S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ 5 tuæi th«ng qua ho¹t
®éng th¬
I. PhÇn më ®Çu:
Lý do chän ®Ò tµi:
Lóc sinh thêi B¸c Hå kÝnh yªu ®· d¹y:
“V× lîi Ých mêi m¨m trång c©y
V× lîi Ých tr¨m n¨m trång ngêi”.
Sù nghiÖp trång ngêi lµ tr¸ch nhiÖm chung cña toµn x· héi trong ®ã ngµnh gi¸o dôc
®µo t¹o gi÷ vai trß then chèt. Gi¸o dôc níc ta hiÖn nay ®ang ph¸t triÓn kh«ng ngõng,
®Ó thóc ®Èy con ®êng sù nghiÖp ®i lªn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc mét
c¸ch nhanh chèng vµ bÒn v÷ng. §ßi hái chÊt lîng gi¸o dôc lµ nÒn t¶ng quan träng, lµ
nguån nh©n lùc cã chÊt lîng cao nh NghÞ quyÕt Trung ¬ng II khãa VIII kh¼ng ®Þnh.
“Gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu” chÝnh v× thÕ b¾t buéc nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o
dôc cÇn ph¶i trang bÞ cho m×nh nh÷ng vèn tri thøc vÒ khoa häc kü thuËt, n¨ng lùc,
tr×nh ®é, kinh nghiÖm hiÓu biÕt x· héi t¹o lËp cho con ®êng sù nghiÖp gi¸o dôc cña
m×nh mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ thµnh c«ng ®¸ng kÓ, gãp phÇn cho ®Êt níc ph¸t triÓn
m¹nh mÏ. trong ®ã sù nghiÖp gi¸o dôc MÇm non lµ nÒn t¶ng, lµ c¬ së ®Çu tiªn t¹o ®µ
cho c¸c cÊp häc tiÕp theo ®îc v÷ng ch¾c. Bëi gi¸o dôc mÇm non lµ thêi ®iÓm mÊu
chèt vµ quan träng nhÊt, trong thêi ®iÓm Êy tÊt c¶ mäi viÖc ®Òu b¾t ®Çu: B¾t ®Çu ®i,
b¾t ®Çu nãi, b¾t ®Çu nghe, nh×n vµ b¾t ®Çu vËn ®éng b»ng ®«i bµn tay, bµn ch©n cña
m×nh. V× vËy chuÈn bÞ cho trÎ bíc vµo líp mét lµ c¶ mét hµnh trang, ®iÒu ®ã ph¶i
th«ng qua c¸c m«n häc, mµ ë ®©y bé m«n lµm quen v¨n häc lµ mét trong nh÷ng bé
m«n gãp phÇn x©y dùng ë trÎ lèi sèng tèt ®Ñp, lßng nh©n ¸i, biÕt ca ngîi c¸i tèt, phª
ph¸n lªn ¸n c¸i xÊu, c¸i ¸c.
Trong c¸c thÓ lo¹i v¨n häc, th¬ lµ thÓ lo¹i gióp trÎ c¶m nhËn ®îc nghÖ thuËt, qua th¬
trÎ nh c¶m nhËn ®îc thÕ giíi xung quanh, më réng vèn hiÓu biÕt cña trÎ ®èi víi thiªn
nhiªn vµ cuéc sèng xung quanh, qua ®ã trÎ tÝch lòy ®îc nh÷ng kinh nghiÖm sèng. V¨n
häc kh«ng chØ gióp trÎ c¶m nhËn ®îc nghÖ thuËt, v¨n häc cßn ph¸t triÓn vÒ ng«n ng÷
lµm t¨ng thªm vèn tõ.
Ng«n ng÷ trong mæi t¸c phÈm V¨n häc lµ mÉu ng«n ng÷ chÝnh x¸c, chuÈn mùc,
phong phó vµ ®a d¹ng thóc ®Èy sù b¾t chíc nãi theo cña trÎ mét c¸ch tù nhiªn. ChÝnh
v× thÕ gi¸o dôc ng«n ng÷ cho trÎ th«ng qua ho¹t ®éng th¬ ®ãng mét vai trß quan träng
trong ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ nh©n c¸ch cho trÎ.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn h¬n n÷a b¶n th©n lµ mét gi¸o viªn ®øng líp ch¨m
sãc gi¸o dôc c¸c ch¸u 5 tuæi nªn b¶n th©n ®· m¹nh d¹n ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 1
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
“Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ 5 tuæi th«ng qua ho¹t ®éng th¬” víi
môc ®Ých, gióp trÎ dÔ dµng h¬n trong viÖc c¶m nhËn ng«n ng÷ nghÖ thuËt cña th¬ vµ
biÕt thÓ hiÖn nã b»ng chÝnh ng«n ng÷ hµnh ®éng cña trÎ.
II. Néi dung:
1. C¬ së lý luËn:
Chóng ta ®· biÕt môc tiªu chiÕn lîc ph¸t triÓn cña gi¸o dôc MÇm non tõ nay ®Õn
2020 ®· ®a ra quan ®iÓm x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña gi¸o dôc mÇm non, ®Æt nÒn mãng cho sù
ph¸t triÓn nh©n c¸ch th«ng qua hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n t¹o tiÒn ®Ò cho phæ cËp
gi¸o dôc tiÓu häc.
