Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường mầm non hoa hồng học tốt hoạt động tạo hình

Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình MỤC LỤC Phần thứ nhất: Mở đầu I. Đặt vấn đề:..............................................................................................................2 1. Lý do lý luận :..........................................................................................................2 2. Lý do thực tiễn:........................................................................................................3 II. Mục đích ( mục tiêu) nghiên cứu:.......................................................................3 Phần thứ hai: Giải quyết vấn đề I. Cơ sở lí luận của vấn đề:.......................................................................................4 II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:...........................................................................5 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:............................................7 IV. Tính mới của giải pháp:………………..............................................................15 V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:.................................................................16 Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị I. Kết luận:.................................................................................................................18 II. Kiến nghị:..............................................................................................................19 1 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề. 1. Lý do lý luận: “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai” Đúng vậy, trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc. Việc bảo vệ và chăm sóc, giáo dục trẻ em là trách nhiệm của nhà nước, của xã hội và của mỗi gia đình. Đối với việc giáo dục và phát triền nhân cách toàn diện cho trẻ ngay từ lứa tuổi Mầm non, hoạt động tạo hình cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, nó giúp trẻ hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho chúng những xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất và hình thành các phẩm chất, kỹ năng ban đầu của con người như một thành viên của xã hội biết lao động tích cực sáng tạo. Trong hoạt động tạo hình, trẻ có nhiều cơ hội tìm hiểu, nghiên cứu các đối tượng miêu tả để có được hiểu biết, sự hình dung về các đối tượng đó, từ đó xây dựng các biểu tượng, hình tượng. Bởi vậy có thể khẳng định rằng hoạt động tạo hình chính là một trong những phương tiện tích cực để phát triển ở trẻ các khả năng hoạt động trí tuệ như: óc quan sát, trí nhớ, tư duy…. Hơn nữa, khi trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình, trẻ có nhiều điều kiện tiếp thu các chuẩn mực thẩm mĩ – đạo đức trong xã hội, trải nghiệm các xúc cảm, tình cảm trong giao tiếp, học hỏi về các kỹ năng xã hội và đánh giá các hành vi văn hóa xã hội qua các hình tượng, các sự kiện, hiện tượng được miêu tả Trong trường Mầm non hoạt động tạo hình chính là phương tiện để trẻ thể hiện mình, thông qua nghệ thuật tạo hình trẻ được thử sức mình trong việc thể hiện và sáng tạo thế giới riêng theo tư duy của mình, nhất là đối với trẻ mẫu giáo lớn 5 – 6 tuổi, trẻ có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh, thế giới xung quanh trẻ chứa đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật đẹp, những bức tranh sinh động hay những con vật ngộ nghĩnh đáng yêu…. Chính vì vậy hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn đối với trẻ mầm non nói chung và đối với trẻ mẫu giáo lớn nói riêng, nó giúp trẻ tìm hiểu khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì trẻ nhìn thấy trong thế giới xung quanh. Từ đó trẻ có thể vận dụng tích cực vốn hiểu biết về hình tượng đã tích lũy được để phối hợp, xây dựng hình tượng mới làm cho các sản phẩm tạo hình ( vẽ, nặn, xếp hình, xé dán, sử dụng các nguyên vật liệu như: lá 2 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình cây, cành cây khô, hoa khô…) của trẻ ngày càng trở nên sinh động, đầy sức hấp dẫn và mang màu sắc nghệ thuật. 2. Lý do thực tiễn Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn tạo hình. Phạm vi nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường mầm non Hoa Hồng học tốt môn tạo hình - Đối tượng khảo sát: Trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường mầm non Hoa Hồng. - Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm học 2017-2018 đến tháng 04 năm học 2018-2019 Trên thực tế việc tổ chức hoạt động tạo hình theo phương pháp hiện hành cũng đã mang lại hiệu quả tới việc phát triển thẩm mỹ cho trẻ. Xong chất lượng đạt được chưa cao và khả năng sáng tạo còn hạn chế. Giáo viên dạy còn mang tính áp đặt, dập khuôn theo mẫu, sao chép, trẻ chưa phát huy hết khả năng tư duy sáng tạo và sự linh hoạt của trẻ, tỉ lệ trẻ đạt bé khéo tay trong hội thi bé khéo tay cấp trường, cấp huyện còn thấp. Với thực tế như vậy, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy trên lớp, tôi quyết định đi sâu nghiên cứu, học hỏi đồng nghiệp và tìm tòi tài liệu của nghành, để giúp các em đều tạo ra những sản phẩm đẹp, từ đó trẻ được thõa trí tò mò, sáng tạo mong muốn tạo ra sản phẩm bằng chính đôi bàn tay khéo léo của mình giúp nâng cao chất lượng khi tổ chức hoạt động tạo hình. Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình” nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đối với chương trình GDMN mới hiện nay và tạo nên tính linh hoạt sáng tạo trong tạo hình. II. Mục đích nghiên cứu. 1. Mục tiêu: Hình thành ở trẻ những kỹ năng, kỹ xảo, khả năng quan sát, phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo, ngoài ra còn luyện cho trẻ sự khéo léo, sự kiên trì, linh hoạt của đôi tay. Giúp trẻ tự tin, thoải mái phát triển khả năng sáng tạo, ghi nhớ, chú ý. Từ đó trẻ có thể vận dụng tích cực vốn hiểu biết về hình tượng đã tích lũy được để phối hợp, xây dựng hình tượng mới làm cho các sản phẩm tạo hình (vẽ, nặn, xếp hình, xé dán sử dụng các nguyên vật liệu như: lá cây, cành cây khô, hoa khô …) của trẻ ngày càng trở nên sinh động, đầy sức hấp dẫn và mang màu sắc nghệ thuật cao. 2. Nhiệm vụ: 3 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc và chính xác, không mang tính trừu tượng và khô khan. Phát triển khả năng sáng tạo trong hoạt động tạo hình, hình thành ở trẻ khả năng tư duy, phân tích, tổng hợp. Tìm ra một số biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động tạo hình và giúp giáo viên có những định hướng phù hợp trong công tác chăm sóc cho trẻ Mầm non ở độ tuổi 5 - 6 tuổi, sau khi vận dụng đề tài sẽ góp phần giúp trẻ học tốt hoạt động tạo hình hơn. Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lý luận của vấn đề Trong thực tế chúng ta đã biết, giáo dục mầm non là khâu đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, giáo viên mầm non được xem là người thầy đầu tiên đặt nền móng cho việc đào tạo nhân cách con người mới cho xã hội chủ nghĩa. Giáo dục phát triển thẩm mĩ là một phần, một bộ phận của quá trình phát triển các tố chất khéo léo của trẻ trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5 - 6 tuổi. Quyết định số 55/QĐ của Bộ Giáo dục quy định mục tiêu và kế hoạch đào tạo nhà trẻ - trường mẫu giáo ghi rõ mục tiêu Giáo dục mầm non là: “Hình thành ở trẻ những cơ sở đầu tiên của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam:- Yêu thích cái đẹp, biết gìn giữ cái đẹp và mong muốn tạo ra cái đẹp ở xung quanh.- Thông minh, ham hiểu biết, thích tìm tòi khám phá, có một số kỹ năng sơ đẳng (Quan sát, phân tích, tổng hợp, suy luận ,..) Cần thiết để vào trường phổ thông, thích đi học”. Căn cứ vào thông tư 36/2011/TT-BGDĐT ngày 17 tháng 8 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên mầm non. Module MN 5 ghi rõ: Giáo dục phát triển thẩm mĩ là một trong năm mặt giáo dục nhằm phát triển toàn diện trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp 1. Mục đích của giáo dục thẩm mĩ nhằm phát triển ở trẻ khả năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp, giáo dục trẻ mối quan hệ thẩm mĩ, tình cảm thẩm mĩ. Từ đó hình thành ở trẻ thị hiếu và thái độ thẩm mĩ đúng đắn. Chúng ta đã biết con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong mình những năng khiếu thẩm mỹ, cũng không ai cũng có những tài năng bên mình, mà phải đòi hỏi thông qua giáo dục và hoạt động thì từ đó những tài năng và khả năng đó mới bộc lộ và phát triển. Nhất là đối với trẻ nhỏ, việc học của trẻ không chỉ đơn thuần là đưa đứa trẻ vào khuôn phép chặt chẽ, mà học của trẻ ở đây thông qua chơi trẻ “chơi mà học, học mà chơi”. Vì thế việc chăm sóc, giáo dục trẻ ngay còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, nhằm hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ sau này. Nâng cao chất lượng nói chung, hoạt động tạo hình nói riêng là việc làm cần thiết để phát huy năng khiếu của trẻ một cách tự nhiên. Trong chương trình giáo dục 4 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình mầm non, hoạt động tạo hình luôn hấp dẫn đối với trẻ, giúp trẻ phản ánh thế giới xung quanh cuộc sống con người một cách đa dạng và phong phú đặc biệt thông qua hoạt động tạo hình trẻ sẽ được hoàn thiện một số kỹ năng: Vẽ, nặn, xé dán, hơn nữa trong quá trình hoạt động tạo ra sản phẩm vật thể sẽ giúp trẻ được rèn luyện các kỹ năng hoạt động thực tiễn, thói quen làm việc một cách tự giác, tích cực có hiệu quả. Đây chính là môi trường lý tưởng để hình thành ở trẻ ý thức lao động (lao động tạo ra sản phẩm không chỉ cho bản thân mình mà còn để phục vụ người khác), hình thành hứng thú, lòng yêu lao động, thái độ trân trọng đối với sản phẩm lao động, với người lao động. Đối với trẻ 5 – 6 tuổi có thể sử dụng các đường nét liền mạch, uyển chuyển, mềm mại để miêu tả tính chọn vẹn của đối tượng trong cấu trúc và bố cục hợp lý, đồng thời trẻ linh hoạt trong việc tạo ra các bước chuyển màu, phối màu để tạo nên hiệu quả thẩm mĩ khác nhau và thể hiện suy nghĩ, tình cảm của mình. Hoạt động tạo hình góp phần không nhỏ trong việc chuẩn bị cho trẻ vốn kiến thức sơ đẳng về tự nhiên, xã hội, về khoa học kỹ thuật để giúp trẻ nhanh chóng làm quen với môn học mới mẻ ở trường phổ thông. Việc bồi dưỡng kỹ năng tạo hình, đặc biệt là việc rèn luyện kỹ năng đồ họa trên các giờ học vẽ, tập nặn, xé dán, sử dụng các nguyên vật liệu như: lá cây, cành cây khô, hoa khô để tạo ra các sản phẩm khác nhau sẽ giúp phát triển ở trẻ khả năng phối hợp, điều chỉnh hoạt động của mắt và tay, rèn luyện sự khéo léo, linh hoạt trong vận động của tay, từ đó giúp cho việc học viết ở trường phổ thông sẽ đạt kết quả tốt. Có thể coi hoạt động tạo hình như “Món ăn tinh thần”, như một loại “vitamin” đặc biệt cho sự phát triển tâm lý, sinh lý của trẻ em. Đưa trẻ đến “Chân – Thiện – Mỹ” II. Thực trạng vấn đề: * Thuận lợi: Trường Mầm non Hoa Hồng là một trong những trường trọng điểm của huyện trường đã đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1, trường có địa hình tương đối bằng phẳng, khuôn viên sân trường rộng rãi sạch sẽ, việc chăm sóc giáo dục trẻ luôn được thực hiện tốt là địa chỉ tin cậy của các bậc phụ huynh khi gửi gắm con em tại trường. Cơ sở vật chất tương đối đầy đủ để phục vụ cho việc dạy học. Cảnh quang nhà trường thoáng mát, có cây che bóng mát, cây cảnh góp phần rất lớn cho trẻ quan sát trong giờ hoạt động ngoài trời, từ đó cung cấp cho trẻ những biểu tượng thể hiện sự hiểu biết của mình về thế giới xung quanh Bản thân tôi là một giáo viên trong trường, trong năm học 2018 - 2019 được giao nhiệm vụ phụ trách lớp lá 1, tôi luôn có ý thức học hỏi đồng nghiệp, trau dồi đạo đức, học tập từ các phương tiện hiện đại, các tài liệu sách báo ...và luôn ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy để các hoạt động đạt kết quả cao nhất, trẻ nắm 5 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình vững được các yêu cầu của bài học, luôn yêu nghề mến trẻ, hết lòng vì học sinh thân yêu luôn là người mẹ hiền thứ hai của trẻ .Trẻ đi học thường xuyên, tương đối đồng đều, phụ huynh luôn ủng hộ nhà trường trong các hoạt động một cách nhiệt tình. Chính vì vậy tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên khi thực hiện nhiệm vụ của mình . * Khó khăn: Đa số cha mẹ học sinh chủ yếu là người đồng bào dân tộc thiểu số, nghề nghiệp chính là làm nông nên không có thời gian chăm sóc giáo dục trẻ và chưa nhận thức được hết tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo. Còn xem nhẹ việc học tập và vui chơi ở độ tuổi này. Trẻ đến lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, nhiều trẻ còn nhút nhát chưa tích cực và chủ động trong việc học tập. Một số trẻ lần đầu tiên mới ra lớp nên các kĩ năng nặn, xé dán, vẽ... còn hạn chế. Là giáo viên chủ nhiệm lớp 5 - 6 tuổi, nên công việc thực hiện kế hoạch năm học và kế hoạch phổ cập mẫu giáo 5 tuổi phải có sự đồng nhất. Bản thân tôi luôn cố gắng trong công tác huy động trẻ ra lớp đạt 100% đã khó, công tác giảng dạy trẻ đạt hiệu quả là một vấn đề mà người giáo viên cần phải khắc phục. Tuy nhiên vẫn còn một số hộ dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, vì vậy ảnh hưởng đến việc rèn nền nếp thói quen cho trẻ khi đến trường . Một số phụ huynh chưa hiểu rõ được tầm quan trọng của giáo dục Mầm non. Chưa hiểu được tầm quan trọng của việc đưa trẻ đến trường. Họ cho rằng các cháu đến trường chỉ chơi và học hát, một vài phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến hoạt động của trẻ ở lớp. Thống kê kết quả về hoạt động tạo hình ở trẻ: Nội dung Cuối năm học 2017- 2018 Khả năng tập trung chú ý 40% Khả năng tạo hình 35% Ghi nhớ 40% Sáng tạo 30% Trình bày bố cục cân đối 30% Tô màu đẹp, không lem ra ngoài 40% Biết tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có để tạo ra các sản phẩm 30% 6 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Qua kết quả thống kê trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi cần phải suy nghĩ làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một cách thoải mái, tự tin, không gò bó, trẻ luôn hứng thú trong giờ học đồng thời tạo cho trẻ có kỹ năng kiến thức phong phú về tạo hình. - Nguyên nhân chủ quan: + Ưu điểm: Là một giáo viên mầm non yêu nghề mến trẻ, bản thân luôn học hỏi, tìm tòi vận dụng các biện pháp, hình thức đổi mới về các hoạt động nhằm thu hút trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động một cách chủ động. Thường xuyên tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn, các hội thi làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo phục vụ cho hoạt động dạy và học, các đợt sinh hoạt chuyên đề…..để học tập và rút kinh nghiệm cho bản thân. + Hạn chế: Trong hoạt động giảng dạy đôi lúc chưa có sự sáng tạo, sự tích lũy chuyên môn còn nhiều hạn chế. - Nguyên nhân khách quan: + Ưu điểm: Được sự quan tâm của Ban lãnh đạo nhà trường đầu tư về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, bộ phận chuyên môn luôn tạo mọi điều kiện cho giáo viên tham gia các lớp tập huấn, chuyên đề, các chị em đồng nghiệp luôn sẵn sàng hỗ trợ giúp đỡ tôi hoàn thành tốt công tác của mình. Một số cha mẹ học sinh quan tâm đến con em mình, luôn có sự phối hợp với giáo viên trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ, thường xuyên ủng hộ nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi cho các cháu. + Hạn chế: Trường Mầm non Hoa Hồng là một trường thuộc vùng đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí thấp, chưa đảm bảo được mức sống cho người dân. Một số người dân chưa có nhận thức đúng mức về vị trí vai trò, tầm quan trọng của việc đưa trẻ đến trường đúng độ tuổi. Hầu hết các cháu 5 tuổi đến trường đều chưa học qua lớp 3 tuổi, 4 tuổi, các cháu còn bở ngỡ với tất cả các hoạt động ở trường mầm non nói chung hoạt động làm quen với hoạt động tạo hình nói riêng. Những yếu tố trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến thực trạng vì vậy bản thân luôn luôn trăn trở làm thế nào để giúp trẻ học tốt hoạt động tạo hình tại lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng nên bản thân tiếp tục vận dụng và phát triển các biện pháp cũ để phát huy những mặt mạnh, những thành công, tận dụng những thuận lợi của thực trạng và bổ sung những cái mới linh hoạt hơn, có hiệu quả hơn. III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề Nhằm giúp trẻ tự tin, thoải mái phát triển khả năng sáng tạo, ghi nhớ, chú ý. Từ đó trẻ có thể vận dụng tích cực vốn hiểu biết về hình tượng đã tích lũy được để phối hợp, xây dựng hình tượng mới làm cho các sản phẩm tạo hình ( vẽ, nặn, xếp hình, xé dán, sử dụng các nguyên vật liệu như: lá cây, cành cây khô, hoa khô …) của trẻ ngày càng trở nên sinh động, đầy sức hấp dẫn và mang màu sắc nghệ thuật. 7 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Lựa chọn các biện pháp, giải pháp phù hợp sẽ giải quyết được một số vấn đề khó khăn trong quá trình trẻ tham gia hoạt động tạo hình: Trẻ tham gia hoạt động ngày một chủ động hơn, không áp đặt, không gò bó, trẻ có thể phát huy được năng lực và tính sáng tạo của bản thân trong quá trình tham gia vào hoạt động. Cha mẹ thấy được sự thay đổi của con mình qua từng sản phẩm trẻ tạo ra, từ đó có những suy nghĩ tích cực hơn trong công tác phối hợp với nhà trường chăm sóc và giáo dục trẻ. - Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch hoạt động của lớp phù hợp với tình hình của lớp, của địa phương. + Xây dựng nề nếp: Vào đầu năm học việc xây dựng nề nếp lớp học là một việc làm cần thiết, qua một tuần đầu tiếp xúc, làm quen với trẻ tôi thấy với mỗi trẻ là một thực thể riêng biệt có đời sống tâm sinh lý khác nhau, không trẻ nào giống trẻ nào, có trẻ thì năng động thích chạy nhảy, có trẻ nô đùa tự do theo ý thích cá nhân, có trẻ trầm tính hơn thì hoạt động tĩnh tại chỗ…tất cả những điều này sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng một giờ học của trẻ. Vậy nên muốn một giờ học đạt kết quả tốt nhất thì phải xây dựng nề nếp cho trẻ hay nói cách khác là rèn cho trẻ một thói quen trong học tập một cách phù hợp giúp trẻ phát triển khả năng của mình trong giờ học đó. Đặc biệt là đối với trẻ ở độ tuổi này các cử chỉ, hành động, tiếp xúc với bạn còn nghịch ngợm, nói năng chưa lễ phép, hay nói leo, chưa có ý thức