Tài liệu Skkn kỹ năng dạy nghe môn tiếng anh

SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. KỸ NĂNG DẠY NGHE MÔN TIẾNG ANH 1. I. PhÇn më ®Çu Lý do chän ®Ò tµi MÆc dï lµ häc sinh phæ th«ng trung häc nh­ng khi nh¾c m«n TiÕng Anh th× hÇu nh­ häc sinh nµo còng sî v× c¸c em cho r»ng “häc TiÕng MÑ ®Î còn ch­a häc ®­îc l¹i cßn häc TiÕng Anh”. Chóng ta ai còng biÕt häc TiÕng Ph¸p hoÆc TiÕng Anh vµ mét sè ngo¹i ng÷ kh¸c ®Òu ph¶i chia ®éng tõ theo ng«i thø, th×, rÊt khã. §Æc biÖt, c¸ch ®©y 4 n¨m s¸ch gi¸o khoa (SGK) cã ®æi míi vµ thi theo h×nh thøc tr¾c nghiÖm ®èi víi mét sè m«n nh­ Lý, Ho¸, Sinh vµ TiÕng Anh ë c¸c k× thi tèt nghiÖp phæ th«ng (TNPT) thi ®¹i häc cña bé GD vµ §T. V× vËy SGK TiÕng Anh ®­îc biªn so¹n theo quan ®iÓm x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®ó lµ quan ®iÓm chñ ®iÓm vµ ®Ò cao c¸c ph­¬ng ph¸p häc tËp tÝch cùc chñ ®éng cña häc sinh. C¸c kün¨ng ®ó lµ ®äc (Reading), nãi (Speaking), nghe (Listening), viÕt (Writing) c¶ 4 kü n¨ng nµy ®Òu quan träng nh­ nhau vµ ®­îc phèi kÕt hîp trong c¸c bµ i tËp vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp. Mét trong 4 kü n¨ng mµ c¶ ng­êi d¹y vµ ng­êi häc ®Òu c¶m thÊy ng¹i ®ó lµ kü n¨ng nghe v× nó rÊt khó vµ nghe nh÷ng ng­êi n­íc ngoµi nói hä luyÕn ©m nhiÒu nghe l¹i cµng khó h¬n n÷a. §Ó có ®­îc kü n¨ng nghe TiÕng Anh tèt th× ng­êi häc ph¶i có qu¸ tr×nh luyÖn tËp nghe th­êng xuyªn, l©u dµi víi nh÷ng h×nh thøc vµ néi dung nghe kh¸c nhau, vÝ dô nh­ míi ®Çu häc nghe th× ng­êi d¹y nªn d¹y b¾t ®Çu b»ng nghe A, B, C.. hoÆc sè 1, 2, 3.Sau ®ã nghe c©u, ®o¹n, kÕt hîp víi lµm bµi tËp trong qu¸ tr×nh nghe. Tuy nhiªn ®ó chØ lµ nh÷ng ng­êi muèn nghe TiÕng Anh tèt còn víi häc sinh THPT c¸c em ®· ®­îc häc tõ khi häc THCS lµ ®­îc nghe ®o¹n héi tho¹i, ®o¹n v¨n..vµ khi lªn líp 10, 11 c¸c em còng ®­îc nghe rÊt nhiÒu vÒ ho¹t ®éng hµng ngµy, tiÓu sö...MÆc Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 1 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. dï vËy nh­ng c¸c em vÉn sî nghe. Khi viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy, t«i mong muèn sÏ góp phÇn nhá bÐ cña m×nh gióp gi¸o viªn dÇn kh¾c phôc nh÷ng khó kh¨n trªn ®Ó tiÕn hµnh d¹y nghe m«n TiÕng Anh cã hiÖu qu¶ tèt h¬n, häc sinh tÝch cùc, chñ ®éng trong viÖc tiÕp thu, lÜnh héi kiÕn thøc cña bµi häc vµ c¶m thÊy thÝch thó víi m«n nghe. V× vËy, t«i chän ®Ò tµi kỹ năng d¹y nghe m«n TiÕng Anh lµm vÊn ®Ò nghiªn cøu trong s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña m×nh. II. Tổ chức thực hiện đề tài . 1. Mét sè c¬ së lý luËn XÐt vÒ viÖc häc ngo¹i ng÷ cña häc sinh tr­êng THPT Sông Ray : c¸c em ®Çu vµo cßn yÕu ë tÊt c¶ c¸c m«n häc kh«ng chØ riªng m«n TiÕng Anh. Mµ chung ta ai còng biÕt môc ®Ých cña viÖc d¹y ngo¹i ng÷ kh«ng ph¶i lµ cung cÊp cho häc sinh kiÕn thøc cña ng«n ng÷ ®ã, mµ môc ®Ých cuèi cïng cña viÖc d¹y ngo¹i ng÷ nói chung, TiÕng Anh nãi riªng lµ d¹y häc sinh kü n¨ng giao tiÕp b»ng TiÕng Anh. Kü n¨ng giao tiÕp cña häc sinh thÓ hiÖn qua c¸c kün¨ng: Listening, Speaking, Reading, and Writing, kü n¨ng nghe TiÕng Anh cña häc sinh ®­îc h×nh thµnh qua mét qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn trong m«i tr­êng Anh ng÷. Ngoµi viÖc häc tËp ë tr­êng líp, häc sinh ph¶i tù häc tËp rÌn luyÖn nghe th«ng qua c¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng thøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ th× häc sinh ë tr­êng THPT Sông Ray hÇu nh­ c¸c em ch­a lµm ®­îc ®iÒu nµy vµ c¸c em rÊt sî m«n TiÕng Anh nªn viÖc d¹y c¸c em nghe lµ rÊt khó kh¨n vµ kh«ng ®¬n gi¶n chót nµo c¶ ®Æc biÖt kün¨ng nghe l¹i cµng khó trong khi ®ó ai còng biÕt kü n¨ng nghe lµ kü n¨ng sö dông h×nh thøc ng«n ng÷ vµo môc ®Ých nghe hiÓu b»ng TiÕng Anh. a. C¸c yÕu tè c¬ b¶n trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ cña tiÕt d¹y nghe. a.1. VÒ phÝa gi¸o viªn Víi ph­¬ng ph¸p d¹y häc ®æi míi, tÝch cùc th× gi¸o viªn ph¶i lµm ®­îc vai trò chØ ®¹o, ®iÒu khiÓn häc sinh ho¹t ®éng tÝch cùc trong giê häc. §Ó