ph¸p míi gi¶i quyÕt nh÷ng nh−îc ®iÓm nµy. V× vËy, ®iÓm míi trong ph−¬ng ph¸p luËn bµi to¸n quy ho¹ch nguån QH§ VI lµ cÇn gi¶i bµi to¸n tèi −u ph¸t triÓn nguån c©n ®èi trªn tõng miÒn, xÐt tíi hiÖu qu¶ vµ h¹n chÕ cña c¸c ®−êng d©y liªn kÕt ®Ó ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn an toµn, tin cËy trªn mçi miÒn vµ toµn quèc. 7.1.1 Ch−¬ng tr×nh PDPAT 2 Trong néi dung hç trî kü thuËt cña JICA - NhËt B¶n cho ngµnh ®iÖn ViÖt Nam vÒ nghiªn cøu lËp QH§ VI, c¸c chuyªn gia JICA ®· phæ biÕn vµ chuyÓn giao cho mét sè ®¬n vÞ t− vÊn cña TCTy ch−¬ng tr×nh Quy ho¹ch ph¸t triÓn nguån tèi −u PDPAT 2. PDPAT 2 (Power Development Planning Assistant Tool) do C«ng Ty §iÖn Lùc TOKYO (TEPCO) ph¸t triÓn vµ ®ang sö dông PDPAT 2 lµ ch−¬ng tr×nh tÝnh to¸n m« pháng tæ hîp nguån ph¸t cña toµn hÖ thèng ®iÖn, bao gåm nhiÒu hÖ thèng con liªn kÕt víi nhau (tèi ®a 10 hÖ thèng con) b»ng c¸c ®−êng d©y truyÒn t¶i. Khi nhµ quy ho¹ch x¸c lËp ®−îc c¸c ph−¬ng ¸n ph¸t triÓn tæ hîp nguån kh¸c nhau trong n¨m môc tiªu, ch−¬ng tr×nh nµy cã nh÷ng chøc n¨ng: - TÝnh to¸n kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu phô t¶i cña HT§ víi mçi tiªu chÝ vÒ an toµn cung cÊp, nghÜa lµ tÝnh to¸n l−îng dù phßng cÇn thiÕt cña mçi hÖ thèng con liªn kÕt víi nhau còng nh− toµn HT§ ®Ó ®¶m b¶o an toµn cung cÊp ®iÖn víi mét kú väng kh¶ n¨ng ngõng cung cÊp ®iÖn trong thêi gian nhÊt ®Þnh cho tr−íc VII-2 - - (LOLE1-Loss of Load Expectation). Tr−êng hîp mét trong c¸c hÖ thèng con kh«ng ®¶m b¶o kh¶ n¨ng dù tr÷ ®Ó cung cÊp an toµn cho nhu cÇu phô t¶i trong khu vùc, sÏ tÝnh to¸n l−îng c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng truyÒn t¶i tõ hÖ thèng con bªn c¹nh ®Ó hç trî (phÇn nµy do m« ®un con RETICS tÝnh to¸n). Dùa trªn nhu cÇu phô t¶i dù b¸o vµ mét trong c¸c ph−¬ng ¸n ph¸t triÓn tæ hîp nguån cho tr−íc, ch−¬ng tr×nh tÝnh to¸n huy ®éng c¸c nhµ m¸y ®iÖn vµ ®−êng d©y liªn kÕt c¸c hÖ thèng con ®Ó m« pháng tæ hîp vËn hµnh kinh tÕ nhÊt ®¸p øng nhu cÇu; tÝnh l−îng nhiªn liÖu cÇn thiÕt cña hÖ thèng con; so s¸nh chi phÝ nhiªn liÖu cña hÖ thèng con còng nh− cña hÖ thèng liªn kÕt ®Ó t×m tæ hîp vËn hµnh kinh tÕ nhÊt cña toµn HT§; Sau ®ã gép c¸c chi phÝ cè ®Þnh, chi phÝ nhiªn liÖu vµ chi phÝ trao ®æi ®iÖn n¨ng ®Ó tÝnh chi phÝ tæng hîp hµng n¨m, x¸c ®Þnh tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ph−¬ng ¸n quy ho¹ch nguån ®ã. B»ng c¸ch ®−a vµo ch−¬ng tr×nh tÝnh to¸n so s¸nh chi phÝ hµng n¨m cña c¸c ph−¬ng ¸n ph¸t triÓn nguån kh¸c nhau theo c¸c b−íc nãi trªn, nhµ quy ho¹ch cã thÓ t×m ®−îc ph−¬ng ¸n tæ hîp ph¸t triÓn nguån tèi −u, cã xÐt ®Õn hiÖu Ých cña ®−êng d©y liªn kÕt. PhÇn nµy do m« ®un PDPAT ®¶m nhiÖm. 7.1.1.1 Ph−¬ng ph¸p tÝnh LOLE - - LOLE ®−îc tÝnh trªn c¬ së: TÝnh to¸n ph©n bè x¸c suÊt ngõng m¸y P (AK) cña c¸c tæ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ thuû ®iÖn do háng hãc hoÆc do dao ®éng cña møc n−íc hå chøa thuû ®iÖn, theo c¸c møc c«ng suÊt ph¸t Ak vµ c¸c møc phô t¶i theo thêi gian X(κ), víi κ=1,n §−êng cong phô t¶i theo thêi gian, ®−îc s¾p xÕp theo thø tù gi¶m dÇn Thêi gian Tk C«ng thøc ®−îc cho nh− sau: n LOLE = ∑ κ=1 (P (Aκ) *Tκ) §Æc tÝnh cña PDPAT lµ trªn c¬ së cho tr−íc rµng buéc LOLE, m«dun RETICS trong ch−¬ng tr×nh cã thÓ tÝnh ®−îc ®é dù phßng biªn cÇn thiÕt cho mçi hÖ thèng ®iÖn cã liªn kÕt. 7.1.1.2 §¸nh gi¸ chi phÝ truyÒn t¶i qua ®−êng d©y liªn kÕt c¸c hÖ thèng PDPAT cã chøc n¨ng tÝnh to¸n chi phÝ truyÒn t¶i qua ®−êng d©y liªn kÕt c¸c hÖ thèng víi nguyªn t¾c: hÖ thèng nhËn ®iÖn chÞu chi phÝ truyÒn t¶i. Nã tÝnh to¸n ®¸nh gi¸ chi phÝ cña hÖ thèng nhËn ®iÖn mµ kh«ng cho phÐp ¶nh h−ëng tíi c¸c hÖ thèng nhËn ®iÖn kh¸c. 1 LOLE: Loss Of Load Expectation – kú väng sè giê mÊt t¶i trong 1 n¨m, biÓu thÞ møc ®é tin cËy cña HT§ VII-3 7.1.1.3 Phñ biÓu ®å tèi −u + PDPAT II m« pháng ph©n bè c«ng suÊt tèi −u gi÷a c¸c nhµ m¸y dùa trªn biÓu ®å ngµy (24 giê) thêi gian thùc. KÕt qu¶ m« pháng cã thÓ biÓu diÔn ë d¹ng ®å thÞ theo ngµy, theo tuÇn hoÆc theo n¨m. + §èi víi c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn, nguyªn t¾c ph©n bè c«ng suÊt theo biÓu ®å ngµy ®ªm lµ: sau khi trõ ®i phÇn c«ng suÊt ph¸t tèi thiÓu b¾t buéc cña c¸c tæ m¸y thuû ®iÖn kiÓu hå chøa vµ thuû ®iÖn dßng s«ng, sÏ huy ®éng phÇn c«ng suÊt cßn l¹i cña thuû ®iÖn ®Ó phñ ®Ønh sao cho phÇn cßn l¹i cña biÓu ®å lµ b»ng ph¼ng nhÊt ®Ó vËn hµnh tèi −u c¸c tæ m¸y nhiÖt ®iÖn trong hÖ thèng. PDPAT II m« pháng c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn víi ®−êng ®Æc tÝnh tiªu hao nhiªn liÖu bËc 2 Ch−¬ng tr×nh cã thÓ tÝnh tæng chi phÝ nhiªn liÖu tèi −u cho c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ ®iÖn nguyªn tö. C«ng suÊt ph¸t cña c¸c tæ m¸y nhiÖt ®iÖn ®−îc ph©n bè kinh tÕ b»ng c¸ch x¸c ®Þnh tæng chi phÝ nhiªn liÖu thÊp nhÊt, khi ®¶m b¶o c©n ®èi cung cÊp - nhu cÇu ®iÖn. PDPAT tÝnh to¸n huy ®éng c¸c tæ m¸y nhiÖt ®iÖn theo chi phÝ t¨ng thªm nhiªn liÖu khi lµm viÖc ë c¸c chÕ ®é d−íi c«ng suÊt ®Æt b»ng c¸ch sö dông ph−¬ng ph¸p h»ng sè Lagrange2, nghÜa lµ ph©n phèi tèi −u c«ng suÊt ph¸t c¸c tæ m¸y ®¹t ®−îc khi chi phÝ nhiªn liÖu t¨ng thªm cña mçi tæ m¸y lµ b»ng nhau ®èi víi mäi tæ m¸y 7.1.1.4 C¸c chøc n¨ng kh¸c cña PDPAT II: + M« pháng nhµ m¸y thuû ®iÖn tÝch n¨ng + TÝnh ph¸t th¶i CO2 + DÔ dµng nhËp vµ xuÊt sè liÖu do c¸c sè liÖu ®Òu ®−îc tr×nh bµy ë d¹ng b¶ng vµ dÔ dµng nhËp vµ xuÊt sang WINDOWS MICROSOFT EXCEL 7.1.1.5 So s¸nh PDPAT II vµ WASP III B¶ng 7.1 Tãm t¾t mét sè yÕu tè kh¸c biÖt gi÷a PDPAT II vµ WASP III: PDPAT II - TÝnh ®−îc cho hÖ thèng liªn kÕt (tíi 10 hÖ thèng) - M« pháng ®−îc thuû ®iÖn tÝch n¨ng - M« pháng nhiÖt ®iÖn víi ®−êng cong hiÖu suÊt bËc 2 WASP III - Kh«ng tÝnh ®−îc cho hÖ thèng liªn kÕt - Kh«ng m« pháng ®−îc T§ tÝch n¨ng - M« pháng nhiÖt ®iÖn víi ®−êng cong hiÖu suÊt bËc nhÊt - Phñ cho biÓu ®å ngµy 24 giê, 52 tuÇn, 12 th¸ng - Phñ víi biÓu ®å ®−êng cong phô t¶i kÐo - Kh«ng tù t¹o ra c¸c ph−¬ng ¸n ®Ó tèi −u hãa. Ng−êi dµi (theo th¸ng, quý hoÆc n¨m) dïng ph¶i tù lËp c¸c ph−¬ng ¸n ®−a vµo tÝnh to¸n, sau - Tù t¹o ra c¸c ph−¬ng ¸n vµ t×m ph−¬ng ®ã lÊy kÕt qu¶ ®Ó so s¸nh t×m ph−¬ng ¸n tèt h¬n. ¸n tèi −u theo thuËt to¸n quy ho¹ch ®éng. 2 Ph−¬ng ph¸p Lagrange ®−îc m« t¶ trong phô lôc 7 VII-4 7.1.1.6 KÕt hîp WASP III vµ PDPPAT II ë ®iÒu kiÖn HT§ ViÖt Nam Víi tÝnh n¨ng cña m×nh, mét trong 2 ch−¬ng tr×nh nãi trªn ®Òu cã nh÷ng −u ®iÓm vµ nh−îc ®iÓm khi ¸p dông cho tÝnh to¸n HT§ ViÖt Nam. V× vËy, cÇn t×m c¸ch kÕt hîp chóng ®Ó c¶i tiÕn m« h×nh tÝnh to¸n. ý t−ëng cña viÖc kÕt hîp 2 ch−¬ng tr×nh lµ: B−íc 1: sö dông WASP III t×m lêi gi¶i bµi to¸n tèi −u nguån cña hÖ thèng ®iÖn tËp trung cho chuçi thêi gian quy ho¹ch. Lêi gi¶i cña WASP III cho ta mét miÒn l©n cËn lêi gi¶i cho bµi to¸n tèi −u nguån theo nguyªn t¾c chi phÝ më réng nguån tèi thiÓu. Tuy nhiªn lêi gi¶i kh«ng x¸c ®Þnh vÞ trÝ hîp lý cña c¸c nhµ m¸y ®iÖn n»m trong hÖ thèng ®iÖn con nµo ®Ó chi phÝ truyÒn t¶i qua l−íi liªn kÕt lµ thÊp nhÊt. B−íc 2: sö dông PDPAT II m« pháng HT§ thµnh c¸c hÖ thèng con liªn kÕt, tÝnh to¸n chi phÝ hµng n¨m theo mét sè ph−¬ng ¸n thay ®æi vÒ ph©n bè vÞ trÝ nguån, vÒ c«ng suÊt trao ®æi gi÷a c¸c hÖ thèng con ®Ó t×m tæ hîp ph¸t triÓn nguån “tèt nhÊt”, tËn dông ®−îc thuû ®iÖn, cã chi phÝ hµng n¨m nhá nhÊt mµ vÉn ®¶m b¶o c¸c tiªu chÝ LOLE cña mçi HT§ con còng nh− toµn HT§. VII-5 H×nh 6.2 S¬ ®å qu¸ tr×nh tÝnh to¸n tèi −u kÕt hîp PDPAT vµ WASP III X¸c lËp ®é tin cËy cung cÊp (LOLE) Lêi gi¶i tèi −u vÒ HT§ tËp trung tõ WASP III T¸ch HT§ thµnh c¸c HT§ con, bao gåm §Z liªn kÕt §¸nh gi¸ mèi t−¬ng quan gi÷a LOLE vµ tû lÖ dù phßng biªn tõng HT§ con WASP III Dù kiÕn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nguån tõng HT§ con TÝnh to¸n kh¶ n¨ng cung cÊp PDPAT II §é tin cËy cung cÊp ®· thÝch hîp? TÝnh to¸n vËn hµnh tæ hîp nguån d¸p øng