Tài liệu Skkn ứng dụngcông nghệ thông tin trong giảng dạy môn âm nhạc ở lớp 5

1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đếnnhững khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộcsống con người. Học sinh Tiểu học ở lứa tuổi từ 6 đến 11, đây là lứa tuổi rấtnhạy cảm với âm nhạc. Cuộc sống của các em không thể thiếu được loại nghệthuật này. Môn Âm nhạc giúp các em hướng tới cái đẹp, góp phần giáo dục cácem trở thành những người có đạo đức. Ngoài ra nó còn giúp các em có tâm hồnphong phú và bớt mệt mỏi sau những giờ học căng thẳng. Trong những năm gần đây nắm bắt được tình hình thực tế những đòi hỏicủa sự phát triển xã hội, Bộ giáo dục và đào tạo đã điều chỉnh bộ môn giáo dụcnghệ thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc. Âm nhạc trongtrường phổ thông tuy không đào tạo các em thành ca sỹ, nhạc sỹ, nhưng thôngqua môn học này hình thành cho các em những kiến thức ban đầu, hình thànhcác kĩ năng, kĩ xảo, đặc biệt giúp các em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn,phong phú hơn, giúp các em phát triển toàn diện hơn về mọi mặt: đức, trí, thể,mĩ… tạo cơ sở giúp các em học tốt các môn học khác. Đổi mới phương pháp giáo dục nhằm tích cực hoá quá trình học tập củahọc sinh, để thực hiện được điều này, ngoài sự nghiên cứu về phương pháptruyền giảng, phương pháp tổ chức lớp học thì giáo viên còn phải nghiên cứu sửdụng các thiết bị công nghệ thông tin, các phần mềm hỗ trợ vào công tác dạyhọc. Trong nhiều năm qua, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học đãgóp phần nâng cao chất lượng giờ dạy, tích cực thực hiện đổi mới phương phápgiáo dục. Ở Việt Nam nói chung và trong ngành Giáo dục nói riêng việc sử dụngcông nghệ thông tin đã trở nên phổ cập và mang tính thường nhật. Với việc giáodục bộ môn Âm nhạc trong nhà trường phổ thông cũng vậy, trong mỗi tiết họcÂm nhạc giờ đây để thoát khỏi cách dạy chay hoặc có chăng là với vài thứ đồdùng lạc hậu, tính trực quan và thẩm mĩ thấp, người giáo viên có thể khai thácvà sử dụng công nghệ thông tin như một công cụ hữu ích để việc giảng dạy Âm nhạc trở nên hấp dẫn và mang tính chuyên nghiệp hơn. Mọi thông tin, tài liệu hỗtrợ cho công việc giảng dạy Âm nhạc có thể khai thác được trên mạng Internet,các bài dạy đều có thể thiết kế trên máy tính...để trong giờ dạy người giáo viênsẽ không còn phải đưa những giáo cụ cũ mòn hay những bức tranh minh họatĩnh lặng với tính minh họa không cao, hay những bản nhạc với chất lượng thuthanh kém cho học sinh nghe... Vì vậy nhằm phát huy tính tích cực của công nghệ thông tin trong việcgiảng dạy môn Âm nhạc, đặc biệt là trong các tiết học Âm nhạc thường thứcnhư: Giới thiệu nhạc sĩ nổi tiếng thế giới; Nghe nhạc; Giới thiệu nhạc cụ dântộc; Giới thiệu nhạc cụ nước ngoài; Tập đọc nhạc... người giáo viên có thể thiếtkế bài giảng với các phần mềm hỗ trợ trên máy tính như: PowerPoint (Phầnmềm thiết kế các dạng trình chiếu), Violet 1.5, Encore 4.5 (Phần mềm chép vàsoạn nhạc), Internet (Mạng toàn cầu khai thác tất cả các thông tin cần có)... Qua việc giảng dạy môn Âm nhạc nhiều năm, thực tế đã chứng minh làchất lượng các giờ học Âm nhạc có sử dụng công nghệ thông tin đều đem lạihiệu quả rất cao. Sự hứng thú trong học tập của học sinh thể hiện rất rõ nét,người giáo viên có nhiều cơ hội để nâng cao và mở rộng lượng kiến thức cầncung cấp cho học sinh...Các dẫn chứng, minh họa chính xác và hiệu quả hơn,cuối tiết học bên cạnh việc dạy và học môn Âm nhạc thì một việc quan trọnghơn đó là học sinh cũng đã một phần nào được giáo dục về thẩm mỹ, thái độcảm thụ và thưởng thức âm nhạc. Đó là lí do tôi chọn chuyên đề: “Ứng dụngCông nghệ thông tin trong giảng dạy môn Âm nhạc ở lớp 5 ”. 