Tài liệu Thương lượng tập thể trong bộ luật lao động 2012

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN THỊ KHUYÊN TH¦¥NG L¦îNG TËP THÓ TRONG Bé LUËT LAO §éNG 2012 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN THỊ KHUYÊN TH¦¥NG L¦îNG TËP THÓ TRONG Bé LUËT LAO §éNG 2012 Chuyên ngành: Luật Kinh Tế Mã số: 60 38 01 07 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN HIỀN PHƢƠNG HÀ NỘI - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội. Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo vệ Luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! NGƢỜI CAM ĐOAN Nguyễn Thị Khuyên MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các từ viết tắt MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THƢƠNG LƢỢNG TẬP THỂ VÀ PHÁP LUẬT VỀ THƢƠNG LƢỢNG TẬP THỂ ........... 7 1 Khái quát về thƣơng lƣợng tập thể................................................ 7 .1. Định nghĩa về thƣơng lƣợng tập thể .................................................. 7 1.1.1. Đặc điểm của thƣơng lƣợng tập thể................................................... 9 1.1.2. Các loại thƣơng lƣợng tập thể ......................................................... 1.1.3. 10 Vai trò của thƣơng lƣợng tập thể..................................................... 1.1.4. 13 Mối quan hệ giữa TLTT và Thỏa ƣớc lao động tập thể ................. 1.1.5. 14 Sự điều chỉnh của pháp luật về thƣơng lƣợng tập thể ............... 1.2. 15 Sự điều chỉnh của pháp luật quốc gia về thƣơng lƣợng tập thể ...... 1.2.1. 15 1.2.2. Thƣơng lƣợng tập thể trong quy định của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) ................................................................................... 18 1.2.3. Thƣơng lƣợng tập thể trong quy định của một số quốc gia trên thế giới ............................................................................................. 20 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1................................................................................ 27 Chƣơng 2: QUY ĐỊNH VỀ THƢƠNG LƢỢNG TẬP THỂ TRONG BỘ LUẬT LAO ĐỘNG 2012........................................................ 28 2.1. Nguyên tắc thƣơng lƣợng tập thể................................................. 28 2.2. Chủ thể thƣơng lƣợng tập thể ...................................................... 31 2.3. Nội dung thƣơng lƣợng tập thể .................................................... 44 2.4. Trình tự, thủ tục thƣơng lƣợng tập thể ....................................... 49 2.5. Các biện pháp đảm bảo thƣơng lƣợng tập thể hiệu quả ........... 63 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2................................................................................ 68 Chƣơng 3: MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT .......................................................... 69 3 Yêu cầu hoàn thiện pháp luật về thƣơng lƣợng tập thể............. 69 .1. Một số kiến nghị hoàn thiện quy định về thƣơng lƣợng tập 3.2. thể trong Bộ luật lao động năm 2012 ........................................... 