TiÕp tôc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn hÖ thèng
thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë viÖt nam hiÖn nay
--------------Lêi nãi ®Çu
ThuÕ GTGT ¸p dông ë ViÖt nam tõ n¨m 1999 thay cho thuÕ
doanh thu lµ mét lo¹i thuÕ míi cã sù thay ®æi c¨n b¶n vÒ
c¸ch tÝnh thuÕ, biÖn ph¸p hµnh thu. ViÖc ban hµnh thuÕ
GTGT
lµ mét bíc c¶i c¸ch quan träng trong hÖ thèng chÝnh
s¸ch thuÕ cña ViÖt nam.
VÒ mÆt lý thuyÕt, thuÕ GTGT mang tÝnh khoa häc rÊt cao,
cã kh¶ n¨ng t¹o ®îc c«ng b»ng trong viÖc thu thuÕ, thóc ®Èy
c¸c doanh nghiÖp c¶i tiÕn qu¶n lý, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,
h¹ gi¸
thµnh ®Ó c¹nh tranh thuËn lîi ë trong vµ ngoµi níc.
§iÓm næi bËt cña thuÕ GTGT lµ kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm thu
trïng l¾p, chång chÐo qua nhiÒu kh©u cña thuÕ doanh thu.
Tõ l©u sù chång chÐo nµy cña thuÕ doanh thu ®· g©y nhiÒu
kªu ca, phµn nµn cña hÇu hÕt c¬ së kinh doanh vµ ngêi tiªu
dïng v× nã ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn gi¸ c¶ hµng ho¸. ThuÕ
doanh thu tÝnh trªn toµn bé gi¸ b¸n qua tõng kh©u cã nghÜa
lµ trong trêng hîp mua cao, b¸n h¹, doanh nghiÖp vÉn ph¶i
nép thuÕ doanh thu. Ngîc l¹i thuÕ GTGT chØ thu trªn gi¸ trÞ
t¨ng thªm mµ doanh nghiÖp t¹o ra, thËm chÝ doanh nghiÖp
cßn ®îc hoµn thuÕ ®Çu vµo cao h¬n thuÕ ®Çu ra. H¬n n÷a
thuÕ GTGT cßn cã t¸c dông gãp phÇn thóc ®Èy xuÊt khÈu,
khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, chèng thÊt thu cã hiÖu
qu¶, b¶o ®¶m nguån thu cho NSNN.
1
Sau h¬n 2 n¨m thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT, chóng ta ®· ®¹t
®îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. Tuy nhiªn do thuÕ GTGT
lµ mét ph¬ng ph¸p ®¸nh thuÕ tiªn tiÕn nhng cßn rÊt míi ®èi
víi ViÖt Nam nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng víng m¾c trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn.
H¬n lóc nµo hÕt, nghiªn cøu kinh nghiÖm thÕ giíi, ph©n
tÝch thùc tÕ ë ViÖt Nam ®Ó nhanh chãng ph¸t hiÖn nh÷ng
vÊn ®Ò n¶y sinh, t×m ra ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp lµ
®iÒu kiÖn cùc kú quan träng ®¶m b¶o sù thµnh c«ng toµn
diÖn vµ v÷ng ch¾c cña viÖc triÓn khai thuÕ GTGT ë ViÖt
Nam.
Qua mét thêi gian nghiªn cøu, kÕt hîp víi nh÷ng hiÓu biÕt
cña b¶n th©n em chän ®Ò tµi “T¸c ®éng cña thuÕ GTGT tíi
ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam”
®Ó nghiªn cøu.
§Ò tµi bao gåm 3 PhÇn :
PhÇn I:
Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña thuÕ GTGT
PhÇn II: Thùc tr¹ng cña viÖc thi hµnh thuÕ GTGT ë
ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua
PhÇn III:
Mét sè gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh»m hoµn
thiÖn hÖ thèng thuÕ GTGT ë ViÖt Nam
2
PhÇn I :
Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n cña ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
I. Mét sè kh¸i niÖm vÒ thuÕ gtgt
1.GTGT lµ g×?
GTGT lµ kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸ dÞch vô trong
qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt lu th«ng ®Õn tiªu dïng
2.ThuÕ GTGT lµ g×?
2.1.Kh¸i niÖm:
Theo ®iÒu 1 cña luËt thuÕ GTGT: “ThuÕ GTGT lµ thuÕ gi¸n
thu tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô
ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ
s¶n xuÊt, lu th«ng ®Õn tiªu
dïng”.
- ThuÕ GTGT lµ lo¹i thuÕ ®¸nh trªn diÖn réng, bëi lÏ qua lo¹i
thuÕ nµy vÒ mÆt lý thuyÕt mäi hµng ho¸ vµ dÞch vô ®Òu cã
thÓ ®a vµo diÖn ®¸nh thuÕ.
