Tài liệu Skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ 4 5 tuổi tại trường mầm non

ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHO TRẺ 4-5 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI - Lý do chọn đề tài Như chúng ta đã biết mục tiêu giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách. Vì vậy giáo dục phát triển thể chất nhằm góp phần phát triển toàn diện cho trẻ mầm non. Ở trường mầm non việc giáo dục thể lực cho trẻ phải là nhiệm vụ hàng đầu và quan trọng nhất, vì sức khỏe là vốn quý giá nhất và có ý nghĩa sống còn với con người. Đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo, trẻ khỏe mạnh và thông minh đó là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, và là niềm mơ ước và hy vọng lớn khi hướng vào tương lai. Ở lứa tuổi này, cơ thể trẻ đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ và hoàn thiện dần. Vì vậy cơ thể trẻ còn non yếu dễ bị phát triển lệch lạc vì mất cân đối. Do vậy trẻ có thể phát triển tốt nếu như được chăm sóc một cách hợp lý. Giáo dục thể chất trong trường mầm non là bảo vệ và tăng cường sức khỏe đông thời cung cấp những kiến thức giáo dục nhằm phát triển một cơ thể, cân đối, hài hòa và phát triển toàn diện về nhân cách của trẻ. Việc tạo cơ hội cho trẻ tham gia vào các hoạt động giáo dục phát triển thể chất là rất quan trọng. Giúp cho hệ thần kinh và các giác quan của trẻ nhanh nhạy hơn, và có tác dụng tốt để nâng cao năng lực nhận thức của trẻ. . Đối với trẻ mẫu giáo nhỡ tư duy trực quan hình tượng chiếm vị trí khá quan trọng, cơ thể trẻ đang đà phát triển nếu không có biện pháp giáo dục và chọn nội dung phù hợp tạo cho trẻ tham gia luyện tập. Trẻ kém vận động dẫn đến thể lực phát triển không đồng đều. Giáo dục phát triển thể chất là nhiệm vụ trọng tâm làm cơ sở cho trẻ phát triển toàn diện, đủ năng lực, đức,tài. Cũng chính vì muốn trẻ có một cơ thể khỏe mạnh được phát triển toàn diện và bản thân tôi là một giáo viên mầm non cũng đang giảng dạy ở độ tuổi này nên tôi 1 chọn đề tài. “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ 45 tuổi” - Mục đích nghiên cứu. Qua tìm hiểu nghiên cứu thực trạng việc tổ chức các hình thức giáo dục thể chất cho trẻ từ đó tôi chọn các hình thức giáo dục thể chất phù hợp nhất. Nhằm phát triển toàn diện cho trẻ, trẻ có nhiều cơ hội để luyện tập vận động hình thể và sự dẻo dai khéo léo của cơ thể. Vì thế đòi hỏi các thao tác, kỹ năng vận động phải linh hoạt và nhanh nhẹn hơn. Khi trẻ vận động trẻ biết làm thế nào để thực hiện chính xác nhanh nhẹn và không sai phương pháp để cơ thể khỏe mạnh hơn. Trong khi đó 10/35 trẻ lớp tôi còn nhút nhát nên trẻ đó rất ít tham gia vận động, hoặc tham gia một cách đối phó. Nắm bắt được đặc điểm đó, nên tôi luôn muốn tìm ra các biện pháp nâng cao giáo dục thể chất cho trẻ, giúp trẻ hứng thú và tích cực tham gia vận động. - Đối tượng nghiên cứu. Cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi Lớp D4 trường mầm non Thanh Sơn - Phương pháp nghiên cứu. + Phương pháp điều tra thực trạng. + Phương pháp dùng lời nói + Phương pháp thực hành trải nghiệm + Phương pháp quan sát - Giới hạn phạm vi nghiên cứu. Tìm hiểu thực trạng của nhóm lớp, điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ 4-5 tuổi. II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận: - Giáo dục thể chất mầm non là một trong những mục tiêu của chương trình chăm sóc giáo dục trẻ nhằm giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ, thông qua các hoạt động: đi, chạy, nhảy, bò, trườn, trèo, tung, ném, bắt … trẻ có nhiều cơ hội để luyện tập vận động hình thể và sự dẻo dai, khéo léo của cơ thể. Đòi 2 hỏi các thao tác, kỹ năng và vận động phải linh hoạt và nhanh nhẹn hơn. Khi trẻ vận động trẻ biết