Tài liệu Thực trạng công tác huy động vốn tại chi nhánh nhno&ptnt huyện vụ bản

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp PhÇn më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi VÊn ®Ò vÒ vèn ®ang lµ mét ®ßi hái rÊt lín, chñ tr−¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta hiÖn nay vÒ vèn Ng©n s¸ch chØ chi cho viÖc ®Çu t− c¸c c¬ së h¹ tÇng kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi vèn, cßn toµn bé nhu cÇu vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh kÓ c¶ ®Çu t− x©y dùng, vèn cè ®Þnh vµ vèn l−u ®éng ®Òu ph¶i ®i vay. Nh− vËy ®ßi hái vÒ vèn kh«ng chØ ng¾n h¹n mµ cßn c¶ vèn trung, dµi h¹n. NÕu kh«ng cã vèn th× kh«ng thÓ thay ®æi ®−îc c¬ cÊu kinh tÕ, kh«ng thÓ x©y dùng ®−îc c¸c c¬ së c«ng nghiÖp, c¸c trung t©m dÞch vô lín. Tuy ®> cã nh÷ng thay ®æi vÒ nhiÒu ph−¬ng diÖn, hÖ thèng Ng©n hµng ®> cã nh÷ng b−íc tiÕn dµi nh−ng hÖ thèng Ng©n hµng vÉn ch−a ®¸p øng ®−îc nhu cÇu vÒ vèn cña nÒn kinh tÕ. Tõ n¨m 1994 trë ®i b−íc vµo thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vÊn ®Ò vÒ vèn næi lªn lµ mét yªu cÇu hÕt søc cÊp b¸ch trong ®iÒu kiÖn ch−a cã thÞ tr−êng vèn. Gi¶i quyÕt nhu cÇu vèn lµ ®ßi hái lín ®èi víi hÖ thèng ng©n hµng. C¸c ng©n hµng kinh tÕ ®ang ®ßi hái ë ng©n hµng lµ ph¶i huy ®éng ®ñ vèn t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn kh«ng bÞ tôt hËu, ®ã chÝnh lµ vÊn ®Ò vÒ vèn. Trong thùc tiÔn ho¹t ®éng cña NHNo&PTNT huyÖn Vô B¶n ho¹t ®éng huy ®éng vèn ®> ®−îc coi träng ®óng møc vµ ®> ®¹t ®−îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nh−ng bªn c¹nh ®ã vÉn cßn béc lé mét sè tån t¹i do ®ã cÇn ph¶i nghiªn cøu c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh nh»m phôc vô c«ng t¸c c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. 2. §èi t−îng nghiªn cøu TriÖu Ngäc Nguyªn 1 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Dùa vµo c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT huyÖn Vô B¶n ®Ó t×m ra nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i tõ ®ã ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña chi nh¸nh NHNo&PTNT huyÖ Vô B¶n. 3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t−îng nghiªn cøu: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT huyÖn Vô B¶n - Ph¹m vi nghiªn cøu: C¸c sè liÖu trong b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña NHNo&PTNT huyÖn Vô B¶n tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2003. 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Sö dông ph−¬ng ph¸p: So s¸nh, ph©n tÝch, luËn, gi¶i..... 5. Bè côc §Ò tµi ®−îc chia lµm 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1 : NHTM vµ c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i c¸c NHTM. Ch−¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT huyÖn Vô B¶n. Ch−¬ng 3 : Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i chi nh¸nh NHNo & PTNT huyÖn Vô B¶n. TriÖu Ngäc Nguyªn 2 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Ch−¬ng 1 ng©n hµng th−¬ng m¹i vµ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng th−¬ng m¹i 1.1 Ng©n hµng th−¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng cña NHTM trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. 1.1.1 Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th−¬ng m¹i NHTM lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh mµ ho¹t ®éng th−êng xuyªn vµ chñ yÕu lµ nhËn tiÒn göi vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph−¬ng tiÖn thanh to¸n. 1.1.2 Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña NHTM Ngay tõ xa x−a ng−êi ta ®> biÕt dïng tiÒn lµm ph−¬ng tiÖn thanh to¸n, lµm trung gian trao ®æi hµng ho¸. Th«ng qua tiÒn, viÖc trao ®æi hµng ho¸ ®−îc tiÕn hµnh mét c¸ch thuËn lîi, dÔ dµng h¬n nhiÒu. ChÝnh v× thÕ ®> kÝch thÝch s¶n xuÊt, ®−a x> héi loµi ng−êi ngµy cµng ph¸t triÓn. X> héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× vai trß cña tiÒn tÖ ngµy cµng ®−¬c ph¸t huy.Th−¬ng m¹i ph¸t triÓn, mét tÇng líp th−¬ng nh©n giµu cã ra ®êi vµ hä cÇn cã nh÷ng n¬i an toµn ®Ó göi tiÒn . Nh÷ng ng−êi nhËn tiÒn göi chñ yÕu lµ chñ tiÖm vµng, hä nhËn thÊy: lu«n cã mét l−îng lín tiÒn vµ vµng nhµn rçi do tiÒn vµ vµng ng−êi ta göi vµo lu«n nhiÒu h¬n tiÒn rót ra. MÆt kh¸c l¹i lu«n tån t¹i nhu cÇu vay m−în ®Ó chi tiªu, ®Çu t− kinh doanh. Vµ nh÷ng ng−êi gi÷ hé tµi s¶n nghÜ ®Õn viÖc TriÖu Ngäc Nguyªn 3 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp sö dông sè tiÒn nhµn rçi ®ã ®Ó cho vay kiÕm lêi. Vµ thay v× thu phÝ gi÷ hé ng−êi ta tr¶ mét kho¶n l>i cho ng−êi cã tµi s¶n ®em göi. Bªn c¹nh ®ã ng−êi gi÷ hé tiÒn còng cho vay ®Ó thanh to¸n cho mét ng−êi nµo ®ã b»ng c¸ch ghi nî cho ng−êi vay tiÒn vµ ghi t¨ng