- ThuÕ
GTGT lµ mét lo¹i thuÕ tÝnh trªn gi¸ thÓ hiÖn ë chç
tiÒn thuÕ ph¶i ®îc tÝnh trªn mét tû lÖ % nhÊt ®Þnh trªn gi¸
c¶ mµ kh«ng ph¶i lµ sè tiÒn cè ®Þnh trªn hµng ho¸ vµ dÞch
vô.
- ThuÕ GTGT ®¸nh trªn nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau tõ s¶n
xuÊt, ph©n phèi ®Õn tiªu thô c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô.
Trong ®ã gi¸ trÞ t¨ng thªm lµ kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña
hµng ho¸ dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, lu
3
th«ng ®Õn tiªu dïng vµ kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm nµy do ngêi
tiªu dïng chÞu
Môc ®Ých cña thuÕ GTGT lµ nh»m khuyÕn khÝch chuyªn m«n
ho¸ cao, khuyÕn khÝch c¸c nhµ doanh nghiÖp ®Çu t mua
s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt lîng
s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¹o tÝch luü cao cho doanh
nghiÖp, t¨ng tû lÖ huy ®éng cho NSNN. ThuÕ GTGT gãp phÇn
khuyÕn khÝch m¹nh mÏ s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu v× møc
thuÕ hµng xuÊt khÈu 0%, ngoµi ra cßn ®îc tho¸i tr¶ l¹i toµn
bé sè thuÕ GTGT ®· nép
ë kh©u tríc, t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh
tranh trªn thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi. ThuÕ GTGT hµng nhËp
khÈu cã t¸c dông thiÕt thùc b¶o vÖ s¶n xuÊt kinh doanh hµng
néi ®Þa, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸ theo híng xuÊt khÈu.
2.2. Ph¹m vi vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông thuÕ GTGT
2.2.1.Ph¹m vi ¸p dông
XÐt vÒ gãc ®é kinh tÕ, thuÕ GTGT ®¸nh trªn phÇn gi¸ trÞ
t¨ng thªm ph¸t sinh qua c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh lu©n
chuyÓn s¶n phÈm hµng ho¸, do ®ã mäi ho¹t ®éng kinh doanh
thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
thuéc ph¹m vi ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
nªu trªn ®Òu thuéc ®èi tîng nép thuÕ.
Nh vËy ph¹m vi ¸p dông cña thuÕ GTGT cã thÓ bao gåm :
- Ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu.
- Ho¹t ®éng s¶n xuÊt mÆt hµng thuéc diÖn ®¸nh thuÕ TT§B.
4
-
Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô nãi chung bao
gåm c¶ s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp ®ang thuéc diÖn chÞu
thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp
2.2.2.§iÒu kiÖn ¸p dông
-
C«ng t¸c kÕ to¸n vµ ho¸ ®¬n chøng tõ ë doanh nghiÖp.
Ho¸ ®¬n chøng tõ lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó thùc hiÖn viÖc tÝnh
thuÕ, kª khai thuÕ GTGT. C¬ së tÝnh thuÕ lµ gi¸ trÞ t¨ng
thªm v× vËy muèn x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ t¨ng thªm th× doanh
nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ghi chÐp ®Çy ®ñ ®Ó x¸c ®Þnh ®îc
®Çu vµo, ®Çu ra. MÆt kh¸c ®èi víi doanh nghiÖp thùc hiÖn
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, kh«ng cã ho¸ ®¬n thuÕ GTGT cña
bªn b¸n th× sÏ kh«ng ®îc khÊu trõ phÇn thuÕ GTGT ®· nép ë
kh©u tríc.
-
C«ng t¸c qu¶n lý cña c¬ quan thuÕ: Thùc hiÖn luËt
thuÕ míi kh«ng nh÷ng t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý cña
c¸c doanh nghiÖp mµ c¶ c¬ quan thuÕ còng ph¶i c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p qu¶n lý nh: CÊp m· sè thuÕ, ¸p dông tin häc vµo
c«ng t¸c thuÕ, ph¸t hµnh vµ qu¶n lý ho¸ ®¬n chøng tõ, ph¸t
huy tinh thÇn tù gi¸c cña doanh nghiÖp trong viÖc tù
tÝnh
thuÕ, tù kª khai thuÕ vµ nép thuÕ theo th«ng b¸o vµo kho b¹c
Nhµ níc. Qua ®ã qu¶n lý ®îc ®èi tîng nép thuÕ, h¹n chÕ ®îc
thÊt thu ng©n s¸ch vµ tiªu cùc trong lÜnh vùc thuÕ.
