Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
®Æt vÊn ®Ò
Tríc nh÷ng yªu cÇu trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt níc §¶ng ta kh«ng
ngõng ch¨m lo, gi¸o dôc cho thÕ hÖ trÎ mét c¸ch toµn diÖn. ViÖc ph¸t triÓn
gi¸o dôc thÓ chÊt trong trêng häc vµ c«ng t¸c thÓ dôc thÓ thao lµ mét tÊt yÕu
kh¸ch quan cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña ®Êt n íc. Tõ
khi giµnh ®îc ®éc lËp n¨m 1945 vµ thèng nhÊt ®Êt níc n¨m 1975, thÓ dôc
thÓ thao ®· lµ mét bé phËn h÷u c¬ cña nÒn v¨n ho¸ x· héi vµ mang ®Çy tÝnh
lÞch sö, tÝnh giai cÊp vµ b¶n s¾c d©n téc.
§îc sù quan t©m chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ níc, tæng côc thÓ dôc thÓ
thao nay lµ Uû ban thÓ dôc thÓ thao ®· cã môc tiªu lµ x©y dùng mét nÒn thÓ
thao quÇn chóng ph¸t triÓn s©u réng, u tiªn ph¸t triÓn mét sè m«n thÓ thao
mòi nhän, tham gia tÝch cùc vµo c¸c §¹i héi thÓ dôc thÓ thao trong khu vùc
vµ trªn thÕ giíi.
ViÖc ®Èy m¹nh vµ ph¸t triÓn phong trµo thÓ dôc thÓ thao trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y ®· lµm t¨ng vÒ sè lîng vµ chÊt lîng ngêi tham gia tËp luyÖn
thÓ dôc thÓ thao. TËp luyÖn thÓ thao lµ ph¬ng tiÖn quan träng ®Ó rÌn luyÖn
søc khoÎ, tËp luyÖn thÓ thao kh«ng nh÷ng n©ng cao søc khoÎ, kh¶ n¨ng vËn
®éng sù nhanh nhÑn, khÐo lÐo mµ thÓ dôc thÓ thao cßn lµ ph¬ng tiÖn vui
ch¬i gi¶i trÝ gi¸o dôc phÈm chÊt ®¹o ®øc tÝnh kû luËt ý chÝ kiªn tr×, t duy
s¸ng t¹o, bªn c¹nh ®ã thÓ dôc thÓ thao cßn gãp phÇn vµo viÖc më réng giao
lu quèc tÕ, th¾t chÆt t×nh h÷u nghÞ ®oµn kÕt vµ häc hái lÉn nhau gi÷a c¸c
quèc gia, c¸c d©n téc trªn thÕ giíi.
Còng nh c¸c m«n thÓ thao kh¸c, cÇu l«ng lµ mét m«n thÓ thao ®îc ph¸t
triÓn m¹nh mÏ trªn thÕ giíi nhÊt lµ ë c¸c níc khu vùc Ch©u ¢u, Ch©u ¸, vµ
nh÷ng cêng quèc cÇu l«ng nh: Indonexia,, Malayxia, Trung Quèc, Thuþ
§iÓn, §an M¹ch…. CÇu l«ng lµ mét trong nh÷ng m«n thÓ thao ®îc tæ chøc
trong níc vµ trong khu vùc. Víi tÝnh chÊt ®èi kh¸ng gi¸n tiÕp, sù hÊp dÉn
s«i ®éng trong thi ®Êu, sù linh ho¹t trong bíc di chuyÓn vµ sù xö lý ®a d¹ng
®êng cÇu trong qu¸ tr×nh thi ®Êu, thªm n÷a lµ tÝnh chÊt ®¬n gi¶n trong dông
cô tËp luyÖn ®· l«i cuèn ®îc nhiÒu ngêi tham gia. MÆt kh¸c tËp luyÖn cÇu
l«ng cã t¸c dông lín trong viÖc t¨ng cêng søc khoÎ, t¨ng tuÇn hoµn h« hÊp,
trao ®æi chÊt… Chèng vµ h¹n chÕ ®îc bÖnh cao huyÕt ¸p ®èi víi ngêi cao
tuæi, lµm gi¶m mÖt mái sau nh÷ng giê lµm viÖc c¨ng th¼ng…. ChÝnh v× vËy
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
1
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
mµ m«n cÇu l«ng phï hîp víi mäi ngêi, mäi løa tuæi, giíi tÝnh, ®îc tËp
luyÖn mäi n¬i, mäi lóc.
§Ó phong trµo thÓ dôc thÓ thao quÇn chóng nãi chung vµ phong trµo
tËp luyÖn thi ®Êu cÇu l«ng nãi riªng ®¹t thµnh tÝch cao th× mét trong nh÷ng
®ßi hái quan träng ®èi víi thÓ thao ViÖt Nam nãi chung vµ m«n cÇu l«ng
nãi riªng lµ ph¶i cã mét ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn, huÊn luyÖn viªn thÓ thao
cã tr×nh ®é cao vÒ c«ng t¸c qu¶n lý còng nh chuyªn m«n.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay bÊt cø mét m«n thÓ thao nµo còng ®a kü thuËt
tÊn c«ng lªn hµng ®Çu so víi c¸c kü thuËt kh¸c. Víi mét kü thuËt s¾c bÐn,
m¹nh mÏ, cã hiÖu qu¶ th× ta lu«n cã thÓ giµnh hiÖu qu¶ cao trong huÊn
luyÖn vµ c¸c m«n thÓ thao nãi chung vµ m«n cÇu l«ng nãi riªng ® îc ®Æt lªn
vÞ trÝ hµng ®Çu.
CÇu l«ng cã rÊt nhiÒu kü thuËt tÊn c«ng, nhng ®Ëp cÇu lµ mét kü thuËt
tÊn c«ng c¬ b¶n, ®îc sö dông nhiÒu trong tËp luyÖn vµ thi ®Êu. Nã quyÕt
®Þnh ®Õn viÖc døt ®iÓm mét ®ît tÊn c«ng b»ng c¸ch ¨n ®iÓm trùc tiÕp. Tuy
nhiªn ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ kü thuËt nµy ®ßi hái ngêi tËp ph¶i cã qu¸ tr×nh
tËp luyÖn l©u dµi, s¸ng t¹o vµ c«ng phu.
Qua qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y m«n cÇu l«ng t¹i trêng THPT Trung häc phæ
th«ng Trng V¬ng t«i thÊy m«n cÇu l«ng lµ mét m«n thÓ thao cã thµnh tÝch
cao t¹i c¸c gi¶i héi khoÎ phï ®æng , mang nhiÒu gi¶i cao vÒ cho trêng. Xong
qua c«ng t¸c gi¶ng d¹y cña trêng THPT Trng V¬ng t«i nhËn thÊy r»ng khi
®Ëp cÇu tõ bíc di chuyÓn t¹o ®µ, bËt nh¶y cßn nhiÒu h¹n chÕ nh: Kh«ng
xoay lËt ®îc vai, bËt nh¶y sai ch©n, ®Ëp cÇu xong kh«ng trë vÒ t thÕ ®¸nh
cÇu c¬ b¶n dÉn ®Õn viÖc di chuyÓn ®¸nh nh÷ng qu¶ cÇu tiÕp theo cßn nhiÒu
h¹n chÕ, sai sãt.