tµi s¶n cho ng−êi ®−îc thanh to¸n. Vµ lóc c¸c nghiÖp vô trªn h×nh thµnh còng lµ lóc ng©n hµng xuÊt hiÖn. Kho¶ng ®Çu thÕ kØ thø XV (1401) cã mét tæ chøc trªn thÕ giíi ®−îc coi lµ mét ng©n hµng thùc sù theo quan niÖm ngµy nay ®ã lµ BAN - CA - DI Barcelona (T©y Ban Nha), ®©y lµ ng©n hµng ®Çu tiªn trªn thÕ giíi. §Õn n¨m 1409 ng©n hµng thø hai lµ Ban -co -di Valencia (TBN) vµ c¶ hai ng©n hµng nµy ®> thùc hiÖn hÇu hÕt c¸c nghiÖp vô ng©n hµng nh− ngµy nay: nhËn tiÒn göi, cho vay, thanh to¸n ..... Tõ thÕ kØ XVII, song song víi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i ®> cã nh÷ng tiÕn bé lín, ®ång thêi ng©n hµng còng ph¸t triÓn m¹nh, ®Çu tiªn lµ ë Ch©u ¢u, sau ®ã lµ ë Ch©u Mü råi ®Õn Ch©u ¸ vµ ®−îc ph¸t triÓn trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. C¸c nhµ s¶n xuÊt cÇn ®Õn vèn ®Ó s¶n xuÊt, c¸c th−¬ng gia cÇn vèn ®Ó thµnh lËp c¸c c«ng ty th−¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu chØ cã thÓ dùa vµo ng©n hµng vµ chØ cã ng©n hµng míi cã thÓ cung cÊp ®ñ vèn cho hä. Do ®ã vÞ thÕ cña ng©n hµng ngµy cµng ®−îc n©ng cao vµ ng©n hµng trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong nÒn kinh tÕ. B−íc chuyÓn m×nh lín nhÊt cña hÖ thèng ng©n hµng b¾t ®Çu tõ thÕ kû XX khi mµ c¸c ng©n hµng ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo ho¹t ®éng cña m×nh. C¸c s¶n phÈm míi cña ng©n hµng ra ®êi ®¸p øng mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Ng©n hµng trë thµnh n¬i cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng vµ phong phó nhÊt cho nÒn kinh tÕ. TriÖu Ngäc Nguyªn 4 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1.1.3 Vai trß cña NHTM 1.1.3.1 NHTM lµ n¬i cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng c¸c doanh nghiÖp c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ muèn s¶n xuÊt, kinh doanh th× cÇn ph¶i cã vèn ®Ó ®Çu t− mua s¾m t− liÖu s¶n xuÊt, ph−¬ng tiÖn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh…mµ nhu cÇu vÒ vèn cña doanh nghiÖp, c¸ nh©n... lu«n lu«n lín h¬n vèn tù cã do ®ã cÇn ph¶i t×m ®Õn nh÷ng nguån vèn tõ bªn ngoµi. MÆt kh¸c l¹i cã mét l−îng vèn nhµn rçi do qu¸ tr×nh tiÕt kiÖm, tÝch luü cña c¸ nh©n, doanh nghiÖp, tæ chøc kh¸c... NHTM lµ chñ thÓ ®øng ra huy ®éng c¸c nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi ®ã vµ sö dông nguån vèn huy ®éng ®−îc cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông. NHTM trë thµnh chñ thÓ chÝnh ®¸p øng nhu cÇu vèn cho nÒn kinh tÕ. Nhê cã ho¹t ®éng ng©n hµng vµ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng tÝn dông c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt, c¶i tiÕn m¸y mãc c«ng nghÖ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. 1.1.3.2 NHTM lµ cÇu nèi doanh nghiÖp vµ thÞ tr−êng. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp chôi sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c quy luËt kinh tÕ nh−: quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu, quy luËt c¹nh tranh vµ s¶n xuÊt ph¶i trªn c¬ së ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr−êng, tho¶ m>n nhu cÇu thÞ tr−êng vÒ mäi ph−¬ng diÖn kh«ng chØ: gi¸ c¶, khèi l−îng, chÊt l−îng mµ cßn ®ßi hái tho¶ m>n trªn ph−¬ng diÖn thêi gian, ®Þa ®iÓm. §Ó cã thÓ ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu cña thÞ tr−êng doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng cÇn n©ng cao chÊt l−îng lao ®éng, cñng cè vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu kinh tÕ, chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ mµ cßn ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ, ®−a c«ng nghÖ míi vµo TriÖu Ngäc Nguyªn 5 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp s¶n xuÊt, t×m tßi vµ sö dông nguyªn vËt liÖu míi, më réng quy m« s¶n xuÊt mét c¸ch thÝch hîp. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy ®ßi hái ph¶i cã mét l−îng vèn ®Çu t− lín, nhiÒu khi v−ît qu¸ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. Do ®ã ®Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n nµy doanh nghiÖp ®Õn ng©n hµng ®Ó xin vay vèn ®Ó tho¶ m>n nhu cÇu ®Çu t− cña m×nh.Th«ng qua ho¹t ®éng cÊp tÝn dông cho doanh nghiÖp ng©n hµng lµ cÇu nèi doanh nghiÖp víi thÞ tr−êng. Nguån vèn tÝn dông cña ng©n hµng cung cÊp cho doanh nghiÖp ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng vÒ mäi mÆt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr−êng vµ tõ ®ã t¹o cho doanh nghiÖp chç ®øng v÷ng ch¾c trong c¹nh tranh . 