Ch−¬ng IX
liªn kÕt l−íi ®iÖn khu vùc
9.1
§¸nh gi¸ tiÒm n¨ng n¨ng l−îng c¸c n−íc trong khu vùc
9.1.1
TiÒm n¨ng thñy ®iÖn
Nh− trong ch−¬ng VI ®· nªu, tæng tr÷ l−îng thñy ®iÖn cña c¸c n−íc trong khu vùc
tiÓu vïng Mª K«ng (GMS) ®−îc ®¸nh gi¸ kho¶ng 1040TWh, trong ®ã V©n Nam
lín nhÊt, chiÕm kho¶ng trªn 40%, sau ®Õn Myanmar 36%, Lµo 10% vµ ViÖt Nam
8%. §©y lµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn v« cïng thuËn lîi cung cÊp nguån ®iÖn, ®· vµ ®ang
t¹o c¬ héi h×nh thµnh hÖ thèng l−íi liªn kÕt xuÊt nhËp khÈu ®iÖn trong khu vùc.
9.1.2. TiÒm n¨ng dÇu khÝ
B¶ng 9.1
TiÒm n¨ng khÝ cña c¸c n−íc khu vùc ASEAN
§¬n vÞ: tû m3
Tªn quèc gia
TiÒm n¨ng
Ch¾c ch¾n
226
1967
1270
86
175
118
3842
Brunei
Indonesia
Malaysia
Philippin
Th¸ilan
Myanmar
Tæng céng
9.1.3
Cã kh¶ n¨ng
107
931
1150
65
1
2254
Cã thÓ
50
365
53
152
31
651
Tæng
383
3263
2420
139
392
150
6747
TiÒm n¨ng than
Tæng tr÷ l−îng than cña c¸c n−íc trong khu vùc kho¶ng trªn 67 tû tÊn. Trong
®ã Indonesia cã tû träng lín nhÊt chiÕm trªn 50%.
B¶ng 9.2
TiÒm n¨ng than cña c¸c n−íc khu vùc
§¬n vÞ: TriÖu tÊn
Tªn n−íc, vïng
ch¾c ch¾n
cã kh¶ n¨ng
cã thÓ
tiÒm n¨ng
Tæng céng
-
-
-
-
-
2. Indonesia
5220
12511
5955
12947
36633
3. Lµo
280
315
273
-
868
1. Brunei
IX-1
Tªn n−íc, vïng
ch¾c ch¾n
cã kh¶ n¨ng
cã thÓ
tiÒm n¨ng
Tæng céng
4. Malaysia
175
113
686
-
974
5. Myanmar
256
-
-
-
256
6. Philippin
2368
-
-
-
2368
7. Singapore
-
-
-
-
-
8. Thailand
2315
-
-
-
2315
-
-
-
-
-
-
23580
12947
66994
9. Campuchia
10. TØnh V©n Nam
23580
Tæng
34194
12939
6914
Tæng hîp tiÒm n¨ng n¨ng l−îng cña 9 n−íc ASEAN vµ tØnh V©n Nam - Trung Quèc
®−a ra trong b¶ng 9.3 sau:
B¶ng 9.3
TiÒm n¨ng n¨ng l−îng cña ASEAN vµ tØnh V©n Nam (TQ)
TiÒm n¨ng n¨ng l−îng
Tªn n−íc
DÇu
KhÝ ®èt
Thuû ®iÖn
(106 tÊn)
(106 thïng)
(tû m3)
(TWh)
Brunei
-
Campuchia
-
-
-
41
Indonesia
36633
10150
2570
400
Malaysia
974
4300
2200
123
Myanmar
256
1400
760
366
Lµo
868
-
-
102,3
Philipin
2368
224-331
99-169
47,4
-
-
-
-
Th¸i lan
2315
913
951
49
TØnh V©n nam
25000
-
-
400
Singapore
9.2
Than
383
-
§Þnh h−íng vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n¨ng l−îng ®Õn n¨m
2020 cña c¸c n−íc trong khu vùc
§Æc ®iÓm N¨ng l−îng khu vùc ASEAN
Tæng khai th¸c NL s¬ cÊp cña c¸c n−íc ASEAN n¨m 2002 ®¹t 383 triÖu TOE; trong
®ã dÇu má 135 triÖu TOE (35%), khÝ ®èt 160 triÖu TOE (42%), than 77 triÖu TOE
(20%) vµ thuû ®iÖn 20 triÖu TOE (5%).