làm thế nào để thực hiện chính xác nhanh nhẹn và không sai phương pháp để cơ thể khỏe mạnh hơn, đẹp hơn. Đây cũng chính là một trong những hoạt động mà trẻ mầm non nói chung và trẻ 4-5 tuổi nói riêng rất thích thú tham gia. - Ở trường Mầm non việc giáo dục để phát triển thể lực cho trẻ, thông qua nhiều nội dung như: Chăm sóc nuôi dưỡng, phát triển các vận động tinh – thô cho trẻ… và chúng ta có thể khẳng định rằng một cơ thể khỏe mạnh luôn là tiền đề cho mọi tài năng. - Như chúng ta đã biết, nâng cao thể lực cho trẻ mầm non là quá trình tác động nhiều mặt vào cơ thể trẻ, nhằm cho cơ thể trẻ phát triển đều đặn, sức khỏe được tăng cường, tạo cơ sở cho sự phát triển toàn diện. Khi trẻ được thường xuyên luyện tập, sẽ làm cho sức mạnh và sức bền của cơ bắp phát triển. Đồng thời, khớp xương của trẻ có các ổ khớp còn nông, cơ bắp xung quanh khớp còn mềm yếu, dây chằng còn lỏng lẻo, tính vững chắc của khớp tương đối kém. Tập các bài tập phù hợp sẽ giúp khớp được rèn luyện, từ đó tăng dần tính vững chắc của khớp.Do vậy giúp trẻ phát triển thể lực là một trong những nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên Mầm non. 2. Cơ sở thực tiễn Năm nay tôi được BGH nhà trường giao cho phụ trách lớp mẫu giáo 4-5 tuổi, lớp tôi có 35 cháu, trong đó có 2 cháu suy dinh dưỡng về cân nặng, 1 cháu suy dinh dưỡng về chiều cao, 10 trẻ thường xuyên ăn kém, ngủ kém, hơn 7 trẻ không hứng thú trong các giờ vận động ( thể dục sáng, bài tập phát triển chung, vận động cơ bản, trò chơi vận động, thì còn nhút nhát sợ sệt khi thực hiện.) Trong quá trình tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, tôi nhận thấy ở lớp tôi có những thuận lợi và những khó khăn sau. *Thuận lợi: - Được sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình của Ban giám hiệu về chuyên môn, cũng như sự chỉ bảo tận tình của chị em đồng nghiệp. 3 - Được phụ huynh nhiệt tình giúp đỡ: họ rất quan tâm đến con em mình đưa con đi học đều, tích cực ủng hộ tôi trong quá trình giảng dạy và thực hiện nhiệm vụ được giao, ủng hộ nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi. - Đồ dùng đồ chơi đầy đủ và phóng phú. - Lớp học đầy đủ tiện nghi phục vụ tốt cho mọi hoạt động của cô và trẻ. Có phòng học rộng rãi thoáng mát, đầy đủ đồ dùng dụng cụ luyện tập, sân tập sạch đẹp, an toàn, nhiều bóng mát. - Tôi luôn lồng ghép tích hợp một số môn học khác vào mỗi tiết học, tạo điều kiện cho các cháu được hoạt động ở mọi lúc mọi nơi. * Khó khăn: - Sĩ số lớp đông 35 trẻ trong đó có 10 cháu nữ và 25 cháu nam, Tỷ lệ trẻ nam và trẻ nữ trong lớp còn chênh lệch khá nhiều vì vậy đôi khi còn ảnh hưởng đến việc áp dụng vận động khi dạy trẻ. - Đa số trẻ là con nông thôn, kinh tế thấp không có điều kiện quan tâm đến con cái, trẻ không được va chạm nhiều nên còn nhút nhát, chưa mạnh dạn trong các hoạt động. Và cũng ít gia đình quan tâm đến lĩnh vực phát tiển thể chất của trẻ. - Tôi chưa có nhiều hình thức tổ chức linh hoạt, sáng tạo, từ ngữ chưa chính xác, khẩu lệnh, hiệu lệnh chưa rõ ràng không lôi cuốn trẻ tập trung vào hoạt động, khiến trẻ gò bó chưa hứng thú học. Cho nên giờ hoạt động thể chất chưa đạt hiệu quả cao. * Điều tra thực tiễn. - Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã tổ chức những hoạt động cho trẻ phát triển thể chất, và nhận thấy kỹ năng cũng như khả năng hứng thú tiếp nhận tiết học giáo dục thể chất của trẻ chưa được tốt lắm. - Khi chưa thực hiện đề tài, kết quả trên trẻ thông qua từng tiết dạy được tôi tổng hợp trong bảng sau. Mục tiêu Kết quả đã đạt được đã đạt được Đầu năm 4 Trẻ mạnh dạn tích cực tham gia Về giáo dục hoạt động Kỹ năng vận động 22/35 = 62.8%2 Vận động thô Vận động tinh 26/35=74,2% 25/35=71.4% - Qua bảng khảo sát trên tôi thấy các mặt phát triển của trẻ còn thấp, trẻ chưa hứng thú tham gia các giờ học thể dục, kỹ năng thực hiện các vận động còn kém, trẻ chưa tập trung chú ý trong giờ học, trẻ chưa linh hoạt, chưa nhanh nhẹn. - Trên cơ sở tôi tìm ra những tồn tại, và tôi đã rút ra một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ 4-5 tuổi như sau: 3. Các biện pháp tiến hành để giải quyêt vấn đề. 3.