1.1.3.3 NHTM lµ c«ng cô ®Ó nhµ n−íc ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. HÖ thèng NHTM ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ sÏ thùc sù lµ c«ng cô ®Ó nhµ n−íc ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Th«ng qua ho¹t déng thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng trong hÖ thèng, NHTM ®> gãp phÇn më réng khèi l−îng tiÒn cung øng cho l−u th«ng. Th«ng qua viÖc cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ NHTM ®> thùc hiÖn viÖc dÉn d¾t c¸c nguån tiÒn, tËp hîp vµ ph©n phèi vèn trªn thÞ tr−êng, ®iÒu khiÓn chóng mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ thùc thi vai trß ®iÒu tiÕt gi¸n tiÕp vÜ m«. Cïng víi c¸c c¬ quan kh¸c, Ng©n hµng lu«n ®−îc sö dông nh− mét c«ng cô quan träng ®Ó nhµ n−íc ®iÒu chØnh sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Khi nhµ n−íc muèn ph¸t triÓn mét nghµnh hay mét vïng kinh tÕ nµo ®ã th× cïng víi viÖc sö dông c¸c c«ng cô kh¸c ®Ó khuyÕn khÝch th× c¸c NHTM lu«n ®−îc sö dông b»ng c¸ch NHNN yªu cÇu c¸c NHTM thùc hiÖn chÝnh s¸ch −u ®>i trong ®Çu t−, sö dông vèn nh− : gi¶m l>i suÊt, kÐo dµi thêi h¹n vay, gi¶m ®iÒu kiÖn vay vèn hoÆc qua hÖ thèng NHTM Nhµ n−íc cÊp vèn −u ®>i cho c¸c lÜnh vùc nhÊt ®Þnh.Khi nÒn kinh tÕ t¨ng tr−ëng qu¸ møc nhµ n−íc th«ng qua NHT¦ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh−: t¨ng tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®Ó gi¶m kh¶ n¨ng t¹o tiÒn tõ ®ã TriÖu Ngäc Nguyªn 6 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp gi¶m kh¶ n¨ng cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ ®Ó nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh v÷ng ch¾c. ViÖc ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ th«ng qua hÖ thèng NHTM th−êmg ®¹t hiÖu qu¶ trong thêi gian ng¾n nªn th−êng ®−îc nhµ n−íc sö dông . 1.1.3.4 NHTM lµ cÇu nèi nÒn tµi chÝnh quèc gia vµ nÒn tµi chÝnh quèc tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ,khi c¸c mèi quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ ngµy cµng ®−îc më réng th× nhu cÇu giao l−u kinh tÕ - x> héi gi÷a c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. ViÖc phÊt triÓn kinh tÕ ë c¸c quèc gia lu«n g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn sù ph¸t triÓn ®ã.V× vËy jnÒn tµi chÝnh cña mçi quèc gia còng ph¶i hoµ nhËp víi nÒn tµi chÝnh quèc tÕ vµ NHTM víi c¸c ho¹t ®éng cña m×nh ®> ®ãng gãp vai trß v« cïng quan träng trong sù hoµ nhËp nµy. Víi c¸c nghiÖp vô nh− thanh to¸n, nghiÖp vô hèi ®o¸i vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c NHTM t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ho¹t ®éng ngo¹i th−¬ng ph¸t triÓn. Th«ng qua ho¹t ®éng thanh to¸n, kinh doanh ngo¹i hèi quan hÖ tÝn dông víi c¸c NHTM n−íc ngoµi NHTM ®> thùc hiÖn vai trß ®iÒu tiÕt nÒn tµi chÝnh trong n−íc phï hîp víi sù vËn ®éng cña nÒn tµi chÝnh quèc tÕ . NHTM ra ®êi vµ ngµy cµng ph¸t triÓn dùa trªn c¬ së nÒn s¶n xuÊt l−u th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn vµ nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn cµng cÇn ®Õn sù ho¹t ®éng cña NHTM. Víi vai trß quan träng cña m×nh NHTM trë thanh mét bé phËn quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1.1.4 Chøc n¨ng cña NHTNM 1.1.4.1 Chøc n¨ng trung gian tµi chÝnh §©y lµ chøc n¨ng quan träng nhÊt cña NHTM .NHTM nhËn tiÒn göi vµ cho vay chÝnh lµ ®É thùc hiÖn viÖc chuyÓn tiÒn tiÕt kiÖm thµnh tiÒn ®Çu t−. TriÖu Ngäc Nguyªn 7 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Nh÷ng chñ thÓ d− thõa vèn còng cã thÓ trùc tiÕp ®Çu t− b»ng c¸ch mua c¸c c«ng cô tµi chÝnh s¬ cÊp nh−: cæ phiÕu, tr¸i phiÕu cña doanh nghiÖp hoÆc chÝnh phñ th«ng qua thÞ tr−êng tµi chÝnh. Nh−ng thÞ tr−êng tµi chÝnh trùc tiÕp ®«i khi kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho ng−êi ®Çu t− v×: khã t×m kiÕm th«ng tin, chi phÝ t×m kiÕm th«ng tin lín, chÊt l−îng th«ng tin kh«ng cao, chi phÝ giao dÞch lín vµ ph¶i cã sù trïng khíp vÒ nhu cÇu gi÷a ng−êi thõa vèn vµ ng−êi thiÕu vèn vÒ sè l−îng, thêi h¹n... chÝnh v× thÕ NHTM víi t− c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh ®øng ra nhËn tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ víi sè l−îng vµ thêi h¹n phong phó vµ ®a d¹ng ®¸p øng mäi nhu cÇu vÒ vèn cña kh¸ch hµng cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn. Víi m¹ng l−íi giao dÞch réng kh¾p, c¸c dÞch vô ®a d¹ng, cung cÊp th«ng tin nhiÒu chiÒu, ho¹t ®éng ngµy cµng phong phó chuyªn m«n ho¸ vµo tõng lÜnh vùc NHTM ®> thùc sù gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng h¹n chÕ cña thÞ tr−êng tµi chÝnh trùc tiÕp, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ lu©n chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng. 1.1.4.2 Chøc n¨ng t¹o tiÒn Chøc n¨ng t¹o tiÒn lµ chøc n¨ng cùc kú quan träng cña NHTM. Chøc n¨ng nµy ®−îc thÓ hiÖn trong qu¸ tr×nh NHTM cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ vµ ho¹t ®éng ®Çu t− cña NHTM, trong mèi quan hÖ víi NHT¦ ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mµ môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn. Tõ mét l−îng tiÒn c¬ së do NHT¦ ph¸t hµnh qua hÖ thèngNHTM sÏ ®−îc t¨ng lªn gÊp béi khi NHTM cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ. Khèi l−îng tiÒn qua hÖ thèng ng©n hµng ®−îc tÝnh theo c«ng thøc : D=m.MB D: khèi l−îng tiÒn qua hÖ thèng ng©n hµng MB: khèi l−îng tiÒn c¬ së M=1/rd: hÖ sè nh©n tiÒn rd : tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc TriÖu Ngäc Nguyªn 8 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp NHT¦ cã thÓ ®iÒu tiÕt khèi l−îng tiÒn cung øng b»ng c¸ch thay ®æi l−îng tiÒn tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®Ó t¨ng hoÆc gi¶m kh¶ n¨ng t¹o tiÒn cña NHTM tõ ®ã ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ do ®ã ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ mµ môc tiªu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Æt ra . 1.1.4.3 Chøc n¨ng cung cÊp vµ qu¶n lý c¸c ph−¬ng tiÖn thanh to¸n Th«ng qua chøc n¨ng lµm trung gian tµi chÝnh NHTM lµm t¨ng l−îng tiÒn trong l−u th«ng vµ cung cÊp cho nh÷ng ng−êi ®Çu t− nh÷ng chøng kho¸n cã tÝnh láng cao h¬n vµ cã rñi ro thÊp h¬n do ®ã sÏ an toµn h¬n khi nhµ ®Çu t− n¾m gi÷ nh÷ng chøng kho¸n s¬ cÊp do doanh nghiÖp, c«ng ty ph¸t hµnh. C¸c NHTM cßn cung cÊp mét danh môc ph−¬ng tiÖn thanh to¸n rÊt ®a d¹ng vµ phong phó : sec chuyÓn tiÒn, sec chuyÓn kho¶n, thÎ tÝn dông... sù xuÊt hiÖn cña c¸c ph−¬ng tiÖn thanh to¸n nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp dÔ dµng giao dÞch th−¬ng m¹i, mua b¸n hµng ho¸ an toµn nhanh chãng, chi phÝ thÊp. 1.1.4.4 NHTM cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh Ngoµi c¸c dÞch vô truyÒn thèng lµ huy ®éng vµ cho vay, NHTM ngµy nay cßn cung cÊp mét danh môc dÞch vô kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó: dÞch vô thanh to¸n, dÞch vô m«i giíi, b¶o l>nh t− vÊn b¶o hiÓm... Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, c¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng còng ph¸t triÓn vµ mang l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng. ch−a bao giê c¸c dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng l¹i ph¸t triÓn nh− b©y giê, tû träng thu nhËp tõ thu phÝ dÞch vô ë c¸c ng©n hµng hiÖn ®¹i cã thÓ chiÕm tíi 40-50% tæng thu nhËp cña ng©n hµng. §ång thêi viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô nµy còng lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn, t¨ng TriÖu Ngäc Nguyªn 9 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp chu chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ, lµm gi¶m l−îng tiÒn mÆt trong l−u th«ng do ®ã tiÕt kiÖm ®−îc chi phÝ in Ên kiÓm ®Õm tiÒn. Ngµy nay trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh rÊt khèc liÖt gi÷a c¸c ng©n hµng viÖc ®−a ra c¸c dÞch vô míi lµm t¨ng tiÖn Ých cho kh¸ch hµng lµ mét yÕu tè ®Ó c¹nh tranh.ChÝnh v× vËy mµ c¸c Ng©n hµng ngµy nay rÊt tÝch cùc ®Çu t− trang bÞ c¬ së vËt chÊt, ¸p dông c«ng nghÖ tin häc, khoa häc kü thuËt vµo ho¹t ®éng cña m×nh. NÕu c¸c NHTM cã thÓ ®¸p øng tèt nhu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ dÞch vô, t¹o ®−îc uy tÝn víi kh¸ch hµng th× ®©y còng lµ mét biÖn ph¸p, yÕu tè ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng huy ®éng vèn. 1.2 vèn trong kinh doanh ng©n hµng. 1.2.1 Kh¸i niÖm vÒ vèn Vèn cña c¸c NHTM lµ toµn bé c¸c gi¸ trÞ tiÒn tÖ mµ Ng©n hµng huy ®éng vµ t¹o lËp ®Ó ®Çu t− cho vay vµ ®¸ øng c¸c nhu cÇu kh¸c trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Thùc chÊt nguån vèn cña c¸c NHTM lµ mét bé phËn thu nhËp quèc d©n t¹m thêi nhµn rçi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi, tiªu dïng mµ kh¸ch hµng göi vµo Ng©n hµng víi c¸c môc ®Ých kh¸c nhau. Nãi c¸ch kh¸c kh¸ch hµng chuyÓn quyÒn sö dông tiÒn tÖ cho ng©n hµng vµ Ng©n hµng tr¶ cho kh¸ch hµng mét kho¶n l>i vµ Ng©n hµng ®> th−c hiÖn vai trß tËp trung vµ ph©n phèi vèn lµm t¨ng nhanh qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ, phôc vô vµ kÝch thÝch mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn ®ång thêi chÝnh c¸c ho¹t ®éng ®ã l¹i quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. TriÖu Ngäc Nguyªn 10 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1.2.2 Vai trß cña vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM. 1.1.1 Vèn lµ c¬ së dÓ ng©n hµng tæ chøc mäi ho¹t ®éng kinh doanh Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng bÊt kú doanh nghiÖp nµo muèn s¶n xuÊt kinh doanh còng cÇn cã vèn, vèn quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi víi NHTM vèn lµ ®ãi t−îng kinh