Tài liệu Skkn các biện pháp sử dụng phương tiện trực quan nhằm kích thích tính tích cực, tự lực của hs trong việc lĩnh hội kiến thức ở chương tiêu hoá sinh học 8

s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 PhÇn mét : ®Æt vÊn ®Ò 1.XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc. * HiÖn nay, khoa häc Sinh häc ®· vµ ®ang tõng bíc ph¸t triÓn vît bËc, mang l¹i nhiÒu lîi Ých v« cïng to lín cho níc nhµ, nhÊt lµ trong bèi c¶nh níc ta thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. X· héi ®ßi hái ngêi häc ph¶i cã n¨ng lùc s¸ng t¹o,sö dông c¸c tri thøc míi, kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ c¸c sù kiÖn, c¸c hiÖn tîng míi mét c¸ch th«ng minh, s¸ng suèt trong cuéc sèng, trong lao ®éng vµ trong quan hÖ víi mäi ngêi. * §øng tríc nhu cÇu tÊt yÕu cña x· héi, ngµnh gi¸o dôc ph¶i ®æi míi PPDH theo híng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña HS lµ yªu cÇu cÊp b¸ch cña thêi ®¹i, lµ xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan. ViÖc c¶i tiÕn vµ ®æi míi PPDH lu«n ®îc §¶ng vµ nhµ níc quan t©m. NghÞ quyÕt trung ¬ng 2 (kho¸ VII) cña §¶ng kh¼ng ®Þnh “Ph¶i ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc , kh¾c phôc lèi truyÒn ®¹t kiÕn thøc mét chiÒu, rÌn luyÖn t duy s¸ng t¹o cña ngêi häc” . ViÖc ®æi míi PPDH hiÖn nay chÝnh lµ viÖc d¹y tèt vµ häc tèt theo híng lÊy ngêi häc lµm trung t©m cña qu¸ tr×nh d¹y häc. Muèn vËy, gi¸o viªn ph¶i n¾m v÷ng vµ vËn dông c¸c PPDH tÝch cùc trong tõng tiÕt d¹y cña m×nh. * §Ó thùc hiÖn chñ tr¬ng ®æi míi cña §¶ng, ngµnh gi¸o dôc níc ta ®ang tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng c¶i c¸ch gi¸o dôc trªn c¶ ba mÆt : Môc tiªu, néi dung vµ ph¬ng ph¸p. Môc tiªu cña gi¸o dôc ®· thay ®æi phï hîp víi yªu cÇu cña thêi ®¹i. Néi dung vµ ch ¬ng tr×nh SGK ®· vµ ®ang tiÕp tôc thay ®æi. Tríc ®©y luËt gi¸o dôc coi SGK lµ ph¸p lÖnh, kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc, tù lùc cña HS. HiÖn nay SGK vµ ph¬ng tiÖn d¹y häc , GV cã thÓ thay ®æi th«ng tin mét c¸ch hîp lÝ dùa theo chuÈn KiÕn thøc kÜ n¨ng, kÕt hîp víi PPDH ®Ó ph¸t huy n¨ng lùc tù s¸ng t¹o,tÝch cùc cña HS. * §æi míi PPDH kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ d¹y nh÷ng vÊn ®Ò g× ? Mµ cßn ph¶i d¹y nh thÕ nµo? Ph¶i d¹y cho HS ph¬ng ph¸p tù häc, ph¸t huy tÝnh tÝch cùc häc tËp cña HS ®Ó ®¸p øng ®îc môc tiªu gi¸o dôc ®Ò ra. V× vËy ®æi míi PPDH theo híng ®Ò cao vai trß chñ thÓ ho¹t ®éng cña HS trong häc tËp. * Qua nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ lÝ luËn ®æi míi PPDH ®Õn viÖc vËn dông ph¬ng ph¸p vµo tõng ch¬ng, tõng khèi líp, tõng m«n häc, tõng bµi, thËm chÝ lµ tõng phÇn kiÕn thøc phô thuéc rÊt nhiÒu vµo t duy, nhËn thøc vµ n¨ng lùc s ph¹m cña mçi GV. ViÖc ®æi míi PPDH lµ c¶ mét qu¸ tr×nh bÒn bØ, tõ viÖc ®æi míi t duy nhËn thøc cña GV, ®æi míi quan niÖm d¹y häc ®æi míi ch¬ng tr×nh, ph¬ng ph¸p , ph¬ng tiÖn d¹y häc…Do vËy, mçi gi¸o viªn cÇn nhËn thøc viÖc ®æi míi PPDH theo híng tÝch cùc th× míi n¨ng cao chÊt lîng d¹y häc, ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn x· héi trong giai ®o¹n hiÖn nay. V× vËy mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p ®¸ng chó ý nhÊt lµ sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong gi¶ng d¹y Sinh häc. * Trong n¨m häc 2011-2012 nµy ®Ó hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®îc giao, ®¸p øng yªu cÇu 3 ®æi míi b¶n th©n t«i ®· ®¨ng kÝ “ §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc”. Trong ®ã ®Ó lµm tèt ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc Sinh häc th× viÖc ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan (PTTQ) cã ý nghÜa v« cïng quan träng bëi v× víi m«n Sinh häc th× sè lîng PTTQ rÊt lín, PTTQ lµ nguån kiÕn thøc, thóc ®Èy t¹o høng thó cho ngêi häc. §Æc biÖt trong giai ®o¹n triÓn khai øng dông C«ng nghÖ th«ng tin réng r·i trong d¹y häc. 2. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn d¹y häc Trong thùc tiÔn gi¶ng d¹y Sinh häc trong nhiÒu n¨m qua, t«i nhËn thÊy mét sè GV cã sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan nhng cßn h¹n chÕ nªn cha khai th¸c hÕt hiÖu qu¶. §ã lµ do nh÷ng nguyªn nh©n sau. - Kh©u chuÈn bÞ bµi, dông cô, ®å dïng häc tËp cha tèt. - Ph¬ng tiÖn, ®å dïng d¹y häc kh«ng ®ñ cho mçi tiÕt häc. - Do GV cha thêng xuyªn gäi c¸c em lªn b¶ng chØ ph¬ng tiÖn trùc quan nh m« h×nh, tranh vÏ... - Mét sè HS cha cã ý thøc häc tËp , ng¹i tham gia ph¸t biÓu, kh«ng chÞu quan s¸t tranh, m« h×nh. - Mét sè HS cã hoµn c¶nh gia ®×nh khã kh¨n nªn thêi gian dµnh cho häc tËp Ýt. Trang 1 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 - Do t¸c ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng nªn mét phÇn nhá GV cha thËt sù ®Çu t chu ®¸o, cha nhiÖt t×nh trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y cña m×nh, cha tÝch cùc ®æi míi PPDH V× vËy, trong mçi tiÕt häc vÉn cßn nhiÒu HS thô ®éng chê ®ãn kiÕn thøc ¸p ®Æt tõ GV hoÆc tõ c¸c b¹n häc kh¸ giái cña líp. VËy lµm sao ®Ó cã thÓ kh¾c phôc ®îc nh÷ng nguyªn nh©n trªn, gióp cho HS häc tèt trong tõng tiÕt häc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c bµi cã tranh ¶nh, m« h×nh, mÉu vËt… gãp phÇn n©ng cao chÊt l îng bé m«n Sinh häc ë trêng THCS ? §ã lµ kim chØ nam dÉn d¾t t«i ®Õn nh÷ng phÇn sau cña s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy ®ång thêi gióp t«i rót ra ®îc nh÷ng kÕt luËn quan träng vµ bæ Ých. 3. XuÊt ph¸t tõ tiÒm n¨ng sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan ®èi víi c¸c bµi 24, 25, 27, 28, 29, 30 trong ch¬ng v tiªu ho¸ Sinh häc 8 * TiÒm n¨ng: - Ch¬ng tr×nh Sinh häc líp 8 “ Gi¶i phÉu sinh lÝ ngêi vµ vÖ sinh” nghiªn cøu ®èi tîng ®Æc biÖt lµ chÝnh con ngêi do ®ã kh«ng thÓ quan s¸t mÉu vËt thËt ë nhiÒu néi dung kiÕn thøc. ChÝnh v× vËy mµ ph¬ng tiÖn trùc quan ®îc sö dông rÊt nhiÒu trong gi¶ng d¹y, ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc h×nh thµnh kiÕn thøc cho HS. - Trang thiÕt bÞ ®å dïng trªn cÊp còng kh¸ ®Çy ®ñ tõ m« h×nh cho ®Õn tranh vÏ. MÆt kh¸c víi viÖc ®Èy m¹nh øng dông C«ng nghÖ th«ng tin th× nguån tµi nguyªn trªn m¹ng Internet kh¸ phong phó: s¬ ®å, tranh ¶nh, phim t liÖu, flash,... c¸c trêng ®· nèi m¹ng, ®îc cÊp nhiÒu m¸y tÝnh, m¸y chiÕu.... rÊt thuËn lîi cho viÖc khai th¸c vµ øng dông vµo gi¶ng d¹y. - SGK còng viÕt theo tinh thÇn ®æi míi theo híng t¨ng tÝnh trùc quan, thùc hµnh nªn nhiÒu néi dung khai th¸c kiÕn thøc qua ph¬ng tiÖn trùc quan. * Môc ®Ých: - Đề xuất các biện pháp sử dụng phương tiện trực quan nhằm kích thích tính tích cực, tự lực của HS trong việc lĩnh hội kiến thức ở các bài 24, 25, 27, 28, 29, 30 trong chương Tiêu hoá Sinh học 8 THCS. - Tích cực “ Đổi mới phương pháp dạy học ” để đáp ứng tốt nhiệm vụ được giao. * Néi dung: 1. HÖ thèng ho¸ c¬ së lÝ luËn vÒ ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan 2. X©y dùng hÖ thèng c¸c ph¬ng tiÖn trùc quan vµ biÖn ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong d¹y häc c¸c bµi 24, 25, 27, 28, 29, 30 trong ch¬ng V Tiªu ho¸ Sinh häc 8. 3. C¸c lu ý ®Ó sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan cã hiÖu qu¶. PhÇn hai : néi dung 1. C¬ së lý luËn cña viÖc sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan 1.1Kh¸i niÖm vÒ ph¬ng tiÖn trùc quan. - Ph¬ng tiÖn trùc quan (PTTQ) lµ lo¹i ph¬ng tiÖn d¹y häc qua quan s¸t trùc tiÕp mµ ngêi häc thu nhËn ®îc kiÕn thøc, kÜ n¨ng, hoµn thµnh nh©n c¸ch. 1.2 Vai trß cña ph¬ng tiÖn trùc quan. - PTTQ lµ ph¬ng tiÖn trong ho¹t ®éng d¹y vµ ho¹t ®éng häc. - PTTQ lµ nguån cung cÊp kiÕn thøc. - PTTQ gióp häc sinh chÝnh x¸c ho¸ kiÕn thøc. - PTTQ gióp häc sinh t duy, h×nh thµnh nªn kÜ n¨ng, ph¸t triÓn nh©n c¸ch. 1.3 C¸c ph¬ng tiÖn trùc quan. * Trong d¹y häc sinh häc cã 3 lo¹i PTTQ chÝnh: 1.3.1 C¸c vËt tù nhiªn : MÉu sèng, mÉu ng©m, mÉu nhåi, tiªu b¶n Ðp kh«, tiªu b¶n hiÓn vi.. + Khi HS quan s¸t mÉu ng©m, mÉu nhåi, tiªu b¶n Ðp kh«, tiªu b¶n hiÓn vi, mÉu t¬i sèng, sÏ gióp c¸c em cã nh÷ng biÓu tîng cô thÓ, sinh ®éng vÒ c¸c ®éng thùc vËt hoÆc c¸c c¬ quan bé phËn cña chóng. Trong c¸c vËt tù nhiªn th× vËt sèng, mÉu t¬i cã kÝch thíc, mµu s¾c tù nhiªn cã gi¸ trÞ s ph¹m cao. Thùc tÕ kh«ng ph¶i bao giê còng cã vËt sèng, gÆp ph¶i trêng hîp nµy ph¶i thay b»ng mÉu ng©m, mÉu nhåi,mÉu Ðp kh«....