Ch−¬ng IV
Dù b¸o nhu cÇu ®iÖn
4.1
Giíi thiÖu c¸c m« h×nh dù b¸o
Dù b¸o nhu cÇu ®iÖn cho c¸c miÒn vµ toµn quèc trong Qui ho¹ch ph¸t triÓn
®iÖn lùc quèc gia (QH§-VI) lµ mét kh©u hÕt søc quan träng, quyÕt ®Þnh ®Õn
viÖc x¸c ®Þnh ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån vµ l−íi ®iÖn cña toµn hÖ thèng.
Dù b¸o nhu cÇu ®iÖn ®−îc tiÕn hµnh theo c¸c ph−¬ng ph¸p chÝnh sau:
4.1.1. Ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp
Trªn c¬ së c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh vµ vïng kinh tÕ, c¸c ph−¬ng ¸n s¶n
xuÊt cña mét sè ph©n ngµnh c«ng nghiÖp tiªu thô nhiÒu ®iÖn (LuyÖn kim, ho¸
chÊt, giÊy, vËt liÖu x©y dùng... ), c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn l−íi ®iÖn tØnh, thµnh
phè, nhu cÇu ®iÖn n¨ng ®−îc tÝnh to¸n trùc tiÕp (theo ®Þnh møc tiªu hao ®iÖn
trªn s¶n phÈm, theo diÖn tÝch t−íi tiªu thuû lîi hoÆc theo chØ tiªu ®iÖn n¨ng cho
hé gia ®×nh... ). Ph−¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi dù b¸o ng¾n h¹n tõ 3 - 5 n¨m
vµ tr−êng hîp kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh. MÆt kh¸c dù b¸o nµy ®−îc tæng hîp
tõ dù b¸o theo tõng tØnh, nªn nã cã t¸c dông quan träng trong viÖc ph©n vïng
vµ ph©n nót phô t¶i, lµm c¬ së cho thiÕt kÕ l−íi ®iÖn chuyªn t¶i vµ ph©n phèi.
4.1.2. Ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp
a) Ph−¬ng ph¸p ®µn håi
Nhu cÇu ®iÖn giai ®o¹n ®Õn 2015 vµ 2025 ®−îc dù b¸o theo ph−¬ng ph¸p "m«
pháng-kÞch b¶n", hiÖn ®ang ®−îc ¸p dông réng r·i trong khu vùc vµ trªn thÕ
giíi. Ph−¬ng ph¸p luËn dù b¸o lµ: Trªn c¬ së dù b¸o c¸c kÞch b¶n ph¸t triÓn
kinh tÕ - x· héi trung h¹n vµ dµi h¹n, nhu cÇu ®iÖn n¨ng còng nh− c¸c nhu cÇu
tiªu thô n¨ng l−îng kh¸c ®−îc m« pháng theo quan hÖ ®µn håi víi tèc ®é t¨ng
tr−ëng kinh tÕ. Ph−¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c dù b¸o trung h¹n vµ dµi
h¹n.
HÖ sè ®µn håi thu nhËp ®−îc tÝnh nh− sau:
Tèc ®é t¨ng nhu cÇu ®iÖn (%)
HÖ sè ®µn håi theo thu nhËp =
Tèc ®é t¨ngtr−ëng GDP (%)
C¸c hÖ sè ®µn håi ®−îc x¸c ®Þnh theo tõng ngµnh vµ tõng miÒn l·nh thæ. ViÖc
x¸c ®Þnh chóng ®−îc tiÕn hµnh theo chuçi ph©n tÝch qu¸ khø, c¸c hÖ sè nµy
còng ®−îc tham kh¶o tõ kinh nghiÖm c¸c n−íc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc.
Ngoµi ra, c¸c yÕu tè quan träng kh¸c t¸c ®éng ®Õn nhu cÇu ®iÖn còng ®−îc xÐt
®Õn lµ:
• HÖ sè ®µn håi gi¸ ®iÖn: Khi gi¸ ®iÖn t¨ng lªn, mét sè hé tiªu thô sÏ
cã xu h−íng chuyÓn sang sö dông c¸c nhiªn liÖu, n¨ng l−îng kh¸c hoÆc
ng−îc l¹i. Nh− vËy vÒ mÆt thÞ tr−êng, gi¸ c¶ mçi lo¹i n¨ng l−îng dÉn
®Õn tÝnh c¹nh tranh cña lo¹i ®ã. HÖ sè ph¶n ¸nh sù thay ®æi nhu cÇu
®iÖn cña mét ngµnh hay lÜnh vùc nµo ®ã khi gi¸ ®iÖn thay ®æi ®−îc gäi
lµ hÖ sè ®µn håi gi¸. §èi víi ViÖt Nam, trong thêi gian dµi do gi¸ ®iÖn
®−îc bao cÊp, vµ ®Õn hiÖn nay, mét sè lÜnh vùc vÉn ®−îc trî gi¸ ®iÖn tõ
nhµ n−íc nªn viÖc nghiªn cøu quan hÖ gi¸ c¶ víi thay ®æi nhu cÇu ®iÖn
trong qu¸ khø kh«ng thùc hiÖn d−îc. ViÖc ¸p dông c¸c hÖ sè ®µn håi
gi¸ ®iÖn ®−îc tham kh¶o tõ mét sè n−íc ®ang ph¸t triÓn khu vùc ch©u ¸
trong thËp kû 80 vµ 90;
• HÖ sè tiÕt kiÖm n¨ng l−îng: tÝnh tíi viÖc ¸p dông tiÕn bé khoa häc
kü thuËt, thùc hiÖn tiÕt kiÖm n¨ng l−îng, ®Æc biÖt lµ triÓn khai c¸c
ch−¬ng tr×nh qu¶n lý phÝa nhu cÇu (DSM)
Hµm sè dù b¸o lµ hµm tæng hîp, dù b¸o nhu cÇu ®iÖn n¨ng toµn quèc ®−îc tæ
hîp tõ nhu cÇu ®iÖn cho c¸c ngµnh kinh tÕ, c¸c khu vùc d©n dông vµ tõ c¸c
vïng l·nh thæ
b) Ph−¬ng ph¸p c−êng ®é
Dù b¸o nhu cÇu ®iÖn n¨ng dùa trªn c−êng ®é tiªu thô ®iÖn n¨ng ®èi víi tõng
miÒn.
C¸c b−íc tiÕn hµnh nh− sau:
- LËp bé sè liÖu c−êng ®é ®iÖn n¨ng trªn GDP ®èi víi tÊt c¶ c¸c miÒn trong
qu¸ khø
- B»ng ph−¬ng ph¸p håi quy, dù b¸o c−êng ®é ®iÖn n¨ng trong t−¬ng lai
- Trªn c¬ së dù b¸o c¸c kÞch b¶n ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña tõng miÒn,
tiªu thô ®iÖn n¨ng cho mçi miÒn trong t−¬ng lai sÏ b»ng c−êng ®é ®iÖn n¨ng x
GDP
- Tæng hîp nhu cÇu ®iÖn cho tõng miÒn vµ toµn quèc
c) Ph−¬ng ph¸p ®a håi qui (Simple-E)
* Dù b¸o nhu cÇu ®iÖn n¨ng c¸c ngµnh: Bao gåm C«ng nghiÖp, N«ng
nghiÖp, Th−¬ng m¹i - DÞch vô, D©n dông vµ Ngµnh kh¸c trªn ph¹m vi Toµn
quèc. Nhu cÇu ®iÖn n¨ng cña mçi ngµnh ®−îc dù b¸o trªn c¬ së x©y dùng hµm
håi quy biÓu thÞ mèi t−¬ng quan gi÷a tiªu thô ®iÖn n¨ng cña ngµnh trong qu¸
khø víi c¸c biÕn phô thuéc. Cô thÓ nh− sau:
IV-2
+ Nhu cÇu ®iÖn cho ngµnh C«ng nghiÖp = f(GDP c«ng nghiÖp, Gi¸
®iÖn cho CN, §iÖn n¨ng tiªu thô cho CN n¨m tr−íc).
+ Nhu cÇu ®iÖn cho D©n dông = f(GDP tæng, GÝa ®iÖn sinh ho¹t, Sè
d©n, TØ lÖ ®iÖn khÝ ho¸, §iÖn n¨ng tiªu thô cho d©n dông n¨m tr−íc).
