Tài liệu Qhdvi_chapi_hientrang

Ch−¬ng I HiÖn tr¹ng ®iÖn lùc quèc gia 1.1 C¬ cÊu tæ chøc cña ngµnh ®iÖn ViÖt Nam 1.1.1 Tæng C«ng Ty §iÖn Lùc ViÖt Nam (EVN) Tæng C«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam (EVN) ®−îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 562/TTg ngµy 10/10/1994 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ. C¬ cÊu tæ chøc cña EVN tõ khi thµnh lËp ®Õn nay bao gåm Héi ®ång qu¶n trÞ, Tæng Gi¸m ®èc, c¸c Ban chøc n¨ng cña c¬ quan Tæng C«ng ty, mét sè ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc vµ mét sè ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp. Theo quyÕt ®Þnh cña Thñ t−íng ChÝnh phñ, tõ ®Çu n¨m 1999, c¸c c«ng ty x©y l¾p t¸ch khái Tæng C«ng ty, c¸c C«ng ty kh¶o s¸t thiÕt kÕ §iÖn vµ Trung t©m n¨ng l−îng ®æi tªn thµnh c¸c C«ng ty T− vÊn x©y dùng ®iÖn. M« h×nh tæ chøc cña EVN hiÖn nay ®−îc tr×nh bµy trong h×nh 1.1. 1. VÒ c¬ cÊu tæ chøc: - Héi §ång Qu¶n TrÞ (H§QT) lµ ®¹i diÖn trùc tiÕp chñ së h÷u vèn vµ tµi s¶n cña nhµ n−íc t¹i EVN. H§QT thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Çu t− ph¸t triÓn t¹i EVN - Ban KiÓm So¸t gióp H§QT kiÓm tra, kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng ®iÒu hµnh cña Tæng Gi¸m §èc (TG§) vµ viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt NghÞ quyÕt, QuyÕt ®Þnh cña H§QT ®èi víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn - TG§ lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña EVN thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh - ®Çu t− ph¸t triÓn (SXKD - §TPT) cña EVN. Gióp viÖc cho TG§ cã 8 Phã TG§ do H§QT bæ nhiÖm - C¸c Ban chøc n¨ng thuéc c¬ quan EVN thùc hiÖn chøc n¨ng cã tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu tham m−u, gióp cho H§QT phª duyÖt ®iÒu lÖ, quy chÕ ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, tæng biªn chÕ, ®¬n gi¸ tiÒn l−¬ng, gi¸ b¸n ®iÖn néi bé v.v...; quyÕt ®Þnh ph©n cÊp, uû quyÒn vµ c¸c chñ tr−¬ng, c¬ chÕ trong SXKD - §TPT ®Ó TG§ ®iÒu hµnh thùc hiÖn; ®ång thêi còng gióp TG§ gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc hµng ngµy vµ ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, trùc thuéc thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng, c¬ chÕ, ph©n cÊp, uû quyÒn cña H§QT. I-1 H×nh 1.1. S¬ ®å Tæ Chøc cña EVN (n¨m 2005) Ban Tæng hîp Ban KiÓm so¸t Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng Gi¸m §èc Phã TG§ - SX Nguån Phã TG§ - SX L−íi Phã TG§ Kinh doanh Phã TG§ K.tÕ & T.ChÝnh Phã TG§ QLXD Nguån Phã TG§ QLXD L−íi Ban kü thuËt nguån ®iÖn Ban kü thuËt L−íi ®iÖn Ban kinh doanh vµ ®iÖn n«ng th«n V¨n phßng Ban KÕ ho¹ch Ban kü thuËt an toµn & BHL§ (nguån) Ban kü thuËt An toµn & BHL§ (l−íi) Ban ThÞ tr−êng ®iÖn Ban Tµi chÝnh kÕ to¸n Ban Tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o Ban KHCNMT & VT 4 C«ng ty TruyÒn t¶i 7 C«ng ty ®iÖn lùc (kinh doanh & dÞch vô kh¸ch hµng) Ban Lao ®éng tiÒn l−¬ng Ban Thanh tra b¶o vÖ vµ ph¸p chÕ Ban Qu¶n lý x©y dùng (nguån) 14 Nhµ m¸y ®iÖn 7 C«ng ty §iÖn lùc Ban VËt t− vµ XuÊt nhËp khÈu Ban Qu¶n lý ®Êu thÇu Ban Kinh tÕ dù to¸n (nguån) Ban thi ®ua tuyªn truyÒn C¸c Ban Qu¶n lý dù ¸n nguån ®iÖn Cty s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn (nguån) TT §iÒu ®é HÖ thèng ®iÖn quèc gia Ban KHCNMT & VT (viÔn th«ng & IT) C«ng ty C¬ ®iÖn Thñ §øc (nguån) Cty s¶n xuÊt thiÕt bÞ ®iÖn (l−íi) Ban Cæ phÇn ho¸ vµ Chøng kho¸n C«ng ty C¬ ®iÖn Thñ §øc (l−íi) C«ng ty ViÔn th«ng ®iÖn lùc I-1 Phã TG§ DA NMT§ S.la Ban Hîp t¸c Quèc tÕ Ban qu¶n lý dù ¸n Trung t©m ®iÒu hµnh vµ th«ng tin viÔn th«ng ®iÖn lùc Trung t©m C«ng nghÖ th«ng tin Phã TG§ §.t− & P.triÓn Ban Qu¶n lý x©y dùng (l−íi) Ban ThÈm ®Þnh Ban Kinh tÕ dù to¸n (l−íi) Ban Tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o (®µo t¹o) ViÖn N¨ng L−îng C«ng tr×nh ®−êng d©y 500kV vµ c¸c dù ¸n l−íi ®iÖn kh¸c míi ph¸t triÓn Ban kü thuËt nguån ®iÖn 4 C«ng ty T− vÊn x©y dùng ®iÖn 4 Tr−êng thuéc Tæng C«ng ty Trung t©m th«ng tin vµ DV KHKT ngµnh ®iÖn §¸nh gi¸ vÒ c¬ cÊu tæ chøc hiÖn nay cña EVN * ¦u ®iÓm - Nhµ n−íc gi÷ ®−îc vai trß chñ ®¹o, chi phèi trong viÖc b¶o ®¶m cung cÊp ®iÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi; - Cho phÐp ®· ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u vèn vµ tµi s¶n trong c¸c kh©u nhµ n−íc kh«ng cÇn ®éc quyÒn; - TËp hîp ®−îc nguån lùc ®Ó ph¸t huy ®−îc søc m¹nh cña toµn d©n, nh»m ph¸t triÓn ngµnh ®iÖn lùc ®i tr−íc mét b−íc; - Cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó khai th¸c vµ sö dông kÞp thêi nguån thuû n¨ng, khÝ thiªn nhiªn phôc vô cho ph¸t ®iÖn; - Kh«ng lµm ®¶o lén lín ®Ó ¶nh h−íng ®Õn t©m lý vµ viÖc lµm cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ngµnh ®iÖn v.v... * Nh−îc ®iÓm - Ch−a cã tÝnh c¹nh tranh trong SXKD - §TPT, hiÖu qu¶ qu¶n lý ch−a cao; - §éc quyÒn cña nhµ n−íc cßn cao, nªn dÔ dÉn ®Õn cöa quyÒn; - Ch−a t¸ch b¹ch ®−îc viÖc h¹ch to¸n trong ph¸t ®iÖn, truyÒn t¶i ®iÖn; - Kh¶ n¨ng cÊn ®èi tµi chÝnh cho ®Çu t− ph¸t triÓn ch−a v÷ng ch¾c; - HÖ thèng tæ chøc qu¶n lý cång kÒnh v.v... §¸nh gi¸ vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña EVN * ¦u ®iÓm - B−íc ®Çu ®· t¸ch b¹ch ®−îc chøc n¨ng chñ qu¶n vµ chøc n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh, xo¸ bá chøc n¨ng chñ qu¶n ®èi víi doanh nghiÖp; - Chøc n¨ng qu¶n lý vµ chøc n¨ng ®iÒu hµnh ho¹t ®éng SXKD - §TPT cña H§QT vµ cña TG§ ®· ®−îc ph©n ®Þnh râ; - Doanh nghiÖp ®iÖn lùc ®−îc trao thªm nhiÒu quyÒn h¹n g¾n víi nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm ®Ó chñ ®éng trong ho¹t ®éng SXKD - §TPT; - Chøc n¨ng, nhiÖm vô cung cÊp ®iÖn cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®· ®−îc chia sÎ cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong, ngoµi n−íc v.v... * Nh−îc ®iÓm - Chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc, chøc n¨ng ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng ®iÖn lùc vµ chøc n¨ng SXKD ®iÖn cßn chång chÐo, ch−a râ rµng; nhiÒu vÊn ®Ò trong SXKD ®iÖn vÉn bÞ c¸c c¬ quan nhµ n−íc can thiÖp; I-3 - Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña H§QT - bé phËn qu¶n lý trùc tiÕp EVN cßn rÊt h¹n chÕ, phÇn lín c¸c chñ tr−¬ng, c¬ chÕ ®Òu ph¶i tr×nh Thñ t−íng ChÝnh phñ vµ c¸c Bé liªn quan; - NhiÖm vô c«ng Ých ë c¸c vïng n«ng th«n ch−a ®−îc t¸ch b¹ch ra khái nhiÖm vô kinh doanh cña ®¬n vÞ ®iÖn lùc; - Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c CTy thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp trong EVN còng cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch−a thùc sù ®−îc tù chñ vÒ mäi mÆt vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt; - Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña EVN cßn bao trïm qu¸ nhiÒu lªn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc, ch−a t¹o cho c¸c ®¬n vÞ nµy thÕ chñ ®éng trong SXKD v.v... §¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña EVN * ¦u ®iÓm - TËp trung ®−îc nguån tµi chÝnh cho ®Çu t− ph¸t triÓn nguån, l−íi ®iÖn; - Gióp Nhµ n−íc xö lý bï chÐo gi¸ ®iÖn cho nhiÖm vô c«ng Ých; - §¸p øng ®−îc môc tiªu kinh doanh ®iÖn kh«ng bÞ lç vµ cã l·i v.v... * Nh−îc ®iÓm - Gi¸ b¸n ®iÖn qua c«ng t¬ tæng ë c¸c vïng n«ng th«n cßn thÊp h¬n nhiÒu so víi gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®iÖn; - L−îng ®iÖn b¸n qua c¸c c«ng t¬ tæng cña c¸c CTy §L cßn kh¸ lín, nªn gi¸ b¸n b×nh qu©n nhiÒu ®iÖn lùc tØnh thÊp h¬n gi¸ thµnh; - EVN ph¶i ®iÒu chØnh gi¸ b¸n ®iÖn néi bé ®Ó ®¶m b¶o doanh thu, lîi nhuËn vµ thu nhËp cña c¸c CTy §iÖn lùc; - EVN ph¶i chÞu g¸nh nÆng vÒ bï chÐo cho nhiÖm vô c«ng Ých ë c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói vµ h¶i ®¶o v.v... 1.1.2 C¸c ®¬n vÞ ngoµi EVN, së h÷u nhµ n−íc HiÖn nay cã mét sè nhµ m¸y ®iÖn thuéc së h÷u cña c¸c Tæng C«ng Ty 91 hoÆc mét sè ®¬n vÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ngoµi EVN, tham gia ph¸t ®iÖn vµo hÖ thèng ®iÖn quèc gia d−íi h×nh thøc IPP nh−: - NM nhiÖt ®iÖn than Na D−¬ng 110MW (2x55MW), n»m trªn ®Þa bµn tØnh l¹ng S¬n. Nhµ m¸y nµy do TCty Than ViÖt Nam ®Çu t− vµ vËn hµnh. Nhµ m¸y míi vµo ho¹t ®éng tõ ®Çu n¨m 2005. I-4 - NM nhiÖt ®iÖn than Cao Ng¹n – Th¸i Nguyªn 100MW (2x50) còng do TCTy Than ViÖt Nam ®Çu t−, ®ang ®−îc x©y dùng vµ dù kiÕn vµo vËn hµnh chÝnh thøc cuèi n¨m 2005, ®Çu 2006. - NM thuû ®iÖn CÇn §¬n 77,6MW (2x38,8MW) do TCTy S«ng §µ ®Çu t−. Nhµ m¸y n»m trªn l−u vùc s«ng BÐ, trªn ®Þa bµn tØnh B×nh Ph−íc, vµo vËn hµnh tæ m¸y ®Çu 11/2003 vµ tæ m¸y thø 2 th¸ng 2/2004. - NM thuû ®iÖn NËm Mu 12MW (3x4MW) n»m trªn tØnh Hµ Giang, thuéc TCTy S«ng §µ ®Çu t−. - NM thuû ®iÖn Nµ L¬i 9MW (3x3MW) n»m trªn tØnh Lai Ch©u, thuéc TCTy S«ng §µ ®Çu t−. Ngoµi ra, cã mét sè nhµ m¸y ®iÖn hoÆc sö dông cÊp ®iÖn vµ h¬i cho s¶n xuÊt CN, n»m trong c¸c nhµ m¸y c«ng nghiÖp hiÖn h÷u, hoÆc ®Ó dù phßng t¹i khu c«ng nghiÖp nh−: - NM NhiÖt ®iÖn thuéc NM ®¹m Hµ B¾c 36MW (2x6MW+2x12MW), trong ®ã cã 1 tæ 6MW chuyªn ®Ó dù phßng. - NM NhiÖt §iÖn thuéc NM GiÊy B·i B»ng 28MW (12MW+16MW), trong ®ã tæ m¸y 12MW chØ ph¸t ®−îc kho¶ng 8 – 9MW. NM giÊy B·i B»ng hiÖn ®ang cã kÕ ho¹ch x©y dùng thªm côm tua bin khÝ hçn hîp 38MW cho d©y chuyÒn më réng s¶n xuÊt vµo n¨m 2008. - Côm Diesel C¸i L©n 40MW thuéc côm c¶ng vµ KCN C¸i L©n – Qu¶ng Ninh, chuyªn ®Ó dù phßng. Tæng c«ng suÊt c¸c NM§ ngoµi EVN vµ thuéc së h÷u nhµ n−íc hiÖn cã (ch−a kÓ N§ than Cao Ng¹n) lµ 313MW, trong ®ã 209MW thuéc c¸c dù ¸n IPP cÊp ®iÖn cho l−íi quèc gia. C¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn Hµ B¾c vµ B·i B»ng chñ yÕu cÊp ®iÖn vµ h¬i cho d©y chuyÒn c«ng nghÖ t¹i nhµ m¸y. L−îng ®iÖn n¨ng ph¸t lªn hoÆc mua tõ hÖ thèng kh«ng lín. 1.1.3 C¸c thµnh phÇn kh¸c HiÖn cã 2 nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn khÝ chu tr×nh hçn hîp ®−îc ®Çu t− theo c¬ chÕ BOT: Phó Mü 2.2 (733MW) vµ Phó Mü 3 (733MW) n»m trong côm nhiÖt ®iÖn Phó Mü. - Phó Mü 2.2 thuéc tæ hîp c¸c nhµ ®Çu t− EDF (Ph¸p), Sumitomo vµ TEPCO (NhËt B¶n). NM hoµn thµnh chu tr×nh ®¬n víi 2 tæ tua bin khÝ th¸ng 9/2004 vµ vµo vËn hµnh toµn bé th¸ng 2 n¨m 2005 - Phó Mü 3 thuéc nhµ ®Çu t− BP (Anh), vµo vËn hµnh th¸ng 10 n¨m 2003. Ngoµi ra cã mét sè nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn kh¸c còng thuéc nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi, n»m trong c¸c khu c«ng nghiÖp (KCN) nh−: - NM nhiÖt ®iÖn ch¹y dÇu thuéc KCN Nomura-H¶i Phßng 56MW (9x6.2MW), do nhµ I-5 ®Çu t− NhËt B¶n. - NM nhiÖt ®iÖn ch¹y dÇu thuéc KCN HiÖp Ph−íc 375MW (3x125MW) - NM nhiÖt ®iÖn ch¹y dÇu thuéc KCN Vª §an 72MW (2x36MW) n»m trªn ®Þa phËn tØnh §ång Nai - NM nhiÖt ®iÖn ch¹y dÇu thuéc KCN Amata 13MW (2x6.5MW) n»m trªn ®Þa phËn tØnh §ång Nai. - NM nhiÖt ®iÖn thuéc NM ®−êng Bourbon 24MW (2x12MW) thuéc tØnh T©y Ninh - NM nhiÖt ®iÖn than Formosa 150MW thuéc KCN Long Thµnh - §ång Nai (sö dông than Bitum nhËp khÈu). Tæng c¸c NM§ hiÖn cã thuéc thµnh phÇn cã ®Çu t− n−íc ngoµi lµ 2156MW, chiÕm 19,1% tæng c«ng suÊt ®Æt HT§. TÝnh ®Õn th¸ng 6 n¨m 2005, tæng c«ng suÊt c¸c NM§ ngoµi EVN lµ 2439MW, chiÕm 21,6% tæng c«ng suÊt ®Æt c¸c NM§ toµn quèc I-6 1.2 HiÖn tr¹ng vÒ nhu cÇu vµ cung øng ®iÖn n¨ng 1.2.1 Nhu cÇu vÒ c«ng suÊt vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng Trong giai đoạn 2001-2004, tổng công suất đặt các nguồn