trong giờ học. Vì vậy khi thấy trẻ làm được việc tốt kịp thời động viên và khen ngợi còn với những trẻ chưa tập trung thì giáo viên phải kịp thời nhắc nhở hướng trẻ vào hoạt động. Nề nếp của trẻ tốt thì tiết học đó sẽ thành công, nếu chúng ta không đưa trẻ vào nề nếp thì giờ học sẽ không đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự hướng dẫn thườn xuyên, hấp dẫn của cô giáo thì sẽ tạo cho trẻ hứng thú hơn vào bài học, từ đó trẻ có thể phát triển tối đa khả năng của trẻ trong bài học của mình, thực hiện tốt yêu cầu cô giáo đưa ra. Vì vậy trong tất cả các hoạt động nói chung, hoạt động tạo hình nói riêng tôi đã đưa ra một số các quy định riêng đối với trẻ như: Tôi xếp xen kẽ những bạn học tốt, mạnh dạn ngồi gần những bạn học yếu hơn, nhút nhát hơn, cháu nam xen với cháu nữ, những bạn hiếu động hơn thì cho ngồi gần cô giáo để dễ quan sát trong giờ học. Đồng thời tôi chia tổ, đặt tên cho từng tổ, cử một bạn làm tổ trưởng hướng dẫn bạn tổ trưởng quản và nhắc nhở các bạn trong tổ mình. Luôn động viên, tuyên dương những tổ, nhóm, cá nhân làm tốt yêu cầu của cô giáo, nhắc nhở những trẻ chưa tập chung…. Uốn nắn tác phong ngồi học cho trẻ, đưa ra các quy định đối với trẻ trong giờ học như: Không nói chuyện, không nói leo, nói rõ ràng, mạch lạc, đủ câu… + Xây dựng thói quen tự phục vụ 8 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Bên cạnh việc rèn nề nếp cho trẻ thì việc rèn cho trẻ thói quen tự phục vụ như: Tự lấy đồ dùng cá nhân, xếp đồ dùng đồ chơi vào đúng nơi quy định, tự lấy các dụng cụ học tập của mình (Các đồ dùng của trẻ đã được gắn kí hiệu) như vậy sẽ giúp giáo viên tiết kiệm được thời gian hơn qua đó sẽ có nhiều thời gian giúp trẻ hoạt động tốt hơn… Ví dụ: Với hoạt động vẽ, trước khi tổ chức cho trẻ hoạt động tôi hướng trẻ tự lấy ghế ngồi đúng vị trí của mình, yêu cầu trẻ tự lấy đồ dùng cá nhân của trẻ, trên mỗi đồ dùng đó tôi đã dán kí hiệu riêng cho từng trẻ như: sáp màu, vở tạo hình… Nhắc nhở trẻ ngồi học đúng tư thế, không nói chuyện… Với những biện pháp trên tôi đã dần dần đưa trẻ vào nề nếp một cách tích cực, giúp trẻ có những thói quen tốt trong việc xây dựng nề nếp học tập - Giải pháp 2: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính tích cực khả năng phát triển của trẻ. Môi trường hoạt động của trẻ rất cần thiết, nó gắn liền với các hoạt động hàng ngày của trẻ hơn nữa hoạt động tạo hình của trẻ em là hoạt động nhận thức đặc biệt thông qua những hình tượng nghệ thuật được tạo nên và được cảm nhận thẩm mỹ bằng các phương tiện truyền cảm mang tính trực quan chính vì vậy môi trường hoạt động chính là kết quả của hoạt động sáng tạo của cả giáo viên và của trẻ. * Môi trường ngoài lớp học Xuất phát từ những tác động của môi trường đến hoạt động của trẻ nêu trên, ngay từ đầu năm học, tôi đã bắt tay vào thực hiện các nhiệm vụ quan trọng của một giáo viên đó là: Trang trí môi trường nhóm lớp phù hợp, có tính thẩm mỹ, thường xuyên thay đổi theo chủ đề. Ví dụ: Với chủ đề Trường mầm non tôi trang trí các bức tranh mẹ dẫn bé tới trường hoặc cô đón trẻ vào lớp nhằm tạo môi trường gần gũi hơn đối với trẻ. Môi trường đẹp, hấp dẫn, gần gũi cũng là yếu tố trực tiếp tác động hàng ngày đến trẻ. Môi trường hoạt động tạo hình phải luôn gắn bó, hòa nhập với môi trường bên ngoài của lớp học và trường mầm non. Các sắc màu và sự sắp xếp trong môi trường hoạt động phải gần gũi với vẽ đẹp phong phú của thế giới xung quanh, dễ dàng gợi lên các kinh nghiệm và xúc cảm, tình cảm thẩm mỹ của trẻ. * Môi trường bên trong Việc xây dựng môi trường trong lớp cũng rất quan trọng và cần thiết, trong khi thực hiện các đề tài khác nhau, tôi thường xuyên chú ý đến việc trang trí các góc chơi phù hợp với từng chủ đề, tôi dành ra một góc "Sản phẩm của bé" để cho trẻ tự treo các sản phẩm của mình làm ra, ở góc này tôi bố trí sắp xếp ở nơi thấp vừa với tầm với của trẻ và có những hình ảnh nghộ nghĩnh dễ thương theo từng chủ đề tạo cho trẻ cảm 9 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình giác gần gũi với từng chủ đề đó, từ đó khắc sâu vào trẻ những hình ảnh, những biểu tượng đó để trẻ có thể vận dụng vào hoạt động tạo hình của trẻ một cách tốt nhất. Ví dụ: Trong chủ đề “Thế giới động vật” tôi sưu tầm một số các bức tranh, ảnh, như con vịt chỉ tay vào các sản phẩm của trẻ để trẻ biết chỗ treo sản phẩm, hoặc tự làm thêm một số các con vật từ những nguyên vật liệu phế thải, hay nặn…những con vật sống trong gia đình, con vật sống dưới nước, con vật sống trong rừng, để trang trí và sắp xếp ở các góc chơi tạo môi trường gần gũi với trẻ, từ đó giúp trẻ có thêm những kiến thức, những hình ảnh đẹp về chủ đó để trẻ có thể vận dụng vào những bài vẽ, những tiết nặn, xé dán của chủ đề này. Hoạt động tạo hình là một hoạt động mang tính yên tĩnh vì vậy tôi bố trí xa các góc ồn ào như xây dựng, góc phân vai, để không làm phân tán sự chú ý của trẻ khi tham gia vào các hoạt động, vì vậy tôi đã bố trí khoảng cách đủ rộng để đảm bảo cho trẻ hoạt động dễ dàng trong góc chơi đồng thời có lối đi lại thuận tiện để mở rộng các mối quan hệ trong khi chơi. Ngoài ra tôi còn sắp xếp các đồ dùng phục vụ hoạt động tạo hình cho trẻ để ở những vị trí phù hợp dễ nhìn thấy để trẻ dễ dàng sử dụng khi đến giờ hoạt động. Dành riêng một vị trí phù hợp để trẻ có thể trưng bày sản phẩm của mình tạo ra, qua đây trẻ có thể tự nhận xét sản phẩm của mình và so sánh sản phẩm của mình với các bạn khác trong cùng nhóm lớp. Sau mỗi chủ đề tôi thường tổ chức cho trẻ cùng nhìn lại các sản phẩm của mình tạo ra và tham gia vào việc bố trí, sắp xếp lại các góc chơi, đồ dùng đồ chơi trong góc để tạo cảm giác mới lạ, kích thích sự hứng thú của trẻ trong chủ đề kế tiếp. Tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh, các biểu tượng phong phú về đối tượng cho trẻ tự khám phá bằng cách huy động sự tham gia của các giác quan, các quá trình tâm lý khác nhau để lĩnh hội. Cho trẻ được tiếp xúc như được ngắm nghía, chăm sóc, vuốt ve, âu yếm với các con vật gần gũi (thỏ, mèo, gà con…). Trong quá trình cung cấp tôi cho trẻ thấy được những nét nổi bật, những cái đẹp