cã ®­îc tiÕt d¹y nghe có hiÖu qu¶ th× gi¸o viªn cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau. + Thu hót ®­îc häc sinh vµo tiÕt häc + Chän vµ sö dông linh ho¹t c¸c kü thuËt d¹y nghe phï hîp víi tõng néi dung bµi häc + Tæ chøc líp, ®iÒu khiÓn häc sinh theo nhãm vµ ph©n bæ thêi gian hîp lý. + Sö dông c¸c ®å dïng, ph­¬ng tiÖn d¹y nghe thµnh th¹o + S¸ng t¹o ra c¸c ®å dïng d¹y phï hîp ®Ó phôc vô cho tiÕt d¹y nghe nh­ lµm handout, pictures,. + Víi häc sinh yÕu kÐm có thÓ chia nhá tõng phÇn 1 Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 2 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. a.2. Ph­¬ng ph¸p d¹y nghe Mçi mét néi dung bµi häc có 1 ph­¬ng ph¸p d¹y nghe kh¸c nhau, nói c¸ch kh¸c, néi dung bµi d¹y nghe chi phèi viÖc lùa chän, vËn dông phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p, c¸c kü thuËt d¹y nghe vÝ dô nh­ néi dung bµi nghe nµy häc sinh chØ cÇn n¾m ®­îc keyword, còng có thÓ ¸p dông vµo lµm ®­îc bµi tËp, nh­ng có bµi nghe l¹i ph¶i nghe c¶ bµi míi hiÓu ®­îc néi dung cña bµi, vÒ ng÷ ph¸p, tõ vùng trong khi nghe vµ phÇn cuèi cïng cña bµi nghe nµy có thÓ ph¸t triÓn c¶ kü n¨ng nói, néi dung bµi nghe kh¸c th× häc sinh cÇn ph¶i n¾m ®­îc c¶ vÒ kü n¨ng viÕt.Nói tóm l¹i, chóng ta lu«n ph¶i ®æi míi trong c¸ch d¹y nghe ®Ó phï hîp víi tõng néi dung cña bµi. Riªng víi 2 líp t«i d¹y t«i lu«n có ph­¬ng ph¸p ®æi míi phï hîp víi tõng néi dung cña bµi d¹y nghe vÝ dô nh­ t«i ¸p dông trò ch¬i kÕt hîp víi c¸c d¹ng bµi tËp. Tù t¹o tranh ¶nh vµ nh÷ng bµi tËp có liªn quan ®Õn néi dung nghe cña bµi ®ó. a.3. C¸c trang thiÕt bÞ, ®å dïng phôc vô cho viÖc d¹y nghe. * C¸c thiÕt bÞ cÇn cho m«n nghe. + §µi + B¨ng hoÆc ®Üa + Tranh ¶nh minh ho¹ phï hîp víi néi dung cña bµi häc (có thÓ có trong SGK hoÆc gi¸o viªn tù t¹o..) * §Ó häc tèt m«n nghe nh÷ng ®å dïng trªn lµ rÊt cÇn thiÕt ph¶i có v× nó hç trî cho ng­êi d¹y vµ ng­êi häc rÊt nhiÒu nh­ ng­êi d¹y th× thu hót, l«i cuèn ®­îc ng­êi häc, còn ng­êi häc th× c¶m thÊy dÔ hiÓu h¬n khi có tranh ¶nh minh ho¹. Tuy nhiªn, SGK míi phÇn néi dung cña bµi nghe ®­îc ghi trong b¨ng hoÆc ®Üa cßn SGK chØ in bµi tËp có ®«i bµi còng in tranh ¶nh nh­ng rÊt Ýt. Muèn thùc hiÖn tèt c¸c bµi luyÖn nghe th× ng­êi häc ph¶i nghe ®­îc néi dung bµi häc trong b¨ng. H¬n n÷a thiÕt bÞ d¹y häc còn lµ ph­¬ng tiÖn tÝch cùc trong viÖc ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc, thóc ®Èy ®éng c¬ vµ g©y høng thó cho häc sinh häc tËp. a.4. VÒ phÝa häc sinh Muèn có ®­îc giê häc nghe tèt häc sinh cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau. + TËp trung vµo giê häc nghe (Chó ý nghe thÇy/ c« h­íng dÉn) + Tr­íc khi nghe ph¶i ®äc qua c¸c yªu cÇu cña bµi tËp ®Ó n¾m ®­îc c¸i mµ m×nh cÇn nghe vµ ®o¸n néi dung bµi m×nh cÇn nghe lµ vÒ c¸i g×. + Trong khi nghe ph¶i ghi nhanh ®­îc nh÷ng tõ mµ m×nh cÇn. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 3 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. + Sau khi nghe vµ ¸p dông lµm c¸c bµi tËp råi ph¶i tóm t¾t l¹i ®­îc néi dung cña bµi nghe. 2. Nộii dung , thực hiện các giải pháp của đề tài. a. ¦u ®iÓm Tuy c¸c em ®Çu vµo còn yÕu kÐm vµ lµm ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh d¹y nh­ng chóng t«i ®· biÕt kh¾c phôc nh÷ng khó kh¨n ®ó tõng b­íc n©ng cao ®­îc chÊt l­îng giê d¹y nghe m«n TiÕng Anh nh»m ®¸p øng ®­îc môc ®Ých ch­¬ng tr×nh SGK míi. a 1. VÒ phÝa gi¸o viªn - B­íc ®Çu ®· tiÕp cËn sö dông ph­¬ng ph¸p d¹y häc ®æi míi. - Lu«n ®æi míi trong ph­¬ng ph¸p d¹y nghe nh­ ®· quen vµ chñ ®éng víi c¸ch thøc tæ chøc 1 tiÕt d¹y nghe. - Phèi hîp linh ho¹t tèt c¸c kü thuËt d¹y - S¸ng t¹o ra nhiÒu ®å dïng d¹y häc phï hîp víi néi dung cña bµi d¹y ®· ®¹t hiÖu qu¶ cao. - HÇu hÕt gi¸o viªn sö dông thµnh th¹o c¸c trang thiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc hiªn ®¹i nh­ ®µi, ®Çu video, m¸y chiÕu. - NhiÒu gi¸o viªn ®· thao gi¶ng giê d¹y nghe sö dông c«ng nghÖ m¸y chiÕu. - NhiÒu gi¸o viªn có ph­¬ng ph¸p d¹y nghe ®æi míi rÊt hay nh­ tù t¹o tranh ¶nh, lµm