Tài liệu Skkn một số kinh nghiệm giúp trẻ nhà trẻ 24 36 tháng tuổi nhận biết phân biệt màu sắc

Phßng gi¸o dôc & ®µo t¹o THANH OAI Tr-êng mÇm non DÂN HOÀ S¸ng kiÕn kinh nghiÖm §Ò tµi “Mét sè biÖn ph¸p gióp trẻ 24 – 36 th¸ng nhận biết, ph©n biÖt tèt 3 màu xanh, đỏ, vàng” T¸c gi¶: Lương Thị Hiên Chức vụ : Giáo viên Lĩnh vực: Phát triển nhận thức Th¸ng 4 n¨m 2015 2 PHẦN I.: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Mọi sự vật hiện tượng(Cây cối, trời đất,con người, động vật…) đều có màu sắc. Màu sắc của sự vật hiện tượng sinh ra từ đâu? Câu hỏi này không ai trả lời được, chỉ biết rằng từ khi con người sinh ra đã thấy mọi sự vật, hiện tượng đều mang một màu sắc riêng biệt phong phú và đa dạng. Nhờ có màu sắc mà con người nhìn nhận cuộc sống, sự vật hiện tương thêm phong phú và đa dạng. Giả sử mọi sự vật hiện tượng chỉ có một màu duy nhất thì cuộc sống của con người sẽ như thế nào? liệu con người có tồn tại được không? Và nếu tồn tại được thì cuộc sống có còn phong phú đa dang? Nói như thế để khẳng định : “Màu sắc trong tự nhiên rất quan trọng đối với cuộc sống con người” Mµu s¾c quan träng ®èi víi ®êi sèng con ng-êi th× mµu s¾c l¹i cµng quan trong h¬n n÷a ®èi víi trÎ nhá. Khi míi sinh ra, trÎ chØ nhËn ra mµu ®en vµ tr¾ng, nh-ng cµng lín trÎ cµng nhËn ra nhiÒu mµu s¾c h¬n. §èi víi løa tuæi nhµ trÎ 24- 36 th¸ng, trÎ chØ cã thÓ nhËn biÕt, phân biệt ®-îc ba mµu c¬ b¶n. §ã lµ mµu xanh, ®á, vµng. Gióp trÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt ba mµu xanh, ®á, vµng sÏ gióp trÎ nhËn biÕt vµ ph©n biÖt ®óng mµu s¾c xanh, ®á, vµng cña c¸c ®å dïng ®å ch¬i.ViÖc gióp trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt tèt ba mµu c¬ b¶n xanh, ®á, vµng cßn lµ b-íc ®Çu gióp trÎ ph¸t triÓn lÜnh vùc thÈm mÜ, lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c ®Ó sau nµy trÎ sÏ nhËn biÕt, ph©n biÖt ®-îc nhiÒu mµu s¾c kh¸c ë c¸c ®é tuæi tiÕp theo cña trÎ. ChÝnh v× thÕ viÖc gióp trÎ 24 – 36 th¸ng tuæi biÕt nhËn biÕt vµ ph©n biÖt, ba mµu xanh, ®á, vµng lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “ Một số biện pháp giúp trẻ 24 - 36 tháng tuổi nhận biết tốt 3 màu xanh đỏ, vàng.” 2. Phạm vi. Thời gian thực hiện đề tài - Thời gian thực hiện: thực hiện một năm từ tháng 9/2014 đến tháng 4/2015 - Phạm vi thực hiện: tại lớp D5 trường mầm non Dân Hòa – Huyện Thanh Oai – T.P Hà nội 3. Mục đích nghiên cứu - Giúp trẻ 24 – 3 6 tháng tuổi nhận biết tốt 3 màu cơ bản : Xanh – Đỏ - Vàng thông qua các hoạt động ở lớp 4. Đối tượng nghiên cứu 2 - Căn cứ vào yêu cầu của đề tài tôi chọn đối tượng nghiên cứu là các hoạt động cho trẻ 24 – 3 6 tháng tuổi 5. Nhiệm vụ nghiên cứu - Qua đề tài nghiên cứu giúp cho giáo viên có những định hướng, phương pháp giáng dạy thu hút hấp dẫn, giúp trẻ nhận biết phân biệt rõ 3 màu: xanh , đỏ, vàng qua đó góp phần phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận - Thưa quý vị trẻ mầm non đặc biệt là lứa tuổi 24 – 36 tháng ngôn ngữ, nhận thức còn rất non nớt. Trẻ đang tuổi học ăn học nói nên cái gì cũng chỉ là mở đầu. Nhận biết thế giới xung quanh còn mờ nhạt và chưa rõ ràng. Trẻ học rồi đấy, mai lại quên . Đó là đặc điểm của trẻ - Trẻ lứa tuổi 24 – 3 6 tháng tuổi chưa nhận biết được rõ các màu cơ bản. Trẻ nhìn màu xanh thì nói màu vàng, nhìn thấy vật màu vàng lại nói màu đỏ Thùc tÕ ë líp t«i viÖc nhËn biÕt vµ ph©n biÖt ba mµu xanh, ®á, vµng cña