§Ó n©ng cao kh¶ n¨ng tÊn c«ng trong thi ®Êu cÇu l«ng cho häc sinh
THPT Trng V¬ng th× viÖc nghiªn cøu x©y dùng mét sè bµi tËp lµ cÇn thiÕt
phï hîp víi ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña trêng.
N©ng cao thµnh tÝch häc tËp thi ®Êu cña häc sinh m«n cÇu l«ng lµ mét
lÜnh vùc réng lín vµ cÇn nhiÒu t¸c gi¶ tham gia nghiªn cøu khoa häc.
Song víi nh÷ng kiÕn thøc chuyªn ngµnh ®· thu ®îc trong nh÷ng n¨m
häc t¹i trêng §¹i häc S ph¹m ThÓ dôc thÓ thao Tõ S¬n vµ sù chØ ®¹o b¹n bÌ
®ång nghiÖp t«i ®· chän nghiªn cøu ®Ò tµi:
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
2
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
“Nghiªn cøu lùa chän mét sè bµi tËp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kü
thuËt ®Ëp cÇu tÊn c«ng thuËn tay cho häc sinh vµ ®éi tuyÓn cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ng – V¨n L©m -H ng Yªn”.
Môc ®Ých:
X©y dùng vµ lùa chän mét sè bµi tËp bæ trî nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng
cao hiÖu qu¶ kü thuËt ®Ëp cÇu trong tËp luyÖn vµ thi ®Êu cho häc sinh vµ ®éi
tuyÓn cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ng –V¨n L©m –Hng Yªn.
Môc tiªu nghiªn cøu:
Dùa vµo kiÕn thøc thùc tÕ cña kü thuËt cÇu l«ng th× kü thuËt ®Ëp cÇu lµ
mét vÊn ®Ò réng lín. Xong tr×nh ®é cßn h¹n chÕ ®iÒu kiÖn nghiªn cøu øng
dông ph¬ng tiÖn nghiªn cøu cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, thêi gian nghiªn cøu
cßn Ýt. VËy t«i ®a ra 2 môc tiªu ®Ó gi¶i quyÕt ®Ò tµi nh sau:
Môc tiªu 1: Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn tõ ®ã lùa chän mét
sè bµi tËp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kü thuËt ®Ëp cÇu tÊn c«ng thuËn tay cho
vËn ®éng viªn ®éi tuyÓn nam cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ng.
Môc tiªu 2: Thùc nghiÖm vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c¸c bµi tËp ®ã.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
3
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
Ch¬ng 1
Tæng quan c¸c vÊn ®Ò nghiªn cøu
1.1. §Æc ®iÓm t©m sinh lý løa tuæi 16 – 18:
1.1.1 §Æc ®iÓm t©m lý häc thÓ dôc thÓ thao:
Qu¸ tr×nh tËp luyÖn vµ thi ®Êu thÓ thao ngêi tËp sÏ lu«n xuÊt hiÖn c¸c
tr¹ng th¸i t©m lý. Do ®Æc ®iÓm t©m lý cña ngêi tËp thêng biÓu hiÖn ë tÝnh
linh ®éng, linh ho¹t cña hÖ thÇn kinh trung ¬ng cao, kh¶ n¨ng n¾m b¾t c¶m
gi¸c c¸c ho¹t ®éng vËn ®éng. Do vËy hä cã kh¶ n¨ng tiÕp thu nh÷ng ®éng
t¸c kü thuËt rÊt nhanh chãng, hä rÊt s¸ng t¹o n¨ng häc tËp, nhng do thiÕu
tÝnh kiªn tr× bÒn bØ khi ph¶i kh¾c phôc khã kh¨n, mÖt mái trong qu¸ tr×nh
tËp luyÖn nªn dÔ n¶y sinh c¸c t©m tr¹ng ch¸n n¶n, kh«ng cã høng thó ®Ó
thùc hiÖn c¸c bµi tËp nh: c¸c bµi tËp cã kü thuËt ®éng t¸c phèi hîp víi nhau
phøc t¹p hoÆc nh÷ng bµi tËp thÓ lùc víi khèi lîng vËn ®éng lín, thêi gian
thùc hiÖn c¸c ®éng t¸c kü thuËt cÇn ph¶i ®îc chó ý nhiÒu vÒ thêi gian, lîng
vËn ®éng, h×nh thøc vµ ph¬ng ph¸p tËp luyÖn cÇn ph¶i ®îc s¾p xÕp hîp lý.
C¸c bµi tËp nµy ph¶i mang tÝnh ®a d¹ng, phong phó vµ hÊp dÉn nh»m g©y ®îc tr¹ng th¸i hng phÊn tho¶i m¸i trong nh÷ng giê tËp luyÖn ®Ó hä cã thÓ
hoµn thiÖn bµi tËp.
1.1.2 §Æc ®iÓm gi¶i phÉu t©m lý:
ë løa tuæi nµy næi bËt vÒ c¬ së sinh lý, giíi tÝnh ®· ®îc hoµn thiÖn ®ã
lµ sù biÕn ®æi phøc t¹p cña viÖc ph¸t triÓn c¬ thÓ tõ hÖ tuÇn hoµn, hÖ h« hÊp,
hÖ x¬ng, hÖ c¬ vµ hÖ thÇn kinh.
HÖ x¬ng: Ngêi tËp ë løa tuæi nµy x¬ng ®· trëng thµnh c¶ vÒ chiÒu dµi
vµ dµy, ph¸t triÓn ë c¸c x¬ng cã kh¶ n¨ng vËn ®éng nhá, ®µn tÝnh cña x¬ng
gi¶m, ®é dµi do hµm lîng Magiª, Photpho, can xi trong x¬ng t¨ng.
HÖ thÇn kinh: Sù ph¸t triÓn cña hÖ thÇn kinh ®· ®i tíi hoµn thiÖn,
ho¹t ®éng ph©n tÝch cña n·o t¨ng lªn, t duy trõu tîng ®· hoµn thµnh tèt.
Møc ®é tiÕp thu kü thuËt ®éng t¸c kü n¨ng, kü x¶o ®¹t tíi møc ®é cao, rÊt
lîi cho viÖc h×nh thµnh c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn. Tuy nhiªn ë løa tuæi nµy
vÉn thêng cã nh÷ng biÓu hiÖn nh dÔ ch¸n n¶n. Khi thùc hiÖn mét ®éng t¸c
lÆp l¹i nhiÒu lÇn, ®¸nh gi¸ cha ®óng m×nh. V× vËy ®a ra c¸c bµi tËp cÇn ph©n
tÝch kü thuËt, lu«n ®éng viªn nh¾c nhë kÞp thêi ®Ó khÝch lÖ qu¸ tr×nh häc tËp
tèt h¬n.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
4
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
HÖ tuÇn hoµn: HÖ tuÇn hoµn cña ngêi tËp ph¸t triÓn hoµn thiÖn. NhÞp
tim cña ngêi tËp ®· t¬ng ®èi æn ®Þnh (70 lÇn/nhÞp). HuyÕt ¸p tèi ®a cña ngêi
tËp ®¹t tíi 120mmHg, huyÕt ¸p tèi thiÓu ®¹t 90mmHg. Chøng tá sù co bãp
vµ sù lu th«ng m¸u kh¸ m¹nh mÏ.
HÖ h« hÊp: Sù ph¸t triÓn c¸c c¬ quan h« hÊp m¹nh, c¬ quan sên ph¸t
triÓn nhanh vµ tÇn sè h¬i thë ®· dÇn æn ®Þnh vµ ®é s©u h« hÊp cao.
HÖ c¬: ë giai ®o¹n nµy ®· ph¸t triÓn hoµn thiÖn, ®é linh ho¹t cao, khèi
lîng c¬ t¨ng lªn rÊt nhanh, ®µn tÝnh cña c¬ t¨ng, nhng c¬ t¨ng kh«ng ®ång
®Òu, c¸c nhãm c¬ ë thêi kú nµy lín m¹nh. Do ®ã ho¹t ®éng cña c¬ khi thùc
hiÖn, c¸c bµi tËp sÏ tèt h¬n.
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm sinh lý cña løa tuæi, vËn dông c¸c quy luËt t©m
sinh lý ®Ó tæ chøc gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn sÏ thu ®îc kÕt qu¶ cao. Còng nh
c¸c m«n thÓ thao kh¸c, gi¸o dôc c¸c nh©n tè thÓ lùc cho vËn ®éng viªn cÇu
l«ng lµ mét vÊn ®Ò cÇn thiÕt. Song c¸c tè chÊt thÓ lùc ®Ó gi¸o dôc cho häc
sinh tríc hÕt ph¶i dùa vµo c¸c nguyªn t¾c gi¸o dôc ®Ó c¬ thÓ ph¸t triÓn toµn
diÖn. Sù ph¸t triÓn kh«ng c©n b»ng sÏ ¶nh hëng kh«ng chØ ®Õn thµnh tÝch
cña ngêi tËp mµ cßn ¶nh hëng ®Õn cuéc sèng sau nµy. §Æc ®iÓm m«n cÇu
l«ng lµ møc ®é hoµn thiÖn kü thuËt ®Òu dùa trªn møc ®é hoµn thiÖn cña c¸c
ho¹t ®éng tay, c¸c bé phËn kh¸c nh ch©n, th©n m×nh nh»m phèi hîp hç trî
®Ó thùc hiÖn c¸c ®éng t¸c kü thuËt.
1.2. C¬ së ph¬ng ph¸p ®Ó lùa chän c¸c bµi tËp:
Trong bÊt kú m«n thÓ thao mang tÝnh ®èi kh¸ng nµo, còng ®Òu cã hai
m¶ng hÖ thèng kü thuËt c¬ b¶n lµ hÖ thèng kü thuËt tÊn c«ng vµ hÖ thèng kü
thuËt phßng thñ. Ph¬ng ch©m tÊn c«ng lu«n ®îc c¸c huÊn luyÖn viªn vµ c¸c
vËn ®éng viªn ®Æc biÖt coi träng trong c¸c trËn ®Êu. MÆc dï vËy hÖ thèng
kü thuËt phßng thñ kh«ng v× thÕ mµ coi nhÑ trong qu¸ tr×nh huÊn luyÖn kü
thuËt thÓ thao. Mét trong nh÷ng yªu cÇu trong qu¸ tr×nh huÊn luyÖn kü thuËt
tÊn c«ng ë c¸c m«n thÓ thao ®èi kh¸ng vµ c¸c m«n bãng lµ n©ng cao søc
nhanh ph¶n øng vËn ®éng. Víi m«n cÇu l«ng trong qu¸ tr×nh tËp luyÖn n©ng
cao kü thuËt ®Ëp cÇu th× viÖc rÌn luyÖn søc nhanh ph¶n øng vËn ®éng phøc
t¹p cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh. Tuy nhiªn, ®Ó n©ng cao ®îc kü thuËt nµy trong
thi ®Êu cÇn ph¸t triÓn toµn diÖn c¸c tè chÊt thÓ lùc, t©m lý, kü thuËt, chiÕn
thuËt kh¸c.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
5
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
1.2.1Gi¶ng d¹y vµ huÊn luyÖn kü thuËt:
§Ønh cao cña c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ huÊn luyÖn kü thuËt cho häc sinh
vµ ®éi tuyÓn cÇu l«ng lµ gióp cho hä thùc hiÖn c¸c hµnh vi kü thuËt ®éng t¸c
ë møc ®é tù ®éng ho¸. §éng t¸c trë thµnh kü s¶o, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶
cña c¸c kü thuËt tÊn c«ng vµ phßng thñ, n©ng cao kh¶ n¨ng phèi hîp ho¹t
®éng cña c¸c c¬ quan, ®¶m b¶o duy tr× tr¹ng th¸i kü thuËt æn ®Þnh trong qu¸
tr×nh thi ®Êu. Mét yªu cÇu ®èi víi c«ng t¸c huÊn luyÖn kü thuËt lµ cÇn ¸p
dông nhiÒu biÕn d¹ng cña kü thuËt ®Ó lµm sao cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®éng
t¸c ®¸nh cÇu lµm cho ®èi ph¬ng khã ph¸n ®o¸n ®îc ý ®å bªn m×nh.
Ngoµi viÖc huÊn luyÖn kü thuËt cÇn chó ý ®Õn ®Æc ®iÓm c¸ nh©n cña
tõng vËn ®éng viªn ®Ó x©y dùng “kü thuËt c¸ nh©n” cho phï hîp gióp hä cã
thÓ ph¸t huy ®îc hÕt kh¶ n¨ng cña b¶n th©n m×nh ®Ó ®¹t thµnh tÝch thÓ thao
cao nhÊt.
Tè chÊt con ngêi thêng biÓu hiÖn ë ho¹t ®éng thÓ dôc thÓ thao lµ søc
nhanh, søc m¹nh, søc bÒn, mÒm dÎo, khÐo lÐo. Mµ b¶n chÊt cña nã lµ n¨ng
lùc thùc hiÖn kü thuËt ®éng t¸c cã ®é chÝnh x¸c cao cña con ngêi. Do ®ã
trong huÊn luyÖn cÇn tËp trung ®Õn ph¸t triÓn c¸c kü thuËt chuyªn m«n cÇu
l«ng ®Ó lµm c¬ së cho viÖc tiÕp thu vµ vËn dông kü thuËt, chiÕn thuËt vµo
thi ®Êu ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt. Nãi c¸ch kh¸c viÖc tËp luyÖn thÓ lùc chung vµ
thÓ lùc chuyªn m«n v÷ng ch¾c lµ khëi ®Çu vµ lµ nÒn t¶ng ®Ó thùc hiÖn c¸c
kü thuËt tÊn c«ng ph¸t huy ®îc søc m¹nh tèc ®é ®éng t¸c ®¸nh cÇu cao
nhÊt.
