Tài liệu Tình hình thực hiện luật thuế giá trị gia tăng (vat) của 1 số doanh nghiệp kinh doanh thương mại trên địa bàn quận hoàn kiếm hà nội

Lêi më ®Çu §èi víi bÊt kú mét Quèc gia nµo th× thuÕ còng ®ãng mét vai trß quan träng vµ chiÕm phÇn lín trong tæng thu Ng©n s¸ch nhµ níc. ViÖc thùc thi mét chÝnh s¸ch thuÕ cã hiÖu qu¶ sÏ ®¶m b¶o æn ®Þnh cho nguån thu nµy, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc. ViÖt Nam, theo thèng kª cña tæng côc thuÕ th× 92% Ng©n s¸ch nhµ níc lµ thu tõ thuÕ nªn cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thuÕ hoµn chØnh mµ muèn vËy luËt thuÕ ®a ra ph¶i cã ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ hîp lý nh»m ®¶m b¶o sù c«ng b»ng cho c¸c ®èi tîng nép thuÕ kÕt hîp víi viÖc h¹ch to¸n thuÕ t¹i c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®óng chÕ ®é kÕ to¸n, tµi chÝnh vµ quy ®Þnh cña ph¸p luËt. NÕu nh tríc ®©y trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, thuÕ lîi tøc, thuÕ hµng ho¸ vµ thuÕ Doanh thu tá ra t¬ng ®èi phï hîp vµ gãp phÇn kh«ng nhá vµo thu Ng©n s¸ch nhµ níc th× khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng nh÷ng lo¹i thuÕ nµy trë nªn kh«ng cßn phï hîp, m¾c ph¶i nhiÒu nhîc ®iÓm. ChÝnh v× vËy ®Õn ngµy 01/01/1999 mét luËt thuÕ míi ra ®êi, ®ã lµ thuÕ GTGT t¹o nªn bíc ngoÆt trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch thuÕ giai ®o¹n II cña níc ta. VÒ mÆt lý thuyÕt, thuÕ GTGT mang tÝnh khoa häc rÊt cao, cã kh¶ n¨ng t¹o ®îc c«ng b»ng trong viÖc thu thuÕ, thóc ®Çy xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, b¶o ®¶m nguån thu cho Ng©n s¸ch nhµ níc. §Æc biÖt lµ sau h¬n ba n¨m thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT, chóng ta ®· ®¹t ®îc mét sè khÝch lÖ. Tuy nhiªn do thuÕ GTGT lµ mét ph¬ng ph¸p ®¸nh thuÕ tiªn tiÕn, nhng cßn rÊt míi ®èi víi ViÖt Nam nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng víng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Trong thêi gian c«ng t¸c vµ häc tËp t¹i chi côc thuÕ QuËn Hoµn KiÕm thµnh phè Hµ Néi cïng víi nh÷ng kiÕn thøc tiÕp 1 thu t¹i trêng kÕt hîp cïng thùc tiÔn nghiªn cøu t×m tßi, nhËn thøc ®îc vai trß quan träng cña c¸c doanh nghiÖp ®èi víi Ng©n s¸ch nhµ níc, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “T×nh h×nh thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT cña mét sè doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn QuËn Hoµn KiÕm – Hµ Néi ”. Néi dung cña b¶n b¸o c¸o thùc tËp gåm ba ch¬ng: Ch¬ng I : Nh÷ng lý luËn chung vÒ thuÕ GTGT. Ch¬ng II: T×nh h×nh ®¨ng ký, kª khai vµ thanh quyÕt to¸n thuÕ GTGT cña mét sè doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn QuËn Hoµn KiÕm trong thêi gian qua. Ch¬ng III: §¸nh gi¸ vµ ®Ò xuÊt. Môc ®Ých cña ®Ò tµi nµy lµ qua nghiªn cøu sè liÖu, t×m hiÓu t×nh h×nh ®¨ng ký, kª khai vµ thanh quyÕt to¸n thuÕ GTGT t¹i mét sè doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i ®iÓn h×nh ¸p dông thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ trªn ®Þa bµn QuËn Hoµn KiÕm ®Ó tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n vµ ®a ra mét sè ®Ò xuÊt - gi¶i ph¸p nh»m lµm hoµn thiÖn h¬n luËt thuÕ GTGT. Do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, bµi viÕt cña em ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt, em rÊt mong cã ®îc sù gãp ý gióp ®ì cña c¸c ThÇy, C« gi¸o. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña ThÇy: Ph¹m Quèc Trêng – ngêi ®· híng dÉn em lµm b¶n b¸o c¸o thùc tËp nµy - vµ c¸c c« chó trong chi côc thuÕ ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò. 2 Ch¬ng I Nh÷ng lý luËn chung vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. I. S¬ lîc vÒ thuÕ nhµ níc: 1.Kh¸i niÖm vÒ thuÕ: ThuÕ lµ mét ph¹m trï lÞch sö, nã ph¸t triÓn vµ tån t¹i cïng víi sù ra ®êi tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nhµ níc.Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, díi bÊt kú chÕ ®é x· héi nµo khi ®¨ cã Nhµ níc ph¶i cã thuÕ. Sù xuÊt hiÖn cña Nhµ níc ®ßi hái ph¶i c¬ së vËt chÊt ®Ó ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn cho Nhµ níc tån t¹i vµ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña m×nh.Nhµ níc dïng quyÒn lùc chÝnh trÞ cña m×nh ®Ó ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt cÇn thiÕt nh»m lµm c«ng cô ph©n phèi l¹i mét phÇn cña c¶i x· héi vµ h×nh thµnh quü tiÒn tÖ tËp trung cña Nhµ níc. §ång thêi, sù xuÊt hiÖn cña s¶n phÈm thÆng d trong x· héi còng lµ c¬ së chñ yÕu t¹o kh¶ n¨ng vµ nguån thu ®Ó thóc ®Èy tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Nhµ níc. ThÕ nªn thuÕ ra ®êi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®¸p øng chøc n¨ng cña nhµ níc. Nhµ níc sö dông luËt thuÕ nh mét cung cô quan träng ®Õ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ, thuÕ kh«ng nh÷ng lµ nguån thu nhËp chñ yÕu cña ng©n s¸ch nhµ níc mµ cßn ¶nh hëng lín ®Õn c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ. NhiÖm vô chÝnh trÞ cña mçi Nhµ níc trong tõng giai ®o¹n lÞch sö, ®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt, kÕt cÊu giai cÊp lµ nh÷ng nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn vai trß, néi dung vµ ®Æc ®iÓm cña thuÕ kho¸. MÆt kh¸c, b¶n chÊt cña thuÕ tuú thuéc vµo b¶n chÊt nhµ níc sinh ra nã. NÕu nh tríc thêi kú phong kiÕn, h×nh th¸i ban ®Çu cña thuÕ chØ lµ hiÖn vËt ngµy c«ng lao ®éng th× ®Õn chñ nghÜa t s¶n cho ®Õn nay, thuÕ ®· chuyÓn 3 sang h×nh th¸i phæ biÕn lµ tiÒn tÖ vµ c¸c s¾c thuÕ kh¸c nhau còng kh«ng ngõng hßan thiÖn. Nhng c¬ cÊu vµ néi dung c¶ hÖ thèng vµ tõng s¾c thuÕ ph¶i ®îc nghiªn có, söa ®æi, bæ sung c¶i tiÕn vµ ®æi míi ®Ó kÞp thêi thÝch hîp víi t×nh h×nh, nhiÖm vô hîp t¸c, ®ñ søc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thuÕ ®· ®îc nhµ níc ban hµnh trong tõng thêi kú. Kh¸i niÖm vÒ thuÕ nhµ níc, cha cã vÒ sù thèng nhÊt tuú thuéc vµo tõng ®èi tîng mµ cã nh÷ng kh¸i niÖm vÒ thuÕ kh¸c nhau: - §èi víi nhµ níc, thuÕ lµ nguån thu nhËp chñ yÕu cña ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu chØ tiªu cho môc ®Ých kinh tÕ x· héi. - §èi víi c¸c tæ chøc vµ mäi thµnh viÓn trong x· héi kho¶n thu nµy mang tÝnh chÊt b¾t buéc theo ph¸p luËt, kh«ng hoµn tr¶ trùc tiÕp. - §èi víi ngêi nép thuÕ: thuÕ lµ kho¶ng ®ãng gãp cã tÝnh chÊt b¾t buéc mµ c¸c tæ chøc kinh tÕ hay ngêi kinh doanh ph¶i thùc hiÖn theo luËt ®Þnh nép vµo ng©n s¸ch nhµ níc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chØ tiªu cña bé m¸y nhµ níc. Tãm l¹i, thuÕ lµ mét kho¶n thu mang tÝnh chÊt b¾t buéc g¾n liÒn víi quyÒn lùc chÝnh trÞ cña nhµ níc b»ng c¸c s¾c lÖnh do nhµ níc quy ®Þnh. Nã ®îc thÓ hiÖn th«ng qua luËt vµ v¨n b¶n díi luËt ®îc c¬ quan nhµ níc quyÒn lùc cao nhÊt ban hµnh ®ã lµ Quèc héi. ThuÕ ®îc tËp trung vµo ng©n s¸ch nhµ níc, ®¸p øng c¸c nhu cÇu chØ tiªu cña môc ®Ých: ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi, qu¶n lý nhµ níc vµ an ninh quèc phßng. Mét phÇn thuÕ ®· nép ®¶m b¶o cho c«ng b»ng x· héi th«ng qua viÖc tr¶ l¹i cho ngêi d©n mét c¸ch gi¸n tiÕp díi h×nh thøc trî cÊp x· héi, phóc lîi x· héi vµ tiªu dïng x· héi kh¸c. 4 NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, x· héi cµng c«ng b»ng v¨n minh th× yªu cÇu ph¶i cã mét hÖ thèng thuÕ kho¸ phï hîp cµng cao. Chóng ta ph¶i lu«n lu«n ®æi míi, bæ xung kh«ng ngõng hoµn thiÖn hÖ thèng thuÕ hiÖn hµnh vµ ph¸t huy vai trß lín cña nã phôc vô cho nhµ níc, cho quèc gia cña m×nh. 2. §Æc ®iÓm cña thuÕ: * ThuÕ lµ mét biÖn ph¸p tµi chÝnh cña nhµ níc ®îc thiÕt lËp trªn nguyªn t¾c lËp ®Þnh, mang tÝnh quyÒn lùc, tÝnh cìng chÕ vµ tÝnh ph¸p lý cao. §ång thêi khi ®îc thùc hiÖn th× cã thÓ lµm thay ®æi quyÒn së h÷u vÒ tµi s¶n. * ThuÕ bao giê còng chøa ®ùng c¸c yÕu tè thuéc vÒ kinh tÕ x· héi. ThÕ nªn viÖc x¸c lËp mét hÖ thèng c¸c lo¹i s¾c thuÕ kh¸c nhau, tríc hÕt b¾t nguån tõ sù chi tiªu cña nhu cÇu nhµ níc, song trong thùc thÕ møc ®é ®éng viªn qua thuÕ bao giê cóng chÞu sù giµng buéc cña c¸c yÕu tè kinh tÕ vµ x· héi cña mét quèc gia trong tõng giai ®o¹n lÞch sö. * ThuÕ lµ kho¶n ®ãng gãp kh«ng mang tÝnh chÊt hoµn tr¶ trùc tiÕp. 3.Ph©n lo¹i thuÕ: Tuú theo môc ®Ých, yªu cÇu cña viÖc xem xÐt, ®¸nh gi¸ ph©n tÝch vµ ph©n lo¹i c¸c s¾c thuÕ mµ cã c¸c c¸ch ph©n lo¹i sau: Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt chuyÓn giao cña thuÕ: * ThuÕ trùc thu: lµ ngêi trùc tiÕp nép thuÕ ®ång thêi lµ ngêi chÞu thuÕ. VÝ dô: ThuÕ nhËp doanh nghiÖp, thuÕ nhËp c¸ nh©n… * ThuÕ gi¸n thu: lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo ngêi tiªu dïng th«ng qua gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô, ®ång thêi ngêi chÞu thuÕ gi¸n thu vµ ngêi nép thuÕ kh«ng ®ång nhÊt. VÝ dô: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ xuÊt nhËp khÈu… 5 Ph©n lo¹i theo ®èi tîng tÝnh thuÕ: * ThuÕ ®¸nh vµo s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô. VÝ dô: ThuÕ doanh thu. * ThuÕ ®¸nh vµo s¶n phÈm hµng ho¸. VÝ dô: ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt. * ThuÕ ®¸nh vµo viÖc sö dông tµi s¶n cña nhµ níc. VÝ dô: ThuÕ tµi nguyªn, thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp… Ph©n lo¹i theo h×nh thøc thuÕ: * ThuÕ b»ng hiÖn vËt. VÝ dô: ThuÕ n«ng nghiÖp thu b»ng thãc. * ThuÕ b»ng tiÒn. VÝ dô: ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu… 3.4Ph©n lo¹i thuÕ theo quan hÖ ®iÒu cña thuÕ: * ThuÕ tØ lÖ cè ®Þnh. * ThuÕ tÝch lòy tiÕn. * ThuÕ luü tho¸i. 4. C¸c yÕu tè cÊu thµnh thuÕ: 4.1 Tªn gäi: Lµ c¸ch quy íc gäi tªn thuÕ do nhµ níc quy ®Þnh nh»m chØ râ lo¹i s¾c thuÕ nµo ®ã theo tÝnh chÊt cña chóng. VÝ dô: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp… 4.2 §èi tîng nép thuÕ: 6 Lµ nh÷ng c¬ së kinh doanh ®îc Nhµ níc c«ng nhËn vÒ mÆt ph¸p luËt cã c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, tµi s¶n hoÆc thu nhËp thuéc ph¹m vi ®iÒu tiÕt cña thuÕ. VÝ dô: C¸c c¬ së kinh doanh cã thu nhËp ph¶i nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp… 4.3 §èi tîng tÝnh thuÕ: Lµ c¨n cø ®Ó tõ ®ã tÝnh ra tiÒn thuÕ. §èi tîng tÝnh thuÕ lµ mét yÕu tè cÇn thiÕt cña s¾c thuÕ vµ ph¶i triÖt nhiÒu mÆt cña chÝnh s¸ch ®éng viªn ®èi víi thuÕ ®ã. VÝ dô: TÊt c¶ c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu dïng trªn l·nh thæ ViÖt Nam lµ ®èi tîng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. 4.4 ThuÕ suÊt, møc thuÕ: - ThuÕ suÊt: lµ linh hån cña s¾c thuÕ, biÓu hiÖn yªu cÇu ®éng viªn trªn ®èi tîng tÝnh thuÕ. - Møc thuÕ: lµ sè thuÕ ph¶i nép cho ng©n s¸ch nhµ níc c¨n cø vµo gi¸ trÞ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt. 4.5 Gi¸ tÝnh thuÕ: Lµ gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô, tµi s¶n, sóc vËt…lµm c¨n cø tÝnh thuÕ. VÝ dô: Gi¸ tÝnh thuÕ cña mét v« tuyÕn Sony lµ gi¸ b¸n cña cña h·ng hay gi¸ mua cña kh¸ch hµng. 4.6 ChÕ ®é miÔn gi¶m thuÕ: Lµ sè thuÕ ®îc quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm vµ c¸ch thøc nép thuÕ cña ®èi tîng nép thuÕ tríc c¬ quan h÷u quan.Thñ tôc nép thuÕ lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó thùc hiÖn nép thuÕ ®óng, ®ñ, kÞp thêi. 4.7 Thñ tôc nép thuÕ: Bao gåm nh÷ng quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm vµ c¸ch thøc nép thuÕ cña ®èi tîng nép thuÕ tríc c¬ quan h÷u quan. Thñ 7 tôc nép thuÕ lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó thùc hiÖn nép thuÕ ®óng, ®ñ, kÞp thêi. 4.8 Xö lý c¸c trêng hîp vi ph¹m: Tuú theo møc ®é nÆng nhÑ vÒ viÖc vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña luËt thuÕ ban hµnh mµ bÞ c¶nh c¸o. ph¹t tiÒn hay truy tè tríc ph¸p luËt. 5 Vai trß cña thuÕ: 5.1 ThuÕ lµ c«ng cô t¹o lËp nªn nguån thu chñ yÕu cho ng©n s¸ch nhµ níc v×: - ThuÕ lµ mét kho¶n ®ãng gãp mang tÝnh chÊt ph¸p lÖnh cña Nhµ níc ®èi víi tæ chøc, c¸ nh©n trong x· héi - ThuÕ lµ mét kho¶n mang tÝnh chÊt æn ®Þnh. - ThuÕ kh«ng tr¶ trùc tiÕp cho ngêi nép mµ th«ng qua c¸c qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña m×nh. - H×nh thøc thu thuÕ bao qu¸t c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c nguån thu nhËp vµ mäi tiªu dïng trong x· héi ThuÕ b¶o ®¶m ®îc tÝnh tù chñ trong c©n ®èi ng©n s¸ch. ViÖc thu thuÕ thÓ hiÖn mét nÒn tµi chÝnh quèc gia lµnh m¹nh. 5.2 ThuÕ lµ c«ng cô qu¶n lý, ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ cña nhµ níc: ThuÕ t¸c dông trùc tiÕp ®Õn gi¸ c¶ vµ thu nhËp. Mét phÇn thu nhËp cña ngêi tiªu dïng lµ kho¶n ®ãng thuÕ. §ång thêi, thuÕ còng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p chÕ ngù l¹m ph¸t.V× vËy, dùa vµo c«ng cô thuÕ mµ nhµ níc cã thÓ thóc ®Èy hoÆc h¹n chÕ viÖc tÝch luü vµ ®Çu t, khuyÕn khÝch kinh tÕ ph¸t triÓn c«ng