+ Nhu cÇu ®iÖn cho ngµnh Th−¬ng m¹i-dÞch vô = f(GDP dÞch vô, GÝa
®iÖn cho dÞch vô, §iÖn n¨ng tiªu thô cho TM-DV n¨m tr−íc).
+ Nhu cÇu ®iÖn cho ngµnh N«ng nghiÖp = f(GDP NN, GÝa ®iÖn NN,
GÝa dÇu, §iÖn n¨ng tiªu thô cho NN n¨m tr−íc).
+ Nhu cÇu ®iÖn cho c¸c ngµnh kh¸c = f(GDP tæng, GÝa ®iÖn b×nh
qu©n, Tiªu thô ®iÖn cho ngµnh kh¸c n¨m tr−íc).
• Nhu cÇu ®iÖn n¨ng Toµn quèc sÏ b»ng tæng nhu cÇu ®iÖn n¨ng cña c¸c
ngµnh
• Nhu cÇu ®iÖn n¨ng cña tõng ngµnh, tõng miÒn sÏ ®−îc dù b¸o trªn c¬ së
tØ träng tiªu thô ®iÖn cña mçi MiÒn / Toµn quèc theo tõng ngµnh vµ tØ
träng GDP cña tõng MiÒn/Toµn quèc theo tõng ngµnh.
• Sau khi ®· dù b¸o tæng nhu cÇu ®iÖn th−¬ng phÈm, ®¸nh gi¸ % tØ lÖ tæn
thÊt vµ tù dïng sÏ tÝnh ®−îc Tæng nhu cÇu ®iÖn s¶n xuÊt.
* Dù b¸o hÖ sè phô t¶i : Dùa trªn c¬ së x©y dùng hµm håi quy biÓu thÞ
mèi t−¬ng quan gi÷a hÖ sè phô t¶i víi tiªu thô ®iÖn cña ngµnh C«ng nghiÖp
vµ D©n dông.
* Dù b¸o c«ng suÊt cùc ®¹i (Pmax): Pmax tÝnh to¸n ®−îc sau khi ®· cã
kÕt qu¶ dù b¸o nhu cÇu ®iÖn s¶n xuÊt vµ hÖ sè phô t¶i.
4.1.2. Ph−¬ng ph¸p dù b¸o biÓu ®å phô t¶i
1. Ph−¬ng ph¸p tæng hîp (Aggregation)
Ph−¬ng ph¸p nµy dù b¸o biÓu ®å phô t¶i ngµy cña toµn hÖ thèng trªn c¬ së
tæng hîp dù b¸o biÓu ®å phô t¶i ngµy cña c¸c ngµnh : C«ng nghiÖp, D©n dông,
Th−¬ng m¹i- dÞch vô, N«ng nghiÖp vµ ngµnh kh¸c.
• Ph¹m vi dù b¸o: Dù b¸o biÓu ®å c¸c ngµy ®iÓn h×nh theo c¸c th¸ng,
c¸c mïa (m−a vµ kh«) trong n¨m giai ®o¹n 2005-2025 cña HT§ Toµn
quèc vµ c¸c miÒn (B¾c, Trung, Nam) bao gåm:
- Ngµy lµm viÖc
- Ngµy cùc ®¹i
- Ngµy nghØ
IV-3
• C¸c b−íc thùc hiÖn:
-B−íc 1: X©y dùng biÓu ®å mÉu ngµy cña n¨m c¬ së (n¨m 2004) cho
c¸c ph©n ngµnh (segment), c¸c ngµnh (sector) trªn c¬ së c¸c sè liÖu ®o thùc
tÕ cña c¸c kh¸ch hµng tiªu thô ®iÖn ®−îc lùa chän lµm mÉu. Tæng biÓu ®å
mÉu ngµy cu¶ c¸c ngµnh céng thªm phÇn tæn thÊt sÏ cho biÓu ®å mÉu ngµy
cña hÖ thèng. Sau ®ã so s¸nh biÓu ®å tÝnh to¸n víi biÓu ®å thùc tÕ, tÝnh to¸n
phÇn tr¨m sai sè vµ tõ ®ã chuÈn x¸c l¹i biÓu ®å ngµy cña tõng ngµnh.
-B−íc 2: Dù b¸o biÓu ®å ngµy cña c¸c ngµnh trªn c¬ së biÓu ®å mÉu
hiÖn t¹i cña c¸c ngµnh vµ kÕt qu¶ dù b¸o nhu cÇu ®iÖn n¨ng trong t−¬ng lai
cho tõng ngµnh theo ph−¬ng ph¸p tæng hîp.
a) X©y dùng biÓu ®å mÉu ngµy hiÖn t¹i cña c¸c ngµnh
• Theo ph©n ngµnh cña EVN, toµn bé kh¸ch hµng sö dông ®iÖn tuú theo
c¸c d¹ng ho¹t ®éng mµ ph©n chia thµnh 43 nhãm kh¸ch hµng vµ ®−îc
®¸nh m· ®Ó ph©n lo¹i. Trong dù ¸n DSM do WB tµi trî mµ ViÖn N¨ng
L−îng ®· phèi hîp thùc hiÖn víi c«ng ty FICHTNER/COLENCO n¨m
2003, ®· gép mét sè nhãm kh¸ch hµng cã tÝnh chÊt sö dông ®iÖn t−¬ng
®èi gièng nhau vµ ph©n chia toµn bé kh¸ch hµng sö dông ®iÖn theo c¸c
nhãm nh− sau:
+ Ngµnh C«ng nghiÖp: bao gåm chÕ biÕn gç, giÊy, dÖt kim, hãa chÊt,
chÕ biÕn thùc phÈm, in, chÕ biÕn kim lo¹i, luyÖn kim, xi m¨ng, vËt liÖu
x©y dùng, chÕ t¹o m¸y, c¸c khu c«ng nghiÖp…
+ Qu¶n lý vµ Tiªu dïng d©n c− (chia ra n«ng th«n, thµnh thÞ)
+ Ngµnh Th−¬ng m¹i-DÞch vô: bao gåm kh¸ch s¹n, ng©n hµng, c¸c
c«ng ty liªn doanh, c¸c c¬ së dÞch vô, b¸n bu«n, b¸n lÎ…
+ Ngµnh N«ng nghiÖp
+ Ngµnh kh¸c: gåm tr−êng häc, bÖnh viÖn, nhµ v¨n hãa, khu thÓ thao...
• Lùa chän sè l−îng kh¸ch hµng ®¹i diÖn cho mçi nhãm (segment).
• Sau khi ®· lùa chän ®−îc kh¸ch hµng mÉu, tiÕn hµnh ghi chØ sè cña c¸c
c«ng t¬ TOU cña tõng kh¸ch hµng. Sè liÖu cÇn thu thËp ®èi víi mçi
c«ng t¬ trong vßng 12 th¸ng. Ngoµi ra cÇn ®ång thêi tiÕn hµnh kh¶o s¸t
bæ xung ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ®· lùa chän lµm mÉu (tiªu thô ®iÖn
n¨ng cña kh¸ch hµng trong thêi gian ®o ®Õm, sè l−îng s¶n phÈm, thêi
gian s¶n xuÊt trong n¨m…vv) ®Ó bæ xung c¸c th«ng tin cÇn thiÕt khi
x©y dùng biÓu ®å mÉu.
• Sau khi ®· sö lý xong sè liÖu ®−a vµo m« h×nh “Load Shape Modelling”
®Ó tÝnh ra biÓu ®å mÉu ngµy lµm viÖc, ngµy nghØ vµ ngµy cùc ®¹i cña
mçi kh¸ch hµng ®· lùa chän.
IV-4
• Trung b×nh céng biÓu ®å ngµy (d¹ng t−¬ng ®èi) cña tÊt c¶ c¸c kh¸ch
hµng ®· lùa chän trong mçi ph©n ngµnh sÏ cho biÓu ®å mÉu ngµy cña
ph©n ngµnh ®ã.
