Tài liệu Skkn chủ nhiệm thcs một số biện pháp nhằm duy trì sĩ số học sinh đồng bào dân tộc thiểu số

ÑEÀ TAØI MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP NHAÈM DUY TRÌ SÓ SOÁ HOÏC SINH ÑOÀNG BAØO DAÂN TOÄC THIEÅU SOÁ LÔØI NOÙI ÑAÀU GãÛùé dïïc - ÑÛø é tÛïé céù vx tìs cö ïc åì ëïÛè tìéïèg tìéèg chãegè æö ôïc êhÛùt tìãeåè ëïégc gãÛ. NgÛø ó èÛó, sö ïêhÛùt tìãeåè cïûÛ åhéÛ héïc vÛøcéhèg ègheäñÛèg æÛø ñéäèg æö ïc æôùè thïùc ñÛåó cÛùc ëïégc gãÛ xsch æÛïã gÛàè èhÛï tìehè céè ñö ôø èg héäã èhÛäê, môû cö ûÛ. Ñeåsö ïhéäã èhÛäê céù hãeäï ëïÛû, cÛàè êhÛûã tÛïé èehè méät æôùê céhèg dÛhè môùã céù ñïû êhÛåm chÛgt vÛøèÛêèg æö ïc ñeågÛùèh vÛùc èhö õèg tìéïèg tìÛùch cïûÛ ñÛgt èö ôùc. Vãeäc æÛø m Ûgó cïõèg åhéhèg céù cÛùch èÛø é åhÛùc, chïùèg tÛ êhÛûã ñã bÛèèg céè ñö ôø èg gãÛùé dïïc. Ñéù æÛøcéè ñö ôø èg ègÛéè èhÛgt, mÛèg æÛïã hãeäï ëïÛû cÛé èhÛgt vÛøcéù tsèh beàè vö õèg. Tìéèg xï theghéäã èhÛäê, chïùèg tÛ ñÛõtãegê cÛäè vôùã tãèh thÛàè cïûÛ UNESCO veà vãeäc héïc æÛø : Hoïc ñeå bieát, hoïc ñeå laøm, hoïc ñeå chung soáng vaø hoïc ñeå laøm ngöôøi. Tãèh thÛàè èÛø ó cÛàè ñö ôïc thÛgm èhïÛàè tìéèg xÛõhéäã, ñeåméïã ègö ôø ã ñeàï chïèg tÛó, géùê sö ùc xÛhó dö ïèg méät èeàè gãÛùé dïïc thö ïc sö ïæÛøcïûÛ dÛhè, dé dÛhè vÛøvì dÛhè, méät èeàè gãÛùé dïïc thö ïc sö ïæÛødÛhè chïû, tãehè tãegè vÛømÛèg ñÛäm bÛûè sÛéc Vãeät NÛm. ÑÛûèg vÛøèhÛøèö ôùc tÛ ìÛgt céã tìéïèg sö ïèghãeäê êhÛùt tìãeåè gãÛùé dïïc. ÑÛïã héäã ÑÛûèg téÛø è ëïégc æÛàè thö ù X ñÛõñeàìÛ mïïc tãehï êhÛùt tìãeåè gãÛùé dïïc tìéèg èhö õèg èÛêm tôùã æÛø“Ñaøo taïo con ngöôøi Vieät Nam phaùt trieån toaøn dieän coù ñaïo ñöùc, coù tri thöùc, söùc khoeû, thaåm myõ vaø ngheà nghieäp, trung thaønh vôùi lí töôûng ñoäc laäp daân toäc vaø chuû nghóa xaõ hoäi. Hình thaønh vaø boài döôõng nhaân caùch, phaåm chaát vaø naêng löïc cuûa coâng daân, ñaùp öùng yeâu caàu cuûa söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä toå quoác”. 0 Tìö ôùc èhö õèg óehï cÛàï té æôùè ñéù, ègÛø èh gãÛùé dïïc ñÛõñö Û ìÛ vÛøthö ïc hãeäè èhãeàï bãeäè êhÛùê tsch cö ïc, tö øvãeäc thÛó ñéåã èéäã dïèg chö ôèg tììèh sÛùch gãÛùé åhéÛ vÛøêhö ôèg êhÛùê dÛïó héïc tsch hôïê, tsch cö ïc. Tìéèg bÛ èÛêm tìôû æÛïã ñÛhó, téÛø è ègÛø èh GãÛùé dïïc ñÛõvÛøñÛèg tìãeåè åhÛã thö ïc hãeäè èhãeàï cïéäc vÛäè ñéäèg vÛøèhö õèg êhéèg tìÛø é èhö : cïéäc vÛäè ñéäèg “HÛã åhéhèg”, cïéäc vÛäè ñéäèg “Héïc tÛäê vÛøæÛø m theé tÛgm gö ôèg ñÛïé ñö ùc Héà Chs Mãèh”, cïéäc vÛäè ñéäèg “Méãã thÛàó gãÛùé, céhgãÛùé æÛøméät tÛgm gö ôèg ñÛïé ñö ùc, tö ïhéïc vÛøsÛùèg tÛïé”, vÛøèÛêm ñÛàï tãehè thö ïc hãeäè êhéèg tìÛø é thã ñïÛ “XÛhó dö ïèg tìö ôø èg héïc thÛhè thãeäè, héïc sãèh tsch cö ïc” èhÛèm ñö Û sö ïèghãeäê ñéåã môùã gãÛùé dïïc ñã vÛø é chãeàï sÛhï. Géùê êhÛàè èÛhèg cÛé chÛgt æö ôïèg gãÛùé dïïc. ÑeåæÛø m ñö ôïc ñãeàï èÛø ó cÛàè céù sö ïåegt hôïê tsch cö ïc cïûÛ èhãeàï bãeäè êhÛùê gãÛùé dïïc. Tìéèg ñéù dïó tìì só ségtìéèg èhÛøtìö ôø èg æÛøméät tìéèg èhö õèg èhãeäm vïïñÛàï tãehè vÛøcô bÛûè èhÛgt, æÛøóegï tégtheè chégt ñeåthö ïc hãeäè tégt cÛùc mÛët gãÛùé dïïc åhÛùc. Néù cÛø èg tìôû èehè ëïÛè tìéïèg hôè ñégã vôùã èhö õèg xÛõvïø èg sÛhï vïø èg xÛ, vïø èg ñéàèg bÛø é dÛhè téäc st ègö ôø ã, èôã mÛøséghéïc sãèh ñéàèg bÛø é dÛhè téäc st ègö ôø ã chãegm tæ æeä tö ôèg ñégã æôùè tìéèg téåèg séghéïc sãèh téÛø è tìö ôø èg. Vì vÛäó téhã ñÛõdÛø èh thôø ã gãÛè èghãehè cö ùï vÛøthö ïc hãeäè “Méät ségbãeäè êhÛùê èhÛèm dïó tìì só séghéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ségcïûÛ æôùê chïû èhãeäm”. Tïó èhãehè, vì thôø ã gãÛè céù hÛïè, méãã héïc sãèh céù èhö õèg ñÛëc ñãeåm åhÛùc èhÛï èehè ñeàtÛø ã åhéhèg theåtìÛùèh åhéûã èhö õèg thãegï séùt èhÛgt ñxèh. RÛgt méèg ñö ôïc sö ï théhèg cÛûm vÛøñéùèg géùê óù åãegè cïûÛ cÛùc thÛàó céhvÛøcÛùc bÛïè ñéàèg èghãeäê ñeå ñeàtÛø ã ñö ôïc héÛø è chæèh hôè. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn! 1 PHAÀN MÔÛ ÑAÀU I - LÍ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI Theé thégèg åehcïûÛ Béä GãÛùé dïïc - ÑÛø é tÛïé, tìéèg èÛêm héïc 2007 2008 cÛû èö ôùc céù 147.005 em héïc sãèh béû héïc (chãegm 0,94 %). Tïó céù gãÛûm sé vôùã èhö õèg èÛêm héïc tìö ôùc, èhö èg céè ségèÛø ó cïõèg èéùã æehè thö ïc tìÛïèg ñÛùèg bÛùé ñéäèg; ñÛëc bãeät æÛøèhö õèg ñxÛ êhö ôèg thïéäc vïø èg sÛhï, vïø èg xÛ, vïø èg bãehè gãôùã, hÛûã ñÛûé... LÛøñãeàï tìÛêè tìôû cïûÛ téÛø è ègÛø èh GãÛùé dïïc, cïûÛ èhÛhè dÛhè cÛû èö ôùc. Dïó tìì só séghéïc sãèh, èÛhèg cÛé chÛgt æö ôïèg gãÛùé dïïc æÛøvãeäc æÛø m cÛgê thãegt tìéèg cÛùc èhÛøtìö ôø èg hãeäè èÛó. Ñégã vôùã TÛhó Ngïóehè chïùèg tÛ, ñxÛ bÛø è céù hÛã ñégã tö ôïèg héïc sãèh: héïc sãèh åãèh vÛøhéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ség. Vôùã ñãeàï åãeäè åãèh tegåhéù åhÛêè vÛømÛët bÛèèg dÛhè tìs thÛgê, èhÛäè thö ùc cïûÛ cÛùc bÛäc êhïïhïóèh héïc sãèh vÛøcÛùc téåchö ùc ñéÛø è theåveàóù èghóÛ cïûÛ vãeäc héïc tÛäê ñégã vôùã céè em mìèh chö Û tégt. Nehè tìèh tìÛïèg héïc sãèh åhéhèg ìÛ tìö ôø èg ìÛ æôùê héÛëc béû héïc gãö õÛ chö ø èg céø è dãeãè ìÛ, céhèg tÛùc tïóehè tìïóeàè vÛäè ñéäèg céø è gÛëê èhãeàï åhéù åhÛêè, Ûûèh hö ôûèg tôùã chÛgt æö ôïèg gãÛùé dïïc cïûÛ méãã tìö ôø èg héïc èéùã ìãehèg, gãÛùé dïïc téÛø è ègÛø èh èéùã chïèg. Dé vÛäó, ñeådïó tìì só séghéïc sãèh vÛøñÛåó mÛïèh êhéèg tìÛø é héïc tÛäê tìéèg èhÛøtìö ôø èg vÛøôû ñxÛ êhö ôèg thì ègö ôø ã thÛàó gãÛùé ñéùèg méät vÛã tìéøhegt sö ùc ëïÛè tìéïèg. ÑÛëc bãeät æÛøgãÛùé vãehè chïû èhãeäm æôùê, héïæÛøèhö õèg ègö ôø ã tìö ïc tãegê cïèg cÛgê tìã thö ùc, géùê êhÛàè héÛø è thãeäè èhÛhè cÛùch, êhÛåm chÛgt ñÛïé ñö ùc ché héïc sãèh, ñéàèg thôø ã cïõèg æÛøègö ôø ã gãïùê cÛùc em èhÛäè thö ùc sÛhï sÛéc veàhéïc tÛäê, ìeø è æïóeäè ñÛïé ñö ùc, géùê êhÛàè ëïÛè tìéïèg tìéèg vãeäc dïó tìì só ség héïc sãèh. 2 Ñeåthö ïc hãeäè tégt èhãeäm vïïtìehè, èhÛgt thãegt ègö ôø ã gãÛùé vãehè chïû èhãeäm æôùê êhÛûã céù méät ñxèh hö ôùèg vÛøèhö õèg êhö ôèg êhÛùê ìéõìÛø èg, cïïtheå èhÛèm dïó tìì só séghéïc sãèh tìéèg æôùê. Vãeäc sö û dïïèg cÛùc bãeäè êhÛùê ñéù ìÛ sÛé? VÛøñem æÛïã åegt ëïÛû èhö méèg mïégè hÛó chö Û? Vôùã vÛã tìéøæÛøègö ôø ã gãÛùé vãehè chïû èhãeäm ôû tìö ôø èg vïø èg veè céù èhãeàï héïc sãèh dÛhè téäc st ègö ôø ã, téhã èhÛäè thÛgó vÛgè ñeà dïó tìì só séghéïc sãèh, gãïùê héïc sãèh céù óù thö ùc, vïã thsch tìéèg vãeäc ñegè tìö ôø èg ñegè æôùê æÛøhegt sö ùc ëïÛè tìéïèg vÛøcÛàè thãegt èhÛèm èÛhèg cÛé chÛgt æö ôïèg gãÛùé dïïc, ñÛùê ö ùèg tégt cÛùc cïéäc vÛäè ñéäèg, cÛùc êhéèg tìÛø é ñö ôïc ègÛø èh êhÛùt ñéäèg. Tìéèg èhö õèg èÛêm héïc gÛàè ñÛhó, téhã ñÛõ céggÛéèg vÛäè dïïèg méät ségbãeäè êhÛùê èhÛèm dïó tìì só séghéïc sãèh vÛøbö ôùc ñÛàï ñÛõñÛït ñö ôïc èhö õèg åegt ëïÛû èhÛgt ñxèh. Téhã xãè tììèh bÛø ó æÛïã vôùã hó véïèg ñö ôïc cïø èg cÛùc bÛïè ñéàèg èghãeäê tìÛé ñéåã vÛøìïùt ìÛ èhö õèg bãeäè êhÛùê thsch hôïê tìéèg céhèg tÛùc dïó tìì só séghéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ségcïûÛ æôùê chïû èhãeäm. II - MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU Ñeà tÛø ã èehï ìÛ méät ségbãeäè êhÛùê èhÛèm hÛïè cheghãeäè tö ôïèg héïc sãèh béû héïc gãö õÛ chö ø èg, gãïùê héïc sãèh tãegê thï åãegè thö ùc æãehè tïïc, vö õèg chÛéc ñeå tãegê tïïc héïc tãegê cÛùc æôùê tìehè. ÑÛûm bÛûé chæ tãehï thã ñïÛ veàdïó tìì só ségcïûÛ èhÛøtìö ôø èg. Géùê êhÛàè héÛø è thÛø èh vÛødïó tìì åegt ëïÛû cïûÛ céhèg tÛùc êhéåcÛäê gãÛùé dïïc THCS (2005 – 2010 - 2020). III – ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ KHAÙCH THEÅ NGHIEÂN CÖÙU 1. Ñégã tö ôïèg èghãehè cö ùï: Bãeäè êhÛùê dïó tìì só séghéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ségcïûÛ æôùê chïû èhãeäm. 3 2. KhÛùch theåèghãehè cö ùï: CÛùc héÛït ñéäèg cïûÛ gãÛùé vãehè, héïc sãèh, êhïï hïóèh héïc sãèh vÛøèhö õèg vÛgè ñeàcéù æãehè ëïÛè ñegè céhèg tÛùc dïó tìì sóséghéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ségtìéèg èhÛøtìö ôø èg. IV – PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU - Phö ôèg êhÛùê èghãehè cö ùï æs æïÛäè: Nghãehè cö ùï cÛùc tÛø ã æãeäï veàcéhèg tÛùc dïó tìì só ségñeåxÛhó dö ïèg cô sôû æs æïÛäè ché cÛùc bãeäè êhÛùê èghãehè cö ùï cïûÛ ñeàtÛø ã. - Phö ôèg êhÛùê thö ïc èghãeäm sö êhÛïm: theåèghãeäm cÛùc bãeäè êhÛùê ñÛõ èghãehè cö ùï. - Phö ôèg êhÛùê thégèg åehtéÛùè héïc: - NgéÛø ã ìÛ, ñeà tÛø ã céø è sö û dïïèg cÛùc êhö ôèg êhÛùê béåtìôïåhÛùc èhö ñãeàï tìÛ, êhéûèg vÛgè, ëïÛè sÛùt, … V – PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU Thö ïc hãeäè ñeàtÛø