nhu cÇu (tÝnh chi phÝ nhiªn liÖu) TÝnh chi phÝ cè ®Þnh TÝnh to¸n ®iÖn n¨ng trao ®æi gi÷a c¸c hÖ thèng con (tÝnh chi phÝ trao ®æi) TÝnh to¸n chi phÝ hµng n¨m So s¸nh c¸c ph−¬ng ¸n quy ho¹ch (So s¸nh víi c¸c PA quy ho¹ch kh¸c) Qua s¬ ®å khèi trªn, cã thÓ coi nh− WASP III ®−îc m« pháng l¹i nh− mét m« ®un con, n»m trong khèi tÝnh to¸n ban ®Çu cña PDPAT II. Ph−¬ng ph¸p nµy cã −u ®iÓm lµ x¸c ®Þnh ®−îc ph−¬ng ¸n tèi −u b»ng mét ch−¬ng tr×nh quy ho¹ch ®éng (lêi gi¶i ®−îc tÝnh cho tõng n¨m liªn tôc suèt trong kú quy ho¹ch), kh¾c phôc nh−îc ®iÓm chÝnh cña PDPAT II lµ: nhµ quy ho¹ch ph¶i b»ng kinh nghiÖm tù t×m c¸c ph−¬ng ¸n ®Ó thö vµ dÇn dÇn x¸c ®Þnh ph−¬ng ¸n tèi −u (víi tõng n¨m rêi r¹c). §−¬ng nhiªn trong khi x¸c lËp tæ hîp nguån ®−a vµo tÝnh to¸n trong WASP III, nhµ quy ho¹ch cÇn xÐt ®Õn yÕu tè c©n b»ng nguån-phô t¶i t−¬ng ®èi trong c¸c hÖ thèng miÒn, ®Ó gi¶m khèi l−îng tÝnh to¸n c¸c b−íc sau. VII-6 KÕt hîp víi m« ®un RETIC vµ PDPAT, bµi to¸n sÏ më réng viÖc xem xÐt so s¸nh chi phÝ hµng n¨m cña c¸c hÖ thèng ®iÖn con còng nh− HT§ kÕt hîp. C¸c ph−¬ng ¸n ®−îc m« pháng kh¸c nhau ®èi víi mçi thay ®æi bè trÝ vÞ trÝ nguån (chuyÓn nguån tõ hÖ thèng con nµy sang hÖ thèng con kh¸c ®Ó thay ®æi l−îng trao ®æi c«ng suÊt/ ®iÖn n¨ng gi÷a c¸c hÖ thèng con); thay ®æi lo¹i nhiªn liÖu cho ph¸t ®iÖn theo c¸c ph−¬ng ¸n khai th¸c nhiªn liÖu; thay ®æi c¸c ph−¬ng ¸n tr−ît gi¸ nhiªn liÖu; vµ thay ®æi c«ng suÊt ®−êng d©y truyÒn t¶i liªn kÕt. V× PDPAT II gi¶i quyÕt bµi to¸n rêi r¹c tõng n¨m nªn ë ®©y cã thÓ chän n¨m môc tiªu (n¨m mèc) ®Ó xem xÐt. Trong ¸p dông nµy, ®Ò ¸n lÊy kÕt qu¶ lêi gi¶i tèi −u cña WASP III theo 2025 lµ n¨m mèc. Sau khi cã lêi gi¶i cña c¸c ph−¬ng ¸n vµ chän ph−¬ng ¸n “tèt nhÊt” cña n¨m 2025. B»ng ph−¬ng ph¸p néi suy, theo ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch “lïi” vµ ®èi chiÕu víi lêi gi¶i cña WASP, m« pháng tæ hîp nguån cho c¸c n¨m trung gian ®−îc tÝnh to¸n hiÖu chØnh ®Ó ®¹t c¸c tiªu chÝ tèi −u vËn hµnh hµng n¨m. 7.1.2 Ch−¬ng tr×nh STRATEGIST Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, H·ng New Energy Associates, LLC (Mü) ®· ph¸t triÓn mét c«ng cô míi cã tªn lµ STRATEGIST. Ch−¬ng tr×nh nµy cã ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn t−¬ng tù WASP nh−: bµi to¸n quy ho¹ch ®éng tèi −u, hµm môc tiªu lµ tèi thiÓu chi phÝ víi c¸c rµng buéc cho tr−íc. Tuy nhiªn c¶i tiÕn quan träng lµ STRATEGIST m« pháng ®−îc hÖ thèng ®iÖn gåm c¸c hÖ thèng con kÕt nèi víi nhau, xÐt ®−îc hiÖu qu¶ trao ®æi n¨ng l−îng khi huy ®éng kinh tÕ vËn hµnh c¸c nguån ®iÖn, chia sÎ c«ng suÊt dù phßng còng nh− h¹n chÕ cña c¸c ®−êng d©y liªn kÕt hÖ thèng. N¨m 2004 EVN ®· mua b¶n quyÒn ch−¬ng tr×nh nµy vµ trang bÞ cho mét sè c¬ quan quy ho¹ch vµ vËn hµnh ®iÖn nh− ViÖn N¨ng L−îng, TT §iÒu §é Quèc Gia,... Ch−¬ng tr×nh STRATEGIST ®−îc mua hiÖn nay gåm 3 m« ®un quan träng lµ: - M« ®un Load Forecast Adjustment (LFA): m« t¶ dù b¸o nhu cÇu phô t¶i theo c¸c lo¹i kh¸ch hµng, nhãm kh¸ch hµng, biÓu ®å phô t¶i ®iÓn h×nh cña lo¹i kh¸ch hµng hoÆc nhãm kh¸ch hµng, hÖ sè ®ång thêi,... Ngoµi ra, phèi hîp víi mét sè m« ®un kh¸c (GAF, FIR, CER) nã cßn tÝnh c¸c phÇn tr¨m ®µn håi cña nhu cÇu ®iÖn so víi gi¸ ®iÖn, phôc vô c¸c ch−¬ng tr×nh DSM hoÆc khuyÕn khÝch cÇu. LFA lµ d¹i diÖn phÝa “nhu cÇu” trong tÝnh to¸n ch−¬ng tr×nh tèi −u; - M« ®un Generation And Fuel (GAF): m« pháng chi tiÕt c¸c chØ tiªu kinh tÕ, kü thuËt, kinh tÕ, tµi chÝnh vµ ®Æc tÝnh vËn hµnh cña toµn bé c¸c tæ m¸y ph¸t nhiÖt ®iÖn vµ thuû ®iÖn trong HT§ cña c¸c hÖ thèng con kÕt nèi víi nhau; m« pháng c¸c lo¹i nhiªn liÖu sö dông, gi¸ c¶ nhiªn liÖu; m« pháng c¸c ®iÒu kiÖn thuû v¨n cña c¸c dù ¸n thuû ®iÖn; m« pháng kinh tÕ kü thuËt c¸c ®−êng d©y liªn kÕt HT§,... GAF lµ ®¹i diÖn m« VII-7 pháng ®Çy ®ñ phÇn “cung cÊp” trong bµi to¸n tèi −u. - M« ®un PROVIEW (PRV) lµ ch−¬ng tr×nh quy ho¹ch ®éng (Dynamic Programing), t−¬ng