1.2. Mục đích nghiên cứu : - Căn cứ vào cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của việc giảng dạy bộ mônÂm nhạc có ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường. - Đề ra một số biện pháp về áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạybộ môn Âm nhạc. - Tạo được sự say mê hứng thú học tập trong bộ môn Âm nhạc.- Bổ sung và hoàn thiện kiến thức cho bản thân. 1.3. Đối tượng nghiên cứu : - Phân môn dạy hát, phân môn dạy tập đọc nhạc, phân môn dạy âm nhạcthường thức. - Học sinh Tiểu học (lớp 5). 1.4. Phương pháp nghiên cứu : - Phương pháp trực quan. Trong mỗi tiết dạy Âm nhạc, dù đó là nội dung gì, học hát, tập đọc nhạc hayÂm nhạc thường thức ngoài việc học sinh quan sát tài liệu tư liệu thì giáo viên quansát mức độ chú ý của học sinh là hết sức cần thiết. - Phương pháp đàm thoại.Trao đổi đàm thoại với học sinh để hiểu tâm tư suy nghĩ và sở thích của cácem khi tham gia học tập môn Âm nhạc. Ngoài ra thường xuyên trao đổi với bạn bèđồng nghiệp đồng môn tìm ra những giải pháp để lôi cuốn học sinh tham gia học tậpmôn Âm nhạc với thái độ tích cực. - Phương pháp đối chiếu so sánh. Dự giờ các bạn đồng nghiệp, đồng môn và đối chiếu với những tiết học khôngsử dụng công nghệ thông tin. - Phương pháp điều tra. Qua điều tra cho thấy 100 % học sinh và giáo viên đều hứng thú với ứng dụngcông nghệ thông tin trong mỗi tiết dạy - học. 2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Cơ sở lý luận: Đầu tiên, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học giúp giáo viênnâng cao tính sáng tạo và trở nên linh hoạt hơn trong quá trình giảng dạy của mình. Cụ thể, các thầy cô không chỉ bó buộc trong khối lượng kiến thức hiện cómà còn được tìm hiểu thêm về những chuyên ngành khác như tin học và học hỏicác kỹ năng sử dụng hình ảnh, âm thanh trong việc thiết kế bài giảng. Ngoài ra,ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học còn giúp giáo viên có thể chia sẻbài giảng với đồng nghiệp, cùng nhau thảo luận và nâng cao chất lượng giáo án của mình. Đối tượng thứ hai được hưởng lợi trực tiếp từ việc ứng dụng công nghệthông tin trong dạy học đó chính là học sinh. Các em được tiếp cận phương phápdạy học mới hấp dẫn hơn hẳn phương pháp đọc – chép truyền thống. Ngoài ra,sự tương tác giữa thầy cô và học trò cũng được cải thiện đáng kể, học sinh cónhiều cơ hội được thể hiện quan điểm cũng như chính kiến riêng của mình. Điềunày không chỉ giúp các em ngày thêm tự tin mà còn để cho giáo viên hiểu thêmvề năng lực, tính cách và mức độ tiếp thu kiến thức của học trò, từ đó có nhữngđiều chỉnh phù hợp và khoa học. Hơn thế nữa, việc được tiếp xúc nhiều với côngnghệ thông tin trong lớp học còn mang đến cho các em những kỹ năng tin họccần thiết ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Đây sẽ là nền tảng và sự trợgiúp đắc lực giúp học sinh đa dạng và sáng tạo hơn ở các buổi thuyết trình trướclớp, đồng thời tăng cường khả năng tìm kiếm thông tin cho bài học của các em . Từ lâu, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học đã được thựchiện ở rất nhiều nước phát triển trên thế giới. Hiện nay ở Việt Nam, tuy khoảngthời gian ứng dụng công nghệ trong giảng dạy tại các trường học còn khá ngắn,nhưng những lợi ích của điều đó đã được thể hiện rõ nét. Chất lượng giáo viênđược nâng cao, các phương pháp giảng dạy được thay đổi theo chiều hướng tíchcực. Chúng ta có thể hy vọng vào một ngày không xa, nền giáo dục Việt Nam sẽtheo kịp được sự phát triển của các nước có nền giáo dục hàng đầu trên thế giới. Rõ ràng, những cải tiến như trên sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho người học vàngười dạy mà còn có ý nghĩa rất quan trọng với sự phát triển của cả xã hội vàđất nước. 2.2. Thực trạng vấn đề. - Tổng số học sinh khối 5 có 115 em, trong đó nữ có 50 em. Nam có 65 em.Tổng số lớp: 3 lớp. * Một số thuận lợi và khó khăn khi thực hiện việc " Ứng dụng côngnghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn âm nhạc ở lớp 5.” a. Thuận lợi – Khó khăn: + Thuận lợi: * Nhà trường: - Với phương châm đi trước đón đầu trong phương hướng, nhiệm vụ giáodục, trường TH đã sớm triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới phương pháp dạy học và coi đây là một nhiệm vụ trọng tâm của nhà trườngvà là tiêu chí đánh giá mỗi giáo viên. - Được sự ủng hộ của các cấp, ban ngành cũng như BGH nhà trườngtrong những năm học vừa qua. Do vậy mà cơ sở hạ tầng cùng các trang thiết bịhiện đại hỗ trợ cho việc giảng dạy ngày càng đầy đủ, đáp ứng kịp thời yêu cầuthực tiễn giảng dạy. Trường đã kết nối mạng Internet nên việc tìm các tư liệu,hình ảnh dễ dàng hơn; riêng phòng học Âm nhạc đã có máy chiếu, đồ dùng phụcvụ cho dạy và học. * Giáo viên: - Được tham gia các lớp tập huấn sử dụng công nghệ thông tin. - Khá thành thạo khi sử dụng các phần mềm tin học. - Nhiệt tình, sáng tạo, có ý thức đổi mới phương pháp dạy học. * Học sinh: - Được học tin học từ khối lớp 3, 4, 5. - Học sinh rất say mê và hứng thú học tập môn Âm nhạc, đặc biệt lànhững tiết học có sử dụng công nghệ thông tin. - Đa số HS có tinh thần học tập tốt, chăm ngoan, lễ phép với mọi người. + Khó khăn: Đa số các em là con em nông thôn và lao động tự do nên các em ít đượcquan tâm đến việc học tập nói chung và môn Âm nhạc nói riêng, từ đó hiểu biếtvề Âm nhạc đang còn hạn chế, chưa sâu rộng, không kích thích các em tham giahọc tập đáp ứng nhu cầu môn học, bài học. Đa số các em bị chi phối, ảnh hưởngvề các môn “chính - phụ”. Các em dành thời gian và quan tâm tới “môn chính”,lo cho thi kiểm tra, lo cho điểm số đánh giá, nên phần nào sao nhãng việc học môn Âm nhạc. Vẫn còn những học sinh cá biệt chưa có ý thức trong học tập và rèn luyệnchủ yếu do tác động từ gia đình (phụ huynh còn chưa quan tâm do bận làm kinhtế). Thời gian giảng dạy bộ môn ít nên chưa có điều kiện tiếp xúc gần gũi vớihọc sinh thường xuyên. Việc xây dựng và thiết kế một bài giảng có sử dụng công nghệ thông tinđòi hỏi người giáo viên phải đầu tư nhiều hơn về thời gian và các điều kiện phụcvụ tiết dạy, trước giờ dạy phải chuẩn bị lâu hơn về mọi điều kiện để tiến trìnhtiết học diễn ra theo dự kiến về mặt thời gian, nội dung kiến thức.Giờ học còn bị chi phối và phụ thuộc vào các điều kiện như phòng học,nguồn điện, các đồ dùng dạy học cần thiết khác. b. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động Do đồ dùng dạy học phục vụ cho môn Âm nhạc còn thiếu thốn: Tranhảnh, bảng phụ tập đọc nhạc, song loan, thanh phách ... Phụ huynh các em cũngnhư các em chưa thực sự quan tâm tới môn học Âm nhạc. Học sinh học bài hátrất khó thuộc lại còn phải học thêm các kí hiệu Âm nhạc trong khi giáo viênphải dạy chay làm cho các tiết học trở nên nhàm chán, buồn tẻ, không gây hứngthú cho học sinh. Từ đó các em không thích học vì rất khó thuộc nốt nhạc. Đểkhắc phục những khó khăn nêu trên đồng thời giúp học sinh thỏa mãn những hứng thú bằng những bài tập thực hành, những trò chơi bổ ích. Tôi cho rằng việcứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy âm nhạc cần sớm được thực hiệnvà phổ biến rộng rãi tới đội ngũ giáo viên đang làm nhiệm vụ giảng dạy bộ mônÂm nhạc ở tất cả các trường Tiểu học. Do sự phát triển trí tuệ chưa hoàn chỉnh, tâm lí chưa ổn định nên ở lứatuổi này các em dễ thuộc nhưng lại rất hay quên. Có thể là tiết trước dạy các emnhưng tiết sau hỏi lại thì các em đã quên, mà trong một tuần chỉ có một tiết âmnhạc trong 35 phút. Vậy làm thế nào để giúp học sinh học tốt. Đó là điều trăn trởcủa bản thân tôi mỗi khi lên lớp. c. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra. Âm nhạc là một môn học độc lập trong chương trình Âm nhạc Tiểu học.Vì vậy việc dạy và học phải nghiêm túc, có kiểm tra và đánh giá thường xuyên,qua đó để xếp loại học lực của học sinh bằng các nhận xét dựa trên chứng cứ củaBộ Giáo dục đưa ra. Song thực tế hiện nay cho thấy rằng môn học này chưađược sự quan tâm của học sinh, nhất là các bậc phụ huynh. Như đã nói ở trêncác em bị chi phối, ảnh hưởng về các môn “chính - phụ”. Các em dành thời gianvà quan tâm tới “môn chính”, lo cho thi kiểm tra, lo cho điểm số đánh giá, nênphần nào sao nhãng việc học môn Âm nhạc. Các em ở đây chủ yếu là con emgia đình khó khăn lao động tự do, và buôn bán nhỏ nên các em ít được quan tâmđến việc học tập. Vì vậy với môn học Âm nhạc cũng không ngoại lệ, học sinh ítđược quan tâm, vì thế hiểu biết về Âm nhạc đang còn hạn chế, chưa sâu rộng,không kích thích các em học tập. Cơ sở vật chất cho việc dạy và học âm nhạc ở TH thiếu thốn như: Nhạc cụ, băng, đĩa nhạc kém chất lượng, tranh ảnh để phục vụ cho việc dạy học bộmôn âm nhạc còn thiếu nhiều tuy đã được nghiên cứu và sản xuất nhưng chưađủ đáp ứng cho dạy - học âm nhạc, sách đọc thêm và các tài liệu tham khảo khácrất hiếm. Giáo viên phải tự tìm tài liệu, sưu tầm ĐDDH. Trong khi đó yêu cầucủa bộ môn lại cần phải có những trang thiết bị hiện đại (video, đài đĩa, máychiếu ) để phục vụ cho việc dạy và học. Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, việc vận dụng công nghệvào các lĩnh vực trong đời sống ngày càng rộng rãi và không còn xa lạ nữa,ngành giáo dục nói chung và giáo dục Tiểu học nói riêng cũng đã từng bước tiếpcận với công nghệ hiện đại. Việc ứng dụng tin học vào giảng dạy là rất cần thiếtvà được khuyến khích rất nhiều. Đặc biệt sử dụng tin học vào tổ chức các hoạtđộng cho học sinh sẽ tạo ra những điều mới lạ kích thích sự tò mò của học sinh.Học sinh còn là lứa tuổi trẻ thơ rất thích xem phim hoạt hình với những hìnhảnh ngộ ngĩnh màu sắc sặc sỡ, sự linh hoạt “động” của các nhân vật sẽ tạo chohọc sinh sự thích thú, sẽ tập trung chú ý, giờ hoạt động sẽ cho kết quả tốt nhất. Do sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông mà mọi ngườiđều có trong tay nhiều công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học nói chung và phầnmềm dạy học nói riêng. Nhờ có sử dụng các phần mềm dạy học này mà học sinhhứng thú tham gia bài học hơn trong môi trường học tập. Nhờ có máy tính điệntử mà việc thiết kế giáo án và giảng dạy trên máy tính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với cách dạy theo phương pháp truyền thống,chỉ cần “bấm chuột”, vài giây sau trên màn hình hiện ra ngay nội dung của bàigiảng với những hình ảnh, âm thanh sống động thu hút được sự chú ý và tạohứng thú nơi học sinh. Thông qua giáo án điện tử, giáo viên cũng có nhiều thờigian đặt các câu hỏi gợi mở tạo điều kiện cho học sinh hoạt động nhiều hơntrong giờ học. Những khả năng mới mẻ và ưu việt này của công nghệ thông tinvà truyền thông đã nhanh chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách họctập, cách tư duy và quan trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người. Có rất nhiều hình thức để tạo ra các giờ hoạt động hấp dẫn cho học sinh,việc sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy cho học sinh là rất bổ íchđem lại hiệu quả cao. 2.3. Giải pháp – biện pháp. 2.3.1. Giải pháp: a. Mục tiêu: - Vạch ra được phương pháp học tối ưu nhất. - Nâng cao chất lượng dạy và học nói chung, chất lượng dạy học bộ mônÂm nhạc nói riêng. - Là động lực thúc đẩy phong trào thi đua học tập ở học sinh.- Tạo điều kiện thuận lợi cho những học sinh có năng khiếu, có niềm đammê, có sáng tạo trong học tập bộ môn. - Lựa chọn được đội tuyển học sinh có năng khiếu để tham gia tốt cáccuộc thi do ngành giáo dục tổ chức và giúp các em có định hướng tốt trong họctập. b. Nội dung và cách thức thực hiện. Dựa vào các tính năng sẵn có trên máy tính giáo viên có thể thiết kế đượcnhiều dạng bài để phục vụ việc giảng dạy môn Âm nhạc trong nhà trường phổthông như: * Dạy hát: Sử dụng phần mềm PowerPoint và Encore 4.5 để thiết kế dạng bài dạy hát(Bao gồm cả nhạc và lời). Có thể chèn những hình ảnh tĩnh hoặc động phù hợpvới nội dung bài hát như là một giáo cụ trực quan sinh động với tính thẩm mỹrất cao. * Dạy tập đọc nhạc: Sử dụng phần mềm Encore 4.5, Final 2.0… để chép lại các tiến trình như:Luyện tập tiết tấu, luyện tập cao độ, bài tập đọc nhạc, lời ca… rồi trình chiếutrên phần mềm PowerPoint theo ý đồ của giáo viên. * Dạy bài giới thiệu nhạc cụ: Sử dụng mạng Internet khai thác hình ảnh, lịch sử ra đời, tính năng, cáchsử dụng… của các nhạc cụ dân tộc Việt Nam cũng như các nhạc cụ nước ngoàivới âm thanh thực minh họa. * Dạy kể chuyện âm nhạc, giới thiệu nhạc sĩ, nghe nhạc… Sử dụng mạng Internet để khai thác chân dung một số nhạc sĩ nổi tiếngtrên thế giới như: Mozart, Beethoven, Tchaikovsky...và các tác phẩm Âm nhạc nổi tiếng của các nhạc sĩ này được thu thanh với chất lượng cao nhằm minh họabằng âm thanh chuẩn của các tác phẩm này. 2.3.2. Biện pháp cụ thể. Biện pháp 1: Phân môn dạy hát: Thông thường trong một tiết học dạy hát người giáo viên thường sử dụngtranh ảnh để minh họa cho nội dung và phần nhạc và lời của bài hát được phototo ra, tô màu rồi treo lên bảng, cách làm này đến nay đã trở nên nhàm chán đốivới học sinh. Thực tế với cách giới thiệu bài vẫn là tranh ảnh minh họa nhưngchất lượng những bức ảnh rất cao có thể là ảnh động thì tác dụng của nó đã vượttrội so với cách làm cũ. Ví dụ: Giới thiệu học hát bài: “Những bông hoa những bài ca”. Nhạc và lời:Hoàng Long ( Âm nhạc lớp 5 –Tiết 9 ) Thông qua các hiệu ứng trình chiếu của phần mềm Powerpoint, các bức ảnhnày có thể chuyển động theo ý đồ của giáo viên với phần giai điệu của bài hát đượclồng ghép trực tiếp phát đồng thời trong quá trình người giáo viên giới thiệu bài. Với phần dạy hát, giáo viên có thể đưa toàn bộ phần nhạc và lời bài háthoặc đưa riêng phần lời ca để hướng dẫn học sinh các cách gõ đệm: - Gõ đệm theo nhịp. - Gõ đệm theo phách. - Gõ đệm theo tiết tấu.Với phần rèn luyện các kỹ năng như vận động phụ họa hoặc tập biểu diễn,tùy thuộc vào nội dung từng bài hát cụ thể mà người giáo viên có thể lồng ghépcác Video clip vào cho học sinh xem và tự tìm cách vận động phụ họa hay biểudiễn một cách hoàn toàn chủ động và sáng tạo. Ngoài ra việc xây dựng các kỹ năng hát nâng cao cũng rất dễ xây dựngtrên một sơ đồ trực quan, thay cho việc giáo viên phải giải thích, dẫn giải. Ví dụ: Bài hát “Ước mơ” ( Nhạc : Trung Quốc - Lời Việt : An Hòa) Tiết 12 –trang 22 sách Âm nhạc lớp 5 Biện pháp 2: Phân môn dạy tập đọc nhạc: Ở lớp 5 chương trình dạy tập đọc nhạc đòi hỏi giáo viên phải lần lượt rèncho học sinh các kỹ năng cần thiết như: Luyện tập cao độ, luyện tập tiết tấu, tậpđọc nhạc, ghép lời ca. Nếu chỉ đơn thuần treo tranh bài tập đọc nhạc lên bảng rồiới một cây đàn và giáo viên lần lượt thực hiện các thao tác trên thì học sinh sẽtiếp thu bài một cách mơ hồ, thậm chí dẫn đến tình trạng học sinh học vẹt (Nghebạn đọc rồi bắt chước đọc theo). Vậy thì với phần thiết kế bài giảng trên máy vitính một cách trực quan, cụ thể các kỹ năng cần thực hiện học sinh sẽ dễ dàngtiếp thu bài một cách chủ động tích cực bởi nếu bài giảng giáo viên thiết kế tốtđã gây sự tò mò của học sinh ngay từ đầu tiết học. Ví dụ: Sử dụng phần Encor 4.53 để soạn giảng bài tập đọc nhạc TĐN số 2 “Mặt trời lên” trang 11 ( sách Âm nhạc 5) Với các hiệu ứng của phần mềm, các nốt nhạc trong phần luyện tập caođộ có thể đưa ra lần lượt khi luyện tập kèm cao độ chuẩn của nốt ấy khiến họcsinh dễ dàng thẩm âm một cách chuẩn xác. Ở phần luyện tập cũng vậy, giáo viêncó thể tạo trường độ của các nốt bằng cách dùng các âm sắc của bộ gõ điện tửminh họa cho hình tiết tấu cần thực hiện. Trong phần tập đọc nhạc và ghép lời ca, phần nhạc và lời có thể xuất hiệntheo chủ ý của giáo viên, kết hợp với hệ thống câu hỏi cùng các hiệu ứng về âmthanh cũng như hình ảnh, tạo hiệu quả rất đặc biệt hỗ trợ tốt cho việc truyền đạtkiến thức cho học sinh. Ví dụ: Tập đọc nhạc số 5 “ Năm cánh sao vui” trang 34 sách Âm nhạc lớp 5 Sử dụng phần mềm Encore 4.5, Final 2.0… Sau khi học sinh tự quan sát và trả lời hệ thống các câu hỏi trên, lúc nàytự bản thân mỗi học sinh đã bắt đầu nắm được các kỹ năng cơ bản và các yêucầu của bài tập đọc nhạc. Và học sinh đã có thể tự vỡ bài thông qua sự hướngdẫn, hỗ trợ của giáo viên:Khi hoàn thành các yêu cầu của bài học giáo viên có thể cho học sinh ôn bàibằng cách chơi trò chơi. Soạn thảo trên phần mềm Violet 1.5 “Nhận biết nhạcsỹ qua tên bài hát”Trên màn hình sẽ là các câu hỏi, giáo viên yêu cầu học sinh trả lời nhanh các câu hỏi trắc nghiệm. Biện pháp 3: Phân môn dạy Âm nhạc thường thức: Trong chương trình Âm nhạc lớp 5 ngoài việc học hát, tập đọc nhạc họcsinh còn được giới thiệu các nhạc cụ dân tộc Việt Nam và nhạc cụ nước ngoài,được nghe kể chuyện về một số nhạc sĩ nổi tiếng trên thế giới…Với dạng bàidạy này nếu giáo viên chỉ sử dụng một vài bức tranh minh họa thì hiệu quả củatiết học sẽ không cao, học sinh sẽ có ấn tượng mờ nhạt sau tiết học và khôngnhớ được nội dung bài học. Ngược lại nếu khai thác tốt thì đây là một dạng bàihọc sinh rất hứng thú bởi tính tò mò, muốn tìm hiểu thế giới xung quanh là đặcđiểm của lứa tuổi này. Thực tế đã chứng minh rằng trong các tiết học mà mọithông tin cũng như các kiến thức liên quan mà giáo viên biết khai thác trênmạng Internet sẽ đem đến hiệu quả rất cao trong việc tạo ấn tượng và gây đượcsự hứng thú cao trong học tập của học sinh. Ví dụ: Bài giới thiệu các nhạc cụ nước ngoài. Ngoài hình ảnh của các nhạc cụ sẽ có hình ảnh minh họa tư thế chơi đànvà âm thanh thực minh họa thông qua các Video clip biểu diễn, thậm chí trongcác tiết Âm nhạc tăng cường giáo viên còn có thể giới thiệu cho học sinh lịch sửra đời và cấu tạo cụ thể của các nhạc cụ này, tuy nhiên tất cả những vấn đề trên người giáo viên chỉ dạy học sinh ở mức độ mang tính giới thiệu vì với học sinhtiểu học chưa thể ghi nhớ một cách cụ thể các kiến thức nêu trên, nhưng với tinhthần gợi mở, khuyến khích tìm hiểu sẽ có tác dụng tích cực cho học sinh. - Giáo viên trình chiếu hình ảnh các loại nhạc cụ (Saxophone, Trompette,Flûte, Clarinette). Sau đó giới thiệu cho học sinh quan sát từng loại nhạc cụ vànêu tên các loại nhạc cụ đó. Tiếp đến, học sinh sẽ được lắng nghe âm sắc của 4 loại nhạc cụ. Lúc này giáoviên sử dụng hiệu ứng âm thanh để học sinh phân biệt âm sắc của từng loại nhạccụ.Khi sử dụng hình thức dạy học này, học sinh sẽ cảm thấy hấp dẫn, hứngthú, giờ học khí thế và càng yêu thích môn học hơn. Thông qua bài giảng điện tử (Powerpoint) sử dụng các hình ảnh và videogiới thiệu về nguồn gốc xuất sứ và cách sử dụng của các loại nhạc cụ này. Với cách giới thiệu này học sinh ngoài việc được quan sát, nghe giới thiệucòn có thể ghi nhớ được ngay âm sắc cụ thể của từng loại nhạc cụ. Và cuối cùng là phần kể chuyện âm nhạc, các câu chuyện về các nhạc sĩ nổitiếng trên thế giới cũng có thể biến thành một tiết học Âm nhạc thường thức rất bổích, đặc biệt là hiện nay hầu hết các trường Tiểu học đều có tiết học Âm nhạc tăngcường. Người giáo viên có thể thay vì cách đọc hoặc kể cho học sinh nghe câuchuyện Âm nhạc bằng việc cho học sinh biết chi tiết hơn về chân dung, ngày sinh,ngày mất của nhạc sĩ. Ví dụ: (Kể chuyện Âm nhạc: “ Khúc nhạc dưới trăng” –Tiết 28 – trang 44 sáchÂm nhạc lớp 5). Sau khi nghe giới thiệu nhạc sĩ thì việc giáo viên cho học sinh nghe nhạc, hoặc giới thiệu các tác phẩm nổi tiếng của các nhạc sĩ (Thông qua các trang Web vềâm nhạc của Thế giới và Việt Nam) là vô cùng có ý nghĩa. Trong bất kỳ thời giannào về sau này, hễ cứ nghe thấy nét nhạc nào đã được nghe, học sinh đều có thể trảlời được ngay tên nhạc sĩ sáng tác một cách rất chính xác, hay khi nhìn thấy tấmchân dung của nhạc sĩ nào thì các em cũng nói ngay được tên nhạc sĩ đó, bởi vì trongtâm trí của các em đã có một ấn tượng sâu sắc, nhờ những kiến thức đã được thay đổi cách thức truyền đạt mà công nghệ thông tin là công cụ hữu ích nhất để thực hiệnđiều đó. Giáo viên có thể thay vì cách đọc hoặc kể cho học sinh nghe câu chuyệnâm nhạc bằng việc cho học sinh biết chi tiết hơn về chân dung, ngày sinh, ngàymất của nhạc sĩ: (Kể chuyện Âm nhạc: Khúc nhạc dưới trăng - Âm nhạc lớp 5) 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm: + Thành công: Khi đưa Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Âm nhạc từnăm học 2013 - 2014 đến nay đến nay, tôi nhận thấy quá trình học tập của cácem trở nên tự giác hơn, các em yêu thích môn Âm nhạc hơn, tạo nên niềm vuitrong sáng và bổ ích, bồi dưỡng cho các em tình thần học tập, các em tỏ ra thíchthú và không còn e ngại khi trình bày một bài hát trước tập thể, mạnh dạn hơnkhi đứng trước tập thể, tạo sự hưng phấn đồng đều giữa các em để các em cóđược sự hòa đồng trong nhận thức và học tập. Với môn Âm nhạc, khi được học và thực hành Âm nhạc bằng những thiếtbị công nghệ và các phần mềm được ứng dụng, đa số các em đều rất thích thú vàchất lượng thực hành cũng cao hơn hẳn. Giờ học nhạc được tiến hành nhẹ nhànghơn, lôi cuốn hơn. Các em có năng khiếu thì việc tiếp thu và thực hành bài họctrở nên đơn giản và chất lượng, các em chưa phát triển được năng khiếu cũngtích cực hơn trong học tập. Đa số học sinh dần dần yêu thích môn học hơn,không như trước đây, số học sinh chưa phát triển năng khiếu Âm nhạc thì giờhọc nhạc đối với các em rất khó khăn, thường hay né tránh khi giáo viên yêu cầuthực hành. Trong những năm gần đây, thái độ của học sinh với môn học trở nêntích cực hơn, một tiết học Âm nhạc có ứng dụng công nghệ thông tin sẽ lôi cuốncác em, phương pháp dạy học hiện đại đã được chứng minh qua kết quả cụ thể . Kết quả đánh giá học lực môn Âm nhạc năm học 2016 - 2017 của họcsinh toàn trường hoàn thành tốt và hoàn thành đã được tăng lên cụ thể như sau: Kết quả đánh giá học sinh Tỉ lệ học sinh hoàn thành tốt môn Âm nhạc Tỉ lệ học sinh hoàn thành môn Âm nhạc Tỉ lệ học sinh chưa hoàn thành môn Âm nhạc Đầu năm 20 % 75 % 5% Cuối năm 50 % 50% 0% Học sinh ngày càng mạnh dạn hơn trong thực hành Âm nhạc, yêu thíchca hát và có thái độ đúng đắn với loại hình nghệ thuật này. Số học sinh học tốtbộ môn Âm nhạc ngày càng tăng, có nhiều học sinh năng khiếu phát triển tốt.Học sinh tích cực hơn trong học tập và chất lượng bộ môn được nâng cao rõ rệt. 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận: Trên đây là một số công việc đã thường xuyên được thực hiện trong cácgiờ dạy Âm nhạc lớp 5 trường Tiểu học, bằng cách làm này hiệu quả các tiết dạyÂm nhạc đã được nâng lên rõ rệt, học sinh rất hứng thú học tập và tiếp thu bàimột cách chủ động, nhanh chóng. Tính chuyên nghiệp trong các tiết học âmnhạc dần được khẳng định, từng bước vượt ra khỏi việc dạy và học Âm nhạcmột cách đơn điệu, tẻ nhạt. Sự hiểu biết Âm nhạc của học sinh được nâng cao rõ rệt, góp phần giáo dục thẩm mỹ Âm nhạc và định hướng tốt cho việc cảm thụ vàthưởng thức Âm nhạc của học sinh về sau này. Ý nghĩa của việc giáo dục Âm nhạc ở trường Tiểu học trong quá trình đổimới của chúng ta ngày nay là vô cùng cấp thiết. Tất cả các cấp chỉ đạo và giáoviên đứng lớp cần hiểu rõ điều này để môn Âm nhạc ngày càng phát huy tácdụng góp phần vào sự nghiệp đào tạo giáo dục các em nhỏ cho tương lai của đấtnước. Chương trình học tập của học sinh đã và đang được đổi mới, nâng caonhiều cả về mặt nội dung và hình thức. Điều đó đồng nghĩa với việc áp lực họctập của học sinh cũng bị tăng lên. Vậy giáo viên luôn phải tìm cách làm cho giờhọc của các em trở nên sinh động, không còn căng thẳng giống như các giờ họckhác. Đồng thời thông qua các hoạt động âm nhạc đó học sinh được phát triểnmột các toàn diện về mọi mặt như: đạo đức, trí tuệ, thể lực, thẩm mỹ. Chúng ta phải hiểu rõ: dạy học là một nghệ thuật, dạy học âm nhạc càngcần có nghệ thuật hơn. Bởi vậy tiết học hát ở bậc tiểu học không chỉ đơn thuầnlà một bước truyền bá tri thức, mà nó là một tiết nghệ thuật tràn đầy cảm xúc.Người giáo viên khéo léo sẽ giúp học sinh của mình tham gia các hoạt động mộtcách tích cực, để trí tưởng tượng của các em bay cao, bay xa, trở thành nhữnghạt giống tốt, những nhân tài cho thế hệ tương lai. 3.2. Kiến nghị, đề xuất: Để công cuộc đổi mới giáo dục thành công tôi xin mạnh dạn đưa ra một sốkhuyến nghị sau: * Đối với Phòng Giáo dục & Đào tạo: - Cần có kế hoạch tổ chức chuyên đề, hội thảo giao lưu, trao đổi kinhnghiệm bằng các tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin giữa các trường.- Tăng cường hỗ trợ kinh phí để các trường mua sắm thêm thiết bị dạy họchiện đại như máy tính, máy chiếu đa năng (mỗi phòng học 1 máy), máy phôtô,tạo điều kiện cho giáo viên thực hiện tốt hơn sự nghiệp của ngành * Đối với nhà trường Tiểu học - Xem việc ứng dụng công nghệ thông tin là nhiệm vụ trọng tâm của cán bộquản lý và của nhà trường. Cần làm cho giáo viên thấy rằng ứng dụng công nghệthông tin trong dạy học là việc làm tất yếu và mang tính cấp bách. - Làm tốt hơn nữa công tác xã hội hoá giáo dục nhằm thu hút các nguồn lựcđể tăng trưởng cơ sở vật chất cho nhà trường - Cần thiết kế bục biểu diễn hợp lý, tạo sân khấu biểu diễn cho học sinh. - Có không gian để thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khoá, cácchương trình hội diễn, giao lưu văn nghệ… - Tăng cường các hoạt động chuyên môn âm nhạc, giúp giáo viên có điềukiện học tập, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao tay nghề. * Đối với giáo viên: - Tự giác học tập để nâng cao trình độ kiến thức, tiếp cận với công nghệthông tin và đưa công nghệ thông tin vào dạy học một cách thường xuyên - Thường xuyên động viên, khích lệ các em trong học tập để kích thíchcác hoạt động học tập cho các em.- Qua đề tài này tôi muốn trao đổi với quý đồng nghiệp về vấn đề học Âmnhạc, học Âm nhạc sẽ làm cho con người thoải mái, hứng thú hơn khi học tập. Giáo dục Âm nhạc cùng với giáo dục các môn học khác lập nên một nền giáodục toàn diện để đào tạo một thế hệ trẻ đủ năng lực, đầy tự tin trở thành ngườichủ tương lai của đất nước. Tài liệu tham khảo 1. Sách giáo khoa Âm nhạc lớp1, 2, 3 4, 5. Nhà xuất bản Giáo dục. 2. Sách chuẩn kiến thức kĩ năng Âm nhạc lớp 1, 2, 3, 4, 5. Nhà xuất bảnGiáo dục. 3. Phương pháp dạy học Âm nhạc, Hoàng Long, Nhà xuất bản Giáo dục. 4. Hướng dẫn sử dụng phần mềm Powerpoint. 5. Hướng dẫn sử dụng phần mềm Encore 4.5.5. 6. Hướng dẫn sử dụng phần mềm Finale 2010. 7. Phần mềm biên tập chỉnh sửa tập tin audio Audacity 1.3. 8. Một số giải pháp tăng cường sử dụng công nghệ thông tin -PGS – TSNguyễn Đức Vũ -Khoa âm nhạc trường ĐHSP Huế. 9.Tài liệu hướng dẫn sử dụng phần mềm trình chiếu Open Office.Org củaPhòng Công nghệ thông tin thuộc Bộ khoa học công nghệ. 10. Lịch sử âm nhạc thế giới toàn tập – GS. Nguyễn Xinh - nhạc viện HàNội. 11. Lịch sử Âm nhạc thế giới toàn tập - GS. Nguyễn Xinh Nhạc Viện Hà Nội. 12. Website www.classicalarchives.com - Âm nhạc thế giới(Giới thiệu chân dung, tác phẩm âm nhạc của các nhạc sĩ nổi tiếng thếgiới) 13.Website www.vnstyle.vdc.com.vn - Viện Âm nhạc (Giới thiệu các nhạc cụ) 14.Website www.nhacvienhanoi.vn - Nhạc viện Hà Nội 15. Phần tìm kiếm hình ảnh trong Website: www.google.com.vn