Giảng Viên Hướng Dẫn:
Mã Lớp Học Phần:
Nhóm Trình Bày: Nhóm 4
Chứng minh bằng việc phát huy vai
trò nguồn nhân lực trong việc xây
dựng nền kinh tế thị trường định
hướng XHCN ở Việt Nam
Mở Đầu
Vai trò nguồn
nhân lực trong
định hướng Xã
Hội Chủ Nghĩa
Cơ Sở Lí Luận
Kết Luận
• I. C¬ së lý luËn cña viÖc ph¸t triÓn vµ sö dông
nguån nh©n lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi
kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi.
1. BiÖn chøng cña sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt
víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.
a. Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ
quan hÖ s¶n xuÊt
• S¶n xuÊt lµ ho¹t ®éng ®Æc trng cña con ngêi vµ x· héi loµi ngêi. S¶n xuÊt x· héi bao gåm: s¶n xuÊt vËt chÊt, s¶n xuÊt tinh
thÇn vµ s¶n xuÊt ra b¶n th©n con ngêi. Ba qu¸ tr×nh ®ã g¾n bã
chÆt chÏ víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i víi nhau trong ®ã s¶n xuÊt
vËt chÊt lµ c¬ së tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi.
• Ph¬ng thøc s¶n xuÊt lµ c¸ch thøc con ngêi thùc hiÖn qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt vËt chÊt ë nh÷ng giai ®o¹n lÞch sö nhÊt ®Þnh cña x·
héi loµi ngêi.
Ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi mäi lÜnh
vùc cña ®êi sèng x· héi: kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi. Sù
thay thÕ kÕ tiÕp nhau cña c¸c ph¬ng thøc s¶n xuÊt trong lÞch sö
quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi tõ thÊp ®Õn cao.
Vµ cho ®Õn nay, lÞch sö loµi ngêi ®· tr¶i qua n¨m ph¬ng
thøc s¶n xuÊt ®ã lµ c«ng x· nguyªn thñy, n« lÖ, phong
kiÕn, t b¶n chñ nghÜa vµ x· héi chñ nghÜa.
t×m hiÓu vÒ lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt
•
Lùc lîng s¶n xuÊt lµ tæng thÓ c¸c nh©n tè vËt chÊt kü thuËt
mµ trong mèi quan hÖ víi nhau t¹o thµnh søc s¶n xuÊt cña x·
héi. Nh M¸c ®· nãi lùc lîng s¶n xuÊt bao gåm nh©n tè vËt chÊt
®ã lµ t liÖu s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt søc lao ®éng cña
con ngêi vµ t liÖu s¶n xuÊt tríc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng kÕt hîp
víi nhau t¹o thµnh lùc lîng s¶n xuÊt.
quan hÖ s¶n xuÊt
•
XÐt trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi ®ã lµ mèi quan hÖ
gi÷a ngêi víi ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph©n phèi trao ®æi
vµ tiªu dïng.
NÕu ph©n tÝch trªn 3 líp quan hÖ ®ã lµ quan hÖ së h÷u ®èi
víi t liÖu s¶n xuÊt, quan hÖ trong tæ chøc - qu¶n lý s¶n xuÊt
quan hÖ trong ph©n phèi s¶n phÈm lao ®éng. Ba quan hÖ
nµy cã t liÖu s¶n xuÊt gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh.
• Lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ hai mÆt
thèng nhÊt biÖn chøng trong mçi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Trong mèi quan hÖ ®ã vai trß quyÕt ®Þnh thuéc vÒ lùc
lîng s¶n xuÊt bëi v× nã lµ néi dung vËt chÊt cña qu¸
tr×nh ®ã.
Tõ ®æi míi 1986 ®Õn nay, díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n
ViÖt Nam, níc ta ®· lùa chän con ®êng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
§©y lµ bíc chuyÓn quan trong tõ nhËn thøc kinh tÕ thÞ trêng chØ
nh mét c«ng cô, mét c¬ chÕ qu¶n lý ®Õn nhËn thøc coi kinh tÕ
thÞ trêng nh mét chØnh thÓ, lµ c¬ së kinh tÕ cña sù ph¸t triÓn
theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
b. Lùc lîng s¶n xuÊt x· héi lµ yÕu tè tiªu biÓu cho c¸c
thêi ®¹i lÞch sö x· héi.
• Trong nh÷ng hang ®¸ l©u ®êi nhÊt, ngêi ta ®· t×m thÊy nh÷ng
c«ng cô vµ nh÷ng vò khÝ b»ng ®¸. ViÖc sö dông vµ s¸ng t¹o
nh÷ng t liÖu lao ®éng tuy ®· cã mÇm mèng ë mét vµi loµi vËt
nµo ®ã nhng vÉn lµ ®Æc trng næi bËt nhÊt cña lao ®éng con ngêi.
cña c¶i lµm ra nhiÒu, më réng ph¹m vi s¶n xuÊt, t h÷u xuÊt
hiÖn th× ë nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö nhÊt ®Þnh => chÕ ®é n« lÖ
xuÊt hiÖn
• Sù ph¸t triÓn phi thêng cña c«ng nghiÖp vµ qu¸ tr×nh tËp trung
cùc kú nhanh chãng cña s¶n xuÊt trong c¸c xÝ nghiÖp ngµy
cµng lín, lµ mét trong nh÷ng ®Æc tÝnh ®Æc s¾c nhÊt cña chñ
nghÜa t b¶n.