lý thú, gần gũi trẻ. Đồng thời giúp trẻ phân tích, so sánh, tổng hợp tìm ra những đặc điểm riêng và chung. - Giải pháp 3: Phương pháp lấy trẻ làm trung tâm Trong giờ học nói chung và giờ hoạt động tạo hình nói riêng trẻ phải được tự thể hiện, cô luôn là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo, thể hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và những hiểu biết của trẻ đối với sự vật. Tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh ngiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm dò, tìm cách giải 10 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình quyết vấn đề của trẻ. Tạo cơ hội để trẻ khám phá đối tượng (quan sát nghe, hỏi, tiếp xúc, miêu tả) và tự diễn đạt nhận thức cảm xúc của mình về đối tượng. Ví dụ: Khi cho trẻ "Vẽ ngôi nhà". Trước đây trẻ chỉ dùng bút, màu để vẽ và tô màu nhưng hiện nay có rất nhiều cách để tạo ra ngôi nhà như sử dụng các nguyên vật liệu: Lá cây, cành khô, hoa khô và để trẻ có thể biết cách sử dụng các nguyên vật liệu đó thì giáo viên chỉ là người gợi ý để trẻ trả lời từ đó kích thích trẻ suy nghĩ và có sự sáng tạo. Trong khi trẻ thể hiện giáo viên có thể dùng các câu hỏi, các biện pháp dùng lời mang tính chất gợi mở để giúp trẻ tự nói lên ý tưởng sáng tạo của bản thân, tự kiểm tra, chỉnh sửa, bổ sung cho tranh ngay trong quá trình trẻ thực hiện. “Hôm nay con muốn vẽ gì”, “Con vẽ như thế nào”, "Ngoài ra con còn có thể sử dụng các nguyên vật liệu nào để tạo thành ngôi nhà", “Vì sao con lại biết”,… Giáo viên phải dùng các hình thức mang tính chất vui chơi – sáng tạo, các hình thức giao tiếp xã hội,… để rèn luyện, phát triển sự nhạy cảm tinh tế trong quan sát, giúp trẻ tự tích lũy, mở rộng hiểu biết, ấn tượng về thế giới xung quanh và sự đa dạng, phong phú của nó. Ví dụ: Với đề tài “Vẽ hoa mùa xuân” Tôi cho trẻ đi thăm quan vườn hoa, cho trẻ quan sát vườn hoa trực tiếp trong sân trường, trẻ được ngắm nghía và được nhận xét đặc điểm của các loại hoa một cách chính xác. Tất cả những gì và trẻ được quan sát đó sẽ khắc sâu vào trẻ, tạo ra cho trẻ một cảm hứng và đây chính là nguồn cảm hứng để trẻ có thể tạo nên bức tranh theo suy nghĩ của mình. Khi trẻ đã có kiến thức vẽ về hoa, tôi chuẩn bị thêm những đồ dùng khác nhau: Màu nước, cát, hoa khô, lá khô…để trẻ có thể sáng tạo hơn tạo ra các sản phẩm như: Tranh hoa được làm bằng cát, ghép hoa từ những chiếc lá hoặc các cánh hoa khô…Bằng những câu hỏi mang tính chất gợi ý, tôi hướng dẫn cho trẻ thực hiện theo ý thích của trẻ, hoa cánh tròn, hoa cánh dài, trong vườn hoa có ong, bướm….Kết quả đa số các trẻ đã tạo ra được bức tranh " Hoa mùa xuân” với những màu sắc, nguyên vật liệu khác nhau thật sinh động. Không lạm dụng sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít làm mẫu và cũng ít sử dụng vật mẫu hầu hết tôi cho trẻ quan sát thực tế ở xung quanh sân trường như vậy sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện, sản phẩm mẫu sẽ làm cho trẻ thụ động, làm giảm tính tích cực, sáng tạo hoạt động trí tuệ của trẻ, vì các hoạt động cần thiết để tạo hình đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ luôn ghi nhớ, bắt trước. Trong khi trẻ thực hiện tôi luôn coi trọng quan điểm của trẻ, làm cho trẻ phát triển khả năng so sánh, phân tích, suy nghĩ về sản phẩm mình làm. Động viên khuyến khích trẻ tự tìm, tự sáng tạo trong khi thể hiện. Với nhóm trẻ chưa thể hiện được cô có thể kết hợp làm chung với trẻ về sản phẩm đó kết hợp với lời động viên khuyến khích giúp trẻ có tâm thế hơn, tạo cho trẻ cảm giác thoải mái giúp trẻ sẽ tích cực hoạt động sâu hơn. Từ đó giúp trẻ phát triển khả năng, kỹ năng về tạo hình một cách tự tin. - Giải pháp 4: Sử dụng các nguyên vật liệu tạo hình 11 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Việc sử dụng các nguyên vật liệu sẵn có như vậy vừa tiết kiệm được chui phí vừa gần gũi đối với trẻ vì trong cuộc sống hiện nay các phế liệu trong sinh hoạt gia đình vô cùng phong phú: Lõi giấy vệ sinh, các hộp bánh kẹo, các túi nilon. Để có được các nguyên vật liệu phong phú và đa dạng thì giáo viên phải tuyên truyền với phụ huynh bằng các sản phẩm của trẻ ở góc tuyên truyền, viết thông báo về các nguyên vật liệu cần thu gom, tư vấn cho cha mẹ trẻ sưu tầm thêm các nguyên vật liệu khác nhau. Để thuận tiện cho trẻ tôi đặt và sắp xếp các nguyên vật liệu tại góc chơi nghệ thuật sao cho trẻ thấy rõ và có thể lấy dược dễ dàng để thực hiện hoạt động tạo hình vào bất cứ lúc nào trẻ thích. Ví dụ: Khi cho trẻ hoạt động ngoài trời tôi gợi ý cho trẻ nhặt các lá cây khô để tạo nên các con vật như con Bướm, con Trâu.. hoặc cho trẻ nhặt các viên đá nhỏ xếp thành các bông hoa, các lọa quả phù hợp với chủ đề đang học. Muốn hoạt động tạo hình có hiệu quả, việc sử dụng nguyên vật liệu tạo hình phù hợp đóng vị trí vô cùng quan trọng, nó quyết định đến sự thành công của tiết học đó. Vậy nên giáo viên cần chú trọng đến công việc tìm kiếm và sưu tầm các nguyên vật liệu phù hợp phục vụ cho giờ học của mình. Qua việc cho trẻ tiếp xúc với các nguyên vật liệu giáo viên giúp trẻ sử dụng các nguyên vật liệu một cách hợp lý trong hoạt động tạo hình để tạo ra sản phẩm như mong muốn, đồng thời sẽ kích thích trẻ sưu tầm các nguyên vật liệu ngày càng nhiều hơn Nguyên vật liệu là những đồ dùng, dụng cụ dễ kiếm. Có thể trẻ tự kiếm hoặc tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm, phế liệu bỏ của gia đình. Sự đa dạng của nguyên vật liệu sẽ khuyến khích khả năng sáng tạo của trẻ. Để đảm bảo khi sử dụng nguyên liệu tạo hình tôi luôn chú ý những điểm sau: + An toàn (không nhọn, không có cạnh sắc, không độc hại…) + Rẻ tiền (những nguyên vật liệu có ở địa phương). + Dễ kiếm (ví dụ: vỏ ốc, hến, vỏ, hộp, vải vụn, lá cây khô, cành khô, hoa khô, cát, các viên đá hoặc viên sỏi nhỏ…) + Dễ bảo quản hay cất giữ. + Dễ cầm (phù hợp với tay cầm của trẻ) + Dễ cung cấp kinh nghiệm bao gồm các giác quan. + Dễ sửa chữa. + Tạo cơ hội để lựa chọn và sắp xếp nguyên liệu, luôn quan sát sự tưởng tượng. Đối với từng hoạt động tạo hình khác nhau thì các nguyên vật liệu khác nhau. Vì vậy ở mỗi giờ hoạt động tạo