1.2.2 C¸c yÕu tè c¬ b¶n trong ®¸nh cÇu:
Trong cÇu l«ng hÖ thèng kü thuËt c¬ b¶n rÊt ®a d¹ng bao gåm c¸c
nhãm kü thuËt chÝnh: di chuyÓn, phßng thñ, ph¸t cÇu, tÊn c«ng. §Æc biÖt lµ
nhãm kü thuËt tÊn c«ng. Trong ®ã quan träng nhÊt lµ kü thuËt ®Ëp cÇu. §iÒu
nµy ®îc chøng minh trong c¸c cuéc thi lín. T¸c dông cña kü thuËt nµy cho
phÐp vËn ®éng viªn ph¸t huy toµn diÖn sù phèi hîp cña c¸c bé phËn c¬ thÓ,
tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn kü thuËt ®Ëp cÇu, ®ång thêi cßn cho phÐp
vËn ®éng viªn kÕt hîp víi 3 yÕu tè ®Æt c¬ së lý luËn cho viÖc x©y dùng vµ
lùa chän c¸c bµi tËp n©ng cao hiÖu qu¶ ®Ëp cÇu.
YÕu tè søc m¹nh: cã thÓ kh¼ng ®Þnh yÕu tè søc m¹nh lµ yÕu tè c¬
b¶n quan träng. ViÖc sö dông søc m¹nh tèt cã thÓ ¨n ®iÓm trùc tiÕp hoÆc
t¹o c¬ héi ¨n ®iÓm cho nh÷ng qu¶ tiÕp theo. §Ëp cÇu ®îc biÓu hiÖn trong
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
6
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
phèi hîp di chuyÓn t¹o nguån lùc nh bËt nh¶y, thùc hiÖn kü thuËt, song
thùc hiÖn mét ®êng cÇu víi søc m¹nh cã nghÜa lµ thùc hiÖn ®êng cÇu cã
hiÖu qu¶.
Mét yªu cÇu quan träng trong khi sö dông søc m¹nh trong c¸c ®éng t¸c
kü thuËt cÇu l«ng lµ cÇn ®îc ph¸t huy víi tèc ®é tèi ®a ®Ó t×nh huèng bÊt
ngê, bÞ ®éng trong qu¸ tr×nh thi ®Êu. §ång thêi ph¶i duy tr× ®îc søc m¹nh
®ã trong suèt thêi gian dµi cña qu¸ tr×nh thi ®Êu ph¶i chØ trong tõng trËn ®Êu
mµ trong suèt thêi gian diÔn biÕn cña mét gi¶i.
Søc m¹nh tèc ®é: lµ mét tè chÊt cÇn thiÕt mµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc khi
sö dông kü thuËt ®Ëp cÇu. V× søc m¹nh tèc ®é lµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®éng
t¸c víi tèc ®é nhanh vµ sù co c¬ tèi ®a. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña kü thuËt
®Ëp cÇu trong ®¸nh ®¬n th× søc m¹nh tèc ®é lµ v« cïng quan träng vµ kh«ng
thÓ kh«ng ph¸t triÓn tè chÊt nµy ®îc.
Muèn cã tèc ®é ngoµi viÖc häc tËp kü thuËt th× ngêi tËp luyÖn ph¶i tr¶i
qua qu¸ tr×nh tËp luyÖn l©u dµi. Khi sö dông kü thuËt cÇn ph¶i phèi hîp ® îc
toµn th©n cïng víi ®éng t¸c l¨ng vµ gÊp cæ tay nhanh. Tuy nhiªn ®Ó hoµn
thiÖn søc m¹nh tèc ®é kh«ng nh÷ng tËp luyÖn víi cÇu mµ ph¶i tËp thªm
®éng t¸c bæ trî bªn ngoµi.
YÕu tè ®iÓm r¬i: lµ ®iÓm cÇu r¬i trªn toµn bé s©n, sö dông yÕu tè
®iÓm r¬i tèt còng cã thÓ th¾ng trùc tiÕp hoÆc t¹o c¬ héi th¾ng ®iÓm. Sö
dông yÕu tè ®iÓm r¬i vµo thi ®Êu còng cã ý nghÜa ®ßi hái ngêi tËp møc ®é
hoµn thiÖn kü thuËt ë møc tù ®éng ho¸. ChØ cã nh vËy míi thùc hiÖn ®îc
c¸c ®êng cÇu biÕn ho¸, nh c¸c ®êng cÇu dµi, ng¾n, th¼ng chÐo… trªn toµn
s©n. §Æc biÖt lµ 2 gãc cuèi s©n vµ hai gãc gÇn líi, c¸c ®êng cÇu nhanh,
m¹nh däc biªn. Nh vËy ®Ó x©y dùng c¸c bµi tËp n©ng cao kü thuËt ®Ëp
cÇu cÇn ph¶i x©y dùng ph¸t triÓn yÕu tè søc m¹nh vµ hoµn thiÖn kü thuËt
®Ó thùc hiÖn tèt kü thuËt kÕt hîp víi yÕu tè ®iÓm r¬i.
1.2.3 Néi dunggi¶nh d¹y, huÊn luyÖn thÓ thao:
Gi¶ng d¹y,huÊn luyÖn thÓ thao cã quan hÖ trùc tiÕp ®Õn viÖc x¸c lËp
c¸c thµnh tÝch thÓ thao. Bëi vËy môc ®Ých cña gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn thÓ
thao lµ:
Thø nhÊt: Ph¸t triÓn c¸c n¨ng lùc thÓ chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi tËp
luyÖn ®Ó ®¹t ®îc thµnh tÝch thÓ thao cÇn thiÕt.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
7
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
Thø hai: Lµ sö dông ho¹t ®éng thÓ thao nh mét nh©n tè ®Ó ph¸t triÓn
hµi hoµ nh©n c¸ch vµ gi¸o dôc tr¸ch nhiÖm ®èi víi x· héi. ChØ nh vËy thÓ
thao míi gi÷ ®îc gi¸ trÞ x· héi vµ s ph¹m cña m×nh, víi môc ®Ých nh vËy
gi¶ng d¹y,huÊn luyÖn thÓ thao ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô chung lµ ®µo
t¹o t©m lý, kü thuËt – chiÕn thuËt vµ thÓ lùc cho vËn ®éng viªn.
§Ó ®¹t ®îc thµnh tÝch thÓ thao cao th× ngoµi nh÷ng yÕu tè liªn quan nh
con ngêi, ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt, huÊn luyÖn viªn th× gi¶ng d¹y,
huÊn luyÖn thÓ thao lµ ®¶m b¶o tÝnh toµn diÖn.
1.2.4. HuÊn luyÖn kü thuËt – chiÕn thuËt thÓ thao:
Gi¶ng d¹y,huÊn luyÖn kü thuËt bao gåm gi¶ng d¹y,huÊn luyÖn chung
vµ gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn chuyªn m«n. Gi÷a gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn kü thuËt
chung vµ gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn chuyªn m«n còng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ
mµ néi dung chñ yÕu lµ vËn dông sù chuyÓn tèt gi÷a nh÷ng tri thøc, kü
n¨ng, kü thuËt, kü x¶o vËn ®éng. ViÖc h×nh thµnh vèn tri thøc phong phó vµ
kü n¨ng – kü thuËt vËn ®éng chung sÏ cã t¸c dông thóc ®Èy sù tiÕp thu vµ
hoµn thiÖn kü thuËt ë m«n thÓ thao lùa chän, huÊn luyÖn kü thuËt chuyªn
m«n lu«n lµ ®Þnh híng cho viÖc huÊn luyÖn kü thuËt chung vµ ®ßi hái sù
ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn tr×nh ®é ®iªu luyÖn thÓ thao mµ yªu cÇu cña gi¶ng
d¹y, huÊn luyÖn kü thuËt chung còng ph¶i n©ng lªn mét bíc t¬ng øng.
HuÊn luyÖn chiÕn thuËt thÓ thao lµ nghÖ thuËt tranh tµi trong thi ®Êu
thÓ thao. HuÊn luyÖn chiÕn thuËt bao gåm 2 c«ng viÖc liªn quan tíi nhau ®ã
lµ lËp kÕ ho¹ch thi ®Êu hîp lý cã tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng cña vËn ®éng viªn, ®Æc
®iÓm cña ®èi ph¬ng vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña cuéc thi. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®ã
b»ng nh÷ng c¸ch thøc ®ua tranh cô thÓ ®Ó cã thÓ ph¸t huy ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng
cña tõng vËn ®éng viªn hoÆc toµn ®éi ®Ó giµnh th¾ng lîi.
1.2.5 HuÊn luyÖn thÓ lùc:
Lµ c¬ së ®Ó huÊn luyÖn thÓ lùc cho vËn ®éng viªn ph¶i phï hîp víi
quy luËt chung cña gi¸o dôc c¸c n¨ng lùc thÓ chÊt nh÷ng n¨ng lùc chung vµ
chuyªn m«n.
Gi¶ng d¹y,huÊn luyÖn thÓ lùc chung lµ qu¸ tr×nh gi¸o dôc thÓ chÊt toµn
diÖn nh÷ng n¨ng lùc thÓ chÊt cña häc sinh ®îc sö dông nhiÒu bµi tËp kh¸c
nhau ®Ó n©ng cao chøc phËn cña c¬ thÓ, lµm phong phó vèn kü n¨ng, kü x¶o
cho vËn ®éng viªn. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm chuyªn m«n ho¸ cña tõng m«n
thÓ thao mµ huÊn luyÖn thÓ lùc cho tõng m«n còng kh¸c nhau.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
8
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
Gi¶ng d¹y,huÊn luyÖn thÓ chÊt chung vµ chuyªn m«n cã mèi quan hÖ
biÖn chøng víi nhau, mèi quan hÖ nµy thay ®æi theo tõng n¨m còng nh mçi
thêi kú cña mçi chu kú lín.
1.2.6 HuÊn luyÖn t©m lý chuyªn m«n vµ trÝ thøc chohäc sinh vµ ®éi tuyÓn :
§Ó ®¹t thµnh tÝch trong tËp luyÖn vµ thi ®Êu tríc hÕt ph¶i gi¸o dôc
cho häc sinh ®éng c¬ tËp luyÖn ®óng ®¾n vµ cao ®Ñp nh mong muèn v¬n
tíi thµnh tÝch thÓ thao ngµy cµng cao ®Ó lµm vinh quang cho tËp thÓ, cho
tæ quèc.
NhiÖm vô quan träng n÷a ®ã lµ gi¸o dôc cho vËn ®éng viªn nh÷ng
chuÈn mùc vÒ ®¹o ®øc thÓ thao, tu©n thñ c¸c luËt lÖ thi ®Êu, tinh thÇn thi
®Êu cao thîng “th¾ng kh«ng kiªu, b¹i kh«ng n¶n” c¸ch xö sù ®óng ®¾n,
th©n t×nh víi huÊn luyÖn viªn, ®ång ®éi vµ ngêi h©m mé. Gi¸o dôc cho häc
sinh tÝnh cÇn cï, chÞu khã kh¨n gian khæ, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong
tËp luyÖn vµ thi ®Êu.
Gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn t©m lý chuyªn m«n ®îc thÓ hiÖn trong viÖc gi¸o
dôc tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o tinh thÇn tù chñ, n¨ng lùc vît qua nh÷ng khã
kh¨n t©m lý trong m«n thÓ thao lùa chän ®iÒu hoµ tr¹ng th¸i tèi u cña m×nh
biÕt ®iÒu chØnh tr¹ng th¸i t©m lý xÊu xuÊt hiÖn trong tËp luyÖn vµ thi ®Êu ®Ó
®¹t ®îc thµnh tÝch thÓ thao cao, ngoµi ra cßn trang bÞ tri thøc cho vËn ®éng
viªn.
1.2.7 TËp luyÖn kü thuËt cÇu l«ng:
Víi tÝnh ®èi kh¸ng cña ho¹t ®éng thi ®Êu, nh÷ng thay ®æi mang tÝnh
chÊt t×nh huèng trong ho¹t ®éng thi ®Êu cña vËn ®éng viªn cÇu l«ng mµ ®ßi
hái vËn ®éng viªn ph¶i cã mét hÖ thèng c¸c kü thuËt, chiÕn thuËt chuÈn x¸c
vµ æn ®Þnh. Muèn cã ®îc hÖ thèng c¸c kü- chiÕn thuËt chuÈn x¸c vµ æn ®Þnh
th× cÇn ph¶i cã qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn tèt, gi¶ng d¹y ,huÊn luyÖn
giái, häc sinh ph¶i tu©n thñ nh÷ng yªu cÇu híng dÉn cña gi¸o viªn vµ cÇn
®¶m b¶o thùc hiÖn tèt c¸c nguyªn t¾c, c¸c yªu cÇu cña buæi tËp.