• Giai cÊp t s¶n trong qu¸ tr×nh thèng nhÊt giai cÊp cha ®Çy mét
thÕ kû ®· t¹o ra mét lùc lîng s¶n xuÊt b»ng tÊt c¶ nh÷ng lùc lîng s¶n xuÊt cña c¸c thÕ hÖ tríc céng l¹i. ChÝnh giai cÊp t s¶n
lµ giai cÊp ®Çu tiªn ®· cho chóng ta thÊy ho¹t ®éng cña loµi ngêi cã kh¶ n¨ng ®Õn møc nµo.
• Chñ nghÜa x· héi lµ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi cao nhÊt trong lÞch
sö. Giai
nh©n
s¶nthøc
xuÊts¶n
tiªn tiÕn
Mçi
thêicÊp
®¹i c«ng
lÞch sö
®îc®¹i
®ÆcdiÖn
trngcho
bëi lùc
métlîng
ph¬ng
gi÷a nhÊt
vai trß
l·nh
x· héi,
mang
héilµhãa
mµ ®Ønh
xuÊt
®Þnh
mµ®¹o
trong
®ã lùc
lîngtÝnh
s¶nx·
xuÊt
yÕucao
tè tiªu
cao lµ
chñ
nghÜa
s¶nsökhi
con
lùc,
biÓu
cho
c¸c
thêi céng
®¹i lÞch
xᨋ
héi.
X·ngêi
héi lµm
ph¸ttheo
triÓnn¨ng
tõ thÊp
hëngcao
theo
®Õn
xÐtnhu
®ÕncÇu.
cïng còng lµ do lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt
®Þnh.
2. Lùc lîng s¶n xuÊt lµ yÕu tè c¸ch m¹ng nhÊt
cña s¶n xuÊt
• Sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh sù thay ®æi, ph¸t
triÓn cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt.
•
Lùc lîng s¶n xuÊt lµ yÕu tè chñ ®éng, lu«n lu«n biÕn ®æi dÉn
®Õn sù biÕn ®æi cña quan hÖ s¶n xuÊt. NÕu mèi quan hÖ gi÷a
lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt thÝch hîp th× sÏ thóc ®Èy
s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
• Trong thùc tÕ lÞch sö x· héi loµi ngêi, sù ph¸t triÓn cña s¶n
xuÊt ®Òu ®îc ®¸nh dÊu b»ng sù tiÕn bé kh«ng ngõng cña lùc lîng s¶n xuÊt. C¸c cuéc c¸ch m¹ng kü thuËt ®· mang l¹i sù
thay ®æi vît bËc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi vÒ c¸ch thøc s¶n
xuÊt, ph¬ng thøc tæ chøc qu¶n lý…
• Nguån gèc s©u xa cña sù vËn ®éng ph¸t triÓn x· héi lµ sù ph¸t
triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, chÝnh sù ph¸t triÓn nµy ®· lµm thay
®æi quan hÖ s¶n xuÊt.
Khi quan hÖ s¶n xuÊt thay ®æi sÏ lµm cho kiÕn tróc thîng
tÇng thay ®æi vµ do ®ã ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò ®îc thay thÕ
b»ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi tiÕn bé h¬n, h×nh th¸i kinh tÕ
- x· héi cò ®îc thay thÕ b»ng h×nh th¸i kinh tÕ x· héi míi
cao h¬n, tiÕn bé h¬n.
3. Nguån nh©n lùc trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
o Kh¸i niÖm
Nguån lùc con ngêi lµ tæng thÓ nh÷ng yÕu tè thuéc vÒ chÊt,
tinh thÇn, ®¹o ®øc, phÈm chÊt, tr×nh ®é tri thøc, vÞ thÕ x· héi
t¹o nªn n¨ng lùc cña ngêi, cña céng ®ång ngêi cã thÓ sö dông,
ph¸t huy trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc
vµ trong nh÷ng ho¹t ®éng x· héi.
• Thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi lµ giai ®o¹n x©y dùng c¬
së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i ®Ó tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi, ®Æc
biÖt lµ ë c¸c níc cã ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp tõ mét nÒn n«ng
nghiÖp l¹c hËu, bá qua chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa. Môc tiªu cña n§Óíc
thùc
hiÖn ®îc
tiªu®é
nµy,
viÖc ph¸t
sö ViÖt
dôngNam
nguån
ta trong
thêimôc
kú qu¸
lµ "X©y
dùngtriÓn
métvµníc
d©n
nh©n
lùcníc
®Ó ph¸t
triÓn
tÕ ph¶i
®îcd©n
®Æt chñ,
lªn hµng
®Çu.
giµu,
m¹nh,
x· kinh
héi c«ng
b»ng,
v¨n minh".
Nh©n tè ngêi lao ®éng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh
trong lùc lîng s¶n xuÊt
• Lùc lîng s¶n xuÊt ®ã lµ sù kÕt hîp cña hai yÕu tè søc lao ®éng
cña con ngêi vµ t liÖu s¶n xuÊt.Trong ®ã "lùc lîng s¶n xuÊt
hµng ®Çu cña toµn thÓ nh©n lo¹i lµ c«ng nh©n, lµ ngêi lao
®éng" [V.I.Lªnin: Toµn tËp, Nxb TiÕn bé, Matx¬c¬va, 1977,
t.38, tr.430]
- Xem thêm -