hình tôi luôn luôn phải xem xét, tìm hiểu và định hướng một số nguyên vật liệu cần thiết sẵn có ở địa phương: Vỏ ốc, lá cây, bìa 12 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình cattong, chai nhựa…Trên cơ sở đó tôi sẽ giao nhiệm vụ và hướng dẫn trẻ cách sưu tầm, thu nhặt và bảo quản các nguyên vật liệu. Có những nguyên vật liệu trẻ có thể thu lượm ngay trong sân trường: Vỏ hộp, lá cây, chan khô,… qua đây tôi có thể giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp. Khi cho trẻ hoạt động tạo hình trong nhóm chơi giáo viên luôn khuyến khích trẻ phối hợp cùng bạn để tạo ra sản phẩm chung. Ví dụ: Khi cho trẻ trang trí đèn lồng tôi chuẩn bị các vỏ lon bia để sẵn ở góc tạo hình trẻ cùng nhau trang trí bạn thì cắt các đường diềm, bạn thì cắt các bông hoa bạn thì dán vào vỏ lon, đây cũng là kỹ năng cần thiết khi tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm, trẻ rất vui khi cùng bạn tạo thành sản phẩm mang công sức của tất cả các thành viên trong nhóm. Muốn có được nguồn nguyên vật liệu đa dạng, phong phú tôi phải phối kết hợp cùng với phụ huynh bằng cách: Thông qua cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi vận động các bậc phụ huynh cùng phối kết hợp sưu tầm, tìm tòi các nguyên vật liệu, đồ phế thải… ở địa phương để ủng hộ tôi trong việc chuẩn bị các nguyên vật liệu phù hợp để trẻ có thể thoải mái lựa chọn cho mình những gì trẻ thích để tạo ra những sản phẩm theo sở thích và sáng tạo của trẻ. Muốn trẻ có được những sản phẩm đẹp thì giáo viên cần sưu tầm nhiều nguyên vật liệu khác nhau, có những sản phẩm từ những nguyên vật liệu đó, có những câu hỏi mang tính chất gợi mở. Trẻ bị thu hút bởi các nguyên vật liệu tự nhiên đã tạo ra những hình thù ngộ nghĩnh, sinh động sẽ gợi cho trẻ sự tò mò. Vì thế nên tôi đã sưu tầm các nguyên vật liệu dùng cho tạo hình rất đa dạng và phong phú. Tôi đã dùng nguyên vật liệu đó để dạy tạo hình và làm đồ dùng của cô phù hợp với từng bài, từng chủ điểm. Những nguyên vật liệu tưởng chừng như không dùng nữa nhưng lại có thể tạo ra những món đồ chơi hay những bức tranh rất đẹp để làm mẫu cho trẻ quan sát hoặc có thể làm vật liệu cho trẻ hoạt động Ví dụ: Chủ đề “ Phương tiện giao thông” Với những giấy báo cũ, hộp nhựa… tôi hướng dẫn cho trẻ gấp máy bay, thuyền, ô tô, trẻ rất thích thú khi tự mình làm ra được những sản phẩm đó. Những đồ được làm từ những nguyên vật liệu tự nhiên đó đều đảm bảo về nội dung, màu sắc, sự an toàn và sử dụng được lâu dài để trẻ quan sát và nhận xét, giúp trẻ tích lũy được nhiều cảm xúc, vốn hiểu biết để thể hiện trong sản phẩm của mình. Từ đó phát huy được trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ. Ví dụ: Chủ đề “Bản thân” cho trẻ làm các nhà tạo mẫu nhí, tạo ra các trang phục bằng lá cây (lá mít, lá bàng, lá dứa...) làm những chiếc mũ hoặc bộ thời trang thật hấp dẫn, lấy lá dừa thắt đồng hồ, kính, nhẫn, ... khi tạo được sản phẩm trẻ tự đeo vào bản thân. Từ đó trẻ rất ham thích và tưởng tượng, sáng tạo ra sản phẩm mới lạ Trong các hoạt động hàng ngày, hay mọi lúc mọi nơi mà cho trẻ chơi với lá cây hay các nguyên vật liệu tự nhiên khác sẽ giúp trẻ không chỉ nhận biết được một số 13 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình công dụng của các loại nguyên vật liệu đó đối với hoạt động tạo hình mà còn giáo dục trẻ tính tiết kiệm, giáo dục trẻ biết bảo vệ môi trường… Với cách làm như vậy tôi đã có được nhiều sản phẩm của trẻ rất ngộ nghĩnh và phong phú. Giải pháp 5: Phát triển khả năng tạo hình cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Ngoài việc tạo hứng thú cho trẻ ở tiết học thì ở mọi lúc mọi nơi tôi cũng có thể hướng trẻ tạo ra các sản phẩm như: Ở chủ đề “ Bản thân” Trong giờ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ ra sân trẻ dùng phấn vẽ bạn nam bạn nữ xuống sân trường, hay tôi cùng trẻ lượm lá khô, cành khô để xếp hình người…. Khi cho trẻ hoạt động ngoài trời tôi cùng trẻ dạo chơi quanh sân trường trẻ được ngắm nhìn vật thật, được sờ nắm, từ đó trẻ có thể lĩnh hội được các kiến thức cơ bản, khắc sâu vào trẻ những hình ảnh về sự vật mà trẻ sẽ được quan sát từ đó trẻ áp dụng vào hoạt động tạo hình của trẻ sau đó. Ví dụ: Giờ hoạt động chiều: Tôi cho trẻ kể về những con vật mà trẻ thích và cho trẻ vẽ, nặn những con vật đó. Ở các hoạt động góc: Góc học tập cho trẻ chơi vẽ, nặn, xé, dán, làm tranh cát, sử dụng màu nước để vẽ... Góc nghệ thuật: Cho trẻ sử dụng lá cây tạo thành con vật, dùng các lá có hình dạng khác nhau xếp thành con bướm, dùng các cành cây khô tạo thành ngôi nhà, làm tranh hoa bằng cát, quả hay đồ vật có chứa chữ số theo yêu cầu hay tô màu các ô theo yêu cầu... Bên cạnh các hoạt động tạo hình ở lớp, tôi thường đưa ra một số đề tài cho trẻ làm ở nhà rồi mang đến nộp cho cô giáo. Ở nhà bằng cách: trao đổi với phụ huynh để cùng nhắc nhở, động viên trẻ hướng dẫn trẻ thực hiện một vài bài tập ở nhà như tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có để tạo ra một sản phẩm hay vẽ, xé, dán tô màu tranh theo đề tài, nặn theo ý thích, hay xé dán một hình ảnh nào đó, theo các đề tài mà trẻ đã được làm quen ở lớp. Ngoài ra tôi thường xuyên trò chuyện, chơi đùa với trẻ vào giờ đón và trả trẻ, tạo cho trẻ một mối quan hệ gần gũi, thân thiện. Từ đó tôi có thể hiểu được một số tâm tư nguyện vọng, đặc điểm tính cách của từng trẻ. Đây cũng chính là vấn đề quan trọng giúp tôi trong các hoạt động tạo hình. Vì khi tôi hiểu được trẻ, tôi sẽ biết trẻ muốn gì, cần gì… Ví dụ: Trong giờ hoạt động vẽ với đề tài “Vẽ gia đình của bé” Tôi biết gia đình trẻ có những ai, bố làm nghề gì, mẹ làm gì,… từ đó tôi có thể hướng cho trẻ vẽ theo đúng với những gì trẻ đang muốn thể hiện ra. Đó chính là sự thành công đối với một tiết học. Giải pháp 6: Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ. 