2.3. Ph¹m vi ¸p dông
2.3.1. §èi tîng nép thuÕ .
TÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh
doanh hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT ë ViÖt Nam kh«ng
5
ph©n biÖt ngµnh nghÒ, h×nh thøc tæ chøc kinh doanh (gäi
chung lµ c¬ së kinh doanh) vµ tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c cã nhËp
khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT (gäi chung lµ ngêi nhËp khÈu)
®Òu lµ ®èi tîng nép thuÕ GTGT.
Tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô
bao gåm :
- C¸c tæ chøc kinh doanh ®îc thµnh lËp vµ ®¨ng ký kinh
doanh theo luËt doanh nghiÖp, luËt DNNN vµ luËt hîp t¸c x·.
- C¸c tæ chøc kinh tÕ cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh
trÞ - x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp, ®¬n vÞ vò trang
nh©n d©n vµ c¸c tæ chøc, ®¬n vÞ sù nghiÖp kh¸c.
- C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi vµ bªn níc ngoµi
tham gia hîp t¸c kinh doanh theo luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt
Nam, c¸c c«ng ty níc ngoµi vµ tæ chøc níc ngoµi ho¹t ®éng
kinh doanh ë ViÖt Nam kh«ng theo luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i
ViÖt Nam.
- C¸ nh©n, hé gia ®×nh s¶n xuÊt, kinh doanh, nhãm ngêi
kinh doanh ®éc lËp vµ c¸c ®èi tîng kinh doanh kh¸c.
2.3.2. §èi tîng kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT
C¸c hµng hãa, dÞch vô díi ®©y kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ
GTGT:
1.
s¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i nu«i trång thñy s¶n cha
chÕ biÕn thµnh c¸c s¶n phÈm kh¸c hoÆc chØ qua s¬ chÕ
th«ng thêng cña c¸c tæ chøc c¸ nh©n tù s¶n xuÊt vµ b¸n ra.
2.
S¶n phÈm muèi
6
3.
Hµng hãa dÞch vô thuéc diÖn chÞu thuÕ tiªu thuÕ ®Æc
biÖt kh«ng ph¶i nép thuÕ GTGT ë kh©u d· chÞu thuÕ tiªu thô
®Æc biÖt.
4.
ThiÕt bÞ m¸y mãc ph¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn dïng thuéc
lo¹i trong níc cha s¶n xuÊt ®îc mµ c¬ së cã dù ¸n ®Çu t nhËp
khÈu ®Ó lµm tµi s¶n cè ®Þnh theo dù ¸n ®ã.
5.
ChuyÓn quyÒn sö dông ®Êt thuéc diÖn chÞu thuÕ
chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt.
6.
Nhµ ë thuéc së h÷u nhµ níc do nhµ níc b¸n cho ngêi
®ang thuª .
7.
DÞch vô tÝn dông, quü ®Çu t
8.
B¶o hiÓm nh©n thä, b¶o hiÓm häc sinh, b¶o hiÓm vËt
nu«i c©y trång vµ c¸c lo¹i b¶o hiÓm kh«ng nh»m môc ®Ých
kinh doanh.
9.
DÞch vô y tÕ
10.
Ho¹t ®éng v¨n hãa triÓn l·m vµ thÓ dôc thÓ thao,
kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh biÓu diÔn nghÖ thuËt s¶n
xuÊt phim ph¸t hµnh vµ chiÕu phim nhùa, phim vidio tµi liÖu
11.
D¹y häc d¹y nghÒ
12.
Ph¸t sãng truyÒn thanh, truyÒn h×nh theo ch¬ng tr×nh
b»ng nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc
13.
In, xuÊt b¶n vµ ph¸t hµnh b¸o t¹p chÝ b¶n tin chuyªn
nghµnh s¸ch chÝnh trÞ, s¸ch gi¸o khoa, gi¸o tr×nh, s¸ch v¨n
b¶n ph¸p luËt, s¸ch in b»ng tiÕng d©n téc thiÓu sè, tranh ¶nh
¸p phÝch tuyªn truyÒn cæ ®éng in tiÒn.
7
14.
DÞch vô phôc vô c«ng céng vÒ vÖ sinh tho¸t níc ®êng
phè vµ khu d©n c duy tr× vên thó, vên hoa c«ng viªn c©y
xanh ®êng phè, chiÕu s¸ng c«ng céng dÞch vô tang lÔ
15.
Duy tu söa ch÷a , x©y dùng c¸c c«ng tr×nh v¨n hãa
nghÖ thuËt c«ng tr×nh phôc vô c«ng céng c¬ së h¹ tÇng vµ
nhµ t×nh nghÜa b¨ng nguån vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n vµ
vèn viÖn trî nh©n ®¹o .
16.
