Tài liệu Skkn bồi dưỡng ban chỉ huy liên đội thcs

DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT - Thiếu niên tiền phong: TNTP - Trung học cơ sở: THCS - Hội đồng Đội: HĐĐ - Ban chỉ huy Đội: BCH Đội - Tổng phụ trách: TPT - Giáo viên chủ nhiệm: GVCN - Chi đội trưởng: CĐT - Liên đội trưởng: LĐT - Ban chỉ huy liên chi đội: BCHLCĐ - Chỉ huy Đội: CHĐ - Chỉ huy Đội giỏi: CHĐG - Ban cán bộ lớp: BCB lớp - Học sinh: HS - Kế hoạch: KH - Tổng số đội viên: TSĐV - Tổng số học sinh: TSHS - Ban giám hiệu: BGH - Ban phụ trách: BPT - Kết quả: KQ - Chương trình: CT - Sáng kiến kinh nghiệm: SKKN 1 PHẦN MỞ ĐẦU I/ Bối cảnh của đề tài: Trong nhà trường, Đội TNTP Hồ Chí Minh có vị trí rất quan trọng đã góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Với nhiều hoạt động phong phú dưới sự điều hành của Ban Chỉ huy Đội đã nâng cao chất lượng hoạt động của Đội, rèn luyện các em thực hiện theo Năm điều Bác Hồ dạy, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, xứng đáng với danh hiệu cao quí: Cháu ngoan Bác Hồ và tập thể Liên- chi đội vững mạnh góp phần giáo dục toàn diện cho đội viên, học sinh. Đáp ứng yêu cầu của việc xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”, đòi hỏi các em nhất là Ban chỉ huy có ý thức tự giác, tự quản, tự làm chủ bản thân, tích cực, chủ động sáng tạo, tự phát huy sáng kiến và tài năng để tự quyết định lấy công việc của mình cũng như đề xuất những sáng kiến cùng với ban phụ trách Đội đề ra phương pháp làm việc có hiệu quả, giúp nhau rèn luyện trong tập thể Đội. II/ Lí do chọn đề tài : Hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh ở các liên đội cho thấy những liên đội mạnh là liên đội phát huy cao độ vai trò của Ban chỉ huy Đội. Chính vì vậy, muốn phong trào hoạt động Đội của nhà trường có hiệu quả và chất lượng thì phải có một đội ngũ BCH Đội năng động, sáng tạo. Trước hết, người giáo viện- TPT phải nhiệt tình, tâm huyết với hoạt động Đội, lựa chọn đựơc một đội ngũ Ban chỉ huy có đầy đủ phẩm chất và năng lực qua đó bồi dưỡng để các em có phong cách hoạt động tự quản, biết xây dựng kế hoạch hoạt động rõ ràng, cụ thể cho cả năm học và biết chủ động trong việc thưc hiện kế hoạch. Có như vậy hoạt động của Đội trong nhà trường mới có hiệu quả. Trong quá trình xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” như hiện nay thì Ban chỉ huy Đội là một nhịp cầu không thể thiếu được. Bỡi lẽ đây là đội ngũ nắm bắt được tâm tư tình cảm của phần lớn học sinh. Chính vì thế, việc bồi dưỡng hàng ngũ BCH Đội là rất cần thiết. Nó là mạng lưới quan trọng để duy trì và 2 phát triển phong trào Đội cũng như hoạt động giáo dục đội viên trong nhà trường. Nó góp phần quyết định chất lượng giáo dục và phong trào hoạt động tập thể trong mỗi nhà trường, là nhiệm vụ hàng đầu quyết định đến sự tồn tại và phát triển phong trào của các liên đội. Từ những lí do khách quan và chủ quan nêu trên, tôi đã chọn đề tài này để nghiên cứu và tổ chức thực hiện có hiệu quả trong nhiều năm qua, góp phần giữ vững thành tích liên đội vững mạnh cấp tỉnh . III/ Phạm vi và đối tượng nghiên cứu: 1/ Phạm vi nghiên cứu: - Đội viên thuộc liên đội nhà trường THCS - Thời gian thực hiện sáng kiến kinh nghiệm: 5 năm 2/ Đối tượng nghiên cứu: Trong khả năng và điều kiện có hạn tôi chỉ tìm hiểu thực tế hoạt động của các em BCH Đội thuộc liên đội của trường với tổng số: 46 em. Từ đó đề ra những biện pháp hữu ích thiết thực để đồng nghiệp tham khảo với tinh thần tất cả vì sự nghiệp phát triển của tổ chức Đội . Mặt khác hoạt động của BCH Đội ở các liên đội cũng có những nét tương đồng như nhau. Việc bồi dưỡng BCH Đội là nhiệm vụ hàng đầu quyết định đến sự tồn tại và phát triển phong trào của các liên đội. Bản thân là ủy viên HĐĐ huyện, tôi đã được tham gia đi kiểm tra Công tác Đội ở hầu hết các trường trong huyện đồng thời tôi cũng là thành viên trong câu lạc bộ phụ trách tình nguyện của huyện, tỉnh nên tôi cũng được đến giao lưu mỗi khi sinh hoạt CLB với nhiều liên đội trong tỉnh, mỗi mùa hè tôi lại được tham gia hoạt động “Đội Khăn hồng tình nguyện” trong chiến dịch Mùa hè xanh của tỉnh, đi đến những vùng sâu, vùng xa tiếp xúc, sinh hoạt với các em đội viên, học sinh nên phần nào tôi cũng hiểu được những điều kiện học tập, hoàn cảnh và nguyện vọng của các em học sinh từ đó rút kinh nghiệm trong việc thực hiện SKKN của mình. 3 IV/ Mục đích nghiên cứu: Với mục đích nâng cao chất lượng hoạt động Đội, góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà trường, xây dựng “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực” nên