Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Thuế giá trị gia tăng (vat) và sự cần thiết phải tăng cường quản lý thuế giá trị...

Tài liệu Thuế giá trị gia tăng (vat) và sự cần thiết phải tăng cường quản lý thuế giá trị gia tăng đối với khu vực kinh tế ngoài quốc doanh trên địa bàn quận cầu giấy

.DOC
84
33
124

Mô tả:

Ch¬ng I ThuÕ GTGT vµ sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng cêng qu¶n lý thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh trªn ®Þa bµn QuËn CÇu GiÊy 1.1. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng 1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña thuÕ GTGT * Kh¸i niÖm vÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng: ThuÕ GTGT cã tªn gäi theo tiÕng Ph¸p lµ “Tax sur la value ajourtÐe” (TVA) hay theo tiÕng anh lµ “Value Added Tax” (VAT). VAT cã nguån gèc thuÕ doanh thu vµ ngêi ®Çu tiªn ®Ò xuÊt lo¹i thuÕ nµy lµ mét ngêi §øc tªn lµ Carl Friedrich Vol Siemens nh»m kh¾c phôc sù chång chÐo cña thÕ doanh thu tõ n¨m 1918. Nhng Vol SiemÐn kh«ng thuyÕt phôc ®îc chÝnh Phñ §øc ¸p dông lo¹i thuÕ nµy. ®Õn n¨m 1947 thuÕ GTGT l¹i ®îc ®Ò cËp ®Õn trong t¸c phÈm vÒ “C¸i tæ hÖ thèng thuÕ” cña nhµ kinh tÕ häc ngêi Mü tªn lµ Chao. ë NhËt B¶n mét dù ¸n vÒ thuÕ nµy ®· ®îc ®Ö tr×nh ra quèc héi n¨m 1953 nhng kh«ng ®îc th«ng qua. N¨m 1954 Ph¸p lµ níc ®Çu tiªn thùc hiÖn thuÕ GTGT nhng chØ míi ¸p dông ë kh©u s¶n xuÊt. §Õn n¨m 1963 chØ cã 47 níc ¸p dông thuÕ GTGT th× ®Õn nay ®· cã h¬n 120 níc ¸p dông lo¹i thuÕ nµy. Riªng ë Ch©u ¸, thuÕ GTGT ngµy cµng trë thµnh lo¹i phæ biÕn. ë ViÖt nam thuÕ GTGT ®îc nghiªn cøu tõ khi tiÕn hµnh c¶i c¸ch thuÕ bíc 1 (1990) ¸p dông thö nghiÖm n¨m 1993 ë 11 ®¬n 1 vÞ (ngµnh ®êng, dÖt, xi m¨ng) ban hµnh thµnh luËt vµ ®îc th«ng qua t¹i kú hîp thø 11 Quèc héi kho¸ 9 ngµy 10 th¸ng 5 n¨m 1997 ®Ó chÝnh thøc ¸p dông tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 1999. Tríc hÕt ta cã thÓ hiÓu GTGT lµ phÇn gi¸ trÞ míi ®îc t¹o ra trong s¶n xuÊt kinh doanh. Nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng chªnh lÖch gi÷a tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt vµ tiªu thô víi tæng gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô mua vµo t¬ng øng. Nh vËy thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng lµ thuÕ thu trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt lu th«ng ®Õn tiªu dïng vµ ®îc nép vµo ng©n s¸ch theo møc ®é tiªu thô hµng ho¸, dÞch vô. VÒ h×nh thøc, thuÕ GTGT do c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh nép hé ngêi tiªu dïng th«ng qua viÖc tÝnh gép thuÕ nµy vµo gi¸ b¸n mµ ngêi tiªu dïng ph¶i thanh to¸n. VÒ b¶n chÊt, ngêi chÞu thuÕ GTGT lµ ngêi tiªu dïng, hoÆc ngêi s¶n xuÊt, hoÆc c¶ ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng phô thuéc vµo mèi quan hÖ cung cÇu cña hµng ho¸ ®ã trªn thÞ trêng. * §Æc ®iÓm cña thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng - ThuÕ GTGT mang tÝnh chÊt thuÕ gi¸n thu, mét yÕu tè cÊu thµnh trong gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô nh»m ®éng viªn mét phÇn thu nhËp cña ngêi tiªu dïng khi hä tiªu dïng hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ. - ThuÕ GTGT ®¸nh vµo tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt kinh doanh nhng chØ tÝnh trªn phÇn gi¸ trÞ tng thªm cña mçi giai 2 ®o¹n. V× vËy, tæng sè thuÕ thu ®îc ë c¸c giai ®o¹n sÏ b»ng víi sè thuÕ tÝnh theo gi¸ b¸n cho ngêi tiªudïng cuèi cïng. VÊn ®Ò c¬ b¶n khi nghiªn cøu b¶n chÊt cña thuÕ GTGT lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc thµnh phÇn cña gi¸ trÞ t¨ng thªm ë mçi giai ®o¹n s¶n xuÊt kinh doanh. Cã nh vËy míi tÝnh ®îc mét c¸ch chÝnh x¸c sè thuÕ GTGT cña mçi giai ®o¹n ®ã. - ThuÕ GTGT cã tÝnh trung lËp kinh tÕ cao ®îc thÓ hiÖn trªn c¸c khÝa c¹nh sau: + ThuÕ GTGT kh«ng chÞu ¶nh hëng bëi kÕt qu¶ kinh doanh cña ngêi nép thuÕ. Dï nÒn kinh tÕ vµ møc sèng cña x· héi t¨ng hay gi¶m th× ngêi d©n vÉn lu«n cã nh÷ng nhu cÇu nhÊt ®Þnh. Do ®ã viÖc tiªu thô hµng ho¸ dÞch vô vÉn ph¶i diÔn ra. + ThuÕ GTGT kh«ng bÞ ¶nh hëng bëi qu¸ tr×nh tæ chøc vµ ph©n chia c¸c chu tr×nh kinh tÕ, nghÜa lµ viÖc ph©n ®o¹n chu tr×nh kinh tÕ nhiÒu hay Ýt ®Òu kh«ng ¶nh hëng ®Õn sè thuÕ GTGT thu ®îc. - ThuÕ GTGT cã kh¶ n¨ng ®em l¹i sè thu thêng xuyªn vµ æn ®Þnh cho Ng©n s¸ch Nhµ níc tuú theo quan ®iÓm ®éng viªn cña mçi Nhµ níc. ThuÕ GTGT phô thuéc vµo møc tiªu dïng x· héi. PhÇn lín c¸c níc ¸p dông thuÕ GTGT cã sè thu vÒ thuÕ GTGT chiÕm kho¶ng 15% ®Õn 30% tæng thu ng©n s¸ch (kho¶ng 5% ®Õn 10% GDP). 1.1.2. Néi dung c¬ b¶n cña luËt thuÕ GTGT. Theo luËt thuÕ GTGT vµ c¸c v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn, néi dung c¬ b¶n cña thuÕ GTGT bao gåm: 3 * §èi tîng chÞu thuÕ GTGT: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 2 luËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 2 nghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP cña ChÝnh phñ th× ®èi tîng chÞu thuÕ GTGT lµ hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tiªu dïng ë ViÖt nam, trõ 26 nhãm hµng ho¸, dÞch vô theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 4 LuËt thuÕ GTGT. Hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT bao gåm: - §îc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc. - §îc nhËp khÈu tiªu dïng trong níc - §îc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng néi bé. - §îc mua, b¸n díi mäi h×nh thøc, bao gåm c¶ trao ®æi b»ng hiÖn vËt (kh«ng thanh to¸n b»ng tiÒn). * §èi tîng nép thuÕ GTGT: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 3 LuËt thuÕ GTGT vµ ®iÒu 3 NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP cña ChÝnh phñ th× c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT ë ViÖt nam kh«ng ph©n biÖt ngµnh nghÒ, h×nh thøc tæ chøc kinh doanh (gäi chung lµ c¬ së kinh doanh) vµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c cã nhËp khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT (gäi chung lµ ngêi nhËp khÈu) ®Òu lµ ®èi tîng nép thuÕ GTGT. * C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT: C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt. - Gi¸ tÝnh thuÕ: Gi¸ tÝnh dÞch vô lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ GTGT ®èi víi hµng ho¸ thuÕ GTGT. Gi¸ tÝnh thuÕ ®èi víi 4 hµng ho¸ nhËp khÈu b»ng gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu céng víi thuÕ nhËp khÈu. Ngoµi ra, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT ®èi víi mét sè trêng hîp kh¸c còng ®îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i §iÒu 6 cña NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP cña ChÝnh phñ chi tiÕt thi hµnh luËt thuÕ GTGT. - ThuÕ suÊt: Cã 4 møc thuÕ 0%, 5%, 10%, 20%. + ThuÕ suÊt 0%: ¸p dông cho hµng ho¸ dÞch vô xuÊt khÈu + ThuÕ suÊt 5%: ¸p dông cho hµng ho¸ dÞch vô cã tÝnh chÊt thiÕt yÕu trong ®êi sèng kinh tÕ, x· héi. + ThuÕ suÊt 10%: ¸p dông cho c¸c nhãm hµng ho¸, dÞch vô th«ng thêng trong ®êi sèng kinh tÕ, x· héi. + ThuÕ suÊt 20%: ¸p dông cho nhãm hµng ho¸, dÞch vô cao cÊp cÇn ph¶i ®iÒu tiÕt. * Ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT: ThuÕ GTGT ph¶i nép ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ hoÆc ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT. - Ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh chÊp hµnh tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ chÕ ®é sö dông ho¸ ®¬n, chøng tõ bao gåm c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi, doanh nghiÖp t nh©n, c¸c C«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x· vµ c¸c ®¬n vÞ tæ chøc kinh doanh kh¸c, trõ c¸c ®èi tîng ¸p dông tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trùc tiÕp trªn GTGT. Theo ph¬ng ph¸p nµy : 5 ThuÕ GTGT ph¶i nép = ThuÕ GTGT ®Çu ra - ThuÕ GTGT ®Çu vµo. Trong ®ã: ThuÕ GTGT ®Çu ra = Gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸ dÞch vô ThuÕ xuÊt hµng ho¸ x GTGT cña hµng ho¸ chÞu thuÕ b¸n ra dÞch vô ®ã ThuÕ GTGT ®Çu vµo lµ sè thuÕ GTGT ghi trªn ho¸ ®¬n GTGR khi mua hµng ho¸, dÞch vô, chøng tõ nép thuÕ GTGT cña hµng ho¸ nhËp khÈu. HoÆc thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ khèng ®èi víi c¸c trêng hîp theo quy ®Þnh víi tû lÖ tõ 2% - 3% gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo. - Ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT trùc tiÕp trªn GTGT: ¸p dông ®èi víi c¸c c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh lµ ngêi ViÖt nam tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi kinh doanh ë ViÖt nam kh«ng theo luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt nam cha thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ lµm c¨n cø tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ . C¬ së kinh doanh mua, b¸n vµng b¹c ®¸ quý, ngo¹i tª. Theo ph¬ng ph¸p nµy: Sè thuÕ GTGT ph¶i nép = GTGT cña hµng ho¸ dÞch vô chÞu ThuÕ suÊt hµng ho¸ X GTGT cña hµng ho¸ thuÕ dÞch vô ®ã GTGT cña hµng Gi¸ thanh to¸n cña Gi¸ thanh to¸n cña ho¸ dÞch vô thuÕ hµng ho¸ dÞch vô = b¸n ra Trong ®ã: - hµng ho¸ dÞch vô mua vµo t¬ng øng 6 §èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh thuÕ GTGT cã thÓ cßn ®îc tÝnh theo nh÷ng ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trong tõng trêng hîp cô thÓ sau ®©y: + Trêng hîp 1: §èi víi c¬ së kinh doanh ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ viÖc mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô cã ho¸ ®¬n, chøng tõ, ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n th× thuÕ GTGT ®îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo gi¸ mua b¸n ghi trªn chøng tõ. + TRêng hîp 2: §èi víi c¬ së kinh doanh ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ ho¸ ®¬n, chøng tõ b¸n hµng, dÞch vô, x¸c ®Þnh ®îc ®óng doanh thu b¸n hµng ho¸, dÞch vô theo ho¸ ®¬n b¸n hµng ho¸, dÞch vô nhng kh«ng cã ®ñ ho¸ ®¬n mua hµng ho¸ dÞch vô th× tÝnh thuÕ GTGT ®îc x¸c ®Þnh nh sau: ThuÕ GTGT ph¶i nép = GTGT x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT Trong ®ã: GTGT = Doanh thu x Tû lÖ % GTGT tÝnh trªn doanh thu. + Trêng hîp 3: §èi víi c¸ nh©n (hé kinh doanh) cha thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn cha ®Çy ®ñ c¸c ho¸ ®¬n mua, b¸n hµng ho¸, dÞch vô th× c¬ quan thuÕ c¨n cø vµo t×nh h×nh kinh doanh cña tõng hé Ên ®Þnh møc doanh thu tÝnh thuÕ. ThuÕ GTGT ph¶i nép = GTGT x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT Trong ®ã: GTGT = Doanh thu Ên ®Þnh x Tû lÖ % GTGT tÝnh trªn doanh thu. 7 Tû lÖ % GTGT tÝnh trªn doanh thu ®îc tæng côc thuÕ híng dÉn ®Ó x¸c ®Þnh phï hîp víi tõng ngµnh nghÒ kinh doanh vµ hîp lý gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng. 1.2. Kinh tÕ ngoµi Quèc doanh vµ Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ GTGT ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh. 1.2.