Nguyªn t¾c tù gi¸c tÝch cùc: lµ yÕu tè chñ yÕu cã ¶nh hëng lín ®Õn kÕt
qu¶ tËp luyÖn. Nguyªn t¾c nµy thÓ hiÖn lßng ham muèn ý trÝ nghÞ lùc, sù
chñ ®éng nghiªn cøu kü thuËt tríc, trong vµ sau khi häc. TÝnh tÝch cùc tù
gi¸c cña mçi c¸ nh©n lµm cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn ®îc thóc ®Èy
gãp phÇn n©ng cao thµnh tÝch thÓ thao.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
9
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
TËp luyÖn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thêng xuyªn cã hÖ thèng. §©y lµ nguyªn
t¾c c¬ b¶n trong tËp luyÖn thÓ dôc thÓ thao nãi chung vµ tËp luyÖn kü thuËt
cÇu l«ng nãi riªng. ViÖc tËp luyÖn ph¶i liªn tôc tõ ngµy nµy sang ngµy kh¸c,
tõ tuÇn nµy sang tuÇn kh¸c… Ph¶i tËp theo tr×nh tù tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p,
tõ nh÷ng ®éng t¸c ®· biÕt ®Õn nh÷ng ®éng t¸c míi ch a biÕt. Trong qu¸ tr×nh
tËp luyÖn cÇn tr¸nh ch¹y theo c¸c ®éng t¸c, bµi tËp míi hÊp dÉn mµ bá qua
nh÷ng ®éng t¸c c¬ b¶n, bëi v× kü thuËt c¬ b¶n tuy ®¬n gi¶n nhng rÊt quan
träng, nã lµ nÒn t¶ng ®Ó tiÕp thu, tËp luyÖn kü thuËt míi, ®óng vµ cã hiÖu
qu¶ cao.
Trong tËp luyÖn cÇn chó träng viÖc cñng cè vµ n©ng cao tËp luyÖn c¸c
bµi tËp kü thuËt. C¸c ®éng t¸c kü thuËt lóc ®Çu tËp cßn bì ngì, ®éng t¸c
thùc hiÖn cã thÓ kh«ng chuÈn x¸c, nhng vÒ sau qua tËp luyÖn sÏ dÇn trë nªn
thuÇn thôc chuÈn x¸c vµ trë thµnh kü x¶o. ViÖc øng dông trong thi ®Êu sÏ
®¹t hiÖu qu¶ cao.
Sù lÆp l¹i mét t¸c ®éng cho thuÇn thôc cã khi nhanh cã khi chËm tuú
thuéc vµo kh¶ n¨ng tõng ngêi vµ ph¬ng ph¸p tËp luyÖn. §iÒu quan träng
ë ®©y lµ häc ph¶i kiªn tr× tËp ®i tËp l¹i nhiÒu lÇn, ®ång thêi n©ng cao dÇn
®é khã cña ®éng t¸c ®Ó cã thÓ h×nh thµnh “c¶m gi¸c cÇu” chÝnh x¸c. ViÖc
lÆp l¹i nµy chÝnh lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng chuyÓn tõ lîng thµnh chÊt.
1.2.8 C¸c quan ®iÓm vÒ huÊn luyÖn tèc ®é nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kü
thuËt ®Ëp cÇu:
§Ëp cÇu: Lµ mét kü thuËt khã khi vËn ®éng viªn thùc hiÖn ®Ëp cÇu cã
hiÖu qu¶ cÇn ph¶i cã nh÷ng tè chÊt kü thuËt, søc m¹nh, søc nhanh, ®é c¶m
gi¸c cÇu. Søc m¹nh ®îc biÓu hiÖn qua sù chÞu ®ùng cña häc sinh trong thi
®Êu, cho nªn viÖc gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn søc m¹nh lµ quan träng hµng ®Çu,
kh«ng cã søc m¹nh th× kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc c¸c kü thuËt kh¸c ®Æc biÖt
lµ kü thuËt ®Ëp cÇu.
YÕu tè kü thuËt: Lµ nh©n tè quan träng nhÊt v× nÕu vËn ®éng viªn
kh«ng cã kü thuËt th× kh«ng thÓ nµo thùc hiÖn ®îc ®Ëp cÇu cã hiÖu qu¶. V×
vËy trong suèt qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ,huÊn luyÖn häc sinh cÇn quan t©m huÊn
luyÖn kü thuËt ®Ëp cÇu.
Søc m¹nh ph¶n øng vËn ®éng: §ã lµ sù ®¸p øng l¹i c¸c tÝn hiÖu xuÊt
hiÖn ®ét ngét b»ng nh÷ng hµnh vi vËn ®éng nhÊt ®Þnh. Nh vËy trong tËp
luyÖn vµ thi ®Êu cÇu l«ng, søc m¹nh ph¶n øng vËn ®éng phøc t¹p cã ý nghÜa
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
10
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
trong thùc tÕ ph¸n ®o¸n cÇu ®Õn vµ ®a ra c¸c ®éng t¸c quyÕt ®Þnh trong thêi
gian ng¾n nhÊt.
§Ó gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn søc nhanh ®éng t¸c, quan ®iÓm cña lý luËn
vµ ph¬ng ph¸p thÓ dôc thÓ thao, sö dông chñ yÕu nh÷ng ph¬ng ph¸p lÆp ®i
lÆp l¹i víi tèc ®é giíi h¹n vµ trong thêi gian ng¾n nhÊt.
Quan ®iÓm chuyªn m«n: Trong cÇu l«ng ngêi ta huÊn luyÖn søc nhanh
ph¶n øng vËn ®éng b»ng c¸c bµi tËp ph¶n øng l¹i tÝn hiÖu tiÕng, ©m thanh,…
theo c¸c thñ thuËt chuyªn m«n.
§Ó gi¶ng d¹y, huÊn luyÖn søc nhanh ®éng t¸c cÇn gi¶ng d¹y hç trî ph¸t
triÓn søc m¹nh vµ gi¶ng d¹y toµn diÖn kü thuËt ®éng t¸c ë møc tù ®éng ho¸.
1.2.9 C¬ së thùc tiÔn cña kü thuËt ®Ëp cÇu thuËn tay:
HiÖn nay cÇu l«ng ®Ønh cao ®· thùc hiÖn chiÕn thuËt lÊy tÊn c«ng lµm
ph¬ng tiÖn chÝnh ®Ó giµnh th¾ng lîi. ViÖc sö dông kü thuËt ®Ëp cÇu trong thi
®Êu cña ®éi tuyÓn nam cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ng nãi riªng vµ vËn
®éng viªn ViÖt Nam nãi chung chøng minh t¸c dông cña kü thuËt nµy, chóng
t«i tiÕn hµnh quan s¸t vµ thu thËp sè liÖu cña c¸c trËn thi ®Êu cÇu l«ng trong
tØnh VÜnh Phóc, gi¶i toµn quèc, gi¶i cÇu l«ng khu vùc vµ gi¶i cÇu l«ng thÕ
giíi.
§èi tîng
Gi¶i häc
sinh trêng
VËn ®éng
viªn thi ®Êu
v« ®Þch toµn
quèc 2012
§Ëp cÇu
Cao s©u
Bá nhá
Kü thuËt
kh¸c
Sè l%
îng
Sè lîng
%
Sè lîng
%
Sè lîng
%
62
39,49
26
16,56
37
23,56
32
20,38
94
48,20
27
13,84
40
20,51
37
18,97
Ghi chó: Sè lîng ®Ëp cÇu tÝnh trong trËn ®Êu.
