Tài liệu Skkn một số kinh nghiệm chỉ đạo thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ 0 – 6 tuổi theo chương trình giáo dục mầm non mới ở trường mầm non hồng thái đông

1 MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH CHĂM SÓC GIÁO DỤC TRẺ TỪ 0 – 6 TUỔI THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC MẦM NON MỚI Ở TRƯỜNG MẦM NON HỒNG THÁI ĐÔNG I. Đặt vấn đề Ngày nay việc nâng cao chất lượng giáo dục là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu trong xã hội. Trong bối cảnh toàn ngành giáo dục và đào tạo đang nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động học tập mà phương pháp dạy học là cách thức hoạt động của giáo viên trong việc tổ chức hoạt động học tập nhằm giúp học sinh chủ động đạt các mục tiêu dạy học. Nghị quyết TW2 Ban chấp hành TW khoá VIII đã chỉ rõ nhiệm vụ quan trọng của ngành Giáo dục và đào tạo là: “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp giáo dục tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học”. Trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, giáo dục được xác định ở vị trí là “ Quốc sách hàng đầu”. Giáo dục phải tạo bước chuyển biến cơ bản về chất lượng theo hướng tiếp cận với trình độ tiên tiến của thế giới, phù hợp với thực tế thực tiễn ở Việt Nam. Phục vụ thiết thực cho sự phát triển kinh tế xã hội đất nước. Phấn đấu đưa nền giáo dục nước ta thoát khỏi tình trạng lạc hậu trên một số lĩnh vực so với các nước phát triển trong khu vực. Năm 2010 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án Đề án Phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em năm tuổi giai đoạn 2010 -2015 Để đáp ứng được những yêu cầu, mục tiêu phát triển mới của đất nước và của ngành. Việc chỉ đạo thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới của giáo dục mầm non là một yêu cầu cấp thiết của nước ta trong giai đoạn công nghiệp hoá - hiện đại hoá, nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục mầm non. 1. Cơ sở lý luận: Giáo dục mầm non là một ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục Quốc dân, nó chiếm vị trí quan trọng, có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt 2 nền móng cho việc hình thành nhân cách con người mới XHCN, chuẩn bị những điều kiện cần thiết bước vào học phổ thông. Giáo dục có tầm quan trọng rất lớn đối với con người nhất là tuổi mầm non khi mới đến trường, đòi hỏi những nhà giáo dục trẻ là những con người có đạo đức, mẫu mực có trình độ, yêu nghề mến trẻ. Bởi thế cho nên nhà Bác học Comenxitky nói: “ Thời thơ ấu là thời kỳ quan trọng nhất của đời người đó không phải là chuẩn bị cho cuộc sống thực sự, đứa trẻ hôm nay sau này trở thành người như thế nào nó phụ thuộc vào ai là những người dìu dắt em trong những năm thơ bé, thế giới quanh em đi vào trái tim và khối óc em ra sao”. Trong thời đại xã hội đang phát triển và đổi mới đòi hỏi chúng ta phải đổi mới giáo dục để đào tạo ra những con người mới phải có tri thức khoa học tốt để vươn lên cùng với sự phát triển của xã hội. “ Vì lợi ích mười năm trồng cây Vì lợi ích trăm năm trồng người” Muốn đạt được mục tiêu giáo dục mầm non thì trước hết phải quan tâm đến chỉ đạo chuyên môn. Hoạt động chuyên môn có tầm quan trọng rất lớn trong nhà trường quyết định phần lớn chất lượng chuyên môn ở trường mầm non đang hướng tới trường chuẩn Quốc gia là vấn đề quan trọng và là mũi nhọn mà nhà trường chúng tôi đang đặt ra trong giai đoạn hiện nay. Đổi mới giáo dục nói chung và đổi mới giáo dục mầm non nói riêng có mối quan hệ mật thiết với nhau. Trong nghị quyết Trung ương 2 và chiến lược giáo dục mầm non từ nay đến năm 2020 của giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân ở nước ta. Góp phần hình thành và phát triển nhân cách trẻ, giáo dục mầm non một mặt đáp ứng các nhu cầu phát triển tổng thể hài hoà của trẻ về thể lực, ngôn ngữ, nhận thức tình cảm xã hội, mặt khác chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ đến trường Tiểu học. Chính vì vậy những nội