§èi víi vËt qu¸ nhá,cã kÝch thíc hiÓn vi Trang 2 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 ph¶i tæ chøc xem trªn kÝnh. Khi híng dÉn HS quan s¸t tiªu b¶n hiÓn vi th× cÇn cã h×nh vÏ kÌm theo, nªu râ ®é phãng ®¹i khi quan s¸t HS dÔ h×nh dung ®îc kÝch thíc thùc cña ®èi tîng nghiªn cøu. + Ph¬ng ph¸p biÓu diÔn c¸c vËt tù nhiªn thêng ®îc sö dông ®Ó d¹y c¸c kiÕn thøc cã tÝnh chÊt m« t¶ vÒ mèi quan hÖ gi÷a cÊu t¹o vµ chøc n¨ng, ®ång thêi còng ®Ó d¹y c¸c kh¸i niÖm b»ng con ®êng quy n¹p th«ng qua ph©n tÝch, so s¸nh mét sè dÊu hiÖu chung, t¸ch ra c¸c dÊu hiÖu b¶n chÊt cña mét nhãm ®èi tîng nghiªn cøu. + Khi híng dÉn HS quan s¸t cÇn theo mét thø tù nhÊt ®Þnh. Ch¼ng h¹n khi quan s¸t mét c¬ quan, mét c¬ thÓ nªn ®i tõ ngoµi vµo trong, tõ quan s¸t s¬ bé ®Õn ph©n tÝch chi tiªt ®Ó t×m ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña ®èi tîng cÇn nghiªn cøu, råi kh¸i qu¸t nh÷ng tµi liÖu quan s¸t ®îc h×nh thµnh c¸c khÝa niÖm, quy luËt sinh häc. 1.3.2 C¸c vËt tîng h×nh : M« h×nh, tranh vÏ, ¶nh, phim, s¬ ®å, biÓu ®å....... + Khi c¸c vËt tù nhiªn kh«ng cã s½n hoÆc qu¸ to, qu¸ nhá th× ngêi ta thêng dïng m« h×nh ®Ó thay thÕ . C¸c m« h×nh thêng ph¶n ¸nh ®îc cÊu t¹o kh¸i qu¸t vµ cho phÐp h×nh dung ®îc cÊu tróc kh«ng gian ®· ®îc phãng to hoÆc thu nhá so víi kÝch thíc thùc. MÆt kh¸c m« h×nh còng cã mÆt h¹n chÕ kh«ng thÓ kiÖn ®îc tØ mØ c¸c chi tiÕt . Trong trêng hîp nµy th× dïng tranh vÏ, ®Æc biÖt lo¹i tranh ph©n tÝch. + VËt thËt (hoÆc tranh vÏ gièng vËt thËt) cã u thÕ nh ®· nªu trªn , nhng nhiÒu khi l¹i qu¸ phøc t¹p, cã nh÷ng chi tiÕt kh«ng cÇn thiÕt th× lo¹i bá ®Ó tËp trung vµo c¸c chi tiÕt dÊu hiÖu chÝnh. GÆp trêng hîp nµy nªn sö dông c¸c s¬ ®å l«gÝc hoÆc tranh d¹ng s¬ ®å. S¬ ®å thêng ®îc sö dông ®Ó tr×nh bµy c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c hiÖn tîng trong qu¸ tr×nh sinh häc, c¸c c¬ chÕ sinh lÝ, sinh hãa. + Trong DHSH , biÓu ®å mét h×nh thøc trùc quan hãa c¸c mèi quan hÖ sè lîng còng hay ®îc sö dông. + H×nh vÏ trªn b¶ng cña thÇy lµ mét h×nh thøc trùc quan, còng cã gi¸ trÞ d¹y häc cao v× nã cho phÐp HS theo dâi dÔ dµng bµi gi¶ng. H×nh thøc nµy rÊt phæ biÕn trong d¹y häc, thÇy võa nãi võa vÏ dÉn dÇn mét cÊu tróc, mét s¬ ®å vÒ c¸c mèi quan hÖ, c¸c c¬ chÕ sinh lÝ, sinh hãa,c¸c qu¸ tr×nh sinh häc. 1.3.3 C¸c thÝ nghiÖm : §Ó truyÒn ®¹t vµ lÜnh héi néi dung tri thøc (Lµ nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng, c¸c qu¸ tr×nh sinh häc) + ThÝ nghiÖm lµ m« h×nh ®¹i diÖn cho hiÖn thùc kh¸ch quan, lµ c¬ së xuÊt ph¸t cho qu¸ tr×nh nhËn thøc cña häc sinh. + ThÝ nghiÖm lµ cÇu nèi gi÷a lÝ thuyÕt vµ thùc tiÔn. V× vËy nã lµ ph¬ng tiÖn duy nhÊt gióp h×nh thµnh ë HS kÜ n¨ng, kÜ x¶o thùc hµnh vµ t duy kÜ thuËt. + ThÝ nghiÖm gióp HS ®i s©u t×m hiÓu b¶n chÊt cña c¸c hiÖn tîng, c¸c qu¸ tr×nh sinh häc. + ThÝ nghiÖm do GV biÓu diÔn ph¶i mÉu mùc vÒ thao t¸c ®Ó qua ®ã HS häc tËp b¾t chíc. DÇn dÇn khi HS tiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm c¸c em sÏ rÌn luyÖn ®îc kÜ n¨ng thùc hµnh thÝ nghiÖm.Trong giai ®o¹n hiÖn nay ngµnh Gi¸o dôc ®ang ®Èy m¹nh øng dông C«ng nghÖ th«ng tin vµo d¹y häc th× GV cã thÓ sö dông c¸c thÝ nghiÖm ¶o trong d¹y häc. 1.4 C¸c ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan. - Ph¬ng ph¸p biÓu diÔn tranh vÏ - th«ng b¸o t¸i hiÖn. - Ph¬ng ph¸p biÓu diÔn tranh vÏ - t×m tßi bé phËn. - Ph¬ng ph¸p biÓu diÔn mÉu vËt - th«ng b¸o t¸i hiÖn. - Ph¬ng ph¸p biÓu diÔn mÉu vËt- t×m tßi bé phËn. - Ph¬ng ph¸p biÓu diÔn