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch chương trình giáo dục thể chất: Để việc xây dựng kế hoạch được chính xác, phù hợp với nhận thức và khả năng của các cháu, ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng các đề tài phù hợp với từng chủ đề, theo quy luật từ dễ đến khó, từ hẹp đến rộng, từ đơn giản đến phức tạp.Ví dụ: Chủ đề 1 : Trường mầm non. Tôi chọn bài tập: + Cho trẻ bước đi lùi tiến khoảng 3m, hoặc cho trẻ đi trên vạch kẻ thẳng trên sân. Chủ đề 2: Bản thân: Tôi chọn bài tập. + Bò theo đường dích dắc qua 5 điểm - Bò chui qua cổng. Chủ đề 3: Gia đình. + Trẻ biết ném theo hướng thẳng- Ném xa bằng 1 tay- Ném xa bằng 2 tay. Chủ đề 4: Những nghề trẻ biết. +Tung bóng lên cao và bắt bóng – Tung bắt bóng với người đối diện. Chủ đề 5: Thế giới động vật. + Ném trúng đích đứng- Trẻ biết ném trúng đích ngang.(xa 2m) Chủ đề 6: Thế giới thực vật 5 +Trẻ biết bật xa 35- 40cm- Bật nhảy từ trên cao xuống ( cao 3035cm)- Bật tách khép chân qua 5 ô. Chủ đề 7: Giao thông. + Đi trên ghế thể dục đầu đội túi cát. Chủ đề 8: Nước và các hiện tượng tự nhiên. +Trẻ biết trườn theo hướng thẳng- Chuyền và bắt bóng qua đầu qua chân. Chủ đề 9: Quê hương- Đất nước- Bác Hồ. + Nhảy lò cò. - Qua những bài tập trên giúp trẻ phát triển được các vận động cơ bản( vận động thô): đi, chạy nhảy, leo trèo, thăng bằng, bật… - Phát triển được các vận động tinh: vận động của bàn tay, sự khéo léo của các ngón tay, phối hợp vận động mắt – tay, kỹ năng sử dụng các đồ dùng dụng cụ. - Phát triển các nhóm cơ, xương: Cơ tay, cơ chân, cơ lưng, cơ bụng… 3.2. Biện pháp 2:Tạo môi trường, làm và sử dụng đồ dùng, dụng cụ tập luyện. - Tranh ảnh về chuyên đề vận động về thể dục sáng, Vận động cơ bản, trò chơi vận động, tôi treo vừa tầm nhìn của trẻ. Tôi sắp xếp đồ dùng đồ chơi triển vận động ở nơi trẻ ở nơi dễ nhìn dễ thấy để mời gọi, lôi cuốn kích thích trẻ. Có đồ dùng trực quan đẹp hấp dẫn đa dạng phong phú làm cho hoạt động thêm sinh động hấp dẫn, khiến trẻ hứng thú hơn nên đạt kết quả cao hơn. Vì vậy việc tạo ra đồ dùng đồ chơi để giúp trẻ có điều kiện hoạt động dúng mục đích là việc làm hết sức cần thiết đối trẻ, nhưng bên cạnh đó việc lựa chọn đồ dùng dụng cụ tập luyện cho trẻ rất quan trọng đây là việc làm thường xuyên mà hàng ngày tôi phải làm. Ví dụ: khi tổ chức cho trẻ tập thể dục buổi sáng. Trẻ tập với bài” Nắng sớm” Tôi cho trẻ tập kết hợp với vòng thể dục. Hay với bài “Đu quay” Tôi cho 6 trẻ tập kết hợp với gậy thể dục. Khi sử dụng các đồ dùng này phải phù hợp với nội dung bài học và chủ đề đang thực hiện. Hình ảnh tập thể dục bằng dụng cụ của Cô và trẻ lớp D4 Tôi thu lượm tìm kiếm tất cả những nguyên vật liệu có thể sử dụng làm đồ dùng đồ chơi. Từ những nguyên vật liệu sưu tầm được như len, vải vụn, bìa lịch cũ, xốp, gỗ, lá khô...( đảm bảo tính vệ sinh và an toàn) tạo ra những bông hoa, cờ,nơ, vòng, gậy, bao cát,ngôi nhà. mũ chim, mũ sói, mũ cáo...