Môc tiªu chung cña ph¸t triÓn gi¸o dôc MÇm non ®Õn n¨m 2020 lµ nhanh chãng
mì réng ph¹m vi chÊt lîng ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ tõ 0-6 tuæi trªn c¬ së x©y dùng mét
®éi ngò gi¸o viªn hiÓu biÕt nghiÖp vô vµ t©m huyÕt víi nghÒ. Lµ c« gi¸o MÇm non
chóng ta ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc ®èi tîng thÕ hÖ trÎ ngay tõ buæi ban ®Çu “D¹y
trÎ nh trång c©y non”, “TrÎ em h«m nay thÕ giíi ngµy mai”. TrÎ em lµ nguån h¹nh
phóc lín lao, lµ niÒm tù hµo cña mæi gia ®×nh vµ niÒm hi väng chung cña toµn x· héi.
Tõ nhËn thøc trªn t«i thÊy viÖc gi¸o dôc trÎ ë løa tuæi MÇm non ph¸t triÓn toµn diÖn
lµ v« cïng quan träng , ë trêng mÇm non ngoµi viÖc ch¨m lo søc kháe ®Õn cung cÊp
kiÕn thøc lµ kh«ng thÓ thiÕu. Song viÖc d¹y trÎ tham gia vµo ho¹t ®éng th¬ nh»m ph¸t
triÓn ng«n ng÷ vµ lµm t¨ng vèn tõ lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt.
Bëi qua mçi t¸c phÈm th¬ kh¬i dËy ë trÎ t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc, yªu c¸i hay, c¸i
®Ñp, biÕt lªn ¸n vµ phª ph¸n c¸i xÊu tõ ®ã h×nh thµnh ë trÎ thãi quen chuÈn mùc.
2. C¬ së thùc tiÓn:
Qua thùc hiÖn chuyªn ®Ò lµm quen V¨n häc-ch÷ viÕt vµ ®· ®îc tËp huÊn chuyªn ®Ò,
gi¸o viªn ®· n¾m ®îc ph¬ng ph¸p h×nh thøc tæ chøc ho¹t ®éng lµm quen v¨n häc, ®Æc
biÖt lµ tiÕt ho¹t ®éng th¬, nh×n chung kh¶ n¨ng c¶m nhËn ®îc c¸i hay c¸i ®Ñp trong
bµi th¬, biÕt thÓ hiÖn b»ng ý chÝ n¨ng lùc s ph¹m cña m×nh, víi giäng ®äc ®Çy truyÒn
c¶m, s¸ng t¹o, víi ®iÒu ®ã ®· t¹o ra nh÷ng c¶m xóc cho trÎ høng thó khi tiÕp xóc víi
t¸c phÈm th¬.
Bªn c¹nh kh¶ n¨ng c¶m nhËn vÒ néi dung mét sè bµi th¬ cßn h¹n chÕ, giäng ®äc,
c¸ch phèi hîp ¸nh m¾t, cö chØ, ®iÖu bé minh häa ®«i lóc cha béc lé hÕt c¶m xóc, kÕt
qu¶ trÎ nãi trän c©u, râ lêi cha cao, trÎ cha thùc sù say mª hµo høng, c¸ch sö dông ®å
dïng d¹y häc cha khoa häc dÉn ®Õn giê häc trÎ Ýt tËp trung chó ý, ®a ®Õn hiÖu qu¶
trªn tiÕt häc cha cao.
Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y t«i thÊy bé m«n V¨n häc mµ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng th¬ ®· cã
tÇm quan trong trong viÖc ph¸t triÓn nhËn thøc gi¸o dôc ®¹o ®øc, thÈm mÜ vµ th«ng
qua ho¹t ®éng th¬ gióp trÎ lµm giµu vèn tõ, rÌn luyÖn kh¶ n¨ng ph¸t ©m vµ c¸ch diÔn
®¹t m¹ch l¹c vµ t¸c phÈm v¨n häc chØ cã thÓ ph¸t huy t¸c dông cña nã khi c« biÕt
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 2
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
c¸ch truyÒn t¶i ®îc t tëng c¶m xóc cña t¸c gi¶ vµ néi dung t¸c phÈm th«ng qua c¸c
h×nh thøc nghÖ thuËt hÊp dÉn, phong phó, ®a d¹ng.
3. Thùc tr¹ng:
Trong thêi gian nghiªn cøu ®Ò tµi b¶n th©n nhËn thÊy trong líp m×nh ®ang c«ng t¸c
cßn gÆp mét sè thuËn lîi vµ khã kh¨n sau.
+ VÒ thuËn lîi:
- Trêng cã nhiÒu phßng häc, s©n ch¬i tho¸ng m¸t, c¬ së vËt chÊt, ®å dïng ®å ch¬i ®Çy
®ñ, phï hîp thuËn lîi cho c« vµ trÎ ho¹t ®éng bé m«n v¨n häc.
- T«i ®îc nhµ trêng ph©n c«ng giao nhiÖm vô ®øng líp 5 tuæi hÇu nh c¸c trÎ cïng ®é
tuæi vµ ®· häc qua ch¬ng tr×nh mÉu gi¸o nhì vµ mÉu gi¸o bÐ nªn ®· cã nÒ nÕp.
- B¶n th©n lu«n yªu nghÒ mÕn trÎ, say sa víi c«ng viÖc tÝch cùc t×m tßi, häc hái ®Ó
n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô.
- Líp cã 2 c« nªn Ýt nhiÒu chóng t«i tranh thñ thêi gian lµm thªm ®å dïng ®å ch¬i
phôc vô cho c¸c tiÕt d¹y.
- Nh×n chung phô huynh ®Òu quan t©m ®Õn trÎ, hiÓu ®îc tÇm quan träng cña bé m«n
LQVH trong trêng MÇm non.
- Nhµ trêng phßng gi¸o dôc lu«n quan t©m tíi mäi ho¹t ®éng cña gi¸o viªn, nhÊt lµ
viÖc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô.
- Trêng ®· cã m¸y vi tÝnh cho c«ng t¸c tæ chøc c¸c tiÕt d¹y häc.