72 Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện quy 3.3. định về thƣơng lƣợng tập thể ....................................................... 81 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3................................................................................ 88 KẾT LUẬN .................................................................................................... 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 91 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BLLĐ: Bộ luật lao động CĐCS: Công đoàn cơ sở ILO: International Labour Organization Tổ chức lao động quốc tế NLĐ: Ngƣời lao động NSDLĐ: Ngƣời sử dụng lao động TLTT: Thƣơng lƣợng tập thể TƢLĐTT: Thỏa ƣớc lao động tập thể MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Nền kinh tế nƣớc ta đang ngay môt t phat triển theo xu hƣớng công nghiêp t hoa , hiên t đaị hoa nên sƣƣ ra đời của nhiều doanh nghiêp t , tâp t đoà n kinh tếnhànƣớc vàtƣ nhân làđiều tât yếu . Điều đođagop phân giai quyết vân đề viêc t lam cho ngƣời lao đông trên moị miền đât nƣớc . Tuy nhiên , đi cùng với sự phát triển của nền kinh tế và nhu câu của nguồn nhân lự c cho các doanh nghiệp và tập đoàn trong và ngoài nƣớc đa nay sinh những mâu thuẫn về quyền lơị và nghia vu t của các bên tham gia quan hê tlao đông giai quyết và hạn chế những mâu thuẫn này . Để , pháp luật lao động Việt Nam đa co chế đin t h về thƣơng lƣợng tâp t thể . Trong cơ chế thị trƣờng theo định hƣớng xa hội chủ nghĩa ở nƣớc ta hiện nay, cùng với xu thế hội nhập và toàn câu hoá, quan hệ lao động ngày càng đòi hỏi sự hài hòa về lợi ích trên cơ sở thoa thuận giữa ngƣời sử dụng lao động và ngƣời lao động về quyền l ợ i v à n g h ĩ a v ụ n h ƣ n g k h ô n g t r á i v ớ i q u y đ ị n h c ủ a p h á p l u ậ t . Nh à n ƣ ớ c khuyến khích những thoa thuận co lợi hơn cho ngƣời lao động so với pháp l u ật l ao đ ộ n g . Thƣơng lƣợng tập thể co thể giúp khắc phục những mặt trái của cơ chế thị trƣờng, không chỉ thông qua việc áp dụng tiền lƣơng và những điều kiện lao động bình đẳng giúp đạt đƣợc sự phân phối thu nhập và lợi ích công bằng cho các bên, mà còn giúp bình ổn san xuât, tạo ra tính linh hoạt của thị trƣờng lao động ở nhiều quốc gia. Thƣơng lƣợng tập thể là một trong những cơ chế pháp lý cơ ban để Nhà nƣớc điều chỉnh mối quan hệ lao động trong nền kinh tế thị trƣờng. Việc xây dựng, kiện toàn, hoàn thiện các cơ chế về thƣơng lƣợng tập thể đối với việc hòa giai những xung đột và những mâu thuẫn trong quan hệ lao động làm giam bớt chi phí quan lý xa hội, thúc đẩy sự hợp tác hai 1 bên trong quan hệ lao động, thiết lập đƣợc mối quan hệ lao động hài hòa, đồng thời bao vệ đƣợc đội ngũ lao động và ổn định xa hội là việc làm vô cùng quan trọng và ý nghĩa. Mong muốn đƣơc nghiên cƣƣu môt t cach co hê tthống và đây đủ cac quy đin t h của phap luât t lao đông Viêt t Nam liên quan đến chế đin t h thƣơng lƣợng tâp t thể (TLTT), nghiên cƣƣu công ƣớc cung nhƣ nhƣƣng văn ban phap luât t môt t số nƣớc trên thế giới về cac nguyên tắc , nội dung thƣơng lƣợng tâp t thể cung nhƣ viêc t thƣc thi chúng trên thƣc tế của môi quốc gia . Thƣơng lƣợng tâp t thể trong đề tai nay không chỉ đƣơc xem xet trong pham vi Bô t luât t l ao đông năm ̀ 2012 mà còn đƣợc xem xet một cách rộng mở đối với các vân đề co liên quan đến cơ sở lý luận và đƣợc so sánh với thƣơng lƣợng tập thể của một số nƣớc trên thế giới. Nghiên cƣƣu nhƣƣng quy đin t h về TLTT giúp cac n hà làm luật của Viêt t Nam hoan thiên t hơn trong chế đin t h thƣơng lƣợng tâp t thể. Thông qua viêc t đanh giá về viêc t ap dung chế đin t h thƣơng lƣợng tập thể ở một số quốc gia trên thế giới sẽ giúp ta tiếp thu những kinh nghiệm quý bá u nhằm điều chỉnh quan hê lt ao đông đƣơc ổn đin t h và bao vê t , phát triển quyền lơị của các bên tham gia quan hê lt ao đông . Thƣc tiên hiên t nay , ngƣời lao đông đang chiụ nhiều thiêt t thòi trong viêc t đam bao quyền lơị chính đáng điều kiên t tối thiểu cũng nhƣ cai thiên t mƣƣc sống trong xa hôị hiên t nay . Không nhƣƣng thế, nhà nƣớc còn phai gánh chịu những hậu qua từ việc bât ổn về quan hê tlao đông đa anh hƣởng đến phát triển kinh tế, chính trị, văn hoa, xa hội nhƣ hiên t nay. Ngoài ra, uy tín về môi trƣờng lao đông Viêt t Nam cũng nhƣ chế đô t pháp luật lao động không rõ ràng và tính áp dụng trong thực tế không cao cũng nhƣ sự nhận thức các bên trong quan hệ lao động hạn chế sẽ là rào can đối với viêc t thu hút sƣƣ đâu tƣ của nhà đâu tƣ nƣớc ngoài . Điều đosẽanh hƣởng đến nhin nhân t của ban t be quốc tế về đât nƣớc Viêt t Nam noi chung và môi trƣờng lao đông Viêt t Nam noi riêng . Nghiên cƣƣu vân đề này sẽ giúp tim và 2 ra nhƣƣng giai pháp hoàn thiên t hơn về chế đin t h thƣơng lƣợng tâp t thể trong pháp luật Việt Nam. Xuât phát từ những thực tế trên, việc nghiên cứu: "Thương lượng tập thể trong Bộ luật lao động 2012" co ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiên, là vân đề rât cân nghiên cứu trong giai đoạn hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Nội dung thƣơng lƣợng tập thể đa đƣơc nghiên cƣƣu trong các công trình nghiên cứu khoa học ở các câp, co thể kể đến các công trình nghiên cƣƣu tiêu biểu nhƣ: "Điều kiện để phát triển thương lượng tập thể"/ Hoàng Thị Minh/ Nghiên cứu lập pháp.Văn phòng quốc hội, Số 8/2011, trang 31-37,48; "Một số vấn đề về chủ thể thương lượng tập thể theo pháp luật lao động Việt Nam"/ Nguyên Thị Bích/ Tòa án nhân dân. Tòa án nhân dân tối cao, Số 14/2014, tr 27-31; "Pháp luật về thương lượng tập thể trong lao động ở Việt Nam", Luận văn thạc sĩ luật học/ Nhân thị Lệ Quyên, TS.Đô Ngân Bình hƣớng dẫn - Hà Nội, 2009; "Thương lượng tập thể theo pháp luật lao động Việt Nam", Luận văn thạc sĩ luật học/ Phan Vân Ngọc, PGS.TS.Đào Thị Hằng hƣớng dẫn - Hà Nội, 2014; "Vận dụng kinh nghiệm của Singapore trong việc xây dựng pháp luật về thương lượng tập thể ở Việt Nam", Khoa luận tốt nghiệp/ Đặng Phƣơng Dung. TS.Đô Ngân Bình hƣớng dẫn - Hà Nội, 2010; "Pháp luật về đối thoại xã hội ở doanh nghiệp, thực trạng và hướng hoàn thiện"/ Đào Mộng Điệp. Tạp chí Nhà nƣớc và Pháp luật, Viện Nhà nƣớc và Pháp luật, Số 7/2013; "Các quy định của Bộ luật lao động về Công đoàn và vai trò đại diện tập thể lao động - thực trạng và kiến nghị"/ PGS.TS Đào Thị Hằng (2009). Tạp chí Luật học số 9/2009; "Tự do Công đoàn và đình công dưới góc độ quyền kinh tế - xã hội của người lao động"/ PGS.TS Nguyên Hữu Chí, Tạp chí luật học số 6/2012... Bộ Luật Lao động 2012 ra đời, nội dung thƣơng lƣợng đa co một vị trí 3 quan trọng, thiết kế cùng với đối thoại tại nơi làm việc, thỏa ƣớc lao động tập thể đƣợc quy định trong chƣơng V. Trong bối canh thực trạng nghiên cứu về thƣơng lƣợng tập thể và vai trò, ý nghĩa của thƣơng lƣợng tập thể hiện nay, tác gia lựa chọn đề tài: "Thương lượng tập thể trong Bộ Luật Lao động 2012" cho Luận văn tốt nghiệp với mong muốn làm sáng tỏ các quy định về TLTT trong pháp luật, nghiên cứu tính kha thi của các quy định cũng nhƣ thực trạng thực hiện bƣớc đâu về TLTT. Trên cơ sở đo, luận văn đề xuât một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam trong lĩnh vực này. Tác gia luận văn cam kết chƣa co đề tài trùng lặp về tên và toàn bộ nội dung so với các công trình nghiên cứu trƣớc đây. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu một cách hệ thống cơ sở lý luận về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam , đồng thời xem xet , đánh giá về thực trạng hệ thống pháp luật cũng nhƣ thực tiên thi hành pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam , nghiên cƣƣu công ƣớc cũng nhƣ nhƣƣng văn ban pháp luât t môt t số quốc gia trên thế giới về thƣơng lƣợng tâp t thể cũng nhƣ việc thƣc thi chúng trên thƣc tế của môi quốc gia , luận văn mong muốn làm sáng tỏ cơ sở lý luận và ban chât pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam . Từ đo làm tiền đề cho việc bổ sung , hoàn thiện pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam hiện nay . 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục đích trên, luận văn đƣa ra những nhiệm vụ cụ thể sau: Thứ nhât, làm rõ những vân đề lý luận cơ ban về thƣơng lƣợng tâp t thể , nghiên cứu ban chât, đặc điểm và vai trò của thƣơng lƣợng tâp t thể. Thứ hai, nghiên cứu thực trạng hệ thống pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam cũng nh ƣ thực trạng thực thi pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam. 4 Thứ ba, kiến nghị hƣớng sửa đổi, hoàn thiện pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam cho phù hợp với thực tế và phù hợp với xu hƣớng hội nhập quốc tế. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là các quy định hiện hành của pháp luật điều chinh viêc t thƣơng lƣợng tâp t thể của Việt Nam, mối quan hệ giữa các quy định này trong tổng thể hệ thống pháp luật quốc tế. Luận văn không đi sâu vào tìm hiểu tât ca các vân đề về thƣơng lƣợng tâp t thể mà chỉ tập trung nghiên cứu khía cạnh pháp lý , cơ sở lý luận, thực tiên và nội dung thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam. Trên cơ sở phạm vi nghiên cứu này, luận văn đƣa ra những kiến nghị cụ thể nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Trong quá trình tiếp cận và giai quyết những vân đề mà luận văn đặt ra, luận văn đa sử dụng phƣơng pháp biện chứng duy vật của chủ nghia Mác - Lênin, dựa trên đƣờng lối quan điểm của Đang và Nhà nƣớc ta về chính sách kinh tế - xa hội và các nội dung khác co liên quan. Trong những trƣờng hợp cụ thể, luận văn kết hợp sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu phù hợp nhƣ thống kê, so sánh, tổng hợp, phân tích nhằm kết hợp nhuân nhuyên giữa kiến thức lý luận và thực tiên để gop phân làm sáng tỏ những vân đề cân nghiên cứu. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của việc nghiên cứu đề tài Luận văn là một công trình khoa học ở câp thạc sĩ luật học đề cập vân đề lý luận , thực tiên về thƣơng lƣợng tâp t th ể ở Việt Nam . Luận văn sẽ trƣc tiếp nghiên cƣƣu chuyên sâu, làm rõ các vân đề sau: Thứ nhất, nghiên cƣƣu những vân đề lý luận cơ ban về thƣơng lƣợng tâp t thể, nghiên cứu ban chât, đặc điểm và vai trò của thƣơng lƣợng tâp t thể. Thứ hai: đối chiếu các quy định của pháp luật hiện hành với thực tiên 5 để phân tích , đánh giá làm rõ ƣu điểm và hạn chế của các quy định và hoạt động thực thi pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể . Đồng thời tìm hiểu , nghiên cƣƣu thực trạng hệ thống pháp luật về thƣơn g lƣợng tâp t thể ở Việt Nam cũng nhƣ thực trạng thực thi pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam. Thứ ba: từ nghiên cứu về lý luận cũng nhƣ thực tiên pháp luật, luận văn co những kiến nghị hƣớng sửa đổi , hoàn thiện pháp luật về thƣơng lƣợng tâp t thể ở Việt Nam cho phù hợp với thực tế và phù hợp với xu hƣớng hội nhập quốc tế. Đề tai nay mang ý nghia lý luân t cho viêc t xây dƣng nhƣƣng quy pham ̀ pháp luật đây đủ đối với chế định thƣơng lƣợng tập thể , là cơ sở pháp lý cho viêc t áp dung cac quy pham phap luât t lao đông trong thƣc tiên nhằm ổn đin t h môi trƣờng quan hê tlao đông cung nhƣ taọ môi trƣờng thuân t lơị trong viêc t thu hút đâu tƣ nƣớc ngoai vao Viêt t Nam.̀ 7. Kết cấu của Luận Văn Ngoài phân mở đâu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khao, luận văn đƣợc kết câu thành 3 chƣơng, bao gồm: Chương 1: Một số vân đề lý luận về thƣơng lƣợng tập thể và pháp luật về thƣơng lƣợng tập thể Chương 2: Quy định về thƣơng lƣợng tập thể trong Bộ luật lao động năm 2012 Chương 3: Một số kiến nghị hoàn thiện quy định về thƣơng lƣợng tập thể trong Bộ luật lao động năm 2012 và nâng cao hiệu qua thực hiện pháp luật về TLTT trong thực tế. 6 Chƣơng 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THƢƠNG LƢỢNG TẬP THỂ VÀ PHÁP LUẬT VỀ THƢƠNG LƢỢNG TẬP THỂ 1.1. Khái quát về thƣơng lƣợng tập thể 1.1.1. Định nghĩa về thương lượng tập thể Thƣơng lƣợng là một phân của đời sống hàng ngày. Tại nơi làm việc, thƣơng lƣợng là cơ sở cho việc tìm kiếm sự cân bằng giữa các lợi ích của ngƣời lao động với ngƣời sử dụng lao động và tiến tới các điều kiện và phạm vi việc làm châp nhận đƣợc đối với hai bên trong quan hệ lao động. Theo quy định của pháp luật hiện hành, thƣơng lƣợng tập thể đƣợc hiểu là việc tập thể lao động thao luận, đàm phán với ngƣời sử dụng lao động nhằm để xây dựng quan hệ lao động hài hòa và tiến bộ; xác lập các điều kiện lao động mới làm căn cứ để tiến hành ký kết thỏa ƣớc lao động tập thể (TƢLĐTT); để giai quyết những vƣớng mắc, kho khăn trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của môi bên trong