để trẻ hào húng và thích thú hơn khi vận động. Ví dụ: Tôi hướng dẫn trẻ cùng làm những chiếc mũ thỏ, mũ cáo, mũ chim. Đầu tiên tôi vẽ hình sau đó cho trẻ dùng bút vẽ mắt,miệng, và tô mầu giúp cô. 7 Ví dụ: Sử dụng bao cát cho trẻ tập ném xa bằng một tay sẽ phát triển tố chất khéo léo và khả năng kết hợp giữa mắt và tay, dùng bao cát để ném xa giúp trẻ có được cảm giác cơ đúng, nâng cao sức mạnh cơ bắp. Hoạt động ném xa bằng 1 tay của trẻ lớp D4 Dụng cụ giúp trẻ thực hiện các động tác được chính xác hơn. Ví dụ: Vận động bò bằng bàn tay, bàn chân chui qua cổng, yêu cầu trẻ bò chui qua cổng mà không chạm cổng. Trẻ có thể tự kiểm tra việc thực hiện động tác của mình vì trẻ sẽ có cảm giác của cơ khi chạm vào cổng. Ví dụ: cho trẻ đi trên ghế thể dục, đầu đội túi cát, nó sẽ làm tăng độ khó của bài tập. Trẻ sẽ phải vừa đi trên ghế thể dục vừa phải giữ thăng bằng sao cho không bị rơi túi cát. Khi mới luyện tập cảm giác của trẻ còn yếu, trẻ chưa có ý thức điều khiển cơ bắp một cách chủ động, do vậy cần phải có sự hỗ trợ bên ngoài của tôi, làm sao giúp trẻ tránh ngã và mạnh dạn trong khi tập. Ví dụ: “Đi trên ghế thể dục ” Tôi đã giúp trẻ bằng cách giữ thăng bằng để trẻ không ngã khi thực hiện bài tập, hoặc tôi đứng ở nơi trẻ bước xuống ghế thể dục để đỡ trẻ nếu trẻ nào nhút nhát. Hay bằng cách cổ vũ động viên trẻ, để trẻ quên lo lắng, không sợ sệt. - Hay khi sử dụng đồ dùng cho trẻ vận động cơ bản tôi trang trí các đồ dùng cho đẹp để thu hút trẻ. 8 Ví dụ: Cổng thể dục, tạo các đường hẹp bằng các dây hoa, thanh nhựa có mầu sắc hấp dẫn kích thích thu hút trẻ vào giờ hoạt động thể chất để đạt kết quả cao. Các đồ dùng phục vụ học tập của trẻ được tạo ra luôn tuân thủ nguyên tắc: Bền chắc, không sắc nhọn, không có nguy cơ gây tai nạn cho trẻ, đảm bảo an toàn cho trẻ. Ví dụ: khi trẻ tập bài tập cơ bản: Bò bằng bàn tay, bàn chân theo đường dích dắc qua 5 điểm. Tôi đã sử dụng 10 hộp trang trí hình ngôi nhà làm đường dích dắc. - Trong trường mầm non việc đảm bảo an toàn cho trẻ được đặt lên hàng đầu, nên tôi luôn nâng cao nhiệm vụ an toàn cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Trẻ cần được đảm bảo an toàn trong mọi hoạt động. 3.3.Biện pháp 3: Giáo dục thể chất thông qua thể dục sáng - Như chúng ta đã biết, tác dụng của thể dục buổi sáng đối với trẻ hàng ngày có ý nghĩa to lớn về giáo dục và sức khỏe cho trẻ , đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi mầm non. Buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy tập thể dục đơn giản, trẻ tích lũy được sự sảng khoái cho cả ngày. - Thể dục sáng hàng ngày cho trẻ vào một thời gian nhất định, thời gian tập khoảng 10 phút. Cũng như các buổi tập khác, Trang bị dụng cụ như gậy, nơ, vòng, hoa tua, cờ …Thể dục phù hợp với động tác để tạo hứng thú cho trẻ tập. . Trước giờ thể dục sáng tôi thường trò chuyện với trẻ về ngày hội, ngày lễ, chủ điểm trẻ đang học, đặc điểm thời tiết ngày hôm đó…….qua đó cũng giúp trẻ hiểu sâu hơn ý nghĩa ngày hội ngày lễ, nhớ lại những kiến thức đã học và chuẩn bị kiến thức cho một ngày mới. Ví dụ : Trò chuyện về ngày 8/3 : - Các con có biết hôm nay là ngày gì không ? Đó là ngày của ai ? Để thể hiện tình cảm của mình trong ngày 8/3 các con sẽ làm gì ? - Cô mong rằng ngày 8/3 và tất cả các ngày khác các con luôn ngoan ngoãn, nghe lời ông bà, bố mẹ và các cô giáo để mọi người được vui. Bây giờ cô mới các con cùng tập thể dục nhé 9 - Trong giờ thể dục sáng tôi lựa chọn, sắp xếp các động tác phù hợp và hấp dẫn đối với trẻ. Bài tập phải có các động tác hoàn thiện các kỹ năng đi, chạy nhảy để hình thành tư thế đúng, giúp cho các cơ quan hô hấp, tuần hoàn và các nhóm cơ hoạt động tích cực. Bài tập thể dục sáng không thể thiếu được các động tác hô hấp, củng cố cơ vai, tay, chân, bụng…. Ví dụ: Thứ ba, thứ năm, trẻ tập thể dục kết thúc là động tác điều hòa hoạt động tim, chuyển cơ thể về trạng thái bình thường. Trong giờ thể dục sáng tôi kết hợp giữa thể dục động tác và thể dục nhịp điệu: Thứ hai, thứ tư, thứ sáu tập nhịp điệu với tiết động tác với các dụng cụ như hoa, vòng….Trẻ được tập với các dụng cụ thể dục tấu nhạc nhanh,vui nhộn. Giờ thể dục buổi sáng - Tôi thường lựa chọn các động tác tập thể đục với dụng cụ như : + Động tác phát triển hô hấp : Gà gáy, thổi bóng bay, thổi nơ bay, tiếng còi tàu, ngửi hoa, máy bay ù….