+ Khã kh¨n:
Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn b¶n th©n gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n ®ã lµ:
- MÆc dï trÎ cïng ®é tuæi nhng qua kh¶o s¸t ®Çu n¨m cho thÊy kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ
sù tËp trung chó ý cña mçi trÎ kh«ng ®ång ®Òu.
- Mét sè trÎ ph¸t ©m cßn ngäng, cha ®ñ tõ trän c©u, nãi nh÷ng c©u phøc t¹p cha hoµn
thiÖn, cßn lóng tóng khi giao tiÕp. ChÝnh nh÷ng khã kh¨n nµy lµm cho trÎ thiÕu tù tin
trong giao tiÕp nªn trÎ ngµy cµng Ýt cã c¬ héi ph¸t triÓn ng«n ng÷.
- Thêi gian cho viÖc t¹o m«i trêng ho¹t ®éng, t×m tßi kh¸m ph¸ c¸c bµi th¬ ngoµi ch¬ng tr×nh cha nhiÒu.
- Qua kh¶o s¸t ®Çu n¨m cho thÊy 30% ch¸u ®¹t lo¹i kh¸, 60% ch¸u ®¹t lo¹i trung
b×nh, 10% ch¸u yÕu. V× thÕ ®Ó tæ chøc tèt tiÕt ho¹t ®éng th¬ vµ t¹o ®îc m«i trêng tèt
cho trÎ nh»m gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ vµ lµm t¨ng thªm vèn tõ cho trÎ qu¶ lµ ®iÒu
lµm t«i b¨n kho¨n.
ChÝnh v× gÆp nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n trªn b¶n th©n ®· suy nghÜ vµ ®a ra mét sè biÖn
ph¸p nh»m ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ mét c¸ch toµn diÖn th«ng qua ho¹t ®éng th¬.
4. BiÖn ph¸p thùc hiÖn:
a/ BiÖn ph¸p thø nhÊt: Huy ®éng søc m¹nh cña phô huynh vµ nhµ trêng:
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 3
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
§©y lµ mét c«ng viÖc rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó gióp trÎ häc
tèt h¬n chuyªn ®Ò LQVH nãi chung vµ ho¹t ®éng th¬ nãi riªng.
- §Çu n¨m häc b¶n th©n më cuéc häp phô huynh ®Ó tuyªn truyÒn cho c¸c bËc phô
huynh vÒ tÇm quan träng vµ ph¬ng ph¸p vÒ bé m«n LQVH mµ ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng
th¬ vµ trao ®æi vÒ kÕt qu¶ ban ®Çu cña trÎ.
- Trong c¸c giê ®ãn, tr¶ trÎ t«i trao ®æi víi phô huynh vÒ kiÕn thøc mµ trÎ tiÕp thu vµ
vËn ®éng phô huynh cïng t«i t×m nhÆt c¸c phÕ liÖu s½n cã ë ®Þa ph¬ng nh lÞch cñ,
l«ng gµ, l«ng vÞt, c©y th«ng, c¸c lo¹i tranh ¶nh, mÉu c¸c bµi th¬... phï hîp víi chñ ®Ò
chñ ®iÓm, phï hîp víi ®é tuæi.
- §éng viªn nh¾c nhë phô huynh thêng xuyªn ®äc th¬ cho trÎ nghe vµ trß chuyÖn
cïng trÎ
- Tham mu víi nhµ trêng mua s¾m thªm c¸c trang thiÕt bÞ d¹y häc nh b¨ng ®Üa, ®Ìn
chiÕu, häa b¸o, tranh ¶nh...phï hîp víi néi dung c¸c bµi th¬, phï hîp víi chñ ®Ò chñ
®iÓm.
b/ BiÖn ph¸p thø hai: TÝch hîp c¸c néi dung gi¸o dôc vµ nghÖ thuËt ®äc th¬ cña c«:
Nh chóng ta ®· biÕt trÎ MÇm non cha nh×n vµ tù ®äc t¸c phÈm, trÎ muèn c¶m nhËn ®îc
t¸c phÈm V¨n häc ph¶i nhê vµo ngêi lín, mµ ngêi lín ë ®©y chÝnh lµ bè mÑ, c« gi¸o vµ
c« gi¸o chÝnh lµ ngêi trung gian lµ chiÕc cÇu nèi ®a t¸c phÈm v¨n häc ®Õn víi trÎ . Do ®ã
lêi ®äc lêi nãi diÔn c¶m trong khi truyÒn thô t¸c phÈm cã thÓ coi lµ ph¬ng ph¸p quan
träng nhÊt gióp ph¸t triÓn ng«n ng÷ vµ lµm t¨ng vèn tõ cho trÎ.
Lêi ®äc lêi nãi cµng hay cµng hÊp dÈn bao nhiªu th× sÏ gióp trÎ c¶m thô ®îc néi dung
bÊy nhiªu, th«ng qua t¸c phÈm th¬ lµ tiÒn ®Ò cho trÎ b¾t chíc ng÷ ®iÖu, nhÞp diÖu, lµ
c¬ së ph¸t triÓn ng«n ng÷, cho trÎ tri gi¸c toµn bé néi dung bµi th¬.
Trong qu¸ tr×nh truyÒn thô t¸c phÈm cho trÎ, viÖc tÝch hîp néi dung gi¸o dôc vµ nghÖ
thuËt ®äc th¬ cña c« lµ mét ho¹t ®éng ®ßi hái sù s¸ng t¹o cao, trÝ tëng tîng phong
phó, chÞu khã kiªn tr×, t×m tßi häc hái, chÊt giäng tèt, c¶m nhËn chÝnh x¸c néi dung
bµi th¬. Lêi nãi cña c« chÝnh lµ thíc ®o chuÈn mùc cho trÎ häc tËp.