IX-2
Tæng NL s¬ cÊp tiªu thô n¨m 2002 kho¶ng 333 triÖu TOE, trong ®ã s¶n phÈm dÇu
kho¶ng 52%, khÝ ®èt 29%, than 13% vµ thuû ®iÖn kho¶ng 6%.
C©n ®èi chung, ASEAN lµ khu vùc xuÊt khÈu n¨ng l−îng, n¨m 2002 xuÊt khÈu tÞnh
kho¶ng 50 triÖu TOE. NÕu xÐt riªng tõng d¹ng NL, ASEAN lµ khu vùc nhËp khÈu
dÇu má, n¨m 2002 nhËp khÈu kho¶ng 38 triÖu tÊn; xuÊt khÈu khÝ ho¸ láng vµ than.
N¨m 2002 xuÊt khÈu 64 triÖu tÊn LPG, 50 triÖu tÊn than.
Dù b¸o trong giai ®o¹n 2006-2020, nhÞp ®é t¨ng GDP trung b×nh khu vùc ASEAN
kho¶ng 6%/n¨m. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, nhu cÇu vÒ n¨ng l−îng còng t¨ng
lªn trong t−¬ng lai. Dù b¸o tèc ®é t¨ng nhu cÇu b×nh qu©n giai ®o¹n 2006-2010 lµ
8,1%/n¨m. §Ó ®¸p øng nhu cÇu NL t¨ng lªn, c¸c n−íc vÉn t¨ng c−êng s¶n xuÊt khÝ
®èt vµ than, mét phÇn sÏ ®−îc dïng ®Ó xuÊt khÈu, nh−ng dÇu má vÉn ph¶i nhËp
khÈu. Indonesia vµ Malaysia tõ n−íc xuÊt khÈu dÇu má hiÖn nay còng trë thµnh
n−íc nhËp khÈu dÇu vµo kho¶ng n¨m 2010.
Theo dù b¸o tæng nhu cÇu n¨ng l−îng cuèi cïng cña c¸c n−íc trong khu vùc lªn ®Õn
h¬n 500 triÖu TOE vµo n¨m 2020, t¨ng gÇn gÊp 4 lÇn so víi nhu cÇu n¨ng l−îng
n¨m 1995.
Thµnh phÇn c¸c s¶n phÈm dÇu vÉn chiÕm tû träng cao trong tæng nhu cÇu n¨ng
l−îng cuèi cïng (kho¶ng 57%). Nhu cÇu dÇu t¨ng b×nh qu©n kho¶ng 5,2%/n¨m, khÝ
tù nhiªn kho¶ng 6,%/n¨m, than 7,6%/n¨m. Nhu cÇu ®iÖn n¨ng th−¬ng phÈm sÏ lªn
®Õn 1300 tû KWh vµo n¨m 2020.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ ®iÖn vµo n¨m 2020, tæng n¨ng l−îng s¬ cÊp dïng ®Ó
s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng cÇn kho¶ng trªn 300 triÖu TOE. Trong c¬ cÊu s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng
®Õn n¨m 2020, sÏ t¨ng tû träng s¶n l−îng ®iÖn s¶n xuÊt tõ than vµ khÝ thiªn nhiªn,
hai thµnh phÇn nµy sÏ chiÕm trªn 80% tæng s¶n l−îng ®iÖn. ViÖc sö dông dÇu ®Ó s¶n
xuÊt ®iÖn ®−îc gi¶m ®Õn møc tèi ®a, chØ cßn kho¶ng 4%, cßn l¹i thñy ®iÖn vµ ®Þa
nhiÖt chiÕm kho¶ng gÇn 16%.
§Þnh h−íng ph¸t triÓn n¨ng l−îng ®Õn n¨m 2020 cña khu vùc cã thÓ ®−îc tãm l−îc
nh− sau:
- Trong t−¬ng lai kho¶ng vµi chôc n¨m tíi, khu vùc ASEAN sÏ ph¸t triÓn kinh tÕ
víi nhÞp ®é cao, ®ßi hái nhu cÇu n¨ng l−îng ph¶i t¨ng cao ®Ó ®¸p øng nhu cÇu.