VËn chuyÓn hµnh kh¸ch c«ng céng b»ng xe buýt
17.
®iÒu tra th¨m dß ®Þa chÊt ®o ®¹c lËp b¶n ®å thuéc
lo¹i ®iÒu tra c¬ b¶n cña nhµ níc
18.
tíi, tiªu níc phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, níc s¹ch do
tæ chøc, c¸ nh©n tù khai th¸c ®Ó phôc vô cho sinh ho¹t ë
n«ng th«n, miÒn nói, h¶i ®¶o, vïng s©u, vïng xa
19.
vò khÝ, khÝ tµi chuyªn dïng phôc vô quèc phßng an ninh
20.
hµng nhËp khÈu trong c¸c trêng hîp sau: Hµng viÖn trî
nh©n ®¹o, viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, quµ tÆng cho c¸c c¬ quan
nhµ níc, tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ-x· héi, tæ chøc
x· héi, tæ chøc x· héi-nghÒ nghiÖp, ®¬n vÞ vò trang nh©n
d©n, ®å dïng cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi theo quy
chÕ miÔn trõ ngo¹i giao, hµng mang theo ngêi trong tiªu
chuÈn hµnh lý miÔn thuÕ
21.
hµng hãa chuyÓn khÈu, qu¸ c¶nh, mîn ®êng qua VN,
hµng t¹m nhËp khÈu, t¸i xuÊt khÈu vµ t¹m xuÊt khÈu, t¸i nhËp
khÈu
8
22.
hµng hãa, dÞch vô c«ng øng trùc tiÕp cho vËn t¶i quèc
tÕ vµ c¸c ®èi tîng tiªu dïng ngoµi VN
23.
chuyÓn giao c«ng nghÖ, phÇn mÒm m¸y tÝnh
24.
DÞch vô bu chÝnh viÔn th«ng
25.
vµng nhËp khÈu d¹ng thái, miÕng, cha ®îc chÕ t¸c
thµnh c¸c s¶n phÈm mü nghÖ, ®å trang søc hay s¶n phÈm
kh¸c
26.
mét sè s¶n phÈm xuÊt khÈu lµ tµi nguyªn, kho¸ng s¶n
khai th¸c cha qua chÕ biÕn do chÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ
27.
S¶n phÈm lµ bé phËn nh©n t¹o dïng ®r thay thÕ cho bé
phËn cña ngêi bÖnh
28.
hµng hãa dÞch vô cña nh÷ng c¸ nh©n kinh doanh cã
møc thu nhËp thÊp. Møc thu nhËp thÊp do chÝnh phñ quy
®Þnh.
Hµng hãa, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT quy
®Þnh t¹i môc nµy kh«ng ®îc khÊu trõ hßan thuÕ GTGT ®Çu
vµo
2.4. C¨n cø vµ ph¬ng ph¸p tÝnh thuÕ
2.4.1. C¨n cø tÝnh thuÕ
C¨n cø tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt.
a. Gi¸ tÝnh thuÕ : Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 7 luËt thuÕ GTGT
vµ ®iÒu 6 cña NghÞ ®Þnh sè 79/2000/N§-CP, gi¸ tÝnh thuÕ
GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
9
- §èi víi hµng ho¸, dÞch vô do c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh b¸n
ra hoÆc cung øng cho ®èi tîng kh¸c lµ gi¸ b¸n cha cã thuÕ
GTGT.
- §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu lµ gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu
céng (+) víi thuÕ nhËp khÈu, gi¸ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu lµm
c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT ®îc x¸c ®Þnh theo c¸c quy ®Þnh vÒ
gi¸ tÝnh thuÕ hµng ho¸ nhËp khÈu.
Trêng hîp hµng ho¸ nhËp khÈu ®îc miÔn, gi¶m thuÕ nhËp
khÈu th× gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ hµng ho¸ nhËp khÈu céng
víi (+) thuÕ nhËp khÈu x¸c ®Þnh theo møc thuÕ ph¶i nép sau
khi ®· ®îc miÔn gi¶m.
- §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô c¬ së kinh doanh xuÊt
®Ó tiªu dïng kh«ng phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc
cho s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô kh«ng chÞu thuÕ
GTGT th× ph¶i tÝnh thuÕ GTGT ®Çu ra. Gi¸ tÝnh thuÕ tÝnh
theo gi¸ b¸n cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô cïng lo¹i.
- §èi víi dÞch vô do phÝa níc ngoµi cung øng cho c¸c ®èi tîng
tiªu dïng ë ViÖt nam, gi¸ tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ dÞch vô ph¶i
thanh to¸n cho phÝa níc ngoµi.
DÞch vô cho thuª tµi s¶n bao gåm cho thuª nhµ, xëng, kho
tµng, bÕn b·i, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, m¸y mãc thiÕt bÞ.