trÎ lµ kh«ng ®ång ®Òu, ®Æc ®iÓm t©m, sinh lÝ cña mçi trÎ l¹i kh¸c nhau. Cã trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt ba mµu xanh, ®á, vµng rÊt tèt, t«i cÇm bÊt cø ®å dïng, ®å ch¬i nµo trªn tay mang mét trong ba mµu trªn ch¸u ®Òu nhËn biÕt ®-îc ®óng mµu khi ®-îc c« hái, khi t«i cÇm ba ®å ch¬i cã ba mµu xanh, ®á, vµng yªu cÇu ch¸u ph©n biÖt mµu th× ch¸u chän rÊt chÝnh x¸c ®å dïng cã mµu theo yªu cÇu cña c«. Nh-ng còng cã nhiÒu trÎ kh¶ n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt mµu cßn h¹n chÕ nh-: Mµu xanh th× l¹i nãi lµ mµu vµng, khi c« yªu cÇu chän ®å ch¬i mµu ®á th× l¹i chon ®å ch¬i mang mµu xanh(VÝ dô: C« cÇm quả bóng mµu xanh hái trÎ “Quả bóng nµy mµu g×?” TrÎ tr¶ lêi c« “Quả bóng mµu vµng” hay khi c« yªu cÇu trÎ “chän cho c« quả bóng ®á” th× trÎ l¹i chän con c¸ mµu xanh) Trong nh÷ng n¨m häc võa qua t«i ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu trong viÖc d¹y trÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt ba mµu c¬ b¶n xanh, ®á, vµng th«ng qua c¸c bé m«n: “NhËn biÕt tËp nãi”, “NhËn biÕt ph©n biÖt”, “Ho¹t ®éng víi ®å vËt”, “ThÓ dôc”, “Tạo hình”.... . T«i rÌn cho trÎ kü n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt mµu chñ yÕu th«ng qua tiÕt nhËn biÕt ph©n biÖt vµ lång ghÐp, tÝch hîp nhËn biÕt ph©n biÖt th«ng qua c¸c tiÕt häc kh¸c. Ngoµi ra t«i cßn d¹y trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu xanh, ®á, vµng th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ngoµi tiÕt häc. Nh-ng do sù nhËn biÕt ph©n biÖt ba mµu nµy cña trÎ kh«ng ®ång ®Òu, do sö dông ®å dïng trùc quan ch-a phong phó, t«i chØ ®Çu t- vµo lÜnh vùc ph¸t triÓn ng«n ng÷ mµ ch-a chó ý nhiÒu ®Õn lÜnh vùc ph¸t triÓn nhËn thøc vÒ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu nªn sè trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu ch-a nhiÒu, do ph-¬ng ph¸p d¹y trÎ cña t«i cßn h¹n chÕ ®«i khi cßn mang tÝnh ¸p ®Æt nªn ch-a ph¸t huy ®-îc tÝnh tÝch cùc cña trÎ. 2 II. Cơ sở thực tiễn Năm học 2014 – 2015 tôi được phân công dạy lớp D5 lớp 24 – 36 tháng. Trong qua trình thực hiện đề tài tôi có gặp 1 số những thuận lợi và khó khăn sau: a. Thuận lợi - Nhà trường luôn quan tâm , sâu sát chỉ đạo chuyên môn - Thường xuyên tổ chức các buổi kiến tập để giáo viên học tập trao đổi kinh nghiệm - BGH luôn chú ý tạo mọi điều kiện về cơ sở vật chất, thời gian để giáo viên nhà trường tham gia học tập và bồi dưỡng chuyên môn - Là một giáo viên tôi luôn yêu nghề, yêu trẻ, không ngại học hỏi tìm tòi phương pháp mới - Trẻ ở gần lớp nên đi học đều b. Khó khăn - Lớp tôi là 1 lớp lẻ, học nhờ học tạm - Số trẻ đông 36 trẻ mà diện tích lớp thì chật hẹp - Đồ dùng đồ chơi còn hạn chế - Phụ huynh chưa chú ý quan tâm tới dạy trẻ nhận biết 3 màu mà chỉ chú ý tới là trẻ hát được bài hát gì, có thuộc bài thơ nào không III. Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài Khảo sát về khả năng nhận biết ba màu: xanh, đỏ, vàng thông qua các hoạt động lớp tôi có 36 trẻ: Bảng 1: TT 1 2 3 4 Néi dung TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua ho¹t ®éng cã chñ ®Ých TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua ho¹t ®éng ngoµi tiÕt häc TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua t¹o m«i tr-êng TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua ho¹t Số trẻ đạt Tỉ lệ Số trẻ chưa đạt Tỉ lệ 15 41,6 % 21 58,3% 11 30,5% 25 69,4% 12 