tù nh− trong ch−¬ng tr×nh WASP, PROVIEW lËp vµ gi¶i bµi to¸n tèi −u ph¸t triÓn nguån dµi h¹n theo nguyªn lý tèi −u Belman, cã xÐt ®Õn hiÖu Ých cña trao ®æi liªn kÕt c¸c HT§ con víi nhau. KÕt qu¶ tõ PROVIEW cã thÓ chuyÓn sang tÝnh to¸n trong ch−¬ng tr×nh PROMOD IV. STRATEGIST cã thÓ m« pháng ®−îc tíi 15 hÖ thèng ®iÖn con liªn kÕt, trao ®æi n¨ng l−îng víi nhau. §· cã trªn 50 c«ng ty ®iÖn lùc trªn thÕ giíi sö dông ch−¬ng tr×nh nµy. D−íi ®©y lµ c¸c s¬ ®å m« t¶ c¸c m« ®un chÝnh nªu trªn, trong ®ã cã 3 m« ®un ®−îc sö dông: H×nh 7.1. M« t¶ kh¸i qu¸t STRATEGIST Ph¸t ®iÖn & nhiªn liÖu Gi¶i bµi to¸n quy ho¹ch ®éng HiÖu chØnh dù b¸o phô t¶i VII-8 H×nh 7.2. M« ®un Load Forecast Adjustment VII-9 H×nh 7.3. M« ®un Generation And Fuel H×nh 7.4. S¬ ®å phèi hîp c¸c M« ®un trong tÝnh to¸n PhÇn ¸p dông tÝnh to¸n VII-10 H×nh 7.5. Bµi to¸n tèi −u trong Proview 7.1.3 Lùa chän phÇn mÒm sö dông vµo tÝnh to¸n ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån ®iÖn. Sau khi t×m hiÓu tÝnh n¨ng c¸c ch−¬ng tr×nh tÝnh to¸n võa nªu trªn, ®Ò ¸n lùa chän ch−¬ng tr×nh STRATEGIST lµ c«ng cô chÝnh, WASP - PDPAT II lµ c«ng cô hç trî vµ kiÓm chøng cho kÕt qu¶ bµi to¸n tèi −u. VII-11 7.2 C¸c ®iÒu kiÖn tÝnh to¸n ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån ®iÖn. 7.2.1 XÕp h¹ng c¸c c«ng tr×nh thñy ®iÖn TS§ V ®· lËp danh s¸ch ®Çu t− x©y dùng 31 NM thuû ®iÖn giai ®o¹n 2001 – 2010 vµ xÐt ®Õn 2020. §Õn nay cã 23 c«ng tr×nh ®· vµ ®ang ®−îc x©y dùng. Tõ n¨m 2001 ®Õn 2004, cã 5 NMT§ ®· ®−îc ®−a vµo vËn hµnh víi tæng c«ng suÊt 1343MW, gåm: - S«ng Hinh 70MW (n¨m 2000) - Yaly 720MW (2001) - Hµm ThuËn 300MW (2001 – 2002) - §a Mi 175MW (2001 – 2002) - CÇn §¬n 78MW (2003 - 2004) Cã mét sè c«ng tr×nh T§ nhá còng ®−îc x©y dùng vµ ®−a vµo vËn hµnh n¨m 2004 nh− NËm Mu, Nµ L¬i, Ry Ninh,... HiÖn nay ®ang cã 18 c«ng tr×nh NMT§ ®ang ®−îc x©y dùng víi tæng c«ng suÊt kho¶ng 3200MW, trong ®ã cã 15 c«ng tr×nh thuéc EVN, gåm: - Tuyªn Quang 342MW, 1 tæ m¸y vµo 2007, tæ m¸y 2 vµ 3 n¨m 2008 - B¶n VÏ (B¶n L¶) 320MW, dù kiÕn vµo 2008 – 2009 - Cöa §¹t 97MW (IPP), dù kiÕn vµo n¨m 2010 - Sª San 3 – 260MW, vµo vËn hµnh n¨m 2006 - Sª San 3A – 100MW (IPP - 2006) - Srokphumiªng 54MW (IPP-2006) - Qu¶ng TrÞ 70MW (2007) - §¹i Ninh 300MW (2007) - PreiKrong 110MW (2007) - B¾c B×nh 34MW (2008) - S«ng Ba H¹ 250MW (2008) - A V−¬ng 210MW (2008) - Bu«n Ku«p 280MW (2008) - Bu«n Tua Srah 85MW (2008) - §ång Nai 3 – 180MW (2008) - Dam Bri 72MW (2009) - §ång Nai 4 – 340MW (2010) - Sª San 4 – 360MW (2009 – 2010) Ngoµi ra, trªn toµn quèc cã nhiÒu NMT§ võa vµ nhá (tõ 10 – 50MW) víi tæng c«ng suÊt kho¶ng 500MW còng ®ang ®−îc x©y dùng ®Ó vµo vËn hµnh giai ®o¹n ®Õn 2010. 13 c«ng tr×nh ®· cã kÕ ho¹ch khëi c«ng x©y dùng tõ cuèi 2005 vµ n¨m 2006 ®Ó vµo vËn VII-12 hµnh giai ®o¹n 2009 – 2010 víi tæng c«ng suÊt trªn 1900MW, trong ®ã cã 9 NM§ thuéc EVN, gåm: 1- B×nh §iÒn 44MW (IPP - 2008) 2- Srepok 3 – 220MW (2009) 3- Ea Krong Hnang 64MW (2008) 5- An Khª Ka Nak 173MW (2009) 5- Th¸c M¬ më réng 75MW (2009) 6- Na Le 90MW (IPP - 2009) 7- §ak Tik 72MW (2009) 8- B¶n Ch¸t 200MW (2010) 9- NËm ChiÕn 192MW (IPP-2010) 10- S¬n La 2400MW (tæ 1 vµo 12/2010, hoµn thµnh 6x400MW vµo 2012) 12- S«ng Tranh 2 – 160MW (2010) 12- §ak Rinh 100MW (IPP - 2010) 13- S«ng C«n 2 – 70MW (2010) 14- S«ng HiÕu 53MW (IPP – 2010) Dù kiÕn ph¸t triÓn sau n¨m 2010, cßn l¹i 14 NMT§ ®ang trong giai ®o¹n lËp Pre-F/S, F/S, b¸o c¸o Quy ho¹ch bËc thang... víi tæng c«ng suÊt trªn 3500MW nh−: - Huéi Qu¶ng 560MW (F/S), dù kiÕn vµo vËn hµnh n¨m 2011 - Lai Ch©u 1200MW (F/S), dù kiÕn vµo vËn hµnh 2013 -2014 - S«ng Boung 2 – 128MW (F/S) - S«ng Boung 4 – 165MW (F/S – dù kiÕn vay vèn ADB) - Hua Na 180MW (F/S) - B¶n U«n 280MW (Pre-F/S – vay vèn WB) - §ång Nai 2 – 80MW (Pre-F/S) - §ång Nai 5 – 140MW (Pre-F/S) - §¨k My 4 – 196MW (Pre-F/S) - §¨k My 1 – 210MW (F/S) - §øc Xuyªn 52MW (Pre-F/S) - Nho QuÕ 2 & 3 – 230MW (QH bËc thang s«ng G©m) - B¾c Mª 170 MW (QH bËc thang s«ng G©m) - B¶o L¹c 75MW (QH bËc thang s«ng G©m) Trong B¸o c¸o trung gian cña Liªn Doanh T− vÊn SWECO-STAKRAFT-NORPLAN vÒ Nghiªn Cøu Quy ho¹ch Thuû ®iÖn Quèc Gia – (NHPS 2) giai ®o¹n 2, trªn c¬ së nghiªn cøu b¶n ®å ®Þa h×nh 1/50000, kh¶o s¸t thùc ®Þa, cËp nhËt tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt, t¸c ®éng x· héi - m«i tr−êng, B¸o c¸o ®· ®¸nh gi¸ xÕp h¹ng 21 c«ng tr×nh thuû ®iÖn ®· cã kÕ ho¹ch hoÆc dù kiÕn cã thÓ ph¸t triÓn giai ®o¹n sau 2010. NHPS 2 cã ®−a thªm 4 c«ng tr×nh míi bæ sung vµo nghiªn cøu xÕp h¹ng, bao gåm: - Trung S¬n 310MW (l−u vùc s«ng M· - Chu): Lµ bËc thang trªn cña T§ B¶n VII-13 U«n, c«ng tr×nh nµy kÕt hîp víi T§ B¶n U«n III – 80MW sÏ cã tæng c«ng suÊt 390MW. So víi Quy ho¹ch T§ giai ®o¹n 1(NHPS 1), chØ cã c«ng tr×nh B¶n U«n 250MW nh− danh s¸ch trªn, th× t¨ng thªm ®−îc 140MW - Håi Xu©n 75MW (l−u vùc s«ng M· - Chu) - S«ng Bung 5 – 85MW (l−u vùc s«ng Vu Gia-Thu Bån) - NËm Na 300MW (bËc thang trªn cïng cña s«ng §µ) §Ò ¸n ®· tham kh¶o xÕp h¹ng míi nhÊt cña Liªn doanh t− vÊn trong NHPS 2 vÒ 21 c«ng tr×nh thuû ®iÖn nãi trªn. ChØ sè xÕp h¹ng kinh tÕ kü thuËt lÊy theo thang 100 ®iÓm, b»ng tû sè gi÷a B/C cña mçi c«ng tr×nh trªn B/C cña c«ng tr×nh lîi Ých nhÊt (bao gåm c¶ hiÖu qu¶ ph¸t ®iÖn, t−íi n−íc vµ chèng lò). XÕp h¹ng theo hiÖu qu¶ (®iÖn khÝ ho¸ n«ng th«n, t¨ng c−êng søc khoÎ, gi¸o dôc, ®−êng x¸, ®Çu t− ®Þa ph−¬ng, t¹o phong c¶nh,..) vµ t¸c ®éng ¶nh h−ëng m«i tr−êng, x· héi – MTXH (m«i tr−êng n−íc, hÖ ®éng thùc vËt, mÊt ®Êt, mÊt rõng, di s¶n thiªn nhiªn, di d©n,...) ®−îc lÊy b»ng tû sè gi÷a chØ sè c«ng tr×nh cã hiÖu øng MTXH tåi nhÊt trªn chØ sè c«ng tr×nh xem xÐt víi thang ®iÓm 100. Cô thÓ cho trong b¶ng 7.1 vµ h×nh 7.6 sau: B¶ng 7.1 XÕp h¹ng tæng hîp c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn3 STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Công trình Lai Châu Nho Quế 3 Thượng Kontum Huội Quảng Trung Sơn Bản Chát Sông Bung 2 Srepok 3+4 Dak Mi 4 Dak Mi 1 Sông Côn 2 Hua Na Bản Uôn Sông Bung 5 Sông Bung 4 Khe Bố Bắc Mê Đức Xuyên Đồng Nai 2 Nậm Na Hồi Xuân Pđặt (MW) 1200 190 260 520 310 220 160 285 196 250 60 180 80 85 240 96 250 70 90 300 75 A tb (GWh) 4663 661 654 1868 1113 1090 497 1301 706 914 198 737 330 308 689 396 919 255 420 874 280 B/C Xếp hạng theo KT-KT Xếp hạng theo MTXH Xếp hạng tổng hợp – (Thứ tự) 2.08 100,0 48,4 93,1 – (2) 1.92 1.79 1.61 1.54 1.46 1.40 1.34 1.34 1.31 1.30 1.28 1.22 1.16 1.09 1.05 1.05 0.98 0.97 0.97 0.76 92,3 86,1 77,4 74,0 70,2 67,3 64,4 64,4 63,0 62,5 61,5 58,7 55,8 52,4 50,5 50,5 47,1 46,6 46,6 36,5 92,9 64,0 76,7 60,5 44,1 100 89,1 62,1 57,1 96,7 51,1 92,7 88,3 73,0 67,8 59,4 55,5 73,0 82,7 71,0 100 – (1) 86,6 – (3) 83,5 - (4) 76,1 – (8) 68,3 82,3 – (5) 76,9 – (7) 69,0 66,4 77,6 - (6) 63,5 73,4 – (9) 69,8-(10) 62,7 59,7 (-1) 57,2 (-3) 53,4 (-4) 58,1 (-2) 61,0 49,6 (-5) Theo kÕt qu¶ xÕp h¹ng tæng hîp, 5 c«ng tr×nh xÕp h¹ng cao nhÊt lµ: Nho QuÕ 3, Lai 3 Tham kh¶o Nghiªn cøu Quy Ho¹ch Thuû §iÖn Quèc Gia G§ 2 (cña Liªn doanh t− vÊn) VII-14 Ch©u, Th−îng Kon tum, Huéi Qu¶ng, S«ng Bung 2; 5 c«ng tr×nh xÕp h¹ng thÊp nhÊt lµ Håi Xu©n, §øc Xuyªn, B¾c Mª, §ång Nai 2, Khe Bè. Trong kÕt luËn cña NHPS 2, Liªn doanh t− vÊn ®· kiÕn nghÞ kh«ng ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh NËm Na, Håi Xu©n, B¾c Mª vµ kÓ c¶ §ång Nai 2 H×nh 7.6 XÕp h¹ng tæng hîp 21 c«ng tr×nh thuû ®iÖn4 3 ue Q u ho ha N C i La tum on K g ng n ua uo Q 2 h i T g uo H un B 2 g n on C So ng & 4 So 3 ok n ep So r g S n u on Tr U n a B g5 n Bu 4 g i n M So ak t D ha C n i1 Ba M ak a D N ua H 4 ng Bu a g N n So am N Bo e h K i2 a N g on Me D c Ba en y Xu uc uan D X oi H 0 20 40 60 80 100 C¨n cø vµo møc ®é nghiªn cøu ph¸t triÓn c¸c dù ¸n thuû ®iÖn vµ tæng ®Çu t− tÝnh to¸n, d−íi ®©y xÕp thø tù 14 trong 21 c«ng tr×nh nãi trªn vÒ suÊt ®Çu t− VN§/kW c«ng suÊt ®Æt: 4 Tham kh¶o Nghiªn cøu Quy Ho¹ch Thuû §iÖn Quèc Gia G§ 2-NHPS2 (cña Liªn doanh t− vÊn) VII-15 H×nh 7.7 XÕp h¹ng suÊt ®Çu t− 14 c«ng tr×nh thuû ®iÖn xem xÐt Sông Côn 2 Sông Bung 2 Sông Bung 4 Lai Châu Thượng Kontum Dak Mi 4 Bản Uôn Srepok 3+4 Huội Quảng Trung Sơn Hua Na Bản Chát Đồng Nai 2 Đức Xuyên 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 SuÊt ®Çu t− (Tr.