handout víi c¸c bµi tËp có liªn quan tíi bµi d¹y nghe. a 2. VÒ phÝa häc sinh - C¸c em ®· quen víi m«n häc nghe tõ khi còn häc THCS cho nªn rÊt nhiÒu em ®· nhËn ra giäng ®äc, nãi cña ng­êi b¶n ng÷. - NhiÒu em ®· có høng thó thÝch häc m«n nghe. - §a sè c¸c em ®· nghe ®­îc c¸c bµi có néi dung ®¬n gi¶n vµ ¸p dông ®­îc vµo c¸c bµi tËp sau 3 lÇn nghe. b. Tån t¹i Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm th× c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh ®Òu cßn có mét sè mÆt tån t¹i sau. b1. VÒ phÝa gi¸o viªn - Mét sè gi¸o viªn có tuæi c¸c c« vÉn ch­a sö dông thµnh th¹o trang thiÕt bÞ ®å dïng phôc vô cho m«n nghe nh­ ®µi, m¸y chiÕu..cßn gÆp khã kh¨n trong viÖc lùa chän c¸c kü thuËt cho phï hîp víi tõng tiÕt d¹y. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 4 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. - Cßn ng¹i sö dông c¸c trang thiÕt bÞ ®å dïng phôc vô cho tiÕt d¹y nh­ ®µi, tranh ¶nh tù t¹o.. - Mét sè gi¸o viªn cßn ch­a có ph­¬ng ph¸p d¹y nghe hoÆc cã th× ph­¬ng ph¸p ®ó ch­a phï hîp víi häc sinh dÉn ®Õn häc sinh kh«ng hiÓu ®­îc bµi. - Khi nghe b¨ng, ®Üa ng­êi b¶n ng÷ nãi qu¸ nhanh mµ vèn tõ cña c¸c em l¹i qu¸ Ýt nªn còng kh«ng hiÓu ®­îc. b 2. VÒ phÝa häc sinh - C¸c em nghe hiÓu b»ng TiÕng Anh cßn h¹n chÕ. - NhiÒu em Ýt cã c¬ héi ®Ó nghe thªm ë nhµ, Ýt tiÕp cËn víi th«ng tin ®¹i chóng mµ qua ®ã cã thÓ nghe TiÕng Anh vÝ dô nh­ ch­¬ng tr×nh VOA. - Mét sè em cßn ng¹i, l­êi nghe v× nghÜ m×nh kh«ng nghe ®­îc hoÆc kh«ng cã vèn tõ ®Ó nghe. - Mét sè em th× l¹i quen víi giäng ®äc cña gi¸o viªn mµ kh«ng quen nghe ng­êi b¶n ng÷ nãi. b 3. Trang thiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc - §å dïng d¹y cßn thiÕu nhiÒu - ChÊt l­îng ®µi, b¨ng, ®Üa ch­a tèt §èi t­îng nghiªn cøu Nghiªn cøu thùc tÕ ®èi t­îng häc sinh líp 12 cña tr­êng THPT Sông Ray Tõ thùc tr¹ng nghiªn cøu nh÷ng ph­¬ng ph¸p d¹y nghe ®Ó n©ng cao chÊt l­îng häc cho häc sinh m¹nh d¹n. §èi t­îng nghiªn cøu chÝnh mµ t«i ¸p dông ®Ò tµi nµy lµ 2 líp 12A1 vµ 12A 2. Thời gian tiến hành nghiên cứu 4 tuần (tháng 10/2011). Trong n¨m häc 2011 – 2012 t«i ®¶m nhiÖm viÖc d¹y 2 líp 12 lµ líp 12A 1 vµ líp 12A 2. Víi viÖc võa nghiªn cøu ®Æc ®iÓm t×nh h×nh häc tËp bé m«n cña häc sinh võa tiÕn hµnh rót kinh nghiÖm. Ngay tõ ®Çu n¨m häc t«i ®· cho c¸c em lµm 1 bµi kiÓm tra nhá ®Ó chñ ®éng ®iÒu tra t×nh h×nh häc tËp cña c¸c em do t«i phô tr¸ch. Néi dung bµi nghe Woman Man Woman Man Woman What do you do? I work in computers. And you? – What’s your job? I’m a teacher by any chance, are you? Yes, I am, actually, I teach in a school in Uruquay. Really? Where abouts? Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 5 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. Man In a town about 75 miles from the capital. I teach in an International school. Woman Do you? Do you like your job? Man Yes, I really enjoy teaching and the students are lovely. What about you? What sort of work do you do in computers? Woman Well, I’m in marketing. I work for a big company, so I travel a lot for job. In fact, I’m on my way home now from a Computer Fair in Man Argentina Woman And do you enjoy working in marketing? Man It’s O.K., but I’m very keen on all the travelling. Task 1: Listen and answer questions. 1. What’s the man’s job? 2. What does the woman do? Task 2: Listen again and tick the statements that correct 1. The woman a. ---- lives in London b.---- works in South America. c.---- teaches in an International School. d.---- doesn’t like her job. 2. The man a.------lives in Argentina. b.-----is on a business trip. c.------works for a small company. d.-----likes his job. e.----really enjoys the travelling. Qua bµi kiÓm tra nhá trªn, t«i ®· nhËn ra r»ng hÇu hÕt tõ vùng, kü n¨ng nghe của c¸c em cßn có nhiÒu h¹n chÕ. HÇu hÕt c¸c em rÊt ng¹i víi m«n nghe mÆc dï c¸c em ®· tiÕp xóc víi m«n nghe tõ líp 6 . KÕt qu¶ ®iÒu tra cô thÓ sau . Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 6 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. Líp TSHS 12A1 44 12A2 44 Giái SL 2 3 % 4.5 6.8 Kh¸ SL 5 5 % 11.3 11.3 T.B×nh SL % 12 27.2 14 30.8 YÕu KÐm SL % SL % 20 45.5 5 11.3 17 38.6 5 11.3 - Mét sè biÖn ph¸t thỰc tÕ ®Ó tiÕn hµnh 1 tiÕt d¹y ®¹t hiÖu qu¶ 1 .LËp kÕ ho¹ch cho 1 tiÕt d¹y nghe . a . víi gi¸o viªn . §Ó cã 1 tiÕt d¹y nghe hay , häc sinh tiÕp thu ®­îc bµi thi häc sinh cÇn thùc hiÖn c¸c b­íc nghiªn cøu kü néi dung cña bµi nghe SGK ,s¸ch GV vµ 1sè s¸ch tham kh¶o có liªn quan ®Õn néi dung cña .SGK vµ SGV cã néi dung qua träng häc sinh cÇn vµ gi¸o viªn dùa vµo néi dung chÝnh ®ó ®Ó có kÕ ho¹ch d¹y cña m×nh cho tiÕt häc bªn c¹nh ®ó nÕu nghiªn cøu kü SGK vµ SGV sÏ gióp cho GV tæ chøc , ®iÒu khiÓn tiÕt d¹y nghe ®óng träng t©m , träng ®iÓm ; ph©n bæ thêi gian cho c¸c b­íc , c¸c ho¹t ®éng 1 c¸ch khoa häc. - Nghiªn cøu môc tiªu cña tiÕt d¹y. -Môc tiªu yªu cÇu cña tiÕt d¹y lµ c¸i ®Ých mµ c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh cÇn ph¶i ®¹t ®­îc sau tiÕt d¹y häc .§ối víi tiÕt d¹y nghe , th«ng th­êng môc tiªu vµ yªu cÇu cña tiÕt d¹y lµ gióp häc sinh luyÖn tËp kü n¨ng nghe , nói , ®äc vµ viÕt trong ®ó kü n¨ng nghe lµ quan träng nhÊt ®Ó sau khi kÕt thóc phÇn nghe häc sinh hiÓu ®­îc néi dung chÝnh cña bµi nghe lµm ®­îc c¸c bµi tËp trong SGK vµ bµi tËp yªu cÇu kh¸c. Lùa chän vµ phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y nghe 1 c¸ch linh ho¹t vµ phï hîp. Lùa chän ph­¬ng ph¸p d¹y nghe ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¨n cø lµ néi dung cña tiÕt d¹y, ®Æc ®iÓm lùc häc cña líp vµ c¸c b­íc tiªn hµnh d¹y nghe cÇn có 4 b­íc: b­íc 1 ‘’Warm-up “ thu hót häc sinh vµo bµi gi¶ng, b­íc 2 tr­íc khi nghe “Pre listening”, “While - listening” vµ “Post - listening”. Trong mçi b­íc có c¸c ph­¬ng ph¸p phï hîp víi tõng b­íc ®ó. Ph¶i sö dông tèt c¸c ph­¬ng tiÖn, ®å dïng d¹y phôc vô cho tiÕt d¹y nghe. Sö dông ®µi, b¨ng hoÆc ®Üa. + Tr­íc khi thùc hiÖn d¹y häc cÇn chuÈn bÞ ®µi tèt, b¨ng râ dÔ nghe. + Ph¶i ®¶m b¶o tÝnh an toµn khi sö dông. + TuyÖt ®èi kh«ng cho häc sinh tù ý sö dông nÕu ch­a ®­îc cho phÐp cña gi¸o viªn. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 7 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. + Ph¶i xem xÐt sù cÇn thiÕt, hiÖu qu¶ mang l¹i thêi gian ph¶i hîp lý cho tõng b­íc. Sö dông tranh minh ho¹ + NÕu trong SGK có h×nh ¶nh minh ho¹ th× nªn tËn dông tíi møc tèi ®a c¸c h×nh ¶nh ®ó ®Ó gióp häc sinh hiÓu bµi häc míi lµ viÖc cÇn chó träng trong tÊt c¶ c¸c bµi häc. + Tranh ¶nh minh ho¹ tù t¹o. NÕu trong SGK kh«ng cã h×nh ¶nh minh häa th× nªn tù t¹o b»ng c¸ch ®i mua, s­u tÇm hoÆc tù vÏ kh«ng yªu cÇu tranh ¶nh ®ó ph¶i ®Ñp hay có tÝnh thÈm mü mµ chØ cÇn tranh ¶nh ®ó liªn hÖ thùc tÕ gÇn gòi víi néi dung cña bµi häc. - CÇn ph¶i so¹n gi¸o ¸n hîp lý, khoa häc. Gi¸o ¸n cÇn nªu râ ho¹t ®éng cña thÇy, ho¹t ®éng cña trß, thêi gian cho tõng ho¹t ®éng, c¸c yªu cÇu cña tõng bµi tËp, c¸c ph­¬ng ¸n tr¶ lêi cña häc sinh. - Trao ®æi, th¶o luËn vÒ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. HiÖu qu¶ cña tiÕt d¹y sÏ tèt h¬n nÕu có ®ång nghiÖp dù giê cña m×nh sau ®ó trao ®æi th¶o luËn ®Ó rót ra kinh nghiÖm. Chóng ta kh«ng chØ lµm nh­ vËy víi tiÕt d¹y nghe mµ c¶ c¸c kü n¨ng kh¸c còng có kÕt qu¶ cao. b. §èi víi häc sinh - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh chuÈn bÞ bµi tr­íc khi ®Õn líp b»ng c¸ch + Cho hÖ thèng c¸c c©u hái gîi më vÒ bµi mµ c¸c em s¾p ®­îc häc ®Ó häc sinh có thêi gian suy nghÜ, t×m hiÓu tµi liÖu + Có thÓ yªu cÇu c¸c em s­u tÇm mét sè tranh ¶nh có liªn quan ®Õn bµi häc. + Có thÓ khuyÕn khÝch c¸c em b»ng c¸ch yªu cÇu c¸c em chñ ®éng, s¸ng t¹o nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò, c©u hái có liªn quan ®Õn néi dung bµi häc. 2. Thùc hiÖn tèt qu¸ tr×nh d¹y nghe - §èi víi d¹y bÊt k× 1 kü n¨ng tiÕt d¹y hoÆc tiÕt d¹y ng÷ ph¸p nµo th× tiÕn tr×nh cña tiÕt d¹y có 3 b­íc ®ó lµ Pre- listening, While listening, Post listening. Ngoµi ra ®Ó cuèn hót häc sinh vµo bµi d¹y gi¸o viªn nªn