doanh chñ yÕu, vèn lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng tæ chøc mäi ho¹t ®éng kinh doanh. NÕu thiÕu vèn NHTM kh«ng thÓ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. V× thÕ nh÷ng ng©n hµng cã vèn lín sÏ cã thÕ m¹nh trong kinh doanh. Vèn lµ ®iÓm xuÊt ph¸t ®Çu tiªn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM. 1.2.2.2 Vèn quyÕt ®Þnh quy m« cña ho¹t déng tÝn dông vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña NHTM Ngoµi vai trß lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng tæ chøc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, vèn cßn quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc më réng hoÆc thu hÑp khèi l−îng tÝn dông vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña NHTM. Vèn tù cã cña ng©n hµng ngoµi viÑc sö dïng ®Ó mua s¾m TSC§, trang thiÕt bÞ, gãp vèn liªn doanh...Vèn tù cã cña ng©n hµng lµ c¨n cø ®Ó giíi h¹n c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ bao gåm c¶ ho¹t ®éng tÝn dông. ViÖc quy ®Þnh tû lÖ cho vay, tû lÖ huy ®éng vèn trªn vèn tù cã cña NHT¦ thÓ hiÖn vai trß qu¶n lý, ®iÒu tiÕt thÞ tr−êng cña nhµ n−íc, ®Ó ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng ng©n hµng vµ ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng−êi göi tiÒn. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ møc cho vay, møc huy ®éng trªn Vèn tù cã nh−: - Møc cho vay mét kh¸ch hµng kh«ng v−ît qu¸ 15% vèn tù cã - Møc vèn huy ®éng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 20 lÇn vèn tù cã TriÖu Ngäc Nguyªn 11 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Mua cæ phÇn hoÆc gãp vèn liªn doanh kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 50% vèn tù cã Qua nh÷ng quy ®Þnh cña NHT¦ ®èi víi NHTM ta thÊy vèn tù cã quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng cÊp tÝn dông, huy ®éng vèn cña NHTM v× thÕ nh÷ng NHTM cã vèn tù cã lín th× quy m« tÝn dông cµng lín vµ ng−îc l¹i. Kh«ng nh÷ng vèn tù cã ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh mµ vèn huy ®éng còng ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng tÝn dông vµ ho¹t ®éng kh¸c .Vèn tù cã rÊt quan träng nh−ng chØ chiÕm mét phÇn rÊt nhá trong tæng nguån vèn, vèn huy ®éng chiÕm tû träng lín nhÊt vµ lµ nguån vèn chñ yÕu ®Ó ng©n hµng tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh do ®ã ng©n hµng nµo cã nguån vèn huy ®éng cµng lín th× kh¶ n¨ng cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cµng ®−îc më réng. 1.2.2.3 Vèn quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ ®¶m b¶o uy tÝn cña ng©n hµng trªn thÞ tr−êng Mét NHTM cã thÓ thu hót ®−îc ®«ng ®¶o kh¸ch hµng ®Õn göi tiÒn vµ sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng ®ã khi ng©n hµng ®ã cã uy tÝn trªn thÞ tr−êng. Uy tÝn cña ng©n hµng tr−íc hÕt thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng s½n sµng thanh to¸n cho kh¸ch hµng khi hä yªu cÇu. Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng th«ng th−êng tû lÖ thuËn víi khèi l−îng vèn mµ ng©n hµng ®ã cã. NÕu cã lín vèn n¨ng lùc thanh to¸n cña ng©n hµng ®−îc n©ng cao, do ®ã uy tÝn cña ng©n hµng ®−îc n©ng cao tõ ®ã sÏ thu hót ®−îc nhiÒu kh¸ch hµng vµ n©ng cao ®−îc vÞ thÕ cña ng©n hµng trªn thÞ tr−êng. 1.2.2.4 Vèn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña ng©n hµng. Víi mçi ng©n hµng quy m«, tr×nh ®é c«ng nghÖ hiÖn ®¹i lµ tiÒn ®Ò ®Ó thu hót vèn. §ång thêi kh¶ n¨ng vÒ vèn lín lµ c¬ së ®Ó ng©n hµng më réng khèi l−îng TriÖu Ngäc Nguyªn 12 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp tÝn dông vµ cã thÓ quyÕt ®Þnh c¶ møc l>i suÊt cho vay. Do ®ã cã tiÒm lùc vÒ vèn lín ng©n hµng cã thÓ gi¶m møc l>i suÊt cho vay tõ ®ã t¹o cho ng©n hµng −u thÕ trong c¹nh tranh, vµ gióp ng©n hµng cã tiÒm lùc trong viÖc më réng c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt, cho thuª, mua b¸n nî, kinh doanh chøng kho¸n... KL: Vèn cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. Do ®ã ng©n hµng ph¶i lu«n chó träng ®Õn viÖc ph¸t triÓn nguån vèn mét c¸ch æn ®Þnh c¶ vÒ vèn huy ®éng vµ vèn tù cã. 1.2.3 KÕt cÊu vèn cña NHTM 1.2.3.1 Vèn tù cã Vèn tù cã lµ gi¸ trÞ thùc cã cña vèn ®iÒu lÖ vµ c¸c quü dù tr÷ vµ mét sè tµi s¶n nî kh¸c cña ng©n hµng theo quy ®Þnh cña NHNN. Vèn tù cã chiÕm tû träng rÊt nhá nh−ng cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña NHTM. Vèn tù cã gåm: - Vèn ®iÒu lÖ : lµ sè vèn do ph¸p luËt quy ®Þnh khi ng©n hµng míi thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng. - Quü dù tr÷ bæ xung vèn ®iÒu lÖ :®−îc trÝch lËp hµng n¨m theo tû lÖ 5% lîi nhuËn sau thuÕ vµ kh«ng ®−îc v−ît qu¸ vèn ®iÒu lÖ. - Quü dù phßng tµi chÝnh: ®−îc trÝch lËp hµng n¨m theo tû lÖ 10% lîi nhuËn sau thuÕ nh−¬ng kh«ng ®−îc v−ît qu¸ 25% vèn ®iÒu lÖ. - Tµi s¶n nî kh¸c: + Lîi nhuËn ch−a ph©n phèi + Thu nhËp lín h¬n chi pnÝ + Hao mßn TSC§..... 