§/kW) Trong ®Ò ¸n, giai ®o¹n sau 2010 ngoµi c¸c c«ng tr×nh ®· cã dù kiÕn ph¸t triÓn nh− ®· nªu, sÏ ®−a vµo thªm c¸c c«ng tr×nh T§ Trung S¬n, S«ng Bung 5, Khe Bè. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò ¸n “Quy ho¹ch Thuû ®iÖn tÝch n¨ng vµ ph¸t ®iÖn phñ ®Ønh (JICA-2004), 3 vÞ trÝ tiÒm n¨ng cho ph¸t triÓn T§ tÝch n¨ng lµ Phï Yªn §«ng, Phï Yªn T©y (tØnh S¬n La) vµ B¸c ¸i (Ninh ThuËn). T¹i mçi vÞ trÝ cã thÓ x©y dùng 1000 – 2000MW T§ tÝch n¨ng. 7.2.2 §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nguån khÝ cung cÊp cho ®iÖn Theo ChiÕn l−îc Ph¸t TriÓn ngµnh DÇu KhÝ ViÖt Nam ®Õn n¨m 2015, ®Þnh h−íng ®Õn 2025, tæng nguån khÝ (gåm khÝ ®ång hµnh vµ khÝ tù nhiªn) tõ kho¶ng 5 tû m3 hiÖn nay sÏ t¨ng lªn kho¶ng 11,1 tû m3 n¨m 2010, 14,6 tû m3 n¨m 2015 vµ 14 - 15,6 tû m3 n¨m 2020, trong ®ã kho¶ng 63 – 68% l−îng khÝ n»m ë thÒm lôc ®Þa phÝa §«ng (c¸c bÓ Nam C«n S¬n, Cöu Long), cßn l¹i lµ ë thÒm lôc ®Þa T©y Nam (khu vùc Malai-Thæ Chu: PM3-CAA, C¸i N−íc, Block B, 52/97, 46/02...) Nhu cÇu khÝ cho c¸c ngµnh kh¸c gåm khÝ lµm nguyªn liÖu s¶n xuÊt ph©n ®¹m (NM ®¹m Phó Mü, Cµ Mau) vµ c¸c hé c«ng nghiÖp thÐp, gèm sø, xi m¨ng,... ®−îc dù b¸o sÏ t¨ng tõ 0,5 triÖu m3 hiÖn nay lªn ®Õn 1,75 tû m3 n¨m 2010 vµ t¨ng lªn kho¶ng 1,8 – 2 tû m3 vµo c¸c n¨m sau ®ã. Theo ®ã, tæng l−îng khÝ cã thÓ cÊp cho ®iÖn sÏ khã v−ît qua VII-16 14 tû m3/n vµo sau n¨m 2010. Khu vùc miÒn §«ng: - HiÖn t¹i cã 4200MW c«ng suÊt côm N§ khÝ Phó Mü-Bµ RÞa, Thñ §øc 280MW, HiÖp Ph−íc 375MW, nÕu x©y dùng TBKHH 2x330MW t¹i Nh¬n Tr¹ch th× tæng c«ng suÊt t¹i ®©y sÏ kho¶ng 5500MW vµo n¨m 2008. Víi kh¶ n¨ng cÊp khÝ tèi ®a cña bÓ Nam C«ng S¬n lµ 7 tûm3/n th× cã thÓ x©y dùng thªm 1500MW N§ khÝ t¹i ®©y. §ång thêi víi ph¸t triÓn côm TBKHH Nh¬n Tr¹ch, dù kiÕn cã thÓ chuyÓn N§ HiÖp Ph−íc IPP sang sö dông khÝ. - Víi kh¶ n¨ng cÊp khÝ cña bÓ Cöu Long, khu vùc B×nh ThuËn cã thÓ x©y dùng 1500MW sö dông khÝ tõ má S− Tö Tr¾ng vµ Emeral Khu vùc miÒn T©y: sÏ cã TBKHH Cµ Mau 2x720MW vµ côm N§ khÝ ¤ M«n ®· ®−îc ChÝnh Phñ phª duyÖt Quy ho¹ch 2640 – 3360MW (4x300MW+3x720MW). Tæng c«ng suÊt ®· cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn lµ 4800MW. Víi kh¶ n¨ng cÊp khÝ tõ bÓ khÝ Malai-Thæ Chu th× cã thÓ ph¸t triÓn thªm 1500MW t¹i khu vùc phÝa B¾c tØnh TiÒn Giang (Cai LËy). Ngoµi ra, khu vùc miÒn Trung nÕu ph¸t hiÖn khÝ thuéc bÓ Nam S«ng Hång cã chÊt l−îng thÝch hîp cho s¶n xuÊt ®iÖn, cã thÓ x©y dùng t¹i Qu¶ng TrÞ hoÆc Qu¶ng Nam mét ®Õn hai NMN§ khÝ víi c«ng suÊt 720 – 1440MW. Tuy nhiªn cho ®Õn nay kh¶ n¨ng khai th¸c ®−îc khÝ ®èt cã hµm l−îng CO2 kh«ng qu¸ cao (d−íi 23%) ch−a râ. S¬ bé c©n ®èi khÝ cÊp cho c¸c NMN§ theo khu vùc phÝa §«ng vµ T©y Nam nh− b¶ng 7.3 sau: B¶ng 7.3 . C«ng suÊt N§ khÝ dù kiÕn vµ khÝ cã thÓ cÊp theo c¸c bÓ vµ má C«ng suÊt N§ khÝ-MW C¸c N§ khÝ miÒn §«ng Phó Mü Bµ RÞa Thñ §øc+H.Ph−íc Nh¬n Tr¹ch B×nh ThuËn C¸c N§ khÝ miÒn T©y Cµ Mau ¤ M«n TBKHH míi (miÒn T©y) N§ khÝ miÒn Trung Tæng céng 8453 3890 370 653 660 1440 1440 6280 1440 3400 1440 720 15453 má khÝ BÓ khÝ Kh¶ n¨ng cÊp khÝ (tû m3) 6,7-:-5,7 Cöu Long+L« 06.1 B. Hæ-R.