V× vËy mµ tríc mçi tiÕt truyÒn thô t¸c phÈm th¬ cho trÎ b¶n th©n t«i lu«n chó träng
®Õn viÖc x¸c ®Þnh néi dung, yªu cÇu cña mçi bµi th¬, bµi th¬ thuéc thÓ lo¹i th¬ nµo,
nhÞp ®äc cña mçi bµi th¬ nh thÕ nµo, bµi th¬ sö dông nghÖ thuËt g×? vµ néi dung bµi
th¬ nãi ®Õn ®iÒu g×?
VÝ dô: Bµi th¬ “Tr¨ng ¬i! tõ ®©u ®Õn” víi bµi th¬ nµy t¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt so s¸nh.
Tr¨ng ¬i! tõ ®©u ®Õn
Hay tõ c¸nh ®ång xa
....................................
Tr¨ng bay nh qu¶ bãng
B¹n nµo ®¸ lªn trêi.
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 4
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
Víi nghÒ thuËt so s¸nh t¸c gi¶ nh vÏ lªn tríc mÆt ta h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng r»m, tr¨ng
hång nh qu¶ chÝn, tr¨ng l¹i trßn nh m¾t c¸, tr¨ng tõ trªn cao l¹i löng l¬ bay nh qu¶
bãng, thËt sãng ®éng ph¶i kh«ng, tr¨ng ë trong bµi th¬ chØ míi nghe, cha ®îc nh×n, ®îc ng¾m mµ ta c¶m nhËn ®îc vÏ ®Ñp lung linh cña ¸nh tr¨ng.
Ngoµi ra t«i lu«n chó ý ®Õn c¸ch ng¾t nghÜ, nhÞp diÖu, giäng ®äc cña mçi tõ, mçi c©u
th¬ cho phï hîp.
VÝ dô: Bµi th¬ “Gi÷a vßng giã th¬m” T«i lu«n chó ý ®Õn c¸c dÊu cÊm hái, dÊu chÊm
than nh:
Nµy! Chó gµ n©u
C¶i nhau g× thÕ?
Víi c©u th¬ nµy t«i thÓ hiÖn giäng ®äc nh ®ang hái, víi dÊu chÊm than t«i ph¶i ng¾t
nghÜ ®óng nhÞp ë tõ Nµy.
Ngoµi ra t«i lu«n chó ý ®Õn c¸ch ng¾t giäng nh thÕ nµo, ®Ó khi ®äc lªn c©u th¬ ®ã míi
cã ý nghÜa tõ ®ã míi gióp trÎ hiÓu ®îc néi dung cña bµi th¬ nãi lªn ®iÒu g×?
VÝ dô: Bµi th¬ “C©y dõa”
C©y dõa/ xanh táa/ nhiÒu tµu
Giang tay ®ãn giã/gËt ®Çu gäi tr¨ng
Th©n dõa/ b¹c ph¸ch/ th¸ng n¨m
Qu¶ dõa/ ®µn lîn con/ n»m trªn cao
§ªm hÌ/ hoa në/ cïng sao
Tµu dõa/ chiÕc lîc ch¶i/ vµo m©y xanh
Ai mang/ níc ngät/ níc lµnh
Ai ®eo/ bao hñ rîu/quanh cæ dõa
........................................................
§èi víi c¸c bµi th¬ cã nhiÒu tõ mang c¸c dÊu hái, dÊu ng· khi ®äc b¶n th©n t«i lu«n
chó ý ®Õn giäng ®äc ®Ó phï hîp víi ng÷ ®iÖu nh c©u th¬.
Gi÷a vßng giã th¬m
Nµy! Chó gµ n©u
C¶i nhau g× thÕ?
Nµy! ChÞ VÞt bÇu
Chí gµo Çm Ü.
Nh vËy ®Ó giäng ®äc hay, hÊp dÉn t«i ph¶i tù rÌn luyÖn m×nh, tËp ®äc nhiÒu lÇn cho ®ång
nghiÖp nghe ®Ó tham gia gãp ý cïng chØnh s÷a. NÕu ®¬n thuÇn trong qu¸ tr×nh truyÒn thô
t¸c phÈm chØ cã lêi ®äc su«ng th× trÎ sÏ c¶m thÊy nhµm ch¸n vµ kh«ng chó ý ®Õn tõng
c©u th¬ tõ ®ã trÎ sÏ kh«ng hiÓu ®îc néi dung bµi th¬ gi¸o dôc ®iÒu g×? V× vËy t«i lu«n
chó ý ®Õn cö chØ, nÐt mÆt, ¸nh m¾t, ®iÖu bé nhng quan träng h¬n lµ sö dông c¸c nghÖ
thuËt ®ã nh thÕ nµo cho phï hîp víi hoµn c¶nh cña mçi c©u th¬, bµi th¬.
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 5
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
§Ó tiÕt d¹y hÊp dÉn t«i chó träng ®Õn viÖc lång ghÐp tÝch hîp néi dung gi¸o dôc vµo
®Ó d¹y, viÖc lång ghÐp tÝch hîp néi dung gi¸o dôc trong ho¹t ®éng th¬ võa cã t¸c
dông t¹o ra bÇu kh«ng khÝ tho¶i m¸i, võa cã t¸c dông gi¸o dôc trÎ mét c¸ch toµn diÖn
vÒ trÝ tuÖ, thÈm mÜ, ®¹o ®øc vµ thÓ lùc. Nhng lång ghÐp ë ®©y kh«ng cã nghÜa x¸o
trén, kiªm d¹y qu¸ nhiÒu m«n häc kh¸c mµ lång ghÐp sao cho thËt nhÑ nhµng, hßa
quyÖn vµo nhau vµ xen kÏ c¸c ho¹t ®éng, ®éng, tØnh kh¸c nhau.