vai trò ban chỉ huy Đội là nhiệm vụ hàng đầu quyết định đến sự tồn tại và phát triển của liên đội. Mặt khác, trong điều kiện xã hội hiện nay, với những mặt trái của cơ chế thị trường và tác động của xã hội, một số học sinh trong nhà trường có những biểu hiện không tốt, đạo đức sa sút, sống không có lý tưởng, lối sống thực dụng, từ đó dễ sa vào các tệ nạn xã hội, chạy theo các trò chơi vô bổ như chơi game, điện tử, bi da, không ham thích học nên đội ngũ ban chỉ huy Đội là một lực lượng có khả năng định hướng, tham gia cùng nhà trường quản lý nề nếp học sinh, góp phần giáo dục, đưa các em về con đường sáng. V/ Điểm mới trong kết quả nghiên cứu: Sau nhiều năm tổ chức bồi dưỡng BCH Đội đã mang lại những hiệu quả thiết thực. Năng lực của BCH Đội ngày một được khẳng định, các em BCH đã thực sự thể hiện năng lực của mình, trực tiếp trong việc điều hành mọi hoạt động của liên đội. Từ đó các em đã phát huy năng lực tự quản, chủ động trong việc xây dựng chương trình và tổ chức thực hiện. Nhiều em đã xứng đáng với danh hiệu “Chỉ huy Đội giỏi” góp phần xây dựng được một Liên Đội tự quản, giữ vững danh hiệu: “Liên đội vững mạnh cấp tỉnh” nhiều năm liền. Qua công tác tự quản của BCH Đội sẽ hình thành tại trường một lực lượng đội viên có khả năng tham gia cùng Ban Giám hiệu quản lý nề nếp học sinh, xây dựng một trường học có học sinh duy trì nề nếp tốt, tích cực học tập và tham gia hoạt động của nhà trường, của Đoàn -Đội góp phần cùng nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học. 4 PHẦN NỘI DUNG I/ Cơ sở lý luận: Đội TNTP Hồ Chí Minh là một tổ chức giáo dục cộng sản của thiếu nhi Việt Nam. Hoạt động Đội yêu cầu phát huy vai trò làm chủ tập thể, vai trò tự quản của Chỉ huy Đội, thực hiện quyền làm chủ nhà trường, lớp học, phát huy tính tích cực, tự giác, của toàn thể đội viên, vận động các bạn cùng tham gia tốt các phong trào, các chương trình hành động của Đội. Mục tiêu của hoạt động Đội luôn bám sát mục tiêu giáo dục và đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa của Đảng ta. Mục tiêu hoạt động Đội thống nhất với mục tiêu giáo dục nhà trường phổ thông. Điều 27 khoản 1 Luật giáo dục năm 2005 nêu rõ: “ Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con người Việt Nam XHCN, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên và đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Điều lệ Đội TNTP Hồ Chí Minh được Hội nghị lần thứ 3 BCH TW Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, khoá VIII thông qua ngày 25/7/2003 (sữa đổi năm 2008) đã xác định nguyên tắc tự quản của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh như sau: “Tự quản của Đội TNTP Hồ Chí Minh là thể hiện tính đặc trưng của Đội và cũng là yếu tố khẳng định tổ chức Đội là của chính các em đội viên, đồng thời cũng thể hiện rõ khả năng làm chủ của các em. Phương châm đối với đội viên là tự giáo dục là chính, nhưng cần có sự hướng dẫn của phụ trách và công tác giáo dục của Đội TNTP Hồ Chí Minh thông qua các hoạt động”. Chúng ta thấy rằng, để làm tốt được công tác Đội, đẩy mạnh phong trào Đội trong nhà trường, BCH Đội phải phát huy được vai trò tự quản, chủ động trong mọi công tác. Việc tập huấn chỉ huy Đội giữ một vai trị quyết định nhằm giúp các thành viên BCH liên đội và BCH chi đội nắm bắt nội dung chương trình, nhiệm vụ của 5 từng năm học. Vì vậy muốn phát huy chất lượng tự quản và chất lượng hoạt động Đội, vấn đề đào tạo bồi dưỡng cho ban chỉ huy Đội là một điều cấp thiết nhất. II/ Thực trạng của vấn đề: Năm học 2011-2012 tổng số em trong BCH Đội trong liên đội là 46 em gồm 45 em trong BCH chi đội, 15 em trong BCH liên đội (trong đó có 14 em vừa là BCH liên đội vừa là BCH chi đội). Đa số các em đều được chọn lựa kĩ ở các chi đội đã được đội viên tín nhiệm trong đại hội chi đội, liên đội ngay từ đầu năm. Một số em đã có làm BCH từ các năm trước, cũng đã tích luỹ được một số kinh nghiệm. Một số em chưa được làm BCH lần nào nên cũng gặp không ít khó khăn trong quá trình hoạt động. Trên thực tế, vai trò của BCH ở liên đội chi đội đã được khai thác hết hay chưa? Các em đã bộc lộ khả năng của mình trong công tác Đội hay chưa? Đó cũng là vấn đề đáng được lưu tâm, trăn trở. Tuy nhiên, về tính năng động, sáng tạo, những kỹ năng của Ban chỉ huy nếu không được bồi dưỡng thì sẽ không phát huy hết được những năng lực, sở trường cũng như tài năng của các em. Ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát và nhận được kết quả: trong 46 em có khoảng 25 em còn hạn chế về năng lực cũng như cách điều hành công việc nguyên nhân là do thay đổi cơ chế các lớp ở đầu năm học, một số em mới chuyễn từ trường tiểu học lên THCS, một số em lần đầu được bầu làm BCH nên còn nhiều bở ngỡ với công việc được giao. Do vậy để có một biện pháp hữu hiệu bồi dưỡng BCH Đội do sự sáng tạo của tổng phụ trách Đội và điều kiện của liên đội nhất là phải có sự nhiệt tình, say mê, đầu tư của người GV – TPT Đội. Nếu không có sự bồi dưỡng của BPT thì các em chỉ làm được rất ít công việc, chưa biết xây dựng kế hoạch hoạt động chi tiết, cụ thể cho chi đội, liên đội , cũng như cá nhân mình. Từ đó các em sẽ không phát huy hết vai trò và khả năng của BCH Đội 6 III/ Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: Bồi dưỡng BCH Đội là nhiệm vụ quan trọng, song ngưòi phụ trách cần biết bồi dưõng những gì, bồi dưỡng như thế nào để BCH Đội tổng hợp được sức mạnh tập thể chỉ đạo, tổ chức chi đội, liên đội thực hiện tốt các phong trào do Đội và nhà trường đề ra 1. Lựa chọn đội ngũ BCH : Ban chỉ huy là những đội viên được tập thể tín nhiệm bầu ra có nhiệm vụ điều hành các hoạt động của Đội, thực hiện mục tiêu giáo dục đội viên trở thành con ngoan trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ. BCH gồm có: BCH liên đội, chi đội. Mỗi BCH được bầu ra các cấp chỉ huy trưởng, chỉ huy phó và các uỷ viên. BCH vừa phải hoàn thành nhiệm vụ của người đội viên, vừa phải là “linh hồn” của chi đội, liên đội. Chính vì vậy việc lựa chọn BCH là một việc làm hết sức quan trọng và có sự lựa chọn sáng suốt đúng đối tượng thì mới có dược một đội ngũ BCH tốt, đáp ứng nhu cầu của liên đội, chi đội việc lựa chọn BCH vừa đảm bảo những đặc thù của đơn vị, song cũng cần có những hướng giúp đỡ các em lựa chọn cho chính xác. Vào đầu năm học TPT Đội thông qua BGH nhà trường, GVCN, BCH củ và phải thường xuyên trao đổi với đồng chí GVCN để biết được khả năng và ưu thế của từng em từ đó có kế hoạch lựa chọn các em vào đội ngũ BCH 1.1 . Một số căn cứ để lựa chọn BCH: Để lựa chọn BCH chúng ta cần căn cứ theo Điều lệ Đội và các chỉ dẫn về công tác tổ chức của Đội đồng thời cũng phải căn cứ vào yêu cầu khả năng cụ thể của từng đơn vị để lựa chọn BCH cho thích hợp với tình hình và căn cứ và yêu cầu chất lượng năng lực chung cần có của BCH tiêu chuẩn lựa chọn những em vào BCH Đội phải có những tố chất sau : - Có ý thức tổ chức kỉ luật, đạo đức tốt, luôn gương mẫu, học lực từ khá trở lên - Có khả năng tổ chức điều hành các hoạt động của Đội được bạn bè tín nhiệm - Hiểu biết về Đội TNTP Hồ Chí Minh 7 - Tính tình vui vẻ, cởi mở, nhanh nhẹn, có năng khiếu, ham hoạt động, chủ động sáng tạo trong mọi hoạt động, hoàn cảnh gia đình thuận tiện - Tự chủ công bằng trong từng hoạt động, yêu mến Đội TNTP Hồ Chí Minh. Lựa chọn BCH không phải là sự tiếp nhận những cái đã có ở các em vì có những phẩm chất năng lực chỉ có thể có được trong quá trình rèn luyện. Điều quan trọng hơn là cần phải rút ngắn khoảng cách giữa cái hiện có và cái cần có. Do vậy lựa chọn bao giờ cũng đi đôi với bồi dưỡng. 1.2 . Hướng dẫn cho các em lựa chọn BCH: Đội TNTP Hồ Chí Minh là tổ chức của các em. Vì vậy cần phải tôn trọng quyền lựa chọn BCH của các em, song do các em chưa nhận thức được đầy đủ, chưa biết nhìn nhận và đánh giá con người một cách khách quan và toàn diện nên người phụ trách cần giúp các em lựa chọn cho mình một BCH có phẩm chất và năng lực cần chú ý một số vấn đề sau: - Phát hiện nòng cốt để chọn BCH bằng cách thông qua các hoạt động Đội, qua các cuộc giao tiếp để tìm những em có năng lực cần thiết hoặc qua việc trao đổi với phụ trách chi đội năm trước để tìm hiểu thêm đội ngũ nòng cốt - Hướng dẫn đội viên lựa chọn BCH: Chọn chỉ huy vừa là trách nhiệm vừa là nhiệm vụ của đội viên do vậy đội viên cần nghiêm túc suy nghĩ và cân nhắc trước khi lựa chọn, giúp đội viên nắm được tiêu chuẩn của BCH, nhiệm vụ của đơn vị mình để đội viên lựa chọn đối tượng thích hợp nhất. 1.3 . Lựa chọn BCH qua các kỳ đại hội : Để có một BCH Đội còn phải thông qua đại hội tín nhiệm. Chính qua đại hội các em được bầu sẽ có uy tín trong hoạt động, giúp các em dễ dàng hoạt động, dễ dàng thuyết phục và cảm hoá được quần chúng. Trong công tác chuẩn bị nhân sự, BCH liên chi đội tham khảo thêm ý kiến của BCH liên chi đội năm học trước vì các anh chị là những người nắm rất rõ về năng lực của từng đội viên. Ngoài ra, liên đội cũng phải mạnh dạn để các bạn đội 8 viên tự ứng cử vì đa số các bạn này thường rất nhiệt tình, năng nổ và muốn tự khẳng định mình trong hoạt động Đội. Việc hình thành đội Sao