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, vai trß vµ vÞ trÝ cña Kinh tÕ ngoµi Quèc doanh: 1.2.1.1. Kh¸i niÖm Kinh tÕ ngoµi Quèc doanh: Nh÷ng kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ lµ nh÷ng ph¹m trï mang tÝnh chÊt lÞch sö. C¸c tiªu chuÈn chñ yÕu ®Ó ph©n lo¹i c¸c thµnh phÇn kinh tÕ lµ chÕ ®é së h÷u vµ chÕ ®é qu¶n lý. Trong nÒn kinh tÕ trÞ trêng, sù tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan vµ viÖc ph©n lo¹i c¸c thµnh phÇn kinh tÕ theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh sÏ gióp chóng ta ph¸t huy ®îc nh÷ng mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ vµ kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i cña mçi thµnh phÇn kinh tÕ. C¸c tiªu thøc ph©n lo¹i c¸c thnµh phÇn kinh tÕ phô thuéc vµo môc tiªu qu¶n lý cña Nhµ níc víi néi dung nh: Cña ai; môc tiªu chÝnh lµ g×; do ai qu¶n lý, kiÓm so¸t, chi phèi. Víi tiªu thøc nh vËy nÒn kinh tÕ cã hai thµnh phÇn kinh tÕ chñ yÕu: Kinh tÕ Nhµ níc vµ Kinh tÕ t nh©n. Víi hai thµnh phÇn kinh tÕ nµy, nÒn kinh tÕ còng chia ra hai khu vùc kinh tÕ râ rÖt: Khu vùc kinh tÕ Quèc doanh vµ khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh. 8 Khu vùc kinh tÕ Quèc doanh bao gåm toµn bé nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së do Nhµ níc bá vèn ®Çu t, ho¹t ®éng víi môc tiªu chñ yÕu lµ cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng céng phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn x· héi, lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý cña Nhµ níc vµ ph¸t huy vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ, t¹o nªn nh÷ng sù cÇn thiÕt cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh lµ toµn bé nh÷ng ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së do t nh©n (bao gåm mét hoÆc tËp thÓ c¸ nh©n) bá vèn ®Çu t díi nhiÒu h×nh thøc, nh»m môc ®Ých chñ yÕu lµ lîi nhuËn vµ chÞu sù chi phèi cña c¸c chñ ®Çu t. C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh rÊt ®a d¹ng, bao gåm kinh tÕ tËp thÓ kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ t nh©n, kinh tÕ t b¶n t nh©n vµ ®îc tæ chøc víi nhiÒu h×nh thøc: c«ng ty t nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x·, kinh tÕ hé gia ®×nh, hé c¸ thÓ... 1.2.1.2. §Æc ®iÓm cña kinh tÕ ngoµi Quèc doanh: - TÝnh chÊt së h÷u t nh©n vÒ t liÖu lao ®éng: §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña khu vùc ngoµi Quèc doanh lµ mang tÝnh së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt, tÝnh t h÷u cao vµ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng víi môc ®Ých chÝnh lµ t×m kiÕm lîi nhuËn. Khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh bao gåm c¸c doanh nghiÖp ngoµi Quèc doanh vµ s¶n xuÊt nhá (hé kinh doanh c¸ thÓ.) C¸c doanh nghiÖp ngoµi Quèc doanh gåm: Doanh nghiÖp t nh©n, C«ng ty TNHH, C«ng ty Cæ phÇn vµ c¸c ®¬n vÞ theo h×nh thøc HTX. 9 - Ho¹t ®éng cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh mang tÝnh ph©n t¸n: Ph¹m vi ho¹t ®éng cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh mang tÝnh ph©n t¸n, réng kh¾p tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n, tËp trung vµo c¸c ngµnh tiÓu thñ c«ng nghiÖp, th¬ng nghiÖp, dÞch vô ¨n uèng. Do tÝnh chÊt kinh doanh vµ lo¹i h×nh ®a d¹ng, khu vùc kinh tÕ ngoµi ho¹t ®éng trªn ph¹m vi réng, quy m« kh«ng ®ång ®Òu, tÝnh tËp trung kh«ng cao. §Æc ®iÓm nµy cho thÊy nh÷ng khã kh¨n cña c¸c cÊp trong viÖc gi¸m s¸t, qu¶n lý khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh. - TÝnh chÊt quy m« vèn: Quy m« s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c ®¬n vÞ thêng nhá, vèn Ýt c«ng nghÖ l¹c hËu thêng tËp trung chñ yÕu ë c¸c ngµnh th¬ng m¹i, dÞch vô, s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp, x©y dùng kh¸ch s¹n vµ ®Æc biÖt lµ dÞch vô... C¸c ®¬n vÞ nµy ho¹t ®éng ë c¸c ngµnh cã tÝnh n¨ng ®éng cao nªn dÔ dµng chuyÓn híng kinh doanh, dÔ thÝch nghi víi hoµn c¶nh vµ yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ. - Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn mang tÝnh tù ph¸t: Bªn c¹nh tÝnh ph¸t triÓn tÊt yÕu kh¸ch quan xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña s¶n xuÊt, cña ®êi sèng vµ c¸c u thÕ cña nã, sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh cßn phô thuéc vµo cung cÇu thÞ trêng hµng ho¸, vµo nh÷ng chÝnh s¸ch cña Nhµ níc trong viÖc khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ ph¸t triÓn. 