dung trong đổi mới hình thức tổ chức giáo dục giáo viên cần phải có cơ sở khoa học giáo dục tích hợp với chủ đề nhìn nhận thế giới tự nhiên, xã hội và con người như một thể thống nhất không tách rời nhau. Trong khi nuôi phải tính đến dạy và trong khi dạy phải quan tâm đến nuôi, lồng ghép, đan cài các hoạt động của trẻ, trong đó chơi là hoạt động chủ đạo. 3 Chơi là một hoạt động vốn mang tính tính hợp và chính trong hoạt động vui chơi trẻ tiếp thu kinh nghiệm xã hội ở nhiều góc độ, nhiều lĩnh vực khác nhau, là những kinh nghiệm mang tính tích hợp cần cho cuộc sống của trẻ. Giáo viên cần nắm vững những vấn đề hoạt động học tập của trẻ mẫu giáo, được thiết lập theo hướng tích hợp chủ đề lôgíc. Xây dựng chủ đề gần gũi với cuộc sống của trẻ, linh hoạt trong việc lựa chọn và tổ chức những hoạt động giáo dục phù hợp với điều kiện của lứa tuổi, điều kiện của địa phương để khám phá và làm ra những sản phẩm mới mang tính sáng tạo. Trên cơ sở đánh giá thường xuyên hoạt động dạy và học trên các mục tiêu, yêu cầu đề ra trong chủ đề và các mặt phát triển chung của trẻ ở từng độ tuổi. 2. Cơ sở thực tiễn: Trẻ em ở độ tuổi mẫu giáo đang trong thời kỳ tiền thao tác, chức năng sinh lý và tâm lý chưa phân hoá rõ rệt.Do vậy trẻ chưa thể lĩnh hội tri thức khoa học theo các môn học riêng biệt mà chỉ có thể tiếp nhận văn hoá theo các hình thức mang tính tích hợp theo chủ đề hoặc chủ điểm...Do vậy quan điểm chỉ đạo của ngành đưa ra những nội dung, hình thức đổi mới cho lứa tuổi mầm non từ nhà trẻ đến mẫu giáo lớn là đúng. Thực hiện kế hoạch triển khai của sở giáo dục Quảng Ninh, Phòng giáo dục huyện Đông Triều. Trường mầm non Hồng Thái Đông đang chỉ đạo, thực hiện đại trà đối với các độ tuổi từ 0- 6 tuổi theo chương trình giáo dục mầm non mới. Trên cơ sở thực hiện đồng bộ từ nhà trẻ đến lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi theo chương trình giáo dục mầm non mới. *Dựa trên cơ sở sư phạm: Sự phát triển của trẻ ở lứa tuổi mầm non mang tính tổng thể rất nhạy cảm với mọi tác động. Vì vậy chương trình giáo dục mầm non trước hết phải đảm bảo sự cân đối và hài hoà giữa các mặt chăm sóc sức khoẻ, an toàn, nuôi dưỡng và giáo dục cần đảm bảo các nội dung, tác động đến trẻ phải tích hợp đúng đắn và đúng lúc, tức là phải phù hợp với độ tuổi của trẻ. 4 Nhà trẻ, lớp mẫu giáo là một loại hình đặc biệt khác với trường phổ thông cả về nội dung, phương pháp và hình thức các hoạt động giáo dục. Quá trình giáo dục được tổ chức gần gũi với cuộc sống gia đình, bổ xung cho môi trường gia đình. Quá trình chăm sóc giáo dục trẻ được tổ chức thông qua các hoạt động. Trong đó hoạt động chủ đạo là con đường chủ yếu để hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ, trẻ vừa là sản phẩm vừa là chủ thể tích cực hoạt động. Những kinh nghiệm tri thức của trẻ là sản phẩm từ chính hoạt động trực tiếp trẻ với đồ vật, với thế giới tự nhiên và xã hội gần gũi, xung quanh mối quan hệ dạy và học, giáo viên cần nắm được những đặc điểm của trẻ. +Trẻ học tốt nhất khi các nhu cầu vật chất và an toàn tâm lý được đáp ứng. +Trẻ em xây dựng lên tri thức. +Trẻ em học thông qua sự giao tiếp xã hội với những người lớn và bạn bè. +Việc học của trẻ đi theo một chu kỳ liên tục bắt đầu từ làm quen, biết rồi, chuyển sang tò mò, khám phá, tìm hiểu, cuối cùng là sử dụng. +Trẻ học qua chơi ( chơi mà học). +Sự quan tâm hứng thú và những mong muốn hiểu biết sẽ tạo ra động cơ học của trẻ. +Sự phát triển và việc học của trẻ không hoàn toàn giống nhau, được đặc trưng bởi sự khác nhau của cá thể. * Cơ sở giáo dục: Dựa trên quan điểm sư phạm tích hợp nhìn nhận thể giới tự nhiên, xã hội và con người như là một thể thống nhất, nó đối lập với cách nhìn nhận chia cắt, tách rời các sự vật hiện tượng. Quan điểm tích hợp cho rằng tích hợp không chỉ là đặt cạnh nhau, liên kết với nhau mà là xâm nhập đan xen các đối tượng hay các bộ phận của một đối tượng vào nhau, tạo thành một chỉnh thể. Trong đó không những các giá trị của từng bộ phận