VÝ dô: Th«ng qua bµi th¬ “MÌo ®i c©u c¸” t«i lång ghÐp bé m«n ©m nh¹c b»ng c¸ch
t«i cho trÎ h¸t bµi “Ai còng yªu chó mÌo” ®Ó qua ®ã t«i cã thÓ ®µm tho¹i vµ híng dÉn
trÎ vµo chñ ®Ò vµ néi dung bµi th¬. §Ó thay ®æi kh«ng khÝ t«i xen kÎ ®éng, tØnh b»ng
c¸ch tæ chøc trß ch¬i “B¾t chíc tiÕng mÌo kªu” hoÆc trß ch¬i “MÌo ®uæi chuét” mét
c¸ch nhÑ nhµng gióp trÎ tho¶i m¸i h¬n trong khi ho¹t ®éng. Tïy theo néi dung bµi th¬
mµ t«i ®a ra trß ch¬i phï hîp nh vËy sÏ gióp trÎ høng thó vµ tiÕp thu kiÕn thøc mét
c¸ch nhÑ nhµng vµ kh«ng bÞ gß bã.
c/ BiÖn ph¸p thø ba: X©y dùng c©u hái phong phó vµ ®a d¹ng:
C¨n cø vµo yªu cÇu, vµo bµi d¹y, c¨n cø vµo ®é tuæi mµ t«i ®Æt c©u hái cho phï hîp.
C©u hái ®Æt ra ph¶i ng¾n gän, chÝnh x¸c, dÔ hiÓu, ph¸t huy ®îc tÝnh t duy ë trÎ VÝ dô:
C¸c mÉu c©u hái nh: V× sao? T¹i sao?
C©u hái ®Æt ra ph¶i cã mét hÖ thèng, cã sù chuÈn bÞ mét c¸ch chu ®¸o, c©u hái ph¶i ®i
tõ dÔ ®Õn khã, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p.
C©u hái kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh t duy cña trÎ th× kh«ng nªn hái
VÝ dô: C©u hái ë bµi th¬ “Gi÷a vßng giã th¬m”.
Con thÊy b¹n nhá ë trong bµi th¬ cã th¬ng yªu bµ m×nh kh«ng? Mµ nªn hái. Con thÊy
b¹n nhá trong bµi th¬ ®èi víi bµ nh thÕ nµo?
Cïng mét néi dung c©u hái t«i cã thÓ ®a ra c¸c c©u hái kh¸c nhau nh»m gióp trÎ lµm
quen víi c¸ch ®Æt c©u vµ më réng cho trÎ vÒ ý nghÜa cña tõ, tõ ®ã lµm t¨ng vèn tõ cho trÎ.
VÝ dô: Bµi th¬ “Hoa cóc vµng”
Trong bµi th¬ t¸c gi¶ nãi ®Õn hoa g×?
Hoa g× cã ë trong bµi th¬?
Bµi th¬ nãi vÒ g×?
Trong c©u hái ®Æt ra ®Ó trÎ tr¶ lêi nÕu trÎ kh«ng tr¶ lêi ®îc c« nªn gîi ý.
VÝ dô: Bµi th¬ “Gi÷a vßng giã th¬m” c« hái
C« võa ®äc con nghe bµi th¬ g×? NÕu kh«ng tr¶ lêi ®îc t«i cã thÓ gîi hái.
Bµi th¬ g× cã chó Gµ n©u, cã chÞ VÞt bÇu vµ cã em bÐ ®ang qu¹t cho bµ ®ã.
Trong mçi c©u hái nªn cho tõ 3-4 trÎ tr¶ lêi, trong qu¸ tr×nh trÎ tr¶ lêi c« chó ý s÷a sai
vµ híng cho trÎ nãi ®óng tõ, trän c©u nÕu nhiÒu lÇn c« híng dÉn mµ trÎ kh«ng nãi ®îc
th× c« båi dìng thªm ngoµi tiÕt häc.
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 6
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
Tïy theo néi dung bµi th¬ dÓ hay khã, dµi hay ng¾n, thuéc hay cha ®Ó t«i ®a ra c¸c
c©u hái kh¸c nhau.
VÝ dô: Nh÷ng bµi th¬ ng¾n dÔ hiÓu t«i gióp trÎ kh¸m ph¸ nh÷ng ®iÒu míi l¹, nh÷ng
®iÒu trÎ cha biÕt, ®a ra c©u hái khã h¬n, dµi h¬n vµ yªu cÇu trÎ tr¶ lêi trän c©u.
Cßn ®èi víi nh÷ng bµi th¬ khã, dµi, trªn tiÕt häc t«i cã thÓ cho trÎ ®äc nhiÒu lÇn,
gi¶ng gi¶i, gi¶i thÝch cho trÎ vÒ c¸c c©u th¬, ®o¹n th¬, c¸c tõ khã, ®Æt ra c¸c c©u hái dÔ
h¬n, gîi më h¬n hoÆc t«i cã thÓ kÝch thÝch trÎ tr¶ lêi díi d¹ng c©u ghÐp. VÝ dô nh bµi
th¬ “MÌo ®i c©u c¸” c« hái.
V× sao giá cña mÌo em l¹i kh«ng cã c¸?
(V× mÌo em ham ch¬i víi bÇy Thá b¹n nªn kh«ng c©u ®îc c¸)
Nh v©y cã thÓ nãi mæi bµi th¬ ®a ra nhiÒu c¸ch nh vËy sÏ gióp trÎ lùa chän ng«n ng÷
tr¶ lêi, qua ®ã gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ nãi ®ñ c©u nh c©u ®¬n, c©u ghÐp vµ ch¾t
läc ng«n ng÷ cho trÎ khi giao tiÕp.