điện đã tăng 5.100 MW, từ 6.192 MW năm 2000 lên đến 11.249 MW năm 2004, tăng 1,8 lần (chi tiết tỷ trọng các loại nguồn và danh mục quy mô các nhà máy điện hiện nay trong hình 1.2 và bảng 1.8). VÒ c«ng suÊt ph¸t cùc ®¹i. C«ng suÊt cùc ®¹i t¨ng gÊp 3 lÇn, tõ 2796 MW n¨m 1995 lªn tíi 8283 MW n¨m 2004, ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n lµ 13%/n¨m. Tèc ®é ®¹t cao nhÊt trong c¶ giai ®o¹n ®¹t 15,9% n¨m 2002. DiÔn biÕn t¨ng tr−ëng c«ng suÊt cùc ®¹i tõng n¨m trong c¶ giai ®o¹n 2000- 2004 ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 1.1 B¶ng 1.1 DiÔn biÕn t¨ng tr−ëng c«ng suÊt ph¸t cùc ®¹i giai ®o¹n 2000-2004. H¹ng môc 2000 2001 2002 2003 2004 C«ng suÊt cùc ®¹i (MW) 4893 5655 6552 7408 8283 T¨ng tr−ëng (%) 13.1 15.6 15.9 13.1 11.8 §Õn th¸ng 7/2005, Pmax toµn HT§ ®¹t 8825MW Theo thèng kª cña Trung t©m ®iÒu ®é quèc gia, trong c¸c n¨m 2001-2004 vµo mét sè giê cao ®iÓm, hÖ thèng ®iÖn toµn quèc ph¶i sa th¶i mét l−îng phô t¶i kh¸ lín do thiÕu c«ng suÊt ®Ønh (kho¶ng tõ 200MW ®Õn 300MW). Hình 1.2. Cơ cấu công suất đặt và điện năng năm 2004 Cơ Cấu Công Suất Cơ Cấu Điện Năng Thuỷ điện 37% Ngoài ngành 22% Ngoài ngành 13.4% Nhiệt điện than 11% Diesel 2% Tua bin khí 26% Thuỷ điện 37.9% Diesel 0.1% Tua bin khí 32.0% Nhiệt điện dầu 2% Nhiệt điện than Nhiệt điện 15.5% dầu 1.1% 1.2.1.1 Thèng kª trÞ sè c«ng suÊt tèi ®a (Pmax) t¹i c¸c nót phô t¶i cña hÖ thèng l−íi ®iÖn 500kV, 220kV, 110kV. Công suất cực đại toàn quốc năm 2004 là 8283MW, tăng 11,8% so với 2003. Công suất cực đại của các miền như sau: I-7 - Miền Bắc: 3494MW - Miền Trung: 853MW - Miền Nam: 4073MW 1.2.1.2 Ph©n tÝch ®å thÞ phô t¶i ®iÓn h×nh ngµy, tuÇn, quý, th¸ng, n¨m cña toµn quèc vµ c¸c miÒn. a) BiÓu ®å phô t¶i ngµy ®iÓn h×nh BiÓu ®å ngµy ®iÓn h×nh toµn quèc BiÓu ®å phô t¶i ®iÖn toµn quèc cã xu h−íng ngµy cµng ®Çy lªn trong giai ®o¹n tõ 1996-2004. Mét sè ®Æc ®iÓm chÝnh: ƒ Tèc ®é t¨ng tr−ëng ®iÖn n¨ng vµo giê ban ngµy (tõ 8 h -17h) nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tr−ëng ®iÖn n¨ng vµo giê cao ®iÓm. tÝnh t¹i thêi ®iÓm 11h tr−a, tèc ®é t¨ng trung b×nh 2.17%/n¨m, ®Æc biÖt n¨m 2003 chªnh lÖch tèc ®é so víi 2002 lªn ®Õn 4.4%. ƒ Cùc ®¹i cao ®iÓm tèi vµo mïa hÌ cã xu h−íng chuyÓn tõ 19h sang 20h b¾t ®Çu tõ n¨m 2001. ƒ Tû lÖ gi÷a thÊp/cao ®iÓm (Pmin/Pmax) cña hÖ thèng còng t¨ng dÇn tõ 0.511 n¨m 1996 lªn 0.595 n¨m 2004 vµo mïa hÌ vµ t−¬ng øng lµ 0.454 n¨m 1996 vµ 0.521 n¨m 2004 vµo mïa ®«ng. BiÓu ®å dÇn ®Çy h¬n. ƒ Phô t¶i ®Ønh ban ngµy(10h s¸ng) cã xu h−íng t¨ng nhanh vµ ®· nhiÒu lóc cao h¬n phô t¶i ®Ønh buæi tèi. Nh− vËy c«ng suÊt phô t¶i cùc ®¹i cña hÖ thèng cã xu h−íng chuyÓn dÞch phô t¶i ®Ønh tõ buæi tèi (18-19h) sang phô t¶i cùc ®¹i ban ngµy (11h), t¹o ra 2 ®Ønh. Sù chªnh lÖch gi÷a cao ®iÓm tèi vµ ngµy cã xu h−íng gi¶m dÇn. N¨m 2004, trªn toµn quèc cao ®iÓm ngµy ®¹t xÊp xØ cao ®iÓm tèi, ®Æc biÖt lµ nh÷ng th¸ng mïa hÌ (®¹t 97%). Nhu cÇu tiªu thô ®iÖn n¨ng vµo ban ngµy t¨ng nhanh râ rÖt cã thÓ gi¶i thÝch do nh÷ng nguyªn nh©n sau: - TØ träng ®iÖn tiªu thô cho ngµnh c«ng nghiÖp trong tæng ®iÖn th−¬ng phÈm ngµy cµng t¨ng( n¨m 2004 tØ lÖ nµy lµ 45,2%). NÕu tØ lÖ ®iÖn tiªu thô cho c«ng nghiÖp trong tæng ®iÖn th−¬ng phÈm tiÕp tôc t¨ng th× biÓu ®å ngµy ë tÊt c¶ c¸c miÒn sÏ cã xu h−íng chuyÓn dÞch cao ®iÓm sang ban ngµy trong nh÷ng n¨m tíi. - Nhu cÇu sö dông ®iÖn cho ®iÒu hoµ ë c¸c c¬ quan, kh¸ch s¹n ... ngµy cµng t¨ng ®Æc biÖt vµo nh÷ng th¸ng mïa hÌ. Chªnh lÖch gi÷a cao vµ thÊp ®iÓm cña biÓu ®å n¨m 2004 cña Toµn quèc vµ c¸c miÒn nh− sau: Pmin/Pmax - Mïa ®«ng Toµn quèc MiÒn B¾c MiÒn Trung 0.530 0.451 0.428 MiÒn Nam 0.616 - Mïa hÌ 0.600 0.561 0.531 0.640 BiÓu ®å ngµy lµm viÖc ®iÓn h×nh mïa hÌ vµ mïa ®«ng cña HT§ Toµn quèc giai ®o¹n 1996-2004 ®−îc thÓ hiÖn trong h×nh 1.3 -:- 1.6 I-8 BiÓu ®å phô t¶i ngµy ®iÓn h×nh cña c¸c miÒn: So víi MiÒn b¾c vµ MiÒn Trung, biÓu ®å phô t¶i ngµy cña MiÒn Nam cã h×nh d¸ng b»ng ph¼ng h¬n. Vµo c¸c th¸ng mïa kh«, biÓu ®å phô t¶i ngµy cña HT§ MiÒn Nam ®· chuyÓn dÞch sang cao ®iÓm ngµy. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm kh¸c biÖt h×nh d¸ng biÓu ®å cña MiÒn Nam so víi MiÒn B¾c vµ Trung lµ tØ träng ®iÖn tiªu thô cho ngµnh c«ng nghiÖp ë MiÒn Nam chiÕm trªn 50% ®iÖn th−¬ng phÈm, trong khi ®ã tØ lÖ nµy ë miÒn B¾c vµ miÒn Trung d−íi 40%. HÖ sè phô t¶i HÖ sè phô t¶i n¨m (LF) cña HT§ toµn quèc cã trÞ sè trong kho¶ng 0.61 ®Õn 0.64 vµ cã xu h−íng t¨ng dÇn theo tõng n¨m trong c¶ giai ®o¹n 1996-2004. DiÔn biÕn hÖ sè phô t¶i toµn quèc ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 1.3. Theo sè liÖu thèng kª vÒ hÖ sè phô t¶i ®iÖn theo c¸c miÒn B¾c, Trung vµ Nam trong 1996-2004, HT§ miÒn nam cã hÖ sè phô t¶i n¨m cao nhÊt, sau ®ã ®Õn miÒn Trung vµ miÒn B¾c. N¨m 2004, hÖ sè phô t¶i n¨m cña miÒn Nam lµ 67,8%; miÒn Trung lµ 58,5% vµ miÒn B¾c 57,2%. B¶ng 1.3. HÖ sè phô t¶i HT§ Toµn quèc 1996-2004 N¨m 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 HÖ sè phô t¶i (LF) 0.608 0.61 0.642 0.622 0.627 0.621 0.632 0.635 0.638 H×nh 1.3 BiÓu đå ngày làm viÖc toàn quèc BiÓu ®å ®iÓn h×nh ngµy G§ 1996-2004(mïa §«ng) BiÓu ®å ®iÓn h×nh ngµy G§ 1996-2004(mïa HÌ) 0.9 0.9 0.8 1996 1997 0.7 1998 1999 hÖ sè phô t¶i 1.0 hÖ sè phô t¶i 1.0 2000 0.6 0.8 1996 1997 1998 0.7 1999 2000 0.6 2001 2001 2002 2002 0.5 0.5 2003 2003 2004 2004 0.4 0.4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24giê 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 giê H×nh 1.4 BiÓu đå ngày ®iÓn h×nh miÒn B¾c BiÓu ®å ngµy mïa hÌ HT§ MiÒn B¾c 1996-2004 1.0 BiÓu §å ngµy mïa ®«ng HT§ MiÒn B¾c 1996-2004 1.1 1996 1996 1.0 1997 1997 1998 1998 