được bảo tồn và phát triển, mà đặc biệt là ý nghĩa thực tiễn của toàn bộ cái chỉnh thể đó được nhân lên. Quan điểm tích hợp trong giáo dục mầm non hiểu theo cách nhìn nhận như trên được thể hiện ở một số điểm: 5 Quan điểm giữa việc chăm sóc và giáo dục.Lồng ghép đan cài các hoạt động ( hoạt động vui chơi là chủ đạo). Quan điểm tích hợp thì xây dựng chương trình giáo dục mầm non phải xuất phát từ yêu cầu hình thành những năng lực chung, hình thành nhân cách ban đầu của trẻ. Dạy học phân hoá, dạy học nêu vấn đề, dạy học tìm hiểu môi trường xung quanh, dạy học tích hợp. Để trẻ tiếp nhận kiến thức phát huy được khả năng tư duy sáng tạo, linh hoạt, tìm tòi, tìm kiếm, giải quyết các vấn đề trong thực tiễn và cuộc sống của trẻ. Vì vậy tôi chọn đề tài: “ Một số kinh nghiệm chỉ đạo thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ 0 – 6 tuổi theo chương trình giáo dục mầm non mới ở trường mầm non Hồng Thái Đông”. II. Nội dung vấn đề nghiên cứu 1. Thực trạng của trường Trường mầm non Hồng Thái Đông nằm trên địa bàn xã Hồng Thái Đông điểm cuối của Huyện Đông Triều là một xã vùng xa, nhân dân chủ yếu làm nghề nông nghiệp. Học sinh của trường phần lớn là con em của các gia đình làm nghề nông nghiệp, một số là con em cán bộ, giáo viên, bộ đội, buôn bán nên gặp nhiều hạn chế trong quá trình học tập. * Biên chế của trường năm học 2011- 2012 như sau: Tổng số lớp: 12 nhóm lớp: = 337 cháu. Trong đó: + Lớp 5 tuổi: 4 lớp = 94 cháu. + Lớp 4 tuổi: 4 lớp = 133 cháu. + Lớp 3 tuổi: 1 lớp = 20 cháu + Nhóm trẻ: 3 nhóm = 90 cháu. * Tình hình đội ngũ - Tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường là: 41 đồng chí. + Ban giám hiệu : 04 đồng chí + Giáo viên : 27 đồng chí + Nhân viên: 10 đồng chí 6 - Trình độ đào tạo: + Đại học: 08 đồng chí + Cao đẳng: 07 đồng chí + Trung cấp: 26 (trong đó đang học đại học 6 đ/c) Trường có đội ngũ cán bộ giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, số giáo viên đứng lớp có trình độ chuyên môn vững vàng. Cơ sở vật chất đã đảm bảo yêu cầu tối thiểu cho việc dạy và học. Công tác chăm sóc giáo dục đã đi vào nền nếp. Chất lượng nuôi dưỡng đảm bảo vệ sinh, trẻ ăn đủ, ăn đúng khẩu phần ăn đủ dinh dưỡng, trẻ kênh bình thường đạt 96 % giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng xuống 3%. Chất lượng giáo dục: Nhà trường đã thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục theo chương trình giáo dục mầm non mới đại trà cho tất cả các độ tuổi từ nhà trẻ đến mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Sau 2 năm học: 2010 -2011 và 2011 - 2012 khi thực hiện đồng bộ chương trình mới đối với tất cả các độ tuổi. Chúng tôi xây dựng kế hoạch cho năm học 2011 – 2012 và có những phương pháp thực hiện như sau: 2. Phương pháp nghiên cứu: Xuất phát từ cơ sở lý luận và cơ sở thực trạng trong việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng tích hợp chủ đề: “ Lấy trẻ làm trung tâm, giáo viên giữ vai trò chủ đạo”. Chúng tôi sử dụng các nhóm phương pháp sau: 1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết, để thu thập thông tin, phân tích tổng hợp, xử lý tư liệu, tài liệu. 2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn, để điều tra, quan sát, khảo sát thực trạng phương pháp giảng dạy của giáo viên trường mầm non Hồng Thái Đông Huyện Đông Triều. 3. Một số biện pháp chỉ đạo thực hiên chương trình chăm sóc giáo dục trẻ theo chương trình giáo dục mầm non mới ở trường mầm non Hồng Thái Đông Sau hai năm chỉ đạo thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ theo chương trình giáo dục mầm non mới. Chúng tôi nhận thấy chương trình có nhiều ưu điểm so với chương trình cải cách cụ thể: 7 Tích cực hoá hoạt động của trẻ, trẻ được tự khám phá bằng các giác quan, chú trọng giáo dục cá nhân kết hợp giáo dục trong nhóm, lớp giữa hoạt động chung và hoạt động góc, tăng cường giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ. Giáo viên linh hoạt, sáng tạo, không bị gò bó khi tổ chức các hoạt động cho trẻ nhất là hoạt động chung có mục đích học tập và hoạt động góc chơi, giáo viên có thể sử dụng tối đa nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để làm phong phú các hoạt động của trẻ, gây được sự chú ý của trẻ, trẻ ham học, nghiên cứu, tìm tòi, khám phá, giao tiếp ngôn ngữ tình cảm. Trong quá trình chỉ đạo thực hiện chương trình chúng tôi đưa ra một số kinh nghiệm sau: a.Về nhận thức: Muốn chỉ đạo thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục mầm non mới, trước hết phải làm thay đổi nhận thức của giáo viên trong nhà trường, hiểu tầm quan trọng của việc đổi mới. -Tham gia tích cực và làm thay đổi cách suy nghĩ, xây dựng kế hoạch thực hiện. -Tuyên truyền cho các bậc phụ huynh hiểu về việc nhà trường thực hiện đổi mới cùng tham gia với nhà trường trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. -Tham mưu với chính quyền địa phương hiểu về quan điểm đổi mới chương trình chăm sóc giáo dục, quan tâm đầu tư cơ sở vật chất cho các cháu, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động theo chương trình mới. b, Chỉ đạo thực hiện chương trình: Để chỉ đạo tốt việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới. Ban giám hiệu nhà trường nghiên cứu kỹ, tìm hiểu, nắm bắt được nội dung chương trình cho các độ tuổi, sau khi nghiên cứu chúng tôi thấy rõ những điểm mới trong chương trình giáo dục mầm non mới. Đó là chương trình được biên soạn theo từng chủ điểm với 5 lĩnh vực phát triển có quan hệ lồng ghép giữa các mặt giáo dục, cách tổ chức hoạt động chung có mục đích học tập ở một số lĩnh vực phát triển có giảm về số lượng. VD: Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ (môn làm quen với văn học và môn LQV chữ cái); Lĩnh vực phát triển thẩm mĩ ( môn âm nhạc).Tuy số tiết có giảm song nội dung yêu cầu của tiết học vẫn đảm bảo. 8 Muốn việc thực hiện chương trình có hiệu quả, không bị gián đoạn trước tiên phải ổn định công tác nhân sự. Ngay từ đầu năm học mới tôi tham mưu với đồng chí Hiệu trưởng trong việc phân chia nhóm lớp, sắp xếp lớp học, bố trí giáo viên người có kinh nghiệm đi kèm với giáo viên mới ít kinh nghiệm, sắp xếp phải phù hợp với điều kiện hoàn cảnh và năng lực chuyên môn của từng giáo viên. Vào đầu năm học tôi lên kế hoạch cụ thể cho hoạt động chuyên môn của trường.Sau khi lên kế hoạch xong tôi tổ chức buổi sinh hoạt chuyên môn với hội đồng giáo viên để thống nhất kế hoạch cho toàn thể giáo viên để giáo viên tự lên kế hoạch hoạt động theo tháng, tuần, ngày cho từng nhóm lớp mình phụ trách. Kế hoạch phải phù hợp với thực tiễn của địa phương mình, của trường, lớp mình. Chỉ đạo 100% các nhóm, lớp thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới. Hướng dẫn giáo viên soạn bài phù hợp với kế hoạch chuyên môn.Tôi duyệt kế hoạch giáo dục của giáo viên mỗi tuần một lần, góp ý kiến cụ thể cho từng giáo viên. Bồi dưỡng cho giáo viên cách xây dựng mạng nội dung, mạng hoạt động, lên kế hoạch hoạt động góc, hoạt động chung và hướng dẫn cho giáo viên khai thác triệt để nội dung của bài dạy sao cho không gò bó, áp đặt trẻ. Để hoạt động chung có mục đích học tập đạt kết quả cao, khi dạy giáo viên cần cần tận dụng mọi hoàn cảnh để khơi gợi vốn kinh nghiệm, kỹ năng sẵn có của trẻ và dạy trẻ mọi lúc, mọi nơi. Ngoài ra giáo viên phải hiểu được hoạt động góc là hoạt động nối tiếp hoạt động chung có mục đích học tập. Trẻ vẫn được nhập vai thể hiện theo ý đồ và mong muốn, khả năng của mình đồng thời trẻ được tham gia vào việc chung.