• BiÓu ®å mÉu ngµy cña tõng ngµnh sÏ ®−îc x©y dùng trªn c¬ së biÓu ®å
mÉu ngµy cña tõng ph©n ngµnh vµ tØ träng ®iÖn n¨ng tiªu thô cña ph©n
ngµnh ®ã ®èi víi tæng ®iÖn n¨ng tiªu thô cña tõng ngµnh.
b) Dù b¸o biÓu ®å ngµy ®iÓn h×nh
Trªn c¬ së biÓu ®å mÉu ngµy hiÖn t¹i cña c¸c ngµnh kÕt hîp víi sè liÖu dù b¸o
nhu cÇu ®iÖn n¨ng cña c¸c ngµnh, tiÕn hµnh dù b¸o biÓu ®å ngµy cña c¸c
ngµnh (theo c¸c MiÒn vµ Toµn quèc).
BiÓu ®å ngµy cña hÖ thèng b»ng tæng biÓu ®å ngµy cña c¸c ngµnh céng thªm
phÇn tæn thÊt vµ tù dïng.
2. Ph−¬ng ph¸p ®a håi qui
T−¬ng tù nh− ph−¬ng ph¸p luËn ®· tr×nh bµy ë phÇn dù b¸o nhu cÇu ®iÖn, dù
b¸o biÓu ®å ngµy ®iÓn h×nh còng dùa trªn c¬ së x©y dùng hµm håi quy biÓu thÞ
mèi t−¬ng quan gi÷a c«ng suÊt theo tõng giê cña hÖ thèng víi c¸c biÕn nh−:
D©n sè, GDP cña tõng ngµnh (C«ng nghiÖp, N«ng NghiÖp, DÞch vô), NhiÖt ®é,
§é Èm, L−îng m−a…
4.2
Lùa chän m« h×nh vµ ph−¬ng ph¸p dù b¸o nhu cÇu
®iÖn
Trong c¸c Tæng s¬ ®å tr−íc ®©y (cho ®Õn Tæng s¬ ®å V), viÖc dù b¸o nhu cÇu
tiªu thô ®iÖn th−êng ®−îc tiÕn hµnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp cho dù b¸o
ng¾n h¹n vµ ph−¬ng ph¸p ®µn håi cho dù b¸o dµi h¹n. Dù b¸o dµi h¹n duy nhÊt
b»ng ph−¬ng ph¸p ®µn håi dÉn ®Õn viÖc kh«ng cã sù ®èi chiÕu so s¸nh víi c¸c
kÕt qu¶ dù b¸o b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nªn ®é tin cËy cña kÕt qu¶ dù b¸o
kh«ng cao. H¬n n÷a, kÕt qu¶ dù b¸o b»ng ph−¬ng ph¸p ®µn håi phô thuéc rÊt
nhiÒu vµo viÖc ®¸nh gi¸ hÖ sè ®µn håi sö dông cho dù b¸o trong t−¬ng lai vµ
®iÒu nµy l¹i phô thuéc nhiÒu vµo kinh nghiÖm, quan ®iÓm cña c¸c chuyªn gia
dù b¸o. C¸c kÕt qu¶ dù b¸o trong TS§-V ®Òu thÊp h¬n so víi thèng kª thùc tÕ
lµ mét minh chøng cho viÖc dù b¸o hÖ sè ®µn håi thÊp cho giai ®o¹n qui ho¹ch.
§Ó phÇn nµo kh¾c phôc ®−îc nh÷ng bÊt cËp trªn, Qui ho¹ch ®iÖn-VI sÏ ¸p
dông c¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o sau:
a) Dù b¸o nhu cÇu tiªu thô ®iÖn
- §èi víi dù b¸o ng¾n h¹n (3-:-5 n¨m), sö dông ph−¬ng ph¸p dù b¸o trùc tiÕp,
cã ®èi chiÕu vµ so s¸nh kÕt qu¶ víi c¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o gi¸n tiÕp
IV-5
- §èi víi dù b¸o dµi h¹n (10-:-20 n¨m) sö dông 3 ph−¬ng ph¸p dù b¸o gi¸n
tiÕp nh− ®· nªu ë phÇn trªn. Ph©n tÝch, ®èi chiÕu vµ so s¸nh c¸c kÕt qu¶ dù b¸o
cña 3 ph−¬ng ph¸p ®Ó lùa chän kÕt qu¶ dù b¸o theo ph−¬ng ph¸p cã ®é tin cËy
cao h¬n
b) Dù b¸o biÓu ®å phô t¶i
Sö dông ph−¬ng ph¸p dù b¸o biÓu ®å theo ph−¬ng ph¸p tæng hîp, ®©y lµ
ph−¬ng ph¸p dù b¸o dùa trªn biÓu ®å mÉu ®−îc x©y dùng cho n¨m c¬ së (n¨m
2004) thùc tÕ cña ViÖt Nam.
Dù b¸o biÓu ®å b»ng ph−¬ng ph¸p ®a håi qui ®ßi hái chuçi sè liÖu thèng kª
trong qu¸ khø t−¬ng ®èi dµi, c¸c sè liÖu thèng kª cña ViÖt Nam ch−a ®¸p øng
®−îc yªu cÇu ®Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy cña kÕt qu¶ dù b¸o. Tuy nhiªn ph−¬ng
ph¸p nµy còng ®−îc sö dông ®Ó ®èi chiÕu so s¸nh víi h×nh d¸ng biÓu ®å ®−îc
x©y dùng b»ng ph−¬ng ph¸p tæng hîp nh»m kh¼ng ®Þnh kÕt qu¶ dù b¸o cña
ph−¬ng ph¸p nµy.
IV-6
4.3
Dù b¸o nhu cÇu tiªu thô ®iÖn giai ®o¹n quy ho¹ch
Trªn c¬ së ph©n tÝch, so s¸nh, ®èi chiÕu kÕt qu¶ dù b¸o nhu cÇu vÒ c«ng suÊt
vµ ®iÖn n¨ng cho giai ®o¹n 2006-2025 theo ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp (§a håi qui,
§µn håi, C−êng ®é) vµ cho giai ®o¹n 2006-2010 theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp
cho thÊy: C¸c kÕt qu¶ dù b¸o vÒ c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng cho giai ®o¹n 20062010 theo ph−¬ng ph¸p ®a håi qui kh«ng chªnh lÖch nhiÒu (tõ 1,3-:-3,9%) so
víi ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp. So s¸nh c¸c kÕt qu¶ dù b¸o cho giai ®o¹n 20062025 gi÷a hai ph−¬ng ph¸p ®a håi qui vµ ®µn håi cho thÊy c¸c kÕt qu¶ dù b¸o
cho giai ®o¹n 2006-2015 b»ng ph−¬ng ph¸p ®a håi qui cao h¬n so víi ph−¬ng
ph¸p ®µn håi nh−ng ë giai ®o¹n 2015-2025 l¹i thÊp h¬n, tuy nhiªn chªnh lÖch
gi÷a hai kÕt qu¶ dù b¸o dao ®éng trong kho¶ng tõ 3,4% ®Õn 8,1% tuú theo
kÞch b¶n. C¸c kÕt qu¶ dù b¸o b»ng ph−¬ng ph¸p c−êng ®é thÊp h¬n nhiÒu so
víi hai ph−¬ng ph¸p ®µn håi vµ ®a håi qui, thÊp h¬n tõ 21-:-31% tuú theo kÞch
b¶n dù b¸o. Nguyªn nh©n do c¸c sè liÖu thèng kª vÒ c−êng ®é tiªu thô ®iÖn
trong qu¸ khø cña tõng vïng theo tõng ph©n ngµnh kh¸c nhau kh«ng cã, dù
b¸o chØ dùa trªn c−êng ®é tiªu thô ®iÖn chung cña toµn quèc, chuçi sè liÖu
thèng kª còng kh«ng ®ñ dµi vµ ®é tin cËy cßn h¹n chÕ. Tõ c¸c ph©n tÝch, ®èi
chiÕu vµ so s¸nh trªn, c¸c kÕt qu¶ dù b¸o nhu cÇu vÒ c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng
cho giai ®o¹n 2006-2025 theo ph−¬ng ph¸p §a håi qui ®−îc lùa chän lµm c¸c
kÕt qu¶ dù b¸o trong Qui ho¹ch ®iÖn –VI. Tæng hîp kÕt qu¶ dù b¸o theo c¸c
ph−¬ng ph¸p vµ c¸c kÞch b¶n kh¸c nhau ®−îc cho trong Phô lôc 4.1
4.3.1
Dù b¸o nhu cÇu vÒ c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng cho c¸c miÒn
IV-7
Bảng 4.1 Dự báo nhu cầu điện miền Bắc
N¨m
2005
2010
H¹ng môc
GWh
%
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