có mét phÇn Warm up thËt hÊp dÉn vµ g©y høng thó cho häc sinh. Nh÷ng tiÕn tr×nh d¹y häc nµy kh«ng nh÷ng gióp häc sinh n¾m hiÓu bµi mµ cßn gióp c¸c em sö dông kü n¨ng nghe nªn giao tiÕp thùc tÕ xong vÊn ®Ò tiªn quyÕt lµ gi¸o viªn cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ rµng môc ®Ých yªu cÇu cña tõng bµi nghe cô thÓ ®Ó tõ ®ã ®Þnh h­íng cho häc sinh thùc hiÖn tèt nhiÖm vô trong nh÷ng giai ®o¹n tiÕp theo. a. Warm up (kho¶ng 5 phót) Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 8 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. - §©y lµ b­íc ®Çu tiªn ®Ó h­íng hoÆc cuèn hót häc sinh vµo bµi häc còng lµ b­íc ®Ó gi¸o viªn dÔ dµng vµo bµi míi.(PhÇn nµy chóng ta th­êng ®­a trß ch¬i vµo ®Ó thu hót c¸c em vµo bµi häc míi) - PhÇn nµy gi¸o viªn chuÈn bÞ mét trß ch¬i, tuú vµo bµi d¹y vµ n¨ng lùc cña häc sinh. VÝ dô nh­ trß ch¬i: Networks, fill the missing word, hangman game, A word search…. - Yªu cÇu häc sinh lµm viÖc theo nhóm hoÆc cÆp, hoÆc c¸ nh©n. - Sau khi kÕt thóc b­íc më ®Çu nµy gi¸o viªn sÏ b¾t ®Çu vµo bµi míi. b. Pre- Listening(kho¶ng 8-10 phót) Theo tiÕn tr×nh cña bµi d¹y th× ®©y lµ b­íc thø 2. B­íc nµy lµ b­íc gióp häc sinh cã ®Þnh h­íng, suy nghÜ vÒ ®Ò tµi hay t×nh huèng tr­íc khi häc sinh nghe. - B­íc nµy gi¸o viªn cã thÓ cho c¸c em ho¹t ®éng theo cÆp nhóm nh×n vµo tranh ¶nh hoÆc dÉn d¾t gîi hái vÒ chñ ®Ò bµi nghe, ®­a ra nh÷ng tõ míi yªu cÇu c¸c em ®äc vµ ®o¸n xem chuÈn bÞ nghe chñ ®Ò g×, ai s¾p nãi víi ai. - Gi¸o viªn nªn gióp c¸c em l­êng tr­íc nh÷ng khã kh¨n có thÓ gÆp ph¶i vÒ tõ míi, ph¸t ©m hoÆc cÊu tróc míi. V× vËy, gi¸o viªn nªn ®­a ra tõ míi vµ yªu cÇu c¸c em ®äc sÏ dÔ dµng h¬n cho c¸c em khi nghe. - Cuèi cïng gi¸o viªn nói râ cho häc sinh biÕt c¸c em sÏ ®­îc nghe bao nhiªu lÇn vµ h­íng dÉn yªu cÇu nhiÖm vô khi nghe (chän ®óng, sai, tr¶ lêi c©u hái, hoÆc tr¾c nghiÖm.) c. While- listening (kho¶ng 20-25 phót) §©y lµ b­íc häc sinh võa nghe võa ph¶i luyÖn tËp ë b­íc nµy gi¸o viªn ®­a ra d¹ng bµi tËp yªu cÇu häc sinh lµm. §©y còng lµ b­íc häc sinh cã c¬ héi luyÖn tËp cã thÓ häc sinh m¾c nhiÒu lçi v× vËy gi¸o viªn chó ý cÇn söa lçi cho häc sinh vµ ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng. Tuy nhiªn ngoµi bµi tËp s¸ch gi¸o khoa ra gi¸o viªn nªn ®­a thªm mét sè bµi tËp kh¸c n÷a vÉn trong néi dung bµi nghe. Gi¸o viªn bËt b¨ng hay ®äc bµi nghe 2 ®Õn 3 lÇn (nÕu néi dung khó có thÓ cho c¸c em nghe 4 lÇn). LÇn ®Çu gióp häc sinh lµm quen víi bµi nghe hiÓu néi dung bµi nghe. LÇn thø 2 yªu cÇu häc sinh nghe th«ng tin ®Ó hoµn thµnh bµi tËp. KÕt thóc lÇn nghe thø 2 th× lµm bµi tËp ®Ó lÇn nghe thø 3 kiÓm tra l¹i bµi tËp ®· lµm ®ó. Môc tiªu chÝnh cña nghe hiÓu lµ häc sinh nghe lÊy néi dung chÝnh hay lÊy th«ng tin chi tiÕt ®ång thêi hiÓu ®­îc th¸i ®é quan ®iÓm cña t¸c gi¶. ChÝnh v× vËy gi¸o viªn nªn cho häc sinh nghe c¶ bµi ®Ó c¸c em n¾m ®­îc ý chung còng nh­ lµm c¸c bµi tËp ¸p dông. Sau ®ó có thÓ nghe tõng c©u hoÆc tõng ®o¹n ®Ó xem ®¸p ¸n có ®óng kh«ng. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 9 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. Nªn h¹n chÕ nghe tõng tõ mét v× lµm nh­ vËy sÏ khiÕn cho ng­êi häc cã thãi quen ph¶i hiÓu nghÜa tõng tõ khi nghe.(Tuy nhiªn víi häc sinh yÕu kÐm th× vÉn ph¶i cho c¸c em nghe tõng c©u, tõng tõ ®Ó c¸c em hiÓu néi dung cña bµi) d. Post listening (kho¶ng 8-10 phót) §©y lµ b­íc cuèi cïng häc sinh luyÖn tËp sau khi nghe, ë b­íc cuèi cïng nµy häc sinh vËn dông kiÕn thøc, kü n¨ng ng«n ng÷ ®· häc ë b­íc “While - listening” vµo c¸c t×nh huèng giao tiÕp thùc tÕ, có ý nghÜa. Sau khi nghe xong häc sinh có thÓ b¸o c¸o l¹i tr­íc líp nh­ tãm t¾t l¹i néi dung bµi ®· nghe, vËn dông vµo lµm bµi tËp nh­ viÕt mét ®o¹n hoÆc nói nh÷ng vÊn ®Ò có liªn quan tíi néi dung cña bµi nghe .Tuy nhiªn phÇn nµy lµ phÇn häc sinh nói tù do gi¸o viªn chØ cÇn h­íng häc sinh vµo cßn lçi th× tù häc sinh söa cho nhau. PhÇn nµy gi¸o viªn nªn kÕt hîp c¸c kü n¨ng kh¸c ®Ó ph¸t triÓn më réng thªm bµi nh­ recall, write it up, discussion . VËn dông ph­¬ng ph¸p kỹ năng d¹y nghe vµo mét tiÕt d¹y English 12 Unit 5: Higher Education . Unit 5: Higher eduacation Period 3: Listening I. Aim Listening about difficulties that Ss may get when entering university II. Objectives By the end of the lesson, Ss should be able to: be aware of the troubles that they may encounter when learning in a university, especially while studying abroad and some useful tips to overcome those obstacles. Be updated with the studying method in a university with lectures and tutorials. III. Materials Textbook, whiteboard markers, cassette recorder, CDs or tapes,. IV. Anticipated problems Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 10 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. Ss may have difficulty in choosing the correct options since there are other confusing ones. As this listening exercise is somehow more difficult than the previous ones, T should play the tape more than once if necessary. V. Procedure Time Teachers activities Ss activities 5’ Warm up Game: Fill the missing word (letter) Divide the class into group four or five and give them the handout Explain the request of this exercise and the rule of the game. If the group who has the quickest and correct answers will be the winner. Handouts: Listen to the teacher’s instructions. Group work Discuss and give correct answers Group 1 3. 1. language 2. weather Lang—age 3. money 4. –eather 4. food 5. M-ney 6. F—d 5. study Group 2 7. St-dy Call the students to give answer and check Give marks 1. Language 2. Weather 3. Money 4. Food 5. Study Lead in: There are some of the proplems Ss may encounter while studying overseas In our lesson today, you will listen to the conversation between John and Christ talking about their study aboard. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung Whole class Listen to the T 11 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. 8’ Pre- Listening Group work Discuss and give answers Group discussion - Ss nay not know how to Have Ss form groups and discuss about the make friends with problems they may have when studying in new strangers school. - Ss may have difficulties Tell Ss to use their background knowledge or even their imaginations to brainstorm the ideas in finding a new suitable studying method for for the discussion. themselves.. Go round the class and provide help when nescessary. In turn, ask for ideas from groups until there’s no more additional answer. Collect all the answers on the board. Give comments and some suggested ideas Possible problems when studying in a new school: - The teaching methods and the learning Whole class schedules may be totally new. - Ss feel shy and unconfident when raising the Write new words Listen to the T and repeat voice .. * Pre - teaching vocabulary - proportion (n): share of a whole:phÇn, tØ lÖ - rural (adj): countryside: thuéc vÒ n«ng th«n - agriculture (n): n«ng nghiÖp - agricultural (adj): thuéc vÒ n«ng nghiÖp - tutor (n): a private teacher: gia s­ - appointment (n): cuéc hÑn Read out as a model and ask Ss to repeat (2-3 times) Call some Ss to repeat Listen to the T Ask Ss look at their book and read the request Group work of listening tasks before listening Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 12 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. 20’ Listen to the tape and do exercise While- listening Give correct answers 1. T Set the scene T As you know, entering a new school takes any 2. 3. T student and their parents a lot of time and 4. F effort. However, to get on well with everything 5. T in a new school is somehow much more difficult and needs even harder effort, especially in a foreign school. After today’s listening lesson, I hope you all will be wellequipped with some useful tips of how to achieve good results on the first days in a new school. Divide the class into group four or five Give the group their handout with the following sentences. 