Ở mỗi chủ đề đồ dùng đồ chơi, dụng cụ, cách trang trí lớp phải làm nổi bật được chủ điểm, chủ đề đang thực hiện. c. Chỉ đạo giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy. Đổi mới phương pháp giảng dạy là quá trình phối hợp linh hoạt và hợp lý những kinh nghiệm, thành tựu sử dụng, điều kiện cơ sở vật chất và cải tiến các phương pháp dạy học của đội ngũ giáo viên. Đổi mới phương pháp nhằm tích cực hoá các hoạt động dạy học, khuyến khích giáo viên chủ động, sáng tạo, dạy học tập trung vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để phát triển mọi khả năng của trẻ, tổ chức hướng dẫn trẻ học tập bằng cách tự phát hiện khả năng của mình và có niềm tin trong lao động, học tập. 9 Với những hiểu biết của bản thân về phương pháp giảng dạy tôi đã đặt ra những yêu cầu cho giáo viên khi tổ chức một giờ hoạt động như sau: Tổ chức tiết dạy: * Đối với giáo viên. - Nghiên cứu kỹ bài soạn và phân tích sư phạm bài dạy cụ thể là: - Soạn kế hoạch giáo dục, xác định trọng tâm kiến thức, kỹ năng bài học và các hình thức tổ chức hoạt động trong tiết dạy - Chuẩn bị hệ thống câu hỏi, những nội dung khó, mục đích giải quyết ở lớp. Dự kiến những tình huống ở trẻ và cách khắc phục - Chọn hình thức tổ chức tiết học phù hợp với điều kiện CSVC của lớp phù hợp với đề tài dạy và lĩnh vực đã chọn - Để tổ chức một tiết dạy phải tuỳ nội dung và mục đích cụ thể của bài dạy để xác định cách tổ chức hoạt động cho trẻ làm thế nào để có kết quả cao nhất VD: Nếu mục đích của bài dạy chủ yếu rèn kỹ năng thì coi trọng cách học cá nhân của trẻ. - Cần phải giúp giáo viên hiểu được đổi mới phương pháp không có nghĩa là loại bỏ hoàn toàn phương pháp cũ mà về cơ bản vẫn phải tuân thủ các bước trong suốt tiến trình của tiết học, vẫn phải dựa trên cơ sở phương pháp dạy đặc trưng các bộ môn. Đổi mới phương pháp là cách học “ Lấy trẻ làm trung tâm” dưa trên sự hiểu biết, hứng thú nhu cầu của trẻ mà ta đưa ra nội dung bài dạy, kiến thức sao cho phù hợp với trẻ. Hình thức tổ chức tiết học đa dạng, phong phú tuỳ vào sự sáng tạo của giáo viên để tiết học trở lên nhẹ nhàng, không gò bó, áp đặt trẻ theo đúng tính chất: “ Học mà chơi, chơi mà học” của trẻ mầm non. - Để giúp giáo viên hiểu sâu sắc vấn đề đổi mới phương pháp và đối chiếu giữa kiến thức sách vở với thực tiễn tôi đã xây dựng và tổ chức cho giáo viên dự giờ các tiết mẫu, thông qua các tiết mẫu, tôi cho giáo viên thảo luận, phân tích cụ thể các tiết dạy đó là: tiết dạy đã đổi mới chưa? đổi mới ở chỗ nào? có gì khác so với cách dạy khác và tiết dạy đó thực sự mang lại hiệu quả chưa?... Đồng thời qua những lần dự giờ trên lớp tôi cũng nhận xét rất cụ thể, chỉ cho giáo viên thấy những mặt được và những mặt hạn chế của giáo viên trong việc vận dụng phương pháp vào quá trình giảng dạy. 10 Qua đó giúp giáo viên hiểu sâu hơn về về đổi mới phương pháp thực sự mang lại hiệu quả cho giáo viên trong quá trình tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục, giúp giáo viên chủ động, mạnh dạn, tích cực, sáng tạo hơn trong hoạt động giảng dạy. * Đối với trẻ: - Phải khuyến khích trẻ mạnh dạn tham gia các hoạt động cùng cô, giúp trẻ tự tin trong giao tiếp. Tạo sự gần gũi giữa cô và trẻ, tạo tâm thế thoải mái cho trẻ khi bước vào hoạt động - Giúp trẻ chủ động, tích cực trong quả trình chiếm lĩnh tri thức, tạo cơ hội cho tất cả các trẻ đều được tham gia vào quá trình nhận thức, tìm tòi, khám phá tri thức, trẻ được thể hiện sự hiểu biết, suy nghĩ của trẻ thông qua các hoạt động cụ thể. d, Đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho chương trình mới. Trước hết ban giám hiệu cần nghiên cứu kỹ những gợi ý về bố trí sắp xếp trang trí góc chơi theo từng chủ điểm (theo sách hướng dẫn thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 tuổi của vụ giáo dục mầm non). Bên cạnh đó chúng tôi nắm bắt những kiến thức qua lớp bồi dưỡng hè hàng năm do Sở giáo dục,Phòng giáo dục tổ chức. Chúng tôi kiểm tra đồ dùng đồ chơi của các lớp,đánh dấu vào từng loại đồ chơi,đồ dùng đã có của lớp và ghi những đồ dùng đồ chơi còn thiếu ở các góc chơi cần phải trang bị. Vào đầu năm học chúng tôi dự kiến xây dựng kế hoạch mua sắm trang thiết bị đồ dùng cho cô và trẻ theo từng chủ điểm, trước khi xây dựng chúng tôi xem xét những đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị nào cần mua sắm trước còn đồ dùng nào sẽ mua sắm sau. Ngoài những đồ dùng, đồ chơi , trang thiết bị mua sắm chúng tôi còn có những đồ dùng tự tạo bằng cách khuyến khích giáo viên