thÝ nghiÖm – th«ng b¸o t¸i hiÖn. - Ph¬ng ph¸p biÓu diÔn thÝ nghiÖm – t×m tßi bé phËn. - Ph¬ng ph¸p chiÕu phim – th«ng b¸o t¸i hiÖn. - Ph¬ng ph¸p chiÕu phim – t×m tßi bé phËn. 1.5 C¸c nguyªn t¾c khi sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan. - BiÓu diÔn ph¬ng tiÖn trùc quan ®óng lóc, dïng ®Õn ®©u ®a ra ®Õn ®ã. - §èi tîng quan s¸t ph¶i ®ñ lín, râ rµng, nÕu vËt nhá ph¶i dµnh thêi gian ®Ó giíi thiÖu tíi tõng HS. Trang 3 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 - BiÓu diÔn trùc quan ph¶i tiÕn hµnh thong th¶, theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh ®Ó HS theo dâi, kÞp quan s¸t. - Trong ®iÒu kiÖn cã thÓ nªn phèi hîp, bæ sung c¸c lo¹i PTTQ kh¸c nhau. - Tríc khi biÓu diÔn c¸c PTTQ cÇn híng dÉn HS quan s¸t triÖt ®Ó, GV cÇn nghiªn cøu kÜ ®Ó nªu ra c¸c c©u hái mµ c©u tr¶ lêi cña HS chØ cã thÓ t×m ra ®îc khi quan s¸t c¸c PTTQ. * Nh vËy,c¸c PTTQ ®îc sö dông ®Ó minh häa, ®Ó lµm nguån ph¸t c¸c th«ng tin d¹y häc, nã cßn dïng ®îc sö dông lµm ph¬ng tiÖn th«ng tin chñ yÕu ®Ó qua ®ã HS lÜnh héi tri thøc míi. Thêng nh÷ng PTTQ cã néi dung ph¶n ¸nh nh÷ng yÕu tè råi b»ng nh÷ng ph©n tÝch, so s¸nh cã thÓ rót ra sù gièng nhau, kh¸c nhau, nh÷ng kÕt luËn kh¸i qu¸t hoÆc m« t¶ kiÕn thøc gi¶i phÉu, qua ®ã gióp HS t×m ra ®îc c¸c ®Æc ®iÓm cÊu t¹o phï hîp chøc n¨ng sinh lý cña chóng. 2. biÖn ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan d¹y bµi 24, 25, 27, 28, 29, 30 ch¬ng v tiªu ho¸ - sinh häc 8 2.1 Ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong bµi 24 2.1.1 ë môc “ I Thøc ¨n vµ sù tiªu ho¸” - Lo¹i trùc quan: S¬ ®å kÎ trªn giÊy A4. - Ph¬ng ph¸p sö dông: BiÓu diÔn tranh vÏ – th«ng b¸o t¸i hiÖn. BiÓu diÔn tranh vÏ - t×m tßi bé phËn. - H×nh thøc sö dông: + GV: treo tranh vÏ yªu cÇu HS quan s¸t kÜ ®Ó tr¶ lêi c©u hái: Nªu c¸c chÊt cã trong thøc ¨n vµ c¸c chÊt c¬ thÓ cã thÓ hÊp thô ®îc? + HS t¸i hiÖn ®îc tªn c¸c chÊt. + GV: VËy nh÷ng chÊt nµo ph¶i tr¶i qua ho¹t ®éng tiªu ho¸? + HS : So s¸nh t×m tßi ®îc: Gluxit, Lipit, Pr«tªin, axit nuclªic. + GV: VËy c¸c chÊt ®ã ph¶i tr¶i qua nh÷ng ho¹t ®éng tiªu ho¸ nµo? Gäi HS lªn tr×nh bµy trªn s¬ ®å H×nh 24.2. + HS: Lªn chØ s¬ ®å ®Ó tr×nh bµy c¸c qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n. + GV tæng hîp l¹i kiÕn thøc HS ®· thu thËp ®îc, cho 1 HS t¸i hiÖn l¹i. Trang 4 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.1.2 ë môc “ II C¸c c¬ quan tiªu ho¸” - Lo¹i trùc quan: M« h×nh nöa c¬ thÓ ngêi. Tranh vÏ h×nh 24.3 - Ph¬ng ph¸p sö dông: BiÓu diÔn m« h×nh – t×m tßi bé phËn. BiÓu diÔn tranh vÏ- th«ng b¸o t¸i hiÖn. - H×nh thøc sö dông: + GV: Cho HS quan s¸t m« h×nh yªu cÇu HS t×m tßi nhËn biÕt tªn vµ vÞ trÝ cña tõng c¬ quan, bé phËn trong hÖ tiªu ho¸. + HS: Quan s¸t kÜ ®Ó nhËn biÕt tªn, x¸c ®Þnh vÞ trÝ. + GV: Gäi HS lªn chØ m« h×nh, HS kh¸c lªn chØ bæ sung. + GV: Cho c¸c em ph©n biÖt c¸c c¬ quan bé phËn thuéc èng tiªu ho¸, c¸c c¬ quan bé phËn thuéc tuyÕn tiªu ho¸. + GV treo tranh vÏ cã chó thÝch cho HS quan s¸t ®Ó ®èi chiÕu víi m« h×nh x¸c ®Þnh kiÕn thøc ®óng. Nªu ®êng ®i cña thøc ¨n trong èng tiªu ho¸? + HS: ph¸t biÓu. + GV: gäi HS lªn chØ tranh vÏ ®Ó t¸i hiÖn kh¾c s©u kiÕn thøc c¸c em võa t×m ®îc. Trang 5 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.2 Ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong bµi 25 2.2.1 ë môc “ I Tiªu ho¸ ë khoang miÖng” - Lo¹i trùc quan: Tranh vÏ. - Ph¬ng ph¸p sö dông: BiÓu diÔn tranh vÏ – th«ng b¸o t¸i hiÖn. - H×nh thøc sö dông: + GV: B»ng hiÓu biÕt cña m×nh em h·y cho biÕt trong khoang miÖng cã nh÷ng bé phËn nµo? + HS: ph¸t biÓu. + GV treo tranh vÏ yªu cÇu HS quan s¸t ®Ó nhËn biÕt, gäi 1 em lªn chØ trªn tranh. + HS: quan s¸t kÜ vµ lªn chØ tranh vÏ. + GV: tõ cÊu t¹o khoang miÖng cho HS dù ®o¸n c¸c qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n trong khoang miÖng. + HS : ph¸t biÓu dù ®o¸n. + GV: cïng häc sinh x©y dùng qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n trong khoang miÖng vÒ lÝ häc, ho¸ häc. BiÕn ®æi nµo lµ chñ yÕu? Trang 6 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.2.2 ë môc “ II Nuèt vµ ®Èy thøc ¨n qua thùc qu¶n” - Lo¹i trùc quan: Tranh vÏ. Flash vÒ qu¸ tr×nh nuèt vµ ®Èy thøc ¨n qua thùc qu¶n. (NÕu d¹y b»ng m¸y chiÕu) - Ph¬ng ph¸p sö dông: BiÓu diÔn tranh vÏ – t×m tßi bé phËn. ChiÕu phim. - H×nh thøc sö dông: + GV: treo tranh vÏ, yªu cÇu HS quan s¸t kÜ (chiÕu Flash) ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái: Khi thøc ¨n ®Õn gèc lìi c¬ thÓ cã ®éng t¸c g×? Khi ®ã c¸c bé phËn cã nh÷ng ho¹t ®éng g×? do ®©u mµ thøc ¨n ®îc ®Èy ®i trong thùc qu¶n? Nhê ®©u mµ thøc ¨n kh«ng bÞ lät xuèng thùc qu¶n? + HS th¶o luËn vµ b¸o c¸o, nhãm kh¸c bæ sung. + GV gäi 1 HS lªn chØ trªn tranh vÏ. ( hoÆc GV chiÕu l¹i Flash) + HS: lªn tr×nh bµy ho¹t ®éng nuèt vµ ®Èy thøc ¨n qua thùc qu¶n. + GV nhËn xÐt vµ chèt l¹i nh÷ng kiÕn thøc HS ®· t×m tßi ®îc. Trang 7 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.3 Ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong bµi 27 2.3.1 ë môc “ I CÊu t¹o d¹ dµy” - Lo¹i trùc quan: Tranh vÏ. - Ph¬ng ph¸p sö dông: BiÓu diÔn tranh vÏ – t×m tßi bé phËn. - H×nh thøc sö dông: + GV treo tranh vÏ yªu cÇu HS quan s¸t ®Ó nhËn biÕt, gäi 1 em lªn chØ trªn tranh ®Ó tr×nh bµy cÊu t¹o trong cña d¹ dµy. + HS: quan s¸t kÜ vµ lªn chØ tranh vÏ. HS kh¸c bæ sung. + GV: ë d¹ dµy cã thªm c¬ nµo? + HS ph¸t biÓu. + GV: tõ cÊu t¹o d¹ dµy cho HS dù ®o¸n c¸c qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n trong d¹ dµy. + HS : ph¸t biÓu dù ®o¸n. + GV: cïng häc sinh x©y dùng qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n trong d¹ dµy vÒ lÝ häc, ho¸ häc. BiÕn ®æi nµo lµ chñ yÕu? Trang 8 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.3.2 ë môc “ II Tiªu ho¸ ë d¹ dµy” - Lo¹i trùc quan:Tranh vÏ trªn giÊy r« ki. - Ph¬ng ph¸p sö dông: biÓu diÖn tranh vÏ – th«ng b¸o t¸i hiÖn. - H×nh thøc sö dông: + GV treo tranh vÏ, gäi HS tr×nh bµy qu¸ tr×nh biÕn ®æi Pr«tªin thµnh Pr«tªin chuçi ng¾n. + HS: tr×nh bµy trªn tranh vÏ. 2.4 Ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong bµi 28 2.4.1 ë môc “ I Ruét non” - Lo¹i trùc quan: Tranh vÏ trªn m¸y chiÕu. - Ph¬ng ph¸p sö dông: (Bµi gi¶ng ®iÖn tö) BiÓu diÔn tranh vÏ – t×m tßi bé phËn. - H×nh thøc sö dông: + GV chiÕu tranh vÏ yªu cÇu HS quan s¸t nhËn biÕt c¸c bé phËn + HS ph¸t biÓu nhËn biÕt. + GV: Thµnh ruét non cã ®Æc ®iÓm cÊu t¹o nh thÕ nµo? + HS ph¸t biÓu, nhËn xÐt bæ sung. + GV: Tõ ®ã cho HS dù ®o¸n c¸c qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n trong ruét non.. + HS : ph¸t biÓu dù ®o¸n. Trang 9 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.4.2 ë môc “ II Tiªu ho¸ ë ruét non” - Lo¹i trùc quan: Flash - Ph¬ng ph¸p sö dông: ChiÕu phim – t×m tßi bé phËn. - H×nh thøc sö dông: + GV chiÕu Flash yªu cÇu HS quan s¸t kÜ, th¶o luËn nhãm tr¶ lêi: Sù biÕn ®æi ho¸ häc ë ruét non ®îc thùc hiÖn víi nh÷ng lo¹i chÊt nµo trong thøc ¨n? BiÓu hiÖn nh thÕ nµo? S¶n phÈm cuèi cïng lµ nh÷ng chÊt nh thÕ nµo? BiÕn ®æi nµo lµ chñ yÕu? + HS th¶o luËn vµ b¸o c¸o, nhãm kh¸c bæ sung. + GV kh¾c s©u: T¹i sao nãi sù tiªu ho¸ ®îc hoµn thµnh ë ruét non? ChiÕu l¹i Flash. Trang 10 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.5 Ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong bµi 29 2.5.1 ë môc “ I HÊp thô chÊt dinh d ìng” - Lo¹i trùc quan: Tranh vÏ. - Ph¬ng ph¸p sö dông: BiÓu diÔn tranh vÏ – t×m tßi bé phËn. - H×nh thøc sö dông: + GV treo tranh vÏ yªu cÇu HS quan s¸t kÜ, th¶o luËn nhãm ®Ó: Tr×nh bµy nh÷ng ®Æc ®iÓm cÊu t¹o cña ruét non phï hîp víi viÖc hÊp thô chÊt dinh dìng? + HS: quan s¸t kÜ vµ th¶o luËn nhãm – b¸o c¸o. Nhãm HS kh¸c bæ sung. + GV: gäi HS lªn tr×nh bµy trªn tranh vÏ. + HS lªn chØ tranh. + GV: tæng hîp kiÕn thøc cña HS võa t×m tßi ®îc. Dïng tranh vÏ chèt l¹i. Trang 11 