33,3% 24 66,6% 10 27,7% 26 72,2% 2 5 ®éng quan s¸t trÎ TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua phèi kÕt hîp gi÷a nhµ tr-êng vµ gia ®×nh 8 22,2% 28 77,7% IV.Biện pháp thực hiện 1. Biện pháp 1: D¹y trÎ nhËn biÕt mµu xanh, ®á, vµng thông qua các hoạt động chñ ®Ých: Trong tiÕt häc, ngoµi viÖc d¹y trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt ba mµu xanh, ®á, vµng trong tiÕt häc ph¸t triÓn nhËn thøc - nhËn biÕt ph©n biÖt mµu xanh, ®á, vµng, t«i cßn lång ghÐp tÝch hîp néi dung nhËn biÕt ph©n biÖt ba mµu xanh , ®á, vµng, vµo c¸c tiÕt häc kh¸c b»ng c¸ch chuÈn bÞ ®å dïng trùc quan liªn quan ®Õn c¸c tiÕt häc: tranh ¶nh, ®å vËt rÊt ®Ñp m¾t vµ chñ yÕu nh÷ng ®å dïng ®ã ®Òu cã ba mµu c¬ b¶n: Xanh, ®á vµng ®Ó g©y sù chó ý, thÝch thó cho trÎ. TrÎ cµng chó ý ®Õn h×nh ¶nh trùc quan th× viÖc d¹y trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt ba mµu xanh, ®á, vµng cµng dÔ dµng vµ hiÖu qu¶ h¬n. * Th«ng qua tiÕt d¹y : nhËn biÕt tËp nãi Theo tõng chñ ®Ò, chñ ®iÓm t«i lùa chän, sö dông c¸c ®å ch¬i, tranh ¶nh, vËt thËt cã mµu xanh, hoÆc mµu ®á hoÆc mµu vµng ®Ó trÎ gäi tªn ®å vËt kÌm theo mµu s¾c. Khi cho trÎ ch¬i trß ch¬i ®Ó luyÖn cho trÎ ph¸t ©m t«i chän trß ch¬i cã ®å dïng trùc quan mang mµu s¾c xanh, ®á, vµng cho trÎ ®-îc cÇm, ®-îc chän theo yªu cÇu cña c« ®Ó trÎ ph¸t ©m.Tõ ®ã trÎ sÏ høng thó häc h¬n vµ viÖc lång ghÐp, tÝch hîp nhËn biÕt mµu s¾c sÏ thuËn tiÖn h¬n vµ trÎ sÏ kh¾c s©u t- duy ghi nhí h¬n. VÝ dô 1: NBTN “C¸c ®å dïng trong gia ®×nh: B¸t, cốc” t«i chän c¸i b¸t màu đỏ, c¸i cốc mµu xanh cho trÎ quan s¸t vµ tËp nãi. Khi cho trÎ quan s¸t tËp nãi t«i kh«ng quªn hái trÎ c©u “C¸i b¸t, cốc mµu g×?” vµ cho trÎ ph¸t ©m nhiÒu lÇn “bát mµu đỏ” “Cốc mµu xanh” tõ ®ã gióp trÎ nhËn biÕt mµu xanh, ®á 2 Trß ch¬i chän ®å dïng theo yªu cÇu cña c«. T«i chuÈn bÞ ®å dïng gia ®×nh cho trÎ - ®å ch¬i b»ng nhùa( B¸t, cốc cã c¸c mµu xanh, ®á, vµ yªu cÇu trÎ chän c¸i b¸t, c¸i cốc råi hái trÎ vÒ mµu s¾c vµ cho trÎ ph¸t ©m. Anh bat coc VÝ dô: “Chän cho c« c¸i b¸t” “C¸i b¸t cã mµu g×? Cho trÎ ph¸t ©m “C¸i b¸t mµu đỏ * Th«ng qua giê : nhËn biÕt ph©n biÖt T«i sö dông c¸c ®å dïng, ®å ch¬i cã mµu s¾c kh¸c nhau, c¸c d¹ng kÝch th-íc to nhá kh¸c nhau, ®Ó gióp trÎ dÔ nhËn biÕt, ph©n biÖt vµ g©y sù tËp trung chó ý cña trÎ. Lång ghÐp ®an xen c¸c trß ch¬i tr¸nh sù nhµm ch¸n thê ¬ víi ®å vËt. VÝ dô: ë chñ ®iÓm thùc vËt chñ ®Ò nh¸nh c¸c lo¹i rau, tiÕt NBPB “Qu¶ ®Ëu, qu¶ cµ chua mµu xanh, ®á” .T«i cho trÎ nhËn biÕt quan s¸t qu¶ ®Ëu mµu xanh, qu¶ cµ chua mµu ®á (b»ng vËt thËt). Sau ®ã t«i cho trÎ ch¬i T/C “Thi xem ai chän ®óng” c« nãi tªn qu¶ hoÆc nãi mµu s¾c trÎ gi¬ qu¶ lªn vµ ph¸t ©m nhiÒu lÇn “Qu¶ cµ chua mµu ®á”, “qu¶ ®Ëu mµu xanh”. §Ó cñng cè nhËn biÕt mµu xanh, mµu ®á t«i cho trÎ ch¬i T/C “qu¶ r¬i”: c« chuÈn bÞ c¸c qu¶ cã mµu xanh, ®á. C« vµ trÎ cïng ®äc. Qu¶ r¬i, qu¶ r¬i Qu¶ r¬i ë ®©u ? Qu¶ r¬i ë ®©y C« tung qu¶ lªn cho qu¶ r¬i xuèng, trÎ nhÆt qu¶, c« hái: “con nhÆt qu¶ mµu g×?” “qu¶ g× ®©y ?” Hay ë nh¸nh “Đồ dùng,trang phục của bé trong mùa hè”, ®Ò tµi: nhËn biÕt ph©n biÖt ,mµu ®á, mµu vµng”. T«i cho trÎ quan s¸t mũ, dép . §Ó cñng cè nhËn biÕt ph©n biÖt mµu ®á mµu vµng t«i cho trÎ ch¬i trß ch¬i “TÆng quà sinh nhật bạn búp bê”, c« nãi së thÝch cña m×nh vÒ cái mũ trÎ chän vµ ph¸t ©m vÒ mµu s¾c cña cái mũ. C« nãi “Bạn búp bê thích đôi dép” trÎ cÇm đôi dép lªn vµ nãi “Đôi dép mµu ®á”. Sau khi trÎ ch¬i