sưu tầm lựa chọn những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương như vải vụn, vỏ bao thuốc lá, mẩu gỗ, giấy vụn, vỏ ốc, vỏ trứng, bẹ dừa, vỏ don hến, bẹ chuối vỏ lạc... tạo thành những đồ dùng đồ chơi ngộ nghĩnh. Ví dụ: Vỏ bao thuốc, vỏ diêm làm tầu- xe, bẹ chuối làm thuyền, vỏ trứng làm con lật đật... để đưa vào các góc chơi. Những đồ dùng, đồ chơi các cô tự tạo đều có thẩm mỹ đẹp,đảm bảo an toàn, trẻ rất thích và hứng thú khi chơi. 11 Tham gia lao động dọn vệ sinh trường, lớp, trồng cây xanh bóng mát tạo môi trường học tập an toàn cho trẻ… d, Bồi dưỡng nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên qua hoạt động chuyên môn: Phương pháp dạy học là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả dạy học. Bởi vậy mỗi giáo viên cần nắm vững tinh thần đổi mới hình thức tổ chức để áp dụng vào từng môn, từng bài, từng lớp cho phù hợp. Do đó việc bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên được ban giám hiệu hết sức coi trọng. Chúng tôi đã tiến hành theo các nội dung sau: * Xây dựng kế hoạch tập thể và cá nhân. Làm việc có định hướng có nền nếp thì bao giờ cũng mang lại hiệu quả cao. Trên cơ sở kế hoạch chung của nhà trường, các tổ chuyên môn, các cá nhân tự xây dựng kế hoạch chuyên môn cho mình. Trong đó phải thể hiện được các chỉ tiêu phấn đấu như tỉ lệ soạn giáo án tốt, khá, trung bình là bao nhiêu? số giờ dự trong một học kì, trong một năm, số giờ thao giảng, chất lượng chăm sóc giáo dục- các biện pháp để thực hiện các chỉ tiêu đó. Qua kế hoạch người cán bộ quản lý sẽ góp ý kiến về chỉ tiêu biện pháp để thực hiện . Đây cũng là hình thức bồi dưỡng nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục. Bởi lẽ, người quản lý không xây dựng được kế hoạch từ đầu năm, không kiểm tra, góp ý và giám sát việc thực hiện kế hoạch thì giáo viên sẽ tuỳ tiện không đầu tư vào bài giảng và cũng không chú ý đến chất lượng giáo dục... như vậy kế hoạch là hướng và là thước đo chất lượng công tác chăm sóc giáo dục mà người giáo viên cần vươn tới. Người quản lý phải trú trọng xây dựng kế hoạch và kiểm tra việc thực hiện kế hoạch của tổ chuyên môn và giáo viên. * Chỉ đạo đội ngũ tổ trưởng. Ban giám hiệu chỉ đạo các tổ trưởng chuyên môn là lực lượng chủ yếu để tiến hành bồi dưỡng chuyên môn cho các thành viên trong tổ. Qua thăm lớp dự giờ, tổ phải phân loại được chất lượng giáo viên và nắm được tình hình vận dụng đổi mới hình thức tổ chức giảng dạy để lên kế hoạch bồi dưỡng một cách cụ thể. 12 Ban giám hiệu chỉ đạo sát sao hình thức và nội dung sinh hoạt chuyên môn, đi sâu vào tháo gỡ từng vướng mắc của chị em giáo viên trong quá trình thực hiện chương trình mới. Ban giám hiệu chỉ đạo các tổ trưởng kiểm tra và ký giáo án hàng tuần để giám sát việc soạn bài trước 3 ngày khi lên lớp của giáo viên. tránh tình trạng dạy không có giáo án và việc dạy chay không có đồ dùng phù hợp với hoạt động đó. * Bồi dưỡng giáo viên : Đối với giáo viên ban giám hiệu chúng tôi chọn những giáo viên đã có trình độ, kinh nghiệm thực hiện chương trình theo chương trình cải cách để giáo viên so sánh, nắm bắt những thay đổi của chương trình giáo dục mầm non mới tiếp cận được nhanh hơn. Bồi dưỡng giáo viên qua các lớp nghiệp vụ hè, qua dự giờ đồng nghiệp, qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, qua phong trào thi đua... cán bộ quản lý cần khơi dậy nhu cầu ý thức áp dụng đổi mới phương pháp dạy học để giáo viên tự xác định đổi mới hình thức, phương pháp, tự bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn của mình. Vào đầu năm học chúng tôi tổ chức họp hội đồng chuyên môn, dự thảo kế hoạch hoạt động của hội đồng chuyên môn trong một năm học. Xây dựng các tiết dạy mẫu hàng tháng trong năm, phân công giáo vien phụ trách từng mảng bộ môn và phân công tiết dạy mẫu hàng tháng, xây dựng kế hoạch sinh hoạt chuyên môn hàng tháng dựa trên kế hoạch của nhà trường. Dự giờ thao giảng có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên. qua dự giờ thao