359,1
7160,2
541,1
8720,0
767,7
17548,0
4013
2,05
40,80
3,08
49,69
4,37
100
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
359,1
7160,2
541,1
8720,0
767,7
17548,0
4013
2,05
40,80
3,08
49,69
4,37
100
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
359.1
7160.2
541.1
8720.0
767.7
17548.0
4013
2.05
40.80
3.08
49.69
4.37
100
GWh
%
KÞch b¶n thÊp
622,6
1,74
15985,5
44,62
1567,2
4,37
15588,8
43,51
2061,6
5,75
35825,8
100
7865
KÞch b¶n c¬ së
647,0
1,73
16430,5
43,94
1667,6
4,46
16502,9
44,13
2146,3
5,74
37394,3
100
8174
KÞch b¶n cao
669.4
1.72
17096.0
43.88
1718.0
4.41
17202.7
44.15
2274.1
5.84
38960.2
100
8517
2015
2020
2025
GWh
%
GWh
%
GWh
%
778,1
27322,1
2924,7
24567,2
3780,1
59372,1
12522
1,31
46,02
4,93
41,38
6,37
100
911,6
42158,7
4818,3
33684,4
6373,3
87946,3
17806
1,04
47,94
5,48
38,30
7,25
100
1082,0
62200,8
7791,8
44898,7
9592,6
125565,9
25193
0,86
49,54
6,21
35,76
7,64
100
830,2
29666,0
3086,1
26023,7
4626,5
64232,5
13480
1,29
46,19
4,80
40,51
7,20
100
1037,1
48309,2
5360,1
37264,4
8741,4
100712,2
20285
1,03
47,97
5,32
37,00
8,68
100
1294,7
74373,4
9080,9
52034,2
13285,8
150068,9
29959
0,86
49,56
6,05
34,67
8,85
100
854.5
30902.4
3150.8
27139.1
5096.1
67143.0
14091
1.27
46.02
4.69
40.42
7.59
100
1061.1
49906.0
5415.3
38518.2
9901.5
104802.1
21109
1.01
47.62
5.17
36.75
9.45
100
1318.4
76184.5
9336.4
53544.7
14986.4
155370.4
31017
0.85
49.03
6.01
34.46
9.65
100
Bảng 4.2 Dự báo nhu cầu điện miền Trung
N¨m
H¹ng môc
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
2005
GWh
84,9
1722,6
175,0
2391,4
207,0
4580,9
986
84,9
1722,6
175,0
2391,4
207,0
4580,9
986
84.9
1722.6
175.0
2391.4
207.0
4580.9
986
2010
%
GWh
2015
2025
GWh
%
GWh
%
GWh
%
1,85
37,60
3,82
52,20
4,52
100
KÞch b¶n thÊp
166,2
1,80
3718,4
40,24
492,5
5,33
4318,6
46,73
545,0
5,90
9240,7
100
1938
218,6
6427,2
827,5
6340,7
904,3
14718,3
3005
1,49
43,67
5,62
43,08
6,14
100
279,4
10619,8
1414,1
8871,9
1536,8
22722,0
4495
1,23
46,74
6,22
39,05
6,76
100
360,1
17171,4
2202,0
12358,6
2584,7
34676,8
6798
1,04
49,52
6,35
35,64
7,45
100
1,85
37,60
3,82
52,20
4,52
100
KÞch b¶n c¬ së
175,9
1,78
3988,4
40,37
549,3
5,56
4579,4
46,36
585,7
5,93
9878,6
100
2063
254,7
7398,6
1004,7
7306,8
1277,0
17241,7
3502
1,48
42,91
5,83
42,38
7,41
100
347,0
12890,0
1785,6
10768,6
2413,0
28204,3
5551
1,23
45,70
6,33
38,18
8,56
100
470,5
21736,8
2900,1
15507,1
4196,3
44810,7
8741
1,05
48,51
6,47
34,61
9,36
100
262.1
7707.0
1023.2
7617.2
1412.2
18021.8
3661
1.45
42.76
5.68
42.27
7.84
100.00
355.0
13316.1
1805.1
11130.1
2742.0
29348.3
5776
1.21
45.37
6.15
37.92
9.34
100.00
479.1
22266.1
3020.7
16001.5
4618.1
46385.4
9048
1.03
48.00
6.51
34.50
9.96
100.00
1.85
37.60
3.82
52.20
4.52
100.00
%
2020
KÞch b¶n cao
182.0
1.77
4149.9
40.32
565.8
5.50
4773.6
46.38
620.6
6.03
10291.9
100.00
2149
IV-9
Bảng 4.3 Dự báo nhu cầu điện miền Nam
N¨m
H¹ng môc
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
C«ng suÊt (MW)
2005
GWh
213,8
12023,8
1306,0
9062,2
945,7
23551,4
4682
213,8
12023,8
1306,0
9062,2
945,7
23551,4
4682
213.8
12023.8
1306.0
9062.2
945.7
23551.4
4682
2010
2015
%
2020
GWh
2025
%
GWh
GWh
%
0,91
51,05
5,55
38,48
4,02
100
KÞch b¶n thÊp
378,8
0,81
24351,0
51,93
3586,7
7,65
16134,9
34,41
2440,2
5,20
46891,8
100
9041
%
GWh
%
446,1
39641,6
5539,7
22930,2
4250,3
72807,9
13605
0,61
54,45
7,61
31,49
5,84
100
525,2
58874,4
8278,3
31194,9
6891,5
105764,3
19439
0,50
55,67
7,83
29,49
6,52
100
623,3
84425,9
12416,3
40872,0
9931,4
148268,8
27006
0,42
56,94
8,37
27,57
6,70
100
0,91
51,05
5,55
38,48
4,02
100
KÞch b¶n c¬ së
406,3
0,82
25906,1
51,98
3951,2
7,93
16960,1
34,03
2614,6
5,25
49838,4
100
9564
539,5
44494,4
6436,8
26446,7
5568,9
83486,3
15521
0,65
53,30
7,71
31,68
6,67
100
677,2
69866,8
10172,7
37596,0
10030,9
128343,7
23467
0,53
54,44
7,93
29,29
7,82
100
845,4
103186,0
15568,7
51567,4
15112,5
186280,0
33759
0,45
55,39
8,36
27,68
8,11
100
0.91
51.05
5.55
38.48
4.02
100
KÞch b¶n cao
420.4
0.81
26955.5
51.94
4070.5
7.84
17679.3
34.07
2770.2
5.34
51895.9
100
9959
555.3
46348.9
6654.0
27655.3
5976.2
87189.7
16210
0.64
53.16
7.63
31.72
6.85
100
692.9
72176.0
10498.7
39043.8
10999.5
133411.0
24393
0.52
54.10
7.87
29.27
8.24
100
860.9
105698.7
16393.2
53543.0
16136.1
192631.8
34910
0.45
54.87
8.51
27.80
8.38
100
4.3.2 Dù b¸o nhu cÇu vÒ c«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng toµn quèc
Bảng 4.4 Dự báo nhu cầu điện toàn quốc đến năm 2025 theo PP Gián tiếp (Simple-E)
N¨m
H¹ng môc
2005
GWh
2010
%
GWh
2015
%
GWh
2020
%
GWh
2025
%
GWh
%
KÞch b¶n thÊp
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
658
1,44
1168
1,27
1443
0,98
1716
0,79
2065
0,67
20909
45,77
44055
47,91
73391
49,96
111653
51,59
163798
53,09
2022
4,43
5636
6,13
9292
6,33
14511
6,70
22410
7,26
20173
44,16
36042
39,20
53838
36,65
73751
34,08
98129
31,81
1920
4,20
5047
5,49
8935
6,08
14802
6,84
22109
7,17
45682
100
91948
100
146898
100
216433
100
308511
100