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.5.2 ë môc “ II Con ® êng vËn chuyÓn, hÊp thô c¸c chÊt vµ vai trß cña gan” - Lo¹i trùc quan: Tranh vÏ. - Ph¬ng ph¸p sö dông: BiÓu diÔn tranh vÏ – t×m tßi bé phËn. - H×nh thøc sö dông: + GV treo tranh vÏ yªu cÇu HS quan s¸t kÜ, th¶o luËn nhãm ®Ó: Tr×nh bµy con ®êng ®i cña c¸c chÊt ®· hÊp thô? Gan cã vai trß g×? + HS: quan s¸t kÜ vµ th¶o luËn nhãm – b¸o c¸o. Nhãm HS kh¸c bæ sung. + GV: gäi HS lªn tr×nh bµy trªn tranh vÏ. + HS lªn chØ tranh. + GV: tæng hîp kiÕn thøc cña HS võa t×m tßi ®îc. Dïng tranh vÏ chèt l¹i. Qua bµi häc tríc vµ bµi nµy GV chèt l¹i vai trß cña gan lµ tiÕt dich mËt ®Ó tiªu ho¸ thøc ¨n, æn ®Þnh nång ®é c¸c chÊt dinh dìng, khö ®éc. Trang 12 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 2.6 Ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong bµi 30 2.6.1 ë môc “ I HÊp thô chÊt dinh d ìng” - Lo¹i trùc quan: Tranh vÏ. (Tranh cña líp 7) - Ph¬ng ph¸p sö dông: BiÓu diÔn tranh vÏ – th«ng b¸o t¸i hiÖn. - H×nh thøc sö dông: + GV treo tranh vÏ yªu cÇu HS quan s¸t kÜ ®Ó Tr×nh bµy c¸c biÖn ph¸p phßng chèng bÖnh giun s¸n kÝ sinh ®Ó b¶o vÖ hÖ tiªu ho¸? + HS th¶o luËn líp ®Ó ph¸t biÓu. + GV: yªu cÇu HS liªn hÖ b¶n th©n, lång ghÐp néi dung tÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng. Trang 13 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 3. c¸c lu ý ®Ó sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan hiÖu qu¶ - Tuú tõng ®Æc ®iÓm cña mçi bµi mµ ta cã thÓ sö dông h×nh thøc trùc quan kh¸c nhau. - Mét sè bµi d¹y nhµ trêng kh«ng cã tranh ¶nh th× GV cã thÓ sö dông m¸y chiÕu ®Ó minh ho¹ cho HS xem. GV lÊy tranh, ®o¹n phim trªn m¹ng chiÕu cho HS quan s¸t råi khai th¸c, kh¾c s©u kiÕn thøc cho HS. NÕu nh trêng kh«ng cã m¸y chiÕu th× GV cã thÓ in tranh phãng to hoÆc cã thÓ khai th¸c tranh SGK. Lóc giíi thiÖu PTTQ, GV kh«ng lªn ch¨m chó nh×n vµo PTTQ mµ ph¶i chó ý ®Õn HS ®Ó ý quan s¸t xem ph¶n øng cña HS thÕ nµo víi ph¬ng tiÖn mµ m×nh ®a ra. - Mét sè bµi d¹y cã m« h×nh GV nªn nghiªn cøu kÜ tríc ®Ó vµo líp kh«ng bÞ lóng tóng. * §Ó bµi d¹y sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan ®¹t hiÖu qu¶ GV ph¶i ®¶m b¶o: - Nguyªn t¾c: §¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c d¹y häc phï hîp víi néi dung kiÕn thøc, ph¬ng ph¸p d¹y, qu¸ tr×nh nhËn thøc cña HS, ®iÒu kiÖn thùc tiÔn cña ®Þa ph¬ng, tranh ph¶i ®a ra cÊt vµo ®óng lóc, ®óng c¸ch, treo ë vÞ trÝ thuËn lîi cho c¶ líp cïng nh×n râ. Trang 14 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 - C¸ch tiÕn hµnh: + Bíc 1: GV giíi thiÖu tªn tranh, m« h×nh nªu râ môc tiªu cña viÖc quan s¸t tranh, nªu yªu cÇu ®èi víi HS ( ®Æt vÊn ®Ò, ®a ra c©u hái ®Ó HS ®Þnh híng quan s¸t tr¶ lêi, lµm sao ®Ó HS biÕt ph¶i lµm g×? ) + Bíc 2: Khai th¸c néi dung bøc tranh, m« h×nh, ®Çu tiªn yªu cÇu HS m« t¶ tranh ( GV gîi ý, ®Þnh híng cho HS...) sau ®ã nhÊn m¹nh vµo néi dung cÇn quan s¸t. + Bíc 3: HS rót ra kiÕn thøc, kÕt luËn tõ viÖc quan s¸t tranh, m« h×nh. GV cã thÓ yªu cÇu HS lªn chØ, tranh vÏ, m« h×nh. - Sö dông ®å dïng d¹y häc ®óng cêng ®é: + Kh«ng nªn kÐo dµi viÖc tr×nh diÔn ®å dïng lÆp ®i lÆp l¹i qu¸ nhiÒu lÇn trong mét tiÕt d¹y, hiÖu qu¶ sÏ gi¶m. + ViÖc sö dông mäi h×nh thøc, ph¬ng tiÖn kh¸c nhau trong mét tiÕt d¹y cã ¶nh hëng ®Õn viÖc tiÕp thu bµi cña HS vµ hiÖu qu¶ sö dông §DDH. + ¸p dông thêng xuyªn c¸c ph¬ng tiÖn nghe nh×n ë trªn líp dÉn ®Õn qu¸ t¶i th«ng tin ®èi víi HS. + §èi víi m¸y chiÕu, b¨ng h×nh...ph¶i ho¹t ®éng tèt, néi dung ®a ra cÇn ®¶m b¶o ®óng träng t©m, ®ñ thêi gian, cã ®Þnh híng tríc cña GV ®Ó HS tr¸nh t¶n m¹n vµo c¸c yÕu tè vôn vÆt. 1. kÕt luËn PhÇn ba: kÕt luËn + Sau mét sè n¨m c«ng t¸c gi¶ng d¹y m«n Sinh häc 8 víi tinh thÇn tÝch cùc “ Sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan ®Ó d¹y c¸c bµi 24, 25, 27, 28, 29, 30 Sinh häc 8 - THCS” b¶n th©n t«i ®· thu ®îc mét sè kÕt qu¶ : - HS n¾m ch¾c kiÕn thøc, n©ng cao ®îc chÊt