§Æc biÖt khi hái trÎ c« cñng ph¶i hái b»ng c¸c giäng ®iÖu, cö chØ kh¸c nhau nh»m
kÝch thÝch g©y høng thó cho trÎ tr¶ lêi. Qua ®ã chóng ta cã thÓ thÊy r»ng viÖc sö dông
c¸c c©u hái ®µm tho¹i kh¸c nhau, phï hîp víi ®é tuæi, yªu cÇu cña bµi d¹y, cña ®èi tîng th× t«i thÊy kh«ng chØ gióp trÎ ph¸t triÓn nh©n c¸ch mµ ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn ng«n
ng÷ lµm t¨ng vèn tõ cho trÎ, gióp trÎ m¹nh d¹n h¬n trong giao tiÕp, bªn c¹nh chÊt lîng tiÕt d¹y cña t«i ngµy mét ®¹t chÊt lîng cao.
c/ BiÖn ph¸p thø t: Sö dông ®å dïng g©y høng thó cho trÎ:
§èi víiVÝ dô: ë gãc g¸c s¸ch khi thùc hiÖn chñ ®Ò “Gia ®×nh” t«i bè trÝ m«i trêng
míi cã ®ñ c¸c lo¹i tranh ¶nh, s¸ch b¸o cã néi dung vÒ gia ®×nh nh «ng bµ, bè mÑ, anh
chÞ em... cho trÎ xem.
trÎ MÇm non nãi chung vµ trÎ 5-6 tuæi nãi riªng t duy cña trÎ lµ t duy trùc quan h×nh
tîng. ChÝnh v× vËy mµ trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho trÎ lµm quen víi t¸c phÈm th¬ t«i
lu«n chó träng ®Õn ®å dïng trùc quan vµ lùa chän trùc quan nµo cho phï hîp, bëi ®å
dïng ®Ñp, hÊp dÉn bao nhiªu th× kÝch thÝch vµ g©y sù chó ý cña trÎ bÊy nhiªu, v× vËy
mµ t«i lu«n t¹o ra nh÷ng ®å dïng kh«ng lÆp l¹i víi c¸c giê häc tríc, trong mét tiÕt
häc t«i cã thÓ sö dông ®å dïng trùc quan theo nhiÒu h×nh thøc.
VÝ dô: Khi d¹y bµi “Hoa cóc vµng” t«i cã thÓ vÏ tranh, chôp tranh, phong c¶nh nµo ®ã
phï hîp víi néi dung bµi th¬, sau ®ã ®a lªn m¸y chØnh s÷a, t×m nh÷ng h×nh ¶nh phï
hîp víi bµi th¬ ®Ó t¹o thµnh bøc tranh theo ý muèn. Sö dông h×nh ¶nh trªn m¸y trÎ
c¶m thÊy høng thó h¬n, h×nh ¶nh trªn m¸y sèng ®éng vµ mît mµ h¬n, sö dông c¸c
nh©n vËt trong th¬ b»ng m¸y vi tÝnh t«i kh«ng ph¶i sî khã kh¨n, kh«ng ph¶i sî cøng
vµ ®ã còng lµ ®iÒu gióp t«i chó ý h¬n trong giäng ®äc giäng nãi cña m×nh.
Tuy nhiªn nÕu chØ sö dông ®å dïng trªn m¸y th× sÏ kh«ng kÝch thÝch sù tß mß ho¹t
®éng cña trÎ, v× vËy ngoµi viÖc sö dông h×nh ¶nh trªn m¸y ®Ó gi¶i thÝch, gi¶ng gi¶i t«i
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 7
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
cã thÓ sö dông sa bµn b»ng c¸ch t«i sö dông nhiÒu h×nh ¶nh, nh©n vËt, c¶nh vËt b»ng
xèp, b«ng...th«ng qua ®ã trÎ cã thÓ sö dông c¸c ®å dïng ®ã, võa sö dông võa thÓ hiÖn
l¹i néi dung bµi th¬ b»ng sù s¸ng t¹o cña trÎ.
Tuy nhiªn ®å dïng ®å ch¬i g©y høng thó cho trÎ song viÖc sö dông nã nh thÕ nµo ®Ó
®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt, t«i ph¶i tËp sö dông nhiÒu lÇn, tËp tríc g¬ng b¹n bÌ, ®ång
nghiÖp ®Ó cïng tham gia chØnh s÷a cho phï hîp víi tõng c©u th¬, bµi th¬. Nh vËy
chóng ta cã thÓ thÊy r»ng ®å dïng trùc quan quan träng vµ cÇn thiÕt nh thÕ nµo ®èi víi
bé m«n lµm quen v¨n häc nãi riªng vµ tiÕt th¬ nãi chung, qua ®ã gióp trÎ nhí tªn bµi
th¬, hiÓu néi dung bµi th¬ mét c¸ch nhanh nhÊt.