đỏ sẽ giúp liên đội quản lý tốt nề nếp trường lớp. Thành viên đội sao đỏ được lựa chọn từ mỗi chi đội lớp và hoạt động chấm thi đua dưới sự quản lý kiểm tra của BCH liên Đội. Chính vì thế, ngay trong đại hội Đội, BCH liên đội cần chú trọng và bàn luận thật kỹ về số lượng, cơ cấu BCH ở từng khối, đảm bảo tính kế thừa, năng lực mạnh về phong trào hay mạnh về tổ chức ở từng ứng cử viên. Sau khi đã tìm hiểu và được hướng dẫn lựa chọn đối tượng đứng vào hàng ngũ BCH thì phải định hướng cho các chi đội cũng như liên đội đưa các em vào danh sách ứng cử và có sự đã thông tư tưởng tới một số em có khả năng nhưng không thích tham gia. Khâu cuối cùng cũng là pháp nhân để công nhận BCH là bầu cử lựa chọn trong các kỳ đại hội. Trong đại hội cần tôn trọng quyền đề cử, ứng cử và bầu cử của đội viên, phụ trách không được áp đặt, tạo không khí vui tươi và phát huy cao nhất nguyên tắc dân chủ, tự quản của đội viên để các em có thể sáng suốt lựa chọn BCH có đầy đủ năng lực hoạt động để dẫn dắt chi đội, liên đội đi lên Việc lựa chọn đúng BCH là đã thành công bước đầu trong viêc tạo ra thế mạnh của BCH. Đồng thời tạo ra được uy tín của BCH đối với đội viên trong chi đội, liên đội. Bên cạnh đó, chúng ta phải giáo dục cho các em tinh thần trách nhiệm trong công việc là rất cần thiết. Nếu làm tốt sẽ rất có ích cho tập thể, tạo cho các em làm việc có trách nhiệm, khoa học. Nếu làm không tốt sẽ mất lòng tin, làm cho các chi đội thiệt thòi, phong trào hoạt động Đội sẽ đi xuống, mất tác dụng của hoạt động Đội. Điều cốt yếu là tạo cho các em làm việc một cách khoa học. Xác định vai trò, vị trí của người chỉ huy, lãnh đạo, làm việc cần chấp hành một số nề nếp sinh hoạt chung, sổ sách đầy đủ, có kế hoạch hoạt động cụ thể, ghi chép đầy đủ, khoa học, nắm bắt công việc trọng tâm một cách chắc chắn. Truyền đạt, phát động đúng thông tin cũng như kế hoạch của TPT, HĐĐ đề ra. Có sự kết 9 hợp của các mãng thi đua, không làm ăn cục bộ, nhận xét, đánh giá tuỳ tiện, thiếu cơ sở chính xác. 2. Các biện pháp bồi dưỡng BCH Đội : Sau khi có đội ngũ BCH Đội, muốn cho các em phát huy được sở trường, tư chất của mình, đưa hoạt động của Đội vào nề nếp, khoa học, có hiệu quả thì người phụ trách Đội phải tiến hành bồi dưỡng cho BCH. Bồi dưỡng BCH là việc làm thường xuyên, cần thiết của người phụ trách. BCH là yếu tố quyết định chất lượng hoạt động đội. Bồi dưỡng BCH là phát huy hết những mặt mạnh sẵn có của các em, đồng thời khơi dậy những tiềm năng còn tiềm ẩn trong các em, giúp các em vươn tới những phẩm chất, năng lực cần có của người chỉ huy. Ngay từ đầu năm, liên đội trưởng cùng với TPT Đội tổ chức tập huấn cho các bạn là thành viên BCH liên đội, Ban chỉ huy ở các chi đội nhằm giúp các bạn hiểu thế nào là công tác tự quản: Đó là rèn luyện cho các bạn các phương pháp tổ chức, tự phân công điều hành công việc, cách vận động Đội viên tham gia tốt các phong trào do liên đội phát động. Để các công việc của liên đội được tiến hành đồng bộ, Phụ trách Đội cần hướng dẫn BCH Liên Đội lập ra các Ban để phụ trách từng mảng công tác: Ban thi đua, Ban tuyên truyền, Ban nghi lễ, Ban kỹ năng và Ban xây dựng Đội. Tại mỗi Ban có BCH liên đội làm trưởng ban, các thành viên là những đội viên nòng cốt tích cực, có năng lực tự chủ động các công tác theo kế hoạch chung của liên đội. Song song đó, liên đội sẽ phát huy vai trò của Chi đội trưởng ở các chi đội. Việc hình thành CLB chỉ huy đội mà đối tượng là CĐT của các chi đội lớp học cũng rất cần thiết. Qua CLB này, BCH liên đội sẽ có điều kiện cùng TPT Đội phổ biến các nội dung công tác, hướng dẫn các biện pháp thực hiện các phong trào, bồi dưỡng kỹ năng cho BCH chi Đội để CĐT truyền tải đến từng đội viên, đây là một bước trực tiếp phát huy vai trò của chỉ huy chi đội. 10 2.1 Nội dung bồi dưỡng BCH: Việc bồi dưỡng BCH cần xoáy sâu vào những nội dung sau: 2.1.1 Bồi dưỡng phương pháp công tác của BCH: - Bồi dưỡng cách ghi chép văn bản, thực hiện các sổ sách của đội, dự thảo nghị quyết, báo cáo thi đua, báo cáo tổng kết - Phương pháp tổ chức họp BCH Đội - Phương pháp xây dựng kế hoạch (theo chủ đề, KH tháng, tuần, KH thi đua) - Phương pháp tổ chức và điều khiển sinh hoạt Đội, các hoạt động tập thể (sinh hoạt chi đội-liên đội, đại hội Đội,…..) - Phương pháp kiểm tra đánh giá phong trào, dựa vào tiêu chuẩn, có mức độ đánh giá, hình thức đánh giá, … - Phương pháp chỉ đạo điểm và tổng kết kinh nghiệm 2.1.2 Bồi dưỡng kỹ năng tổ chức điều hành của BCH Bồi dưỡng các thủ tục, nghi lễ của đội và phương pháp tổ chức: Lễ kết