Gi¸ ®Ó tÝnh thuÕ GTGT lµ gi¸ cho thuª cha cã thuÕ. Trêng hîp
cho thuª theo h×nh thøc thu tiÒn tõng kú hoÆc thu tríc tiÒn
thuª cho mét thêi h¹n thuª th× thuÕ GTGT tÝnh trªn sè tiÒn
thu tõng kú hoÆc thu tríc, bao gåm c¶ c¸c kho¶n thu díi h×nh
10
thøc kh¸c nh thu tiÒn ®Ó hoµn thiÖn, söa ch÷a, n©ng cÊp
nhµ cho thuª theo yªu cÇu cña bªn thuª.
-
§èi víi c¸c hµng ho¸, dÞch vô kh¸c lµ gi¸ do ChÝnh phñ
quy ®Þnh.
-
®èi víi hµng ho¸ b¸n theo ph¬ng thøc tr¶ gãp lµ gi¸ b¸n
cña hµng ho¸ tÝnh theo gi¸ b¸n tr¶ mét lÇn, kh«ng tÝnh theo
sè tiÒn tr¶ tõng kú
-
®èi víi gia c«ng hµng ho¸ lµ gia gia c«ng.
b ThuÕ suÊt: LuËt thuÕ GTGT hiÖn nay quy ®Þnh 3 møc thuÕ
suÊt : 0%, 5%, 10% trong ®ã :
* ThuÕ suÊt 0% ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu. KÓ c¶
hµng ho¸ dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT xuÊt
khÈu
* ThuÕ suÊt 5% ®èi víi hµng ho¸, dÞch vô:
-
níc s¹ch phôc vô s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t
-
ph©n b¸on, thuèc trõ s©u vµ chÊt kÝch thÝch t¨ng trëng
vËt nu«i c©y trång
-
thiÕt bÞ vµ dông cô y tÕ, thuèc ch÷a vµ phßng bÖn
-
gi¸o cô dïng ®Ó gi¶ng dËy vµ häc tËp
-
in c¸c lo¹i s¶n phÈm trõ in tiÒn vµ c¸c chøng chØ cã gi¸
trÞ nh tiÒn
-
®å ch¬i cho trÎ em, s¸ch c¸c lo¹i
-
s¶n phÈm trång trät ch¨n nu«i thuû h¶i s¶n cha qua chÕ
biÕn
11
-
thù phÈm t¬i sèng, l©m s¶n cha qua chÕ biÕn
-
®êng vµ phô phÈm trong s¶n xuÊt ®êng
-
s¶n phÈm b»ng ®ay, tre, nøa, l¸
-
b«ng s¬ chÕ tõ b«ng tr«ng ë trong níc
-
thøc ¨n gia sóc, gia cÇm vµ vËt nu«i kh¸c.
-
dÞch vô khoa häc kü thuËt
-
dÞch vô trùc tiÕp phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp
-
than ®¸, ®¸t, ®¸, c¸t sái
-
ho¸ chÊt c¬ b¶n, s¶n phÈm c¬ khÝ lµ t liÖu s¶n xuÊt
-
s¶n phÈm luyÖn, c¸n, kÐo, kim lo¹i ®en, kim lo¹i mÇu vµ
kim loai quy trõ vµng
-
m¸y xö lý d÷ liÖu tù ®éng
-
duy tu, söa ch÷, phôc chÕ di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ b¶o
tµng
-
vËn t¶i bèc xÕp
-
ph¸t hµnh vµ chiÕu phim vidio
* thuÕ suÊt 10% ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô:
-
dÇu má khÝ ®èt, quÆng vµ s¶n ph¶m khai kho¸ng kh¸c
-
®iÖn th¬ng phÈm
-
s¶n phÈm ®iÖn tö, c¬ khÝ
-
ho¸ chÊt, mü phÈm
-
säi v¶i, s¶n phÈm may mÆc
12
-
giÊy vµ s¶n phÈm bµng giÊy
-
s÷a, b¸nh kÑo, níc gi¶i kh¸t vµ c¸c lo¹i thùc phÈm chÕ
biÕn kh¸c
-
s¶n phÈm gèm sø, thuû tinh, cao su, nhùa vµ vËt liÖu
x©y dng kh¸c
-
dÞch vô bu chÝnh viÔn th«ng
-
cho thuª nhµ kho, bÕn b·i m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn
vËn t¶i
-
dÞch vô t vÊn ph¸p luËt
-
chôp, in, phãng ¶nh, quay vidio
-
kh¸ch s¹n, du lÞch, ¨n uèng
-
hµngd ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ TTDB
-
x©y dùng, l¾p ®Æt
-
vµng b¹c ®¸ quý
-
hµng ho¸ dÞch vô kh¸c
2.4.2. Ph¬ng ph¸p tÝnh :
ThuÕ GTGT c¬ së kinh doanh ph¶i nép ®îc tÝnh theo mét
trong hai ph¬ng ph¸p: Ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ vµ ph¬ng
ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn thuÕ GTGT. Trêng hîp c¬ së kinh
doanh thuéc ®èi tîng nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
thuÕ cã ho¹t ®éng kinh doanh mua, b¸n vµng, b¹c, ®¸ quý,
ngo¹i tÖ th× c¬ së ph¶i h¹ch to¸n riªng ho¹t ®éng kinh doanh
nµy ®Ó tÝnh thuÕ trùc tiÕp trªn GTGT.