trß ch¬i tÜnh t«i cho trÎ ch¬i ®an xen mét trß ch¬i ®éng “Mang quà tặng sinh nhật bạn búp bê”, đội mặt trời đỏ sẽ mang dép màu đỏ, đội mây xanh sẽ mang mũ màu 2 xanh lên tặng, khi được ch¬i c¸c trß ch¬i , trÎ tr¶ lêi nhanh, chÝnh x¸c h¬n vÒ c¸c mµu s¾c c« hái. * Th«ng qua giê lµm quen víi v¨n häc nh- kÓ chuyÖn , ®äc th¬ T«i g©y høng thó cho trÎ b»ng nhiÒu thñ thuËt kh¸c nhau: dïng tranh ¶nh, vËt thËt có màu sắc xanh, đỏ, vàng, c©u ®è, b¾t ch-íc tiÕng kªu cña con vËt. ®Ó l«i cuèn trÎ vµo giê häc say mª tÝch cùc + Th«ng qua tiÕt v¨n häc: Sö dông ®å dïng trùc quan g©y høng thó cho trÎ VÝ dô : Khi d¹y bµi th¬ “Chó gµ con” ¥ lÇn ®äc thø 2, thay v× ®äc th¬ qua tranh t«i ®· ®äc qua m« h×nh: 1 m©m trßn mµu tr¾ng, trªn m©m cã 5 - 6 chó gµ con ®ang mæ thãc, tr«ng ngé nghÜnh, ®¸ng yªu nh÷ng chó gµ nµy cã mµu xanh vµ mµu vµng, khi ®µm tho¹i víi trÎ t«i sÏ chó ý lång ghÐp tÝch hîp hái trÎ vÒ mµu s¾c cña c¸c chó gµ con: Chó gµ con cã mµu g×?, cho trÎ tr¶ lêi vµ ph¸t ©m nhiÒu lÇn: “Gµ con mµu xanh”, “Gµ con mµu vµng” * Th«ng qua tiÕt thÓ dôc vËn ®éng: T«i lång ghÐp tÝch hîp cho trÎ nhËn biÕt mµu s¾c vµ gäi tªn c¸c dông cô ®å dïng trong tiÕt häc nh-: qu¶ bãng mµu xanh(®á), Vßng mµu vµng(®á), gËy thÓ dôc mµu xanh Anh vong bong gay túi cat TD 2 * Qua tiÕt ho¹t ®éng víi ®å vËt: Qua tiÕt xếp hình t«i kh«ng chØ rÌn luyÖn kü n¨ng nh- xÕp chång , xÕp c¹nh mµ cßn tÝch hîp ®Ó nhËn biÕt ph©n biÖt mµu th«ng qua ®å dïng . §Æt c¸c c©u hái gîi më: “khèi gç mµu g×?” “khèi gç ®Ó lµm g×?”... Th«ng qua mçi nh¸nh trong chñ ®iÓm t«i chän mét mµu duy nhÊt cho trÎ ho¹t ®éng ®Ó tõ ®ã kh¾c s©u ghi nhí vÒ mµu s¾c cho trÎ về ba màu này. VÝ dô: Trong chủ điểm “gia đình thân yêu của bé ” có nh¸nh “đồ dùng gia đình”. “Xếp cái giường”T«i chän khèi cho trÎ xÕp lµ khèi mµu vµng, “Xếp cái ghế” Tôi chọn khối màu đỏ cho trẻ xếp, “Xếp ngôi nhà” tôi chọn khối màu xanh cho trẻ xếp.Trong qu¸ tr×nh trÎ xÕp t«i hái trÎ vÒ mµu s¾c vµ cho trÎ ph¸t ©m “Khèi gç mµu vµng, xanh , đỏ” Hinh anh cái giương,ghe nhà Qua tiết tạo hình tôi chọn ba màu cơ bản xanh, đỏ, vàng cho trẻ nặn nhằm gợi hỏi trẻ về màu sắc và từ đó khắc sâu ghi nhớ về ba màu này cho trẻ. Ví dụ: Tiết nặn lá tôi chọn một màu xanh cho trẻ nặn, tiết nặn quả tròn tôi chọn một màu đỏ, còn tiết nặn quả dài thì lại chọn màu vàng. 2 2.Biện pháp 2: D¹y trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt ba mµu : Xanh, ®á, vµng th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ngoµi tiÕt häc: * Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i. TrÎ ®-îc tiÕp xóc víi ®å ch¬i, c¸c sù vËt hiÖn t-îng, ®-îc thÓ hiÖn m×nh qua c¸c “vai ch¬i”. V× thÕ t«i chän nh÷ng ®å ch¬i cã mµu xanh, ®á, vµng phï hîp víi tông gãc ®Ó trÎ ch¬i, Vµ trong qu¸ tr×nh ch¬i t«i gîi hái trÎ vÒ mµu s¾c cña ®å ch¬i ®Ó trÎ tr¶ lêi. Tõ ®ã trÎ l¹i ®-îc kh¾c s©u kh¶ n¨ng ghi nhí mµu xanh, ®á, vµng. VÝ dô 1 : Trß ch¬i: “L¾p ghÐp, s÷a ch÷a, b¶o d­ìng c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng ®­êng bé” (gãc lµm quen víi thao t¸c vai - Chñ ®iÓm “Giao th«ng” ) T«i lu«n chó träng ®Õn c¸c ®å ch¬i cã mµu s¾c xanh, ®á vµng chon mua, lµm c¸c « t« b»ng ®å ch¬i cã mµu xanh, ®á, vµng. T«i lu«n t¹o ra c¸c t×nh huèng nh­ ®Æt c¸c c©u hái gîi më : “con ®ang lµm g×?” “¤ t« kh¸ch cã mµu g× ?” “¤ t« t¶i cã mµu g×?KhuyÕn khÝch trÎ nãi nhiÒu c¸c c©u “¤ t« kh¸ch mµu vµng”, “¤ t« t¶i mµu xanh” VÝ dô 2: Trß ch¬i ë gãc