- S¶n phÈm dÇu vÉn ®ãng vai trß quan träng trong c©n b»ng n¨ng l−îng nh−ng tû
träng sÏ gi¶m dÇn.
- Nhu cÇu than sÏ t¨ng nhanh vµ ®Õn n¨m 2020 sÏ trë thµnh nguån nhiªn liÖu
chÝnh cho s¶n xuÊt ®iÖn.
- KhÝ tù nhiªn còng sÏ ®−îc chó träng ph¸t triÓn vµ t¨ng tr−ëng víi møc cao.
Mét sè xu thÕ chÝnh trong chÝnh s¸ch n¨ng l−îng cña c¸c n−íc trong khèi ASEAN
IX-3
lµ:
- §a d¹ng ho¸ c¸c nguån tµi nguyªn NL, t¨ng c−êng sö dông khÝ ®èt, than;
- Ph¸t triÓn thuû ®iÖn vµ nguån n¨ng l−îng míi vµ t¸i t¹o;
- N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vµ tiÕt kiÖm n¨ng l−îng; b¶o tån tµi nguyªn NL;
- Ph¸t triÓn NL g¾n víi b¶o vÖ m«i tr−êng; ¸p dông c«ng nghÖ n¨ng l−îng s¹ch
th©n thiÖn víi m«i tr−êng.
Sù t¨ng nhanh vÒ nhu cÇu n¨ng l−îng dÉn ®Õn kÕt qu¶ lµ khu vùc sÏ trë thµnh vïng
nhËp khÈu n¨ng l−îng (nhËp khÈu than vµ dÇu).
9.3
C¬ së h×nh thµnh l−íi ®iÖn liªn kÕt víi c¸c n−íc thuéc l−u
vùc s«ng Mª K«ng
9.3.1
HiÖu Ých cña viÖc liªn kÕt hÖ thèng ®iÖn khu vùc.
- T¨ng hiÖu qu¶ sö dông tµi nguyªn theo vÞ trÝ ®Þa lý th«ng qua xÕp h¹ng vµ tèi −u
tæ hîp ph¸t ®iÖn trªn c¬ së toµn khu vùc so víi trªn tõng quèc gia
- Gi¶m dù phßng chung cña hÖ thèng ®iÖn liªn kÕt do ®ã gi¶m ®−îc chi phÝ ®Çu t−
vµo c¸c c«ng tr×nh nguån; t¨ng ®é tin cËy vµ æn ®Þnh l−íi ®iÖn do gi¶m ®−îc
tæng c«ng suÊt NM§
- T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c quèc gia cã tiÒm n¨ng x©y dùng dù ¸n ®iÖn xuÊt khÈu
t¨ng thªm thu nhËp cho ®Êt n−íc
- T¨ng hiÖu qu¶ vËn hµnh hÖ thèng ®iÖn (s¶n xuÊt ®iÖn tõ c¸c nguån ®iÖn kinh tÕ)
vµ gi¶m c«ng suÊt ®Ønh chung cña hÖ thèng.
- Cã thÓ sö dông tæ m¸y cã c«ng suÊt lín h¬n so víi tr−êng hîp ch−a liªn kÕt do
®ã gi¶m ®−îc chi phÝ ®Çu t− vµo c¸c c«ng tr×nh nguån.
- Gi¶m tiªu thô nhiªn liÖu ho¸ th¹ch vµ gi¶m ph¸t th¶i « nhiÔm m«i tr−êng nhê
khai th¸c ph¸t triÓn tiÒm n¨ng thuû ®iÖn khu vùc
- HÖ thèng ®iÖn liªn kÕt vËn hµnh linh ho¹t h¬n so víi ph−¬ng ¸n vËn hµnh riªng
rÏ.
- Gi¶m tiªu thô nhiªn liÖu ho¸ th¹ch vµ gi¶m ph¸t th¶i « nhiÔm m«i tr−êng nhê
khai th¸c ph¸t triÓn tiÒm n¨ng thuû ®iÖn khu vùc. T¨ng c−êng an ninh nhiªn liÖu
toµn khu vùc, ®èi phã víi xu thÕ t¨ng gi¸ dÇu má vµ nhiªn liÖu ho¸ th¹ch
9.3.2
C¸c c«ng tr×nh liªn kÕt hÖ thèng ®iÖn ®ang thùc hiÖn vµ dù kiÕn
HiÖn nay trong khu vùc cã mét sè c«ng tr×nh liªn kÕt HT§ ®· ®−a vµo vËn
hµnh vµ ®ang trong giai ®o¹n nhiªn cøu bao gåm:
1. Ngoµi c¸c c«ng tr×nh ®· ®−a vµo vËn hµnh vµ xuÊt khÈu cho Th¸i Lan: Nam Ng−m
IX-4
(150MW) Theun Hin Bun (210MW), Xe Xet (45MW), Houay Ho (150MW), c«ng
tr×nh ®ang x©y dùng còng ®Ó ®−a ®iÖn vÒ Th¸i Lan lµ Nam Theun 2 - 1074MW.