13
§èi tîng ¸p dông vµ viÖc x¸c ®Þnh thuÕ ph¶i nép theo tõng ph¬ng ph¸p sau :
a
Ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ
§èi tîng ¸p dông: Lµ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh bao gåm
c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi,
doanh nghiÖp t nh©n, c¸c c«ng ty cæ phÇn, hîp t¸c x· vµ c¸c
®¬n vÞ, tæ chøc kinh doanh kh¸c, trõ c¸c ®èi tîng ¸p dông
tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp trªn GTGT.
X¸c ®Þnh sè thuÕ GTGT ph¶i nép
Sè
thuÕ
GTGT
ThuÕ
= GTGT
ph¶i nép
ThuÕ
-
®Çu ra
GTGT
®Çu vµo
Trong ®ã:
Gi¸
tÝnh
ThuÕ GTGT
thuÕ
cña
®Çu ra
hµng
ho¸,
dÞch
vô
chÞu
thuÕ
=
b¸n ra
ThuÕ
suÊt
thuÕ
GTGT
x cña
hµng
ho¸, dÞch vô
®ã.
C¬ së kinh doanh thuéc ®èi tîng tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ thuÕ khi b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i tÝnh thuÕ vµ
thu thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô b¸n ra. Khi lËp ho¸
®¬n b¸n hµng hãa, dÞch vô, c¬ së kinh doanh ph¶i ghi râ gi¸
b¸n cha cã thuÕ, thuÕ GTGT vµ tæng sè tiÒn ngêi mua ph¶i
thanh to¸n. Trêng hîp ho¸ ®¬n chØ ghi gi¸ thanh to¸n, kh«ng
ghi gi¸ cha cã thuÕ vµ thuÕ GTGT th× thuÕ GTGT cña hµng
14
hãa, dÞch vô b¸n ra ph¶i tÝnh trªn gi¸ thanh to¸n ghi trªn ho¸
®¬n chøng tõ.
Doanh
ThuÕ tÝnh
thu
Gi¸
=
cha cã
trªn
-
b¸n
gi¸ b¸n
thuÕ
VÝ dô : Doanh nghiÖp b¸n s¾t, thÐp
Gi¸
b¸n
cha
cã
thuÕ
GTGT
®èi
víi
s¾t
6
lµ
4.600.000 ®/tÊn
ThuÕ
GTGT
5%
230.000 ®/tÊn
Khi b¸n, cã mét sè ho¸ ®¬n doanh nghiÖp chØ ghi gi¸ b¸n
4.800.000 ®/tÊn
ThuÕ GTGT tÝnh trªn doanh sè b¸n ®îc x¸c ®Þnh:
4.800.000 ®/tÊn x 5% = 240.000
®/tÊn
Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh l¹i b»ng:
4.660.000 ® (= 4.800.000® 240.000®)
Doanh nghiÖp mua thÐp còng kh«ng ®îc khÊu trõ thuÕ GTGT
®Çu vµo ®èi víi ho¸ ®¬n mua kh«ng ghi thuÕ GTGT nµy.
ThuÕ GTGT
®Çu vµo
Tæng sè thuÕ GTGT ghi trªn
=
ho¸ ®¬n GTGT mua hµng
ho¸, dÞch vô
15
§èi víi hé kinh doanh nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
thuÕ, ®îc khÊu trõ thuÕ GTGT cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo
ph¸t sinh kÓ tõ th¸ng ®îc ¸p dông nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ thuÕ; §èi víi hµng ho¸, dÞch vô mua vµo th¸ng tríc
®îc ¸p dông nép thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th×
kh«ng ®îc tÝnh khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo.
b
Phương pháp tính thuế GTGT trực tiếp trên giá trị gia tăng.