më(Ai th«ng minh h¬n) Tuú vµo tõng chñ ®iÓm lín vµ chñ ®Ò nh¸nh, t«i lùa chän trß ch¬i cho trÎ chñ yÕu lµ trß ch¬i nh»m gióp trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu. Nh- ë chñ ®iÓm gia ®×nh, chñ ®Ò nh¸nh “§å dïng cña bД t«i cho trÎ ch¬i trß ch¬i chän trang phôc phï hîp víi së thÝch 2 cña bÐ. Trªn ng-êi bÐ ®ang mÆc v¸y mµu g× th× cho trÎ chän v¸y ¸o cã mµu ®ã ®Ó g¾n lªn m¶ng t-êng. Trß ch¬i nµy võa kÝch thÝch t- duy s¸ng t¹o cña trÎ l¹i võa gióp trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu tèt h¬n. Hay ë chñ ®Ò nh¸nh “Con vËt sèng trong gia ®×nh” còng vËy. T«i g¾n h×nh ¶nh ba ng«i nhµ cã mµu xanh, ®á, vµng vµ yªu cÇu trÎ chän con vËt cã mµu t-¬ng øng sÏ sèng trong ng«i nhµ(chuång ) ®ã vµ g¾n lªn m¶ng t-êng phÝa t-¬ng øng. §èi víi chñ ®Ò nh¸nh “PTGT ®­êng bé” th× khã h¬n mét chót. T«i g¾n ba h×nh « t« t¶i mµu xanh, ®á, vµng lªn tr-íc vµ yªu cÇu trÎ chän h×nh vu«ng vµ h×nh ch÷ nhËt cã mµu t-¬ng øng g¾n lªn m¶ng t-êng ®Ó ghÐp thµnh h×nh « t« t¶i. 2 * Th«ng qua mäi lóc mäi n¬i Khi cho trÎ ch¬i, thÊy trÎ cÇm bÊt cø ®å ch¬i nµo trªn tay mµ cã ba mµu trªn th× t«i ®Òu hái trÎ “ Con ®ang ch¬i ®å ch¬i g×?” ®å ch¬i cã mµu g×” ®Ó trÎ tr¶ lêi. Giê ¨n, giê ngñ, t«i vui vÎ ©n cÇn, nhÑ nhµng trß chuyÖn víi trÎ. T«i giíi thiÖu thøc ¨n vµ hái: “h«m nay con ®­îc ¨n g×?” “Canh thịt nấu víi rau(cñ) g×?Củ khoai tây có mµu g×? Rau c¶i cã mµu g×? Cñ cµ rèt mµu g×?”trÎ nh¾c l¹i tªn, mµu s¾c c¸c lo¹i rau. Giê ®ãn tr¶ trÎ t«i, giê ch¬i tù do t«i trß chuyÖn gÇn gòi trÎ ®Ó n¾m b¾t ®-îc t©m lý cña tõng trÎ, khi trß chuyÖn t«i lÊy mét vµi ®å ch¬i cã mµu xanh, ®á, vµng ®Ó rÌn cho trÎ nhËn biÕt. §©y lµ thêi ®iÓm phï hîp ®Ó trß chuyÖn víi trÎ ®Æc biÖt lµ nh÷ng trÎ cã kü n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt mµu ch-a thµnh th¹o v× lóc nµy sè trÎ trong líp ®· Ýt ®i, kh«ng ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i tËp trung nhiÒu ®Õn trÎ kh¸c . VÝ dô: Vµo buæi s¸ng t«i trß chuyÖn vÒ nhánh Trường mầm non của bé th× t«i chó ý ®Õn mµu s¾c cña c¸c lo¹i đồ chơi ®Ó cho trÎ nhËn biÕt. Con biÕt nh÷ng lo¹i đồ chơi g×? Cầu trượt, bập bênh cã mµu g×?.... Vµo buæi chiÒu tr-íc khi trÎ ra vÒ t«i hái trÎ vÒ nh÷ng viÖc trÎ lµm trong ngµy: “con ch¬i trß ch¬i g×?” “nÆn ®­îc c¸i g×?” “xÕp ®­îc c¸i g×?” “cã mµu g×?”... Qua d¹o ch¬i tham quan, trÎ tiÕp xóc víi thiªn nhiªn vµ nh÷ng sù vËt, hiÖn t-îng xÈy ra xung quanh trÎ, t«i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó trÎ ®-îc quan s¸t, gîi hái ®Ó trÎ nãi lªn mµu s¾c cña sù vËt, hiÖn t-îng ®-îc nghe , nh×n thÊy. VÝ dô: Khi d¹o ch¬i ®Õn bªn c©y hoa loa kèn, T«i hái trÎ: “c©y g× ®©y?” “®©y lµ c¸i g×?” “l¸ hoa cã mµu g× ?” “ B«ng hoa loa kèn cã mµu g× ? ”. TrÎ nhËn biÕt mµu s¾c cña c©y vµ mµu cña b«ng hoa tõ ®ã khắc s©u h¬n cho trÎ vÒ kü n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt mµu xanh, ®á, vµng. Hinh anh tre qs hoa loa ken 3. Biện pháp 3: T¹o m«i tr-êng gióp trÎ nhËn biÕt tèt mµu xanh, ®á, vµng. TrÎ sèng trong m«i tr-êng tèt th× viÖc gióp trÎ nhËn biÕt mµu s¾c thuËn lîi h¬n, T«i ®· chó ý t¹o m«i tr-êng phong phó, ®a d¹ng . §å ch¬i lu«n lu«n thay ®æi t¹o sù míi mÎ, hÊp dÉn gióp trÎ lÜnh héi nh÷ng g× trÎ thÊy, qua ®ã t¹o cho trÎ sù chó ý say 2 mª, yªu thÝch t×m tßi kh¸m ph¸.Tuy nhiªn mµu cña c¸c ®å ch¬i vẫn chñ yÕu lµ c¸c mµu xanh, ®á, vµng. * T¹o m«i tr-êng häc tËp trong líp phï hîp víi chñ ®iÓm . Tuú theo chñ ®iÓm th¸ng, t«i s¾p xÕp ®å ch¬i gän gµng ®Ñp m¾t, ngang tÇm víi trÎ, thËt hÊp dÉn vµ thu hót trÎ. §å ch¬i phong phó víi nhiÒu chñng lo¹i m»u s¾c chñ yÕu cña c¸c ®ß ch¬i vÈn lµ mµu xanh, ®á, vµng, phï hîp víi tõng chñ ®iÓm. VÝ dô 1: Chñ ®iÓm nh¸nh: “Nh÷ng con vËt nu«i trong gia ®×nh” ë c¸c gãc ch¬i t«i ®· lµm nh÷ng ®å ch¬i tù t¹o tõ nh÷ng phÕ liÖu b»ng nhùa nh-: Con gµ, con vÞt, con lîn, chã mÌo. Dïng qu¶ bãng bµn háng, vá th¹ch dõa,chai lµm c¸c chó gµ xinh x¾n,cã mµu xanh, ®á, vµng B×nh dÇu géi ®Çu lµm con vÞt Vá sữa chua lµm c¸c chó lîn. èng thuèc bæ phÕ lµm con tr©u Gãc thao t¸c vai: T«i s¾p xÕp c¸c con vËt gÇn gòi ngé nghÜnh nh- con mÌo, con vÞt, con gµ, lîn, tr©u. Mét sè thøc ¨n lóa g¹o rau cá, chËu ®ùng thøc ¨n. 2 TrÎ ®-îc nh×n ng¾m, ®-îc trùc tiÕp ch¬i víi con vËt, trÎ ®-îc ®ãng vai B¸c n«ng d©n ch¨m sãc con vËt, ngoµi ra ë mäi lóc, mäi n¬i t«i gîi sù chó ý cña trÎ b»ng c¸c c©u hái: “trong líp cã nh÷ng con vËt g×?” “con mÌo cã mµu g×?” “Con gµ kªu nhthÕ nµo?” “con g× mµu ®á?” Gãc bÐ với âm nhạc: T«i chuÈn bÞ c¸c mò móa h×nh con vËt ngé nghÜnh (con gà, mèo,ếch,...) dông cô x¾c s«,phách làm bằng tre có sơn màu xanh, đỏ,vàng các micrô làm bằng ống chỉ và quả bóng bàn hỏng..... Hinh anh phach micro,mu mua Góc bé thích vận động: Tôi chuẩn bị vßng,bóng, gËy thÓ dôc, túi cát.... cã c¸c mµu xanh, ®á, vµng M«i tr-êng trong líp víi ®Çy ®ñ ®å ch¬i ®Ñp m¾t, ®-îc s¾p xÕp d-íi d¹ng më gióp t«i rÌn luyÖn lêi nãi cho trÎ thuËn tiÖn dÔ dµng h¬n. §å ch¬i ®-îc thay ®æi th­êng xuyªn ®Ó mçi ngµy ®Õn tr­êng ph¶i lµ nh÷ng “ngµy héi” cña trÎ. M¶ng t-êng chÝnh cña líp t«i cè g¾ng häc hái ®ång nghiÖp ®Ó tËn dông nguyªn phÕ liÖu lµm thËt ®Ñp, thu hót sù chó ý cña trÎ b»ng c¸c h×nh ¶nh cã mµu s¾c chñ yÕu lµ mµu xanh, ®á, vµng. C¸c ho¹ tiÕt trang trÝ líp còng ®-îc t«i chọn ba mµu c¬ b¶n trªn. * T¹o m«i tr-êng ngoµi líp. Phèi hîp víi nhµ tr-êng, t«i vµ c¸c c« gi¸o trong tr-êng ®· t¹o mét s©n ch¬i tho¸ng m¸t s¹ch sÏ gän gµng, cã v-ên hoa c©y c¶nh xanh tèt rùc rì mµu s¾c, cã v-ên 2 rau cñ qu¶ theo mïa, cã v-ên thuèc nam ®ñ c¸c lo¹i, cã gãc thiªn nhiªn ngoµi líp ®Ó trÎ t×m hiÓu kh¸m ph¸ tr¶i nghiÖm c¸c sù vËt hiÖn t-îng.M«i tr­êng “xanh, s¹ch, ®Ñp” lµ ®iÒu kiÖn rÊt tèt ®Ó tËn dông m«i tr-êng d¹y trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu mét c¸ch nhanh, chÝnh x¸c. VÝ dô: TËn dông v-ên rau, v-ên hoa, c©y c¶nh cho trÎ quan s¸t. Hinh anh vuon rau,cay canh hoa 4. Biện pháp 4: D¹y trÎ ph©n biÖt mµu th«ng qua quan s¸t trÎ ®Ó t×m hiÓu kh¶ n¨ng t- duy nhËn biÕt ph©n biÖt mµu s¾c cña trÎ. Quan s¸t trÎ lµ theo dâi trÎ cã môc ®Ých, ghi l¹i nh÷ng trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu tèt, ch-a tèt hay møc ®é ph©n biÖt mµu cña trÎ. Dùa trªn kÕt qu¶ quan s¸t nµy t«i thÊy ®-îc kh¶ n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n biÖt mµu cña tõng trÎ ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p ph¸t triÓn gióp cho trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu xanh, ®á, vµng tèt h¬n. Mçi ngµy t«i lªn kÕ ho¹ch quan s¸t 2-3 trÎ ë mét ho¹t ®éng nµo ®ã, sau mçi buæi lµm viÖc t«i dµnh ra 2-3 phót ghi l¹i nh÷ng g× quan s¸t ®-îc ë trÎ. VÝ dô 1: Quan s¸t ch¸u Nguyễn Thanh Hương Ngµy quan s¸t 10/12/2014 30 th¸ng tuæi N¬i quan s¸t: trong líp Thêi gian b¾t ®Çu tõ 9h ®Õn 9h05’ Môc ®Ých quan s¸t: Kh¶ n¨ng nhËn biÕt mµu đỏ cña trÎ. T«i cho ch¸u ch¬i ë gãc më (Ai th«ng minh). T«i