nạp đội viên, lễ trưỏng thành, lễ phát động chủ đề, sinh hoạt đội. Cụ thể như : * Sinh hoạt Đội: Bằng hình thức thi đua sôi nổi, hấp dẫn giáo dục đội viên, hấp dẫn giáo dục đội viên theo mục tiêu của Đội. Sinh hoạt đội có nhiều hình thức như: sinh hoạt thường kỳ, sinh hoạt truyền thống, sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt đột xuất, sinh hoạt vui chơi. Ban phụ trách có thể bồi dưỡng những kỹ năng như: - Cách tập hợp, điểu khiển một buổi sinh hoạt Đội. - Cách điều khiển, tổ chức và hướng dẫn sao cho đơn vị thực hiện tốt nội dung chương trình đề ra - Cách hướng dẫn đơn vị hoạt động, vui chơi, văn nghệ tập thể - Cách nhận xét, đánh giá * Đại hội Đội: Là cuộc sinh hoạt Đội nhằm phát huy quyền dân chủ, lựa chọn BCH và xây dựng nghị quyết của Đội. Đại hội đội mỗi năm tổ chức một lần đối với liên đội cũng như chi đội cần bồi dưỡng về các nội dung : 11 - Điều khiển nghi lễ thủ tục: Tuyên bố lí do, giới thiệu đại biểu, chào cờ, giới thiệu chủ tịch đoàn, điều khiển đại hội. - Điều khiển đại hội: Viết báo cáo tổng kết và phương hướng công tác Đội , hướng dẫn đội viên thảo luận bầu BCH Đội, thông qua nghị quyết đại hội - Tổ chức các hoạt động chào mừng: văn nghệ, trò chơi, thi báo tường … * Hoạt động lớn của Đội: Là những nội dung sinh hoạt mang màu sắc của Đội, được diễn ra trong thời gian dài như: Phát động chủ đề, hoạt động thi đua. - Mục đích là để tập hợp đội viên, tạo phong trào thi đua cho đội viên rèn luyên theo chủ đề. Có thể bồi dưỡng những nội dung sau: - Công tác chuẩn bị cho hoạt động: Họp ban chỉ huy, định hướng nội dung và cơ sở vật chất phục vụ hoạt động, phổ biến nội dung hoạt động, phân công nhiệm vụ tới từng người trong ban chỉ huy. - Tổ chức hoạt động: Theo như nội dung đã bàn, cần biết lựa chọn các hình thức phù hợp với nội dung, biết huy động và phối hợp các đội viên nòng cốt để tổ chức tốt hoạt động. Trong hoạt động có kiểm tra đánh giá - Sơ, tổng kết nội dung hoạt động: Đánh giá rút kinh nghiệm việc tổ chức điều hành các hoạt động, kết quả hoạt động, … 2.1.3 Bồi dưỡng tác phong của BCH: Để người chỉ huy có tác phong chuẩn mực. Ban phụ trách cần bồi dưỡng những nội dung như sau: - Bồi dưỡng theo nhiệm vụ chuyên môn được phân công: Giúp các em thạo việc, hiểu người trong hoạt động chuyên môn và hoạt động chung, có bản lĩnh trong giao tiếp và phối hợp với người khác - Bồi dưỡng khả năng tổ chức và quản lí một cách toàn diện, khoa học - Bồi dưỡng BCH trở thành một cán bộ mẫu mực có kỹ năng nghiệp vụ ,có uy tín trong tập thể. 2.1.4 Bồi dưỡng kĩ năng nghiệp vụ Đội: 12 Một trong những nội dung quan trọng cần thiết của BCH là rèn luyện kỹ năng nghiệp vụ Đội. Các nội dung cần bồi dưỡng là: - Thực hành các động tác nghi thức và phương pháp hướng dẫn nghi thức - Các phương pháp tổ chức trò chơi, dạy hát, dạy múa, tổ chức trại, hoạt động xã hội, tham quan. - Các bài hát điệu múa, trò chơi, nút dây, dấu đi đường Khi bồi dưỡng kĩ năng nghiệp vụ Đội cần chú ý các loại hình cho phù hợp như: Đầu tiên là tập luyện cho đội nòng cốt sau đó thực hiện tập luyện chung, cuối cùng là tổ chức kiểm tra nghiệp vụ bằng hội thi Tóm lại nội dung bồi dưỡng BCH nhằm giúp cho các em thạo việc, biết tổ chức hoạt động theo nhiệm vụ được phân công, có khả năng tổ chức và quản lí hoạt động Đội một cách toàn diện, khoa học và có bản lĩnh trong giao tiếp để trở thành một cán bộ mẫu mực có năng lực và có uy tín. Từ những nội dung bồi dưỡng đã nêu trên, trong quá trình bồi dưỡng bản thân đã rút ra được 3 nhiệm vụ cơ bản mà người phụ trách cần rèn luyện cho BCH như sau:  Một là: Bồi dưỡng tư tưởng và phẩm chất đạo đức. Nhiệm vụ của BCH rất vất vả bởi phải hoạt động nhiều, có khi ảnh hưởng đến thời gian học tâp. Đặc biệt thành viên của BCH Đội phải quản lí các bạn có tính cách khác nhau và nhiều khi bố mẹ cũng không ủng hộ khiến các em chán nản, xin thôi không tham gia BCH Đội, làm cho các hoạt động cuả Đội giảm sút, kém hiệu quả. Người phụ trách phải luôn gần gũi lắng nghe ý kiến của các em, động viên, an ủi và các em tìm cách khắc phục vượt qua mọi khó khăn, phân tích và chỉ ra cho các em thấy “quyền lợi” của mình khi tham gia BCH Đội. Đó là: Các em được làm việc, được thể hiện mình qua công việc, được giao lưu, được học tập thêm nhiều ở anh chị phụ trách và các bạn. Các em làm tốt được mọi người khen ngợi ghi nhận thành tích, các bạn trong chi đội, liên đội quí mến thương yêu. Các em thấy khắc phục được khó khăn, mà vẫn đạt được nhiều thành tích trong học tập, công tác là sự động viên, khích lệ to lớn, đó là bước khẳng định cho sự tự tin vào bản thân mình. Sự “chiến thắng mình” là 13 cách tốt nhất giúp các em “lớn lên vượt bậc”; đây là quyền lợi, niềm vui, niềm vinh dự quý giá nhất chỉ có các bạn tham gia công tác Đội mới có. Nhận thức được như thế, các em mới thực sự hăng say trong công việc. Bố mẹ và tất cả mọi người yên tâm, ủng hộ. Một điều không kém phần quan trọng là người phụ trách thường xuyên bồi dưỡng BCH Đội ý thức rèn luyện tu dưỡng đạo đức. BCH Đội phải đoàn kết, thương yêu giúp đỡ nhau. Các thành viên phải gương mẫu, chăm ngoan, học tốt, mặt khác phải khiêm nhường, không nóng nảy, gần gũi, biết lắng nghe ý kiến các bạn, luôn có tinh thần tổ chức giúp đỡ các bạn khắc phục mọi khó khăn vươn lên học tốt có như thế BCH Đội mới vững vàng có sức thuyết phục chi đội, liên đội  Hai là: Bồi dưỡng năng lực chỉ đạo tổ chức thực hiện phong trào một cách linh hoạt, chủ động, sáng tạo và luôn đổi mới. BCH Đội là “Thủ lĩnh” của chi đội, liên đội. Do vậy bồi dưỡng cho “Thủ lĩnh” năng lực chỉ đạo, tổ chức thực hiện phong trào một cách linh hoạt, chủ động, sáng tạo chính là BCH Đội mà hàng đầu là LĐT có nếp nghĩ, nếp làm khoa học. Đứng trước nhiệm vụ và kết quả người phụ trách đề ra, BCH Đội chủ động đưa ra phương hướng chỉ đạo cách tổ chức thực hiện theo tiến trình công việc. Để tránh và hạn chế những bất trắc có thể xảy ra trong quá trình thực hiện, BCH Đội căn cứ tình hình đặc điểm tâm lí cá nhân ở chi đội, nề nếp từng chi đội hay những khó khăn mà chủ động đè ra cach sử lí tình huống khác nhau. Để kiểm tra và chỉnh đốn việc này người phụ trách luôn theo sát BCH Đội. Ngoài những tình huống đã đề ra, BCH Đội phải linh hoạt, sáng tạo xử lí hạn chế tới mức thấp nhất tình trạng các bạn chạy tìm thầy cô phụ trách cho ý kiến. Việc khó nhiều khi không đáp ứng yêu cầu, thậm chí còn ảnh hưởng tới sự phát triển của phong trào. Người phụ trách giúp các em thấy được trong quá trình thực hiện và kết thúc công việc BCH Đội phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra đánh giá kết quả và kịp thời rút ra những bài học kinh nghiệm để hoạt động Đội luôn hấp dẫn và cuốn hút các bạn tham gia. BCH Đội phải luôn đổi mới cả nội dung và hình thức thực hiện. 14 Ba là: Bồi dưỡng kiến thức chuyên môn nghiệp vụ công tác Đội thường xuyên tổ chức cho BCHĐ tham gia các lớp tập huấn với nhiều hình thức. Các em luôn được bổ sung các kiến thức công tác Đội kinh nghiệm tổ chức của anh chị phụ trách và các bạn. Mục đích cao nhất của việc này là từ kiến thức được học tập kết hợp kinh nghiệm hoạt động, các em có khả năng sáng tạo và nhân thêm thành kiến thức của bàn thân, giúp các em được vững vàng chủ động đón đầu các công việc. Làm được như thế, người phụ trách mới giúp các em đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của bản thân, của BCH Đội; tạo điều kiện cho BCH Đội hoàn thành tốt nhiệm vụ. Việc bồi dưỡng BCH Đội với 3 nhiệm vụ cơ bản trên là hết sức cần thiết. Nhiệm vụ nào cũng có tầm quan trọng và ý nghĩa nhất định, nó luôn gắn bó mật thiết, hổ trợ cho nhau, vì thế người phụ trách bồi dưỡng BCH Đội phải thật linh hoạt khéo léo. Chắc chắn BCH Đội sẽ xứng đáng với vai trò của mình và trở thành những nhà chính trị nhỏ tuổi 2.2 Hình thức bồi dưỡng BCH: 2.2.1 Bồi dưõng định kì: Tổng phụ trách cần có kế hoạch định kỳ để bồi dưỡng BCH vào đầu năm học, giữa năm học và cuối năm học - Đầu năm học: Cần tổ chức phương pháp cách tổ chức điều khiển đại hội các cấp, phương pháp cách điều khiển Đại hội các cấp, phương pháp xây dựng, kế hoạch hoạt động, dự thảo nghị quyết, báo cáo, ghi chép sổ sách… - Giữa năm học: Bồi dưỡng cho BCH kỹ năng nghiệp vụ công tác Đội như nghi thức múa hát trò chơi …và phương pháp hướng dẫn tổ chức điều khiển sinh hoạt tập thể…. - Cuối năm học: Hướng dẫn phương pháp tổng hợp đánh giá thi đua, kiểm tra công nhận Liên- Chi đội mạnh 2.2.2 Bồi dưỡng thường xuyên: 15 Tổng phụ trách cần có chương trình bồi dưỡng BCH trong kế hoạch hoạt động của liên đội ngay từ đầu năm học, theo các nhiệm vụ liên quan tới chức năng chuyên môn của từng uỷ viên và của từng cấp Đội. Xếp lịch bồi dưỡng thường xuyên theo tuần, tháng, học kỳ - BCH liên đội: Hai đợt một học kì: Nội dung hoạt động, biện pháp tiến hành - BCH chi đội: Hai tháng một lần: Hướng dẫn nội dung yêu cầu cách tổ chức sinh hoạt Đội theo chủ điểm, chuyên đề, định kỳ,... 