Đối tượng áp dụng phương pháp tính trực tiếp trên giá trị gia tăng :
- Cá nhân sản xuất, kinh doanh là người Việt Nam;
- Tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh ở Việt Nam không theo Luật đầu tư
nước ngoài tại Việt Nam chưa thực hiện đầy đủ các điều kiện về kế toán, hóa đơn
chứng từ để làm căn cứ tính thuế theo phương pháp khấu trừ thuế;
- Cơ sở kinh doanh mua, bán vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ.
Xác định thuế GTGT phải nộp:
Số thuế Giá trị gia tăng Thuế suất thuế
GTGT = của hàng hóa, x GTGT của hàng
phải nộp dịch vụ chịu thuế hóa, dịch vụ đó
GTGT Doanh số của Giá vốn
của hàng hóa, = hàng hóa, dịch vụ - của hàng hóa,
dịch vụ bán ra dịch vụ bán ra
Giá trị gia tăng xác định đối với một số ngành nghề kinh doanh như sau:
- Đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh bán hàng là số chênh lệch giữa doanh số
bán với doanh số vật tư, hàng hoá, dịch vụ mua vào dùng cho sản xuất, kinh
doanh. Trường hợp cơ sở kinh doanh không hạch toán được doanh số vật tư, hàng
16
hoá, dịch vụ mua vào tương ứng với doanh số hàng bán ra thì xác định như sau:
Giá vốn hàng bán ra bằng (=) Doanh số tồn đầu kỳ, cộng (+) doanh số mua trong
kỳ, trừ (-) doanh số tồn cuối kỳ.
Ví dụ: Một cơ sở A sản xuất đồ gỗ, trong tháng bán được 150 sản phẩm, tổng
doanh số bán là 25 triệu đồng.
- Giá trị vật tư, nguyên liệu mua ngoài để sản xuất 150 sản phẩm là 19 triệu đồng,
trong đó:
+ Nguyên liệu chính (gỗ): 14 triệu.
+ Vật liệu và dịch vụ mua ngoài khác: 5 triệu.
Thuế suất thuế GTGT là 10%, thuế GTGT cơ sở A phải nộp được tính như sau:
+ GTGT của sản phẩm bán ra:
25 triệu đồng - 19 triệu đồng = 6 triệu đồng.
+ Thuế GTGT phải nộp:
6 triệu đồng x 10% = 0,6 triệu đồng.
- Đối với xây dựng, lắp đặt là số chênh lệch giữa tiền thu về xây dựng, lắp đặt công
trình, hạng mục công trình trừ (-) chi phí vật tư nguyên liệu, chi phí động lực, vận
tải, dịch vụ và chi phí khác mua ngoài để phục vụ cho hoạt động xây dựng, lắp đặt
công trình, hạng mục công trình.
- Đối với hoạt động vận tải là số chênh lệch giữa tiền thu cước vận tải, bốc xếp trừ
(-) chi phí xăng dầu, phụ tùng thay thế và chi phí khác mua ngoài dùng cho hoạt
động vận tải.
- Đối với hoạt động kinh doanh ăn uống là số chênh lệch giữa tiền thu về bán hàng
ăn uống, tiền phục vụ và các khoản thu khác trừ (-) giá vốn hàng hóa, dịch vụ mua
ngoài dùng cho kinh doanh ăn uống.
- Đối với hoạt động kinh doanh vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ, giá trị gia tăng là số
17
chênh lệch giữa doanh số bán ra vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ trừ (-) giá vốn của
vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ bán ra.
- Đối với cơ sở kinh doanh thuộc đối tượng tính thuế GTGT theo phương pháp
khấu trừ thuế có kinh doanh mua, bán vàng, bạc, đá quý, ngoại tệ áp dụng phương
pháp tính trực tiếp trên GTGT, cơ sở phải hạch toán riêng thuế GTGT đầu vào để
kê khai thuế GTGT phải nộp của hàng hoá, dịch vụ theo từng hoạt động kinh
doanh và phương pháp tính thuế riêng.
Trường hợp không hạch toán được riêng thì được xác định phân bổ thuế GTGT
đầu vào được khấu trừ tương ứng với tỷ lệ doanh thu của hàng hoá, dịch vụ chịu
thuế GTGT tính theo phương pháp khấu trừ thuế trên tổng doanh thu bán hàng
phát sinh trong kỳ.
- Đối với các hoạt động kinh doanh khác là số chênh lệch giữa tiền thu về hoạt
động kinh doanh trừ (-) giá vốn của hàng hóa, dịch vụ mua ngoài để thực hiện hoạt
động kinh doanh đó.
Doanh số hàng hóa, dịch vụ bán ra quy định trên đây bao gồm cả các khoản phụ
thu, phí thu thêm ngoài giá bán mà cơ sở kinh doanh được hưởng, không phân biệt
đã thu tiền hay chưa thu được tiền.