Tæn thÊt truyÒn t¶i & ph©n phèi
Tù dïng
§iÖn s¶n xuÊt
C«ng suÊt cùc ®¹i: Pmax (MW)
B×nh qu©n ®Çu ng−êi (kWh/ng−êi)
12,0
10,8
9,6
8,5
7,5
2,7
3,0
3,6
4,0
4,2
53567
106669
169238
247352
349390
9512
18513
28671
40922
57804
549
1048
1579
2189
2997
KÞch b¶n c¬ së
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
658
1,44
1229
1,27
1624
0,98
2061
0,80
2611
0,68
20909
45,77
46325
47,70
81559
49,44
131066
50,95
199296
52,29
2022
4,43
6168
6,35
10528
6,38
17319
6,73
27550
7,23
20173
44,16
38042
39,17
59777
36,24
85629
33,28
119109
31,25
IV-11
N¨m
H¹ng môc
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
2005
GWh
B×nh qu©n ®Çu ng−êi (kWh/ng−êi)
GWh
%
GWh
2020
%
GWh
2025
%
GWh
%
4,20
5347
5,51
11472
6,95
21185
8,24
32595
8,55
45682
100
97111
100
164961
100
257260
100
381160
100
Tù dïng
C«ng suÊt cùc ®¹i: Pmax (MW)
%
2015
1920
Tæn thÊt truyÒn t¶i & ph©n phèi
§iÖn s¶n xuÊt
2010
12,0
10,8
9,6
8,5
7,5
2,7
3,0
3,6
4,0
4,2
53567
112658
190047
294012
431664
9512
19553
32196
48642
71416
549
1106
1774
2629
3703
KÞch b¶n cao
N«ng, L©m nghiÖp & Thuû s¶n
C«ng nghiÖp & X©y dùng
Th−¬ng m¹i & Kh. S¹n, Nh. hµng
Qu¶n lý & Tiªu dïng d©n c−
C¸c ho¹t ®éng kh¸c
§iÖn th−¬ng phÈm
658
1.44
1272
1.26
1672
0.97
2109
0.79
2658
0.67
20909
45.77
48201
47.65
84958
49.29
135398
50.60
204149
51.76
2022
4.43
6354
6.28
10828
6.28
17719
6.62
28750
7.29
20173
44.16
39656
39.21
62412
36.21
88692
33.15
123089
31.21
1920
4.20
5665
5.60
12485
7.24
23643
8.84
35741
9.06
45682
100
101148
100
172354
100
267561
100
394388
100
Tæn thÊt truyÒn t¶i & ph©n phèi
Tù dïng
§iÖn s¶n xuÊt
C«ng suÊt cùc ®¹i: Pmax (MW)
B×nh qu©n ®Çu ng−êi (kWh/ng−êi)
12.0
10.8
9.6
8.5
7.5
2.7
3.0
3.6
4.0
4.2
53567
117341
198565
305784
446645
9512
20365
33639
50590
73894
549
1152
1853
2734
3872
IV-12
Dù b¸o chÕ ®é tiªu thô ®iÖn cña toµn quèc
C¸c kÕt qu¶ dù b¸o biÓu ®å cho tõng miÒn vµ toµn quèc theo ph−¬ng
ph¸p tæng hîp cho 12 th¸ng cña c¸c n¨m mèc ®−îc cho trong Phô lôc 4.2.
Hình 4.1: Biểu đồ ngày HTĐ toàn quốc mùa hè
60000
50000
2003 Mïa hÌ
Ng. Cùc ®¹i
MW
40000
2004 Mïa hÌ
Ng. Cùc ®¹i
30000
2005 Mïa hÌ
Ng. Cùc ®¹i
2010 Mïa hÌ
Ng. Cùc ®¹i
20000
2015 Mïa hÌ
Ng. Cùc ®¹i
2020 Mïa hÌ
Ng. Cùc ®¹i
10000
2025 Mïa hÌ
Ng. Cùc ®¹i
0
1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
21
23
Giê
60000
50000
2003 Mïa hÌ Ng.
B×nh th−êng
40000
MW
4.3.3
2004 Mïa hÌ Ng.
B×nh th−êng
30000
2005 Mïa hÌ Ng.
B×nh th−êng
2010 Mïa hÌ Ng.
B×nh th−êng
20000
2015 Mïa hÌ Ng.
B×nh th−êng
2020 Mïa hÌ Ng.
B×nh th−êng
10000
2025 Mïa hÌ Ng.
B×nh th−êng
0
1
3
5
7
9
11
13
Giê
15
17
19
21
23
Hình 4.2: Biểu đồ ngày HTĐ toàn quốc mùa đông
70000
60000
50000
2003 Mïa ®«ng
Ngµy. Cùc ®¹i
2004 Mïa ®«ng
Ngµy. Cùc ®¹i
MW
40000
2005 Mïa ®«ng
Ngµy. Cùc ®¹i
30000
2010 Mïa ®«ng
Ngµy. Cùc ®¹i
2015 Mïa ®«ng
Ngµy. Cùc ®¹i
20000
2020 Mïa ®«ng
Ngµy. Cùc ®¹i
10000
2025 Mïa ®«ng
Ngµy. Cùc ®¹i
0
1
3
5
7
9
11
13
15
17
19
21
23
Giê
60000
50000
2003 Mïa ®«ng
Ng. B×nh th−êng
MW
40000
2004 Mïa ®«ng
Ng. B×nh th−êng
30000
2005 Mïa ®«ng
Ng. B×nh th−êng
2010 Mïa ®«ng
Ng. B×nh th−êng
20000
2015 Mïa ®«ng
Ng. B×nh th−êng
2020 Mïa ®«ng
Ng. B×nh th−êng
10000
2025 Mïa ®«ng
Ng. B×nh th−êng
0
1
3
5
7
9
11
13
15
Giê
IV-14
17
19
21
23
4.4
Ch−¬ng tr×nh qu¶n lý nhu cÇu (DSM)
4.4.1
T×nh h×nh thùc hiÖn DSM ë ViÖt Nam
N¨m 1997, Ng©n hµng ThÕ giíi cïng víi C«ng ty t− vÊn Hagler Bailley (Mü)
®· hç trî EVN thùc hiÖn dù ¸n “§¸nh gi¸ tiÒm n¨ng Qu¶n lý nhu cÇu ë ViÖt
nam” nh»m x¸c ®Þnh tiÒm n¨ng qu¶n lý nhu cÇu (DSM) ®Ó hç trî cho c«ng
nghiÖp n¨ng l−îng ®¸p øng nhu cÇu ®iÖn trong t−¬ng lai. Dù ¸n trªn ®· ®i ®Õn
kÕt luËn r»ng DSM cã tiÒm n¨ng lín trong viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t¨ng tr−ëng
nhu cÇu ®iÖn ë ViÖt nam, ®ång thêi dù ¸n còng chØ ra nh÷ng kh¶ n¨ng tiÕt
kiÖm ®iÖn hiÖu qu¶ trong mét sè khu vùc kinh tÕ vµ thiÕt bÞ tiªu thô ®iÖn. B¸o
c¸o cña c«ng ty t− vÊn Hagler Bailley còng khuyÕn nghÞ ph−¬ng thøc triÓn
khai mét ch−¬ng tr×nh DSM gåm 2-3 giai ®o¹n, ch−¬ng tr×nh dù kiÕn cho ®Õn
n¨m 2010 sÏ c¾t gi¶m ®−îc 770 MW c«ng suÊt ®Ønh vµ h¬n 3.550 GWh mçi
n¨m. Giai ®o¹n thø nhÊt do SIDA Thôy §iÓn tµi trî víi tæng gi¸ trÞ lµ 29 triÖu
SEK (kho¶ng 2,96 triÖu ®«la Mü) ®· ®−îc triÓn khai tõ cuèi n¨m 2000. Trong
giai ®o¹n nµy, nhãm DSM cña EVN ®−îc thµnh lËp, h×nh thµnh n¨ng lùc
nghiªn cøu phô t¶i, triÓn khai thÝ ®iÓm mét ch−¬ng tr×nh qu¶n lý phô t¶i vµ mét
sè ch−¬ng tr×nh DSM thÝ ®iÓm kh¸c, x©y dùng kh¶ n¨ng thùc hiÖn kiÓm to¸n
n¨ng l−îng trong EVN, chuÈn bÞ b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi cho Giai ®o¹n 2
cña ch−¬ng tr×nh DSM; Bé X©y dùng (MoC) sÏ x©y dùng tiªu chuÈn hiÖu qu¶
n¨ng l−îng ®èi víi c¸c toµ nhµ; vµ Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng
(MoSTE) sÏ nghiªn cøu ®−a ra c¸c tiªu chuÈn hiÖu qu¶ n¨ng l−îng ®èi víi c¸c
thiÕt bÞ chiÕu s¸ng vµ ®éng c¬ c«ng nghiÖp. Bé C«ng nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm
qu¶n lý ®iÒu hµnh toµn bé dù ¸n.