quan hệ lao động. Trong quan hệ lao động, thƣơng lƣợng đƣợc hiểu là quá trình thỏa thuận nhằm đạt tới sự thống nhât ý chí giữa NSDLĐ và NLĐ. Co 2 hình thức thƣơng lƣợng trong quan hệ lao động: thứ nhât là thƣơng lƣợng cá nhân giữa NLĐ và NSDLĐ về những vân đề liên quan đến quan hệ lao động cá nhân xác lập trên cơ sở hợp đồng lao động, thứ hai là thƣơng lƣợng tập thể diên ra giữa đại diện của một số hoặc tập thể NLĐ với một số NSDLĐ hoặc đại diện của những ngƣời sử dụng lao động nhằm hƣớng tới việc thống nhât những vân đề trong quan hệ lao động mang tính tập thể. Trong khoa học pháp lý tồn tại nhiều quan điểm, định nghĩa và cách hiểu về thƣơng lƣợng tập thể khác nhau: Khái niệm thƣơng lƣợng tập thể trong Từ điển Luật học đƣợc giai thích 7 nhƣ sau:"Thương lượng tập thể là việc bàn bạc, thỏa thuận giữa đại diện của tập thể người lao động và người sử dụng lao động nhằm đạt tới sự thỏa thuận về nội dung của thỏa ước lao động tập thể trong doanh nghiệp" [4]. Theo cách giai thích của các chuyên gia tổ chức lao động quốc tế ILO và cách hiểu khá phổ biến ở các nƣớc co lịch sử phát triển lâu đời về thƣơng lƣợng tập thể thì: thỏa ƣớc tập thể thực chât là một dạng kết qua của quá trình thƣơng lƣợng tập thể; thƣơng lƣợng tập thể co thể diên ra ở nhiều phạm vi với các câp độ hết sức khác nhau. Cũng co ý kiến cho rằng, thƣơng lƣợng tập thể nhƣ là một cách thức vận hành "cơ chế hai bên" giữa NSDLĐ và NLĐ, thƣơng lƣợng tập thể chính là cốt lõi của "cơ chế hai bên" trong việc điều hòa mối quan hệ giữa NSDLĐ và NLĐ. Tổ chức Lao động quốc tế ILO (International Labour Organization, viết tắt ILO) đa thống nhât đƣa ra định nghĩa thƣơng lƣợng tập thể tại Điều 2 Phân I công ƣớc 154 - Công ƣớc về xúc tiến thƣơng lƣợng tập thể 1981 nhƣ sau: Thuật ngữ thƣơng lƣợng tập thể là chỉ tât ca các cuộc thƣơng lƣợng diên ra giữa NSDLĐ, một nhom ngƣời SDLĐ hay một hoặc nhiều tổ chức của NSDLĐ (giới chủ) với một hay nhiều tổ chức của NLĐ nhằm: a, xác định điều kiện làm việc và các điều khoan việc làm; b, điều tiết các mối quan hệ giữa NSDLĐ và NLĐ; c, điều tiết các mối quan hệ giữa NSDLĐ hoặc tổ chức của ngƣời SDLĐ với một hay nhiều tổ chức của NLĐ. Với cách tiếp cận này, co thể thây các bên trong thƣơng lƣợng tập thể chính là các bên trong quan hệ lao động tập thể, mục đích của thƣơng lƣợng tập thể là giai quyết các vân đề co liên quan đến lợi ích tập thể của NLĐ và NSDLĐ trong quan hệ lao động chủ yếu là xác lập các điều kiện lao động, điều kiện sử dụng lao động và vân đề việc làm hoặc điều tiết các quan hệ lao động (đặc biệt là khi xay ra tranh châp lao động tập thể). Theo tổ chức lao 8 động quốc tế ILO, thƣơng lƣợng tập thể co thể xem nhƣ một hình thức đối thoại xa hội ở mức cao nhât. Trƣờng hợp thứ nhât, nếu thƣơng lƣợng tập thể đƣợc sử dụng nhƣ một biện pháp để xác lập những thỏa thuận chung giữa các bên về điều kiện lao động, việc làm, tiền lƣơng thì kết qua cao nhât của thƣơng lƣợng tập thể chính là sự ra đời của thỏa ƣớc tập thể. Trƣờng hợp thứ hai, nếu thƣơng lƣợng tập thể đƣợc sử dụng nhƣ một phƣơng thức để giai quyết các tranh châp lao động tập thể thì kết