1.2.3.2 Vèn huy ®éng TriÖu Ngäc Nguyªn 13 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vèn huy ®éng lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ do ng©n hµng huy ®éng ®−îc tõ hai nguån chñ yÕu lµ: - TiÒn göi cña c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh - TiÒn göi cña tæ chøc kinh tÕ vµ doanh nghiÖp §©y lµ nguån vèn chñ yÕu vµ quan träng sö dông ®Ó kinh doanh cña ng©n hµng . vèn huy ®éng chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng nguån vèn cña NHTM. §Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cao, ng©n hµng ph¶i huy ®éng ®ñ vèn ®¸p øng cho nhu cÇu sö dông vèn lµm sao ®Ó huy ®éng ®−îc nguån vèn phï hîp víi chi phÝ thÊp nhÊt, tû träng c¸c nguån vèn ph¶i hîp lý tõ ®ã n©ng cao ®−îc søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng. 1.2.3.3 Vèn ®i vay Vèn ®i vay lµ nguån vèn ®−îc h×nh thµnh do ng©n hµng ®i vay c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c hoÆc NHT¦: a) Vay c¸c TCTD kh¸c: Trong tr−êng hîp vèn huy ®éng kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu thanh kho¶n NHTM cã thÓ ®i vay c¸c TCTD kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thanh kho¶n. §©y lµ nguån vèn cã tû träng thÊp trong tæng nguån vèn, NHTM chØ sö dông nguån vèn nµy khi thùc sù cÇn thiÕt v× nã cã chi phÝ cao h¬n vèn huy ®éng rÊt nhiÒu. b) Vay NHT¦: NHT¦ cho NHTM vay d−íi h×nh thøc t¸i cÊp vèn, vay thanh to¸n, vay ng¾n h¹n bæ xung...NHT¦ cã cho NHTM vay hay kh«ng phô thuéc vµo: - ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ mµ NHT¦ ®ang theo ®uæi: NÕu NHT¦ muèn më réng møc cung tiÒn ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn th× NHT¦ sÏ ®¸p øng nhu cÇu vay cña NHTM mét c¸ch dÔ dµng vµ ng−îc l¹i. - H¹n møc tÝn dông cña NHTM ®−îc NHT¦ cÊp ®> ®−îc sö dông hÕt ch−a: th«ng th−êng NHT¦ cÊp cho mçi ng©n hµng mét h¹n møc tÝn dông vµ NHTM ®−îc phÐp vay trong h¹n møc nµy. §©y lµ nguån vèn cã chi phÝ rÊt cao do ®ã NHTM chØ sö dông khi thùc sù cÇn thiÕt. TriÖu Ngäc Nguyªn 14 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1.2.3.4 Vèn kh¸c Ngoµi c¸c nguån vèn chñ yÕu trªn NHTM cßn cã c¸c nguån vèn kh¸c còng kh«ng kÐm phÇn quan träng nh−: vèn trong thanh to¸n, nguån vèn uû th¸c ®Çu t−...NHTM cã thÓ sö dông c¸c nguån vèn nµy ®Ó kinh doanh trong kho¶ng thêi gian vµ ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. 1.3 huy ®éng vèn cña nhtm 1.3.1 C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña NHTM 1.3.1.1 TiÒn göi cña kh¸ch hµng 1.3.1.1.1 TiÒn göi cña tæ chøc kinh tÕ a) TiÒn göi kh«ng kú h¹n: lµ kho¶n tiÒn mµ kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng nh−ng kh¸ch hµng cã thÓ rót ra bÊt cø lóc nµo vµ ng©n hµng ph¶i lu«n ®¶m b¶o yªu cÇu nµy. Môc ®Ých cña kh¸ch hµng khi göi tiÒn vµo ng©n hµng lµ an toµn vµ h−ëng c¸c dÞch vô ng©n hµng, t¹o mèi quan hÖ víi ng©n hµng. Tû träng tiÒn göi kh«ng kú h¹n cña tæ chøc kinh tÕ trong tæng nguån vèn cña ng©n hµng cao vµ nguån vèn nµy cã tÝnh æn ®Þnh t−¬ng ®èi cao v× bao giê c¸c tæ chøc kinh tÕ còng duy tr× Ýt nhÊt ë mét sè d− nhÊt ®Þnh. §èi víi nguån vèn nµy ng©n hµng chØ ph¶i tr¶ l>i thÊp nh−ng chi phÝ phi l>i rÊt cao. §ã lµ chi phÝ mua vµ vËn hµnh ATM, chi phÝ phôc vô... b) TiÒn göi cã kú h¹n : lµ kho¶n tiÒn kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng mµ cã sù tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n trong ®ã kh¸ch hµng kh«ng ®−îc rót tr−íc h¹n. TriÖu Ngäc Nguyªn 15 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp §©y lµ nguån vèn mµ kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng víi môc ®Ých sinh lêi lµ chñ yÕu vµ ng©n hµng ph¶i tr¶ l>i cao h¬n h¬n tiÒn göi kh«ng kú h¹n. §©y lµ nguån vèn cã tÝnh æn ®Þnh rÊt cao nh−ng th−êng cã thêi h¹n ng¾n v× ®©y lµ nh÷ng kho¶n tiÒn t¹m thêi nhµn rçi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ nguån vèn nµy chiÕm tû träng rÊt nhá trong tæng nguån vèn cña ng©n hµng. 1.3.1.1.2 TiÒn göi cña c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh a) TiÒn göi kh«ng kú h¹n Kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng víi môc ®Ých an toµn lµ chñ yÕu vµ h−ëng c¸c dÞch vô cña ng©n hµng. §èi víi nguån vèn nµy chi phÝ tr¶ l>i ng©n hµng bá ra kh«ng ®¸ng kÓ nh−ng chi phÝ tr¶ l>i rÊt cao. ë c¸c n−íc ph¸t triÓn th× tû träng nguån vèn nµy rÊt cao nh−ng c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn th× tû träng nµy l¹i rÊt thÊp do ng−êi d©n ch−a cã thãi quen sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng. Nguån vèn