A. Mét sè ch−¬ng tr×nh DSM ®∙ ®−îc thùc hiÖn
• Gi¸ ®iÖn theo thêi gian (Tæng C«ng ty ®iÖn lùc ViÖt Nam)
Gi¸ ®iÖn theo thêi gian cho c¸c kh¸ch hµng lín b¾t ®Çu ®−îc triÓn khai tõ n¨m
1995, tuy nhiªn trªn thùc tÕ míi chØ ®−îc ¸p dông tõ n¨m 1998 do viÖc l¾p ®Æt
c«ng t¬ bÞ chËm trÔ. BiÓu gi¸ ®iÖn ®−îc ¸p dông hiÖn nay dùa trªn nghÞ ®Þnh
05/1999/TT-LT/BVGCP-BCN ra ngµy 24 th¸ng 9 n¨m 1999. Tuy nhiªn biÓu
gi¸ ®iÖn nµy lµ ch−a phï hîp víi chi phÝ biªn cung cÊp ®iÖn. EVN ®· tiÕn hµnh
l¾p ®Æt c«ng t¬ ®o ®Õm theo thêi gian (TOU) cho c¸c khu c«ng nghiÖp chÕ
xuÊt, kh¸ch s¹n vµ c¸c kh¸ch hµng tiªu thô ®iÖn lín. Mét sè kh¸ch hµng ®·
ph¶n øng b»ng c¸ch l¾p ®Æt c¸c tæ m¸y ph¸t diesel vµ c¾t khái l−íi ®iÖn trong
thêi gian cao ®iÓm ®Ó ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn liªn tôc vµ æn ®Þnh cho s¶n xuÊt
kinh doanh vµ còng nh»m tr¸nh ph¶i tr¶ møc gi¸ cao ®iÓm. EVN vµ c¸c C«ng
ty ®iÖn lùc còng ®· vÊp ph¶i mét vµi ph¶n øng cña kh¸ch hµng ®èi víi viÖc l¾p
IV-15
®Æt c«ng t¬ TOU vµ ®ång thêi còng gÆp khã kh¨n do thiÕu vèn ®Çu t− ®Ó cã thÓ
thùc hiÖn l¾p ®Æt lo¹i c«ng t¬ nµy cho tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng cã nhu cÇu nh− ®·
quy ®Þnh trong biÓu gi¸ ®iÖn hiÖn hµnh.
Theo b¸o c¸o cña c¸c C«ng ty ®iÖn lùc (CT§L), doanh thu cña mét sè CT§L
®· bÞ gi¶m ®i do nhiÒu kh¸ch hµng ®· chuyÓn phô t¶i cña hä sang giê b×nh
th−êng hoÆc giê thÊp ®iÓm. §iÒu ®ã chøng tá r»ng biÓu ®å phô t¶i c«ng nghiÖp
®· ®−îc ®Çy lªn vµ ®· cã t¸c dông gi¶m phô t¶i ®Ønh.
• Ch−¬ng tr×nh khuyÕn khÝch kh¸ch hµng
Tõ n¨m 1997 Tæng C«ng ty ®iÖn lùc ViÖt nam ®· thùc hiÖn mét ch−¬ng
tr×nh n©ng cao nhËn thøc c«ng céng liªn quan ®Õn mét chiÕn dÞch qu¶ng c¸o
trªn b¸o, ti vi vµ c¸c tê r¬i tíi c¸c kh¸ch hµng. ChiÕn dÞch qu¶ng c¸o dùa vµo
tÝnh tù gi¸c cña c¸c kh¸ch hµng trong viÖc gióp EVN lµm gi¶m phô t¶i cao
®iÓm b»ng c¸ch t¾t c¸c thiÕt bÞ kh«ng cÇn thiÕt t¹i c¸c giê cao ®iÓm vµ t¨ng d¶i
®iÒu chØnh nhiÖt trong m«i tr−êng ®iÒu hoµ nhiÖt ®é. §Õn nay ch−a cã mét
®¸nh gi¸ chÝnh thøc vÒ ¶nh h−ëng cña chiÕn dÞch nµy.
• §iÒu khiÓn phô t¶i b»ng sãng t¹i hai thµnh phè Hµ Néi vµ Hå ChÝ Minh
Hai CT§L cã s¶n l−îng ®iÖn n¨ng lín ®· thö nghiÖm tÝnh kh¶ thi cña
ch−¬ng tr×nh l¾p ®Æt ®iÒu khiÓn phô t¶i b»ng sãng cho c¸c kh¸ch hµng lín
nh»m x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng ¸p dông cña thiÕt bÞ nµy trong c¸c giê cao ®iÓm vµ
trong nh÷ng thêi ®iÓm thiÕu hôt c«ng suÊt ph¸t. C¸c kh¸ch hµng chñ yÕu lµ c¸c
c¬ quan nhµ n−íc, kh¸ch s¹n, nhµ hµng cã c¸c thiÕt bÞ lµm nãng l¹nh (m¸y
®iÒu hoµ, b×nh ®un n−íc nãng, qu¹t th«ng giã). Tæng C«ng ty ®iÖn lùc can
thiÖp vµo qui tr×nh hoÆc kiÓm so¸t viÖc sö dông n¨ng l−îng, ®Æc biÖt trong
tr−êng hîp thiÕu c¸c khuyÕn khÝch vÒ gi¸ ®iÖn. Cho ®Õn nay viÖc ¸p dông
ch−¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn phô t¶i b»ng sãng chØ dõng l¹i ë møc ®é nghiªn cøu v×
ch−a cã bÊt cø mét biÖn ph¸p khuyÕn khÝch nµo ®−îc ¸p dông cho kh¸ch hµng
tham gia ch−¬ng tr×nh.
• Ch−¬ng tr×nh kiÓm to¸n n¨ng l−îng
Trong khu«n khæ ch−¬ng tr×nh vÒ sö dông hiÖu qu¶ n¨ng l−îng (VECP) cña
Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng, c«ng t¸c ®µo t¹o vµ tiÕn hµnh kiÓm
to¸n thÝ ®iÓm mét sè c¬ së c«ng nghiÖp vµ th−¬ng m¹i t¹i c¸c thµnh phè lín
nh− Hµ néi, H¶i Phßng, Hå ChÝ Minh, §µ N½ng vµ CÇn Th¬ ®· ®−îc tiÕn hµnh
víi sù phèi hîp chÆt chÏ cña c¸c tr−êng ®¹i häc ë ®Þa ph−¬ng víi c¸c c«ng ty
t− vÊn t− nh©n. Bªn c¹nh ®ã mét sè nhµ tµi trî bao gåm NhËt vµ Ph¸p còng ®·
tµi trî cho mét sè dù ¸n kiÓm to¸n n¨ng l−îng xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp vµ ®i ®Õn
kÕt luËn r»ng c¬ héi ®Çu t− cho c¸c dù ¸n tiÕt kiÖm n¨ng l−îng lµ hoµn toµn
kh¶ thi vÒ tµi chÝnh mÆc dï hä kh«ng −íc tÝnh tiÒm n¨ng hiÖu qu¶ n¨ng l−îng
(EE) cho c¶ ph¹m vi quèc gia hay toµn bé khu vùc c«ng nghiÖp. Ng©n hµng thÕ
giíi vµ Quü m«i tr−êng toµn cÇu (GEF) ®· kh¶o s¸t mét sè xÝ nghiÖp c«ng
IV-16
nghiÖp vµ cã nhËn ®Þnh r»ng, do t×nh tr¹ng c«ng nghÖ l¹c hËu, tuæi thä thiÕt bÞ
cao, tiÒm n¨ng tiÕt kiÖm n¨ng l−îng thùc thÕ lµ rÊt lín vµ còng chØ ra c¸c ®èi
t−îng thiÕt bÞ hµng ®Çu cÇn c¶i t¹o hoÆc thay thÕ nh− lß h¬i, ®éng c¬, hÖ thèng
qu¶n lý/®iÒu khiÓn n¨ng l−îng,... víi thêi gian thu håi vèn t−¬ng ®èi ng¾n vµ
lîi nhuËn cao. Tuy nhiªn, nh÷ng kh¶o s¸t trªn còng kÕt luËn r»ng møc ®é æn
®Þnh cña c¸c qu¸ tr×nh ®æi míi thiÕt bÞ nãi trªn cã thÓ cßn ch−a ®−îc x¸c ®Þnh
do tiÕn tr×nh ®æi míi c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp quèc doanh hiÖn nay vµ c¸c
thiÕt bÞ hoÆc ®−îc hiÖn ®¹i ho¸ hoÆc ph¶i bá h¼n.