giảng cả người dạy và người dự đều rút ra được những kinh nghiệm về chuyên môn cho mình. Qua dự giờ người quản lý nắm được chất lượng chuyên môn của giáo viên để từ đó có kế hoạch chỉ đạo kịp thời. Ban giám hiệu có thể dự giờ của giáo viên theo kế hoạch, cũng có thể dự giờ đột xuất nếu thấy cần thiết. Sau khi dự giờ phải rút ra kinh nghiệm trực tiếp, kịp thời, ý kiến góp ý sâu sắc có tính thuyết phục để người dạy hiểu và tiếp thu những điều mới bổ ích làm phong phú thêm sự hiểu biết về kiến thức và vững vàng thêm về phương pháp mới. * Chỉ đạo, xây dựng lớp điểm: 13 Lớp điểm là nơi để cho giáo viên trong nhà trường được học tập và rút kinh nghiệm. Năm học 2010 – 2011 trường có 11 nhóm lớp ( 3 nhóm trẻ và 8 lớp mẫu giáo) Ban giám hiệu chỉ đạo 3 lớp mẫu giáo làm lớp điểm toàn diện còn lại tôi tôi xay dựng các lớp điểm từng chuyên đề, từng hoạt động căn cứ vào điều kiện và năng lực chuyên môn của giáo viên để phân công. Tôi đã tham mưu với nhà trường đầu tư cơ sở vật chất và đồ dùng đồ chơi cho cho lớp điểm, chon những giáo viên có năng lực chuyên môn nổi trội, là những giáo viên có kinh nghiệm để bố trí vào nhóm lớp điểm. Chỉ đạo giáo viên trang trí nhóm lớp đẹp phù hợp cho mọi người cùng học tập, thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên lớp điểm. Tuyên truyền, vận động phụ huynh hỗ trợ về đồ dùng, đồ chơi cũng như kết hợp trong việc chăm sóc giáo dục trẻ g, Xã hội hoá giáo dục: Vào đầu năm học triển khai họp phụ huynh toàn trường ban giám hiệu trực tiếp về họp, thông qua đến phụ huynh về nhiện vụ của trường, thông báo thời gian sinh hoạt một ngày của bé ở trường, lịch giảng dạy theo từng chủ điểm. Tuyên truyền, vận động phụ huynh sưu tầm nguyên vật liệu phục vụ từng chủ điểm như sách, báo, tranh truyện, hột hạt, gỗ vụn vải vụn…để giáo viên cùng ban liên lạc phụ huynh làm đồ dùng, đồ chơi cho các cháu. Phối hợp với trường trung học làm đồ dùng đồ chơi theo đơn đặt hàng bằng nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương, sáng tạo ra những đồ chơi ngộ nghĩnh có giá trị trao tặng các cháu vào dịp 26 tháng 3. Phối kết hợp với với đoàn thanh niên, hội phụ nữ xã tận dụng phế liệu như: gỗ, tre… làm đồ chơi cho trẻ. III. Kết quả nghiên cứu Một số kết quả đã đạt được sau thời gian thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới. Với sự đoàn kết nhất trí trong tập thể cán bộ giáo viên trong nhà trường, sự nỗ lực phấn đấu của mỗi cá nhân. Trong hai năm thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới trường mầm non Hồng Thái Đông đã thu được một số kết quả sau: - Đối với trẻ: Trẻ hồn nhiên mạnh dạn trong mọi hoạt động, hứng thú, phát huy được tính tích cực, mở rộng được sự hiểu biết trong các hoạt động chung, giờ hoạt động góc, 14 trẻ biết thể hiện ý kiến, ý định của mình trong từng hành động, lời nói, kỹ năng giao tiếp ngôn ngữ, trí tưởng tượng trong từng sản phẩm… - Đối với giáo viên: Biết cách sắp xếp môi trường học tập phù hợp với độ tuổi, biết lồng ghép đan xen giữa các bộ môn, say mê sưu tầm và sử dụng sáng tạo các vật liệu sẵn có vào từng tiết dạy và các hoạt động, biết lựa chọn phương pháp linh hoạt đáp ứng theo yêu cầu của hoạt động theo từng chủ điểm. - Đối với phụ huynh: Tin tưởng gửi con vào nhà trường, quan tâm đến chương trình học của trẻ và có nhu cầu học tập. Nhiệt tình sưu tầm ủng hộ nhà trường đồ dùng, đồ chơi sẵn có ở địa phương, tạo môi trường học tập thuận lợi cho nhà trường. Có được những kết quả đó thì tôi đã rút ra bài học kinh nghiệm sau: *Bài học riêng: - Người quản lý phải thực sự yêu nghề, nghiêm khắc với bản thân, gương mẫu, tích cực trong công tác, tăng cường tự học và tự bồi dưỡng chuyên môn. - Phải xây dựng được kế hoạch cụ thể, rõ ràng, phải bám sát vào kế hoạch của nhà trường, sự chỉ đạo của cấp trên để đề ra được những chỉ tiêu phù hợp với thực tế nhà trường và thống nhất chỉ đạo từ hiệu trưởng, hiệu phó, các tổ, từng giáo viên. - Luôn gần gũi giáo viên để động viên, tạo phong trào thi đua mạnh mẽ trong tập thể sư phạm. - Làm chuyển biến nhận thức của giáo viên trong nhà trường về sự cần thiết của việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức giảng hoạt động. - Thường xuyên kiểm tra, bồi dưỡng giáo viên, đánh giá, rút kinh nghiệm phù hợp, công bằng, khách quan, vô tư… - Thường xuyên tổ chức và nâng cao chất lượng các tiết dạy mẫu và các chuyên đề của trường. * Bài học chung: - Giáo viên phải biết vận dụng giữa lý luận và thực tế khi thực hiện chương trình đổi mới hình thức tổ chức tiết dạy và hoạt động góc phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của địa phương, của độ tuổi. 15 - Giáo viên phải tạo ra môi trường học tập an toàn sạch đẹp, hấp dẫn trẻ. Phát huy được tính tích cực của trẻ trong khi thực hiện hoạt động chung và hoạt động góc, gợi mở cho trẻ tự khám phá tìm tòi, giao tiếp ngôn ngữ, thể hiện tình cảm, quan hệ xã hội... - Đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi theo từng chủ điểm. - Phát huy được sức mạnh tổng hợp của các ban ngành, đoàn thể để có đủ điều kiện cho trẻ hoạt động theo chương trình đổi mới hình thức tổ chức theo các chủ đề. IV. Kết luận: Việc chỉ đạo thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ theo chương trình giáo dục mầm non mới cho đội ngũ giáo viên là hết sức quan trọng và cấp thiết. Vì đội ngũ này có mạnh thì mới đáp ứng được yêu cầu đổi mới mà ngành giáo dục đã đề ra. Có như vậy mới đưa ngành giáo dục thoát khỏi tình trạng chậm phát triển so với các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới như hiện nay. Bồi dưỡng đội ngũ, nâng cao chất lượng dạy học sẽ tạo ra một bước chuyển biến trong đội ngũ. Tiếp cận được phương pháp dạy học mới kết hợp với phương pháp dạy học truyền thống tiên tiến tạo ra một bước chuyển biến mới về chất lượng giảng dạy nhất là đối với chương trình đổi mới hiện nay. Muốn nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường người cán bộ quản lý phải phải tập trung xây dựng và bồi dưỡng được đội ngũ giáo viên nắm chắc chuyên môn, đoàn kết, phấn đấu không ngừng nâng cao chất lượng, tạo được sự tin yêu tín nhiệm của nhân dân, của các cấp lãnh đạo. Bản thân người quản lý phải đi đầu trong công tác tự bồi dưỡng và bồi dưỡng để vững vàng về chuyên môn, am tường công tác quản lý thì mới có đủ uy tín và sự hiểu biết để thực hiện công tác chỉ đạo thực hiện chương trình giáo dục mới ở đơn vị mình. V. Đề nghị: - Các cấp quản lý giáo dục thường xuyên mở các chuyên đề đúc rút kinh nghiệm trong quá trình tiếp cận với đổi mới hình thức tổ chức giáo dục mầm non. - Tăng cường kinh phí cho giáo dục mầm non để mua sắm trang thiết bị dạy học phục vụ thiết thực cho việc đổi mới hình thức tổ chức giáo dục. - Đầu tư cơ sở vật chất. Sớm thi công dự án xây dựng trường giai đoạn 2 để nhà trường có đủ phòng học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non. - Trang bị cho trường mầm non thêm máy vi tính để giáo viên có điều kiện cho trẻ học tập được thuận lợi hơn. 16 - Phối kết hợp với trường tiểu học để cập nhật các yêu cầu về nội dung chương trình của trường tiểu học, qua đó chỉ đạo thực hiện chương trình dạy trẻ 5 tuổi cho phù hợp, tiếp cận với yêu cầu để trẻ vào lớp 1 chất lượng tốt hơn. VI.Tài liệu tham khảo 1.TS. Trần Thị Ngọc Trâm – TS. Lê Thu Hương – PGS. TS Lê Thị Ánh Tuyết - Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục trẻ từ 0 - 6 tuổi NXB giáo dục Việt Nam – Năm 2009 2. Sách tâm lý trẻ tuổi mầm non. 3. Các chuyên san về giáo dục Mầm non. 4. Một số chuyên đề về giáo dục Mầm non. 5. Các chuyên san, Báo Giáo dục& Thời đại. 6. Nhiệm vụ năm học của Bộ, Sở, Phòng giáo dục. VII. MỤC LỤC: Nội dung Trang 1 I. Đặt vấn đề 1. Cơ sở lý luận 1 2. Cơ sở thực tiễn 3 II. Nội dung vấn đề nghiên cứu 5 1. Thực trạng của trường 5 2. Phương pháp nghiên cứu 6 3. Một số biện pháp thực hiện 6 III. Kết quả nghiên cứu 13 IV. Kết luận 15 V. Đề nghị 15 VI. Tài liệu tham khảo 16 VII. Mục lục 16 Hồng Thái Đông, ngày 8 tháng 5 năm 2012 NGƯỜI VIẾT 17 Đỗ Thị Hai