ù…. 10 + Động tác phát triển cơ tay – vai : Tay đưa trước lên cao, tay đưa ngang lên cao, xoay bả vai……. + Động tác phát trển cơ chân : Ngồi khuỵu gối, đứng đưa một chân ra phía trước, ngồi xổm đứng lên ngồi xuống liên tục…. + Động tác phát triển cơ bụng – lườn : Đứng quay thân sang 2 bên, đứng nghiêng người sang 2 bên + Động tác bật nhảy : Bật tại chỗ, bật tách khép chân, bật luân phiên trước sau, bật tiến phía trước. - Sau giờ thể dục sáng tôi tổ chức cho trẻ chơi nhẹ nhàng với các trò chơi dân gian. Các trò chơi dân gian có luật chơi đơn giản, những trò chơi trẻ đã được chơi ở trên lớp và tất cả trẻ có thể cùng chơi. Ví dụ : Trò chơi gieo hạt, trời nắng trời mưa, lộn cầu vồng, năm chú vịt, dung dăng dung dẻ, qủa bóng….. Hình ảnh chơi trò chơi “Gieo hạt”của trẻ lớp D4 11 - Để hình thành cho trẻ những thói quen vận động cần thiết ngay từ khi còn nhỏ. Hàng ngày vào các buổi sáng trường mầm non thanh sơn chúng tôi tổ chức hoạt động thể dục sáng cho trẻ. Với những động tác đơn giản trẻ được tập theo tiếng nhạc góp phần rèn luyện và phát triển cảm giác nhịp điệu, vận động nhanh nhẹn, nhịp nhàng đúng tư thế. 3.4. Biện pháp 4: Giáo dục thể chất thông qua các hoạt động thể dục * Khởi động: - Để trẻ tập trung chú ý, tôi cần sử dụng tín hiệu khác nhau như : trống, xắc xô… Ngoài ra tôi còn sử dụng sử tín hiệu âm thanh – âm nhạc, đó là tín hiệu dễ thu hút sự chú ý của trẻ. Tôi sử dụng một loại dụng cụ tín hiệu thống nhất để khởi ảnh hưởng đến sự chú ý của trẻ. Tôi cho trẻ đi bộ thành vòng tròn khép kín, tôi đi vào phía trong vòng tròn ngược chiều với trẻ để theo dõi và điều khiển trẻ tập. Cho trẻ đi thường phối hợp với các kiểu đi: đi kiễng gót 2m, đi thường 5m, 2m đi bằng gót chân, 5m đi thường, 2m đi khom lưng, 5m đi thường đi như vậy khoảng 2 – 3lần. Sau đó, cho trẻ chuyển sang chạy thay đổi tốc độ: chậm – nhanh – chậm. Hoặc cuối phần khởi động, tôi có thể cho trẻ chơi một trò chơi vận động nhẹ nhàng như: “Tiếng gọi của ai?”, “Chuông reo ở đâu?”, có tác dụng làm cho trẻ phấn khởi, thích thú trước khi chuyển sang phần trọng động. * Trọng động: Tập những động tác mới, hoặc ôn động tác cũ hay nâng cao trình độ luyện tập của trẻ. + Rèn luyện phát triển thân thể toàn diện và các tố chất thể lực. Bồi dưỡng và giáo dục ý chí, phẩm chất đạo đức tốt cho trẻ. + Thực hiện bài tập phát triển chung: + Phát triển và rèn luyện các nhóm cơ chính: cơ bả vai, cơ chân, cơ mình, những động tác phát triển hệ hô hấp và những động tác hỗ trợ cho bài tập vận động cơ bản. Ví dụ: Bài tập vận động cơ bản là “ném xa” thì khi chọn động tác cho bài tập phát triển chung, tôi đã chọn động tác tay đưa từ dưới lên cao và tập động 12 tác này số lần nhiều hơn (động tác nhấn mạnh) các động tác còn lại. Hoặc bài tập vận động cơ bản là “bật xa”, nhiệm vụ chính là tập cho trẻ biết nhún chân, nên tôi chọn bài tập phát triển chung có động tác đứng lên ngồi xuống nhiều hơn (động tác nhấn mạnh). Khi tập, tôi cho trẻ cầm các dụng cụ như cờ, nơ, gậy thể dục… nhưng các dụng cụ đó phải phù hợp với vận động và không gây mệt mỏi cho trẻ. Các dụng cụ đó phải tạo cho trẻ lượng vận động chính xác, được sắp đặt theo từng thể loại để dễ lấy và phân phát cho trẻ. Khi chia dụng cụ cho trẻ, tôi phải lựa chọn các biện pháp sao cho không mất thời gian và phải được tiến hành nhanh, gọn. * Vận động cơ bản Hình thành và vận động kĩ năng cơ bản ở trẻ. Tôi đã hướng dẫn tỉ mỉ tiến hành theo các bước sau: Tập mẫu, cho một số trẻ tập thử, cả lớp tập. Tôi đã áp dụng các hình thức tổ chức: Cả lớp, nhóm, cá nhân tùy thuộc vào bài tập và khả năng của trẻ - Trong