14 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Hiện nay khoa học công nghệ đang tác động mạnh mẽ vào sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội. Để đáp ứng được sự phát triển chung và nhu cầu thực tế của xã hội thì việc vận dụng công nghệ thông tin và trang thiết bị hiện đại vào dạy học hết sức cần thiết và còn giúp cho bản thân tôi luôn luôn được cập nhật thông tin một cách chính xác, hiệu quả, truyền tải kiến thức nhanh nhất tới trẻ. Nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân, nghành giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong việc thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực và đẩy mạnh công nghệ thông tin vào giảng dạy. Nhằm đáp ứng được các yêu cầu trên trong những năm qua tôi luôn chủ động từng bước: Từ học hỏi đồng nghiệp, tham gia học các lớp đào tạo, bồi dưỡng tin học, học trên mạng internet… Bản thân đã biết sử dụng các bước cơ bản của bài giáo án điện tử, thường xuyên sưu tầm và chụp các hình ảnh bên ngoài, trên mạng để cho trẻ quan sát. Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “ Phương tiện giao thông” chủ đề nhánh “Phương tiện giao thông đường thủy” đề tài “Vẽ thuyền trên biển” tôi sưu tầm những hình ảnh tàu thủy, ô tô, xe máy, máy bay, ca nô, thuyền buồm và hình ảnh biển nước… từ những hình ảnh trên tôi sẽ thiết kế một bài giáo án điện tử lên máy tính. Khi dạy tôi tổ chức trò chơi “ Nó chạy ở đâu” và cho trẻ tìm phương tiện hoạt động ở dưới nước, dừng lại ở những phương tiện trẻ trả lời đúng. Và chuyển các phương tiện đó đến biển nước. Khi dạy trẻ vẽ tôi Sart nhấn chuột vào Paint, dùng biểu tượng cái bút và thực hiện vẽ để trẻ thấy cô vẽ trực tiếp trên máy tính, và dùng màu theo ý thích khiến trẻ chăm chú nhìn và hứng thú tạo cảm hứng mới lạ cho trẻ, trẻ sẽ tập chung đến những điều mới lại đó, tiết học sẽ càng đạt hiệu quả hơn. IV. Tính mới của giải pháp Chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ được nâng cao. Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng, sự sáng tạo, khả năng tập trung chú ý, trình bày bố cục, kỹ năng tạo hình...của trẻ đã tiến triển một cách rõ rệt. Trước đây việc cho trẻ hoạt động tạo hình mang tính chất gò bó, ép buộc trẻ chỉ cần vẽ, xé dán hoặc tô màu bức tranh, nhưng bây giờ trẻ có thể tạo ra sản phẩm bằng nhiều cách khác nhau, biết sử dụng các nguyên vật liệu sẵn có để tạo ra sản phẩm như: Dùng các lá cây khô để làm thành các con vật, tạo ra bức tranh bằng cát, tạo ra ngôi nhà từ các cành cây khô, dùng giấy báo cũ để gấp các phương tiện giao thông... Bản thân tôi là một giáo viên khi thực hiện đề tài này cũng đã rút ra được rất nhiều kinh nghiệm như: Chọn các nội dung, phương pháp và đề tài cho trẻ tạo hình phải phù hợp và mang tính vừa sức với trẻ; Không ngừng học hỏi, bồi dưỡng thêm được những kỹ năng giáo dục trẻ, nâng cao nghiệp vụ sư phạm, tạo được mối quan hệ thân thiết gần gũi với trẻ và lòng tin yêu của cha mẹ học sinh; Tìm tòi, lựa chọn nguyên vật liệu sẵn có gần gũi với trẻ, nghiên cứu và cùng với trẻ làm ra những đồ 15 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình dùng đồ chơi cho trẻ đẹp, sáng tạo, có đồ bền, đảm bảo an toàn cho trẻ phù hợp với các hoạt động dạy và học của trẻ. Cha mẹ trẻ đã quan tâm đến trẻ nhiều hơn, tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục của trẻ ở trường, đồng thời cha mẹ trẻ đã có sự liên kết phối hợp chặt chẽ với cô giáo trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức như gặp trực tiếp, gặp qua điện thoại, theo dõi bảng tin của lớp...Cha mẹ cảm thấy hài lòng với sự phát triển của con mình được thể hiện qua các sản phẩm tạo hình của trẻ, tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà trường, chia sẻ những khó khăn của cô giáo, cung cấp nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi, phụ giúp giáo viên trong một số hoạt động của trường, lớp... Khi tạo môi trường cho trẻ hoạt động tốt sẽ là hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động hàng ngày, thông qua các hoạt động tạo hình, văn học, thể duc.. và trò chơi trẻ đã tích lũy được một số vốn hiểu biết, tăng thêm phần so sánh, nhận xét, phán đoán…. Như vậy khi tham gia vào tiết học trẻ sẽ mạnh dạn, tự tin có hứng thú hơn, thích tham gia vào hoạt động hơn. Đối với trẻ ở độ tuổi 5 – 6 tuổi hoạt động tạo hình góp phần không nhỏ trong việc chuẩn bị cho trẻ vốn kiến thức sơ đẳng về tự nhiên, xã hội, về khoa học kỹ thuật để giúp trẻ nhanh chóng làm quen với môn học mới mẻ ở trường phổ thông. Việc bồi dưỡng kỹ năng tạo hình, đặc biệt là việc rèn luyện kỹ năng đồ họa trên các giờ học vẽ, tập nặn, xé dán... sẽ giúp phát triển ở trẻ khả năng phối hợp, điều chỉnh hoạt động của mắt và tay, rèn luyện sự khéo léo, linh hoạt trong vận động của đôi tay. Từ kết quả trên cho thấy việc tạo hứng thú cho trẻ tham gia vào các hoạt động ở trường nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng đã góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ năm học, đảm bảo mục tiêu giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non. Đặc biệt đề tài trên góp phần không nhỏ vào việc phát triển nhận thức, trí tuệ, tính thẩm mỹ...đồng thời giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt. Từ đó giúp cho việc học viết ở trường phổ thông sẽ đạt kết quả tốt. V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm. Sau khi thực hiện các giải pháp thì đã mang lại kết quả rất khả quan, những kỹ năng tạo hình của trẻ đã phát triển một cách rõ rệt. Bảng so sánh kết quả sau khi thực hiện các giải pháp Nội dung Khả năng tập trung chú ý Cuối năm học 2017- 2018 Ước lượng cuối năm học 2018-2019 Tăng/giảm 40% 90% Tăng 50% 16 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Khả năng tạo hình 35% 90% Tăng 55% Ghi nhớ 40% 95% Tăng 55% Khả năng sáng tạo 30% 90% Tăng 60% Trình bày bố cục cân đối 30% 95% Tăng 65% Tô màu đẹp, không lem ra ngoài 40% 95% Tăng 55% Biết tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có để tạo ra sản phẩm 30% 95% Tăng 65% Việc áp dụng các biện pháp đối với trẻ 5 - 6 tuổi lớp lá 1 đã có những chuyển biến rất rõ rệt: - Về phía trẻ: Trẻ ngoan, có nề nếp, tự tin mạnh dạn hơn trong việc tạo ra những sản phẩm đẹp. Trẻ tự tin hơn khi thể hiện ý tưởng và sự sáng tạo của mình. Từ đó trẻ tham gia vào các hoạt động một cách hứng thú. Tạo cơ hội mở rộng được tầm nhìn và kiến thức cho trẻ bước vào bậc học tiếp theo đạt