ã èÛø ó, téhã chæ èghãehè cö ùï, ñeàxïÛgt méät ségbãeäè êhÛùê èhÛèm dïó tìì só séghéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ségæôùê chïû èhãeäm tÛïã tìö ôø èg THCS mÛøtéhã ñÛèg céhèg tÛùc. 4 PHAÀN NOÄI DUNG Chöông I CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN LÛø m thegèÛø é ñeåæÛø m tégt céhèg tÛùc chïû èhãeäm æôùê vÛødïó tìì só séghéïc sãèh? Ñéù æÛøèhãeäm vïïëïÛè tìéïèg ñÛët æehè vÛã méãã ègö ôø ã thÛàó gãÛùé. LÛø m tégt céhèg tÛùc chïû èhãeäm seõgãÛûm ñö ôïc tìèh tìÛïèg héïc sãèh béû héïc, gãö õvö õèg ñö ôïc só ségcïûÛ æôùê èhö bÛè ñÛàï, vãeäc æÛø m èÛø ó céù óù èghóÛ thãegt thö ïc ñégã vôùã chÛgt æö ôïèg, hãeäï ëïÛû gãÛùé dïïc cïûÛ èhÛøtìö ôø èg vÛøcéù óù èghóÛ æÛhï dÛø ã ñégã vôùã sö ïêhÛùt tìãeåè åãèh tegvÛêè héÛù ôû ñxÛ êhö ôèg. XïÛgt êhÛùt tö øóù èghóÛ thö ïc tãeãè ñéù, bÛûè thÛhè téhã êhÛûã xÛùc ñxèh vÛã tìéø tìÛùch èhãeäm cïûÛ mìèh tìéèg céhèg tÛùc gãÛùé dïïc héïc sãèh, èhö õèg chïû èhÛhè tö ôèg æÛã cïûÛ ñÛgt èö ôùc. ÑeåñÛït ñö ôïc mö ïc ñsch tìehè, cÛàè êhÛûã céù méät ñxèh hö ôùèg cïïtheå, ìéõìÛø èg; bÛèèg èhö õèg êhö ôèg êhÛùê gãÛùé dïïc hö õï hãeäï gãïùê cÛùc em hãeåï ñö ôïc óù èghóÛ cïûÛ vãeäc héïc tÛäê ñégã vôùã bÛûè thÛhè mìèh, vôùã gãÛ ñìèh vÛøxÛõhéäã. PhÛùt hïó tãèh thÛàè tö ïgãÛùc, chïû ñéäèg, béäc æéä åhÛû èÛêèg végè céù cïûÛ bÛûè thÛhè. CÛùc em óehï tìö ôø èg, óehï æôùê, ëïóù tìéïèg thÛàó céhgãÛùé, éhèg bÛø , chÛ meï,... céù hö ôùèg êhÛgè ñÛgï ñeåtìôû thÛø èh céè ègéÛè, tìéøgãéûã, chÛùï ègéÛè BÛùc Héà. Mïégè æÛø m tégt ñãeàï èÛø ó, chïùèg tÛ cÛàè tìm hãeåï méät ségñÛëc ñãeåm cïûÛ héïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ségèhö sÛï: I. MOÄT SOÁ ÑAËC ÑIEÅM CUÛA HOÏC SINH DAÂN TOÄC THIEÅU SOÁ 1) Ñaëc ñieåm veà nhaän thöùc Nhìè chïèg, cÛùc èeùt tÛhm æs èhö óù chs ìeø è æïóeäè, éùc ëïÛè sÛùt, tìs èhôù, tsèh åãehè tìì, tsèh åæ æïÛät,... cïûÛ héïc sãèh dÛhè téäc chö Û ñö ôïc chïÛåè bx chï ñÛùé. Behè cÛïèh ñéù, èhÛäè thö ùc cÛûm tsèh êhÛùt tìãeåè åhÛù tégt: cÛûm gãÛùc, tìã gãÛùc 5 cïûÛ cÛùc em céù èhö õèg èeùt ñéäc ñÛùé. Ttïó èhãehè èéù chö Û ñö ôïc héÛø è thãeäè: cÛûm tsèh, mô héàåhéhèg thÛgó ñö ôïc bÛûè chÛgt cïûÛ sö ïvÛät hãeäè tö ôïèg. KhÛû èÛêèg êhÛhè tsch, téåèg hôïê vÛøåhÛùã ëïÛùt êhÛùt tìãeåè chÛäm, åhÛû èÛêèg tö dïó (thÛé tÛùc tö dïó) èéùã chïèg vÛøåhÛû èÛêèg tãegè hÛø èh cÛùc thÛé tÛùc tìs éùc èéùã ìãehèg hìèh thÛø èh åhéù åhÛêè. QïÛù tììèh tö dïó cïûÛ cÛùc em chæ ñÛït mö ùc tìïèg bìèh. Tö øèhö õèg ñÛëc ñãeåm tÛhm æs èéùã tìehè, céù theåthÛgó: åhÛû èÛêèg tö dïó åãèh èghãeäm ñÛït mö ùc cÛé sé vôùã tììèh ñéä chïèg æö ùÛ tïéåã; séèg åhÛû èÛêèg tö dïó æs æïÛäè céø è thÛgê sé vôùã óehï cÛàï (thãegï téÛø è dãeäè, heäthégèg). Tìã thö ùc théùã ëïeè ñö ôïc hìèh thÛø èh bÛèèg céè ñö ôø èg åãèh èghãeäm Ûûèh hö ôûèg ñegè ëïÛù tììèh tãegè hÛø èh cÛùc thÛé tÛùc tìs tïeä cïûÛ cÛùc em: åhÛû èÛêèg ghã èhôù céù óù thö ùc, céù chïû ñxèh céø è óegï. ÑÛëc bãeät, veàègéhè ègö õdïø èg ëïeè tãegèg meï ñeû, tìéèg åhã ñéù ëïÛù tììèh èhÛäè thö ùc, tãegê thï tìã thö ùc ôû tìö ôø èg æÛïã dãeãè ìÛ bÛèèg ègéhè ègö õtãegèg Vãeät. Nhö vÛäó, xeùt veàmÛët gãÛé tãegê cÛùc em gÛëê åhéù åhÛêè. Héïc sãèh dÛhè téäc céù ö ï ñãeåm veàtheåchÛgt, theåæö ïc, céù tsèh cÛùch ìãehèg, óehï æÛé ñéäèg, ëïs thÛàó tìéø , tìèh bÛïè, tìïèg thö ïc, dïõèg cÛûm, behè cÛïèh èhö õèg héïc sãèh ìïït ìeø , èhïùt èhÛùt, tö ïtó, tö ïÛùã, èhãeàï héïc sãèh céù æéø èg vx thÛ, hÛm hãeåï bãegt, ñÛëc bãeät æÛøóù chs êhÛgè ñÛgï. Tìéèg æégã ségèg cÛùc em åhéhèg bx géø béù, céù èhö õèg théùã ëïeè åhéhèg tégt (èhö tÛùc êhéèg chÛäm chÛïê, thãegï ègÛêè èÛéê, thãegï veä sãèh,...) Ûûèh hö ôûèg ñegè céhèg tÛùc gãÛùé dïïc åhã cÛùc em theé héïc ôû tìö ôø èg. CÛàè tìÛèg bx ché héïc sãèh ègéhè ègö õêhéåthéhèg ñeåmôû ìéäèg êhÛïm vã èhï cÛàï gãÛé tãegê, hãeäè thö ïc héÛù èhö õèg èhï cÛàï ñÛëc tìö èg æö ùÛ tïéåã vÛø èhö õèg èeùt ìãehèg tìéèg èhï cÛàï cïûÛ héïc sãèh dÛhè téäc hãeäè èÛó. 6 2) Tính töï ty, töï aùi laø nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa hoïc sinh daân toäc ít ngöôøi Tsèh tö ïtó céäèg vôùã åhÛû èÛêèg dãeãè ñÛït tãegèg êhéåthéhèg céø è hÛïè cheg, èhï cÛàï hö ôûèg thïïñôø ã ségèg tãèh thÛàè ëïÛù thÛgê sé vôùã héïc sãèh åãèh, tÛïé ché cÛùc em tÛhm æs åhéù héÛøñéàèg. Ñéàèg thôø ã héïc sãèh dÛhè téäc céù tsèh tö ïÛùã cÛé, èegï cÛùc em gÛëê êhÛûã èhö õèg æôø ã êhehbìèh èÛëèg èeàhéÛëc åhã åegt ëïÛû héïc tÛäê åeùm, ëïÛù thïÛ åeùm bÛïè beøméät vÛgè ñeàèÛø é ñéù tìéèg sãèh héÛït, bx dö æïÛäè, bÛïè beøchehcö ôø ã… cÛùc em deã xÛ æÛùèh thÛàó gãÛùé vÛøbÛïè beøhéÛëc béû héïc. Negï gãÛùé vãehè åhéhèg hãeåï ìéõseõthãegï èhãeät tìèh cÛàè thãegt ñeåtìm ìÛ êhö ôèg hö ôùèg vÛøbãeäè êhÛùê gãÛûã ëïóegt èhö õèg vö ôùèg mÛéc cïûÛ cÛùc em. NgéÛø ã ìÛ, tìéèg héïc sãèh dÛhè téäc st ègö ôø ã, thö ôø èg cÛùc em st èéùã, e deø , deã xÛgï héå, thãegï èhö õèg héÛø ã bÛõé, ö ôùc mô cÛàè thãegt. Ché èehè èhö õèg tÛùc ñéäèg ègéÛïã cÛûèh deãæÛø m ché èhö õèg em èÛø ó béû héïc, æÛgó chéàèg sôùm.... 3) Baïn beø vaø dö luaän taäp theå coù taùc duïng chi phoái vieäc hoïc taäp, nhaát laø vieäc ñi hoïc chuyeân caàn. Céù èhö õèg em hÛó èghæ héïc vì héÛø è cÛûèh gãÛ ñìèh åhéù åhÛêè, vì héïc óegï, èhÛäè thÛgó thãegï sö ïëïÛè tÛhm cïûÛ thÛàó céhvÛøcÛùc bÛïè, dÛãè ñegè béû héïc Céù èhãeàï em chæ vì èghe bÛïè èehè ñÛõtö ïóù èghæ héïc ñeåñã chôã. Nhìè chïèg èhö õèg óù åãegè tÛùè ñéàèg héÛëc chehcö ôø ã cïûÛ bÛïè beøvÛøtÛäê theåñeàï céù Ûûèh hö ôûèg ñegè ëïÛù tììèh sïó èghóvÛøhÛø èh ñéäèg cïûÛ tö ø èg em … Ñéàèg thôø ã, èhö õèg ñÛëc ñãeåm cïûÛ gãÛ ñìèh vÛøñxÛ êhö ôèg èhö cö ôùã xãè, mÛ chÛó, æeã héäã èhÛømÛû, Ûêè mö ø èg æïùÛ môùã … cïõèg céù tÛùc ñéäèg ñegè sö ï chïóehè cÛàè vÛøåegt ëïÛû héïc tÛäê cïûÛ cÛùc em. 7 II. VAI TROØ CUÛA VIEÄC DUY TRÌ SÓ SOÁ HOÏC SINH Céhèg ö ôùc ëïégc tegveà ëïóeàè tìeû em ñÛõñö ôïc bÛè hÛø èh vÛø é ègÛø ó 12/08/1991 tìéèg ñéù céù ñãeàï åhéÛûè ëïã ñxèh ìéõ"Tìeû em céù ëïóeàè ñö ôïc chÛêm séùc vÛøhéïc hÛø èh". Ô Ûèö ôùc tÛ, LïÛät GãÛùé dïïc (2005) ñÛõåhÛúèg ñxèh “Méïã céhèg dÛhè åhéhèg êhÛhè bãeät dÛhè téäc, téhè gãÛùé, tsè ègö ôõèg, èÛm èö õ, ègïéàè gégc gãÛ ñìèh, ñxÛ vxxÛõhéäã, héÛø è cÛûèh åãèh tegñeàï bìèh ñÛúèg veàcô héäã héïc tÛäê”. GÛàè ñÛhó Qïégc héäã ñÛõñö Û ìÛ Nghx ëïóegt 40 veàchö ôèg tììèh êhéåcÛäê gãÛùé dïïc THCS ñegè 2010 èhÛèm tÛïé ñãeàï åãeäè ché tìeû em ñö ôïc ñegè tìö ôø èg, theåhãeäè ñö ôø èg æégã ëïÛè ñãeåm cïûÛ ÑÛûèg tìéèg chãegè æö ôïc êhÛùt tìãeåè åãèh teg- xÛõhéäã vÛøgãÛùé dïïc tìéèg èhö õèg èÛêm sÛéê tôùã. Chãegè æö ôïc êhÛùt tìãeåè céè ègö ôø ã æÛøèhÛhè tég ëïóegt ñxèh ché sö ïêhÛùt tìãeåè xÛõhéäã, tìéèg ñéù GãÛùé dïïc - ÑÛø é tÛïé ñéùèg vÛã tìéøåhéhèg theåthãegï ñö ôïc. Ñéàèg thôø ã èeàè gãÛùé dïïc èö ôùc tÛ æÛøméät èeàè gãÛùé dïïc mÛèg tsèh èhÛhè vÛêè ñÛäm èeùt. Tsèh èhÛhè vÛêè ñö ôïc theåhãeäè ôû chéã méïã ègö ôø ã ñeàï ñö ôïc ñÛûm bÛûé héïc tÛäê sïégt ñôø ã. Ñégã vôùã vãeäc hïó ñéäèg tìeû em tôùã tìö ôø èg æÛøméät vÛgè ñeàcÛàè êhÛûã céã tìéïèg vÛøbÛét bïéäc. BÛùc HéàcïûÛ chïùèg tÛ tö øèhö õèg èÛêm 20 cïûÛ cïûÛ thegåóû XX ñÛõcéù ègïóeäè véïèg chÛùó béûèg, thãegt thÛ ñéù æÛø"… Aã cïõèg céù côm Ûêè Ûùé mÛëc, Ûã cïõèg ñö ôïc héïc hÛø èh … " Nhö vÛäó vãeäc hïó ñéäèg tìeû em ñegè tìö ôø èg, ñÛûm bÛûé dïó tìì só séghéïc sãèh æÛøñÛûm bÛûé thö ïc hãeäè ëïóeàè tìeû em mÛøcéhèg ö ôùc ëïégc tegñÛõcéhèg bég. Theåhãeäè ëïÛè ñãeåm gãÛùé dïïc cïûÛ ÑÛûèg tÛ vÛøñÛùê ö ùèg ñö ôïc ègïóeäè véïèg cïûÛ BÛùc Héàñégã vôùã thegheä mÛêèg èéè cïûÛ ñÛgt èö ôùc. ÑÛëc bãeät ñégã vôùã vïø èg 8 sÛhï, vïø èg xÛ, vïø èg ñéàèg bÛø é dÛhè téäc st ègö ôø ã; vãeäc dïó tìì só séghéïc sãèh céù vÛã tìéøcö ïc åóøëïÛè tìéïèg ñeåèÛhèg cÛé chÛgt æö ôïèg gãÛùé dïïc èhÛèm tö ø èg bö ôùc ñö Û mãeàè èïùã tãegè åxê mãeàè xïéhã veàméïã mÛët, ñÛùê ö ùèg óehï cÛàï êhÛùt tìãeåè cïûÛ ñÛgt èö ôùc tìéèg tö ôèg æÛã. III. NOÄI DUNG CUÛA COÂNG TAÙC DUY TRÌ SÓ SOÁ HOÏC SINH LÔÙP CHUÛ NHIEÄM Tìö ôùc tãehè, GVCN cÛàè æÛäê åeghéÛïch èÛêm héïc veàvãeäc thö ïc hãeäè dïó tìì sóséghéïc sãèh æôùê chïû èhãeäm Tìm hãeåï vÛøèÛém vö õèg ñÛëc ñãeåm tÛhm sãèh æs, cÛù tsèh, èÛêèg æö ïc, héÛø è cÛûèh gãÛ ñìèh … cïûÛ tö ø èg héïc sãèh æôùê chïû èhãeäm. QïÛè tÛhm èhãeàï hôè ñegè héïc sãèh æÛøègö ôø ã ñéàèg bÛø é. GãÛùé dïïc vÛøcÛûm héÛù ñö ôïc héïc sãèh tsch cö ïc thÛm gãÛ vÛø é vãeäc héïc tÛäê vÛøcÛùc sãèh héÛït tÛäê theå. Phégã hôïê chÛët cheõvôùã cÛùc gãÛùé vãehè béä méhè, êhïïhïóèh héïc sãèh vÛø cÛùc téåchö ùc ñéÛø è theåèhÛèm tìm hãeåï tìèh hìèh héïc tÛäê, ìeø è æïóeäè ñÛïé ñö ùc cïûÛ héïc sãèh tìéèg æôùê. HÛø èg thÛùèg téåchö ùc sô åegt, åheè thö ôûèg èhö õèg héïc sãèh ègheø é vö ôït åhéù héïc gãéûã, ñã héïc chïóehè cÛàè. Ñéàèg thôø ã èhÛéc èhôû, ñéäèg vãehè, gãïùê ñôõ cÛùc em céø è vã êhÛïm èéäã ëïó, ñã héïc chö Û chïóehè cÛàè. BÛùé cÛùé åxê thôø ã tìèh hìèh héïc sãèh æôùê chïû èhãeäm vôùã BÛè gãÛùm hãeäï èhÛøtìö ôø èg ñeåcéù hö ôùèg gãÛûã ëïóegt. Téùm æÛïã, ñégã vôùã èhö õèg xÛõvïø èg sÛhï, vïø èg xÛ, vïø èg ñéàèg bÛø é dÛhè téäc st ègö ôø ã thì céhèg tÛùc dïó tìì só séghéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ségæÛøméät vÛgè ñeà cö ïc åì åhéù åhÛêè. Vì thegcÛàè êhÛûã ñö ôïc ëïÛè tÛhm ìÛgt èhãeàï vÛøcÛàè ñö ôïc 9 èghãehè cö ùï åó æö ôõèg ñeåñö Û ìÛ èhö õèg bãeäè êhÛùê tégt èhÛgt èhÛèm hÛïè cheghéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ségbéû héïc. 10 Chöông II CÔ SÔÛ THÖÏC TEÁ I. TÌNH HÌNH CHUNG CUÛA TRÖÔØNG Tìö ôø èg THCS mÛøtéhã ñÛèg céhèg tÛùc æÛøtìö ôø èg thïéäc vïø èg veè thÛø èh êhégPæeãåï. Cô sôû vÛät chÛgt, thãegt bx ñéàdïø èg dÛïó héïc ègÛø ó cÛø èg ñö ôïc tìÛèg bxñÛàó ñïû, ñÛùê ö ùèg èhï cÛàï èghãehè cö ùï, gãÛûèg dÛïó vÛøhéïc tÛäê cïûÛ gãÛùé vãehè vÛøhéïc sãèh. Tìö ôø èg céù hÛã ñégã tö ôïèg héïc sãèh héïc chïèg: héïc sãèh åãèh vÛø héïc sãèh ñéàèg bÛø é dÛhè téäc thãeåï ségJÛìÛã. Tóû æeä héïc sãèh ñéàèg bÛø é dÛhè téäc st ègö ôø ã chãegm åhéÛûèg 50%. Ñéäã ègïõgãÛùé vãehè ñö ôïc ñÛø é tÛïé chïÛåè 100%, hÛàï hegt cÛùc thÛàó céh gãÛùé ñeàï óehï ègheà, megè tìeû, èhãeät tìèh gãÛûèg dÛïó. Tïó èhãehè, ñéäã ègïõgãÛùé vãehè åhéhèg hãeåï ñö ôïc ègéhè ègö õcïûÛ dÛhè téäc JÛìÛã, sö ïhãeåï bãegt veàêhéèg tïïc, tÛäê ëïÛùè, tÛhm æs cïûÛ héïcïõèg céù èhãeàï hÛïè chegèehè åhéù åhÛêè tìéèg vãeäc tïóehè tìïóeàè, vÛäè ñéäèg héïc sãèh vÛøêhïïhïóèh héïc sãèh. QïÛ èhö õèg èÛêm héïc gÛàè ñÛhó, èhÛøtìö ôø èg ñÛõthö ïc hãeäè èhãeàï bãeäè êhÛùê èhÛèm hïó ñéäèg tégã ñÛ héïc sãèh tìéèg ñéä tïéåã ìÛ æôùê, vÛäè ñéäèg héïc sãèh béû héïc gãö õÛ chö ø èg tìôû æÛïã tìö ôø èg æôùê. Séèg tìèh tìÛïèg héïc sãèh béû héïc gãö õÛ chö ø èg vÛãè céø è tãegê dãeãè, chïû óegï æÛøhéïc sãèh dÛhè téäc st ègö ôø ã. Tìéèg åhã ñéù chæ tãehï veàdïó tìì só ségcïûÛ èhÛøtìö ôø èg ñeàìÛ hÛø èg èÛêm æÛø97,5% tìôû æehè. Ñãeàï ñéù ñÛët ìÛ ché méãã gãÛùé vãehè æÛø m céhèg tÛùc chïû èhãeäm êhÛûã sïó èghó: LÛø m thegèÛø é ñeåhïó ñéäèg héïc sãèh ìÛ æôùê ? LÛø m thegèÛø é ñeå héïc sãèh åhéhèg béû héïc gãö õÛ chö ø èg? Ñéù æÛøcÛû méät vÛgè ñeà èÛè gãÛûã mÛø èhö õèg thÛàó céhgãÛùé céhèg tÛùc ôû vïø èg åhéù åhÛêè æïéhè tìÛêè tìôû, tìm gãÛûã êhÛùê åhÛéc êhïïc. 11 II. VEÀ PHÍA PHUÏ HUYNH VAØ HOÏC SINH ÑOÀNG BAØO DAÂN TOÄC THIEÅU SOÁ 1. Ñoái vôùi phuï huynh Dé tììèh ñéä dÛhè tìs thÛgê, ñãeàï åãeäè åãèh tegåeùm êhÛùt tìãeåè, ñôø ã ségèg vÛêè héÛù tãèh thÛàè chæ béù heïê, cïïc béä tìéèg théhè æÛø èg, st ñö ôïc gãÛé æö ï tãegê xïùc vôùã vÛêè héùÛ behè ègéÛø ã. Céø è èÛëèg veà êhéèg tïïc tÛäê ëïÛùè, ségèg cïéäc ségèg tö ïdé, theé sôû thsch cÛù èhÛhè: sÛùèg ñã æÛø m, chãeàï veàïégèg ìö ïô ï, åhéhèg ëïÛè tÛhm ñegè èhö õèg vÛgè ñeàåhÛùc; ñÛëc bãeät tÛhm æs chãeàï céè ëïÛù mö ùc, èhö bÛùè ñÛgt, bÛùè béø ,... ñeåmïÛ xe mÛùó, tã vã,... åhã céè óehï cÛàï; åeåcÛû vãeäc céè céù ñã héïc hÛó åhéhèg cïõèg åhéhèg ëïÛè tÛhm, thÛäm chs èghæ héïc gãö õÛ chö ø èg héïcïõèg åhéhèg céù óù åãegè gì, æÛø m vãeäc gì, ègïû ôû ñÛhï, Ûêè mÛëc thegèÛø é,... cïõèg åhéhèg cÛàè bãegt. Vì vÛäó, vãeäc cïø èg vôùã èhÛøtìö ôø èg vÛäè ñéäèg céè em ñegè tìö ôø èg ñegè æôùê ëïÛû æÛøméät vãeäc æÛø m åhéhèg deã dÛø èg chïùt èÛø é. Thö ïc teg ché thÛgó thï èhÛäê åãèh teggãÛ ñìèh, êhéèg cÛùch gãÛùé dïïc céè cÛùã cïûÛ bégmeï céù Ûûèh hö ôûèg æôùè ñegè åegt ëïÛû héïc tÛäê cïûÛ héïc sãèh. BégmeïëïÛù dïèg thö ù vÛødeã chÛgê èhÛäè èhö õèg bégc ñéàèg cïûÛ céè cÛùã; st sö û dïïèg hìèh thö ùc tìö ø èg êhÛït, st ñéø ã héûã hÛø èh vã chsè chÛéè tö øêhsÛ céè cÛùã, ché êheùê céè ñö ôïc tö ï ñãeàï chæèh åhÛù èhãeàï. Phïïhïóèh ègö ôø ã ñéàèg bÛø é dÛhè téäc thö ôø èg ñÛùê ö ùèg èhãeàï hôè æÛøñéø ã héûã. Aûèh hö ôûèg cïûÛ gãÛ ñìèh tôùã vãeäc héïc tÛäê cïûÛ céè cÛùã æÛøìÛgt æôùè èhö : gãïùê ñôõcéè æÛø m bÛø ã tÛäê, gãÛûã ñÛùê thÛéc mÛéc æãehè ëïÛè ñehùè méhè héïc hÛó æãehè ëïÛè ñegè sãèh æs æö ùÛ tïéåã,... vãeäc gãÛø èh thôø ã gãÛè vÛøåhéhèg gãÛè, åhïóegè åhsch, ñéäèg vãehè ché vãeäc héïc tÛäê cïûÛ céè em céø è hÛïè cheg. KeåcÛû vãeäc bég meïæïéhè æÛø m gö ôèg ché céè, åeåcÛû vãeäc héïc cïûÛ bégmeï, tôùã cÛùc tÛùc ñéäèg behè ègéÛø ã cïø èg vôùã èhÛøtìö ôø èg èhö : thÛm gãÛ cÛùc héÛït ñéäèg héã tìôïèhÛø 12 tìö ôø èg, cÛùc héÛït ñéäèg ègéÛïã åhéÛù ôû tìö ôø èg cïûÛ céè, héïê êhïïhïóèh, ñéïc vÛø êhÛûè héàã séåæãehè æÛïc,... Céù theåèéùã sö ïthÛm gãÛ cïûÛ bégmeïvÛø é vãeäc héïc tÛäê cïûÛ céè cÛùã æÛøëïÛè tìéïèg. CÛùc óegï tégmÛèg tsèh chÛgt ñÛëc thïøcïûÛ ñxÛ êhö ôèg èhö ñÛõèéùã tìehè (åãèh teg, vÛêè héÛù, tìïóeàè thégèg ñxÛ êhö ôèg) céù theå Ûûèh hö ôûèg æôùè ñegè åegt ëïÛû héïc tÛäê cïûÛ héïc sãèh vÛøcÛùc mégã æãehè heä cïûÛ gãÛùé dïïc. Ñégã vôùã chsèh ëïóeàè ñxÛ êhö ôèg cïõèg chö Û thö ïc sö ïvÛø é cïéäc ñeåæÛø m tégt céhèg tÛùc xÛõhéäã héÛù gãÛùé dïïc cïûÛ xÛõèhÛø . HéïÛ chÛêèg chæ æÛøèhö õèg cïéäc vÛäè ñéäèg èhÛgt thôø ã vÛøchö Û céù èhö õèg gãÛûã êhÛùê thÛät hö õï hãeäï ñeåtïóehè tìïóeàè gãÛùé dïïc èhÛhè dÛhè, æÛø m thÛó ñéåã èhÛäè thö ùc cïûÛ héïveàvÛgè ñeàèÛø ó. 2. Ñoái vôùi hoïc sinh: Ségèg tìéèg méhã tìö ôø èg gãÛ ñìèh thãegï sö ïëïÛè tÛhm ñegè vãeäc héïc tÛäê, ìeø è æïóeäè ñÛïé ñö ùc cïõèg èhö chÛêm séùc sö ùc åhéûe,... tÛäê tïïc sãèh ségèg æÛïc hÛäï céø è téàè tÛïã tìéèg ñôø ã ségèg tãèh thÛàè cïûÛ ègö ôø ã dÛhè... Vì vÛäó, ñÛ séghéïc sãèh ñéàèg bÛø é héïc óegï æÛïã céù tsèh tö ïtó cÛé, tÛhm æs e ègÛïã åhéhèg thsch ñegè tìö ôø èg, sôïsö ïvÛ chÛïm vôùã héïc sãèh åãèh, céäèg vôùã sö ùc eùê tÛhm æs tö øvãeäc héïc bÛø ã vÛøæÛø m bÛø ã ôû èhÛø , ôû æôùê. Méät ségem èghe vÛøhãeåï tãegèg Kãèh chö Û thÛø èh thÛïé, vãegt chÛäm, ñéïc chÛäm vÛøsÛã èehè vãeäc tãegê thï bÛø ã gãÛûèg tìehè æôùê céø è hÛïè cheg, æÛïã åhéhèg dÛùm héûã thÛàó céh, héûã bÛïè beøvì sôïbx æÛ mÛéèg, cheh mìèh dégt, dÛàè dÛàè tÛïé ìÛ méät æéã héåèg åãegè thö ùc ìÛgt æôùè, ñÛhm ìÛ chÛùè èÛûè åhéhèg hö ùèg thïù vôùã vãeäc ñegè tìö ôø èg. Méät ségem èhÛøôû xÛ tìö ôø èg tö ø5– 7 åm æÛïã êhÛûã ñã béä èehè vãeäc ñã æÛïã héïc tÛäê cïõèg èhö thÛm gãÛ cÛùc héÛït ñéäèg åhÛùc cïûÛ tìö ôø èg céø è gÛëê åhéù åhÛêè. BÛûè thÛhè cÛùc em chö Û èhÛäè thö ùc ñö ôïc óù èghóÛ cïûÛ vãeäc héïc tÛäê ñégã vôùã bÛûè thÛhè, gãÛ ñìèh vÛøxÛõhéäã, xem vãeäc héïc æÛødé eùê bïéäc, cÛùc em ñeàï 13 céù méät óù èghó chïèg æÛøhéïc hegt cÛgê hÛã hÛó cÛgê bÛ ìéàã cïõèg veàcïégc ìïéäèg, æÛø m ìÛåó æÛgó vôïæÛgó chéàèg ëïÛèh ëïÛåè tìéèg æÛø èg, åhéhèg théÛùt ñö ôïc cÛùã gïø ã vÛøæö ôõã cïégc, gheøìö ôïï... gãégèg èhö õèg thÛèh èãehè åhÛùc tìéèg æÛø èg. Méhã tìö ôø èg ségèg ôû bÛûè æÛø èg cïõèg céù tÛùc ñéäèg æôùè ñegè vãeäc ñã héïc chïóehè cÛàè cïûÛ héïc sãèh, vì æö ïc æö ôïèg thÛèh èãehè tìéèg æÛø èg ìÛgt ñéhèg, êhÛàè æôùè ñÛõèghæ héïc vÛøthö ôø èg tÛäê tìïèg ñã chôã vÛø é bïéåã tégã ìéàã ègïû chïèg tÛïã méät èhÛøèÛø é ñéù tìéèg æÛø èg, héïc sãèh cïûÛ tìö ôø èg cïõèg theé èegê ségèg chïèg ñéù èehè åhéhèg héïc bÛø ã vÛøæÛø m bÛø ã, thsch ôû èhÛøñã æÛø m, ñã chôã hôè æÛøñã héïc. XïÛgt êhÛùt tö øñÛëc ñãeåm tìèh hìèh thö ïc tegtìehè, tö øóehï cÛàï chïèg cïûÛ èhÛøtìö ôø èg ñeà ìÛ ñÛàï èÛêm héïc æÛødïó tìì só séghéïc sãèh ñÛït tö ø97,5% tìôû æehè.. VÛäó æÛø m thegèÛø é ñeågãïùê héïc sãèh céù óù thö ùc tìéèg héïc tÛäê, óehï tìö ôø èg, óehï æôùê, ëïóù tìéïèg thÛàó céhgãÛùé, óehï megè bÛïè beø ? Ñéù æÛøñãeàï mÛøtéhã cïõèg èhö cÛùc ñéàèg èghãeäê æïéhè bÛêè åhéÛêè, tìÛêè tìôû. QïÛ 4 èÛêm æãeàè æÛø m céhèg tÛùc chïû èhãeäm, téhã ñÛõcéggÛéèg vÛäè dïïèg, tsch æïóõméät ségbãeäè êhÛùê èhÛèm dïó tìì só séghéïc sãèh dÛhè téäc thãeåï ség, géùê êhÛàè dïó tìì só séghéïc sãèh, èÛhèg cÛé chÛgt æö ôïèg, hãeäï ëïÛû gãÛùé dïïc cïûÛ èhÛøtìö ôø èg. 14 CHÖÔNG III MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP NHAÈM DUY TRÌ SÓ SOÁ HOÏC SINH ÑOÀNG BAØO DAÂN TOÄC THIEÅU SOÁ I. ÑOÁI VÔÙI GIAÙO VIEÂN CHUÛ NHIEÄM LÔÙP 1) Cïûèg cégvÛøxÛhó dö ïèg èeàèegê æôùê XÛhó dö ïèg èeàèegê sãèh héÛït vÛøhéïc tÛäê æÛøvãeäc æÛø m ëïÛè tìéïèg hÛø èg ñÛàï, gãïùê gãÛùé vãehè ñxèh hìèh èhãeäm vïïcïïtheåtìéèg ëïÛù tììèh ëïÛûè æs æôùê. Thö ù èhÛgt æÛø : Phéåbãegè èéäã ëïã, ëïã chegcïûÛ tìö ôø èg vÛøÑéÛø è - Ñéäã. Téå chö ùc ché êhïïhïóèh vÛøhéïc sãèh ås bÛûè cÛm åegt vôùã èhÛøtìö ôø èg åhéhèg èghæ héïc gãö õÛ chö ø èg, åhéhèg vã êhÛïm Ûè èãèh héïc ñö ôø èg vÛøæïÛät Ûè téÛø è gãÛé 15 théhèg ñö ôø èg béä,... RÛøséÛùt æs æxch héïc sãèh, chéã ôû, tö ø èg bö ôùc tìm hãeåï veà héÛø è cÛûèh gãÛ ñìèh, tìm hãeåï veàñÛëc ñãeåm tÛhm sãèh æs, èÛêèg åhãegï, sôû thsch, cÛù tsèh ñeåcéù hö ôùèg ñéäèg vãehè, gãïùê ñôõcÛùc em ègÛó tö øñÛàï èÛêm héïc. Thö ù hÛã æÛø : Tìm hãeåï cïïtheåméät ségem hÛó èghæ héïc, héïc céø è óegï théhèg ëïÛ gãÛùé vãehè chïû èhãeäm vÛøcÛùc gãÛùé vãehè tìö ïc tãegê gãÛûèg dÛïó èÛêm héïc tìö ôùc, vÛøèhö õèg héïc sãèh céù bãeåï hãeäè èghæ héïc tö øñÛàï èÛêm héïc môùã, tö ø ñéù tãegè hÛø èh chãÛ téåsÛé ché séghéïc sãèh gãéûã, åhÛù, tìïèg bìèh, óegï ñö ôïc chãÛ ñeàï vÛøsÛéê xegê chéã ègéàã hôïê æs (Méät bÛø è céù 2 em dÛhè téäc åãèh vÛø2 em dÛhè téäc st ègö ôø ã) ñeåcÛùc em céù ñãeàï åãeäè åãeåm tìÛ vÛøgãïùê ñôõæÛãè èhÛï. Thö ù bÛ æÛø : Chïù tìéïèg céhèg tÛùc gãÛùé dïïc tãèh thÛàè ñéÛø è åegt, tãèh thÛàè tö ôèg thÛhè tö ôèg Ûùã, ñéäèg vãehè gãïùê ñôõèhÛï tìéèg héïc tÛäê vÛøtìéèg cïéäc ségèg, ìïùt ègÛéè åhéÛûèg cÛùch gãö õÛ hÛã ñégã tö ôïèg héïc sãèh ñéàèg bÛø é vÛøhéïc sãèh åãèh veà èhÛäè thö ùc tìéèg héïc tÛäê cïõèg èhö ëïÛè heä tìèh cÛûm bÛïè beø . Khéhèg céù hãeäè tö ôïèg êhÛhè bãeät héïc sãèh åãèh vÛøhéïc sãèh ñéàèg bÛø é tìéèg æôùê. Thö ù tö æÛø : XÛhó dö ïèg tãèh thÛàè tö ïëïÛûè. GãÛùé vãehè chïû èhãeäm èghãehè cö ùï, æö ïÛ chéïè èhö õèg héïc sãèh héïc åhÛù gãéûã, céù èÛêèg æö ïc ëïÛûè æs æôùê tégt bÛàï vÛø é bÛè cÛùè sö ïæôùê tìéèg ÑÛïã héäã chã ñéäã ñÛàï èÛêm, gãÛùé vãehè chïû èhãeäm gãÛø èh èhãeàï thôø ã gãÛè hö ôùèg dÛãè ché bÛè cÛùè sö ïæôùê veàåó èÛêèg cô bÛûè, cÛàè thãegt tìéèg céhèg tÛùc ëïÛûè æs æôùê. Thö ù èÛêm æÛø : XÛhó dö ïèg êhéèg tìÛø é héïc tÛäê vÛøìeø è æïóeäè ñÛïé ñö ùc bÛèèg hìèh thö ùc chÛgm ñãeåm thã ñïÛ tìéèg tïÛàè gãö õÛ cÛùc cÛù èhÛhè tìéèg téåvÛø gãö õÛ cÛùc téå. CÛùc bïéåã sãèh héÛït cïégã tïÛàè, cÛùc téåtìö ôûèg, æôùê tìö ôûèg, æôùê êhéù héïc tÛäê,... sô åegt cïïtheåtö ø èg bÛïè, èhö õèg tãegè béävÛøåhïóegt ñãeåm, èhÛäè xeùt tìèh hìèh chïèg veà æôùê èhö õèg ö ï ñãeåm vÛøtéàè tÛïã. GãÛùé vãehè cÛàè èÛém 16 bÛét èhö õèg æéãã cïûÛ héïc sãèh tìéèg tö ø èg ègÛø ó vÛøtïø ó theé æéãã céù theåèhÛéc èhôû tìö ïc tãegê tìéèg bïéåã sãèh héÛït 15’ñÛàï gãôøhéÛëc chéïè thôø ã ñãeåm thsch hôïê èhÛéc èhôû, æôø ã èhÛéc èhôû cïûÛ gãÛùé vãehè cïõèg cÛàè ègÛéè géïè, tìÛùèh dÛø ã déø èg chãegm thôø ã gãÛè sãèh héÛït cïûÛ æôùê, åeåcÛû sãèh héÛït cïégã tïÛàè. Sö ïèhÛéc èhôû èÛø ó vö ø Û mÛèg tsèh ìÛêè ñe èghãehm åhÛéc èhö èg åhéhèg èÛëèg èeàæehè gÛhè “åeå téäã, tìÛùch êhÛït” mÛøêhÛûã èheïèhÛø èg tegèhx tìö ôùc æôùê; vö ø Û tÛïé sö ïthÛhè thãeäè, gÛàè gïõã gãö õÛ thÛàó vÛøtìéø , vö ø Û gãÛûã téÛû tÛhm æs ö ùc chegvì bx æôùê êhehbìèh, gãïùê cÛùc em èhÛäè ìÛ èhö õèg æéãã cïûÛ bÛûè thÛhè mÛéc êhÛûã. Tö øñéù cÛùc em seõcéù óù thö ùc tìéèg vãeäc héïc tÛäê vÛøxÛhó dö ïèg êhéèg tìÛø é chïèg cïûÛ æôùê ègÛø ó cÛø èg tégt hôè. Thö ù sÛùï æÛø : GãÛùé vãehè chïû èhãeäm gãÛùé dïïc ché héïc sãèh thÛgó ìéõóù èghóÛ, æôïã sch cïûÛ vãeäc héïc, chæ ché cÛùc em thÛgó ñö ôïc hÛäï ëïÛû ñÛùèg tãegc cïûÛ méät ségem béû héïc gãö õÛ chö ø èg sÛï æôùè æehè ñã béä ñéäã, ñã æÛé ñéäèg xïÛgt åhÛåï, ñã héïc ègheà,... ñö ôïc ÑÛûèg, NhÛøèö ôùc ö ï tãehè ché ñã héïc èhö èg thÛät ñÛùèg tãegc æÛøchö Û héïc hegt chö ôèg tììèh THCS héÛëc THPT (chö Û céù bÛèèg cÛgê). Bãegt sïó èghó thì ñÛõëïÛù mïéäè, vì tïéåã ñÛõæôùè, åhéhèg céù cô héäã ñeå ëïÛó æÛïã thôø ã gãÛè “tïéåã thÛàè tãehè”.... Behè cÛïèh ñéù cïõèg èehï æehè èhö õèg tÛgm gö ôèg vö ôït æehè héÛø è cÛûèh åhéù åhÛêè tìôû thÛø èh céè ègéÛè, tìéøgãéûã, céù theåæÛø èhö õèg bÛïè héïc sãèh ègÛó tìéèg ñxÛ êhö ôèg cÛùc em héÛëc èhö õèg tÛgm gö ôèg tìehè méïã mãeàè cïûÛ ñÛgt èö ôùc mÛøthéhèg ëïÛ bÛùé chs, tìïóeàè hìèh,... tÛ bãegt ñö ôïc. Tö øèhö õèg dÛãè chö ùèg cïïtheå, èhö õèg tÛgm gö ôèg tãehï bãeåï ëïÛ æôø ã åeå vÛøsö ïèhÛéè èhïû, gö ûã gÛém ñÛàó tìèh thö ôèg cïûÛ thÛàó céhgãÛùé seõtÛùc ñéäèg tôùã èhÛäè thö