1.------ Christ has just finished his MSc course. 2.----- He studied with many international students 3.----- He thought the students from other countries got on well on the course. 4. ------- Some of the overseas students were ready to take questions or problems to tutors. 5. ------- He gave some pieces of advice to international students. Play the tape two times. Tell Ss to listen and Individual work decide whether the statements are True (T)or Look at the book and do False (F) according to the conversation. task 1. Ask Ss to compare the results with their Then work in pairs partners. Give the correct answers Call on Ss to give their answers 1. C Play the tape one more time for Ss to check 2. A with each other. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 13 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. Give feedback on what Ss have 1.T 2.T 3.T 4.F 5. T * Multiple choice Ask Ss to work individually to do the task in textbook on page 56-57 Explain the request of this task Let Ss liten to the tape again and choose the best option (A, B, C, or D) Have Ss compare their answers in pairs Suggested answers: 1. C 2. A 3. C 4. A 5. B 9’ Post listening Put Ss into pairs to ask and answer the question: “Would you like to do an undergra duate course in your country or aboard? Why” Go round to help Call some pair work to speak before class 3. 4. 5. C A B Pair work Give answers A: Would you like to do an undergraduate course in your country or aboard? B: In my country A: Why? B: Because my English is not good enough and I can’t afford tuition fees an accommodation for studying aboard. Wrapping up 3’ Summarise the lesson: vocabulary, structure. Homework: Ask Ss write a few sentences about the problems they may have when studying in a new school. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung Whole class Write homework 14 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. III. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc sau khi ¸p dông ®Ò tµi: Sau khi lµm s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy xong t«i ®· vËn dông vµo c¸c tiÕt d¹y nghe vµ ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ hÕt søc kh¶ quan. Tr­íc hÕt t«i thÊy nh÷ng kinh nghiÖm nµy rÊt phï hîp víi ch­¬ng tr×nh SGK míi. Häc sinh có høng thó häc h¬n, tÝch cùc chñ ®éng s¸ng t¹o ®Ó më réng vèn hiÓu biÕt, ®ång thêi còng rÊt linh ho¹t trong giê häc, c¸c em l¹i thÝch thÓ hiÖn m×nh lµm cho giê häc nghe l¹i s«i næi h¬n, häc sinh cã c¬ héi ®Ó kh¼ng ®Þnh m×nh, kh«ng cßn lo l¾ng khi b­íc vµo giê häc. §©y còng chÝnh lµ nh÷ng nguyªn nh©n ®i ®Õn nh÷ng kÕt qu¶ t­¬ng ®èi kh¶ quan cña kiểm tra 15’, cô thÓ lµ: Líp TSHS 12A1 12A2 44 44 Giái SL % 3 6.8 4 9.1 Kh¸ SL % 12 22.2 13 29.5 T.B×nh SL % 20 45.5 22 50 YÕu SL % 9 20.5 5 11.3 KÐm SL % 0 0 0 0 Bµi häc kinh nghiÖm Sau khi ¸p dông thµnh c«ng ®Ò tµi s¸ng kiÕn kinh nghiÖm cña m×nh t«i ®· gÆt h¸i ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ vµ cã nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cho b¶n th©n m×nh nh­ sau: 1. KhuyÕn khÝch, khen c¸c em còng lµ yÕu tè rÊt quan träng ®Ó thu hút c¸c em vµo giê häc. 2. Gi¸o viªn cÇn ph¶i chän ph­¬ng ph¸p d¹y phï hîp víi tõng ®èi t­îng häc sinh, phèi hîp linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p, kü thuËt d¹y nghe trong tiÕn tr×nh cña giê d¹y. 3. Gi¸o viªn cÇn có sù l«i cuèn, thu hót häc sinh vµo néi dung cña bµi nghe b»ng c¸c h×nh thøc, c¸c kü thuËt d¹y nghe phï hîp víi tõng b­íc cña mét tiÕt d¹y nghe. 4. Gi¸o viªn ph¶i lu«n t¹o m«i tr­êng Anh ng÷ trong giê häc tuú theo khèi líp vµ ®èi t­îng häc sinh nh­ng gi¸o viªn còng ph¶i sö dông nh÷ng c©u mÖnh lÖnh ng¾n ngän, dÔ hiÓu, dÔ nhí, dÔ thuéc vÝ dô nh­ stand up, sit down, thank you, open your book..®Ó cho häc sinh quen dÇn víi m«i tr­êng häc tËp ngo¹i ng÷ - Gi¸o viªn lu«n ph¶i biÕt khuyÕn khÝch häc sinh sö dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó sö dông trong giao tiÕp. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 15 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. - Gi¸o viªn kh«ng nªn qu¸ chó ý ®Õn lçi cña c¸c em trong khi nói h·y ®Ó c¸c em nghe vµ nói tù nhiªn. Kh«ng nªn buéc häc sinh dõng nói khi häc sinh ®ó ®ang cè g¾ng diÔn t¶ ý nghÜa cña m×nh b»ng TiÕng Anh, lµm nh­ vËy sÏ khiÕn c¸c em c¶m thÊy sî m¾c lçi khi nghe vµ nói. Chóng ta nªn khen c¸c em vµ nhÑ nhµng ch÷a lçi cho c¸c em sÏ t¹o cho c¸c em cã høng thó häc h¬n. - Gi¸o viªn nªn lång ghÐp c¸c ho¹t ®éng nghe vµ nãi TiÕng Anh víi h×nh thøc “võa häc – võa ch¬i”. - Gi¸o viªn nªn h­íng dÉn c¸c em luyÖn tËp thªm ë nhµ b»ng c¸ch nghe c¸c bµi h¸t b»ng TiÕng Anh. B»ng viÖc t¹o m«i tr­êng Anh ng÷ nh­ vËy th× häc sinh míi có thÓ luyÖn tËp tèt kÜ n¨ng nghe vµ c¸c kün¨ng kh¸c ®­îc. 5. S¸ng t¹o nh÷ng ®å dïng d¹y nghe phï hîp víi tõng néi dung cña bµi nghe: tranh, ¶nh, m« h×nh, b¨ng... 6. Ngoµi c¸c bµi tËp trong SGK ra th× gi¸o viªn nªn ®­a ra c¸c bµi tËp phï hîp, có tÝnh n¨ng giao tiÕp thùc tÕ cao vµ còng phï hîp víi häc sinh. Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn tiÕt d¹y nghe cã hiÖu qu¶ th× gi¸o viªn cÇn l­u ý nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: - Nªn t¨ng c­êng sö dông ®å dïng d¹y häc, b¨ng, ®µi ®Ó gióp häc sinh nghe ®­îc giäng ®äc cña ng­êi b¶n ng÷. - NÕu bµi nghe do gi¸o viªn ®äc, ph¶i ®­îc ®äc chuÈn x¸c, râ rµng tèc ®é kh«ng qu¸ nhanh hoÆc qu¸ chËm. - C¸c kü n¨ng cÇn ®­îc phèi hîp linh ho¹t trong qu¸ tr×nh d¹y nghe. - §èi víi bµi nghe phøc t¹p th× gi¸o viªn nªn cè g¾ng t×m ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt ®Ó truyÒn ®¹t l¹i cho häc sinh dÔ hiÓu. - CÇn ph¸t triÓn cho häc sinh häc ®éc lËp có nghÜa lµ gi¸o viªn chØ h­íng dÉn vµ buéc c¸c em ph¶i tù lµm hoÆc tËp cho c¸c em thói quen lµ ®o¸n tõ, nghÜa tr­íc khi nghe. VI. §Ò xuÊt Lµ gi¸o viªn trÎ, míi vµo nghÒ, kinh nghiÖm cßn ch­a nhiÒu nªn t«i biÕt vÊn ®Ò m×nh ®­a ra cßn nhiÒu h¹n chÕ. Song, xuÊt ph¸t tõ c¬ së lý luËn, thùc tiÔn, môc ®Ých d¹y häc còng nh­ nh÷ng thµnh c«ng vµ h¹n chÕ trong khi thùc hiÖn ®Ò tµi, ®Ó gãp phÇn cho viÖc d¹y TiÕng Anh nói chung, d¹y nghe nói riªng ®¹t chÊt l­îng cao vµ c¶i thiÖn ®­îc phÇn nµo trong qu¸ tr×nh häc ngo¹i ng÷, b¶n th©n t«i cã nh÷ng ®Ò xuÊt thiÕt thùc sau. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 16 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. * VÒ phÝa c¬ së V× ®©y lµ m«i tr­êng häc ngo¹i ng÷ cho nªn rÊt cÇn có mét phßng bé m«n riªng ®Ó luyÖn tËp theo ®Æc tr­ng cña bé m«n nhÊt lµ kü n¨ng nghe. - HÖ thèng ®iÖn cÇn ph¶i ®­îc tu söa ®Ó ®¶m b¶o tÝnh h÷u dông vµ an toµn khi sö dông (kh«ng chØ giê nghe cÇn ®iÖn ®Ó më ®µi mµ c¸c kü n¨ng kh¸c còng cÇn). - Cung cÊp thªm ®µi, b¨ng tèt h¬n. - Cã thÓ cung cÊp thªm mét sè m« h×nh hoÆc tranh ¶nh, b¶ng phô. * VÒ phÝa ®ång nghiÖp -Nªn ®i dù giê ®Ó ®ãng gãp ý kiÕn rót kinh nghiÖm ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn m×nh h¬n. - §ãng gãp ý kiÕn cho nhau vÒ c¸ch so¹n gi¸o ¸n, trao ®æi s¸ch tham kh¶o, th¶o luËn, trao ®æi kinh nghiÖm vÒ c¸ch d¹y. * VÒ phÝa l·nh ®¹o - CÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn cã c¬ héi giao l­u häc hái vµ rót kinh nghiÖm qua c¸c héi th¶o chuyªn ®Ò ë tr­êng vµ ®Õn c¸c tr­êng b¹n trong huyÖn. - CÇn quan t©m tíi bé m«n ngo¹i ng÷ nhiÒu h¬n n÷a ®Ó gi¸o viªn bé m«n yªn tâm h¬n trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y. Người viết. Nguyễn Thị Hồng Nhung Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 17 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. V.TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.S¸ch gi¸o khoa líp 12 cña Bé GD-§T. 2.S¸ch thiÕt kÕ bµi gi¶ng líp 12 3. §¸nh gi¸ trong Gi¸o dôc cña Bé GD-§T. 4. Mét sè vÊn ®Ò ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë trêng THPT m«n TiÕng Anh. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 18 SKKN: Kỹ năng dạy nghe môn Tiếng Anh. Ng­êi thùc hiÖn: Nguyễn Thị Hồng Nhung 19