B. C¸c ch−¬ng tr×nh bæ trî
• C¸c ch−¬ng tr×nh IDA cña Ng©n hµng thÕ giíi (WB)
Ng©n hµng thÕ giíi b¾t ®Çu trî gióp cho ngµnh n¨ng l−îng ViÖt nam tõ n¨m
1994. WB ®· tµi trî cho nhiÒu dù ¸n thuéc rÊt nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng cña
ngµnh nh−:
- T¨ng c−êng kh¶ n¨ng c¸c c¬ quan qu¶n lý n¨ng l−îng hiÖn t¹i bao gåm
c¶ c¸c ®¬n vÞ cung cÊp ®iÖn ë n«ng th«n;
- TriÓn khai c¸c ph−¬ng thøc vµ cÊu tróc qu¶n lý th−¬ng m¹i;
- X©y dùng khu«n khæ ph¸p lý vµ ®iÒu hµnh ngµnh n¨ng l−îng;
- T¹o ®iÒu kiÖn thu hót vèn vµ tham gia qu¶n lý cña khu vùc t− nh©n vµo
ngµnh n¨ng l−îng. Tµi trî cña WB nh»m h−íng tíi cung cÊp vµ sö
dông n¨ng l−îng hîp lý h¬n th«ng qua: (1) c¶i thiÖn hiÖu suÊt l−íi ®iÖn
truyÒn t¶i vµ ph©n phèi cña EVN, (2) triÓn khai ph−¬ng thøc qu¶n lý
th−¬ng m¹i vµ ®æi míi biÓu gi¸ ®iÖn b¸n bu«n néi bé trong ph¹m vi
EVN vµ c¸c c«ng ty ®iÖn lùc thµnh viªn; (3) t¹o ®iÒu kiÖn cho khu vùc
t− nh©n tham gia vµo ngµnh ®iÖn; (4) giíi thiÖu DSM víi EVN vµ c¸c
c«ng ty ®iÖn lùc thµnh viªn.
• Tæng s¬ ®å ph¸t triÓn c¸c ch−¬ng tr×nh b¶o tån vµ hiÖu qu¶ n¨ng l−îng
(EC&E)
Th«ng qua tµi trî song ph−¬ng, phÇn lín lµ tõ Hµ lan vµ §øc, MoSTE ®· tiÕn
hµnh x©y dùng “Tæng s¬ ®å ph¸t triÓn c¸c ch−¬ng tr×nh b¶o tån vµ hiÖu qu¶
n¨ng l−îng (EC&E)”. Ch−¬ng tr×nh tæng thÓ nµy sÏ t¹o dùng ë tÇm quèc gia
c¸c ch−¬ng tr×nh hiÖu qu¶ n¨ng l−îng (EE) víi sù trî gióp cña c¸c khu«n khæ
chÝnh s¸ch, thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh kiÓm to¸n n¨ng l−îng, thµnh lËp c¸c trung
t©m b¶o tån n¨ng l−îng ë c¸c tØnh vµ thµnh phè thùc hiÖn chøc n¨ng hç trî kü
thuËt EE, vµ x©y dùng mét quü c«ng céng nh»m tµi trî cho ho¹t ®éng EE cña
c¸c kh¸ch hµng tiªu thô n¨ng l−îng. Mét kÕ ho¹ch dù kiÕn cho ch−¬ng tr×nh
ph¸t triÓn b¶o toµn vµ sö dông hiÖu qu¶ n¨ng l−îng ®· ®−îc xuÊt b¶n vµo n¨m
1998.
Nghiªn cøu ®· ®−îc tiÕn hµnh trong khu«n khæ cña dù ¸n nµy bao gåm c¶
phÇn ®ãng gãp cña nh÷ng kh¸ch hµng lín nhÊt ®èi víi viÖc tiªu thô ®iÖn vµ
phÇn ®ãng gãp cña phô t¶i ¸nh s¸ng sinh ho¹t vµ c«ng nghiÖp t¹i c¸c giê cao
IV-17
®iÓm. Ch−¬ng tr×nh EC & E ®· ®−a ra ®Ò xuÊt c¸c nh÷ng thiÕt bÞ sö dông ®iÖn
nµy cÇn ®−îc −u tiªn nh»m lµm gi¶m phô t¶i t¹i giê cao ®iÓm. Ch−¬ng tr×nh
nµy ®· ®ãng gãp cho kÕ ho¹ch nh»m b¶o toµn vµ sö dông n¨ng l−îng hîp lý tõ
n¨m 1996 ®Õn 2000 víi c¸c môc tiªu sau:
Ö
Gi¶m tõ 8 - 10 % tæng tiªu thô n¨ng l−îng cuèi cïng (t−¬ng ®−¬ng
1,2 - 1,4 triÖu TOE) n¨m 2000.
Ö
Gi¶m 150-200 MW c«ng suÊt ë thêi ®iÓm cao ®iÓm cña phô t¶i ®Ønh.
Ö
Gi÷ cho c−êng ®é sö dông n¨ng l−îng trªn ®¬n vÞ tæng s¶n phÈm
quèc néi (GDP) kh«ng ®æi ë gi¸ trÞ 0,4 ktoe/US$ so víi møc t¨ng
hiÖn thêi lµ 10% hµng n¨m.
Ö
Ch−¬ng tr×nh còng v¹ch ra lÞch tr×nh cô thÓ cho viÖc thùc hiÖn. Mét
nghÞ ®Þnh vÒ b¶o toµn vµ sö dông n¨ng l−îng hîp lý sÏ ®−îc ®Ö tr×nh
lªn Thñ t−íng chÝnh phñ phª duyÖt trong khu«n khæ ch−¬ng tr×nh.
Ch−¬ng tr×nh nµy cÇn mét ng©n quü lín (kho¶ng 20 triÖu ®«la) ®Ó hoµn thµnh
toµn bé ch−¬ng tr×nh vµ còng yªu cÇu mét kho¶n kinh phÝ ®¸ng kÓ hµng n¨m
cña nhµ n−íc ®Ó duy tr× ho¹t ®éng cña ch−¬ng tr×nh.
Ch−¬ng tr×nh ®· cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¸c ho¹t ®éng vÒ sö dông n¨ng l−îng
tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ trªn qui m« toµn quèc vµ NghÞ ®Þnh vÒ “Sö dông n¨ng
l−îng tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶” ®· ®−îc chÝnh phñ ban hµnh vµo n¨m 2003.
C. HiÖn tr¹ng thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh DSM
c.1. ChiÕu s¸ng c«ng céng vµ chiÕu s¸ng ®−êng phè
Cho ®Õn nay nhiÒu dù ¸n thÝ ®iÓm vÒ chiÕu s¸ng ®−êng phè ®· vµ ®ang ®−îc
tiÕn hµnh ë ViÖt nam. §Çu n¨m 2001 b¾t ®Çu mét ch−¬ng tr×nh lín vÒ hiÖu qu¶
sö dông n¨ng l−îng trong chiÕu s¸ng c«ng céng; pha thø nhÊt trÞ gi¸ 400 ngµn
®« la Mü ®−îc tµi trî bëi quü m«i tr−êng toµn cÇu cña UNDP (GEF). Môc
tiªu cña ch−¬ng tr×nh nµy lµ:
• Gióp ChÝnh phñ thóc ®Èy vµ thùc hiÖn hÖ thèng chiÕu s¸ng míi vµ cã
hiÖu suÊt cao th«ng qua viÖc ®æi míi hÖ thèng ph©n phèi
• Nh»m ®iÒu chØnh viÖc tiÕt kiÖm n¨ng l−îng qua xem xÐt t¸c ®éng cña
môc tiªu trªn.