ùc, sïó èghóvégè èéhèg cÛïè cïûÛ cÛùc em, gãïùê cÛùc em tö ïèhìè èhÛäè æÛïã mìèh vÛøcéù óù thö ùc tö ïêhÛgè ñÛgï vö ôèg æehè. 17 Thö ù bÛûó æÛø : CÛàè chïù óù ñegè èhö õèg thôø ã ñãeåm héïc sãèh hÛó èghæ héïc èhö thÛùèg 10 – 11 æÛøæïùc thï héÛïch vïïmïø Û æïùÛ, cÛøêheh; thÛùèg 1– 2 æÛøthôø ã ñãeåm téåchö ùc æeã héäã béû mÛû, Ûêè mö ø èg æïùÛ môùã… ñeåtÛêèg cö ôø èg theé déõã, èhÛéc èhôû, ñéäèg vãehè cÛùc em, xÛùc ñxèh èhãeäm vïïchsèh cïûÛ mìèh æÛøgì, ñeå åhÛéc êhïïc åhéù åhÛêè, thï xegê céhèg vãeäc, céggÛéèg ñã héïc ñeàï ñÛëè. CÛùc em chæ thÛm gãÛ åhã thôø ã gãÛè ìÛûèh ìéåã èhö ègÛø ó chïû èhÛät, ñéàèg thôø ã théhèg ëïÛ ñÛhó cïõèg gãÛùé dïïc cÛùc em èhö õèg èeùt ñeïê tìéèg tìïóeàè thégèg vÛêè héùÛ cïûÛ ñxÛ êhö ôèg, behè cÛïèh ñéù céø è céù èhãeàï tÛäê tïïc æÛïc hÛäï, åhéhèg êhïøhôïê vôùã cïéäc ségèg, Ûûèh hö ôûèg tôùã åãèh teg, Ûûèh hö ôûèg tôùã sö ùc åhéûe, Ûûèh hö ôûèg tôùã èhï cÛàï hö ôûèg thïïvÛät chÛgt vÛøtãèh thÛàè cïûÛ gãÛ ñìèh èhö mÛ chÛó, cö ôùã héûã,... åeùé dÛø ã 2 ñegè 3 ègÛø ó ìÛgt tégè åeùm tãeàè cïûÛ vÛøthôø ã gãÛè, sö ùc åhéûe, cÛùc cÛêè beäèh tãeàm Ûåè èhö gÛè, æÛé...ègÛø ó cÛø èg êhÛùt tìãeåè vÛøñe déïÛ sö ï ségèg cïûÛ èhãeàï ègö ôø ã. Ñéù chsèh æÛøègïóehè èhÛhè åhéhèg ñö ôïc héïc tÛäê ñegè èôã ñegè chégè, dÛãè tôùã tììèh ñéäèhÛäè thö ùc veàcïéäc ségèg thãegï åhéÛ héïc... Thö ù tÛùm æÛø : Ñégã vôùã héïc sãèh héïc æö ïc óegï, tìéèg cÛùc gãôømÛøtéhã êhïï tìÛùch tìehè æôùê (méhè Ngö õvÛêè), téhã æïéhè tÛïé ñãeàï åãeäè ñeåcÛùc em êhÛùt bãeåï xÛhó dö ïèg bÛø ã bÛèèg èhö õèg cÛhï héûã deã, ñÛëc bãeät chïù tìéïèg tÛïé ñãeàï åãeäè ché cÛùc em ñéïc chïù thsch, ñéïc tÛùc êhÛåm héÛëc téùm tÛét cégt tìïóeäè,...vö ø Û ìeø è æïóeäè tÛhm æs ché cÛùc em vö õèg vÛø èg ñö ùèg tìö ôùc tÛäê theåæôùê vÛøìeø è æïóeäè déïèg ñéïc, cÛùch ñéïc chïÛåè ché cÛùc em. Nhö õèg cÛhï héûã êhÛùt hïó åhÛû èÛêèg hãeåï bãegt, vÛäè dïïèg åãegè thö ùc cÛàè gôïã óù dÛãè dÛét ché cÛùc em tìÛû æôø ã, èegï cÛùc em sïó èghó tìÛû æôø ã ñïùèg téhã åxê thôø ã ñéäèg vãehè vÛøcéù theåché ñãeåm tÛïé tÛhm æs êhÛgè åhôûã, tö ïtãè. Ñéàèg thôø ã èhÛgè mÛïèh èhö õèg åãegè thö ùc cô bÛûè èhÛgt, tìÛùèh dÛø ã déø èg, ñeåcÛùc em èÛém ñö ôïc èhö õèg åãegè thö ùc bÛø ã héïc méät cÛùch hãeäï ëïÛû. Phégã hôïê vôùã gãÛùé vãehè béä méhè tìm hãeåï, ñeà xïÛgt bãeäè êhÛùê 18 èhÛèm èÛhèg cÛé chÛgt æö ôïèg héïc tÛäê cïûÛ æôùê. Tö øñéù, cÛùc em deãdÛø èg tãegê thï åãegè thö ùc môùã, thsch héïc vÛøhéïc tégt hôè. 2) Söï göông maãu cuûa giaùo vieân coù söùc thuyeát phuïc raát lôùn ñoái vôùi hoïc sinh Ñeåvãeäc thïóegt êhïïc, cÛûm héùÛ héïc sãèh, mÛèg æÛïã hãeäï ëïÛû gãÛùé dïïc cÛé thì gãÛùé vãehè chïû èhãeäm êhÛûã thÛät sö ïæÛø“TÛgm gö ôèg sÛùèg ñeåhéïc sãèh èéã theé”. Ñégã vôùã héïc sãèh xem gãÛùé vãehè æÛøchéådö ïÛ tãèh thÛàè ñÛùèg tãè cÛäó, ñeåcÛùc em céù theåthéåæéä tìèh cÛûm vÛømÛïèh dÛïè tìéèg héïc tÛäê vÛøsãèh héÛït tÛäê theå.Téhã óù thö ùc ñö ôïc ñãeàï èÛø ó, èehè bÛûè thÛhè æïéhè céggÛéèg ìeø è æïóeäè èÛêèg æö ïc, êhÛåm chÛgt, ñÛïé ñö ùc ègheà èghãeäê; mÛãï mö ïc tö øcö û chæ, æôø ã èéùã, hÛø èh ñéäèg tìö ôùc ñéàèg èghãeäê vÛøtìö ôùc héïc sãèh, æïéhè téhè tìéïèg èhÛhè êhÛåm cïûÛ héïc sãèh, æÛéèg èghe vÛøtéhè tìéïèg óù åãegè cïûÛ cÛùc em. Khã gãÛûã ëïóegt cÛùc tìèh hïégèg êhÛûã bìèh tóèh, sïó èghó vÛøtìm cÛùch gãÛûã ëïóegt hôïê tìèh, hôïê æs, ñÛûm bÛûé tsèh céhèg bÛèèg, åhÛùch ëïÛè. Nhãeàï åhã méät æôø ã èéùã èheïèhÛø èg, thãeäè cÛûm, méät hÛø èh ñéäèg cïïtheå, méät vs dïïthö ïc tegæÛøcéù theå cÛûm héùÛ ñö ôïc héïc sãèh, èhÛgt æÛøèhö õèg héïc sãèh céù tsèh óû æÛïã, chÛhó æö ôø ã tìéèg héïc tÛäê. GÛàè gïõã, thÛhè thãeäè vôùã vôùã héïc sãèh, èhö èg åhéhèg ñö ôïc ëïÛù deã dÛõã vôùã cÛùc em, ñeåûcÛùc em æôø è tsèh, céã thö ôø èg gãÛùé vãehè, céã thö ôø èg vãeäc héïc. Khã êhéåbãegè céhèg vãeäc thì êhÛûã êhÛhè céhèg cïïtheå, æÛø m ñegè èôã ñegè chégè, æÛø m ñeåcÛùc em tãè; ñÛõhö ùÛ æÛøêhÛûã thö ïc hãeäè ché ñïùèg æôø ã hö ùÛ cïûÛ mìèh. Negï vì ñãeàï åãeäè èÛø é ñéù åhéhèg theåæÛø m ñö ôïc thì êhÛûã gãÛûã thsch ìéõché cÛùc em hãeåï. 3) Toå chöùc caùc hoaït ñoäng, caùc phong traøo vaên hoaù vaên ngheä - theå duïc theå thao loâi cuoán caùc em tham gia sinh hoaït taäp theå 19