§«ng Cöu Long+NCS 2,8* Nam C«n S¬n: l« 06.1; 05.2; 05.3; 11.2; 12W Nam C«n S¬n 4,2 Emeral+S.T tr¾ng Cöu Long (B¾c) PM3-CAA-C¸i n−íc, Hoa Mai L« B; 52/97 Malai-Thæ Chu Nam S«ng Hång 0,7 - 1,5 6,2-:-6,6 1,45 -1.6 4,7 - 5 ch−a râ 14-:-12,2 GÇn ®©y HiÖp héi dÇu má c¸c n−íc ASEAN (ESCOP) ®ang nghiªn cøu mét dù ¸n cã tªn gäi lµ §−êng èng khÝ truyÒn t¶i kÕt nèi vïng ASEAN (TAGP), nh»m t×m kiÕm kh¶ n¨ng h×nh thµnh mét hÖ thèng c¸c ®−êng èng khÝ liªn kÕt c¸c má khÝ trong khu vùc. HÖ thèng nµy t¹o ®iÒu kiÖn trao ®æi mua b¸n khÝ ®èt vµ hç trî dù phßng lÉn nhau, t¨ng an ninh nhiªn liÖu gi÷a c¸c n−íc Indonesia, Malaisia, Singapore, ViÖt Nam vµ Th¸i Lan. Tuy nhiªn cho ®Õn nay, nh÷ng nghiªn cøu cho thÊy mét sè khã kh¨n: thø nhÊt, tr÷ l−îng nguån khÝ trong VII-17 khu vùc ch−a ®ñ lín, Indonesia cã má khÝ Natunna tr÷ l−îng kh¸ lín nh−ng quèc gia ®«ng d©n nµy còng sÏ sím ®èi mÆt víi thiÕu hôt nhiªn liÖu. nguån khÝ cña c¸c n−íc cßn l¹i còng kh«ng thùc sù dåi dµo; thø hai, kho¶ng c¸ch truyÒn t¶i gi÷a c¸c vïng biÓn kh¸ lín, tíi hµng ngµn c©y sè, dÉn ®Õn chi phÝ ®Çu t− vµ vËn hµnh ®−êng èng kÕt nèi nµy cao vµ thiÕu kh¶ thi. Ch−a kÓ chÊt l−îng vµ thµnh phÇn khÝ t¹i c¸c má kh¸c nhau, khi hoµ l¹i còng kh«ng thuËn tiÖn khi sö dông... gi¶i ph¸p dïng tµu chuyªn chë LNG mua b¸n khÝ tá ra cã lîi h¬n. Dù ¸n TAGP nµy hiÖn ch−a kÕt thóc. Trong TS§V ®· xÐt ®Õn kh¶ n¨ng cã ®−êng èng khÝ liªn ASEAN vµo kho¶ng n¨m 2020. Nh−ng ®Õn nay kh¶ n¨ng nµy rÊt mê. V× vËy, trong QH§ VI ch−a kú väng vµo tiÒm n¨ng nhËp khÈu khÝ tõ hÖ thèng ®−êng èng nµy. Cã ch¨ng chØ lµ trao ®æi, chia sÎ dù phßng ë møc ®é kh«ng lín. 7.2.3 Kh¶ n¨ng khai th¸c than trong n−íc vµ nhËp khÈu. Nh− phÇn ®Çu ch−¬ng ®· nªu, kh¶ n¨ng khai th¸c than trong n−íc giai ®o¹n 2006 – 2025 t¨ng lªn gÊp gÇn 2 lÇn so víi TS§ Than lËp n¨m 2003. V× vËy cã thÓ xem xÐt ph¸t triÓn ë miÒn B¾c thªm c¸c N§ than. L−îng than trong n−íc cho s¶n xuÊt ®iÖn khi ®ã cã thÓ lªn tíi 30 - 40 triÖu tÊn, vµ còng ®¹t tíi trÇn nÕu theo quy ho¹ch khai th¸c than. Trong TS§ Than ®iÒu chØnh, dù kiÕn kho¶ng n¨m 2016 trë ®i sÏ khai th¸c than n©u bÓ S«ng Hång (Vïng B×nh Minh-Kho¸i Ch©u) víi s¶n l−îng t¨ng tõ 1 triÖu ®Õn 12,8 triÖu tÊn vµo giai ®o¹n 2020 – 2025. L−îng than nµy cã thÓ ®ñ cho ph¸t triÓn 4800MW c«ng suÊt nhiÖt ®iÖn. Tuy nhiªn chi phÝ cho khai th¸c ë ®é s©u tíi hµng ngµn mÐt hiÖn ®−îc ®¸nh gi¸ rÊt cao (80 – 85USD/tÊn). NÕu kh«ng cã nh÷ng c¶i tiÕn vÒ c«ng nghÖ, gi¶m gi¸ thµnh th× triÓn väng khai th¸c than th−¬ng m¹i t¹i ®©y sÏ khã kh¶ thi. NÕu c¨n cø vµo tÝnh to¸n cña C«ng Ty T− VÊn §Çu T− Má vµ C«ng NghiÖp – TVMCN (thuéc TËp ®oµn Than ViÖt Nam) nªu trong ch−¬ng VI, than cho ®iÖn sÏ thiÕu tõ kho¶ng n¨m 2011 ë ph−¬ng ¸n khai th¸c c¬ së, tõ n¨m 2018 ë møc khai th¸c cao vµ ®Õn n¨m 2025 chØ thiÕu tõ 3,9 – 7,2 triÖu tÊn. Nh−ng theo tÝnh to¸n cña ViÖn N¨ng L−îng, nhu cÇu than cho ®iÖn sÏ kho¶ng 26 triÖu tÊn vµo n¨m 2018, nh−ng sÏ lªn ®Õn gÇn 40 triÖu tÊn n¨m 2020 vµ gÇn 75 triÖu tÊn n¨m 2025. ViÖn N¨ng L−îng ®· chuyÓn cho C«ng ty TVM-CN cËp nhËt dù kiÕn ph¸t triÓn c¸c NMN§ than. Víi tÝnh to¸n chi tiÕt kh¶ n¨ng tèi ®a khai th¸c theo c¸c má than, th¸ng 10/2005 C«ng ty TVM-CN ®· dù kiÕn l−îng than khai th¸c trong n−íc cÊp cho s¶n xuÊt ®iÖn giai ®o¹n 2006 – 2025, quy vÒ c¸m sè 5 Hßn Gai (nhiÖt trÞ ~ 5500kcal/kg) vµ ®−îc tæng hîp trong b¶ng 7.4 sau: VII-18 B¶ng 7.4 . Kh¶ n¨ng cÊp than cho s¶n xuÊt ®iÖn(5) §¬n vÞ 103 tÊn N¨m 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 PA c¬ së 4160 4990 5340 6585 9255 16305 23385 27455 27785 27785 27380 27940 29100 29869 31088 32693 36073 38713 41660 41689 41790 PA cao 4990 5340 7535 13655 21935 23985 27785 27975 28545 29380 31180 33180 34380 37430 40430 42830 42830 42830 42830 42830 Theo tÝnh to¸n s¬ bé, ®Õn giai ®o¹n 2016 -2017 c¬ b¶n hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh thñy ®iÖn tiÒm n¨ng ®· d−îc ®−a vµo khai th¸c (víi tæng c«ng suÊt 16000MW). MiÒn B¾c ch−a cã dÊu hiÖu t×m thÊy nguån khÝ ®èt cho ®iÖn. KhÝ ®èt cho s¶n xuÊt ®iÖn ë phÝa Nam sÏ ®¹t 14 tû vµo n¨m 2017 – 2018. V× vËy, nguån ®iÖn míi sÏ ph¶i dùa vµo c¸c NMN§ than vµ NM ®iÖn h¹t nh©n. NÕu theo ph−¬ng ¸n cÊp than cho ®iÖn nh− b¶ng 7.4 trªn th× kho¶ng tõ n¨m 2016 sÏ ph¶i nhËp than cho nhiÖt ®iÖn than ë miÒn Nam vµ ®Õn n¨m 2022 nhËp than ë miÒn B¾c. VÒ thÞ tr−êng than khu vùc vµ kh¶ n¨ng nhËp khÈu than HiÖn nay, In®«nªxia vµ Australia lµ hai trong nh÷ng n−íc ®øng ®Çu vÒ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu than trªn thÞ tr−êng than thÕ giíi vµ lµ ®èi t−îng c¹nh tranh chñ yÕu cña c¸c n−íc xuÊt khÈu than trªn thÞ truêng thÕ giíi. Trong t−¬ng lai hai n−íc nµy sÏ lµ nh÷ng nhµ cung cÊp tiÒm n¨ng ®¸ng quan t©m. 7.2.4 Nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n (NM§HN) Trong TS§V ®· xem xÐt tÝnh to¸n c¸c ph−¬ng ¸n ®−a NM§HN vµo vËn hµnh tæ m¸y ®Çu c«ng suÊt tõ 800 - 1350MW vµo n¨m 2017 – 2019. B¸o c¸o Nghiªn cøu TiÒn Kh¶ thi (Pre-F/S) dù ¸n §iÖn H¹t Nh©n ®· ®−îc hoµn thµnh n¨m 2004 vµ ®ang tr×nh ChÝnh Phñ. KiÕn nghÞ cña Pre-F/S NM§HN lµ víi tÝnh c¹nh tranh kinh tÕ so víi nhiÖt ®iÖn than nhËp, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, t¨ng c−êng ®a d¹ng ho¸ nguån, gi¶m phô thuéc vµo nhiªn liÖu nhËp khÈu, n©ng cao an ninh n¨ng l−îng vµ lµ tiÒn ®Ò cho ph¸t triÓn c«ng 5 Theo B¸o c¸o chuyªn ®Ò cña C«ng ty T− vÊn §Çu t− Má vµ C«ng nghiÖp – TVN (10-2005) VII-19 nghiÖp hiÖn ®¹i ®Êt n−íc, cÇn sím nghiªn cøu s©u h¬n ®Ó ®−a §HN vµo. Víi dù b¸o nhu cÇu ®iÖn cao h¬n trong TS§V vµ cËp nhËt kh¶ n¨ng ph¸t triÓn hîp lý c¸c lo¹i nguån ®iÖn, QH§ VI dù kiÕn NM§HN sÏ cÇn ®−a vµo tõ n¨m 2017 ®èi víi c¶ ph−¬ng ¸n phô t¶i c¬ së vµ cao. Quy m« NM§HN sÏ vµo tæ m¸y ®Çu tiªn n¨m 2017, t¨ng dÇn lªn 3x1000MW vµo n¨m 2020 vµ 8x1000MW §HN vµo 2025. V× vËy c¸c ®Þa ®iÓm cho x©y dùng më réng §HN ®Õn 8000MW. Ngoµi ®Þa ®iÓm thuËn lîi nhÊt lµ Ph−íc Dinh (Ninh ThuËn), cÇn kh¶o s¸t kü h¬n c¸c ®Þa ®iÓm xÕp h¹ng tiÕp sau nh− VÜnh H¶i (Ninh ThuËn) v× mçi ®Þa ®iÓm chØ nªn dõng ë møc tæng c«ng suÊt 4x1000MW. 7.2.5 Kh¶ n¨ng nhËp khÈu ®iÖn tõ c¸c n−íc trong khu vùc. Trong ch−¬ng VI ®· nªu tæng qu¸t tiÒm n¨ng c¸c nguån thuû ®iÖn trong khu vùc. Theo nh÷ng nghiªn cøu tr−íc ®©y vµ tham kh¶o Quy ho¹ch Ph¸t TriÓn §iÖn Lùc Lµo (n¨m 2004), ngoµi c«ng tr×nh T§ Sª Kaman 3 – 250MW ®ang ®−îc Liªn Doanh ®Çu t− ViÖt Nam triÓn khai x©y dùng, vïng Nam Lµo cã c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn sau ®©y ®−îc dù kiÕn x©y dùng vµo sau n¨m 2010 ®Ó xuÊt khÈu ®iÖn cho ViÖt Nam: - Sª Kaman 1 – 488MW - Sª K«ng 4 – 485MW - Sª K«ng 5 – 405MW - NËm K«ng – 240MW C¸c c«ng tr×nh trªn víi tæng c«ng suÊt kho¶ng 1600MW, nÕu gom vÒ khu vùc B¶n Sok sÏ thuËn tiÖn ®−a lªn ®−êng d©y 500kV vÒ tr¹m Pleiku víi chiÒu dµi kho¶ng 180km. Dù kiÕn T§ Sª Kaman 1 vµ Sª K«ng 4 sÏ vËn hµnh n¨m 2012 – 2013, sau ®ã lµ Sª K«ng 5 vµ NËm K«ng. Khu vùc §«ng B¾c Campuchia cã mét sè c«ng tr×nh thuû ®iÖn ®−îc dù kiÕn ph¸t triÓn vµo kho¶ng tr−íc sau n¨m 2015 ®Ó xuÊt khÈu ®iÖn cho ViÖt Nam: c«ng tr×nh T§ H¹ Sª San 3 – 375MW; T§ H¹ Srªpok 2 – 222MW vµ H¹ Sª San 207MW. Ngoµi T§ H¹ Sª san 3 dù kiÕn ®−a vÒ tr¹m Pleiku b»ng ®−êng d©y 220kV, c¸c c«ng tr×nh cßn l¹i sÏ ®−îc ®−a vÒ khu vùc B¾c TP Hå ChÝ Minh (tr¹m 500kV T©n §Þnh) còng b»ng ®−êng d©y 220kV. Tæng c«ng suÊt dù kiÕn nhËp khÈu tõ Campuchia lµ kho¶ng 800MW. VÒ liªn kÕt l−íi ®iÖn víi Trung Quèc, hiÖn nay ViÖt Nam ®ang nhËp khÈu ®iÖn tõ l−íi 110kV V©n Nam vµ Qu¶ng T©y víi quy m« kho¶ng 200MW. Theo tiÕn tr×nh nghiªn cøu vµ ®µm ph¸n víi TËp ®oµn l−íi ®iÖn Nam Trung Quèc (CSG), tõ n¨m 2007 ta sÏ nhËp khÈu qua l−íi ®iÖn 220kV tõ V©n Nam vÒ ViÖt Nam qua Hµ KhÈu (Lµo Cai). §Õn ®Çu n¨m 2009, khi NMT§ MaLuTang 2 - 300MW ®−a vµo vËn hµnh, ViÖt nam sÏ tiÕp tôc nhËp khÈu qua h−íng Thanh Thuû (Hµ Giang) còng b»ng l−íi 220kV. §Õn kho¶ng n¨m 2015, ta cã kh¶ n¨ng nhËp khÈu ®iÖn tõ tØnh V©n Nam kho¶ng 2000MW. Dù kiÕn sÏ ®−a ®iÖn vÒ ViÖt Nam b»ng ®−êng d©y 500kV ®−a vÒ tr¹m Sãc S¬n víi chiÒu dµi kho¶ng 400km. Cô thÓ c¸c ph−¬ng ¸n liªn kÕt mua b¸n ®iÖn vµ ®−a ®iÖn tõ thuû ®iÖn Lµo, Campuchia vµ Trung Quèc vÒ ViÖt nam sÏ ®−îc nªu trong Ch−¬ng IX. VII-20