Th«ng qua b¶ng sè liÖu trªn chóng t«i rót ra kÕt luËn sau:
Trong tæng sè lÇn ®Ëp cÇu trung b×nh mçi trËn ®Êu cña vËn ®éng viªn
(kÓ c¶ hai ®èi tîng) ®Òu sö dông kü thuËt ®Ëp cÇu víi tû lÖ cao nhÊt, gi¶i
häc sinh trêng THPT lµ 39,49% ,vËn ®éng viªn ViÖt Nam lµ 48,20%.
C¸c vËn ®éng viªn cµng cã tr×nh ®é cao th× sè lÇn sö dông kü thuËt ®Ëp
cÇu cµng chiÕm tû lÖ cao trong mçi trËn ®Êu.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
11
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
Tõ ®ã ta thÊy ®Ëp cÇu lµ mét kü thuËt tÊn c«ng quan träng nhÊt trong
hÖ thèng kü thuËt tÊn c«ng cña cÇu l«ng. Sö dông kü thuËt nµy cã thÓ ¨n
®iÓm trùc tiÕp hoÆc t¹o c¬ héi ®Ó ¨n ®iÓm nh÷ng qu¶ sau. §èi víi häc sinh
yªu cÇu ph¶i cã søc m¹nh nghÜa lµ tèc ®é bay cña qu¶ ®Ëp ph¶i lín, cã ®é
c¾m tèt vµ ®é chÝnh x¸c cao.
Tõ tÇm quan träng cña kü thuËt ®Ëp cÇu trong tËp luyÖn vµ thi ®Êu tríc
hÕt chóng t«i ph©n tÝch kü thuËt ®Ëp cÇu.
T thÕ chuÈn bÞ : vËn ®éng viªn ®øng trong t thÕ ch©n tríc, ch©n sau,
träng t©m cao dån vµo ch©n tríc, lng h¬i cong, m¾t theo dâi cÇu, tay ph¶i
cÇm vît ë phÝa tríc mÆt, ®Çu vît cao ngang tr¸n. Gãc gi÷a c¼ng tay vµ c¸nh
tay kho¶ng 900.
YÕu lÜnh ®éng t¸c:Khi thÊy ®èi ph¬ng ®¸nh cÇu sang cao trªn ®Çu th×
th©n trªn nhanh chãng xoay ph¶i, träng t©m chuyÓn ch©n tõ tríc ra sau. Tay
ph¶i cÇm vît ®a tõ tríc lªn cao, ra sau, ®Çu vît chóc xuèng. Lóc nµy vai tr¸i
h¬i cao híng vÒ híng ®¸nh cÇu, vai ph¶i h¹ thÊp ë phÝa sau. T thÕ lóc nµy
toµn th©n ìn h×nh c¸nh cung. Sau ®ã nhanh chãng ®¹p mòi ch©n ph¶i, duçi
th¼ng khíp gèi, xoay h«ng, lËt vai. Tay ph¶i ®a vît tõ díi lªn trªn ra tríc.
Khi tiÕp xóc cÇu lµ lóc c¬ thÓ v¬n lªn cao nhÊt. §iÓm tiÕp xóc cÇu vµ vît
chÕch tríc tr¸n mét tÇm tay víi céng mét vît. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn
®éng t¸c, träng t©m l¹i chuyÓn tõ ch©n sau ra ch©n tríc ®ång thêi gËp nhanh
th©n ngêi ®Ó phèi hîp lùc ®Ëp cÇu. Chó ý sö dông ®éng t¸c gËp cæ tay khi
tiÕp xóc cÇu ®Ó cÇu ®i c¾m h¬n.
Sau khi tiÕp xóc cÇu, vît theo ®µ ®a tõ trªn xuèng díi, sang tr¸i, th©n
ngêi cã xu híng bao vÒ tríc th× nhanh chãng bíc ch©n ph¶i lªn 1 bíc nhá
®Ó gi÷ th¨ng b»ng. Sau ®ã l¹i trë vÒ t thÕ chuÈn bÞ ®¸nh qu¶ cÇu sau.
Tõ viÖc ph©n tÝch trªn chóng t«i nhËn thÊy r»ng kü thuËt ®Ëp cÇu ®ãng
vai trß quan träng nhÊt trong hÖ thèng kü thuËt tÊn c«ng cña cÇu l«ng.
=> Tõ ph©n tÝch c¬ së lý luËn trªn chóng t«i rót ra kÕt luËn nh sau:
Muèn ph¸t triÓn kü thuËt ®Ëp cÇu cÇn ph¶i ph¸t triÓn c¸c bµi tËp, ph¸t
triÓn søc m¹nh cho c¸c nhãm c¬ ®ïi, lng ,vai vµ c¬ tay.
Ph¶i tËp luyÖn kü thuËt ë møc tù ®éng ho¸ ®Ó vËn dông ®îc c¸c yÕu tè
chiÕn thuËt.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
12
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng ph¸n ®o¸n linh ho¹t ®Ó rót ng¾n thêi gian chuÈn bÞ
®Ëp cÇu cÇn ph¶i x©y dùng c¸c bµi tËp ph¸t triÓn phèi hîp kü thuËt ®Ó t¨ng
tèc ®é kü thuËt ®Ëp cÇu.
Cßn vÊn ®Ò thùc tiÔn huÊn luyÖn kü thuËt ®Ëp cÇu cho vËn ®éng viªn
nh thÕ nµo chóng ta ®i nghiªn cøu phÇn tiÕp theo.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
13
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
Ch¬ng 2
ph¬ng ph¸p vµ tæ chøc nghiªn cøu
2.1. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
§Ó gi¶i quyÕt môc tiªu ®Ò ra trong ®Ò tµi nµy t«i ®· sö dông c¸c ph ¬ng
ph¸p nghiªn cøu khoa häc sau:
2.1.1. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ tæng hîp tµi liÖu:
Khoa häc lµ sù kÕ thõa, nhê nÒn t¶ng cña c¸i cò mµ chóng ta biÕt ® îc
qua vËn ®éng, ph¸t triÓn c¸i míi. ChÝnh v× vËy mµ viÖc tham kh¶o tµi liÖu
®Ó kh¸m ph¸ tõ c¸i cò ra c¸i míi lµ mét ph¬ng ph¸p quan träng trong
nghiªn cøu khoa häc. Do vËy viÖc tham kh¶o c¸c tµi liÖu cã liªn quan lµ
mét vÊn ®Ò kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi ngêi lµm c«ng t¸c khoa häc còng
nh viÖc trang bÞ kiÕn thøc cho b¶n th©n.