tõ tiÒn göi kh«ng kú h¹n cña c¸ nh©n, hé gia ®×nh cã tÝnh æn thÊp do nhu cÇu tiªu dïng cña c¸ nh©n, hé gia ®×nh kh«ng æn ®Þnh, khi cÇn kh¸ch hµng cã thÓ rót tiÒn ra bÊt cø lóc nµo do ®ã ng©n hµng ph¶i chuÈn bÞ s½n mét kho¶n tiÒn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. b) TiÒn göi cã kú h¹n Kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng víi môc ®Ých sinh lêi lµ chñ yÕu. TiÒn göi cã kú h¹n cña c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng vèn huy ®éng vµ lµ nguån vèn chñ yÕu ®Ó ng©n hµng cho vay. Nguån vèn nµy cã tÝnh æn ®Þnh cao nhÊt vµ ng©n hµng ph¶i tr¶ l>i rÊt cao cho nguån vèn nµy. 1.3.1.2 Huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸ Ngµy nay trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM c¹nh tranh lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®−îc. C¸c NHTM c¹nh tranh nhau vÒ l>i suÊt huy ®éng ®Õn l>i suÊt cho vay. Trong lÜnh vùc huy ®éng vèn c¸c NHTM ph¶i lu«n lu«n t×m c¸c biÖn ph¸p ®Ó cã thÓ huy ®éng ®−îc ®ñ nguån vèn phôc vô cho TriÖu Ngäc Nguyªn 16 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nhu cÇu sö dông vèn cña m×nh. C¸c NHTM kh«ng chØ sö dông c¸c c«ng cô truyÒn thèng ®Ó huy ®éng vèn mµ cßn ®−a ra c¸c c¸c c«ng cô míi cã hiÖu qu¶ h¬n ®Ó huy ®éng vèn mét c¸ch dÔ dµng ®¸p øng nhu cÇu vèn cña m×nh vµ kú phiÕu, tr¸i phiÕu ng©n hµng ®> ra ®êi. Kú phiÕu vµ tr¸i phiÕu lµ giÊy tê cã gi¸ x¸c nhËn kho¶n nî cña ng©n hµng víi ng−êi n¾m gi÷. Kú phiÕu ®−îc ph¸t hµnh th−êng xuyªn vµ cã kú h¹n ng¾n: 3, 6 ...12 th¸ng. Tr¸i phiÕu th−êng cã kú h¹n lín h¬n 1 n¨m. ViÖc ph¸t hµnh kú phiÕu , tr¸i phiÕu cã −u thÕ: gióp ng©n hµng huy ®éng ®−îc ®óng sè l−îng vèn cÇn thiÕt vµ cã thêi h¹n ®¸p øng nhu cÇu sö dông vèn cña ng©n hµng. Tuy nhiªn chi phÝ cña nguån vèn nµy t−¬ng ®èi cao do ng©n hµng ph¶i tr¶ l>i cao h¬n c¸c h×nh thøc huy ®éng truyÒn thèng. 1.3.1.3 Huy ®éng vèn qua ®i vay a) Vay TCTD kh¸c Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ng©n hµng cã thÓ vay TCTD kh¸c th«ng qua thÞ tr−êng tiÒn tÖ liªn ng©n hµng. Chi phÝ cña nguån vèn nµy th−êng cao vµ thêi gian sö dông th−êng ng¾n. C¸c ng©n hµng cho nhau vay d−íi c¸c h×nh thøc: vay qua ®ªm, vay kú h¹n, hîp ®ång gia h¹n. b) Vay NHT¦ NHT¦ cho NHTM vay d−íi h×nh thøc chiÕt khÊu gi¸y tê cã gi¸. Môc ®Ých cho vay cña NHT¦ víi NHTM lµ: thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng ng©n hµng. Chi phÝ cña nguån vèn nµy cao hay thÊp phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHT¦: gi¶ sö khi NHT¦ muèn t¨ng møc cung øng tiÒn th× NHT¦ sÏ gi¶m møc l>i suÊt chiÕt khÊu tõ ®ã sÏ kÝch thÝch c¸c NHTM vay NHT¦ nhiÒu h¬n do ®ã t¨ng kh¶ n¨ng cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn vµ ng−îc l¹i. TriÖu Ngäc Nguyªn 17 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1.3.2 C¸c yÐu tè ¶nh h−ëng ®Õn nguån vèn huy ®éng 1.3.2.1 Nh©n tè kh¸ch quan. a) M«i tr−êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt Kinh doanh ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ngµnh chÞu sù gi¸m s¸t chÆt chÏ cña ph¸p luËt vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña chÝnh phñ. Ho¹t ®éng ng©n hµng ®−îc ®iÒu chØnh rÊt chÆt chÏ bëi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. M«i tr−êng ph¸p lý ®em l¹i cho ng©n hµng hµng lo¹t c¸c c¬ héi vµ th¸ch thøc. VÝ dô nh− viÖc dì bá c¸c h¹n chÕ vÒ huy ®éng vèn tiÌn göi néi tÖ sÏ më ®−êng cho c¸c ng©n hµng n−íc ngoµi ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm ®Ó huy ®éng tiÒn göi néi tÖ vµ c¸c s¶n phÈm vÒ cho vay néi tÖ. Ngoµi ra ng©n hµng cßn chÞu sù ®iÒu chØnh cña rÊt nhiÒu bé luËt : luËt d©n sù, luËt NHT¦, c¸c quy ®Þnh cña chÝnh phñ... Do ®ã ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng còng bÞ ¶nh h−ëng bëi chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña nhµ n−íc, chÝnh s¸ch cña NHT¦ nh−: chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, l>i suÊt, tµi chÝnh, tÝn dông... Sù thay ®æi cña nh÷ng chÝnh s¸ch nµy sÏ ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vèn vµ chÊt l−îng nguån cña NHTM. b) M«i tr−êng kinh tÕ M«i tr−êng kinh tÕ cã ý nghÜa rÊt quan träng, nã ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu nhËp, chi tiªu, thanh to¸n vµ nhu cÇu vÒ vèn vµ göi tiÒn cña d©n c− vµ ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng huy ®éng cña ng©n hµng . Sù thay ®æi cña c¸c yÕu tè: tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ, tû lÖ l¹m ph¸t, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi thay ®æi, chÝnh s¸ch ®Çu t−, tiÕt kiÖm cña chÝnh phñ... sÏ ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm cña d©n c− vµ tõ ®ã ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vèn