10 - VÒ viÖc chÊp hµnh chÕ ®é h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ níc: ý thøc, chÊp hµnh ph¸p luËt cña c¸c ®¬n vÞ thuéc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh kh«ng cao thÓ hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ mua b¸n hµng ho¸ cha ®Çy ®ñ, kh«ng theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ níc, nÕu cã còng chØ mang tÝnh chÊt h×nh thøc. ViÖc giao dÞch mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô chñ yÕu b»ng tiÒn mÆt, rÊt Ýt trêng hîp thanh to¸n qua ng©n hµng do ®ã c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng gÆp nhiÒu khã kh¨n. 1.2.1.3. VÞ trÝ, vai trß cña khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë níc ta:  VÞ trÝ cña khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë níc ta: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ níc ta ®· ph¸t triÓn theo híng míi, chóng ta ®· tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, ®a níc nhµ thµnh mét níc c«ng nghiÖp v÷ng m¹nh vµo n¨m 2020. Trong bèi c¶nhnÒn kinh tÕ cßn non yÕu vÒ nhiÒu mÆt, §¶ng vµ Nhµ Níc ta ®· ®Ò ra nh÷ng ®êng lèi, chiÕn lîc hÕt søc s¸t thùc vµ cô thÓ, tõng bíc ®a nÒn kinh tÕ hoµ nhËp cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc trong khu vùc nãi riªng vµ trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu nãi chung. Thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng trong nh÷ng n¨m qua chóng ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý vÜ 11 m« cña Nhµ Níc. §¶ng vµ Nhµ Níc ®· t¹o ra nhiÒu hµnh lang thuËn lîi gióp cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶. Nhê nh÷ng chñ tr¬ng , chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña Nhµ Níc, khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh ngµy cµng ph¸t triÓn víi c¬ cÊu ®a d¹ng vµ gi÷ vÞ trÝ quan träng. Sù h×nh thµnh cña khu vùc kinh tÕ goµi Quèc doanh ®· ®em l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých kinh tÕ x· héi trong ph¹m vi c¶ níc, cô thÓ lµ: - Víi nh÷ng chÝnh s¸ch u tiªn vµ ®éng viªn hîp lý, khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh ®· thu hót ®îc rÊt nhiÒu vèn ®Çu t cña c¸c ®èi tîng kh¸c nhau. - Mét phÇn lín vèn nhµn rçi trong x· héi ®· ®îc ®Æt vµo kinh doanh ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶, gãp phÇn lµm phong phó h¬n nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cña ®Êt níc. ViÖc thu hót vèn cña khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh cã ý nghÜa quan trong ®Ó kÝch thÝch ®Çu t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, gãp phÇn ®Èy nhanh c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. - Thªm vµo ®ã, chóng ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng, víi quy m« vµ h×nh thøc kinh doanh ngµy cµng phong phó, khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh ®· vµ ®ang gãp phÇn rÊt lín trong viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ thu nhËp cho ngêi lao ®éng. Khã cã thÓ thèng kª hÕt sè lao ®éng ®îc tËp trung vµo khu vùc nµy. Cïng víi sù më réng cña khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh, hµng n¨m hµng ngµn ngêi lao ®éng cã viÖc lµm. Ngêi lao ®éng tham gia 12 vµo s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nhau, ph¸t huy tay nghÒ truyÒn thèng, tay nghÒ khÐo lÐo, tÝnh cÇn cï vµ trªn c¬ së ®ã t¹o ra hiÒu s¶n phÈm cho x· héi. Thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh cã vai trß quan träng trong viÖc t¹o nguån thu cho NSNN. Víi sè lîng ®¬n vÞ kinh doanh ®«ng ®¶o ë mäi lÜnh vùc, mäi ngµnh nghÒ Nhµ níc cho