2. N¨m 1997 c¸c chÝnh phñ Th¸i Lan vµ Myanmar còng ®· ký biªn b¶n ghi
nhí vÒ viÖc Th¸i Lan sÏ nhËp khÈu ®iÖn n¨ng tõ c¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn vµ
nhiÖt ®iÖn khÝ cña Myanmar tíi quy m« c«ng suÊt 1.500MW ®Õn n¨m 2010.
3. Th¸ng 12 n¨m 1998, chÝnh phñ Trung Quèc vµ Th¸i Lan ®· ký biªn b¶n
ghi nhí vÒ viÖc Th¸i Lan sÏ nhËp khÈu ®iÖn tõ V©n Nam (Trung Quèc) tíi quy
m« c«ng suÊt 3.000MW vµo cuèi n¨m 2017. Dù kiÕn c«ng tr×nh thñy ®iÖn
Jinghong (1.500MW) t¹i V©n Nam sÏ x©y dùng vµ xuÊt khÈu sang Th¸i Lan qua
l·nh thæ Lµo b»ng ®−êng d©y 500kV mét chiÒu HVDC vµo kho¶ng n¨m 2010 2011.
4. HiÖn nay gi÷a Th¸i Lan vµ b¸n ®¶o Malaysia ®ang liªn kÕt trao ®æi ®iÖn
n¨ng th«ng qua cÊp ®iÖn ¸p 115/132kV xoay chiÒu vµ hÖ thèng t¶i ®iÖn mét
chiÒu siªu cao ¸p (HVDC 300kV) quy m« 300MW.
5. §−êng d©y c¸p 230kV liªn kÕt l−íi ®iÖn gi÷a Malaysia vµ Singapore ®ang
vËn hµnh víi c«ng suÊt trao ®æi kho¶ng 400MW.
6. N¨m 1998 ViÖt Nam vµ Lµo còng ®· ký hiÖp ®Þnh vÒ viÖc ViÖt Nam sÏ
mua ®iÖn cña Lµo víi quy m« c«ng suÊt 2.000MW ®Õn n¨m 2010. HiÖn ®· cã
mét sè ®−êng d©y trung ¸p 35kV cung cÊp ®iÖn tõ ViÖt Nam sang mét sè vïng
gÇn biªn giíi cña Lµo (SÇm N−a, Bolikh¨msay vµ Xepon).
7. Gi÷a Campuchia vµ ViÖt nam ®· cã tho¶ thuËn ë cÊp chÝnh phñ vÒ viÖc ViÖt
Nam b¸n ®iÖn cho Campuchia trong kho¶ng 2007 – 2008 qua ®−êng d©y
220kV Ch©u §èc – Ta keo – Phnompenh, quy m« ban ®Çu kho¶ng 80MW.
9.3.3
§Þnh h−íng liªn kÕt l−íi ®iÖn gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n−íc trong khu vùc
9.3.3.1 Liªn kÕt l−íi ®iÖn víi Lµo
Tr−íc m¾t, c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn tõ Lµo vÒ ViÖt Nam nh− NËm M« sÏ ®Êu
nèi qua §Z 220kV NËm M« - T§ B¶n VÏ – Vinh; Sª Kaman 3 ®Êu nèi qua
§Z 220kV vÒ T§ A V−¬ng - §µ N½ng.
Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån ®iÖn trong TS§ V dù kiÕn ViÖt Nam nhËp khÈu
thñy ®iÖn tõ Lµo víi qui m« tíi 1000MW ®Õn n¨m 2010 vµ sÏ n©ng dÇn lªn tíi
2000 MW theo hai h−íng chÝnh b»ng ®−êng d©y 500kV: H−íng thø nhÊt tõ
Trung Lµo (Nam Theun2) ®Õn Hµ TÜnh; H−íng thø hai tõ Nam Lµo (Ban
Paam) ®Õn PleiKu. Do tiÕn ®é nghiªn cøu ph¸t triÓn c¸c dù ¸n T§ tõ Lµo
chËm so víi dù kiÕn, kÕ ho¹ch x©y dùng c¸c §Z 500kV nµy sÏ lïi l¹i sau n¨m
2010.
IX-5
1.
§−êng d©y Nam Theun2 - Hµ TÜnh: §−êng d©y 500kV tõ thuû ®iÖn Nam
Thuen2 ®Õn tr¹m 500kV Hµ TÜnh, víi chiÒu dµi kho¶ng 190km. Môc ®Ých ®Çu
tiªn lµ gom c«ng suÊt T§ khu vùc Trung Lµo ®−a vÒ miÒn B¾c ViÖt Nam, sau
dã lµ t¹o mèi liªn kÕt víi HT§ Th¸i Lan.
Võa qua, dù ¸n nµy ®· ®−îc chó träng, coi nh− mèi liªn kÕt HT§ ®Çu tiªn
trong khu vùc. Theo c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu trong TS§ liªn kÕt l−íi ®iÖn
ASEAN (AIMS) do HAPUA chØ ®¹o thùc hiÖn, vµ TS§ liªn kÕt l−íi ®iÖn khu
vùc GMS (do ADB-WB tµi trî thùc hiÖn) võa qua, dù ¸n liªn kÕt l−íi ®iÖn ViÖt
Nam víi Th¸i Lan qua ®−êng d©y 500kV Hµ TÜnh – T§ Nam Theun 2 – Roi
Et 2 (Th¸i Lan) ®· ®−îc ®Ò xuÊt nghiªn cøu ph¸t triÓn.
Nam Theun 2 (4x272=1088MW) lµ c«ng tr×nh thuû ®iÖn n»m ë Trung Lµo, gÇn
ngang vÜ tuyÕn víi tr¹m 500kV Hµ TÜnh cña ViÖt Nam. Nam Theun 2 do C«ng ty cæ
phÇn quèc tÕ Nam Theun 2 ph¸t triÓn d−íi d¹ng IPP vµ sÏ xuÊt khÈu ®iÖn cho Th¸i
Lan. Dù kiÕn c«ng tr×nh nµy sÏ ph¸t ®iÖn vµo n¨m 2010 - 2011 vµ ®−a ®iÖn vÒ Th¸i
Lan b»ng ®−êng d©y 500kV Nam Theun 2 – Roi Et 2 (§«ng B¾c Th¸i Lan) víi
chiÒu dµi trªn 300km.
N¨m 2004, ADB ®· tµi trî cho lËp BCNCTKT dù ¸n nµy vµ ®· chän thÇu t− vÊn
quèc tÕ lµ TEPSCO (NhËt B¶n). §Õn nay, dù ¸n nµy gÆp khã kh¨n vµ t¹m dõng v× t−
vÊn ch−a chøng minh ®−îc hiÖu qu¶ kinh tÕ. CÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng nghiªn cøu
tiÕp tôc ®Ó kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt, vai trß còng nh− thêi ®iÓm ®−a vµo thÝch hîp
cña ®−êng d©y liªn kÕt nµy.
2.
§−êng d©y tõ Nam Lµo (Ban Sok) ®Õn PleiKu: §−êng d©y 500kV tõ tr¹m
500kV Ban Sok ®Õn tr¹m 500kV Pleiku (miÒn Trung ViÖt Nam), chiÒu dµi
kho¶ng 180km, nhËn ®iÖn tõ c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn trªn s«ng SeKong ®Ó cÊp
®iÖn cho ViÖt Nam.
Víi kÕ ho¹ch nhËp khÈu ®iÖn vÒ ViÖt Nam tõ c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn Sª
Kaman 1, Sª K«ng 4, Sª K«ng 5 vµ NËm K«ng, tæng c«ng suÊt sÏ lªn ®Õn gÇn
1600MW. §Æc ®iÓm lµ c¸c c«ng tr×nh nãi trªn ®Òu n»m ë khu vùc h¹ Lµo, kh¸
thuËn tiÖn khi gom vÒ mét tr¹m 500kV khu vùc ban Paam hoÆch Ban Sok (tØnh
Sª K«ng) ®Ó truyÒn t¶i vÒ tr¹m 500 Plªiku - ViÖt Nam víi kho¶ng c¸ch
180km. Sau nµy, ®−êng d©y nµy còng cã thÓ kÕt nèi víi HT§ Th¸i Lan qua
khu vùc U Don (phÝa §«ng Th¸i Lan).