0.9 1999 HÖ sè phô t¶i HÖ sè phô t¶i 2001 0.8 2002 2003 2004 0.7 1999 0.9 2000 0.6 2000 2001 0.8 2002 2003 2004 0.7 0.6 0.5 0.5 0.4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 G׬ 0.4 1 I-9 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 G׬ H×nh 1.5 BiÓu đå ngày ®iÓn h×nh miÒn Trung Biªñ ®å ngµy mïa hÌ HT§ MiÒn Trung 1996-2004 BiÓu §å ngµy mïa ®«ng HT§ MiÒn Trung 1996-2004 1.1 1996 1.0 1996 1.0 1997 1997 1998 0.9 1998 1999 0.9 1999 HÖ sè phô t¶i HÖ sè phô t¶i 2000 2001 0.8 2002 2003 0.7 2004 2000 0.8 2001 2002 0.7 2003 2004 0.6 0.6 0.5 0.5 0.4 0.4 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 G׬ 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24G׬ H×nh 1.6 BiÓu đå ngày ®iÓn h×nh miÒn Nam B§å ngµy mïa ®«ng HT§ MiÒn Nam 1996-2004 1.0 1.0 0.9 0.9 HÑ sè phô t¶i HÖ sè phô t¶i B®å ngµy mïa hÌ HT§ MiÒn Nam 1996-2004 1996 0.8 1997 1998 0.7 1999 2000 0.6 1996 0.8 1997 1998 0.7 1999 2000 0.6 2001 2001 2002 2002 0.5 0.5 2003 2003 2004 2004 0.4 0.4 1 2 3 4 5 6 7 8 1 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 G׬ G׬ Có thể thấy qua các hình trên, biểu đồ phụ tải ngày điển hình của miền Bắc và miền Trung gần giống nhau, “gầy” và cao điểm trưa chuyển dịch tăng song ưu thế vẫn là cao điểm tối. Trong khi đó biểu đồ điển hình miền Nam khá “béo”, mùa hè cho thấy cao điểm trưa các năm 2003 – 2004 đã vượt so với cao điểm tối. §¸nh gi¸ sù chuyÓn dÞch cña phô t¶i cao thÊp ®iÓm Trong giai ®o¹n 1996-2004, phô t¶i cùc ®¹i cña hÖ thèng vÉn x¶y ra vµo thêi ®iÓm tèi (18-20h), thµnh phÇn phô t¶i ¸nh s¸ng sinh ho¹t chiÕm chñ ®¹o trong giê cao ®iÓm. Trªn c¬ së ph©n tÝch biÓu ®å phô t¶i cùc ®¹i trªn ph¹m vi toµn quèc vµ c¸c miÒn, cho thÊy r»ng cao ®iÓm hÖ thèng cã xu h−íng ®Ønh ban ngµy cao lªn, phô t¶i ngµy ®Çy lªn. Trong ®ã miÒn Nam n¨m 2003 vµ 2004 cã cao ®iÓm tr−a v−ît h¬n tèi. Cã ba nguyªn nh©n chÝnh t¹o nªn sù chuyÓn dÞch ®ã nh− sau: i- Thay ®æi c¬ cÊu tiªu thô ®iÖn trong hÖ thèng: ë ®©y xÐt tíi ba thµnh phÇn phô t¶i cã tØ träng lín trong c¬ cÊu tiªu thô ®iÖn lµ phô t¶i c«ng nghiÖp, tiªu dïng d©n c− vµ th−¬ng m¹i & dÞch vô. TØ träng phô t¶i c«ng nghiÖp cã xu h−íng t¨ng dÇn tõ 38% n¨m 1996 lªn tíi 43% n¨m 2003, trong khi ®ã phô t¶i d©n dông cã xu h−íng gi¶m tõ 50% xuèng cßn 46% vµ phô t¶i dÞch vô th−¬ng m¹i t¨ng rÊt nhanh tõ 3,5% lªn tíi 9%. C«ng suÊt cùc ®¹i cña phô t¶i c«ng nghiÖp vµo lóc10 h s¸ng vµ phô t¶i ®Ønh cña d©n dông vµo 18 h (mïa ®«ng) -19 h (mïa hÌ), cßn phô t¶i dÞch vô th−¬ng m¹i t¨ng nhanh gãp phÇn lµm t¨ng thªm cao ®iÓm ban ngµy cña hÖ thèng. H×nh 1.7 minh ho¹ biÓu ®å phô t¶i toµn quèc n¨m 2003 ph©n theo c¸c thµnh phÇn phô t¶i. I-10 ii- Thay ®æi chÕ ®é lµm viÖc cña c¸c ngµnh tiÓu c«ng nghiÖp cã tiªu thô ®iÖn lín bao gåm c¸c ngµnh: ChÕ biÕn thùc phÈm (18.4%), DÖt (15%); Xi m¨ng (11.4%); Ho¸ chÊt (11%) vµ Kim lo¹i (10%). Nh×n chung h×nh d¸ng biÓu ®å phô t¶i cña c¸c ngµnh lµ kh¸ gièng nhau, tiªu thô ®iÖn n¨ng lín vµo c¸c giê ban ngµy (8-16 h) vµ gi¶m m¹nh vµo cao ®iÓm tèi, riªng ngµnh xi m¨ng biÓu ®å b»ng ph¼ng h¬n trong c¶ ngµy. Do ®ã, tæng hîp biÓu ®å phô t¶i c¸c ngµnh tiÓu c«ng nghiÖp sÏ cho thÊy biÓu ®å phô t¶i c«ng nghiÖp cã h×nh d¸ng t¨ng cao vµo c¸c giê ban ngµy (8-16 h) vµ ®¹t tíi gi¸ trÞ cùc ®¹i vµo lóc 10 h s¸ng, vµ ®å thÞ b»ng ph¼ng h¬n vµo cao ®iÓm tèi vµ ban ®ªm. iii- KÕt qu¶ ¸p dông mét sè ch−¬ng tr×nh qu¶n lý phô t¶i: Mét sè ch−¬ng tr×nh DSM ®−îc ¸p dông nh−: l¾p ®Æt c«ng t¬ TOU, chiÕu s¸ng, ®iÒu chØnh phô t¶i trùc tiÕp... gãp phÇn ®¸ng kÓ gi¶m phô t¶i ®Ønh buæi tèi. b) BiÓu ®å phô t¶i tuÇn BiÓu ®å tuÇn HT§ Toµn quèc vµ c¸c miÒn cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: + Chªnh lÖch tiªu thô ®iÖn n¨ng gi÷a c¸c tuÇn trong n¨m cña HT§ Toµn quèc t−¬ng ®èi lín. TuÇn cã ®iÖn n¨ng tiªu thô cao nhÊt trong n¨m ®èi víi HT§ Toµn quèc vµ miÒn B¾c, Trung lµ tõ tuÇn thø 23 ®Õn tuÇn thø 32. Riªng ®èi víi HT§ miÒn Nam, tuÇn cã ®iÖn n¨ng tiªu thô cao nhÊt lµ tõ tuÇn thø 10 ®Õn thø 18.Tiªu thô ®iÖn n¨ng ë tuÇn cao nhÊt gÊp 1.5 lÇn tuÇn thÊp nhÊt . TØ lÖ nµy cßn cao h¬n n÷a ®èi víi HT§ MiÒn B¾c(1,7 lÇn). Còng gièng nh− biÓu ®å ngµy, nguyªn nh©n cña sù chªnh lÖch nµy lµ do ¶nh h−ëng cña yÕu tè mïa. H×nh 1.7. BiÓu ®å tuÇn cña HT§ Toµn quèc vµ c¸c miÒn 2001-2004 Biểu đồ tuần HTĐ Miền Bắc gđoạn 2001-2004 BiÓu ®å tuÇn HT§ Toµn quèc 2001-2004 2.60% 2.40% 2.00% 1.90% 2001 2002 2003 2004 1.80% 1.70% 1.60% 1.50% Điện năng(%) 1.40% 1.30% 2.20% 1.80% 1.60% 1.40% Biểu đồ tuần HTĐ Miền Trung gđoạn 2001-2004 45 49 41 37 Biểu đồ tuần HTĐ Miền Nam gđoạn 2001-2004 2.60% 2.20% 2.40% 2.00% 2001 2002 2003 2004 1.80% 1.60% Điện năng(%) 2.40% 1.40% 2.20% 2001 2002 2003 2004 2.00% 1.80% 1.60% 1.40% 1.20% Tuần Tuần I-11 49 45 41 37 33 29 25 17 21 13 9 5 1 49 45 41 37 33 29 25 17 21 13 9 1.20% 5 1 33 Tuần Tuần Điện năng(%) 29 21 25 17 1 49 45 41 37 33 29 25 21 17 9 13 5 9 13 1.20% 1.20% 1 2001 2002 2003 2004 2.00% 5 Điện năng(%) 2.20% 2.10% c) BiÓu ®å phô t¶i th¸ng BiÓu ®å th¸ng cña HT§ Toµn quèc vµ c¸c miÒn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: - Th¸ng tiªu thô ®iÖn n¨ng lín nhÊt lµ c¸c th¸ng mïa hÌ : tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 8. §èi víi miÒn B¾c vµ miÒn trung th¸ng cã ®iÖn n¨ng tiªu thô cao nhÊt lµ th¸ng 7, th¸ng 8. Riªng ®èi víi miÒn Nam , th¸ng cao nhÊt lµ th¸ng 4. - Th¸ng tiªu thô ®iÖn n¨ng nhá nhÊt lµ th¸ng 1, th¸ng 2. - Chªnh lÖch gi÷a th¸ng tiªu thô ®iÖn cao nhÊt vµ thÊp nhÊt lµ 1,3 lÇn. - BiÓu ®å phô t¶i th¸ng nh×n chung Ýt thay ®æi qua c¸c n¨m. H×nh 1.8. BiÓu ®å phô t¶i th¸ng cña HT§ Toµn quèc vµ c¸c miÒn giai ®o¹n 2001-2004 BiÓu ®å n¨m HT§ MiÒn