Doanh số hàng hóa, dịch vụ mua vào quy định trên đây bao gồm cả các khoản thuế
và phí đã trả tính trong giá thanh toán hàng hóa, dịch vụ mua vào - Cơ sở kinh
doanh thuộc đối tượng nộp thuế GTGT theo phương pháp tính trực tiếp trên GTGT
không được tính giá trị tài sản mua ngoài, đầu tư, xây dựng làm tài sản cố định vào
doanh số hàng hoá, dịch vụ mua vào để tính giá trị gia tăng.
18
II. yªu cÇu ph¶i thay thuÕ doanh thu b¨ng thuÕ
GTGT
1. ThuÕ doanh thu
1.1. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña thuÕ doanh thu
ThuÕ doanh thu lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu ®¸nh vµo phÇn
doanh thu cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô
trong x· héi.
Mäi tæ chøc, c¸ nh©n thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã ho¹t
®éng s¶n xuÊt, x©y dùng, vËn t¶i, th¬ng nghiÖp, ¨n uèng,
dÞch vô vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c (gäi chung lµ c¬ së
kinh doanh) cã doanh thu ®Òu ph¶i nép thuÕ doanh thu. C¨n
cø tÝnh thuÕ lµ doanh thu vµ thuÕ suÊt.
Doanh thu lµ toµn bé tiÒn hµng, tiÒn gia c«ng, tiÒn dÞch vô
sau khi thùc hiÖn viÖc b¸n hµng, tr¶ hµng gia c«ng hoÆc cung
øng dÞch vô cha trõ mét kho¶n phÝ tæn nµo vµ ®· h¹ch to¸n
vµo kÕt qu¶ tiªu thô trong kú, kh«ng ph©n biÖt ®· thu ®îc
tiÒn hay cha thu ®îc tiÒn.
Doanh thu tÝnh thuÕ lµ doanh thu ®îc quy ®Þnh phï hîp víi
®Æc ®iÓm cña tõng ho¹t ®éng. Cô thÓ:
Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, th¬ng m¹i, ¨n uèng lµ tiÒn
b¸n hµng.
Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng gia c«ng lµ sè tiÒn gia c«ng bao
gåm tiÒn c«ng, tiÒn nhiªn liÖu, ®éng lùc, vËt liÖu phô vµ c¸c
chi phÝ kh¸c.
19
Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng ®¹i lý b¸n hµng hoÆc uû th¸c
mua hµng lµ tiÒn hoa hång ®îc hëng.
Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng dÞch vô lµ sè tiÒn dÞch vô bao
gåm mäi kho¶n chi phÝ cho ho¹t ®éng dÞch vô.
Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông lµ kho¶n chªnh lÖch
gi÷a thu l·i vµ tiÒn vay, tiÒn l·i göi víi tr¶ l·i tiÒn vay, tr¶ l·i
tiÒn göi. Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng dÞch vô kh¸c thuéc lÜnh
vùc ng©n hµng lµ tiÒn thu ®îc hoÆc tiÒn hoa hång ®îc hëng
®èi víi dÞch vô ®ã.
Doanh thu ®èi víi ho¹t ®éng b¶o hiÓm lµ tiÒn thu vÒ phÝ b¶o
hiÓm nhËn cña kh¸ch hµng.
C¬ së kinh doanh cã doanh thu b»ng ngo¹i tÖ ®îc nép thuÕ
b»ng ngo¹i tÖ hoÆc ®ång ViÖt Nam, quy ®æi theo tû gi¸ mua
vµo vµ do Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm
nép thuÕ.
Trong trêng hîp trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô hoÆc tù cung øng
hµng ho¸, tù cung øng dÞch vô th× hµng ho¸ dÞch vô trao
®æi hoÆc tù cung øng ph¶i ®îc tÝnh thµnh tiÒn t¹i thêi ®iÓm
ph¸t sinh theo gi¸ thÞ trêng ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ.
ThuÕ suÊt doanh thu ®îc quy dÞnh cô thÓ cho 6 ngµnh nghÒ
s¶n xuÊt, x©y dùng, vËn t¶i, th¬ng nghiÖp, ¨n uèng vµ dÞch
vô. §èi víi c¸c ngµnh nghÒ, danh môc s¶n phÈm s¶n xuÊt kinh
doanh ®· ®îc quy ®Þnh chi tiÕt trong biÓu thuÕ th× ¸p dông
®óng theo thuÕ suÊt ®· quy ®Þnh. C¬ së kinh doanh nhiÒu
ngµnh nghÒ th× ph¶i h¹ch to¸n riªng doanh thu cña tõng
ngµnh nghÒ, s¶n phÈm. NÕu kh«ng h¹ch to¸n riªng ®îc ph¶i
20
- Xem thêm -
.DOC 
64 
84 
92 