b»ng lµnh m¹nh. 5.3 ThuÕ lµ c«ng cô gãp phÇn ®iÒu hoµ thu nhËp vµ thùc hiÖn b×nh ®¼ng, c«ng b»ng x· héi: 8 NÒn kinh tÕ hµng ho¸ thÞ trêng sÏ t¹o ra hai th¸i cùc ®èi lËp nhau ®ã lµ: giµu- nghÌo nÕu kh«ng cã sù can thiÖp cña Nhµ níc ®Ó ph©n phèi thu nhËp trong x· héi. Trªn thùc tÕ, sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia ®Òu do nh÷ng ®ãng gãp nç lùc cña toµn d©n, cña mçi thµnh viªn trong x· héi.V× vËy ®Ó cã ®îc sù c«ng b»ng th× tÊt c¶ mäi ngêi ®Òu ®îc hëng thµnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®ã. Do ®ã, sù can thiÖp cña Nhµ níc trong viÖc ph©n phèi l¹i thu nhËp th«ng qua c«ng cô ®Æc biÖt lµ thuÕ lµ hÕt søc quan träng, gãp phÇn t¹o sù c©n b»ng vµ b×nh ®¼ng x· héi. II.ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ( GTGT ): 1. Kh¸i niÖm “gi¸ trÞ gia t¨ng” vµ thuÕ GTGT : LÞch sö ra ®êi cña thuÕ GTGT:  huÕ GTGT cã nguån gèc tõ thuÕ doanh thu. Tõ sau §¹i chiÕn hÕ giíi lÇn thø nhÊt (1914-1918), thuÕ doanh thu ®· ®îc nghiªn cøu, ¸p dông nh»m ®éng viªn ®ãng gãp réng r·i cña qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n cho nhu cÇu chi tiªu cña nhµ níc, ®Ó nhanh chãng hµn g¾n vÕt th¬ng chiÕn tranh.ThuÕ doanh thu ®îc ¸p dông ë Ph¸p tõ n¨m 1917. Thêi kú ®Çu, thuÕ doanh thu chØ ¸p dông ë giai ®o¹n cuèi cïng ë qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸ víi thuÕ suÊt thÊp. §Çu n¨m 1920, thuÕ doanh thu ®îc ®iÒu chØnh, ®¸nh vµo tõng kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Qua trc tiÕp, c¸ch ®¸nh thuÕ nµy ®· béc lé râ nhîc ®iÓm ®ã lµ thuÕ tÝnh chång chÐo, trïng lÆp. Qua nhiÒu lÇn söa ®æi, bæ sung, thuÕ doanh thu vÉn tån t¹i nhîc ®iÓm trªn. §Ó kh¾c phôc viÖc thu thuÕ chång chÐo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, n¨m 1954, ChÝnh phñ Ph¸p ®· ban hµnh lo¹i thuÕ míi cã tªn gäi: “Ta xe Sur La Valeur ajoutea” (viÕt t¾t lµ TVA), theo tiÕng anh lµ “ Value added 9 Tax” (viÕt t¾t lµ VAT), theo tiÕng viÖt lµ “thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng”. §Õn n¨m 1966, trong xu híng c¶i tiÕn hÖ thèng thuÕ “ ®¬n gi¶n, hiÖn ®¹i” nãi chung ë Ch©u ¢u, TVA ®îc ban hµnh chÝnh thøc ®Ó thay thÕ mét sè s¾c thuÕ gi¸n thu. N¨m 1986, lu th«ng hµng ho¸, dÞch vô, nh»m ®¸p øng l¹i môc tiªu quan träng: b¶o ®¶m sè thu kÞp thêi, thêng xuyªn cho ng©n s¸ch nhµ níc, vµ kh¾c phôc thu thuÕ tõng lÆp l¹i cña thuÕ doanh thu. ë thêi ®iÓm nµy, thuÕ GTGT ®îc ¸p dông ë 130/210 quèc gia trªn thÕ giíi vµ trë thµnh nguån thu quan träng cña nhiÒu níc. ë niÒm Nam - ViÖt Nam tríc n¨m 1975 chÝnh quyÒn Sµi Gßn còng ®· ban luËt thuÕ GTGT trïng víi thêi ®iÓm c¶i c¸ch thuÕ 1972. Ngµy 05/ 07/1993, ®îc ChÝnh phñ cho phÐp, Bé Tµi ChÝnh ®· cã quyÕt ®Þnh sè ®¬n vÞ ®îc chän lµm thÝ ®iÓm nh: nhµ m¸y xi m¨ng BØm S¬n, nhµ m¸y ®êng Biªn Hoµ, c«ng ty dÖt kim §«ng Xu©n… Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn thÝ ®iÓm ®· kh«ng mang l¹i kÕt qu¶ do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong x· héi cã mèi quan hÖ chÆt chÏ lÉn nhau, tõ qu¸ tr×nh cung cÊp nguyªn vËt liÖu ®Õn qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm. V× vËy, VAT kh«ng thÓ thùc hiÖn riªng rÏ ë mét kh©u hay mét sè doanh nghiÖp. NhËn thÊy cÇn ph¶i cã mét chÝnh s¸ch thuÕ phï hîp nªn t¹i kú häp thø XI, Quèc héi kho¸IX, tõ ngµy 02/04 ®Õn ngµy 10/05/1997 ®· th«ng qua LuËt thuÕ GTGT vµ cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01/01/1999 thay cho luËt thuÕ doanh thu. ChÝnh phñ cã NghÞ ®Þnh 79/2000 híng dÉn nghÞ ®Þnh sè 79/2000/TT-BTC ngµy 29/12/2000 cña ChÝnh phñ. Th«ng t nµy thay thÕ c¸c Th«ng t híng dÉn vÒ thuÕ GTGT, ta h·y xÐt nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau cña hai luËt thuÕ nµy: 10 Nh÷ng ®iÓm gièng nhau: ThuÕ GTGT vµ thuÕ doanh thu lµ thuÕ gi¸n thu ®¸nh vµo ngêi tiªu dïng hµng ho¸ ®îc cung øng dÞch vô. ThuÕ nµy do ngêi s¶n xuÊt - kinh doanh, dÞch vô nép nhµ níc , nhng thùc chÊt ngêi tiªu dïng lµ ngêi chÞu thuÕ. Nhµ doanh nghiÖp lµ ngêi ®ãng vai trß lµ ngêi thu hé cho nhµ níc, hä ®· céng sè thuÕ gi¸n thu ph¶i nép vµo gi¸ b¸n s¶n phÈm hoÆc gi¸ dÞch vô ®Ó ngêi tiªu dïng tr¶ nªn hä ph¶i nép thuÕ ®Çy ®ñ sè thuÕ thu hé nµy vµo ng©n s¸ch nhµ níc. ThuÕ gi¸n thu ®¶m b¶o cho ngêi tiªu dïng cã thÓ tù do lùa chän hµng ho¸ ®Ó chÞu thuÕ cao hay tuú thuéc vµo tói tiÒn, së thÝch cña m×nh. ThuÕ tr¸nh ®îc mèi quan hÖ trùc tiÕp gi÷a ngêi tiªu dïng vµ ngêi chÞu thuÕ nªn cã phÇn dÔ thu h¬n thuÕ trùc thu.