Trong ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån ®iÖn, dù kiÕn n¨m 2013 – 2014 ViÖt Nam
sÏ nhËp khÈu tõ c¸c c«ng tr×nh T§ nãi trªn. V× vËy, viÖc xóc tiÕn c¸c nghiªn
cøu cÇn thiÕt sÏ ph¶i chuÈn bÞ sím.
b. Liªn kÕt l−íi ®iÖn víi Campuchia
ViÖc liªn kÕt l−íi ®iÖn chuyªn t¶i gi÷a ViÖt Nam vµ Campuchia sÏ ®−îc triÓn
khai theo hai giai ®o¹n:
IX-6
- Giai ®o¹n tõ kho¶ng n¨m 2007 ®Õn 2010 ViÖt Nam sÏ cÊp ®iÖn cho
Campuchia víi qui m« 150 - 200MW qua l−íi ®iÖn 220kV tõ ®ång b»ng s«ng
Cöu Long (dù kiÕn tõ tr¹m 220kV Thèt Nèt) qua Ch©u §èc ®i TaKeo –
PhnomPenh. ViÖt Nam còng b¸n ®iÖn víi quy m« nhá qua l−íi trung ¸p ë c¸c
®Þa ph−¬ng gÇn biªn giíi hai n−íc.
- Trong t−¬ng lai kho¶ng n¨m 2015 - 2016, nÕu ViÖt Nam cã thÓ ®Çu t− sang
x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuû ®iÖn t¹i Campuchia, c¸c c«ng tr×nh H¹ Sª san 2
vµ H¹ Srepok 2 víi tæng c«ng suÊt 430MW dù kiÕn sÏ ®−îc ®−a vÒ khu vùc
B¾c TP Hå ChÝ minh qua §Z 220kV; T§ H¹ Sª San 3 dù kiÕn t¶i c«ng suÊt
qua §Z 220kVvÒ tr¹m Pleiku.
c. Liªn kÕt l−íi ®iÖn víi V©n Nam -Trung Quèc
ViÖc th−¬ng th¶o mua b¸n ®iÖn qua cÊp 220kV gi÷a V©n Nam (Trung Quèc) vµ
EVN ®· hoµn tÊt. Dù kiÕn ®Õn ®Çu n¨m 2007, bªn Trung Quèc sÏ hoµn thµnh x©y
dùng tuyÕn 220kV tõ tr¹m T©n KiÒu (V©n Nam) ®Õn Hµ KhÈu (Lµo Cai) vµ bªn ViÖt
Nam còng hoµnh thµnh ®−êng d©y 220kV Lµo Cai – Yªn B¸i – ViÖt Tr× ®Ó nhËp
khÈu kho¶ng 250MW. Do ch−a kÞp chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hoµ ®ång
bé 2 HT§ nªn tr−íc m¾t phÝa ViÖt Nam sÏ ph¶i vËn hµnh t¸ch l−íi 220kV mét sè
khu vùc.
Kh¶ n¨ng nhËp khÈu ®iÖn qua l−íi liªn kÕt 500kV ®ang ®−îc tÝnh to¸n, s¬ bé cho
thÊy cã thÓ kÕt nèi l−íi ®iÖn ViÖt nam víi khu vùc Nam Trung Quèc qua ®−êng d©y
500kV tõ tr¹m 500/220kV HongHe (ch©u Hång Hµ-V©n Nam) vÒ tr¹m 500kV Sãc
S¬n.