lîng d¹y häc. - HS thÊy høng thó yªu thÝch m«n häc h¬n, chñ ®éng x©y dùng bµi häc. - ë c¸c n¨m tríc: * Héi gi¶ng cÊp trêng ë THCS Thôy An Bµi 24 Tiªu ho¸ vµ c¸c c¬ quan tiªu ho¸ häc sinh chñ ®éng t×m tßi lÜnh héi kiÕn thøc. XÕp lo¹i giê d¹y: Giái. * Héi gi¶ng cÊp côm ë THCS Thôy Trêng Bµi 25 Tiªu ho¸ ë khoang miÖng häc sinh n¾m ch¾c kiÕn thøc, chñ ®éng t×m tßi lÜnh héi kiÕn thøc. XÕp lo¹i giê d¹y: Giái. * Héi gi¶ng cÊp côm ë THCS Thôy Trêng Bµi 28 Tiªu ho¸ ë ruét non häc sinh høng thó chñ ®éng t×m tßi lÜnh héi kiÕn thøc. XÕp lo¹i giê d¹y: Giái. * Héi gi¶ng cÊp TØnh Bµi 28 Tiªu ho¸ ë ruét non t liÖu cung cÊp vÒ Flash, phim vÒ tiªu ho¸ ë ruét non lÊy ë bµi héi gi¶ng côm n¨m tríc. KÕt qu¶ d¹y tèt. Th¸i Thôy xÕp gi¶i 3. - Trong n¨m häc nµy t«i vÉn tÝch cùc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sö dông c¸c ph¬ng tiÖn trùc quan vµo gi¶ng d¹y gãp phÇn thùc hiÖn tèt nhiÖm vô “ §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc sinh häc” mµ t«i ®· ®¨ng kÝ ë ®Çu n¨m. + T«i ®· tæng kÕt vµ rót ra nh÷ng kÕt luËn sau: Trang 15 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 1.1 X¸c ®Þnh ®îc c¬ së lÝ luËn vµ c¬ së thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y víi viÖc sö dông PTTQ nh»m ph¸t huy n¨ng lùc ®éc lËp, tÝnh tÝch cùc cña häc sinh trong häc tËp ®¸p øng ®îc nhiÖm vô cña ngêi gi¸o viªn trong “ §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc” 1.2 Ph©n tÝch néi dung tr¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa sinh häc 8 chóng t«i ®· x¸c ®Þnh ®îc nh÷ng néi dung kiÕn thøc cã thÓ sö dông PTTQ ®Ó d¹y c¸c bµi 24, 25, 27, 28, 29, 30 Sinh häc 8. 1.3 TiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c PTTQ theo tiªu chÝ kh¸c nhau nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ trong viÖc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, ®éc lËp cña HS. 1.4 X¸c ®Þnh quy tr×nh sö dông PTTQ ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ trong gi¶ng d¹y Sinh häc 8 nãi riªng vµ bé m«n Sinh häc nãi chung. 1.5 §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p sö dông PTTQ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ trong viÖc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, ®éc lËp cña HS. 1.6 Nh vËy, trong qu¸ tr×nh d¹y, c¸c PTTQ ®· hç trî rÊt nhiÒu cho c«ng viÖc cña gi¸o viªn vµ gióp cho HS tiÕp thu kiÕn thøc mét c¸ch thuËn lîi. Cã ®îc c¸c ph¬ng tiÖn thÝch hîp, ngêi GV sÏ ph¸t huy hÕt n¨ng lùc s¸ng t¹o cña m×nh trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y, lµm cho ho¹t ®éng nhËn thøc cña HS trë nªn nhÑ nhµng hÊp dÉn h¬n, t¹o ra cho HS nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp ®èi víi m«n häc. Do ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh nhËn thøc, møc ®é tiÕp thu kiÕn thøc míi cña HS t¨ng dÇn theo c¸c cÊp ®é cña tri gi¸c. Khi ®a nh÷ng PTTQ vµo qu¸ tr×nh d¹y häc, GV cã ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao tÝnh tÝch cùc, tÝnh t duy ®éc lËp cña HS vµ tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕp thu, lÜnh héi kiÕn thøc vµ h×nh thµnh kÜ n¨ng, kÜ x¶o cña c¸c HS. 2. ®Ò nghÞ 2.1 Qua nghiªn cøu, chóng t«i thÊy viÖc sö dông PTTQ trong d¹y häc Sinh häc 8 nãi chung vµ c¸c bµi 24, 25, 27, 28, 29, 30 trong ch¬ng Tiªu ho¸ nãi riªng ®· lµ ®éng lùc chÝnh gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng häc tËp cña HS. 2.2 CÇn phèi hîp tèt gi÷a ®Èy m¹nh øng dông C«ng nghÖ th«ng tin víi c¸c trang thiÕt bÞ ®å dïng trªn cÊp ®Ó n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh kh¶ thi cña c¸c PTTQ nªu trªn ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi PPDH. 2.3 GV cÇn t¨ng c¬ng ®Çu t vµo tiÕt d¹y mét c¸ch c«ng phu vµ chu ®¸o h¬n, ®Æc biÖt nghiªn cøu kÜ néi dung tõng bµi d¹y ®Ó cã biÖn ph¸p sö dông PTTQ cã chÊt lîng vµ hiÖu qu¶. 