§ång thêi, dÔ ®iÒu chØnh møc thuÕ t¨ng lªn v× thuÕ gi¸n thu thêng n»m Èn trong gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô. VÒ mÆt qu¶n lý, thuÕ GTGT vµ thuÕ doanh thu kh«ng quan t©m ®Õn c¸c chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô cña doanh nghiÖp, nªn chi phÝ cã phÇn thÊp h¬n thuÕ trùc thu. Nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau: - ThuÕ GTGT chØ ®¸nh vµo møc gi¸ trÞ t¨ng thªm s¶n phÈm ë tõng kh©u s¶n xuÊt kinh doanh, lu th«ng. Nhng thuÕ doanh thu l¹i ®¸nh trªn toµn bé doanh thu s¶n phÈn, qua mçi lÇn chuyÓn dÞch tõ s¶n xuÊt ®Òn lu th«ng. - ThuÕ GTGT cã khÊu trõ ®· nép ë giai ®o¹n tríc.ThuÕ doanh thu kh«ng khÊu trõ ë giai ®o¹n tríc. - Tæng sè thuÕ GTGT thu ®èi víi tõng s¶n phÈm kh«ng phô thuéc vµo sù tæ chøc vµ ph©n chia c¸c chu kú kinh tÕ. - ThuÕ GTGT thêng cã Ýt thuÕ suÊt h¬n thuÕ doanh thu nªn cã phÇn ®¬n gi¶n, râ rµng, dÔ thùc hiÖn h¬n thuÕ doanh thu. 11 Sau khi t×m hiÓu râ vÒ ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau cña thuÕ GTGT vµ thuÕ doanh thu ta thÊy râ u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña thuÕ GTGT. 1.1.3 ¦u ®iÓm: - ThuÕ GTGT kh¾c phôc ®îc viÖc thu trïng lÆp cña thuÕ doan thu.§èi víi hµng xuÊt khÈu kh«ng nh÷ng kh«ng ph¶i nép thuÕ GTGT mµ cßn ®îc khÊu trõ hoÆc tr¶ l¹i sè thuÕ GTGT ®Çu vµo, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó h¹ gi¸ b¸n, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng Quèc tÕ, gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. - ThuÕ GTGT cã diÖn ®iÒu chØnh réng ¸p dông víi tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, s¶n xuÊt, cung cÊp trong níc vµ hµng ho¸ nhËp khÈu. DiÖn ®iÒu chØnh cña thuÕ GTGT cã ph¹m vi réng, bao trïm lªn mäi tæ chøc, c¸ nh©n, thuéc mäi lÜnh vùc s¶n xuÊt – kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô. Lý do lµ thuÕ GTGT ®¸nh vµo tiªu dïng cña mäi ngêi trong x· héi kÓ c¶ hµng ho¸ nhËp khÈu. - ThuÕ GTGT ®îc thùc hiÖn thèng nhÊt, chÆt chÏ theo nguyªn t¾c c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng ho¸ ®Ó khÊu trõ phÇn thuÕ ®· nép ë kh©u tríc,v× vËy khuyÕn khÝch c¸c c¬ së s¶n xuÊt – kinh doanh khi mua b¸n hµng ho¸ ph¶i sö dông ho¸ ®¬n vµ h¹n chÕ nh÷ng sai sãt, gian lËn trong viÖc ghi chÐp ho¸ ®¬n, ®ång thêi ®a mäi ho¹t ®éng kinh tÕ vµo nÒ nÕp, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t cña c¬ quan chøc n¨ng, gióp chÝnh phñ cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu trong viÖc ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ. - ThuÕ GTGT cã Ýt møc thuÕ suÊt h¬n so víi thuÕ Doanh thu do ®ã ®¬n gi¶n h¬n, dÔ hiÓu h¬n, dÔ ¸p dông vµ dÔ kiÓm tra h¬n thuÕ Doanh thu. - H¹n chÕ ®îc viÖc thÊt thu thuÕ do thuÕ GTGT ®îc tËp trung ngay tõ ®Çu mµ thu thuÕ ë kh©u sau cßn kiÓm tra ®îc viÖc tÝnh thuÕ, nép thuÕ ë kh©u tríc, ®¶m b¶o ®éng 12 viªn sè thu quan träng vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh cho ng©n s¸ch Nhµ níc. - T¨ng cêng c«ng t¸c ho¹ch to¸n vµ thóc ®Èy viÖc mua b¸n hµng ho¸ ë kh©u ®¬n, chøng tõ. ViÖc tÝnh thuÕ ë ®Çu ra ®îc khÊu trõ sè thuÕ ®Çu vµo lµ biÖn ph¸p kinh tÕ gãp phÇn thóc ®Èy c¶ ngêi mua vµ ngêi b¸n thùc hiÖn tèt chÕ ®é ho¸ ®¬n, chøng tõ. - Gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ phï hîp víi sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng, t¹o ®iÒu kiÖn më réng hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi , phï hîp víi xu thÕ c¶i c¸ch thuÕ ë c¸c níc trªn thÕ giíi. Nhîc ®iÓm: Râ rµng thuÕ GTGT cã nhiÒu u ®iÓm næi bËt h¬n thuÕ Doanh thu. Môc ®Ých chñ yÕu cña viÖc ¸p dông thuÕ GTGT lµ t¹o thªm lîi nhuËn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn vµ kh«ng nh»m môc ®Ých t¨ng thªm møc ®éng viªn. Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm næi bËt so víi thuÕ Doanh thu, thuÕ GTGT bíc ®Çu ¸p dông ë níc ta kh«ng tr¸nh khái nh÷ng víng m¾c nhÊt ®Þnh nh: - ThuÕ GTGT ®ßi hái ph¶i cã quy tr×nh qu¶n lý chÆt chÏ, nghiªm ngÆt. Trong khi ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ níc ta tõ mét ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, nhËn thøc cña c¸c c¬ së kinh doanh vµ ngêi tiªu dïng vÒ chÕ ®é sæ s¸ch kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ cßn cha cao, do ®ã chi phÝ cho qu¶n lý thu thuÕ GTGT sÏ tèn kÐm h¬n so víi thùc hiÖn luËt thuÕ Doanh thu. - ThuÕ GTGT cã rÊt Ýt møc thuÕ sót cho nªn ngêi tiªu dïng cã thu nhËp cao hay thÊp ®Òu ph¶i nép thuÕ gièng nhau. Do ®ã, møc ®éng viªn qua thuÕ GTGT cña ngêi cã thu nhËp thÊp thùc tÕ cao h¬n ngêi cã thu nhËp cao. Tõ ®ã cã 13 kho¶ng c¸ch gi÷a hai th¸i cùc giµu nghÌo ngµy cµng xa h¬n, ¶nh hëng ®Õn vÊn ®Ò x· héi. - ThuÕ GTGT thiÕu tÝnh linh ho¹t, nÒm dÎo Ýt møc thuÕ suÊt, ph¹m vi ¸p dông l¹i réng, cho nªn cha thÝch øng ngay víi nÒn kinh tÕ níc ta bíc ®Çu chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng. Tãm l¹i: Tuy thuÕ GTGT vÉn cã mét sè nhîc ®iÓm nhng so víi thuÕ Doanh thu th× thuÕ GTGT cã nhiÒu u ®iÓm næi bËt vît xa nh÷ng nhîc ®iÓm vèn cã cña nã vµ rÊt phï hîp víi c«ng cuéc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt níc ta. V× vËy, viÖc ¸p dông thuÕ GTGT ë níc ta lµ rÊt cÇn thiÕt. Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ GTGT ë níc ta hiÖn nay: ViÖc ban hµnh vµ thùc hiÖn thuÕ GTGT ë níc ta lµ cÇn thiÕt v× : - Nã cã thÓ kh¾c phôc ®îc nh÷ng tån t¹i lín cña thuÕ Doanh thu ®ã lµ: trïng lÆp, nhiÒu thuÕ suÊt, cha khuyÕn m¹nh ®èi víi xuÊt khÈu vµ ®Çu t. - ThuÕ GTGT ®¶m b¶o ®îc møc ®éng viªn sè thu cho Ng©n s¸ch nhµ níc t¬ng øng víi sè thuÕ Doanh thu hiÖn hµnh, nhng víi u ®iÓm cña chÝnh s¸ch thuÕ GTGT sÏ gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së t¨ng thu thuÕ cho Ng©n s¸ch nhµ níc. - Thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn tèt h¬n viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ thùc hiÖn mua b¸n hµng ho¸ dÞch vô cã ho¸ ®¬n chøng tõ. - Gãp phÇn hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ ë níc ta, thóc ®Èy më réng hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 14 Qua nh÷ng ®iÒu ®· nãi trªn, chóng ta ®· thÊy ®îc tÝnh ®óng ®¾n cña viÖc thay thÕ luËt thuÕ Doanh thu b»ng luËt thuÕ GTGT ë níc ta. Kh¸i niÖm “ Gi¸ trÞ gia t¨ng ” Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ gi¸ trÞ t¨ng thªm cña mét s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô khi qua mçi mét c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, mua b¸n hµng ho¸ hay thùc hiÖn dÞch vô. Nãi c¸ch kh¸c, ®©y lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ ®Çu ra víi gi¸ ®Çu vµo do c¸c c¬ së s¶n xuÊt – kinh doanh t¹o ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt – kinh doanh, dÞch vô. Kh¸i niÖm “ ThuÕ GTGT ” ThuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ chØ ®¸nh vµo phÇn gi¸ trÞ gia t¨ng thªm qua mçi kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt – kinh doanh. ThuÕ GTGT lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu, mét yÕu tè cÊu thµnh trong gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô nh»m ®éng viªn mét phÇn thu nhËp th«ng qua sù ®ãng gãp cña ngêi tiªu dïng. Tæng sè thuÕ thu ë mçi kh©u b»ng chÝnh sè thuÕ tÝnh trªn gi¸ b¸n cho ngêi tiªu dïng cuèi cïng. B¶n chÊt cña thuÕ GTGT: ThuÕ GTGT do nhµ s¶n xuÊt - kinh doanh nép hé ngêi tiªu dïng th«ng qua viÖc tÝnh gép thuÕ nµy vµo gi¸ b¸n mµ ngêi tiªu dïng ph¶i thanh to¸n. Do vËy, thuÕ GTGT lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu. 2. §èi tîng nép thuÕ vµ ®èi tîng tÝnh thuÕ: §èi tîng nép thuÕ: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 3 LuËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP ngµy 29/12/2000: tÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸c nh©n cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ ( gäi chung lµ cë kinh doanh) vµ 15 tæ chøc c¸ nh©n kh¸c cã nhËp khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ ( gäi chung lµ ngêi nhËp khÈu ) ®Òu lµ ®èi tîng nhËp thuÕ GTGT. Cô thÓ: Doanh nghiÖp nhµ níc. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi tham gia hîp t¸c kinh doanh theo luËt ®Çu t níc ngoµi tham gia t¹i ViÖt Nam. 2.1.3 Doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n,c«ng ty cæ phÇn thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo luËt ph¸p ViÖt Nam. C«ng ty níc ngoµi vµ tæ chøc níc ngoµi ho¹t ®éng kinh doanh trªn l·nh thæ ViÖt Nam kh«ng theo luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. 2.1.5 C¸c tæ chøc kinh tÕ cña tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi chÝnh trÞ cña ®¬n vÞ sù nghiÖp… 2.1.6 Nh÷ng ngêi kinh doanh ®éc lËp, tù do, hé gia ®×nh c¸c c¸ nh©n hîp t¸c kinh doanh… nhng kh«ng h×nh thµnh ph¸p nh©n kinh doanh. §èi tîng tÝnh thuÕ ( chÞu thuÕ ): Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 2 LuËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 2 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§ - CP ngµy 29/12/2000: tÊt c¶ hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt – kinh doanh vµ ngêi tiªu dïng ë ViÖt Nam lµ ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT lo¹i trõ 26 lo¹i hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn thuéc thuÕ GTGT ®îc quy ®Þnh t¹i ®iÒu 4 cña luËt nµy. 3. C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT: Theo ®iÒu 6 LuËt thuÕ GTGT th× c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt. 16 Gi¸ tÝnh thuÕ: Kh¸i niÖm: Gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT kh¸c ph¶i nép, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT®îc ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng, ngêi cung cÊp dÞch vô hoÆc ngêi nhËp khÈu. C¸ch x¸c ®Þnh gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña hµng ho¸ dÞch vô: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 7 LuËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 6 nghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP ngµy 29/12/2000, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña hµng ho¸ dÞch vô ®îc tÝnh nh sau: * §èi víi hµng ho¸ dÞch vô do c¬ së s¶n xuÊt – kinh doanh b¸n hµng ra hoÆc cung øng cho ®èi tîng kh¸c lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT. C¬ së s¶n xuÊt – kinh doanh khi b¸n hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô ph¶i ghi râ trªn ho¸ ®¬n c¸c yÕu tè quy ®Þnh lµ: - Gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT. - ThuÕ GTGTph¶i nép. - Gi¸ thanh to¸n ( gi¸ ngêi mua ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n, trong ®ã cã c¸ thuÕ GTGT ) * §èi víi trêng hîp cho thuª tµi s¶n, tµi s¶n cho thuª bao gåm: nhµ xíng, kho, bÕn b·i, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, m¸y mãc, thiÕt bÞ ….gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ cho thuª cha cã thuÕ GTGT. NÕu cho thuª nhiÒu kú mµ tiÒn thuÕ tr¶ cho tõng kú, hoÆc tr¶ tríc cho tõng kú, hoÆc tr¶ tríc cho nhiÒu kú th× gi¸ tÝnh thuÕ GTGTlµ sè tiÒn thuª tr¶ ( ®· tr¶ cho kú nµy hoÆc tr¶ nhiÒu cho kú sau ). Gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cßn bao gåm c¸c kho¶n chi tr¶ díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nh cho thuª nhµ cã thu tiÒn ®Ó hoµn thiÖn, söa ch÷a n©ng cÊp nhµ cho thuª theo yªu cÇu bªn thuª. Gi¸ cho thuª tµi s¶n do c¸c bªn tho¶ 17 thuËn ®îc x¸c ®Þnh trong hîp ®ång. Trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh khung gi¸ cho thuª ®îc x¸c ®Þnh theo khung gi¸ quy ®Þnh. * §èi víi hµng ho¸ b¸n theo ph¬ng thøc tr¶ gãp, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT cña hµng ho¸ xuÊt b¸n tÝnh theo gi¸ tr¶ mét lÇn kh«ng tÝnh sè tiÒn tr¶ hay kh«ng. * §èi víi hµng ho¸ dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi sö dông néi bé biÕu, tÆng… gi¸ tÝnh thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô nµy ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i hoÆc t¬ng ®¬ng t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh ho¹t ®éng nµy. Theo nghÞ ®Þnh sè 32/1999/N§-CP ngµy 05/05/1999 vÒ khuyÕn m¹i, qu¶ng c¸o th¬ng m¹i, héi trî triÓn l·m th¬ng m¹i th× c¸c s¶n phÈn hµng ho¸ dïng ®Ó khuyÕn m¹i, qu¶ng c¸o kh«ng ph¶i tÝnh thuÕ GTGT. * §èi víi hµng ho¸ gia c«ng, gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ gia c«ng cha cã thuÕ, bao gåm tiÒn c«ng, tiÒn nhiªn liÖu ®éng lùc, vËt liÖu phô c¸c chi phÝ kh¸c ®Ó gia c«ng. * §èi víi hµng