C¸c lùa chän gi¶i ph¸p kü thuËt kÕt nèi ®ang ®−îc nghiªn cøu. Ph−¬ng ¸n kÕt nèi
qua ®−êng d©y 500kV mét chiÒu (DC) tõ V©n Nam (tr¹m Honghe) vÒ tr¹m 500kV
Sãc s¬n còng ®· ®−îc xem xÐt, song v× gi¸ thµnh thiÕt bÞ chuyÓn ®æi DC cao vµ
kho¶ng c¸ch truyÒn t¶i kh«ng lín (~ 400km) nªn ph−¬ng ¸n nµy cã chi phÝ cao. Tuy
nhiªn ph−¬ng ¸n nµy ®¶m b¶o an toµn cao cho c¶ hai hÖ thèng liªn kÕt.
d. Kh¶ n¨ng Liªn kÕt l−íi ®iÖn víi Th¸i Lan
Tãm t¾t mét sè th«ng sè vÒ HÖ thèng ®iÖn Th¸i lan n¨m 2003 nh− sau:
-
Tæng c«ng suÊt ®Æt cña Th¸i Lan lµ 25.422MW, trong ®ã TCTy Ph¸t §iÖn Th¸i
Lan (EGAT) chiÕm 58,3%, cßn l¹i lµ c¸c nguån IPP. C¬ cÊu nh− sau:
o Thuû ®iÖn (EGAT)– 2.921MW (11,5%)
o NhiÖt ®iÖn (EGAT)– 6030MW (23,7%)
o TBKHH (EGAT)– 5075MW (20,0%)
o Tua bin khÝ vµ kh¸c (EGAT)– 784MW (3,1%)
-
o Mua ngoµi (IPP) – 10.611MW (41,7%), bao gåm c¶ nhËp khÈu tõ Lµo
Pmax 2003:
18.121MW
IX-7
-
§iÖn s¶n xuÊt 2003:
116.738 GWh
-
§iÖn th−¬ng phÈm 2003:
110.675 GWh, trong ®ã thµnh phÇn c«ng nghiÖp
chiÕm 48,3%; dÞch vô th−¬ng m¹i 23,9%; d©n dông 22,1% vµ kh¸c 5,7%
Trong Quy ho¹ch Ph¸t triÓn nguån ®iÖn (PDP) cña EGAT hoµn thµnh th¸ng 7/2004,
c«ng suÊt max cña Th¸i Lan ®Õn n¨m 2010 vµ 2015 t−¬ng øng lµ 29.808MW vµ
40.978MW. NÕu so s¸nh dù b¸o quy m« c«ng suÊt max cña Th¸i Lan víi ViÖt Nam
th× Th¸i Lan gÊp 1,53 lÇn n¨m 2010 vµ sÏ chØ 1,27 lÇn n¨m 2015
LÖch pha vÒ nhu cÇu c«ng suÊt, ®iÖn n¨ng theo mïa trong n¨m
H×nh 6.1. BiÓu ®å c«ng suÊt max cña Th¸i Lan giai ®o¹n 1997 – 2004 _MW
20,000
2004
19,000
2003
18,000
2002
2001
17,000
2000
16,000
1999
15,000
1998
14,000
1997
13,000
12,000
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
H×nh 6.2. BiÓu ®å c«ng suÊt max cña ViÖt Nam giai ®o¹n 1995 – 2004 _MW
9000
8000
7000
MW
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
1
2
3
4
5
6
1995
1996
1997
2002
2003
2004
7
1998
8
9
1999
10
2000
11
12
2001
Xem xÐt ®Æc tÝnh biÓu ®å c«ng suÊt max th¸ng cña Th¸i Lan giai ®o¹n 1997 – 2004,
cã thÓ thÊy trong chuçi thêi gian quan s¸t, c¸c th¸ng cã c«ng suÊt max lín nhÊt
trong n¨m lµ tõ th¸ng 3 ®Õn th¸ng 5. Trong khi biÓu ®å c«ng suÊt cña ViÖt Nam lu«n
IX-8
cã th¸ng max lµ th¸ng 11 vµ 12 trong suèt c¸c n¨m qua
Quan s¸t chuçi thèng kª nhu cÇu ®iÖn theo th¸ng cña Th¸i Lan còng lín nhÊt vµo tõ
th¸ng 3 ®Õn th¸ng 5 trong n¨m. Trong khi nhu cÇu ®iÖn theo th¸ng cña ViÖt Nam ®¹t
lín nhÊt vµo c¸c th¸ng 6, 7 vµ 8 hµng n¨m.