• T¹o c¬ së cho viÖc thiÕt lËp tiªu chuÈn quèc gia vÒ chiÕu s¸ng ®−êng
phè vµ chiÕu s¸ng ngoµi trêi cña ngµnh dÞch vô b−u ®iÖn.
• ThiÕt lËp ch−¬ng tr×nh trî gióp nhµ s¶n xuÊt, ®µo t¹o vµ qu¶n lý chiÕu
s¸ng
• T¹o c¬ chÕ hîp lý ®¸p øng cho nhu cÇu chiÕu s¸ng hiÖn t¹i b»ng c¸ch
®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña thÞ tr−êng ®Ó cã thÓ ¸p dông réng r·i.
IV-18
c.2. Ch−¬ng tr×nh tiÕt kiÖm n¨ng l−îng cho c¸c doanh nghiÖp võa
vµ nhá cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng (MoSTE)
Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng (MoSTE) tr−íc ®©y, nay lµ Bé Khoa
häc vµ c«ng nghÖ (MoST) ®· tho¶ thuËn víi UNDP vµ Quü m«i tr−êng toµn
cÇu (GEF) thµnh lËp mét ch−¬ng tr×nh nh»m thóc ®Èy sö dông hiÖu qu¶ n¨ng
l−îng cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Ch−¬ng tr×nh ®−îc triÓn khai giai
®o¹n 1 tõ n¨m 2002-2004. Giai ®o¹n 2 sÏ b¾t ®Çu thùc hiÖn tõ Quý 4/2005 ®Õn
n¨m 2010.
c.3. Ch−¬ng tr×nh DSM (Giai ®o¹n 1)
Dù kiÕn sÏ gi¶m 166 MW phô t¶i ®Ønh ë thêi ®iÓm n¨m 2002 bao gåm néi
dung sau:
• X©y dùng ban ®iÒu hµnh DSM trong EVN vµ n©ng cao n¨ng lùc cña
Ban thiÕt kÕ, thùc hiÖn gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ c¸c biÖn ph¸p DSM.
• N©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu phô t¶i trong EVN.
• ThiÕt kÕ vµ thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu qu¶n lý phô t¶i thÝ ®iÓm
trong kho¶ng 100 kh¸ch hµng th−¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp lín.
• ChuÈn bÞ vµ thùc hiÖn mét luËt x©y dùng mang tÝnh th−¬ng m¹i liªn
quan ®Õn hiÖu qu¶ n¨ng l−îng.
• Ph¸t triÓn c¸c tiªu chuÈn quèc gia vÒ ®éng c¬ vµ thiÕt bÞ chiÕu s¸ng cã
hiÖu suÊt cao vµ mét c¬ chÕ thùc hiÖn.
• Thùc hiÖn thÝ ®iÓm ch−¬ng tr×nh chiÕu s¸ng c«ng céng thµnh phè.
• Thùc hiÖn thÝ ®iÓm kiÓm to¸n n¨ng l−îng.
• ChuÈn bÞ nghiªn cøu kh¶ thi cho viÖc thùc hiÖn Giai ®o¹n 2 cña kÕ
ho¹ch hµnh ®éng DSM toµn quèc.
Giai ®o¹n 1 b¾t ®Çu tõ cuèi n¨m 2000 vµ kÕt thóc vµo cuèi n¨m 2003. Mét sè
ch−¬ng tr×nh thÝ ®iÓm nµo ®· ®−îc hoµn thµnh trong giai ®o¹n 1, hiÖn nay
EVN ®ang tÝch cùc chuÈn bÞ ®Ó cã thÓ triÓn khai trªn diÖn réng.
IV-19
4.4.2 §¸nh gi¸ tiÒm n¨ng DSM ë ViÖt Nam
4.4.2.1. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng DSM cña mét sè thµnh phÇn phô
t¶i trong hÖ thèng ®iÖn
A. C¬ cÊu tiªu thô ®iÖn n¨ng theo ngµnh vµ biÓu ®å phô t¶i cùc ®¹i
hÖ thèng toµn quèc 2000 - 2004
Mét trong nh÷ng néi dung rÊt quan träng trong nghiªn cøu øng dông DSM lµ
nghiªn cøu ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng t¸c ®éng cña DSM. Tuy nhiªn, ph¹m vi t¸c
®éng cña DSM rÊt réng. NÕu dùa trªn gãc ®é ®¸nh gi¸ kinh tÕ cña c¸c thµnh
phÇn tham gia øng dông DSM th× DSM t¸c ®éng ®Õn: Qu¶n lý hÖ thèng ®iÖn,
phô t¶i øng dông DSM, phô t¶i kh«ng tham gia øng dông DSM, thÞ tr−êng cung
cÊp n¨ng l−îng, chÝnh s¸ch x· héi. Riªng ®èi víi qu¶n lý hÖ thèng ®iÖn, øng
dông DSM lµm thay ®æi ®å thÞ phô t¶i vµ do ®ã sÏ t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh thiÕt
kÕ vµ vËn hµnh hÖ thèng ®iÖn.
Trong quan hÖ vÒ DSM t¸c ®éng lµm thay ®æi phô t¶i th× ®Æc tr−ng cña DSM
th−êng lµ chi phÝ ®Ó thùc hiÖn DSM, cßn sù thay ®æi cña phô t¶i ®−îc ph¶n ¸nh
th«ng qua c¸c ®Æc tr−ng cña ®å thÞ phô t¶i. Quan hÖ nµy chØ cã thÓ x©y dùng
®−îc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn rÊt cô thÓ tïy thuéc nhiÒu yÕu tè ch¼ng h¹n nh−
ph−¬ng ph¸p qu¶n lý phô t¶i, ®Æc ®iÓm tiªu thô ®iÖn cña phô t¶i, cÊu tróc l−íi
®iÖn. C¸c d¹ng nµy th−êng lµ:
• Chi phÝ cho DSM theo l−îng gi¶m c«ng suÊt ®Ønh (cùc ®¹i) cña ®å thÞ phô
t¶i.
• Chi phÝ cho DSM theo tæng l−îng gi¶m ®iÖn n¨ng cña ®å thÞ phô t¶i.
• Chi phÝ cho DSM theo l−îng dÞch chuyÓn c«ng suÊt (tõ cao sang thÊp
®iÓm).
Nh− vËy môc tiªu cña DSM lµ biÕn ®æi h×nh d¸ng biÓu ®å phô t¶i theo mong
muèn. Do vËy tr−íc hÕt cÇn ph¶i nghiªn cøu tæng quan vÒ c¬ cÊu tiªu thô ®iÖn
theo tõng ngµnh v× sù thay ®æi trong c¬ cÊu tiªu thô ®iÖn sÏ dÉn ®Õn sù thay ®æi
cña biÓu ®å phô t¶i hÖ thèng.
a1. C¬ cÊu tiªu thô ®iÖn theo ngµnh
Theo ph©n lo¹i, phô t¶i ®iÖn cã 5 thµnh phÇn sau: (1) N«ng-l©m-ng−
nghiÖp; (2) C«ng nghiÖp-X©y dùng; (3) Th−¬ng nghiÖp-Kh¸ch s¹n-Nhµ hµng;
(4) Qu¶n lý - tiªu dïng d©n c− vµ (5) C¸c ho¹t ®éng kh¸c.
VÒ dù b¸o ®iÖn n¨ng theo tõng thµnh phÇn phô t¶i trªn vµ theo tõng n¨m trong
giai ®o¹n 2005-2025 ®−îc thÓ hiÖn râ trong ch−¬ng IV.
IV-20
- Xem thêm -
.PDF 
41 
216 
71 