chủ đề: “ Nghề nghiệp” Ví dụ: Dạy cho trẻ thực hiện bài tập “ Bò dích dắc bằng bàn tay, bàn chân qua 5 điểm. Tôi trò chuyện với trẻ về một số ngành nghề trong xã hội, sau đó tôi dẫn dắt trẻ vào bài “Bò dích dắc bằng bàn tay, bàn chân qua 5 điểm” + Cô làm mẫu lần 1. + Cô làm mẫu lần 2: Kết hợp lời giải thích: Tư thế chuẩn bị. Đứng ở vạch xuất phát, chân bước rộng bằng vai, chống 2 tay áp sát xuống sàn người nhổm lên cao, khi có hiệu lệnh “Bò” thì kết hợp chân nọ tay kia, mắt nhìn theo hướng bò. Khi bò phải thật khéo léo theo đường dích dắc không chạm vào các hộp. Bò hết đoạn đường đứng lên và đi về cuối hàng. Trẻ thực hiện. + Lần 1: Cô cho lần lượt từng trẻ lên tập.( Cô bao quát sửa sai) + Lần 2: Cho trẻ thi đua 2 tổ để chọn ra một bạn bò giỏi nhất. ( Cô khuyến khích động viên trẻ) 13 Qua lần thi đua của 2 tổ cô thấy bạn A giỏi nhất, cô mời bạn A lên tập cho cả lớp xem. - Trong chủ đề : “ Phương tiên giao thông” Ví dụ : Dạy cho trẻ thực hiện bài tập “Đi trên ghế băng đầu đội túi cát” Tôi có thể gợi ý: Đố các con cô có biển báo gì đây ? Khi gặp biển báo này những người đi bộ, chạy bộ như thế nào ? Hôm nay cô sẽ cho các con tập bài đi trên ghế băng đầu đội túi cát + Cô làm mẫu lần 1. + Cô làm mẫu lần 2 giải thích: Tư thế chuẩn bị đứng tự nhiên, hai tay đứng rộng bằng vai đầu đội bao cát) khi có hiệu lệnh của cô 1 chân bước lên ghề băng sau đó bước tiếp chân kia, hai tay vung tự nhiên, mắt nhìn thẳng về về phía trước. Cứ như thế đi nhẹ nhàng trên ghế băng sao cho bao cát không bị rơi xuống + Lớp thực hiện lần lượt (cô quan sát sửa sai) + Chia 2 nhóm thi đua thực hiện (cô bao quát và sửa sai) Phương pháp thi đua có 2 hình thức: thi đua cá nhân và thi đua đồng đội: Thi đua cá nhân: Nên tôi chọn các cháu có sức, mức độ thực hiện động tác gần ngang nhau để tránh gây chán nản ở trẻ. Thi đua đồng đội: Tôi luôn phải chú ý phân chia đội làm sao cho tương đối vừa sức, số lượng bằng nhau, các đội bắt đầu thực hiện cùng lúc. Khi trẻ chơi xong tôi phải là người phân xử thắng thua một cách khách quan, không thiên vị thì sẽ có tác dụng giáo dục sự công bằng trong một tập thể trẻ nhỏ. 14 Vận động cơ bản: “ Đi trên ghế thể dục đầu đội túi cát” của trẻ lớp *Trò chơi vận động - Trò chơi vận động : Tôi chọn các trò chơi củng cố rèn luyện và hỗ trợ cho bài tập vận động cơ bản. Nếu vận động cơ bản giúp phát triển cơ tay, vai thì trò chơi vận động là phát triển cơ chân…. Ví dụ: Chủ đề: Gia đình. + Vận động cơ bản : “Ném xa bằng 1 tay” + Trò chơi : Qua xuối hái hoa. - Trò chuyện giới thiệu: Trò chơi- Cách chơi- Luật Chơi. + Cách chơi: Khi có hiệu lệnh trò chơi bắt đầu hai bạn đầu hàng tiến lên bật nhẩy qua xuối và chạy thật nhanh lên hái một bông hoa mang về lọ của đội mìnhcắm, sau đó chạy về cuối hàng đứng, và bạn sau lại tiếp tục như vậy, cho đến khi thời gian kết thúc đội nào hái được nhiều số hoa, đội đó sẽ thắng. + Luật chơi: Khi bật nhảy qua suối không được chạm chân vào xuối và mỗi lần lên hái chỉ được hái một bông hoa. 15 - Tôi chơi mẫu. - Tôi tổ chức cho trẻ chơi, sau đó kiểm tra phân thắng thua. Ví dụ : Bài tập vận động đi, chạy thì trò chơi vận động là “ Chuyền bóng qua đầu”; Ném xa bằng hai tay, thì trò chơi vận động là “Đi, chạy theo tín hiệu Mục đích nhằm rèn luyện những kĩ năng của các vận động cơ bản. Khi chơi trò chơi vân động có tác dụng gây hứng thú cho trẻ, khi tham gia vào trò chơi, trẻ vận động tích cực hơn, tự nhiên, thoải mái. - Trò chơi vận động cũng có thể là vừa đồng thanh đọc một bài thơ, bài ca, bài đồng dao, vừa hát, vừa vận động… Ví dụ: Trò chơi “Gà tìm mồi”: Chơi tập thể Luật chơi: Khi nghe hiệu lệnh những bạn làm mồi phải ngồi im, nếu đứng dậy sẽ bị các bạn làm gà bắt. Cách chơi: Chia trẻ làm 2 nhóm chơi. Một nhóm là