2.2.3 Bồi dưỡng theo chuyên đề: Có thể tổ chức bồi dưỡng theo nhiệm vụ của từng cấp chỉ huy hoặc BCH ở các khối lớp nhằm trao đổi rút kinh nghiệm, tổ chức hoạt động của các khối lớp, tổ chức cho ban chỉ huy tham quan dự các giờ sinh hoạt hoặc hoạt động của các CĐ. 2.2.4 Bồi dưỡng thông qua việc tổ chức các hoạt động lớn: Bằng các hoạt động chung của liên đội, cần thu hút và phân công ban chỉ huy các chi đội tham gia các hội thi như: thi chỉ huy đội giỏi, thi vẽ đẹp đội viên, hôi trại, hội thi nghi thức…Qua các hoạt động, với công việc được phân công, được tham gia quan sát, ban chỉ huy tự rút ra nhiều bài học thực tiễn quý giá trong quá trình hoạt động. 2.3. Phương pháp bồi dưỡng BCH: Công tác bồi dưỡng BCH chính là quá trình tổ chức học đi đôi với hành, do đó phải kết hợp nhiều phương pháp bồi dưỡng khác nhau để đạt được mục tiêu, chất lượng BCH tại mỗi đơn vị. Có hai phương pháp chủ yếu sau : 2.3.1 Phương pháp mở lớp: Lớp tập trung theo đợt ngắn hay dài ngày (trong năm học hoặc trong dịp hè) cần chú ý: - Chương trình cụ thể cho từng loại lớp, từng loại đối tượng - Tài liệu hướng dẫn cho các em học tập, TPT phải có phương pháp giảng dạy về công tác Đội tức là vừa dạy kiến thức, vừa hướng dẫn cách tổ chức thực hành để rèn kĩ năng công tác Đội cho chỉ huy như phương pháp trực quan, luyện tập, ghi nhớ. 16 - Các loại hình lớp phù hợp với khả năng tổ chức của đơn vị: Lớp tập huấn sinh hoạt chủ đề, lớp bồi dưỡng chuyên đề, lớp bồi dưỡng định kỳ … - Tổ chức lớp: Lên kế hoạch, xây dựng nội dung, chuẩn bị giáo viên phiên chế các lớp, tổ chức kiểm tra đánh giá, tổng kết khen thưởng, rút kinh nghiệm 2.3.2 Phương pháp bồi dưỡng qua thực tế: Phương pháp này rất quan trọng, phong phú về nội dung và biện pháp thực hiện. Thông qua thực tế hoạt động của BCH mà BPT có phương pháp bồi dưỡng cho phù hợp * Bồi dưỡng qua các cuộc họp BCH: - Họp định kỳ: duy trì họp theo lịch qui định. Nội dung họp phải đảm bảo việc kiểm tra thực hiện nghị quyết, đánh giá tình hình thi đua, bàn bạc nhiệm vụ thời gian tới và phân công nhiệm vụ tới từng uỷ viên. Mỗi lần họp cần phải có ý kiến của phụ trách chi hoặc TPT, các thành viên đều phải có ý kiến tham gia. - Họp giao ban cấp liên đội: Nội dung để nắm tình hình chỉ đạo thi đua chung của liên đội, chi đội có ý chỉ đạo và giải quyết của BCH liên đội đối với những hoạt động lớn phải có ý kiến của TPT và ban giám hiệu. Ngoài ra có thể có những cuộc hội ý ngắn, tranh thủ vào các giờ ra chơi, giờ nghỉ, cuối buổi học khi có công tác đột xuất hoặc cần hội ý thống nhất một số vấn đề. Tổ chức các cuộc họp ban chỉ huy, hội nghị nhằm giúp chỉ huy Đội rèn luyện năng lực tự quản và người phụ trách có thể hiểu rõ trình độ nhận thức của các em để có điều kiện bồi dưỡng cụ thể hơn. *Bồi dưỡng qua công tác thực tế : - Giao nhiệm vụ đến từng uỷ viên trong BCH liên đội, chi đội, có hướng dẫn cụ thể để các em hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao song vẫn đảm bảo vừa sức, phù hợp với đối tượng. - Tổng phụ trách có thể làm mẫu để các em rút kinh nghiệm từ việc sắp xếp lên kế hoạch, đến việc tổ chức thực hiện ở liên đội mình hoặc liên đội khác. Khi có hoạt động mới, có thể mời ban chỉ huy được tham gia. 17 - Kiểm tra kĩ năng, thao tác của BCH về cách điều hành, hướng dẫn tổ chức hoạt động bằng cách giao nội dung hoạt động cho các ban chỉ huy. Bồi dưỡng qua công tác thực tế đòi hỏi tổng phụ trách phải giúp các em biết vận dụng kiến thức đã được hướng dẫn vào thực tiễn của đơn vị. Do vậy cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa tổng phụ trách với phụ trách các chi đội, cần có sự kết hợp giữa công tác bồi dưỡng của phụ trách với tự bồi dưỡng của BCH. IV/ Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm Từ việc tổ chức bồi dưỡng BCH Đội nhiều năm qua BPT Đội đã rút được kinh nghiệm. Đến nay chất lượng của đội ngũ BCH ngày càng được nâng cao, phát huy những hiệu quả tích cực. Các em trong BCHLĐ, CĐ đã có sự chủ động sáng tạo trong quá trình làm việc từ khâu xây dựng chương trình, kế hoạch đến tổ chức thực hiện. Phát huy cao tính tự quản của chi đội cũng như liên đội về mọi mặt. (số liệu minh họa ở bảng 1phần phụ lục- trang 24.) Trong quá trình hoạt động đã có sự phối hợp nhịp nhàng với các bộ ban nhà trường như: bộ phận chuyên môn, giáo viên bộ môn và nhất là giáo viên chủ nhiệm, giáo viên phụ trách Đội. Từ đó đã làm cho giáo viên chú ý đến các hoạt động Đội, càng tích cực tham gia hỗ trợ tốt cho hoạt động của Đội. Các em là BCH Đội, trưởng các đội nhóm qua nhiều năm hoạt động, được dự nhiều lớp bồi dưỡng đã trưởng thành nhanh chóng, trở thành những chỉ huy Đội giỏi, cán bộ lớp có năng lực, từng bước khẳng định vị trí của mình trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Nhiều em chỉ huy Đội trưởng thành từ mái trường này, từ liên đội này đã trở thành những người thành đạt trong xã hội. Từ công tác bồi dưỡng BCH nhiều năm qua, cuối năm học trong hội thi Chỉ huy đội giỏi, số em trong BCH trên 95% đều được công nhận là chỉ huy đội giỏi. Kết quả năm sau cao hơn năm trước. (số liệu minh họa ở bảng 2- phần phụ lụctrang 24,25) Nhiều năm học qua, liên đội luôn đạt những thành tích cao đứng đầu trong các hội thi chỉ huy đội giỏi cấp huyện tỉnh (mỗi lần tổ chức đều có tham gia 18 và đạt giải cao). Ba lần tham gia hội thi chỉ huy đội giỏi cấp huyện, tỉnh đều đạt giải cao, có 2 em đạt chỉ huy Đội giỏi khu vực, hai lần tham gia hội thi “Vẽ đẹp đội viên” cấp huyện, tỉnh đều đạt 2 giải 1 của hội thi (số liệu minh họa ở bảng 2- phần phụ lục- trang 24,25). Đặc biệt liên đội đã có 2 em chỉ huy Đội xuất sắc tiêu biểu của tỉnh: 1 em là chỉ huy Đội xuất sắc được chọn trong đoàn đại biểu thiếu nhi tham quan Hà Nội năm học 2001 – 2002, một em là chiến sĩ nhỏ Điện Biên được chọn đi dự Liên hoan Chiến sĩ nhỏ Điện Biên toàn quốc lần III năm học 2003 – 2004 tại Hà Nội. Vinh dự hơn nữa liên đội đã có 4 em là chỉ huy Đội xuất sắc của tỉnh được nhận Giải thưởng Kim Đồng- một giải thưởng cao quí do trung ương Đoàn trao tặng cho các chỉ huy Đội đặc biệt xuất sắc nhất của toàn quốc trong đó có một em trong năm học 2010-2011 là cá nhân duy nhất của tỉnh được trao tặng (số liệu minh họa ở bảng 2- phần phụ lục- trang 24,25) Trong quá trình điều hành mọi hoạt động của Liện đội, BCH luôn là yếu tố quyết định chất lượng hoạt động. Việc bồi dưỡng BCH Đội đã góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của BCH. Từ đó góp phần xây dựng hoạt động của Đội ngày càng phong phú hơn, tỷ lệ % đạt chi đội mạnh tăng dần theo các năm góp phần xây dựng liên đội vững mạnh 20 năm liền ở cấp huyện, 17 năm cấp tỉnh và liên đội đã vinh dự được nhận bằng khen của Trung ương Đoàn với thành tích xuất sắc trong Công tác Đội và phong trào thiếu nhi. (số liệu minh họa ở bảng 3- phần phụ lụctrang 25). Điều quan trọng là BCH Đội đã thực sự làm hài lòng Ban giám hiệu, các em đã thực sự là lực lượng nòng cốt trong các phong trào được nhà trường tin tưởng, giao phó trách nhiệm, đã góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của nhà trường về mọi mặt, xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” để cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học. 19 PHẦN KẾT LUẬN I/ Những bài học kinh nghiệm: Bồi dưỡng ban chỉ huy Đội là nhiệm vụ quan trọng. Song người phụ trách cần biết bồi dưỡng những gì, như thế nào để BCH Đội tập hợp được sức mạnh tập thể chỉ đạo tổ chức chi đội, liên đội thực hiện tốt các phong trào? Do vậy, mỗi người giáo viên TPT Đội luôn phải ý thức một cách nghiêm túc cho việc bồi dưỡng, cần phải là tấm gương để các em học tập về tư tưởng và tác phong, lời nói luôn đi đôi với việc làm, không nên có thái độ phó thác hết công việc cho BCH mà phải luôn cùng BCH giám sát, đánh giá thi đua sau mỗi hoạt động. Có sự khen chê kịp thời, phải đảm bảo sự công bằng, không thiên vị, phải nghiêm túc ,dứt khoát trong công việc. Qua việc bồi dưỡng BCH liên đội, chi đội về việc xây dựng kế hoạch hoạt động Đội cho thấy để hoạt động có hiệu quả thì phải biết lựa chọn các hình thức hoạt động phong phú hấp dẫn, phù hợp với điều kiện và tình hình của liên đội. Đặc biệt BCH phải biết phối hợp các đội viên nòng cốt cùng xây dựng kế hoạch hoạt động và tổ chức hoạt động , phải biết phối hợp giữa các thành viên trong BCH một cách khoa học, nhịp nhàng tránh chỉ tập trung vào một thành viên, tránh chồng chéo, đặc biệt quan trọng là vai trò điều hành của liên đội trưởng, chi đội trưởng. Ban phụ trách Đội cần phải thay đổi hình thức bồi dưỡng để tránh sự nhàm chán trong các buổi bồi dưỡng BCH. Có thể tổ chức các buổi sinh hoạt để nắm chuyên sâu các hoạt động Đội. Nâng cao hiểu biết nhận thức mới để tuyên truyền phát động đến các đội viên. Cần có chương trình giao lưu để các em được học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, được sinh hoạt các hoạt động vui chơi, được sống đúng với tâm lí lứa tuổi. Ban phụ trách phải lên kế hoạch, thảo chương trình bằng nhiều hình thức để các buổi sinh hoạt phong phú, thực sự lôi cuốn các em. Cần tổ chức các cuộc thi như: Hội thi chỉ huy đội giỏi- Phụ trách sao giỏi, thi Đội nhóm tài năng, hội thi Nghi thức Đội, hội thi Thắm sắc khăn hồng, thi Vẻ đẹp đội viên… Bằng nhiều hình thức để đánh giá khả năng của BCH cũng như kết quả 20