B¾c g®o¹n 2001-2004 BiÓu ®å n¨m HT§ Toµn quèc 2001-2004 9.50% 8.50% 8.00% 2001 2001 2003 2004 7.50% 7.00% 6.50% 6.00% §iªn n¨ng th¸ng(%) §iªn n¨ng th¸ng(%) 9.00% 5.50% 5.00% 2 3 4 5 6 7 8 9 2001 2002 2003 2004 1 10 11 12 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng Th¸ng BiÓu ®å n¨m HT§ MiÒn Trung g®o¹n 2001-2004 BiÓu ®å n¨m HT§ MiÒn Nam g®o¹n 2001-2004 10.00% 9.50% 9.00% 8.50% 8.00% 7.50% 7.00% 6.50% 6.00% 5.50% 5.00% 2001 2002 2003 2004 1 2 3 4 5 6 7 8 9 §iªn n¨ng th¸ng(%) §iªn n¨ng th¸ng(%) 1 10.00% 9.50% 9.00% 8.50% 8.00% 7.50% 7.00% 6.50% 6.00% 5.50% 5.00% 10.00% 9.50% 9.00% 8.50% 8.00% 7.50% 7.00% 6.50% 6.00% 5.50% 5.00% 10 11 12 2001 2002 2003 2004 1 2 Th¸ng 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Th¸ng BiÓu ®å th¸ng cña HT§ Toµn quèc vµ c¸c miÒn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: - Tiªu thô ®iÖn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c quÝ. Qói 1 tiªu thô ®iÖn n¨ng thÊp h¬n h¼n so víi quÝ 3 vµ 4. Chªnh lÖch gi÷a quÝ tiªu thô ®iÖn cao nhÊt vµ quÝ tiªu thô ®iÖn thÊp nhÊt trong n¨m lµ 1,17 lÇn. - Møc ®é chªnh lÖch nµy Ýt thay ®æi theo c¸c n¨m. I-12 H×nh 1.9. BiÓu ®å quÝ cña HT§ Toµn quèc vµ c¸c miÒn 2001-2004 BiÓu ®å quÝ HT§ MiÒn B¾c 28.00% 29.00% 27.00% 28.00% 27.00% 26.00% 2001 2002 2003 2004 25.00% 24.00% 23.00% §iªn n¨ng(%) §iªn n¨ ng (% ) BiÓu ®å quÝ HT§ Toµn quèc 26.00% 24.00% 23.00% 22.00% 22.00% 21.00% 21.00% 20.00% 2001 2002 2003 2004 25.00% 20.00% 1 2 3 4 1 2 3 BiÓu ®å quÝ HT§ MiÒn Nam BiÓu ®å quÝ HT§ MiÒn Trung 30.00% 28.00% 27.00% 25.00% 26.00% 2001 2002 2003 2004 25.00% 24.00% 23.00% §iªn n¨ng §iªn n¨ng(%) 4 Qói Qói 2001 20.00% 2002 15.00% 2003 10.00% 2004 22.00% 5.00% 21.00% 20.00% 0.00% 1 2 3 4 1 Qói 2 3 4 Qói 1.2.1.3 §¸nh gi¸ t¸c dông cña ch−¬ng tr×nh qu¶n lý phÝa nhu cÇu trong viÖc c¶i thiÖn chÕ ®é sö dông ®iÖn. VÒ ch−¬ng tr×nh TOU: Ch−¬ng tr×nh nµy ®−îc ¸p dông tõ n¨m 2000. DiÔn biÕn sè l−îng c«ng t¬ vµ ®iÖn n¨ng ®o ®−îc theo c¸c lo¹i gi¸ (gi¸ cao ®iÓm, gi¸ b×nh th−êng vµ gi¸ thÊp ®iÓm) ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng sè 1.13. Ch−¬ng tr×nh TOU míi chØ ¸p dông cho 2 ngµnh phô t¶i lín lµ c«ng nghiÖp vµ th−¬ng m¹i. H×nh 1.10 sau cho thÊy hiÖu øng ®iÖn sö dông theo giê cña l¾p TOU khi cã 3526 hé tiªu thô (n¨m 2001) ®−îc l¾p ®ång hå TOU vµ khi l¾p ®−îc gÇn 30000 hé (n¨m 2003): H×nh 1.10 HiÖu øng sö dông ®iÖn khi ¸p dông ®ång hå TOU G§ 2001-2003 9,000,000 8,000,000 2000 7,000,000 2001 2002 kWh 6,000,000 2003 5,000,000 4,000,000 29974 TOU 3,000,000 2,000,000 3526 TOU 1,000,000 0 Giê B×nh th−êng I-13 Cao ®iÓm ThÊp ®iÓm 1.2.2 Nhu cÇu vÒ ®iÖn n¨ng vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng. Điện sản xuất tăng từ 27,040 tỷ kWh (năm 2000) lên đến 46,790 tỷ kWh năm 2004, tốc độ tăng bình quân là 14,7%. Về cơ cấu điện năng sản xuất, tỷ trọng sản lượng thủy điện giảm dần từ 54,8 % năm 2000 còn 37,8% năm 2004. Sản lượng tua bin khí, đặc biệt là TBK chạy khí ngày một tăng, sản lượng điện sản xuất từ khí đốt tăng từ 4,356 tỷ kWh năm 2000 lên đến 14,6 tỷ kWh năm 2004 ứng với tỷ trọng tăng từ 16,4% lên 31,7%. Năm 2004 do phụ tải tăng cao và các nhà máy điện được xây dựng theo hình thức BOT đi vào vận hành làm cho lượng điện mua ngoài tăng lên đáng kể từ 1,635 tỷ kWh năm 2000 lên 6,033 tỷ kWh năm 2004 (cơ cấu sản xuất điện năm 2004 và giai đoạn 2000-2004 trong hình 1 và phụ lục 2). Trong những năm qua sản lượng điện thương phẩm cung cấp cho các ngành kinh tế và sinh hoạt của nhân dân không ngừng tăng lên, tốc độ tăng trưởng bình quân trong giai đoạn 2000-2004 là 15,3%, cao hơn so với 14,9%/năm giai đoạn 1996-2000. Điện thương phẩm tăng từ 22,4 tỷ kWh năm 2000 lên tới 39,7 tỷ kWh năm 2004, trong 4 năm tăng gấp 1,76 lần ®¶m b¶o c¬ b¶n cung cÊp ®ñ ®iÖn cho nÒn kinh tÕ vµ ®êi sèng nh©n d©n. ¦íc tÝnh 10 th¸ng ®Çu n¨m 2005, ®iÖn th−¬ng phÈm ®¹t 37,298 tû kWh víi t¨ng tr−ëng kho¶ng 13,8% so víi cïng kú n¨m tr−íc. Do ®iÖn tiªu thô t¨ng tr−ëng qu¸ nhanh, dÉn tíi hÖ thèng l−íi ®iÖn truyÒn t¶i vµ ph©n phèi bÞ qu¸ t¶i, ph¶i tiÕn hµnh chèng qu¸ t¶i côc bé mét sè khu vùc. Cơ cấu tiêu thụ điện giai đoạn 2000-2004 và kế hoạch 2005 chi tiết cho trong bảng dưới đây. B¶ng 1.4. C¬ cÊu tiªu thô ®iÖn STT I 1 2 3 4 5 6 7 II 1 2 3 4 5 Danh Mục Điện Tiêu Thụ (GWh) Nông nghiệp Công nghiệp T.Mại & K/Sạn, Nh/Hàng Quản lý & T.dùng dân cư Các hoạt động khác Tổng thương phẩm Tỷ lệ điện TT&PP (%) Cơ cấu Tiêu Thụ (%) Nông nghiệp Công nghiệp T.Mại & K/Sạn, Nh/Hàng Quản lý & T.dùng dân cư Các hoạt động khác 2000 2001 2002 2003 2004 KH 2005 428.3 9088.4 1083.7 10985.6 817.7 22404 14.0 465.2 10503.2 1251.3 12651.1 980.0 25851 14.0 505.6 12681.2 1373.1 14333.2 1341.7 30235 13.4 561.8 15290.2 1513.3 15953.3 1588.1 34907 12.7 550.6 17896.3 1777.7 17654.6 1817.4 39697 12.1 640 20355 1969 19641 1870 44475 12 1.9 40.6 4.8 49.0 3.6 1.8 40.6 4.8 48.9 3.8 1.7 41.9 4.5 47.4 4.4 1.6 43.8 4.3 45.7 4.5 1.4 45.1 4.5 44.5 4.6 1.4 45.8 4.4 44.2 4.2 1.2.2.1 Tæng hîp, ®¸nh gi¸ theo c¸c lo¹i hé tiªu thô ®iÖn. Trong cơ cấu tiêu thụ điện, tỷ trọng điện cung cấp cho sinh hoạt gia dụng giảm dần từ 49% năm 2000 xuống còn 44,5% năm 2004, trong khi đó tỷ trọng điện công nghiệp đã tăng từ 40,6% năm 2000 lên 45,1% năm 2004. Tuy cơ cấu điện sinh hoạt có giảm nhưng chênh lệch công suất cao thấp điểm của hệ thống vẫn trên 2,5 lần, làm cho việc I-14 vận hành hệ thống điện rất khó khăn và không kinh tế, đồng thời tạo nên sức ép lớn về đầu tư nguồn và lưới điện chỉ để đáp ứng nhu cầu phụ tải trong 3-4 giờ cao điểm. Theo xu thÕ chung vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, tØ träng c«ng nghiÖp vµ th−¬ng m¹i dÞch vô ngµy cµng t¨ng lªn vµ tØ träng n«ng nghiÖp ngµy cµng gi¶m. Xem xÐt 4 ngµnh tiªu thô ®iÖn chÝnh lµ C«ng nghiÖp & x©y dùng, N«ng L©m & Thuû s¶n, Qu¶n lý & tiªu dïng d©n c− vµ Th−¬ng m¹i & kh¸c. DiÔn biÕn thay ®æi tû träng tiªu thô ®iÖn ®−îc thÓ hiÖn ë h×nh 1.11 sau: H×nh 1.11. C¬ cÊu ( %) tiªu thô ®iÖn giai ®o¹n 1995-2004 50.0 Tỷ trọng (%) 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Công nghiệp Nông nghiệp Thương mại và khác QL& tiêu dùng dân cư 2004 §¸nh gi¸ t×nh h×nh tiªu thô ®iÖn theo tõng lo¹i hé tiªu thô nh− sau: VÒ tiªu thô ®iÖn trong ngµnh c«ng nghiÖp Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n ®iÖn cho C«ng nghiÖp vµ X©y dùng giai ®o¹n 1995 – 2004 lµ 16.3%, riªng 5 n¨m 2000 – 2004 lµ 18.5%. Tû träng tiªu thô ®iÖn trong c«ng nghiÖp (CN) trong c¶ giai ®o¹n 1995-2004 t¨ng tõ 38 % ®Õn 45,2%, trong ®ã thÊp nhÊt vµo n¨m 1998 vµ cao nhÊt n¨m 2004. Giai ®o¹n 1998-1999, ®iÖn tiªu thô trong c«ng nghiÖp thÊp do ¶nh h−ëng khñng ho¶ng tµi chÝnh, nguån vèn ®Çu t− trùc tiÕp tõ n−íc ngoµi còng nh− søc s¶n xuÊt cña mét sè ngµnh cã tiªu thô ®iÖn lín ®Òu bÞ gi¶m m¹nh. Tuy nhiªn, sau khñng ho¶ng ngµnh c«ng nghiÖp ®· ®−îc kh«i phôc nhanh chãng. Cïng víi nguån vèn ®Çu t− ®−îc t¨ng m¹nh, ChÝnh phñ ®· kh«ng ngõng c¶i thiÖn m«i tr−êng ®Çu t− th«ng qua c¸c biÖn ph¸p c¶i tiÕn qu¶n lý, thñ tôc hµnh chÝnh, thóc ®Èy c¸c hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i. HÖ thèng c¸c KCN, KCX vµ c¸c nhµ m¸y lín ®· vµ ®ang h×nh thµnh nhanh chãng h¬n tr−íc. Xu thÕ t¨ng tû träng ®iÖn cho c«ng nghiÖp t¨ng liªn tôc vµ æn ®Þnh trong giai ®o¹n 2000 – 2004. VÒ tiªu thô ®iÖn trong ngµnh n«ng nghiÖp §iÖn cho n«ng nghiÖp lµ thµnh phÇn cã tû träng nhá trong c¬ cÊu tiªu thô ®iÖn chñ yÕu cung cÊp cho c¸c tr¹m b¬m ®iÖn phôc vô t−íi, tiªu, s¶n xuÊt n«ng - ng− nghiÖp vµ lµng nghÒ s¶n xuÊt nhá n«ng th«n... Tiªu thô ®iÖn n¨ng ngµy cµng cã xu h−íng gi¶m tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 2004. Nh×n chung tiªu thô ®iÖn trong n«ng nghiÖp t¨ng gi¶m thÊt th−êng chñ yÕu phô thuéc vµo t×nh h×nh thêi tiÕt. TØ träng tiªu thô ®iÖn còng ngµy cµng gi¶m tõ 5,6% n¨m 1995 xuèng cßn 1,39% n¨m 2004. Bªn c¹nh ph¸t triÓn hÖ thèng b¬m thuû lîi ®Ó më réng canh t¸c vµ n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång, sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu sö dông I-15 ®Êt tõ trång lóa sang nu«i trång thuû s¶n dÉn ®Õn sö dông ®iÖn t¨ng m¹nh (b¬m sôc n−íc nu«i t«m…). VÒ tiªu thô ®iÖn trong d©n dông Khu vùc tiªu thô ®iÖn d©n dông t¨ng ®¸ng kÓ do cã sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, sè l−îng thiÕt bÞ ®iÖn sö dông trong sinh ho¹t cña d©n c− ®« thÞ (ti vi, tñ l¹nh, ®iÒu hßa nhiÖt ®é, m¸y giÆt, lß vi sãng,...). ViÖc t¨ng c−êng ®−a ®iÖn vÒ n«ng th«n, miÒn nói ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ n©ng cao d©n trÝ còng ®· ®−îc nhµ n−íc chó träng quan t©m thÝch ®¸ng, dÉn tíi s¶n l−îng ®iÖn tiªu thô cho sinh ho¹t d©n dông ®· t¨ng nhanh. Tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 2004, nhÞp t¨ng tr−ëng b×nh qu©n lµ 15,2% (riªng n¨m 1996 t¨ng tíi 24,5%). Trong c¬ cÊu tiªu thô ®iÖn, ®iÖn cho d©n dông chiÕm tØ träng 4551%, cao nhÊt n¨m 1999 chiÕm 51,2%, n¨m 2003 lµ 45,9% vµ n¨m 2004 gi¶m xuèng ®«i chót - 44,6%. VÒ tiªu thô ®iÖn th−¬ng m¹i, kh¸ch s¹n nhµ hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c §©y lµ thµnh phÇn cã tû träng nhá, dao ®éng trong kho¶ng 7- 9% trong c¬ cÊu tiªu thô ®iÖn, nh−ng cã tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n còng cao, kho¶ng 14,8%/n¨m trong giai ®o¹n 1995 - 2004. Tæng kÕt giai ®o¹n 5 n¨m gÇn ®©y 2000 - 2004 ®iÖn cho lÜnh vùc nµy t¨ng 16,5% VÒ tû lÖ ®iÖn dïng cho truyÒn t¶i vµ ph©n phèi : TØ lÖ ®iÖn cho truyÒn t¶i vµ ph©n phèi gi¶m ®¸ng kÓ trong c¶ giai ®o¹n 1995- 2004, tõ 21,7% n¨m 1995 xuèng cßn 12,7% n¨m 2003 vµ 12,1% n¨m 2004. Nguyªn nh©n cña kÕt qu¶ trªn lµ tæn thÊt phi kü thuËt(th−¬ng m¹i) vµ tæn thÊt kü thuËt ®· ®−îc gi¶m m¹nh. §Ó gi¶m m¹nh tæn thÊt do th−¬ng m¹i g©y nªn, ngµnh ®iÖn ®· t¨ng c−êng l¾p ®Æt hÖ thèng ®ång hå ®o ®Õm cho c¸c hé tiªu thô, t¨ng c−êng hÖ thèng qu¶n lý vµ cung øng ®iÖn, ®ång thêi c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn ®ång bé l−íi ®iÖn ph©n phèi vµ vµ hÖ thèng l−íi ®iÖn chuyªn t¶i, ®Æc biÖt ë c¸c khu vùc ®« thÞ lín nh− Hµ Néi, H¶i Phßng, TP Hå ChÝ Minh.... Thống kê tình hình sản suất và cung ứng điện năng 10 tháng 2005 của EVN cho thấy: sản lượng điện 10 tháng đầu năm 2005 đạt 43.441 triệu kWh, tăng gần 14% so với cùng kỳ năm trước, trong đó thuỷ điện chỉ chiếm 30,4%. NMTĐ Hoà Bình đã phải phát sản lượng thấp để tích nước cho mùa khô 2006. Đẻ đảm bảo đáp ứng nhu cầu phụ tải, EVN đã phải huy động các nguồn có chi phí cao như TBK chạy dầu và mua ngoài. Sản lượng mua trong 10 tháng 2005 ước 9,1 tỷ kWh, chiếm 20,87% toàn hệ thống và tăng 200,6% so với cùng kỳ năm trước. Điện thương phẩm 10 tháng 2005 đạt 37.298 triệu kWh, tăng 13,8% so với cùng kỳ năm 2004. Điện cho công nghiệp tăng 14,6%, cho thương nghiệp-khách sạn nhà hàng tăng 21,7% và cho quản lý-tiêu dùng dân cư tăng 12,98%. Các Công Ty ĐL tăng trưởng cao là CT TNHH MTV Ninh Bình (36,94%), CTĐL Đồng Nai (22,65%), CTĐL 2 (18,4%). 