V× vËy, tËn dông sù lÖch pha vÒ nhu cÇu ®iÖn theo mïa, cã thÓ thùc hiÖn trao ®æi
®iÖn qua liªn kÕt l−íi 2 HT§. ViÖt Nam sÏ cã thÓ b¸n ®iÖn cho Th¸i Lan c¸c th¸ng 3
– 4 vµ mua ®iÖn tõ Th¸i Lan trong c¸c th¸ng 6 – 8 vµ 10 – 12, lµm t¨ng hiÖu qu¶
khai th¸c nguån ®iÖn cña 2 n−íc vµ t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng c−êng trao ®æi mua b¸n ®iÖn
trong khu vùc.
VÒ gi¸ ®iÖn: KiÕn nghÞ gi¸ ®iÖn khi trao ®æi xuÊt nhËp khÈu ®−îc tÝnh to¸n
theo chi phÝ biªn. Gi¸ ®iÖn nhËp khÈu ph¶i thÊp h¬n chi phÝ biªn vµ ng−îc l¹i,
gi¸ ®iÖn xuÊt khÈu ph¶i cao h¬n chi phÝ biªn.
B»ng viÖc trao ®æi ®iÖn víi c¸c n−íc l¸ng giÒng, l−íi ®iÖn n−íc ta sÏ ®−îc liªn kÕt
víi l−íi ®iÖn c¸c n−íc thuéc tiÓu vïng MªK«ng nãi riªng vµ c¸c n−íc §«ng Nam ¸
nãi chung. Khi ®ã viÖc vËn hµnh hÖ thèng ®iÖn sÏ ®−îc an toµn, tin cËy, linh ho¹t vµ
hiÖu qu¶ h¬n. Th«ng qua l−íi ®iÖn liªn kÕt cã thÓ nhËp khÈu khi nguån cung cÊp
kh«ng ®¸p øng nhu cÇu vµ xuÊt khÈu khi cung v−ît cÇu.
9.4
Mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ liªn kÕt hÖ thèng
- Giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2015 c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu NL n−íc ta vÉn
thiªn vÒ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu tÞnh. Nguån xuÊt khÈu chÝnh vÉn lµ than ®¸ nhiÖt
trÞ cao vµ dÇu th«. L−îng s¶n phÈm dÇu nhËp khÈu sÏ gi¶m dÇn cïng víi qu¸
tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c nhµ m¸y läc dÇu trong n−íc.
- Giai ®o¹n sau 2015 ®Õn n¨m 2020 ViÖt Nam sÏ lµ n−íc nhËp khÈu n¨ng
l−îng, tæng nhu cÇu NL nhËp vµo n¨m 2020 kho¶ng 5-10 triÖu TOE (bao gåm
c¸c s¶n phÈm dÇu, than vµ ®iÖn n¨ng) ®èi víi møc dù b¸o c¬ së víi c¸c ®iÒu
kiÖn: x©y dùng NM§ nguyªn tö; kh¶ n¨ng khai th¸c than trong n−íc lªn tíi 60
triÖu tÊn/n¨m; dÇu th« 18-20 triÖu tÊn/n¨m vµ khÝ ®èt 16 tû m3/n¨m.
- ViÖt Nam sÏ nhËp khÈu ®iÖn tõ Lµo, C¨m Pu Chia vµ Trung Quèc th«ng qua
l−íi ®iÖn liªn kÕt, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó l−íi ®iÖn n−íc ta liªn kÕt víi l−íi ®iÖn c¸c
n−íc trong tiÓu vïng Mª K«ng vµ ASEAN, ®¸p øng yªu cÇu vËn hµnh hÖ
thèng ®iÖn trong n−íc an toµn vµ tin cËy h¬n. ViÖc liªn kÕt l−íi ®iÖn gãp phÇn
®¶m b¶o ph¸t triÓn n¨ng l−îng bÒn v÷ng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ, hîp
t¸c vµ liªn kÕt khu vùc. MÆt kh¸c, liªn kÕt l−íi ®iÖn cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho khai
th¸c hiÖu qu¶ h¬n c¸c nguån thuû ®iÖn trong n−íc.
H×nh 6.4 sau ®©y tham kh¶o tõ nghiªn cøu Tæng S¬ §å Liªn KÕt l−íi ®iÖn tiÓu
vïng Mª K«ng (GMS) do t− vÊn NOCONSULT thùc hiÖn n¨m 2003 víi tµi trî
IX-9
cña ADB:
H×nh 6.3
2009
Nguån: Noconsult, 2002
IX-10
2005
- Xem thêm -