cña NHTM. VÝ dô khi thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi t¨ng th× tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm t¨ng vµ ng−êi d©n göi tiÒn vµo ng©n hµng t¨ng vµ ng−îc l¹i. c) M«i tr−êng d©n sè TriÖu Ngäc Nguyªn 18 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp M«i tr−êng d©n sè lµ yÕu tè rÊt quan träng bëi nã kh«ng chØ t¹o thµnh nhu cÇu vµ kÕt cÊu nhu cÇu cña d©n c− vÒ s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng mµ cßn lµ c¨n cø ®Ó h×nh thµnh hÖ thèng ph©n phèi cña ng©n hµng. §ång thêi m«i tr−êng d©n sè lµ c¬ së ®Ó x©y dùng vµ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng. M«i tr−êng d©n sè ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng vèn cña ng©n hµng do ®ã ng©n hµng ph¶i nghiªn cøu kü l−ìng m«i tr−êng kinh tÕ tr−íc khi ®−a ra chiÕn l−îc huy ®éng vèn ®Ó cã hÓ huy ®éng ®−îc nguån vèn phï hîp víi nhu cÇu cña ng©n hµng vÒ chÊt l−îng, sè l−îng vµ thêi h¹n.... d) M«i tr−êng ®Þa lý M«i tr−êng ®Þa lý ®−îc x¸c ®Þnh bëi quy ®Þnh cña quèc tÕ ®Ó h×nh thµnh quèc gia vµ quy ®Þnh tõng quèc gia trong viÖc h×nh thµnh c¸c tØnh, huyÖn, x>, thµnh phè, n«ng th«n... tuú tõng khu vùc ®Þa lý mµ ng©n hµng quyÕt ®Þnh ®Æt nhiÒu hay Ýt ®iÓm huy ®éng vèn vµ quyÕt ®Þnh chiÕn l−îc huy ®éng ë mçi khu vùc v× mçi khu vùc cã sè d©n vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. e) M«i tr−êng c«ng nghÖ Sù thay ®æi vÒ c«ng nghÖ cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi nÒn kinh tÕ vµ x> héi. Ho¹t ®éng ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chôi sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c«ng nghÖ, ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ho¹t ®éng kh«ng thÓ t¸ch rêi khái sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin. C«ng nghÖ cã ¶nh h−ëng lín ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ng©n hµng, nã mang l¹i cho ng©n hµng nhiÒu c¬ héi nh−ng còng mang l¹i hµng lo¹t nh÷ng th¸ch thøc míi. C«ng nghÖ míi cho phÐp ng©n hµng ®æi míi quy tr×nh nghiÖp vô, c¸ch thøc ph©n phèi s¶n phÈm, ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm míi... nhê cã c«ng nghÖ mµ ho¹t ®éng huy ®éng vèn ®−îc c¶i tiÕn, phÊt triÓn, rót ng¾n thêi gian giao dÞch vµ thùc hiÖn nghiÖp vô chÝnh x¸c... gióp ng©n hµng cã kh¶ n¨ng thu hót ®−îc nhiÒu vèn, nhiÒu kh¸ch hµng vµ t¨ng thu nhËp vµ uy tÝn cña ng©n hµng. g) M«i tr−êng v¨n ho¸ x> héi TriÖu Ngäc Nguyªn 19 Líp : 3012 - HVNH Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Mçi quèc gia ®Òu cã mét nÒn v¨n ho¸ riªng, v¨n ho¸ chÝnh lµ yÕu tè t¹o nªn b¶n s¾c cña c¸c d©n téc nh−: tËp qu¸n, thãi quen, t©m lý... §èi víi ng©n hµng ho¹t ®éng huy ®éng vèn lµ ho¹t ®éng chÞu nhiÒu ¶nh h−ëng cña m«i tr−êng v¨n ho¸. Cô thÓ ë c¸c n−íc ph¸t triÓn ng−êi d©n cã thãi quen göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó h−ëng nh÷ng tiÖn Ých trong thanh to¸n, h−ëng l>i vµ trong tiÒm thøc hä ng©n hµng lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu ®−îc , lµ mét phµn tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ. Do vËy ng©n hµng gÆp kh«ng mÊy khã kh¨n trong viÖc huy ®éng vèn nhµn rçi trong d©n c− vµ tæ chøc kinh tÕ. Ng−îc l¹i ë nh÷ng n−íc ®ang ph¸t triÓn nh− ViÖt Nam viÖc huy ®én vèn cña ng©n hµng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n v× ng−êi d©n ViÖt Nam hiÖn nay vÉn ch−a quen sö dông c¸c dÞch vô ng©n hµng. MÆt kh¸c ng©n hµng ch−a thùc sù t¹o ®−îc lßng tin ®èi víi ng−êi d©n s¸u hµng lo¹t sù kiÖn ®> x¶y ra nh−: ®æi tiÒn 1985-1986, tû lÖ l¹m ph¸t 600-700% lµm nhiÒ ng−êi d©n mÊt tr¾ng, sù sôp ®æ cña 7500 quü tÝn dông nh©n d©n vµ hµng lo¹t sù kiªn kh¸c cã liªn quan ®Õn ng©n hµng : DÖt Nam §Þnh, Minh phông EPCO lµm cho c¸c ng©n hµng bÞ thiÖt h¹i lín.Ng©n hµng ch−a chó träng ®Õn c«ng t¸c marketing, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o ... ng−êi d©n cßn thiÕu hiÓu biÕt vÒ chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc, ho¹t ®éng cña ng©n hµng v× vËy cho ®Õn nay vÉn cßn t×nh tr¹ng cã tiÒn nh−ng kh«ng muèn göi ng©n hµng v× kh«ng biÕt ph¶i lµm nh÷ng thñ tôc nµo, ng−êi d©n ng¹i mÊt thêi gian do thñ tôc r−êm rµ... 1.3.2.2 Nh©n tè chñ quan a) ChiÕn l−îc kimh doanh cña ng©n hµng Ng©n hµng ph¶i x©y dùng cho m×nh mét chiÕn l−îc kinh doanh phï hîp. Trong chiÕn l−îc kinh doanh ng©n hµng ph¶i quyÕt ®Þnh sÏ më réng hoÆc thu hÑp quy m« huy ®éng vèn, thay ®æi tû träng c¸c nguån vèn trong tæng nguån vèn, l>i suÊt huy ®éng. NÕu chiÕn l−îc kinh doanh ®óng ®¾n ng©n hµng sÏ khai th¸c ®−îc nguån vèn ®¸p øng nhu cÇu vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. b) ChÝnh s¸ch l>i suÊt c¹nh tranh TriÖu Ngäc Nguyªn 20 Líp : 3012 - HVNH