gà, một nhóm là mồi. Khi bắt đầu chơi nhóm làm gà sẽ nắm tay nhau nhẩy đi kiếm mồi xung quanh các bạn làm mồi. Những bạn làm mồi khi thấy những chú gà phải ngồi im lặng nhắm mắt giả vờ như đi ngủ. Bạn nào đứng dậy và sẽ bị bắt và đổi chỗ cho bạn làm gà. Khi bắt đầu chơi bạn làm gà sẽ hát các bài hò vè do tôi tự sưu tầm. Với những trò chơi này sẽ giúp trẻ phát triển các hệ cơ bắp của trẻ trở nên rắn trắc hơn,tăng cường sức khỏe cho trẻ tạo sự khéo léo nhanh nhẹn của tay chân đồng thời trẻ rất hứng thú khi được tham gia các vận động. * Hồi tĩnh: Đưa cơ thể về trạng thái bình thường sau quá trình vận động liên tục. Tôi phải làm cho trẻ có cảm giác thoải mái, phấn khởi đỡ mệt mỏi, không chán học. Tôi có thể tiến hành nhiều hình thức: cho trẻ đi vòng tròn, hít thở, trò chơi vận động tĩnh như : “Bóng bay xanh”, “Tìm đồ chơi”. Ví dụ : Tôi cho trẻ đi vòng tròn đọc thơ “Bé bước một hai”, hít thở sâu . – Nhận xét tiết học 3.5. Biện pháp 5: Giáo dục thể chất cho trẻ thông qua hoạt động ngoài trời. Những trò chơi ngoài trời của trẻ là phong phú vô cùng, xong chọn trò 16 chơi nào cho phù hợp và khiến trẻ hứng thú là cả một vấn đề. Đặc biệt đối với trẻ, trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điều thú vị và bổ ích, làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ và phát triển thể lực cho trẻ. * Lựa chọn những trò chơi vận động và trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Mỗi độ tuổi có một mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau. Chính vì thế các trò chơi cũng cần phải được lựa chon cho phù hợp với từng độ tuổi. - Với trẻ mẫu giáo nhỡ khả năng chú ý có chủ định và nhận thức của trẻ chưa cao. Vì thế, trẻ có thể chơi những trò chơi ngắn và dễ hơn. Khi lựa chọn các trò chơi cho trẻ 4-5 tuối tôi thực hiện các tiêu chí sau: + Trò chơi đơn giản không quá phức tạp + Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm dễ tìm. + Gây hứng thú, thu hút sự hứng thú của trẻ + Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động kỹ năng cho trẻ + Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp * Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, địa điểm trước khi tổ chức cho trẻ tham gia vào các trò chơi dân gian – Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi cho các trò chơi dân gian: Đồ dùng, đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong phú. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng, đồ chơi tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được. Ví dụ: Trò chơi “Chơi chuyền” thì cần phải có 10 que chuyền và một đồ vật có dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non… Trò chơi “ Ném còn” không thể diễn ra nếu thiếu quả còn – đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Hay đơn giản như trò chơi “ Bịt mắt bắt dê” Cũng không thể tổ chức nếu không có dải vải hoặc khăn bịt mắt… - Chính vì vậy, trước hết khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, tôi cũng cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có 17 hay không có đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ yếu tố cần thiết cho trò chơi. - Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi: Mỗi trò chơi dân gian có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những trò chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia chơi lớn và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như: “Kéo co”, “Rồng rắn lên mây”, “Thả đỉa ba ba”, “Trồng nụ trồng hoa”, “Mèo đuổi chuột” Nhưng lại cũng có trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi theo nhóm nhỏ như: Ví dụ: Trò chơi “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Lộn cầu vồng”, “Ô ăn quan”, “Nu na nu nống… Trò chơi dân gian trẻ lớp D4 Chính vì vậy, tôi cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm chơi cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi. 18 3.6. Biện pháp 6: Lồng ghép tích hợp các hoạt động khác vào hoạt động thể chất: * Sử dụng âm nhạc trong hoạt động giáo dục thể chất: - Nói đến giáo dục thể chất người ta thường nghĩ tói sự khô khan, cúng nhắc, hoạt động giáo dục thể chất khi có âm nhạc trẻ sẽ thấy hứng thú và phấn khởi hơn, giờ hoạt động của trẻ đạt kết quả cao hơn. - Từ thực tế tại lớp mình tôi nhận thấy đối với mỗi chủ đề tôi đã sử dụng các bài hát phù hợp với nội dung của từng bài dạy. Tôi đã vận dụng một số bài hát khi thực hiện cho trẻ khởi động" Ví dụ: Khi dạy trẻ chủ đề " Thế giới động vật" Tôi chọn nhạc bài hát " chú ếch con". Hoặc có thể từ các bài hát vui nhộn, nhí nhảnh với nhịp điệu 2/4 nhạc bài hát " Đàn gà con" Đàn gà trong sân" Tôi cho trẻ khởi động. Hay: Bài hát " Năm chú vit con" Tôi cho trẻ kết hợp với trò chơi vận động Tới phần hồi tĩnh tôi cho trẻ nhẹ nhàng đi theo nhạc bài: Chim bay Trẻ làm động tác theo nội dung bài hát đi nhẹ nhàng 1-2 phút. * Sử dụng thơ, truyện, trong hoạt động giáo dục thể chất. Với mỗi đề tài, tôi luôn tìm hiểu nghiên cứu kĩ trước khi dạy để xây dựng bài theo chủ đề một câu chuyện để kích thích trẻ sự tò mò hấp đẫn để lôi cuốn trẻ vào hoạt động được tốt hơn. Ví dụ: Hoạt động giáo dục thể chất với nội dung thực hiện “ Bật vào 5 ô – “Trèo lên xuống ghế’’ – Chủ điểm gia đình. Tôi sử dụng truyện: Tích Chu, cô dẫn dắt cho trẻ biết là giúp bạn Tích Chu đi lấy nước bà uống để bà Tích Chu trở lại thành người, đường đi lấy nước khó khăn và phải trải qua nhiều sông, suối gồ ghề khấp khểnh, vượt qua nhiều chặng đường nguy hiểm + Phần khởi động: Cho trẻ đi lên tàu + Trọng động: Tập luyện cùng nhau bật qua những chiếc vòng sau đó trèo lên xuống ghế. Tiếp theo đó tôi cho trẻ thi đua giữa các tổ với nhau, trẻ rất hứng thú tích cực tham gia hoạt động . 19 + Phần hối tĩnh: Bạn Tích Chu có gửi tặng mỗi bạn 1 niềm mơ ước bay tới đất nước của những giấc mơ đẹp Ngoài các câu chuyện, tôi còn áp dụng các bài thơ, ca dao, đồng dao để gây hứng thú dạy trẻ kích thích trẻ tích cực tham gia các hoạt động 3.9. Biện pháp 9: Phối kết hợp với phụ huynh - Thể lực của trẻ không chỉ được rèn luyện ở trường là đủ mà trẻ phải được rèn luyện ở mọi lúc, mọi nơi. Do đó cần phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường để cùng nâng cao thể lực cho trẻ. - Tôi cũng thường xuyên trao đổi, động viên phụ huynh cố gắng giành thời gian tâm sự, trò chuyện, luyện các động tác đơn giản với trẻ. Khi tập thể dục cùng trẻ thì vui vẻ trò chuyện về ích lợi của bài tập, của từng động tác, ích lợi khi có một sức khỏe dồi dào. - Đồng thời tôi cũng luôn trò chuyện với phụ huynh về khả năng vận động của trẻ và một số biện pháp thúc đẩy phát triển vận động cho trẻ. - Tóm lại, gia đình, nhà trường, xã hội, chung tay tạo môi trường phát triển thể chất lạnh mạnh và tốt nhất cho trẻ. Tôi vận động phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu. phế phẩm sẵn có ở địa phương để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động. 4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm. * Đối với giáo viên Đối với giáo viên được mở rộng kiến thức, kinh nghiệm giảng dạy trong quá trình nghiên cứu sáng tạo tiết dạy, bài giảng, làm đồ dùng đồ chơi, cùng hoạt động gần gũi với trẻ. - Bản thân tôi nắm rất trắc bộ môn thể dục, tập chính xác các động táchướng dẫn kỹ năng rõ ràng, biết lựa chọn hình thức tổ chức hấp dẫn trẻ tham gia tích cực. - Tôi nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục thể chất cho trẻ được tôi thực hiện thường xuyên, liên tục, đạt hiệu quả cao, tôi thấy mình tự tin, sáng tạo trong tiết dạy. * Đối với phụ huynh 20