2.4 B¶n th©n mçi GV ph¶i tù nghiªn cøu, ®Çu t trÝ tuÖ, tù häc hái, tham dù c¸c líp båi dìng ®Ó cã biÖn ph¸p ®æi míi PPDH nh»m ®¸p øng yªu cÇu míi, nhiÖm vô míi. + Trong n¨m häc 2011-2012 nµy t«i ®ang theo häc líp §¹i häc Sinh K3 – HÖ võa häc võa lµm. Qua ®©y cho t«i xin göi lêi c¶m ¬n tíi thÇy gi¸o PGS . TS NguyÔn §øc Thµnh – Chñ nhiÖm m«n ph¬ng ph¸p d¹y häc sinh häc, khoa Sinh häc trêng §¹i häc S ph¹m Hµ Néi. ThÇy ®· tËn t×nh chØ b¶o, gióp ®ì t«i khi t«i viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy.T«i xin c¶m ¬n ®Õn ban gi¸m hiÖu trêng THCS Thôy An, c¸c thÇy c« gi¸o gi¶ng d¹y bé m«n Sinh häc ë líp §¹i häc SinhK3 vµ c¸c ®ång nghiÖp kh¸c ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh s¸ng kiÕn kinh nghiÖm. + t«i rÊt t©m ®¾c víi c¸c biÖn ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan trong d¹y häc Sinh häc 8 song do kh¶ n¨ng cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, b¶n th©n còng ®ang häc §¹i häc nªn cßn cÇn nhiÒu thêi gian nghiªn cøu s©u h¬n n÷a. RÊt mong ®îc sù gãp ý cña ®ång chÝ ®ång nghiÖp ®Ó gióp t«i häc tËp n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, lµm tèt h¬n trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y. t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Trang 16 s¸ng kiÕn Kinh nghiÖm sinh häc 8 PhÇn mét : ®Æt vÊn ®Ò Môc lôc Trang 1. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc .......................................................2 2. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn d¹y häc. ........................................................................................................ .3 3. XuÊt ph¸t tõ tiÒm n¨ng sö dông PTTQ ®èi víi ch¬ng V Tiªu ho¸. .......................3 PhÇn hai : néi dung 1. C¬ së lý luËn cña viÖc sö dông PTTQ ...........................................................................................4 1.1 Kh¸i niÖm vÒ ph¬ng tiÖn trùc quan 1.2 Vai trß cña ph¬ng tiÖn trùc quan 1.3 C¸c ph¬ng tiÖn trùc quan 1.4 C¸c ph¬ng ph¸p sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan. 1.5 C¸c nguyªn t¾c khi sö dông ph¬ng tiÖn trùc quan. 2. BiÖn ph¸p sö dông PTTQ trong d¹y ch¬ng V SInh häc 8.........................................6 2.1 Ph¬ng ph¸p sö dông PTTQ trong bµi 24. .....................................................................................6 2.1.1 ë môc “ I Thøc ¨n vµ sù tiªu ho¸” 2.1.2 ë môc “ II C¸c c¬ quan tiªu ho¸” 2.2 Ph¬ng ph¸p sö dông PTTQ trong bµi 25. ......................................................................................8 2.2.1 ë môc “ I Tiªu ho¸ ë khoang miÖng” 2.2.2 ë môc “ II Nuèt vµ ®Èy thøc ¨n qua thùc qu¶n” 2.3 Ph¬ng ph¸p sö dông PTTQ trong bµi 27. ...................................................................................10 2.3.1 ë môc “ I CÊu t¹o d¹ dµy” 2.3.2 ë môc “ II Tiªu ho¸ ë d¹ dµy” 2.4 Ph¬ng ph¸p sö dông PTTQ trong bµi 28. ...................................................................................11 2.4.1 ë môc “ I Ruét non” 2.4.2 ë môc “ II Tiªu ho¸ ë ruét non” 2.5 Ph¬ng ph¸p sö dông PTTQ trong bµi 29. ...................................................................................13 2.5.1 ë môc “ I HÊp thô chÊt dinh dìng” 2.5.2 ë môc “ II Con ®êng vËn chuyÓn, hÊp thô c¸c chÊt vµ vai trß cña gan” 2.6 Ph¬ng ph¸p sö dông PTTQ trong bµi 30. ...................................................................................15 2.6.1 ë môc “ I HÊp thô chÊt dinh dìng” 3. C¸c lu ý ®Ó sö dông PTTQ cã hiÖu qu¶. .................................................................................16 PhÇn ba : KÕt luËn 1. KÕt luËn. .................................................................................................................................................................17 2. §Ò nghÞ. .....................................................................................................................................................................18 Trang 17