chon h×nh ¶nh bÐ g¸i mÆc v¸y đỏ g¾n lªn mảng t-êng cña gãc, t«i yªu cÇu ch¸u chän v¸y ¸o mµu đỏ(ë trong mét hép ®ùng lén v¸y ¸o xanh,vàng)cho b¹n g¸i vµ g¾n lªn t-êng t-¬ng øng. + KÕt qu¶ quan s¸t trÎ nh- sau. - BÐ hiÓu ®-îc lêi nãi cña c« - BiÕt chon ®óng c¸c v¸y ¸o mµu đỏ ®Ó g¾n t-¬ng øng. - BÐ nãi ®-îc c©u 4 tõ ( V¸y ¸o mµu đỏ) VÝ dô 2: Quan s¸t ch¸u NguyÔn Yến Trang 28 th¸ng tuæi Thêi gian quan s¸t 10h ®Õn 10h10’ 2 Môc ®Ých quan s¸t: T×m hiÓu kh¶ n¨ng ph©n biÖt mµu vµng, đỏ T«i ®-a hai b«ng hoa mµu vµng vµ mµu ®á ra hái ch¸u vÒ mµu s¾c cña hai b«ng hoa. Míi ®Çu ch¸u rôt rÌ kh«ng nãi nh-ng sau ®ã ®-îc sù ®éng viªn cña c« ch¸u m¹nh d¹n tr¶ lêi nh-ng l¹ tr¶ lêi sai vÒ mµu s¾c cña hai b«ng hoa.Nh- vËy kh¶ n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n biÖt mµu cña ch¸u Trang cßn h¹n chÕ. Qua c¸c kÕt qu¶ quan s¸t nµy gióp t«i biÕt c¸ch ®iÒu chØnh ph-¬ng ph¸p ph¸t d¹y trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu xanh, ®á, vµng cho trÎ vµ lËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ phï hîp víi nhu cÇu cña tõng trÎ. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p tiÕp cËn, ph©n nhãm ho¹t ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ ho¹t ®éng theo së thÝch , kh«ng gß bã, áp ®Æt trÎ. VÝ dô: Ch¸u Hà Vy th«ng minh, nhanh nhÑn, nhËn biÕt vµ ph©n biÖt mµu tèt t«i dïng ph-¬ng ph¸p nªu g-¬ng khÝch lÖ trÎ. Ch¸u Trang rôt rÌ, kh¶ n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n biÖt mµu cña ch¸u Trang cßn h¹n chÕ t«i dïng ph-¬ng ph¸p t×nh c¶m ®éng viªn nªu g-¬ng, dµnh thêi gian tiÕp cËn trÎ nhiÒu h¬n ®Ó ch¬i cïng trÎ , trß chuyÖn víi trÎ ®Ó luyÖn kh¶ n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt mµu cho trÎ. 5. Biện pháp 5: Phèi hîp gi÷a nhµ tr-êng vµ gia ®×nh ®Ó gióp trÎ nhËn biÕt vµ ph©n biÖt 3 mµu xanh, ®á, vµng tèt. T«i tranh thñ thêi gian gÆp gì trao ®æi bµn b¹c víi phô huynh t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t gióp trÎ nhËn biÕt ph©n biÖt mµu xanh, ®á, vµng ®Ó gióp ®ì khi trÎ ë nhµ. Vµo ®Çu chñ ®iÓm t«i lªn kÕ ho¹ch c¸c néi dung ch-¬ng tr×nh häc cña bÐ. Giê ®ãn, tr¶ trÎ, t«i nh¾c phô huynh ®Õn xem ®Ó phô huynh biÕt ë líp con häc nh÷ng g×. Vµ trao đổi với phô huynh trong chñ ®iÓm ®ã con häc cÇn nh÷ng ®å dïng g× cã mµu s¾c g×? ®Ó nÕu phô huynh cã ®iÒu kiÖn th× mua cho con häc ë nhµ còn nÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn th× phô huynh cã thÓ tËn dông ®å dïng tõ thiªn nhiªn, đồ dùng sẵn có ở nhà gióp con nhËn biÕt tèt khi ë nhµ. VÝ dô: Chñ ®iÓm nh¸nh “§å dïng gia ®×nh” T«i trao ®æi thèng nhÊt víi phô huynh vÒ mét sè biÖn ph¸p ph¸t gióp ®ì trÎ nhËn biÕt mµu xanh dá vµng khi ë nhµ nh-: tËn dông thêi gian ë nhµ, mäi lóc mäi n¬i nh-: khi nÊu ¨n, t¾m giÆt, cho trÎ ¨n, cho trÎ ngñ,®Ó hái trÎ vÒ nh÷ng ®å dïng cã mµu s¾c xanh, ®á, vµng mµ ë trong nhµ s½n cã ®Ó trÎ tr¶ lêi VÝ dô : Tr-íc khi th¸i hoặc, nÊu rau củ, ng-êi mÑ cho trÎ xem vµ hái trÎ: “Rau ( củ) g× ®©y con?” “L¸ rau cã mµu g×?” “cñ cµ rèt cã mµu g×?...?” VÝ dô : Tr­íc khi ¨n ng­êi mÑ trß chuyÖn giíi thiÖu vÒ ®å dïng (b¸t, ®òa, th×a): “c¸i g× ®©y con?” “Hoa trªn ®Üa cã mµu g×?” “thøc ¨n ®ùng vµo ®©u?” nh- vËy ng-êi mÑ gióp trÎ nhËn biÕt, gäi tªn, mµu s¾c ®å dïng mét c¸ch râ rµng chÝnh x¸c. 2 Gióp phô huynh s-u tÇm c¸c mÉu ®å ch¬i ®¬n gi¶n dÔ lµm ®Ó hä cã thÓ tËn dông nh÷ng nguyªn phÕ liÖu cã mµu s¾c xanh, ®á vµng s½n cã ë trong nhµ ®Ó