kết quả tốt hơn. - Về phụ huynh Phụ huynh dần hiểu ra được tầm quan trọng đối với việc đưa trẻ đến trường, các phương pháp học tập của chương trình giáo dục mầm non tuy đơn giản như trò chơi nhưng mang lại nhiều kết quả tích cực. - Về giáo viên: Giáo viên tự tin hơn và nắm vững các phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động, bên cạnh đó giáo viên được trau dồi kiến thức, kỹ năng, nghệ thuật chăm sóc và giảng dạy trẻ. Tạo được môi trường học phong phú với nội dung của từng chủ đề, đồ dùng đồ chơi và trang thiết bị cũng đã được trang bị đầy đủ hấp dẫn trẻ. Các hoạt động tạo hình không còn tẻ nhạt, khô khan đối với trẻ mà trẻ tích cực tham gia hoạt động phát huy tính sáng tạo, kỹ năng và khả năng tư duy khi tạo ra sản phẩm cụ thể, trẻ có tiến bộ rõ rệt trong từng hoạt động tạo ra sản phẩm. Trẻ có kỹ năng quan sát, so sánh, trình bày bố cục tốt hơn. 17 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình Được sự tin yêu của bạn bè đồng nghiệp, sự tin tưởng của phụ huynh. Bên cạnh việc khảo sát qua việc áp dụng đề tài trong lớp bản thân tôi có tự tin và có nhiều sáng tạo hơn trong việc dạy trẻ, biết kết hợp đan xen các hình thức cũng như lồng ghép trong phương pháp giảng dạy, biết tận dụng những cái mới lạ vào các hoạt động để các cháu hứng thú hơn. * Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Đây là một đề tài sát thực với thực tế của lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng hiện nay giúp cho giáo viên có thêm một số kinh nghiệm và các biện pháp hay để phục vụ cho công tác giảng dạy, trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt giúp trẻ chuẩn bị tâm thế bước vào lớp 1. Qua quá trình nghiên cứu và áp dụng thực tế ở lớp tôi đã rút ra cho mình những bổ ích giúp tôi có nhiều kinh nghiệm hơn khi lên lớp. Điều quan trọng đối với trẻ là chuẩn bị tri thức cho trẻ. Kết hợp với việc soạn giảng đầy đủ, sáng tạo và thủ thuật lên lớp. Tôi sẽ tiến hành thực hiện đối với những năm tiếp theo hy vọng khả năng và chất lượng tạo hình có tư duy, sáng tạo đạt kết quả khả quan tốt nhất. Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị I. Kết luận. Hoạt động tạo hình trong trường mầm non có chất lượng cao là phương tiện phát triển thẩm mĩ cho trẻ, có lòng đam mê nghệ thuật, hướng tới cái đẹp trong cuộc sống. Để đạt được kết quả chất lượng cao đòi hòi giáo viên phải phát huy hết khả năng của mình dẫn dắt gợi mở. Giáo viên tự làm đồ dùng, kết hợp tham mưu Ban giám hiệu bổ sung xin ý kiến về cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động của trẻ. Lên kế hoạch tìm kiếm nguyên vật liệu, phế thải để làm đồ dùng, đồ chơi tuyên truyền kết hợp giữa gia đình và nhà trường. Để có được sản phẩm đẹp do trẻ tạo ra cô giáo phải kiên trì không nóng vội trước kết quả của trẻ tạo ra, mà dẫn dắt bằng cả tấm lòng nhiệt tình, sự yêu nghề của mình với vốn kiến thức đã được học. Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi lúc mọi nơi, động viên khích lệ trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động. Giáo viên phải khen gợi kịp thời những sản phẩm trẻ tạo ra và tôn trọng ý tưởng của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm là gợi thêm để trẻ tư duy, trí tưởng tượng tạo ra sản phẩm sáng tạo mà trẻ thích. Trong quá trình giảng dạy cô phải quan tâm đến khả năng từng trẻ để có biện pháp bồi dưỡng phù hợp để đưa chất lượng đồng đều. Cần nâng cao trình độ tin học để có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo. 18 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình II. Kiến nghị. Qua việc nghiên cứu và thực hiện một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình, tôi có một số ý kiến đề xuất sau: Đối với Phòng giáo dục Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về các Hội thi: Làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo…, Lễ hội để giáo viên có thêm kinh nghiệm trong quá trình tổ chức tại trường, lớp. Tổ chức các hội thi như: Bé vẽ tranh giữa các trường với nhau tạo điều kiện cho trẻ được trải nghiệm và phát huy được khả năng tạo hình sáng tạo của bản thân, đồng thời giúp giáo viên có thêm nhiều biện pháp giải pháp để rèn luyện cho trẻ tốt hơn. Đối với nhà trường Hàng năm tổ chức 1 – 2 lần cho trẻ tham gia các hoạt động ngoại khóa mang tính chất nghệ thuật. Từ đó hình thành trong trẻ những hình ảnh mang tính chất thực tế để trẻ có thể vận dụng vào bài học của mình đạt kết quả tốt nhất Tổ chức cho giáo viên trong trường được thăm quan các trường điển hình, dự các giờ mẫu do phòng giáo dục tổ chức, để giáo viên học hỏi nhiều kinh nghiệm hơn trong công tác phát triển chuyên môn. Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân về "Một số biện pháp giúp trẻ 5 - 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình", vì thời gian nghiên cứu ngắn, điều kiện để nghiên cứu đề tài còn gặp nhiều khó khăn nên tôi chỉ đưa ra một số vấn đề như trong đề tài sáng kiến đã trình bày, trong thời gian tới bản thân sẽ không dừng lại ở kết quả đạt được mà sẽ cố gắng tiếp tục học hỏi để tìm ra những giải pháp mới hơn, tối ưu hơn nhằm đáp ứng yêu cầu cao hơn trong việc phát triển toàn diện cho trẻ mầm non để đề tài được hay và hoàn chỉnh hơn nữa. Trong quá trình nghiên cứu sáng kiến này tôi thấy còn có nhiều hạn chế, nên không thể tránh khỏi những sai sót. Kính mong sự góp ý chân thành của hội đồng sáng kiến để sáng kiến này hoàn thiện và được áp dụng vào thực tế nhằm ngày một nâng cao chất lượng học tập của trẻ. Tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ mầm non thực hiện tốt các hoạt động ở trường, tự tin khi bước vào bậc học tiếp theo. Rất mong được sự góp ý của hội đồng sáng kiến. Xin chân thành cảm ơn./. Băng Arênh, ngày 20 tháng 3 năm 2019 Người viết sáng kiến Trịnh Thị Hằng 19 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng Một số biện pháp giúp trẻ 5 – 6 tuổi lớp lá 1 trường Mầm non Hoa Hồng học tốt hoạt động tạo hình NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... T/M HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN HIỆU TRƯỞNG Lê Thị Kim Hương 20 Người thực hiện: Trịnh Thị Hằng