Sù thu hót vµ g©y høng thó vÒ ®å dïng sÏ mang l¹i cho trÎ sù say mª, chó ý ®Õn lêi
®äc, lêi híng dÉn, gi¶i thÝch cña c«. §ã chÝnh lµ kho¶ng thêi gian ®Ó trÎ t duy vµ sö
dông vèn tõ, luyÖn c¸ch ph¸t ©m, diÔn ®¹t ý cña m×nh vµ diÔn ®¹t ng«n ng÷ m¹ch l¹c.
d/ BiÖn ph¸p thø n¨m:T¹o m«i trêng, g©y høng kÝch thÝch sù ho¹t ®éng tÝch cùc
cña trÎ:
M«i trêng cho trÎ ho¹t ®éng lµ mét trong nh÷ng viÖc cÇn thiÕt kh«ng thÓ thiÕu ®îc
trong vÊn ®Ò ®æi míi néi dung, ®æi míi h×nh thøc gi¸o dôc MÇm non hiÖn nay. Víi
nh÷ng n¨m tríc ®©y th× gi¸o viªn t×m chän nh÷ng tranh ®Ñp, sèng ®éng vµ trang trÝ
líp cho ®Ñp tõ ®Çu cho ®Õn cuèi n¨m häc. V× thÕ mµ trÎ nh×n l©u råi trÎ cñng c¶m thÊy
ch¸n vµ cñng kh«ng kÝch thÝch sù ph¸t triÓn ë trÎ. Nhng ngµy nay b»ng nh÷ng viÖc
t×m tßi kh¸m ph¸ t«i ®· t¹o ®îc m«i trêng cho trÎ ho¹t ®éng mét c¸ch tÝch cùc vµ s¸ng
t¹o h¬n.
VÝ dô: ë gãc g¸c s¸ch khi thùc hiÖn chñ ®Ò “Gia ®×nh” t«i bè trÝ m«i trêng míi cã ®ñ
c¸c lo¹i tranh ¶nh, s¸ch b¸o cã néi dung vÒ gia ®×nh nh «ng bµ, bè mÑ, anh chÞ em...
cho trÎ xem.
M«i trêng t«i t¹o kh«ng chØ ë gãc s¸ch mµ t«i t¹o m«i trêng trong ngoµi líp ngay chñ
®Ò mµ trÎ ®ang thùc hiÖn ®Ó kh¾c s©u sù ghi nhí cña trÎ víi chñ ®Ò víi néi dung bµi
th¬ ®ã.
VÝ dô: Trong chñ ®Ò “ThÕ giíi thùc vËt” víi bµi th¬ “Hoa cóc vµng” t«i viÕt néi dung
bµi th¬ b»ng ch÷ to, bªn c¹nh néi dung bµi th¬ t«i vÏ thªm cµnh hoa cóc vµng, tuy trÎ
cha ®äc ®îc c¸c tõ trªn bøc tranh nhng khi ®îc nh×n thÊy cµnh hoa cóc vµng ®îc vÏ
cïng víi nh÷ng dßng ch÷ trong bøc tranh phÇn nµo trÎ hiÓu ®îc bøc tranh nãi vÒ bµi
th¬ “Hoa cóc vµng” vµ dùa trªn bøc tranh trÎ cã thÓ ®äc l¹i néi dung mµ trÎ ®· ®îc
häc gióp trÎ «n luyÖn l¹i bµi th¬, ghi nhí vµ kh¾c s©u h¬n vÒ bµi th¬.
Trong c¸c bøc tranh viÕt ch÷ to treo ë líp t«i lu«n chó ý ®Õn kÝch cë, mµu s¾c ph¶i
sèng ®éng, râ rµng ®Ó g©y ®îc sù chó ý cña trÎ.
5. KÕt qu¶ ®¹t ®îc:
Sau mét thêi gian ¸p dông c¸c biÖn ph¸p trªn t«i ®· thu ®îc mét sè kÕt qu¶ sau:
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 8
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
* VÒ phÝa ch¸u:
+ Nh×n chung 100% trÎ biÕt tªn vµ hiÓu néi dung bµi th¬.
+ 80% trÎ hiÓu ®îc ý nghÜa cña c©u, tõ vµ biÕt thùc hiÖn theo ý nghÜa cña c©u ®ã.
+ 80% trÎ nãi n¨ng m¹ch l¹c, m¹nh d¹n, tù tin trong giao tiÕp.
+ 70% trÎ biÕt sö dông ng÷ ®iÖu, giäng diÖu, nhÞp ®iÖu phï hîp trong giao tiÕp.
+ 90% trÎ biÕt sö dông tõ ng÷, ng÷ ph¸p ®óng.
* VÒ phÝa c«:
+ B¶n th©n t«i c¶m thÊy tho¶i m¸i tù tin khi tiÕn hµnh d¹y trÎ ho¹t ®éng víi tiÕt th¬.
+ NghÖ thuËt ®äc th¬ diÔn c¶m cña b¶n th©n ®îc n©ng lªn.
+ Tham kh¶o ®îc nhiÒu bµi th¬ hay, hÊp dÉn ngoµi ch¬ng tr×nh.
+ TÝch lòy ®îc nhiÒu kinh nghiÖm vÒ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, c¸ch truyÒn ®¹t t¸c phÈm
cho trÎ.
+ T«i cã thªm nhiÒu kinh nghiÖm vÒ viÖc t¹o ®å dïng trùc quan ®Ñp.
+ Kh¶ n¨ng sö dông m¸y tÝnh trë nªn thµnh th¹o h¬n.
* VÒ phÝa phô huynh:
+ NhËn thøc cña phô huynh ®· thÓ hiÖn sù quan t©m râ rÖt ®èi víi con m×nh.
+ HiÓu ®îc tÇm quan träng cña bé m«n V¨n häc nãi chung vµ tiÕt th¬ nãi riªng nh»m
gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷.
6. Bµi häc kinh nghiÖm:
Sau khi thùc hiÖn mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷ trong ho¹t ®éng th¬ nh»m ph¸t
triÓn ng«n ng÷, nhËn thøc ng÷ ®iÖu, cung cÊp vèn tõ cho trÎ thu hót ®îc mét sè kÕt
qu¶ trªn vµ ®· rót ra bµi häc kinh nghiÖm cho b¶n th©n.
- B¶n th©n lu«n lu«n t¹o høng thó kÝch thÝch tÝnh tß mß ham hiÓu biÕt, thu hót trÎ
trong giê ho¹t ®éng th¬.
- Tríc khi truyÒn thô mét t¸c phÈm v¨n häc gi¸o viªn ph¶i ®äc thuéc vµ diÔn c¶m bµi
th¬. X¸c ®Þnh kiÕn thøc cÇn truyÒn thô, giäng ®äc cña tõng c©u, tõng bµi, sau ®ã luyÖn
giäng ®äc diÔn c¶m phèi hîp ¸nh m¾t, cö chØ, ®iÖu bé minh häa phï hîp víi néi dung
t¸c phÈm nh»m thu hót sù tËp trung chó ý cña trÎ.
- Lµ gi¸o viªn MÇm non ph¶i cã t©m hån cao ®Ñp, tr¸i tim nh©n hËu, yªu nghÒ mÕn
trÎ, hiÓu ®îc t©m sinh lý vµ kh¶ n¨ng nhËn thøc, nhËn biÕt cña trÎ ®Ó cã biÖn ph¸p
gi¸o dôc phï hîp víi c¸ nh©n trÎ.
- Chó ý ®Çu t nghiªn cøu t×m ra c¸c ph¬ng ph¸p híng dÉn trÎ cã nhiÒu s¸ng t¹o phï
hîp mang l¹i hiÖu qu¶ cao.
- TÝch cùc häc hái b¹n bÌ ®ång nghiÖp, lu«n t×m tßi c¸c lo¹i s¸ch b¸o, tranh ¶nh ®Ó
t¹o ra m«i trêng trong vµ ngoµi líp häc phong phó vµ ®a d¹ng.
- Ph¶i cã nhiÒu s¸ng t¹o trong viÖc lµm ®å dïng ®å ch¬i vµ linh ho¹t trong c¸ch lªn
líp vµ c¸ch sö dông ®å dïng.
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 9
- Trêng MN Th¸i Thñy
S¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt: Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn ng«n ng÷.
- Thêng xuyªn rÌn luyÖn kÜ n¨ng nghe, ®äc cho trÎ.
- BiÕt t¹o vµ xö lý c¸c t×nh huèng s ph¹m.
- T¹o c¬ héi cho trÎ s÷a sai nh÷ng ®iÒu trÎ cha thùc hiÖn ®îc nh nãi trän c©u, ®óng lêi,
®óng ng÷ ph¸p vµ t¹o c¬ héi ®Ó trÎ béc lé n¨ng khiÕu vµ thùc hiÖn së thÝch cña m×nh.
- BiÕt lång ghÐp c¸c néi dung hîp lý trªn c¸c tiÕt häc vµo ho¹t ®éng trong ngµy mét
c¸ch nhÑ nhµng, kh«ng ¸p ®Æt trÎ.
- Chó ý phèi kÕt hîp víi phô huynh ®Ó thèng nhÊt ph¬ng ph¸p gi¸o dôc trÎ lµm quen
t¸c phÈm v¨n häc.
III. KÕt luËn:
C«ng t¸c gi¸o dôc cã mét vÞ trÝ cùc k× quan träng trong sù nghiÖp ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ
cho ®Êt níc. Trong ®ã MÇm non lµ bËc häc cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. ViÖc cho
trÎ lµm quen v¨n häc ngay tõ løa tuæi MÇm non lµ mét c¬ sì tèt ®Ó h×nh thµnh ë trÎ
t×nh yªu thiªn nhiªn, yªu cuéc sèng con ngêi qua ®ã trÎ biÕt yªu th¬ng kÝnh träng «ng
bµ, cha mÑ, anh chÞ em, yªu th¬ng quan t©m b¹n bÌ, em nhá vµ lu«n cã th¸i ®é ®óng
víi con vËt, c¶nh vËt xung quanh trÎ. V¨n häc cßn gióp trÎ ph¸t triÓn t duy, trÝ têng tîng, ng«n ng÷, thÈm mÜ, h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi, t¹o nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho
trÎ bíc vµo häc phæ th«ng.
Bé m«n v¨n häc nãi chung vµ v¨n häc trÎ th¬ nãi riªng lµ kho tµng qóy b¸u ®îc
khai th¸c kh«ng ngõng phôc vô cho viÖc båi dìng t©m hån trÎ. §Æc biÖt lµ c¸c t¸c
phÈm th¬ dµnh cho trÎ MÇm non víi h×nh tîng nghÖ thuËt gÇn gñi phï hîp víi nhËn
thøc cña trÎ vµ tõ nh÷ng khã kh¨n thùc tÕ mµ líp t«i gÆp ph¶i t«i ®a ra biÖn ph¸p
nh»m th¸o gì nh÷ng víng m¾c trong viÖc híng dÉn trÎ vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ
th«ng qua ho¹t ®éng th¬. KÝnh mong sù gãp ý, bæ sung cña cÊp l·nh ®¹o, c¸c ®ång
chÝ ®ång nghiÖp ®Ó b¶n s¸ng kiÕn cña t«i mang tÝnh kh¶ thi, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ trong giai ®o¹n hiÖn nay.
Th¸i Thñy, Ngµy 20 th¸ng 5 n¨m 2010
ý kiÕn cña Héi ®ång khoa häc nhµ trêng
Ngêi viÕt
TrÇn ThÞ Thóy V©n
ý kiÕn cña Héi ®ång khoa häc phßng GD - §T LÖ Thuû
Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ Thóy V©n
Trang 10
- Trêng MN Th¸i Thñy
- Xem thêm -
.DOC 
10 
58 
52 