1.2.2.2 Tæng hîp, ®¸nh gi¸ theo c¸c C«ng ty §iÖn lùc. Bảng dưới đây tóm tắt thực hiện các chỉ tiêu điện năng theo các công ty điện lực giai đoạn 2000 -2005 (năm 2005 là số kế hoạch). I-16 Bảng 1.5. Điện sản xuất và thương phẩm theo các Công Ty Điện Lực (so với TSĐV HC) T.H. 2000 TT Cty Điện lực 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Cty điện lực 1 Cty điện lực 2 Cty điện lực 3 (có Khánh Hòa) Cty điện lực Hà Nội Cty điện lực TP. Hồ Chí Minh Cty điện lực Hải Phòng Cty điện lực Đồng Nai Cty TNHH MTV Ninh Bình Cty TNHH MTV Hải Dương 5920 4224 2272 2271 5621 833 1255 Dự Báo nhu cầu tiêu thụ điện 2005 của TSĐ V HC 10272 10551 5705 5357 13148 2111 2756 450 1086 KH điện nhận 2005 (EVN) So sánh với dự báo TSĐ V HC 11361 11083 4791 4338 10717 1412 3009 337 995 110.60% 105.04% 83.98% 80.98% 81.51% 66.91% 109.17% 74.90% 91.59% Theo đó, nhìn chung tiêu thụ điện của các CTĐL đều xấp xỉ so với dự báo trong TSĐV HC. Trong 9 đơn vị CTĐL thì CTĐL 1, 2 và Đồng Nai vượt dự kiến từ 5-10%, còn tỷ lệ thực hiện thấp nhất là các CTĐL Hải Phòng, Ninh Bình, Hà Nội,... 1.2.2.3 Tæng hîp, ®¸nh gi¸ theo c¸c miÒn. Bảng dưới đây tóm tắt thực hiện các chỉ tiêu điện sản xuất và thương phẩm giai đoạn 2000 – 2004 và kế hoạch năm 2005 so với TSDV hiệu chỉnh. Bảng 1.6. Thực hiện điện sản xuất và thương phẩm theo 3 miền (so với TSĐV HC) Vùng Toàn Quốc Miền Bắc Miền Trung Miền Nam Chỉ tiêu 2000 KH 2005 (PA cơ sởTSĐV HC) Điện th. Phẩm (GWh) Điện SX (GWh) Pmax (MW) Điện th. Phẩm (GWh) Pmax (MW) Điện th. Phẩm (GWh) Pmax (MW) Điện th. Phẩm (GWh) Pmax (MW) 22397 27040* 4890 9024 2119 2272 525 11101 45040 53438 9118 17215 3634 4918 1123 22907 39596 46790 8283 15207 3571 3954 812 20436 44475* 53500* 9512 17085 4114 4460 900 22930 98.7% 100.1% 104.3% 99.2% 113.2% 90.7% 80.1% 100.1% 14.71% 14.62% 14.23% 13.62% 14.19% 14.44% 11.38% 15.61% 2246 4364 3948 4678 107.2% 15.81% Thực hiện (2004) Kế hoạch 2005 Tỷ lệ thực hiện Tăng B.quân * Dự kiến cả điện năng của các hộ tiêu thụ có nguồn phát tự cấp. Qua đó thấy rằng các chỉ tiêu điện sản xuất và thương phẩm được thực hiện như dự báo trong TSĐV HC (98,7% và 100%). Trong 3 miền, kế hoạch năm 2005 miền Bắc đạt 99,2%, miền Trung đạt 80,1% và miền Nam đạt 100%. 1.3 T×nh h×nh s¶n xuÊt ®iÖn 1.3.1 §¸nh gi¸ c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®iÖn cña c¸c nhµ m¸y hiÖn cã. C¸c nhà m¸y điện cña EVN ®ang vËn hµnh trong hÖ thèng ®iÖn ViÖt Nam tÝnh ®Õn nay bao gåm: 10 nhµ m¸y thuû ®iÖn (ch−a kÓ c¸c thuû ®iÖn nhá), 3 nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn I-17 ch¹y than, 2 nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ch¹y dÇu, 2 nhµ m¸y tua bin khÝ vµ mét sè Diesel. Cßn l¹i lµ c¸c nhµ m¸y ®iÖn ngoµi ngµnh ( BOT, IPP ...) s¶n xuÊt vµ b¸n ®iÖn cho EVN. Trong giai ®o¹n 2001-2004, trung b×nh hµng n¨m tû träng nguån thuû ®iÖn chiÕm phÇn lín trong tæng ®iÖn n¨ng s¶n xuÊt : Tõ 38% ®Õn gÇn 60%, tiÕp theo lµ Tua bin khÝ vµ §iezel: chiÕm trung b×nh kho¶ng 30%. Tuy vËy, tû träng chi phÝ nhiªn liÖu chiÕm kh¸ lín trong gi¸ thµnh s¶n xuÊt chung, hÇu hÕt c¸c n¨m ®Òu chiÕm trªn 50%. Gi¸ thµnh theo kho¶n môc cña c¸c nhµ m¸y hiÖn cã n¨m 1999-2000 ë møc 255 - 320 ®/kWh, c¸c n¨m trong giai ®o¹n 2001-2005 dao ®éng tõ 300 - 400 ®/kWh. Trong ®ã c¸c thµnh phÇn tiÒn l−¬ng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c gÇn nh− gi÷ nguyªn kh«ng thay ®æi gi÷a c¸c n¨m. Thµnh phÇn chi phÝ thay ®æi t¨ng lªn theo c¸c n¨m lµ chi phÝ nhiªn liÖu tõ 133 ®/kWh ®Õn 236 ®/kWh giai ®o¹n n¨m 1999-2005. Gi¸ thµnh cña toµn bé c¸c nhµ m¸y theo c¸c n¨m ®−îc cho trong b¶ng 1.7 B¶ng 1.7. Gi¸ thµnh theo kho¶n môc cña c¸c nhµ m¸y hiÖn cã cña EVN C¸c yÕu tè 1. Nhiªn liÖu 2. VËt liÖu 3. TiÒn l−¬ng và BHXH… 4. KhÊu hao TSCĐ 5. CP söa ch÷a lín 6. CP dÞch vô mua ngoài 7. Chi phÝ b»ng tiÒn -ThuÕ tµi nguyªn -Thuª ®Êt -L·i vay vèn ng¾n h¹n -L·i vay vèn dµi h¹n -TiÒn ¨n ca -Dù phßng nî khã ®ßi -Chi kh¸c b»ng tiÒn Cộng (VN đồng/kWh) 1999 132.8 2.1 5.9 79.9 13.5 0.4 19.8 7.0 0.1 0.0 10.6 0.5 0.0 1.6 254.5 2000 182.0 2.2 6.5 87.2 14.8 0.4 27.6 6.8 0.1 0.0 18.2 0.6 0.0 1.9 320.9 2001 170.1 2.0 6.8 89.3 8.4 0.6 23.6 7.5 0.1 13.2 0.7 0.0 2.2 300.9 2002 156.1 2.2 6.6 131.6 12.6 0.6 26.2 6.7 0.1 0.0 16.7 0.6 0.0 2.2 335.8 2003 155.6 2.8 6.5 120.6 18.0 0.5 25.9 6.7 0.0 0.0 16.4 0.8 0.0 2.0 329.9 2004 184.4 3.1 6.4 107.2 20.5 0.5 27.3 6.3 0.1 0.0 18.5 0.7 0.0 1.7 349.5 KH2005 235.9 3.6 6.5 104.1 23.7 0.5 27.0 6.0 0.1 0.0 18.7 0.7 0.0 1.6 401.3 Trong gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®iÖn cña c¸c lo¹i nhµ m¸y, nh×n chung gi¸ thµnh c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn lµ thÊp so víi c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn kh¸c. Gi¸ thµnh cña c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ch¹y dÇu lµ ®¾t nhÊt, tiÕp theo lµ c¸c tua bin khÝ ch¹y dÇu, tua bin khÝ ch¹y khÝ vµ nhiÖt ®iÖn than. §èi víi c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn, gi¸ thµnh cña c¸c nhµ m¸y thuéc lo¹i rÎ lµ Th¸c Bµ, TrÞ An, Hoµ B×nh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña côm NM§ VÜnh S¬n - S«ng Hinh vµo lo¹i cao trong sè c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn. Trong khi ®ã gi¸ thµnh t¹i thanh c¸i cña côm nhµ m¸y Hµm ThuËn - §a Mi l¹i thÊp. Chi tiÕt gi¸ thµnh thùc hiÖn cña c¸c lo¹i nhµ m¸y xem phô lôc Trªn c¬ së b¶ng gi¸ thµnh thùc hiÖn hµng n¨m cña c¸c nhµ m¸y ®iÖn thÊy r»ng: c¸c yÕu tè chÝnh t¹o nªn c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng lµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, nhiªn liÖu vµ vËt liÖu phô, chi phÝ l−¬ng vµ b¶o hiÓm, c¸c kho¶n dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn nh−: tr¶ l·i vay ng¾n vµ dµi h¹n, söa ch÷a lín... Trong ®ã tuú theo tÝnh chÊt cña nhµ m¸y mµ tû träng c¸c thµnh phÇn chi phÝ thay ®æi kh¸c nhau. C¬ cÊu gi¸ thµnh cña c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn: Thµnh phÇn lín nhÊt lµ chi phÝ nhiªn liÖu, trung b×nh c¸c n¨m chiÕm trªn 65%. Trong ®ã, ®èi víi c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn ch¹y I-18 dÇu, thµnh phÇn chi phÝ nhiªn liÖu chiÕm rÊt lín tõ trªn 80% ®Õn trªn 90% trong c¬ cÊu gi¸ thµnh. §èi víi tua bin khÝ, thµnh phÇn chi phÝ nhiªn liÖu tõ trªn 60% ®Õn trªn 70%, cßn nhiÖt ®iÖn than thµnh phÇn nµy chiÕm trong kho¶ng tõ 46%-60% tuú theo c¸c n¨m. §èi víi c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn, thµnh phÇn lín nhÊt trong c¬ cÊu gi¸ thµnh lµ chi phÝ khÊu hao (chiÕm kho¶ng 70-80%), mét sè nhµ m¸y s¾p hÕt khÊu hao th× thµnh phÇn chi phÝ söa ch÷a lín chiÕm mét phÇn ®¸ng kÓ. Ngoµi ra, thµnh phÇn chi phÝ kh¸c nh− tr¶ l·i vay dµi h¹n, thuÕ tµi nguyªn còng chiÕm mét tû träng kh¸ lín sau khÊu hao. Nh− vËy trong c¬ cÊu gi¸ thµnh chung c¸c nhµ m¸y ®iÖn hiÖn cã cña EVN, chiÕm thµnh phÇn lín nhÊt lµ nhiªn liÖu (trung b×nh tõ 52,2% n¨m 1999 ®Õn 58,8% n¨m 2005), sau ®ã lµ thµnh phÇn khÊu hao TSC§ (trung b×nh tõ 31,4% n¨m 1999 ®Õn 25,9% n¨m 2005), thµnh phÇn nµy ngo¹i trõ c¸c nhµ m¸y míi vµo vËn hµnh c¸c n¨m 2001-2003 cßn l¹i cã xu h−íng gi¶m. C¸c thµnh phÇn chi phÝ kh¸c chiÕm tû träng kh«ng ®¸ng kÓ: chi phÝ söa ch÷a lín 5-6%, c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 7-8%. TÝnh to¸n c¬ cÊu gi¸ thµnh tæng hîp c¸c nhµ m¸y hiÖn cã cña EVN vµ chi tiÕt c¬ cÊu gi¸ thµnh cña c¸c lo¹i nhµ m¸y xem b¶ng 1.8 vµ trong Phô lôc 1. B¶ng1.8. C¬ cÊu gi¸ thµnh theo kho¶n môc cña c¸c NM§ hiÖn cã cña EVN (%) C¸c yÕu tè 1. Nhiªn liÖu 2. VËt liÖu 3. TiÒn l−¬ng và BHXH… 4. KhÊu hao TSCĐ 5. CP söa ch÷a lín 6. CP dÞch vô mua ngoài 7. Chi phÝ b»ng tiÒn -ThuÕ tµi nguyªn -Thuª ®Êt -L·i vay vèn ng¾n h¹n -L·i vay vèn dµi h¹n -TiÒn ¨n ca -Dù phßng nî khã ®ßi -Chi kh¸c b»ng tiÒn Cộng 1999 52.2 0.8 2.3 31.4 5.3 0.2 7.8 2.8 0.0 0.0 4.2 0.2 0.0 0.6 100 2000 56.7 0.7 2.0 27.2 4.6 0.1 8.6 2.1 0.0 0.0 5.7 0.2 0.0 0.6 100 2001 56.5 0.7 2.3 29.7 2.8 0.2 7.9 2.5 0.0 0.0 4.4 0.2 0.0 0.7 100 2002 46.5 0.7 2.0 39.2 3.8 0.2 7.8 2.0 0.0 0.0 5.0 0.2 0.0 0.6 100 2003 47.1 0.9 2.0 36.6 5.5 0.2 7.9 2.0 0.0 0.0 5.0 0.2 0.0 0.6 100 2004 52.8 0.9 1.8 30.7 5.9 0.2 7.8 1.8 0.0 0.0 5.3 0.2 0.0 0.5 100 2005 58.8 0.9 1.6 25.9 5.9 0.1 6.7 1.5 0.0 4.7 4.7 0.2 0.0 0.4 100 HiÖn nay EVN ®ang ¸p dông c¬ chÕ gi¸ h¹ch to¸n néi bé cho c¸c nhµ m¸y. C¬ chÕ nµy ®· cã t¸c dông chÝnh là: - Giảm chi phí nhiên liệu thông qua việc giảm số lần lên, xuống máy ngoài kế hoạch, chế độ chạy không kinh tế. - Giảm chi phí vật liệu phụ. - Giảm số lần sự cố. - Giảm tự dùng (đối với các nhà máy thủy điện). Ngoài việc sử dụng quỹ lương để khuyến khÝch c¸c nhà m¸y giảm chi phÝ và n©ng cao chất lượng vËn hành và b¶o d−ìng ®Ó n©ng cao độ sẵn sàng của nhà m¸y, EVN còng cã c¬ chÕ th−ëng tiÕt kiÖm nhiªn liÖu.Tuy nhiªn c¬ chế trªn kh«ng thóc đẩy được nhà m¸y hợp lý hãa sản xuất, tiết kiệm chi phi quản lý và kh«ng tiếp cận được đầy đủ với c¸c I-19 hoạt động thương mại do kế hoạch chi phÝ được duyệt cho hàng năm và dùa trªn chi phÝ thực của năm trước ®ã, việc giảm chi phÝ trong năm này sẽ gia tăng ¸p lực giảm chi phÝ của năm tiếp theo do vậy là giảm hiệu quả khuyến khÝch c¸c nhà m¸y điện giảm chi phÝ và tổ chức sản xuất hợp lý. Hơn nữa một số nhà m¸y cã chi phÝ năng lượng cao, thời gian huy động c«ng suất thấp th× lại cã doanh thu từ c«ng suất khả dụng lớn, ngược lại những nhà m¸y cã chi phÝ nhiªn liệu nhỏ, được huy động liªn tục th× doanh thu từ c«ng suất khả dụng thấp do hay bị sự cố. Với mục tiªu chuẩn bị tốt hơn cho c¸c nhà m¸y điện thuộc EVN làm quen với c¸c giao dịch trªn thị trường một người mua sắp tới, đồng thời tăng tÝnh chủ động và chịu tr¸ch nhiệm của c¸c nhà m¸y điện, EVN ®ang thö nghiÖm thực hiÖn c¬ chế chào gi¸ b¸n ®iÖn cạnh tranh nội bộ trong hệ thống điện quốc gia. Hiện nay cơ chế chào gi¸ cạnh tranh nội bộ trong EVN ®· được triển khai thực hiện từ 1/7/2005. Việc đưa cơ chế chào gi¸ cạnh tranh nội bộ vào hoạt động là một bước tập dượt quan trọng nhằm trang bị cho c¸c nhà m¸y điện, cơ quan điều độ hệ thống, cơ quan vận hành thị trường sau này c¸c kinh nghiệm quản lý điều hành trong m«i trường cạnh tranh. Song song với đưa cơ chế chào gi¸ cạnh tranh nội bộ vào hoạt động, mét sè nhµ m¸y ®iÖn trong EVN ®· vµ ®ang ®−îc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ vµ mét sè nhµ m¸y kh¸c sÏ ®−îc chuyÓn ®æi thµnh c«ng ty TNHH mét thµnh viªn, ®ång thêi sè cßn l¹i sÏ ®−îc tæ chøc theo h×nh thøc DNNN h¹ch to¸n phô thuéc vµ Tæng C«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam n¾m gi÷ 100% vèn. 1.3.2 T×nh tr¹ng thiÕt bÞ cña c¸c nhµ m¸y ®iÖn (gåm c¸c nhµ m¸y cña Tæng c«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam, BOT, nguån ®éc lËp…) §Õn cuèi n¨m 2003, tæng c«ng suÊt ®Æt c¸c nhµ m¸y ®iÖn (NM§) lµ 8981MW. C¸c nguån vµo thªm trong n¨m 2003 lµ: Tæ m¸y 2 Ph¶ l¹i-300MW; ®u«i h¬i Phó Mü 1 – 370MW; §u«i h¬i Phó Mü 2.1 - 143MW vµ tæ m¸y 1 thuû ®iÖn CÇn §¬n IPP – 38MW. Tæng c«ng suÊt t¨ng thªm n¨m 2003 lµ 852MW. Sang 2004 vµ ®Çu 2005, ngoµi Phó mü 3 – 720MW vµ tæ m¸y 2 - 39MW thuû ®iÖn CÇn ®¬n (IPP) vµo vËn hµnh ®Çu n¨m, cã thªm mét sè nguån ®−a vµo vËn hµnh vµ ch¹y thö trong thêi gian quý 3 vµ 4 nh−: - Phó Mü 4 - 468MW - Na D−¬ng (IPP) - 110MW - Formosa (IPP) – 150MW - Phó Mü 2.2 - 733MW (vµo th¸ng 2/2005) §Õn th¸ng 6/2005 hÖ thèng ®iÖn cã tæng c«ng suÊt ®Æt nguån ®iÖn lµ 11.286MW (kh¶ dông kho¶ng 11.060MW), trong ®ã nguån thuéc EVN lµ 8.847MW (chiÕm 78,4%) vµ c¸c nguån ngoµi EVN lµ 2.439 MW (21,6%). Danh s¸ch nguån ®iÖn hiÖn cã vµ dù kiÕn ®Õn cuèi n¨m 2004 ph©n theo lo¹i nhiªn liÖu ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng 1.9 I-20