lµm ®å ch¬i cho con. Phèi hîp víi nhµ tr-êng tæ chøc c¸c buæi häp phô huynh, tæ chøc c¸c tiÕt d¹y mÉu mêi phô huynh ®Õn dù ®Ó phô huynh biÕt râ h¬n vÒ kh¶ n¨ng ph©n biÖt ba mµu cña con em m×nh, tõ ®ã ®Ó hä cã kÕ ho¹ch tËp luyÖn cho trÎ nhÊt lµ nh÷ng trÎ ph©n biÖt mµu cßn yÕu. PHẦN III- KÕt LUẬN I. Kết quả nghiên cứu Tr-íc khi ch-a thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nµy, kh¶ n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt ba mµu xanh, ®á, vµng cßn nhiÒu h¹n chÕ, kh¶ n¨ng cña trÎ kh«ng ®ång ®Òu. Nh-ng trong qu¸ tr×nh t×m tßi suy nghÜ vµ thùc hiÖn t¹i líp t«i phô tr¸ch ®· thu ®-îc kÕt qu¶ rÊt kh¶ quan. TrÎ høng thó tÝch cùc say mª häc tËp, kh¶ n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt ba mµu trªn cña trÎ qua tõng giai ®o¹n ®ång ®Òu h¬n. Dï th¸ng tuæi kh¸c nhau, nh-ng kh¶ n¨ng nhËn biªt ph©n biÖt mµu xanh, ®á, vµng cña c¸c ch¸u rÊt tèt. Sau 1 năm học thìn kết quả trẻ lớp tôi nhận biết 3 màu tăng lên đáng kể Bảng 2: TT 1 2 3 4 5 Néi dung TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua ho¹t ®éng cã chñ ®Ých TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua ho¹t ®éng ngoµi tiÕt häc TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua t¹o m«i tr-êng TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua ho¹t ®éng quan s¸t trÎ TrÎ nhËn biÕt, ph©n biÖt mµu th«ng qua phèi kÕt hîp gi÷a nhµ tr-êng vµ gia ®×nh Số trẻ đạt Tỉ lệ Số trẻ chưa đạt Tỉ lệ 30 83,3 % 6 16,7% 25 69,4% 11 30,6% 27 75% 9 25% 26 72,2% 10 28,8% 31 86,1% 5 13,9% 2 II- Bài học kinh nghiệm Qua qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y trong nhãm trÎ, t«i ®· rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm sau: - Gi¸o viªn ph¶i cã n¨ng lùc s­ ph¹m, yªu nghÒ, mÕn trÎ. Lu«n lµ ng­êi “mÑ hiÒn” gÇn gñi víi trÎ nãi nhÑ nhµng. - Ph¶i kiªn tr× trong viÖc söa sai, luyÖn kh¶ n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt mµu c¬ b¶n cho trÎ. - Ph¶i biÕt c¸ch t¹o m«i tr­êng trong vµ ngoµi líp “xanh, s¹ch, ®Ñp” th©n thiÖn . T¹o nhiÒu c¬ héi ®Ó kÝch thÝch niÒm say mª t×m tßi kh¸m ph¸ ë trÎ - Th-êng xuyªn gÇn gòi trÎ, quan s¸t, trß chuyÖn víi trÎ ®Ó biÕt kh¶ n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt mµu cña trÎ qua tõng giai ®o¹n. - Sö dông c¸c ®å dïng trùc quan sinh ®éng mang mµu ®Æc tr-ng c¬ b¶n cña tuæi nhµ trÎ : Xanh, ®á, vµng. Khi ®Æt c©u hái cÇn ng¾n gän vµ ë d¹ng c©u hái më ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc chñ ®éng cña trÎ, cho trÎ ®-îc nãi nhiÒu. - Thùc hiÖn ph-¬ng ch©m “ Häc mà ch¬i, ch¬i mµ häc” , lÊy trÎ lµm “trung t©m” cho mäi ho¹t ®éng. - T¹o gãc më ®Ó trÎ ®-îc ch¬i vµ luyÖn tËp. - CÇn cã sù phèi hîp gi÷a phô huynh víi c« gi¸o ®Ó thèng nhÊt ph-¬ng ph¸p rÌn luyÖn kh¶ n¨ng nhËn biÕt ph©n biÖt mµu xanh , ®á ,vµng cho trÎ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p mµ t«i thÊy hiÖu qu¶. §©y lµ nh÷ng kinh nghiÖm t«i rót ra ®-îc qua ®Ò tµi “Một sè biÖn ph¸p gióp trÎ 24 – 36 th¸ng nhËn biÕt, ph©n biÖt tèt ba mµu xanh, ®á, vµng”. III. Một số kiến nghị - Sau khi thực hiện đề tài tôi có 1 số kiến nghị sau: + Đè nghị phòng giáo dục huyện thường xuyên tổ chức các buổi chuyên đề để cho các đồng chí giáo viên học hỏi + Kính mong các cấp lãnh đạo giúp đỡ bổ sung các trang thiết bị đồ dùng đồ chơi Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Dân Hòa, ngµy 25 th¸ng 4 n¨m 2015 Ng-êi viÕt 2 Lương Thị Hiên 2