ho¸ vËn t¶i, bèc xÕp gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ cíc vËn t¶i, bèc xÕp cha cã thuÕ GTGT. * §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu lµ gi¸ nhËp t¹i cöa khÈu ViÖt Nam ( CIF ) céng víi thuÕ ph¶i nhËp khÈu, gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa lµm c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT ®îc x¸c dÞnh theo quy ®Þnh vÒ gi¸ tÝnh thuÕ hµng ho¸ nhËp khÈu. NÕu hµng ho¸ nhËp khÈu ®îc miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu thÞ gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu céng víi thuÕ nhËp khÈu theo møc thuÕ ®· ®îc miÔn gi¶m. NÕu dÞch vô do phÝa níc ngoµi cung øng cho ®èi tîng tiªu dïng t¹i ViÖt Nam th× gi¸ cha cã thuÕ GTGT ®îc x¸c ®Þnh theo hîp ®ång. NÕu trong hîp ®ång l¹i kh«ng x¸c 18 ®Þnh cô thÓ sè thuÕ GTGT lµ gi¸ dÞch vô mµ phÝa ViÖt Nam ph¶i tr¶ cho ngêi níc ngoµi. * §èi víi hµng ho¸ mang tÝnh ®Æc thï dïng chøng tõ nh tem, bu chÝnh vÐ cíc vËn t¶i, vÐ xæ sè kiÕn thiÕt… gi¸ thanh to¸n lµ gi¸ ®· cã thuÕ GTGT, thuÕ GTGT®îc tÝnh nh sau: Gi¸ cha cã b¸n) Gi¸ thanh to¸n (tiÒn tem, tiÒn = ThuÕ GTGT dÞch vô. 1+ % thuÕ suÊt cña hµng ho¸ * Gi¸ cha cã thuÕ GTGT lµ gi¸ ®ñ tÝnh thuÕ GTGTph¶i nép. Gi¸ tÝnh thuÕ ®èi víi c¸c hµng ho¸ dich vô theo quy ®Þnh bao gåm c¶ kho¶n thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ hµng ho¸ dÞch vô mµ c¬ së kinh doanh ®îc hêng (trõ c¸c kho¶n phô thu theo chÕ ®é cña nhµ níc kh«ng kh«ng tÝnh vµo doanh cña c¬ së kinh doanh). * §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô hëng tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa hång nh c¸c ®¹i lý mua b¸n hµng ho¸, ®¹i lý tÇu biÓn… th× gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ tiÒn c«ng hoÆc tiÒn hoa hång ®îc hëng trï vµo mét kho¶ng phÝ tiÒn nµo mµ c¬ së thu ®îc tõ viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nµy. - NÕu mua b¸n hµng ho¸ theo theo ®óng gi¸ b¸n bªn chñ cöa hµng qui ®Þnh chØ hëng hoa hång.ThuÕ GTGT hµng ho¸ b¸n ra do chñ hµng khª khai nép. - NÕu mua hoÆc b¸n hµng ho¸ ho¸ kh«ng theo ®óng qui ®Þnh gi¸ thuÕ GTGT lad tiÒn hoa hång ®îc hëng. * §èi víi ho¹t ®éng x©y dùng vµ l¾p ®Æt cha cã thuÕ GTGT ( kh«ng ph©n biÖt cã bao nhiªu thÇu vËt t, thiÕt bÞ ). 19 - Trêng hîp x©y dùng l¾p ®Æt thùc hiÖn thanh to¸n theo h¹n môc c«ng tr×nh hoÆc gi¸ trÞ khèi lîng x©y dùng, l¾p ®Æt hoµn thµnh bµn giao thÞ tÝnh thuÕ tÝnh theo h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc gi¸ trÞ khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh bµn giao cha cã thuÕ GTGT. 3.2 ThuÕ suÊt thuÕ GTGT: - LuËt thuÕ GTGT qui ®Þnh 4 møc thuÕ suÊt: 0%, 5%, 10%, 20% vµ Bé Tµi ChÝnh quy ®Þnh cô thÓ trong th«ng t 89/1998/TT-BTC ngµy 11/05/1998 cña chÝnh phñ qui ®Þnh chi tiÕt thi hµnh luËt thuÕ GTGT ®îc ¸p dông b¾t dÇu tõ 01/01/1999. - Møc thuÕ suÊt, thuÕ GTGT trªn ®©y ®îc ¸p dông thèng nhÊt theo lo¹i hµng ho¸ dÞch vô ®èi víi cïng lo¹i hµng ho¸ kh«ng ph©n biÖt hµng nhËp khÈu víi hµng s¶n xuÊt trong níc kh©u s¶n xuÊt kinh doanh chuyªn nghiÖp. - Theo quy ®Þnh cña luËt thuÕ GTGT vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt thuÕ cã 4 møc thuÕ suÊt nh ®· tr×nh bµy ë trªn. Tuy nhiªn tuú theo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cô thÓ cña ®Êt níc vµ nÒn kinh tÕ, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc cã th¶m quyÒn ®iÒu chØnh thuÕ cho phï hîp víi tõng nghµnh nghÒ, tõnh lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh cô thÓ ®Ó võa b¶o ®¶m t¨ng thu cho Ng©n s¸ch, võa thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ. 4. Ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT: Cã hai ph¬ng ph¸p tÝnh ®ã lµ: ph¬ng ph¸p khÊu trõ vµ ph¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT. 4.1 Ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. - §èi tîng ¸p dông: lµ c¸c ®¬n vÞ, tè chøc kinh doanh thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ( trõ c¸c ®èi tîng ¸p dông tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn thuÕ GTGT ). Khi ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy yªu cÇu ph¶i sö dông ho¸ ®¬n GTGT ). Khi lËp ho¸ ®¬n ph¶i ghi ®Çy ®ñ, ®óng c¸c yÕu tè 20