phÐp, cã thÓ nãi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh ®ãng gãp mét sè thu kh«ng nhá cho Nhµ Níc. Th«ng qua c¸c kho¶n thu nh thuÕ, phÝ, lÖ phÝ so s¸nh¸nh vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng n¨m Nhµ Níc ®· huy ®éng ®îc mét sè thu ®¸ng kÓ tï thµnh phÇn kinh tÕ nµy. NÕu thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi qu«c doanh chiÕm vai trß chñ ®¹o, n¾m gi÷ nh÷ng bé phËn then chèt, cã vÞ trÝ chi phèi nÒn kinh tÕ quèc d©n th× thµnhphÇn kinh tÕ ngo¹i quèc tuy chiÕm mét tû träng nhá trong toµn tæng kinh tÕ s¶n phÈm kinh tÕ c¶ níc nhung thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®· vµ ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, cã vÞ trÝ xøng ®¸ng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã t¹o ra mét khèi lîng s¶n phÈm kh«ng nhá trong tæng s¶n phÈm x· héi. Víi sè lîng ®«ng ®¶o c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, c¸c hé kinh doanh thuéc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh, cã thÓ lµm c¸c dÞch vô trung gian, ®¹i lý tiªu thô s¶n phÈm hoÆc s¶n xuÊt c¸c phô liÖu cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ Níc. MÆt kh¸c th«ng qua ho¹t ®éng cña m×nh, thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh cã thÓ cung cÊp nguyªn vËt liÖu, cung cÊp c¸c yÕu 13 tè s¶n xuÊt cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ Níc gióp c¸c doanh nghiÖp nµy lµm ¨n hiªô qu¶ h¬n.  Vai trß cña khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë níc ta: Víi quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta b»ng con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc nh»m ®a níc nhµ thµnh mét níc c«ng nghiÖp v÷ng m¹nh vµo n¨m 2020, tÊt yÕu cÇn cã sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng trong nh÷ng n¨m qua chóng ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc, §¶ng vµ Nhµ níc t¹o ra nh÷ng hµnh lang thuËn lîi gióp cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t huy hiÖu qu¶. Nhê nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña Nhµ níc khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh ngµy cµng ph¸t triÓn víi c¬ cÊu ®a d¹ng. Sù h×nh thµnh cña khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh vai trß kh«ng thÓ phñ nhËn ®èi víi nÒn kinh tÕ nhÊt lµ trong t×nh h×nh níc ta hiÖn nay. Kinh tÕ ngoµi Quèc doanh víi nh÷ng chÝnh s¸ch u tiªn vµ ®éng viªn hîp lý, mét phÇn lín vèn nhµn rçi trong x· héi ®· ®îc ®a vµo kinh doanh ®óng môc ®Ých vµ cã hiÖu qu¶, gãp phÇn lµm phong phó h¬n nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cña ®Êt níc. ViÖc thu hót vèn cña khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh cã ý nghÜa quan träng ®Ó kÝch thÝch ®Çu t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, gãp phÇn ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. 14 Víi quy m« vµ h×nh thøc kinh doanh ngµy cµng phong phó, khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh ®· vµ ®ang ®ãng gãp phÇn lín trong viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm thu nhËp cho ngêi lao ®éng. ë níc ta hµng n¨m cã kho¶ng 1,5 triÖu ngêi ®Õn ®é tuæi lao ®éng. NÕu nh chØ th«ng qua thµnh phÇn kinh tÕ Quèc doanh th× sÏ kh«ng bao giê ®¸p øng ®îc hÕt nh÷ng ngêi cã nhu cÇu lao ®éng. Nh vËy, chØ cã khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh víi mäi lo¹i h×nh, mäi quy m«, mäi lo¹i ngµnh nghÒ míi sö dông hÕt sè lao ®éng nµy vµ trªn c¬ së ®ã t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm cho x· héi. Cïng tån t¹i ®an xen víi thµnh phÇn kinh tÕ Quèc doanh, kinh tÕ ngoµi Quèc doanh lµ nh©n tè xóc t¸c quan träng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña thµnh phÇn kinh tÕ Quèc doanh nãi riªng. Víi sè lîng c¬ së kinh doanh ®«ng ®¶o, kinh tÕ ngoµi Quèc doanh ®· trë thµnh c¸c ®¬n vÞ dÞch vô trung gian, ®¹i lý tiªu thô s¶n phÈm hoÆc tham gia s¶n xuÊt gia c«ng mét phÇn, mét kh©u, mét c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh kinh tÕ cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc. Ngîc l¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc cã ®iÒu kiÖn u ®·i vµ lîi thÕ c¹nh tranh. Tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, ®ång thêi t¸c ®éng t¬ng hç trë l¹i cho thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh cïng ph¸t triÓn. Kinh nghiÖm cho thÊy ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, c¬ chÕ thÞ trêng vµ kinh tÕ ngoµi Quèc doanh ®· trë thµnh ®éng lùc kÝch thÝch kinh tÕ ph¸t triÓn tèt ®Ñp h¬n so víi sù can thiÖp qu¸ s©u cña Nhµ níc vµo qu¸ tr×nh kinh tÕ. 15 Thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh cã vai trß quan träng trong viÖc t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Víi sè lîng ®¬n vÞ kinh doanh ®«ng ®¶o, ë mäi lÜnh vùc , mäi ngµnh nghÒ ®· ®em l¹i mét nguån thu t¬ng ®èi lín cho Ng©n s¸ch Nhµ níc. HiÖn nay níc ta cã kho¶ng 4 v¹n doanh nghiÖp ngoµi Quèc doanh vµ gÇn 2 triÖu hé c¸ thÓ. §©y lµ tiÒm n¨ng rÊt lín cña nÒn kinh tÕ nÕu cã c¬ chÕ qu¶n lý tèt th× møc ®éng viªn tõ khu vùc kinh tÕ nµy sÏ æn ®Þnh vµ ngµy cµng chiÕm tû träng trong c¬ cÊu thu Ng©n s¸ch Nhµ níc. XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ, vai trß còng nh tÇm quan träng cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Quèc doanh víi toµn x· héi nãi chung vµ ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi riªng. §¶ng vµ Nhµ níc ta ®ang t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh phÇn kinh tÕ nµy ngµy cµng ph¸t triÓn lµnh m¹nh trë thanhf mét thµnh phÇn kinh tÕ quan träng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi cao nhÊt cho ®Êt níc, gãp phÇn thóc ®Èy sù t¨ng trëng cho nÒn kinh tÕ. 1.2.2. Quy tr×nh qu¶n lý thuÕ GTGT ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh: Quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ ®îc x©y dùng nh»m c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ theo híng ph©n c«ng, ph©n nhiÖm râ rµng cô thÓ gi÷a c¸c bé phËn trong bé m¸y qu¶n lý thu thuÕ, t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra thuÕ, ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c trêng hîp trèn lËu thuÕ, gi¶m hiÖn tîng tiªu cùc trong c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. Thùc hiÖn æn ®Þnh møc thuÕ, t¹o thuËn lîi cho §TNT 16 yªn t©m ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh gãp phÇn ®¶m b¶o sù c«ng b»ng x· héi trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ. §èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi Quèc doanh, quy tr×nh qu¶n lý bao gåm: Quy tr×nh ®¨ng ký thuÕ, quy tr×nh ®ieuÌ tra doanh sè Ên ®Þnh, quy tr×nh xÐt miÔn gi¶m thuÕ quy tr×nh tÝnh thuÕ, lËp sæ bé thuÕ, quy tr×nh xö lý tê khai. Xö lý giÊy nép tiÒn vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n - thèng kª thuÕ. 1.2.2.1. Quy tr×nh ®¨ng ký thuÕ. - Qu¶n lý ®Þa bµn: C¸n bé thuÕ cã tr¸ch nhiÖm ®ieuÌ tra, n¾m ch¾c sè hé cã s¶n xuÊt kinh doanh trªn ®Þa bµn, n¾m diÔn biÕn ho¹t ®éng cña c¸c hé ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp. - ®èi tîng nép thuÕ kª khai ®¨ng ký thuÕ gåm cã: + C¸ nh©n (hé) ra kinh doanh lÇn ®Çu. + C¸ nh©n (hé )nghØ kinh doanh dµi h¹n nay tiÕp tôc kinh doanh. - NhËn tê khai ®¨ng ký thuÕ: §éi thuÕ nhËn vµ kiÓm tra c¸c chØ tiªu kª khai trªn tê khai ®¨ng ký thuÕ. Tõ ®ã ph¸t hiÖn ra c¸c sai ph¹m ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. - NhËn giÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ: Tæ kÕ ho¹ch nghiÖp vô Chi côc thuªs nhËn giÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ, c¸c tê khai ®¨ng ký thuÕ vµ b¶n danh s¸ch §TNT ®îc cÊp m· sè cña Chi côc tõ côc thuÕ göi vÒ. C¡n cø vµo danh s¸ch ®ã, tæ kÕ 17 ho¹ch - nghiÖp vô lËp sæ danh b¹ thuÕ theo mÉu quy ®Þnh cña ngµnh. - Göi giÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ cho §TNT: C¸c ®éi thuÕ thùc hiÖn ph¸t giÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ cho §TNT ®ång thêi híng dÉn §TNT c¸c thñ tôc nép thuÕ vµ viÖc sö dông m· sè thuÕ. 1.2.2.2. Quy tr×nh §iÒu tra doanh sè Ên ®Þnh (®èi víi hé Ên ®Þnh thuÕ) - Giao chØ tiªu phÊn ®Êu Phßng nghiÖp vô côc thuÕ vµ tæ KÕ ho¹ch - nghiÖp vô Chi côc thuÕ tiÕn hµnh kh¶o s¸t kiÎm tra,tõ ®ã giao chØ tiªu, phÊn ®Êu cho chi côc thuÕ thùc hiÖn tron thêi gian tíi. - Ph©n lo¹i §TNT: C¸c ®éi thuÕ tiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c hé kinh doanh theo ngµnh nghÒ, quy m« kinh doanh vµ ph¬ng ph¸p kinh doanh mµ ®a ra thêi h¹n æn ®Þnh thuÕ cho phï hîp. - Híng dÉn §TNT kª khai thuÕ: §éi thuÕ híng dÉn thñ tôc kª khai thuÕ cho c¸c hé míi ra kinh doanh,( nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p Ên ®Þnh thuÕ) vµ c¸c hé kinh doanh s¾p hÕt h¹n æn ®Þnh thuÕ. - §iÒu tra x¸c ®Þnh doanh sè cña §TNT: §éi thuÕ chän ra mét sè hé ®iÓn h×nh ®Ó ®iÒu tra, th«ng qua kÕt qu¶ ®iÒu tra phèi hîp ®a ra møc doanh sè dù kiÕn æn ®Þnh trong thêi gian tiÕp theo. 18 - Thùc hiÖn c«ng khai ho¸ dù kiÕn: §©y lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó gãp phÇn lµm chÝnh x¸c vµ hîp lý h¬n n÷a møc Ên ®Þnh doanh thu ®èi víi c¸c hé/ - Tham kh¶o ý kiÕn cña héi ®ång t vÊn thuÕ: Héi ®ång t vÊn thuÕ tham gia ý kiÕn vÒ danh s¸ch dù kiÕn møc doanh thu Ên ®Þnh cña hé míi ra kinh doanh vµ ®iÒu chØnh doanh sè c¸c hé s¾p thêi hÕt thêi h¹n æn ®Þnh thuÕ. - DuyÖt møc doanh sè Ên ®Þnh: Néi dung kiÓm tra gåm: + ViÖc x¸c ®Þnh doanh sè cña ®éi thuÕ ®· thùc hiÖn theo ®óng quy tr×nh cha. + §· c©n ®èi víi c¸c ®Þa bµn kh¸c cha. + Cã phï hîp víi c¸c chØ tiªu thu ®îc giao cha. ViÖc ®iÒu tra x¸c ®Þnh møc dù kiÕn doanh sè Ên ®Þnh cña c¸c hé s¾p hÕt h¹n æn ®Þnh thuÕ ph¶i ®îc tiÕn hµnh trong th¸ng tríc hé hÕt h¹n æn ®Þnh thuÕ. * Quy tr×nh xÐt miÕn, gi¶m thuÕ. - §TNT nép ®¬n ®Ò nghÞ miÔn gi¶m thuÕ. - Tæ kiÓm tra Chi côc phèi hîp víi ®éi thuÕ tæ chøc tiÕn hµnh kiÓm tra, gi¶i quyÕt ®¬n ®Ò nghÞ miÔn gi¶m thuÕ. 1.2.2.3. Quy tr×nh tÝnh thuÕ, lËp sæ bé thuÕ (®èi víi hé Ên ®Þnh thuÕ). - TËp hîp c¸c c¨n cø tÝnh thuÕ: Tæ kÕ ho¹ch - nghiÖp vô thu thËp danh s¸ch dù kiÕn doanh sè Ên ®Þnh cña c¸c hé míi ra kinh doanh vµ c¸c hé dù kiÕn ®iÒu chØnh doanh sè Ên ®Þnh, danh s¸ch hé miÔn thuÕ, hé nghØ kinh doanh ®Ó ®ieuÌ hcØnh thuÕ 19 cho kú tíi, danh s¸ch c¸c hé tiÕp tôc æn ®Þnh thuÕ, ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ cho kú tíi. - TÝnh thuÕ, tÝnh nî vµ ph¹t (nÕu cã) vµ lËp sæ bé thuÕ. - Tæ chøc duyÖt bé sæ bé thuÕ. - C«ng khai møc thuÕ t¹i trô së UBND phêng, x· c¸c ®éi thuÕ ®Ó c¸c §TNT ®îc biÕt. - Th«ng b¸o thuÕ - C«ng t¸c kiÓm tra 1.2.2.4. Quy tr×nh xö lý tê khai (§èi víi hé kª khai theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp) - §TNT lËp tê khai thuÕ vµ göi ®Õn c¬ quan thuÕ. - §éi thuÕ nhËn vµ kiÓm tra tê khai. - Th«ng qua tê khai, tæ kÕ ho¹ch, nghiªp vô tiÕn hµnh kiÓm tra c¸c chØ tiªu, c¸c c¨n cø tÝnh thuÕ ®Ó Ên ®Þnh doanh sè vµ thuÕ. - Tæ kÕ ho¹ch — nghiÖp vô c¨n cø vµo tê khai thuÕ, danh s¸ch Ên ®Þnh thuÕ, c¸c kÕt qu¶ kiÓm tra, thanh tra ®Ó tÝnh thuÕ, tÝnh nî, tÝnh ph¹t vµ lËp sæ bé thuÕ. - Th«ng b¸o thuÕ ®îc thùc hiÖn theo tr×nh tù ra c¸c lÇn th«ng b¸o thuÕ + Th«ng b¸o thuÕ lÇn 1 + NÕu cha nép thuÕ tiÕp tôc th«ng b¸o thuÕ lÇn 2 vµ 3. - Ph¹t hµnh chÝnh thuÕ víi ®èi tîng vi ph¹m qu¸ tr×nh thu nép thuÕ. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan