Tài liệu Skkn quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường tiểu học..

Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học MỤC LỤC A- ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài 2.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 4. Giả thiết nghiên cứu 5. Phương pháp nghiên cứu 6.Đóng góp mới của đề tài 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu B- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lý luận 1. Khái niệm HĐGDNGLL 2.Vị trí, vai trò của HĐGDNGLL 3. Nhiệm vụ của HĐGDNGLL 4. Một số nguyên tắc HĐGDNGLL 5. Mục tiêu, nội dung HĐGDNGLL II. Cơ sở thực tiễn 1 .Thực tế quản lý ở trường học 2. Thực trạng về tổ chức HĐGDNGLL III. Một số biện pháp thực hiện: 1. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, TPT,GV 2. Xây dựng kế hoạch HĐGDNGLL 3.Quy trình tổ chức HĐGDNGLL 4. Chỉ đạo tổ chức các nội dung HĐGDNGLL 5. Phối hợp các lục lượng để tổ chức HĐGDNGLL 6. Kiểm tra, đánh giá. IV.Kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm C- KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 1. Kết luận 2.Kiến nghị D- TÀI LIỆU THAM KHẢO Trang 2,3 3 3 3 4 4 4 5 5 5 6 6 7 8 8-9 9 10 10-24 10-12 11-13 13-14 14-21 22 23-24 24 25-26 25 26 27 A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1 Lý do chọn đề tài: Bác Hồ kính yêu đã từng nói: “Ngày nay chúng là nhi đồng, ít năm sau chúng sẽ là công dân, cán bộ. Vì vậy chính phủ, các đoàn thể và tất cả đồng bào có trách nhiệm giúp sức vào việc giáo dục nhi đồng.....”. 1 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học Quan điểm khoa học đó còn được Bác chỉ rõ qua các gợi ý về phương pháp giáo dục trẻ em là tạo cho các em: Học mà chơi, chơi mà học. Người khẳng định giáo dục thiếu nhi là một khoa học, một nghệ thuật. Chính vì thế Người luôn mong muốn trong tâm hồn các em trong sáng hồn nhiên có được những ảnh hưởng tốt đẹp để tạo nên một lớp người mới phát triển toàn diện. Đảng ta từng nhấn mạnh: “Tiền đồ rạng rỡ của Tổ quốc Việt Nam XHCN nằm trong tay thanh niên, thiếu niên và nhi đồng”. Trong trường tiểu học, các em được học tập những kiến thức cơ bản về tự nhiên, xã hội, được học tập, vui chơi và đặc biệt là tham gia mọi hoạt động để phát triển về trí, đức, thể, mỹ. Từ đó các em hoàn thiện dần về nhân cách, biết tự chủ, tự tin và làm chủ cuộc sống. Công tác giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức, tác phong cho học sinh trong nhà trường bao gồm nhiều hình thức hoạt động muôn hình, muôn vẻ: thông qua các giờ dạy trên lớp, thông qua các hoạt động xã hội, sinh hoạt tập thể, sinh hoạt Đội và nói một cách chung nhất là qua toàn bộ các hoạt động sinh hoạt của nhà trường. Thông qua các hoạt động đó, học sinh sẽ được rèn luyện những hành vi đạo đức, tích luỹ được nhiều “kinh nghiệm” đạo đức. Dần dần những hành vi và kinh nghiệm đó trở thành nhu cầu và thói quen của học sinh. Từ đó, các em sẽ hình thành những phẩm chất đạo đức của con người mới xã hội chủ nghĩa về mặt xã hội. Tâm lí, thể chất, có cách ứng xử đúng đắn thông qua các mối quan hệ cùng nhau trong tập thể, trong nhóm, trong các hoạt động học tập lao động, vui chơi, văn nghệ, TDTT, hoạt động xã hội. Điều đó chứng tỏ rằng vị trí, vai trò của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rất quan trọng, là cầu nối giữa hoạt động giảng dạy và học tập ở trên lớp với giáo dục học sinh ở ngoài lớp. Đó là sự chuyển hoá giữa giáo dục với tự giáo dục, chuyển hoá những yêu cầu về chuẩn mực hành vi đã được quy định thành hành vi và thói quen tương ứng. Muốn có sự chuyển hoá này diễn ra thì phải thông qua các hoạt động học tập, lao động, sinh hoạt tập thể, xã hội, vui chơi giải trí và qua giao lưu với bạn bè, với các thầy, cô giáo, với cha mẹ và mọi người xung quanh. Để đáp ứng yêu cầu đó, song song với hoạt động giáo dục của nhà trường cần tổ chức cho học sinh tham gia nhiều hoạt động như tuyên truyền, đóng tiểu phẩm, văn nghệ, thi thể thao… trong đó việc tổ chức cho các em tham gia chương trình sinh hoạt ngoài giờ lên lớp đã mang lại cho các em niềm ham thích tìm hiểu, học hỏi. Nhận thức rõ vai trò, vị trí quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thực sự là cần thiết, là một bộ phận không thể thiếu của quá trình sư phạm tổng thể của trường tiểu học. Để đạt được yêu cầu thì đòi hỏi người quản lí giáo dục phải quan tâm đến việc chỉ đạo các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong nhà trường, một hoạt động có vai trò quyết định đến kết quả giáo dục đào tạo của nhà trường. Chính vì thế mà tôi đã chỉ đạo thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có nội dung, kế hoạch, biện pháp và các phương pháp đa dạng phong phú, góp phần thực hiện mục tiêu, yêu cầu giáo dục của 2 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học Đảng và Nhà nước đã đề ra làm cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường đảm bảo chất lượng, hiệu quả và tạo được sự phấn khởi, tự tin của học sinh khi tham gia. Chính vì vậy, trong bài viết này tôi muốn đưa ra “Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học” nhằm khẳng định những kết quả hoạt động tại cơ sở nói riêng, đồng thời góp thêm kinh nghiệm để giúp cho hoạt động Đội ngày một phát triển cả về bề rộng và chiều sâu, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh. Chính vì vậy việc tạo ra một sân chơi mới lạ, thu hút đông đảo học sinh tham gia tìm hiểu là một hoạt động thiết thực của tổ chức Đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Có thể nói hoạt động Đội là một trong những con đường giáo dục không thể thiếu trong quá trình giáo dục nhân cách cho trẻ, giúp các em phát triển toàn diện. Vì vậy việc tổ chức sinh hoạt ngoài giờ lên lớp là vô cùng quan trọng và cần thiết. Đề tài “Quản lý tốt Hoạt động giáo duc ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học” giúp: - Tìm ra nội dung, hình thức tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp đạt hiệu quả cao nhất, đồng thời phù hợp với đặc điểm tình hình kinh tế xã hội ở địa phương. - Thông qua việc tổ chức HĐGDNGLL giúp các em được giáo dục kỹ năng sống: thêm nhiều hiểu biết để xây dựng những tình cảm tốt đẹp, lòng yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc, lòng biết ơn các thế hệ anh hùng đã hy sinh thân mình vì Tổ quốc..... 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: - Nô ̣i dung, biện pháp, cách thức, quy trình tổ chức HĐGDNGLL trong trường Tiểu học. - Chú trọng tới nô ̣i dung HĐGDNGLL của tổng phụ trách Đội, giáo viên, học sinh trong các trường Tiểu học. 3. Mục tiêu, nhiêm ̣ vụ nghiên cứu: - Xác định cơ sở khoa học về quản lý tổ chức HĐGDNGLL ở trường Tiểu học. - Nghiên cứu thực trạng về quản lí tổ chức HĐNGLL ở đơn vị. Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, đề xuất các biện pháp quản lí tổ chức HĐGDNGLL ở trường Tiểu học nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bậc học Tiểu học. 4. Giả thiết nghiên cứu: Nếu quản lý chỉ đạo thực hiện công tác tổ chức HĐGDNGLL ở trường Tiểu học hoạt đô ̣ng có hiệu quả thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường Tiểu học. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc và nghiên cứu các tài liệu văn bản để hiểu được cơ sở lý luận của công tác tổ chức HĐGDNGLL. - Phương pháp quan sát: Thông qua việc kiểm tra các nô ̣i dung, phương pháp, quy trình tổ chức HĐNGLL để có những số liệu về thực trạng giúp cho việc nghiên cứu. 3 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học - Phương pháp đàm thoại: Trao đổi, chia sẻ với các cán bộ quản lý và giáo viên để thu thập thông tin phục vụ cho mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tập hợp lại những kinh nghiệm nghiên cứu và thực tiễn về đánh giá đề xuất các biện pháp. 6. Đóng góp mới của đề tài: Một số đề xuất cải tiến giúp Cán bộ quản lý ở trường Tiểu học thực hiện tốt công tác tổ chức HĐGDNGLL góp phần nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục trong các nhà trường. 7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu: - Tập trung nghiên cứu thực trạng và các biện pháp quản lí HĐGDNGLL để từ đó xây dựng những luận cứ về việc quản lý HĐGDNGLL ở trường Tiểu học. B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN Chất lượng giáo dục là một khái niệm “động”. Người quản lí cần đưa ra câu hỏi: “chất lượng giáo dục” là gì? Chất lượng giáo dục là cái tạo lên phẩm chất giá trị của một con người, một sự vật. Như vậy, chất lượng giáo dục là chất lượng con người được đào 4 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học tạo từ các hoạt động giáo dục, chất lượng ở đây phải được hiểu theo 2 mặt của một vấn đề: phẩm chất của con người gắn liền với đòi hỏi của xã hội. Vậy nên người quản lí có kế hoạch, hợp quy luật của người làm công tác để làm cho hệ thống giáo dục vận hành theo đúng đường lối và nguyên tắc giáo dục, đó là hội tụ qúa trình dạy học, giáơ dục thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu của xã hội. Để thực hiện việc quản lí giáo dục có hiệu quả thì phải tổ chức mô hình quản lí phù hợp với đặc điểm và điều kiện giáo dục nói chung và của trường mình nói riêng. Bên cạnh đó người quản lí cần phối kết hợp với các tổ chức: Đoàn, Đội để tổ chức đánh giá, xếp loại các hoạt động ngoài giờ lên lớp, từ đó hoàn thiện việc quản lí, nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Trong thư gửi cán bộ phụ trách thiếu nhi tháng 11 năm 1949 Bác căn dặn đội ngũ cán bộ phụ trách thiếu nhi: “....Phải giữ toàn vẹn cái tính vui vẻ, hoạt bát, tự nhiên, tự động, trẻ trung của chúng(chớ nên làm cho chúng hóa ra những người già sớm) ......Trong lúc học, cũng cần cho chúng vui, trong lúc vui cũng cần làm cho chúng học. Ở nhà, ở trường học, ở xã hội, chúng đều vui, đều học”. Lời dạy của Bác cho đến nay vẫn rất gần và sống động trong thực tiễn công tác dạy học, công tác Đội và phong trào thiếu nhi, đòi hỏi người cán bộ quản lý, giáo viên chủ nhiệm lớp, phụ trách Đội phải luôn lấy lời dạy của Bác làm kim chỉ nam cho hoạt động của mình nghĩa là bên cạnh việc dạy chữ cần tổ chức cho các em vui chơi. Vui chơi cũng là một hình thức giáo dục vui vẻ, nhẹ nhàng mà hiệu quả. Giáo dục cho thiếu nhi phải kết hợp cả ba yếu tố đức dục, trí dục, thể dục mà mục tiêu cao nhất là: “Cách dạy trẻ cần làm cho chúng biết yêu Tổ quốc, thương đồng bào, biết giữ gìn vệ sinh, giữ gìn kỷ luật, học văn hóa” . 1. Khái niệm HĐGDNGLL: HĐGDNGLL là những hoạt động giáo dục được thực hiện ngoài thời gian học tập, nhằm lôi cuốn đông đảo học sinh tham gia để mở rộng hiểu biết, tạo không khí vui tươi lành mạnh, tạo cơ hội để học sinh rèn luyện thói quen sống trong cộng đồng và phát huy tối đa năng lực, sở thích của từng cá nhân HĐGDNGLL là một mặt hoạt động giáo dục cơ bản được thực hiện một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm góp phần hình thành nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo, đáp ứng nhu cầu đa dạng của xã hội HĐGDNGLL do nhà trường quản lý chỉ đạo, với sự tham gia của các lực lượng xã hội. Nó được tiến hành xen kẻ hoặc tiếp nối hoạt động dạy học trong phạm vi nhà trường hoặc trong đời sống xã hội. Hoạt động nà diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín quá trình đào tạo, làm cho quá trình này được thực hiện mọi nơi mọi lúc. HĐGDNGLL là tổ chức cuộc sống của thanh thiếu niên để giáo dục, là cuộc sống thực của họ về học tập, lao động, vui chơi…Giáo dục ngoài nhà trường là trách nhiẹm của toàn xã hội, của gia đình học sinh, nhà trường đóng vai trò cố vấn sư phạm và phối hợp tổ chức. 5 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học 2. Vị trí vai trò của HĐGDNGLL: - Về mặt pháp lý, theo điều lệ nhà trường phổ thông, các hoạt động giáo dục trong nhà trường phổ thông bao gồm : Hoạt động giáo dục trên lớp thông qua việc dạy và học các môn học theo quy định. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do nhà trường phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường tổ chức, bao gồm các hoạt động ngoại khoá về khoa học, đố vui qua các môn học, thể dục thể thao nhằm phát triển năng lực toàn diện của học sinh và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu, các hoạt động vui chơi, hoạt động giáo dục môi trường, hoạt động công ích, các hoạt động xã hội, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của học sinh. - Về phương diện thực tiễn, HĐGDNGLL có vị trí là cầu nối hai chiều giữa nhà trường và xã hội. HĐGDNGLL tạo điều kiện cho nhà trường phát huy vai trò của mình với đời sống xã hội, mở ra khả năng thuận lợi để gắn học với hành, nhà trường với xã hội. HĐGDNGLL là điều kiện và phương tiện để huy động sức mạnh cộng đồng tham gia vào quá trình giáo dục đào tạo học sinh. 3 Nhiệm vụ của HĐGDNGLL a. Những nhiệm vụ về nhận thức. - HĐGDNGLL giúp học sinh bổ sung, củng cố và hoàn thiện những tri thức đã học trên lớp, đồng thời giúp các em có những hiểu biết mới, mở rộng nhân sinh quan với thế giới xung quanh, cộng đồng và xã hội. - HĐGDNGLL giúp học sinh có điều kiện vận dụng tri thức vào hoạt động hằng ngày, biết tự điều chỉnh hành vi đạo đức,lối sống cho phù hợp.Qua đó từng bước làm giàu thêm những kinh nghiệm thực tế, xã hội cho các em. -HĐGDNGLL giúp học sinh định hướng chính trị, xã hội, có những hiểu biết nhất định về truyền thống đấu tranh cách mạng, truyền thống xây dựng và bảo vệ tổ quốc, truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc, đất nước, địa phương…Qua đó tăng thêm hiểu biết, thái độ đối với Bác Hồ, về Đảng, về Đoàn, về Đội. b. Nhiệm vụ giáo dục thái độ. - HĐGDNGLL từng bước hình thành cho học sinh niềm tin vào chế độ xã hội chủ nghĩa, vào tương lai đất nước, từ đó các em có long tự hào dân tộc, mong muốn làm đẹp truyền thống của trường, của lớp, của quê hương đất nước. - HĐGDNGLL từng bước hình thành cho học sinh những tình cảm tốt đẹp, trong sáng, tình cảm thầy trò, tình bạn, tình yêu quê hương đất nước. Qua đó giúp các em biết kính yêu và tôn trọng cái tốt, cái đẹp, biết ghét cái xấu, cái lỗi thời không phù hợp. - HĐGDNGLL bồi dưỡng, xây dựng cho học sinh lối sống phù hợp với đạo đức, chấp hành pháp luật, truyền thống tốt đẹp của địa phương, đất nước 6 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học - HĐGDNGLL bồi dưỡng cho học sinh tính tích cực, tính năng động, sáng tạo, sẵn sàng tham gia những hoạt động xã hội, hoạt động tập thể của trường, lớp vì lợi ích chung, vì sự trưởng thành và tiến bộ của bản thân. c. Nhiệm vụ rèn luyện kỹ năng. - HĐGDNGLL rèn luyện cho học sinh kỹ năng giao tiếp,ứng xử có văn hoá, có thói quen tốt trong học tập, lao động công íchvà các hoạt động khác. -HĐGDNGLL rèn cho học sinh kỹ năng tự quản, trong đó có kỹ năng tổ chức, điều khiển và thực hiện một hoạt động tập thể có hiệu quả, kỹ năng nhận xét, đánh giá kết quả họat động. - HĐGDNGLL rèn cho học sinh các kỹ năng giáo dục, tự điều chỉnh, kỹ năng hoà nhập để thực hiện tốt các nhiệm vụ do thầy cô giáo, do nhà trường hoặc tập thể giao cho. 4. Một số nguyên tắc tổ chức HĐGDNGLL a. Nguyên tắc về tính mục đích và tính kế hoạch. - Tính mục đích : Cần xác định mục tiêu, yêu cầu HĐGDNGLL cho cả năm học, từng học kỳ, từng hoạt động, trong đó tính đa dạng của mục tiêu cần được định hướng nhằm thực hiện mục tiêu tổng quát là phát triển nhân cách cho học sinh. - Tính kế hoạch: Mọi hoạt động đếu cần có kế hoạch, đặc biệt kế hoạch HĐGDNGLL can đảm bảo tính ổn định tương đối, tính hệ thống, tính hướng đích không gây sự xáo trộn, tuỳ tiện.Trên cơ sở kế hoạch, nhà trường định ra cách thức tổ chức, chỉ đạo nội dung, phương tiện và quy mô hoạt động. b. Tính tự nguyện, tự giác. Nếu học tập trên lớp là bắt buộc thì HĐGDNGLL là tự nguyện, tự giác. Các em có quyền lựa chọn các hoạt động mà mình ưu thích. Nguyên tắc này đảm báo cho học sinh quyền lựa chọn tham gia các hoạt động phù hợp với khả năng, hứng thú, sức khoẻ và điều kiện cụ thể của bản thân mỗi em. Nguyên tắc này đòi hỏi nhà trường- các nhà giáo dục phải tổ chức được nhiều hoạt động phong phú, đa dạng; tổ chức và duy trì được nhiều nhóm hoạt động với các chủ đề khác nhau như câu lạc bộ, các đội thể thao, đội văn nghệ… c. Tính đến đặc điểm lứa tuổi và tính cá biệt của học sinh. Mỗi lứa tuổi có những đặc điểm sinh lý khác nhau, cá biệt có một số ít học sinh có những biểu hiện khác biệt trong quá trình phát triển. Nhà trường- thầy cô giáo phải hiểu biết nhũng nét đặc trưng của sự phát triển này để tổ chức hoạt động có nội dung và hình thức đáp ứng nhu cầu và phù hợp với khả năng phát triển của học sinh. Vì vậy, thầy cô thường xuyên theo dõi học sinh, phát hiện những nét mới, những khả năng mới được hình thành ở các em để kịp thời đề xuất và điều chỉnh và hình thức hoạt động cho phù hợp với sự phát triển của các em trong từng giai đoạn của năm học, cấp học. d. Kết hợp lãnh đạo sư phạm của thầy với tính tích cực, độc lập, sáng tạo của học sinh. 7 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học e. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả. Khi tiến hành bất cứ hoạt động nào cũng phải tính đến tính hiệu quả. Nhưng hiệu quả giáo dục được đặt lên hàng đầu, chủ yêú của HĐGDNGLL. Kết hợp hiệu quả giáo dục với các hiệu quả khác như: kinh tế, chính trị, xã hội…thì phải lấy hiệu quả giáo dục để điều chỉnh các hiệu quả khác. 5. Mục tiêu, nội dung HĐGDNGLL. a. Mục tiêu hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Củng cố và khắc sâu kiến thức của các môn học; mở rộng và nâng cao hiểu biết cho học sinh về các lĩnh vực của đời sống xã hội, làm phong phú thêm vốn tri thức, kinh nghiệm hoạt động tập thể của học sinh. Rèn luyện cho học sinh các kỷ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh như : kỹ năng giao tiếp ứng xử có văn hoá; kỹ năng tổ chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là chủ thể của hoạt động; kỹ năng tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập,rèn luyện; cũng cố, phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác xã hội Bồi dưỡng thái độ tự giác tích cực tham gia các hoạt động tập thể và hoạt động xã hội; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống, với quê hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự nhiên và xã hội. b. Nội dung của HĐGDNGLL. - Hoạt động chính trị- xã hội và nhân văn; - Hoạt động văn hóa nghệ thuật; - Hoạt động thể dục thể thao; - Hoạt động lao động, khoa học, kỹ thuật; - Hoạt động vui chơi giải trí. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN: 1.Thực tế quản lý ở trường học: Quản lý chất lượng dạy học trường Tiểu học thực chất là quản lý để kiểm định chất lượng giáo dục, nhưng chất lượng giáo dục đang được đánh giá chưa đúng với thực tế, có nhiều nguyên nhân trong đó có cả chủ quan, có cả khách quan, song về mặt chủ quan thì chúng ta đã đổi mới về phương pháp quản lý việc tổ chức dạy học nhưng chưa đổi mới về kiểm định chất lượng giáo dục từ quan niệm đến hành động, vì vậy hiệu quả của việc sử dụng các biện pháp quản lý hoạt động dạy học trong đó có việc tổ chức dạy học trên lớp và việc tổ chức HĐGDNGLL trường Tiểu học còn thấp. Thực tế cho thấy, công tác quản lý, chỉ đạo việc tổ chức các họat động dạy học trong đó có HĐGDNGLL các trường Tiểu học nói chung vẫn còn tồn tại việc xây dựng kế hoạch chưa cụ thể trong công tác tổ chức, kiểm tra, đánh giá; chưa đầu tư về CSVC...Vì vậy, công tác chỉ đạo tổ chức các hoạt động dạy học trường Tiểu học ở mô ̣t số đơn vị chưa có chuyển biến rõ rệt. 8 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học . Tuy nhiên một thực tế là điều kiện cơ sở vật chất của các trường tiểu học chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động ngoài giờ lên lớp còn quá thiếu thốn. Đây là những lý do để thấy rằng chất lượng hoạt động ngoài giờ lên lớp ở các trường tiểu học chưa đạt hiệu quả cao. 2 Thực trạng tổ chức HĐGDNGLL: 2.1. Thực trạng về nhận thức, năng lực của tổng phụ trách Đội, giáo viên: - Một số ít trường ban giám hiệu còn chưa quan tâm tới hoạt động này. - Đội ngũ tổng phụ trách chủ yếu là mang tính kiêm nhiệm ít có thời gian đầu tư chuyên sâu. Các nội dung, hình thức hoạt động của các trường còn nghèo nàn, tẻ nhạt, đơn điệu, đôi khi mang tính hình thức. - Năng lực tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp của một số giáo viên vẫn còn hạn chế, cho đây là hoạt động vui chơi nên không quan tâm, không cần thiết chỉ chú tâm đến việc ôn kiến thức kỹ năng về phần lĩnh vực dạy học trên lớp mà thôi. 2.2.Thực trạng về xây dựng kế hoạch: - Nhà trường đã xây dựng kế hoạch tổ chức HĐGDNGLL với các nội dung theo chủ điểm hàng tháng. - Kế hoạch chỉ mới dừng lại ở việc tổ chức theo chủ điểm, theo các đợt thi đua chào mừng các ngày lễ lớn song chưa thật cụ thể giao nhiệm vụ cho ai? Kế hoạch, kinh phí tổ chức? Thời gian tập luyện?...... 2.3. Thực trạng về công tác kiểm tra, đánh giá: Việc kiểm tra,đánh giá của nhà trường còn tập trung vào hoạt động dạy học trên lớp, chưa tập trung vào việc tổ chức HĐGDNGLL của giáo viên, phụ trách Đội. * Nguyên nhân của thực trạng: - Qua tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy phần lớn các trường Tiểu học nói chung, việc triển khai công tác tổ chức các HĐGDNGLL chưa được tiến hành thường xuyên, một số hiệu trưởng nhận thức về mục đích, ý nghĩa, cũng như vị trí, vai trò của công tác giáo dục NGLL còn chung chung, thiếu tính toàn diện và tính cụ thể, dẫn đến hiệu quả của hoạt động này còn thấp… - Nhận thức của giáo viên chủ nhiệm lớp, tổng phụ trách Đội về công tác tổ chức HĐGDNGLL còn chưa đầy đủ nên nhiều đồng chí chưa có ý thức tốt trong việc tổ chức các HĐGDNGLL cho học sinh. - Mặt khác, các nhà quản lý giáo dục chưa chủ động đầu tư thời gian, kinh phí cho việc tổ chức HĐGDNGLL, còn tập trung vào việc chỉ đạo dạy học trên lớp. Qua thực tế quản lí chỉ đạo công tác dạy học ở trường tiểu học, chúng tôi thấy việc thực hiện tốt công tác tổ chức HĐGDNGLL trong dạy học là một việc làm hết sức quan trọng và cần thiết có tác dụng trực tiếp đến việc nâng cao hiệu quả công tác giảng dạy, từng bước góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Những năm gần đây ngành GD-ĐT đã rất quan tâm đến hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đề nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện như chỉ đạo xây dựng kế hoạch dạy học 2buổi/ngày một cách cụ thể; triển khai các buổi sinh hoạt NGLL điểm để các đơn vị 9 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học tham gia học tập, rút kinh nghiệm; đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục...... Xuất phát từ thực trạng trên, tôi xin trình bày một vài kinh nghiệm nhỏ về chỉ đạo và thực hiện công tác tổ chức HĐGDNGLL ở trường học mà trường chúng tôi đã vận dụng vào thực tế chỉ đạo ở đơn vị, bước đầu đã có tác dụng nhất định tới việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. III. NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 1.Nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, giáo viên, tổng phụ trách Đội. 1.1. Nhiệm vụ của Ban giám hiệu: Bản thân ban giám hiệu nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của giáo dục ngoài giờ lên lớp, thống nhất trong kế hoạch năm học, đưa nội dung giáo dục ngoài giờ lên lớp vào kế hoạch năm học thật cụ thể. Tiến hành bàn bạc thống nhất trong đội ngũ cán bộ cốt cán và triển khai chung trong buổi họp hội đồng sư phạm nhằm thông báo rõ ràng các nội dung kế hoạch hoạt động, biện pháp thực hiện để mọi người hiểu biết góp ý có kế hoạch cụ thể để tham gia thực hiện xuyên suốt cả năm học. - Xây dựng cụ thể nội dung chương trình ngoài giờ lên lớp phù hợp với tình hình của trường và của địa phương dựa trên cơ sở hướng dẫn của Sở và phòng GD-ĐT. - Phân công cho tổ trưởng chuyên môn thống nhất trong tổ về nội dung và bài dạy theo thực tế 1 tiết/ tuần và các hoạt động giáo dục kỹ năng sống.... - Chỉ đạo tổ chức các buổi hoạt động ngoài giờ sâu sát, có theo dõi, đánh giá và điều chỉnh cho phù hợp theo từng thời điểm. 1.2 Nhiệm vụ Tổng phụ trách đội : Trong nhà trường vai trò và hoạt động Đội Thiếu niên Tiền phong và Sao Nhi Đồng là góp phần đắc lực nhất trong việc giáo dục đạo đức và rèn luyện kỹ năng sống cho các em. Ngưòi giáo viên Tổng phụ trách Đội không những là người thầy mà còn là người chị, người anh thân yêu của các em, luôn gần gũi gắn bó với các tổ chức các hoạt động tập thể, các hoạt động ngoại khoá phải được đổi mới nhiều hình thức phong phú theo chủ đề của từng tháng gắn liền với việc học tập kiến thức mới của các em. Việc tổ chức phối hợp với các giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn tổ chức các hội thi như: văn nghệ, thể dục thể thao, trò chơi dân gian, các hội thi vẽ tranh theo các chủ đề, kể chuyện theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, hội thi Nghi thức Đội, hội thi an toàn giao thông,… đã giúp các em vui chơi, rèn luyện sức khoẻ dẻo dai, qua đó nêu cao tinh thần tập thể, đoàn kết thi đua, rèn luyện những kỹ năng trong giao tiếp ứng xử với, thầy cô, bạn bè. Nhiệm vụ và trách nhiệm thực thi các hoạt động ngoài giờ lên lớp là quan trọng nhất, chính người giáo viên Tổng phụ trách đội nghiên cứu, tổ chức lồng ghép phù hợp chương trình vào các buổi sinh hoạt, Đội- Sao, Chào cờ đầu tuần. Vai trò của anh chị Tổng phụ trách đội là những người luôn sát cánh, trực tiếp và có ấn tượng để đưa các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đến từng học sinh tạo sân chơi bổ ích, vui tươi lành mạnh để thu hút các em tham gia vừa học vừa chơi tạo một không khí thân thiện đoàn kết 10 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học gần gũi cho các em, xây dựng và hình thành các mối quan hệ trong học sinh từ lớp này với lớp kia, từ cá nhân này với tập thể.... 1.3 Nhiệm vụ giáo viên chủ nhiệm lớp: Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một trong những nội dung giáo dục toàn diện học sinh. Với mục đích tiếp nối hoạt động dạy học trên lớp nhằm khắc sâu các bộ môn văn hóa bằng cách tổ chức ngoài giờ học. Từ đó giúp các em trang bị đầy đủ khả năng để có thể hòa nhập với xã hội. Vai trò của giáo viên đối với hoạt động này là không nhỏ, đặc biệt GVCN là người trực tiếp chỉ đạo, cố vấn và thường xuyên gần gũi học sinh, giúp các em hoàn thành được những kỹ năng cơ bản như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hoạt động, tự nhận thức bản thân, kỹ năng xây dựng quan hệ cá nhân . Vì thế, việc dạy kỹ năng sống cho học sinh, bản thân giáo viên phải là người có kỹ năng sống tốt, hiểu được tâm sinh lý lứa tuổi của từng học sinh của mình.Họ chuyên sâu nghiên cứu nội dung và phương pháp, soạn giảng thiết kế giáo án làm đồ dùng dạy học, tổ chức các hoạt động dạy học trên lớp, liên hệ thực tế vận dụng và phối hợp lồng ghép theo hướng dạy học tích cực, lựa chọn phù hợp giữa phương pháp truyền thống và phương pháp hiện đại, lấy học sinh làm trung tâm phát huy tính tích cực của các em. 2. Xây dựng kế hoạch tổ chức HĐGDNGLL: 2.1. Yêu cầu chung: Tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp là việc làm thường xuyên và quan trọng không thể thiếu được của người phụ trách. Đây là yếu tố quyết định sự thành công của phong trào Đội. Chính vì vậy để tổ chức tốt chương trình HĐGDNGLL cần: - Nội dung chương trình phải bám sát vào nội dung chương trình sách giáo khoa, khoa học, rõ ràng và thể hiện “Tính vừa sức” đối với các em. - Hình thức tổ chức cần khoa học, gọn nhẹ, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý “Học mà chơi, chơi mà học” của các em học sinh. - Đồ dùng cần thiết phục vụ chương trình phải đảm bảo về mặt thẩm mỹ, gây ấn tượng đối với các em. - Thời gian thực hiện chương trình vừa phải, không nên dài quá dễ gây mệt mỏi cho các em. 2.2. Xây dựng kế hoạch chương trình. Để hoạt động ngoài giờ lên lớp trở thành nề nếp, ban giám hiệu cần có kế hoạch cụ thể. Trước hết cần xác định nội dung công việc của hoạt động như vệ sinh trường lớp vệ sinh cá nhân, hoạt động tập thể, múa hát tập thể, đồng diễn thể dục các hoạt động vui chơi, thể thao, các hoạt động ngoại khoá, các hoạt động Đội, sao nhi đồng, chữ thập đỏ ... Cần lập ra kế hoạch hoạt động theo các chủ điểm. Kế hoạch này thông qua hội đồng sư phạm, ban giám hiệu và được lên lịch hàng ngày theo lịch công tác tuần của nhà trường, từ đó quản lý chỉ đạo theo kế hoạch.Tổng phụ trách Đội là người phụ trách chính có trách nhiệm triển khai theo dõi, đánh giá. Ban giám hiệu họp giao nhiệm vụ trách nhiệm cho tổng phụ trách và các giáo viên. Căn cứ vào kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học nhà trường xây dựng theo chủ điểm tháng với chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp như sau: 11 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học Tháng 8 9 10 11 Chủ điểm Mục tiêu giáo dục Người thực hiện -GVCN - Giúp cho học sinh, nhất là học sinh lớp 1 làm quen với môi trường học tập mới - Giúp học sinh nâng cao nhận thức về truyền --GVCN, TPTĐ thống của nhà trường Tuần sinh -BGH, hoạt tập - Tiếp cận điều lệ, quy chế, nội quy, quy tắc thể đầu GVCN; ứng xử và các quy định liên quan khác của nhà năm TPTĐ trường -HS - Hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, ý thức trách nhiệm của HS, rèn một số kỹ năng cần thiết khi bước vào năm học mới. - Hiểu được những truyền thống tốt đẹp của - GVCN - HS, trường, của lớp. phốihợpHội - Tự hào và yêu mến trường. Truyền thống nhà - Biết giữ gìn, bảo vệ phát huy truyền thống tốt CCB xã.. trường đẹp của trường. - Tiếp tục phát động phong trào thi đua “Xây -CB,GV ,NV,HS dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” - Hiểu ý nghĩa lời dạy của Bác, xây dựng ý thức - GVCN -HS trách nhiệm trong học tập. Chăm ngoan - Rèn luyện kỹ năng, phương pháp học tập đúng -BGH học giỏi -TPTĐ đắn. - HS - Biết giúp đỡ nhau trong học tập. - Hiểu được công lao to lớn của thầy cô giáo, xác -GVCN, HS định trách nhiệm, bổn phận của người học sinh. Tôn sư trọng - Có thái độ biết ơn và kính trọng thầy cô giáo đạo - Rèn luyện hành vi và kỹ năng ứng xử có văn -HS -BGH,GV, hóa trong giao tiếp với thầy cô giáo. TPTĐ 12 - Có hiểu biết về truyền thống dân tộc, về anh bộ -GVCN, đội cụ Hồ. HS,TPTĐ Uống nước - Có ý thức tự hào, tôn trọng truyền thống dân nhớ nguồn tộc. - Biết giữ gìn, phát huy truyền thống dân tộc 12 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học 1,2 3 4 5 - Hiểu được vai trò và công ơn của Đảng CSVN đối với quê hương đất nước. Mừng Đảng - Nâng cao lòng yêu quê hương đất nước mừng Xuân - Thực hiện lối sống có văn hóa, tích cực giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Tiến bước lên Đoàn Hòa bình và hữu nghị Bác Hồ kính yêu - Hiểu được mục đích, nhiệm vụ truyền thống vẻ vang của Đoàn. - Tự hào, tin tưởng và phấn khởi về đoàn TNCSHCM. -Biết tổ chức các hoạt động kỷ niệm ngày thành lập Đoàn, câc hoạt động tập thể. - Mở rộng hiểu biết về những vấn đề toàn cầu như: Hòa bình, sự phát triển của nhân loại, những di sản của thế giới. Rèn luyện kỹ năng hành động, ứng xử cơ bản - Rèn luyện thái độ tôn trọng, lịch sự khi giao tiếp với mọi người. - Hiểu bết về thân thế và sự nghiệp của Bác Hồ - Kính trọng và biết ơn công lao của Bác Hồ. -Tích cực học tập lập thành tích dâng lên Bác -GVCN -HS -BGH,GV -TPTĐ,HS -GVCN, Đội viên. -HS -GV,HS -TPTĐ -GVCN -HS -TPTĐ -HS - GVCN -HS,TPT -HS -HS 3. Quy trình tổ chức HĐGDNGLL: a. Để tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp có hiệu quả thì cần phải thực hiện theo một quy trình đảm bảo tính khoa học và chặt chẽ. Cụ thể quy trình gồm: 3.1. Đặt tên cho hoạt động và xây dựng yêu cầu: Khi đặt tên cho hoạt động cần xác định rõ tên gọi của hoạt động cần tổ chức bởi lẽ: Tên gọi của hoạt động là cơ sở để xây dựng nội dung và lựa chọn hình thức thực hiện. Mặt khác, tên gọi có tác dụng định hướng về mặt tâm lý và kích thích được tính tích cực, tính sẵn sàng ngay từ đầu. Xác định yêu cầu giáo dục: Sau khi đã lựa chọn được tên hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, xác định rõ mục tiêu hoặc yêu cầu giáo dục của giáo dục ngoài giờ lên lớp để chỉ đạo triển khai, định hướng hoạt động. 3.2. Xây dựng nội dung và xác định hình thức tổ chức hoạt động Về nội dung: Phải gắn liền với các nhiệm vụ, yêu cầu giáo dục đã đề ra đồng thời nội dung phải phù hợp với điều kiện thực tế. Về hình thức: Lựa chọn hình thức thu hút, hấp dẫn học sinh, hình thức phải phù hợp với nội dung và thay đổi sáng tạo các hình thức tổ chức, tránh lặp lại nhiều lần một hình thức. 13 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học 3.3.Các công việc chuẩn bị cho một hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Việc chuẩn bị có ý nghĩa rất lớn đối với hiệu quả của các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Cụ thể là: phải lên kế hoạch giúp giáo viên, học sinh hoạt động có mục đích cụ thể, không bị phân tán. Mặt khác, chuẩn bị tốt giúp cho giáo viên tự tin hơn, ít căng thẳng hơn khi thực hiện nhiệm vụ của mình và khi lên kế hoạch rõ ràng, giáo viên sẽ chủ động hơn, bình tĩnh hơn để giải quyết những tình huống bất thường xảy ra trong quá trình thực hiện. Khâu chuẩn bị cần chú ý lên kế hoạch cho một hoạt động ngoài giờ lên lớp đòi hỏi vạch ra được tất cả các yếu tố, điều kiện cần thiết chuẩn bị trước khi hoạt động, những công việc và phương thức thực hiện công việc, đồng thời chỉ rõ người đảm nhiệm từng công việc đó. 3.4.Tiến hành hoạt động. Khi tiến hành hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì người quản lí phải thuộc và nắm rõ trình tự nội dung công việc, người thực hiện thời gian thực hiện để triển khai tổ chức hoạt động. Đặc biệt là việc lựa chọn người có khả năng điều khiển chương trình hoạt động. Mặt khác, phải tiếp cận, huy động, phối hợp và tiến hành mọi lực lượng trong trường cùng tham gia tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. 3.5. Sau mỗi hoạt động phải đánh giá, rút kinh nghiệm Việc đánh giá và rút kinh nghiệm sau khi tiến hành hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giúp giáo viên nhận biết được kết quả hoạt động có phù hợp với mục tiêu đã đề ra hay không, những điều đã thực hiện tốt và những việc chưa đạt yêu cầu, đồng thời tìm ra các nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Việc đánh giá là cơ sở để thực hiện bước kế tiếp là rút kinh nghiệm. Nếu việc đánh giá đạt yêu cầu sẽ giúp điều chỉnh, định hướng đúng đắn trong những hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp kế tiếp. Về nội dung đánh giá và rút kinh nghiệm: Cần nêu ra tất cả những công việc đã hoàn thành tốt hoặc chưa đạt yêu cầu, chưa thực hiện được (phải nêu rõ ai? bộ phận nào? chỉ ra nguyên nhân). Tiếp theo cùng phân tích nguyên nhân, điều kiện ảnh hưởng đến việc thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với nguyên nhân chủ quan (đó là năng lực của người thực hiện, việc chuẩn bị và sự phối hợp của các lực lượng) lẫn nguyên nhân khách quan (đó là điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện hỗ trợ, thời gian, thời tiết). 4. Chỉ đạo tổ chức các nội dung HĐGDNGLL : 4.1. Tiết chào cờ đầu tuần: Tiết sinh hoạt chào cờ đầu tuần là một hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có tính chất tổng hợp nhằm giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cho học sinh, là một tiết bắt buộc có trong thời khoá biểu hằng tuần của học sinh tiểu học -Trong tiết chào cờ, học sinh toàn trường được tập trung để thực hiện những công việc như sau : + Chào cờ. 14 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học + Nhận xét đánh giá các công việc hoạt động trong tuần về các mặt giáo dục. + Sơ kết (hoặc tổng kết) đánh giá các đợt thi đua. + Phổ biến nhiệm vụ công việc của các tuần, tháng kế tiếp. - Ngoài ra, ta có thể sử dụng tiết chào cờ để thực hiện những nội dung hoạt động chủ điểm như : Phát động thi đua thực hiện các hoạt động theo chủ điểm. 4.2.Chỉ đạo dạy học các tiết HĐGDNGLL(4 tiết/ tháng) Tiết 1: Dạy theo chủ điểm: Ví dục: Triển khai chủ điểm tháng 11:Tôn sư trọng đạo. a. Mục tiêu giáo dục + Hiểu được công việc giảng dạy, giáo dục của thầy cô giáo; hiểu được nguyện vọng và mong muốn của thầy cô giáo đối với sự tiến bộ của học sinh. + Giáo dục cho học sinh thái độ kính trọng, vâng lời thầy cô giáo, biết trân trọng tình cảm thầy trò. + Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, ứng xử với thầy cô giáo, phát huy truyền thống tôn sư trọng đạo. b. Nội dung hoạt động của chủ điểm: Tuần Nội dung - Lễ đăng kí thi đua “ Hoa điểm tốt dâng thầy cô”. -Chuẩn bị báo tường với nội dung chào mừng ngày Nhà giáo Việt 1 Nam - Thực hiện sinh hoạt văn nghệ “Hát về thầy cô và mái trường”. 2 - Chuẩn bị tổ chức ngày Nhà giáo Việt Nam diễn ra trong tuần 3. - Thực hiện hoạt động tổ chức lễ kỉ niệm ngày 20 - 11. 3 - Thực hiện tuần học tốt đã phát động trong tuần trước. - Tổng kết tuần học tốt - Thực hiện hoạt động bình chọn báo tường. 4 - Đánh giá kết quả hoạt động của chủ điểm.. Sinh hoạt văn nghệ : ca hát, múa, kể chuyện, ngâm thơ, mừng ngày 20 – 11, kỉ niệm ngày sinh nhật Bác Hồ 19 – 5… Ví dụ: Sinh hoạt văn nghệ “Hát về thầy cô và mái trường” a. Mục tiêu giáo dục +Hiểu thêm nội dung, ý nghĩa các bài hát về thầy cô giáo và nhà trường. + Giáo dục thái độ, tình cảm yêu quý, biết ơn vâng lời thầy cô. +Rèn luyện kĩ năng, phong cách biểu diễn văn nghệ. b. Nội dung và hình thức hoạt động 15 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học + Hát, múa, đọc thơ, kể chuyện, đóng tiểu phẩm …có nội dung ca ngợi thầy cô, ca ngợi tình cảm thầy trò. + Tổ chức giao lưu văn nghệ, biểu diễn cá nhân hoặc tập thể. + Các trò chơi thể thao, thi đố vui, giải toán nhanh. + Mời các đại biểu nói chuyện thời sự theo các chủ đề: Kỉ niệm ngày 22 /12 ngày Quốc phòng toàn dân, nói về tấm gương của các chiến sĩ, anh hùng, liệt sĩ trong chiến đấu bảo vệ, xây dựng Tổ quốc… Tiết 2: Dạy Giáo dục kỹ năng sống: Theo tài liệu GDKNS: Chỉ đạo tổ chuyên môn lựa chọn các nội dung phù hợp với điều kiện thực tế để dạy cho học sinh. Tiết 3: Dạy nội dung Giáo dục môi trường, An toàn giao thông: Theo tài liệu. Tiết 4: Tổ chức trò chơi dân gian, múa hát sân trường: Theo kế hoạch của Đội. 4.3.Tiết sinh hoạt lớp: Tiết sinh hoạt lớp ở đây chính là tiết sinh hoạt tập thể, được xác định rõ ràng trong thời khoá biểu. Tiết sinh hoạt tập thể được tiến hành đánh giá các hoạt động, các công việc của lớp được diễn ra trong tuần, tháng, học kì. Các nhiệm vụ, yêu cầu của nhà trường được phổ biến trong tiết hoạt động tập thể. Vì thế, nó giữ một vị trí quan trọng trong việc chuyển giao nhiệm vụ của nhà trường tới từng lớp một cách kịp thời và chính xác. Trong giờ sinh hoạt lớp, các công việc được triển khai thực hiện : – Đánh giá các công việc thực hiện trong tuần một cách toàn diện về các mặt giáo dục (đạo đức, học tập, thể chất, thẩm mĩ và lao động). – Sơ kết, tổng kết các đợt thi đua. Ví dụ : Thi tìm hiểu về truyền thống của trường. a) Yêu cầu giáo dục - Củng cố, khắc sâu nhận thức về truyền thống tốt đẹp của trường, những tấm gương dạy tốt của thầy, cô giáo và gương học tập tốt của học sinh. – Phấn khởi, tự hào và phát huy tốt truyền thống tốt đẹp của nhà trường. b) Nội dung và hình thức của hoạt động - Ý nghĩa của tên trường. - Những truyền thống tốt đẹp của nhà trường. - Bảo vệ và phát huy truyền thống của nhà trường. - Những tấm gương học tập tốt của trường, lớp mà bạn mến phục. 16 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học - Hình thức :+ Thi hỏi - đáp kể về truyền thống của trường + Thi đố vui và văn nghệ. - Đánh giá kết quả thi đua các tổ. - Phổ biến kế hoạch thực hiện nhiệm vụ tuần tới, tháng tới (lao động, phát động thi đua theo các chủ điểm v.v…) - Sinh hoạt theo chủ điểm : có thể là các hoạt động văn hoá - nghệ thuật, hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao, hoạt động lao động công ích... - Tập hát, múa, kịch... chuẩn bị cho các ngày lễ : ngày sinh nhật Bác Hồ 19/5, hoặc ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3… Ví dụ : Hát về Bác Hồ kính yêu a) Yêu cầu giáo dục - Hiểu được công lao to lớn của Bác Hồ đối với dân tộc nói chung, với thiếu nhi nói riêng. - Tỏ lòng kính yêu và tự hào về Bác Hồ vĩ đại. - Tích cực rèn luyện các kĩ năng hoạt động tập thể. b) Nội dung và hình thức hoạt động - Ca ngợi công lao của Bác Hồ. - Sự quan tâm đặc biệt của Bác Hồ với thiếu nhi . - Hình thức : + Biểu diễn văn nghệ. + Thi hát liên khúc. - Tổ chức hoạt động vui chơi giải trí, tổng kết hoạt động tiếp cận khoa học - kĩ thuật. Tổ chức một số trò chơi dân gian, trò chơi vận động làm giảm bớt căng thẳng, một số trò chơi mang tính chất học tập như đố vui, giải toán nhanh, sưu tầm những bài toán vui … - Tổ chức một số hoạt động lao động công ích : vệ sinh lớp học, chăm sóc hoa…. - Tổ chức một số hoạt động xã hội : quyên góp quỹ nhi đồng, ủng hộ đồng bào bị lũ lụt, nạn nhân chất độc màu da cam… - Triển khai nội dung giáo dục an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, phòng chống tệ nạn xã hội… 4.3. Hoạt động tự chọn: Là một phần trong công tác HĐGDNGLL. Đây là hoạt động có tổ chức, có chỉ đạo,không phải là hoạt động tự do, tự phát của học sinh. Hoạt động này có sự định hướng tổ chức của nhà trường. Hoạt động tự 17 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học chọn không bắt buộc học sinh thực hiện mà do sự tự nguyện, tự giác của các em. Hoạt động tự chọn đối với học sinh tiểu học thường gắn liền với sở thích và năng khiếu của học sinh. Học sinh có năng khiếu về một lĩnh vực nào đó nhưng không có điều kiện hoạt động để được bộc lộ ra. Một số em có sở thích, nhu cầu hứng thú, năng khiếu về một lĩnhvực nào đó mà chưa được đáp ứng. Cho nên có thể nói hoạt động tự chọn sẽ giúp cho các em có điều kiện để thể hiện mình và phát triển năng khiếu. Nội dung hoạt động tự chọn nhằm hướng học sinh tìm hiểu một nội dung học tập, một lĩnh vực kiến thức để góp phầngiúp các em rèn luyện kĩ năng và tạo hứng thú trong học tập. Những kĩ năng, kiến thức được rèn luyện thông qua hoạt động tự chọn sẽ giúp học sinh củng cố, phát triển thêm trong giờ học tập ở trên lớp, giờ sinh hoạt tập thể… Nội dung của hoạt động tự chọn: - Những nội dung trong lĩnh vực : Học tập, hoạt động văn hoá -nghệ thuật, khoa học - kĩ thuật, có tính chất nghiên cứu, rèn luyện kĩ năng tư duy sáng tạo, phát triển năng khiếu như : giải các bài toán vui, giải toán nhanh, học tin học, lắp ráp các đồ vật hình khối... - Trong lĩnh vực hoạt động xã hội : Tham gia bảo vệ môi trường xã hội, trồng cây xanh, giữ gìn di tích lịch sử, văn hoá, tham gia các hoạt động từ thiện, phong trào kế hoạch nhỏ của thiếu nhi. - Thể dục thể thao và các hoạt động vui chơi giải trí : Trò chơi dân gian, đố vui, ca hát, thểdục thể thao, võ thuật, cờ tướng, cờ vua, bóng đá, bóng bàn, bóng rổ… -Hình thức:Tham gia dưới các hình thức câu lạc bộ:toán học,cờ vua,Văn hay chữ đẹp…. * Thi vẽ tranh theo đề tài: a. Yêu cầu giáo dục - Giúp học sinh : mở mang trí tuệ, phát triển tư duy sáng tạo và trí tưởng tượng, góp phần hoàn thiện nhân cách. - Giáo dục tính tập thể và tính hợp tác nhanh chóng hoàn thành một công việc chung. - Góp phần động viên giúp học sinh phát triển tính tự chủ. b. Nội dung và hình thức hoạt động - Nội dung : Nội dung đề tài bám sát chương trình môn mĩ thuật như đề tài về thiên nhiên, con người, sản xuất, vui chơi, học tập v.v… - Hình thức hoạt động : + Tổ chức theo các nhóm vẽ. + Tổ chức vẽ liên hoàn để trở thành bức tranh. 18 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học c. Phương tiện hoạt động: Sử dụng bảng to ở lớp để vẽ bằng phấn. d. Tiến trình hoạt động: - Chuẩn bị : Giáo viên phụ trách phổ biến về nội dung tự chọn theo chủ đề vẽ nhanh ; Chia học sinh thành các nhóm từ bốn đến sáu em để có thể vẽ cùngnhau. - Tiến hành hoạt động.- Kết thúc hoạt động. *Vẽ tự do về cuộc sống xung quanh: a. Yêu cầu giáo dục:Giúp học sinh : - Có xúc cảm thẩm mĩ đối với thiên nhiên, xã hội. - Phát triển năng lực tư duy sáng tạo trong học tập, trong sinh hoạt mĩ thuật, tiếp cận với thực tế xung quanh. - Yêu mến và cảm nhận những hình ảnh màu sắc để vẽ thành tranh. b. Nội dung và hình thức hoạt động Nội dung : + Vẽ những hoạt động về môi trường, những hoạt động diễn ra trong xã hội như sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, hội hè… + Về những vấn đề gần gũi với các em như thả diều, đá cầu v.v… Hình thức hoạt động : Tổ chức vẽ tự do ở ngoài trời,Vẽ theo nhóm, hoặc cá nhân. c. Phương tiện hoạt động : Bảng vẽ, bảng nhựa, giấy vẽ, bút vẽ. d. Tiến trình hoạt động : - Chuẩn bị dụng cụ, hướng dẫn học sinh. - Phổ biến kế hoạch, yêu cầu. - Học sinh chọn nơi vẽ. - Kết thúc hoạt động : Giáo viên nhận xét, đánh giá. *Một số HĐGDNGLL đã tổ chức thành công ở đơn vị: - Chương trình “Nắng sân trường”. - Tổ chức các Câu lạc bộ :Em yêu thể thao, Em yêu Toán học,Văn hay chữ đẹp, Khéo tay hay làm..... - Chăm sóc đài tưởng niệm liệt sĩ xã. - Trồng và chăm sóc hoa, bảo vệ môi trường. - Quyên góp ủng hộ các bạn có hoàn cảnh khó khăn. - Tham gia các cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật;Vẽ chiếc ô tô mơ ước. - Múa hát sân trường. Một số hình ảnh hoạt động GDNGLL của học sinh 19 Quản lý tốt Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường Tiểu học Dọn vệ sinh tại Đài tưởng niệm liệt sỹ Em yêu thể thao. Học sinh chăm sóc hoa 20