qua của việc thƣơng lƣợng thành công sẽ dẫn tới thỏa thuận chung giữa các bên tranh châp về vân đề đang mâu thuẫn. Từ những quan điểm trên, co thể hiểu một cách tƣơng đối đây đủ về thƣơng lƣợng tập thể nhƣ sau: TLTT là hình thức trao đổi, thảo luận, đàm phán giữa tập thể lao động và một hoặc nhiều người sử dụng lao động ở các cấp khác nhau về điều kiện lao động, điều kiện sử dụng lao động hoặc giải quyết những vướng mắc, khó khăn trong việc thực hiện quan hệ lao động nhằm đạt được những thỏa thuận chung thống nhất. 1.1.2. Đặc điểm của thương lượng tập thể Từ định nghĩa đƣợc phân tích ở trên, co thể rút ra đƣợc các đặc điểm của thƣơng lƣợng tập thể nhƣ sau: Chủ thể thương lượng tập thể: TLTT thƣờng diên ra giữa ngƣời sử dụng lao động và đại diện ngƣời lao động. Sức mạnh của tập thể ngƣời lao động hạn chế đƣợc sự bât bình đẳng giữa ngƣời lao động và ngƣời sử dụng lao động trong suốt quá trình thƣơng lƣợng. Ngoài hai đại diện thƣơng lƣợng tập thể trên, thực tế nhiều quốc gia trên thế giới còn co sự xuât hiện của bên thứ ba trong quá trình thƣơng lƣợng Mục đích của thương lượng tập thể: mục đích chủ yếu của TLTT là để thiết lập các thỏa thuận chung về những vân đề liên quan đến quyền và lợi ích của các bên trong quan hệ lao động. TLTT hƣớng tới việc phòng ngừa mâu 9 thuẫn trong quan hệ lao động thông qua việc thiết lập các thỏa thuận chung hoặc trực tiếp giai quyết các mâu thuẫn đa phát sinh dẫn đến sự tồn tại của tranh châp lao động tập thể. Phạm vi tiến hành thương lượng: TLTT diên ra đa dạng ở nhiều câp khác nhau nhƣ: câp bộ phận doanh nghiệp, câp doanh nghiệp, câp địa phƣơng, câp ngành  Tƣơng ứng với phạm vi vận dụng cơ chế thƣơng lƣợng tập thể, sẽ co thể hình thành các ban thỏa ƣớc tập thể các câp nếu quá trình thƣơng lƣợng tập thể thành công. Trên thế giới, co những quốc gia co nhiều câp thƣơng lƣợng, tỷ lệ lao động đƣợc áp dụng thỏa ƣớc lao động tập thể cao nhƣ Slovenia, Bỉ, Thụy Điển, Đan Mạch, New Zealand, Úc Trong đo, hình thức thƣơng lƣợng tập thể câp ngành diên ra khá phổ biến ở hâu hết các nƣớc Châu Âu và một số ngành quan trọng ở Hàn Quốc, Nhật, Mỹ. Còn hình thức thƣơng lƣợng tập thể ở câp doanh nghiệp đƣợc áp dụng rộng rai ở Trung Quốc, Thái Lan, Philipin Phương thức tiến hành thương lượng tập thể: TLTT là một quá trình đƣợc tiến hành dƣới nhiều hình thức khác nhau. Các bên co thể gặp nhau liên tục hoặc định kỳ hàng năm hoặc một khoang thời gian nào đo để tiến hành thƣơng lƣợng. Dù hình thức thƣơng lƣợng co thể khác nhau nhƣng quá trình này đều đƣợc tiến hành theo một trình tự chung, bắt đâu từ việc đƣa yêu sách, tranh luận, phan biện, nghiên cứu tính toán lợi ích và cân nhắc để đƣa ra quyết định cuối cùng của các bên. Và chúng ta nên lƣu ý rằng thƣơng lƣợng tập thể không thành công co thể là nguyên nhân dẫn đến đình công.Vì lẽ này mà quá trình thƣơng lƣợng cân co thời gian, sự cẩn trọng và ý thức hợp tác, xây dựng cùng co lợi giữa các bên. 1.1.3. Các loại thương lượng tập thể Co hai tiêu chí để phân loại thƣơng lƣợng tập thể: đo là phân loại theo câp thƣơng lƣợng, theo nội dung thƣơng lƣợng và mục đích thƣơng lƣợng. 10