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu t«i tiÕn hµnh ®äc vµ ph©n tÝch tµi liÖu cã
liªn quan bao gåm:
2.1.1.1 C¸c tµi liÖu c¬ së:
a. S¸ch lý luËn vµ ph¬ng ph¸p thÓ dôc thÓ thao
b. S¸ch sinh lý häc thÓ dôc thÓ thao
c. S¸ch t©m lý häc thÓ dôc thÓ thao
d. TuyÓn tËp nghiªn cøu khoa häc thÓ dôc thÓ thao
e. Mét sè s¸ch häc c¸c m«n thÓ thao kh¸c.
2.1.1.2 C¸c tµi liÖu chuyªn m«n bao gåm:
a. Gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y cÇu l«ng
b. Ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y cÇu l«ng
ViÖc tham kh¶o nµy gióp t«i t×m ra mét sè néi dung phï hîp víi viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ tËp luyÖn vµ sö dông kü thuËt ®Ëp cÇu.
2.1.2 Ph¬ng ph¸p pháng vÊn- to¹ ®µm:
§©y lµ ph¬ng ph¸p ®îc chóng t«i sö dông trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu
díi h×nh thøc dïng phiÕu pháng vÊn nh»m ®iÒu tra thùc tr¹ng viÖc sö dông
c¸c bµi tËp bæ trî nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kü thuËt ®Ëp cÇu tÊn c«ng trong
tËp luyÖn vµ thi ®Êu t¹i c¸c ®¬n vÞ: Trêng THPT Trng V¬ng, c¸c thÇy c«
gi¸o cã chuyªn m«n tèt. MÆt kh¸c th«ng qua h×nh thøc dïng phiÕu pháng
vÊn chóng t«i cã thªm c¬ së thùc tiÔn ®Ó lùa chän c¸c bµi tËp øng dông
trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu. KÕt qu¶ cña viÖc sö dông ph¬ng ph¸p nghiªn
cøu nµy chóng t«i tr×nh bµy ë phÇn “kÕt qu¶ nghiªn cøu”.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
14
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
2.1.3 Ph¬ng ph¸p quan s¸t s ph¹m:
Chóng t«i quan s¸t ghi chÐp c¸c buæi tËp cña c¸c vËn ®éng viªn ®éi
tuyÓn nam cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ng ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é tiÕp thu lîng vËn ®éng vµ kh¶ n¨ng phèi hîp vËn ®éng trªn c¬ së ®ã lùa chän c¸c bµi
tËp phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng tËp luyÖn cô thÓ.
2.1.4 Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm s ph¹m:
Ph¬ng ph¸p nµy chóng t«i sö dông nh»m môc ®Ých kiÓm tra tÝnh hiÖu
qu¶ vµ møc ®é phï hîp cña bµi tËp lùa chän trªn ®èi tîng nghiªn cøu.
Qu¸ tr×nh thùc nghiÖm ®îc chóng t«i tiÕn hµnh nh sau:
LÊy tæng sè 12 häc sinhlµ ®éi tuyÓn nam cÇu l«ng trêng THPT NguyÔn
Trng V¬ng vµ chia thµnh 2 nhãm: §èi chøng vµ thùc nghiÖm, mçi nhãm
gåm 6 häc sinh cã tr×nh ®é t¬ng tù nh nhau . Qu¸ tr×nh thùc nghiÖm kÐo dµi
trong 7 tuÇn gåm 30 tiÕt (thêi gian mçi tiÕt lµ 45 phót, mçi tuÇn 4 tiÕt).
2.1.5 Ph¬ng ph¸p to¸n häc thèng kª:
§îc chóng t«i sö dông trong qu¸ tr×nh sö lý sè liÖu ®i thu thËp ®îc.
C¸c tham sè ®Æc trng mµ chóng t«i quan t©m lµ: X, , T, W vµ ®îc tÝnh
theo c«ng thøc
n
ChØ sè trung b×nh céng:
X
i 1
xi
n
X : Gi¸ trÞ trung b×nh
Xi: Gi¸ trÞ c¸ thÓ
n: KÝch thíc tËp hîp mÉu
C«ng thøc tÝnh T quan s¸t:
t
x A xB
1
n
2. .
Ph¬ng sai: x2
x
A
xA
x
2
B
xB
2
nA nB 2
(n<30)
C«ng thøc tÝnh ®é lÖch chuÈn:
2
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
15
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
NhÞp ®é t¨ng trëng:
W%T=
V2 V1
1/ 2 V1 V2
100%
2.2. Tæ chøc nghiªn cøu:
2.2.1 Tæ chøc nghiªn cøu:
Sau khi x¸c ®Þnh ®Ò tµi, lËp ®Ò c¬ng b¸o c¸o, thu thËp vµ xö lý sè liÖu
chØnh lý vµ ®¸nh m¸y t«i ®· gÆp thuËn lîi vµ khã kh¨n sau:
a. ThuËn lîi:
Lµ gi¸o viªn gi¶ng d¹y ®óng chuyªn ngµnh cã Ýt nhiÒu thuËn lîi.
b. Khã kh¨n:
Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu t«i ®· gÆp
nhiÒu khã kh¨n. LÇn ®Çu tiªn tiÕp xóc víi c«ng t¸c khoa häc cßn gÆp bì
ngì v× kinh nghiÖm vµ thùc nghiÖm cßn qu¸ Ýt cha ®¸p øng ®ñ cho qu¸ tr×nh
nghiªn cøu.
2.2.2 §èi tîng nghiªn cøu:
§èi tîng nghiªn cøu: Häc sinh ®éi tuyÓn nam cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ng – V¨n L©m – Hng Yªn.
2.2.3 §Þa ®iÓm nghiªn cøu:
- Trêng THPT Trng V¬ng – V¨n L©m – Hng Yªn.
2.2.4. Thêi gian nghiªn cøu:
§Ò tµi tiÕn hµnh tõ th¸ng 09/2013 ®Õn th¸ng 3/2014 ®îc chia thµnh 3
giai ®o¹n:
Giai ®o¹n 1: Tõ th¸ng 9/2013 – 11/2013
- Ph©n tÝch lý luËn vµ thùc tiÔn, x¸c ®Þnh híng nghiªn cøu tªn ®Ò tµi.
- X¸c ®Þnh môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu lËp gi¶ thiÕt khoa häc dù
b¸o vÒ c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu.
- X©y dùng ®Ò c¬ng.
- Chän ph¬ng ph¸p nghiªn cøu, ®èi tîng nghiªn cøu, chuÈn bÞ tµi liÖu
c¬ së vËt chÊt.
- B¶o vÖ ®Ò c¬ng.
Giai ®o¹n 2: Tõ th¸ng 12/2013 – 02/2014
- Ph©n tÝch kh¸i qu¸t c¸c d÷ liÖu thu ®îc, lËp c¸c biÓu b¶ng tr×nh bµy
sè liÖu.
- ViÕt tõng phÇn nhá cña luËn v¨n
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
16
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
- Thùc nghiÖm s ph¹m.
Giai ®o¹n 3: Tõ th¸ng 2/2014 –3/2014
- ViÕt diÔn gi¶i c¸c sè liÖu b»ng lêi, ®i ®Õn c¸c kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ.
- Hoµn thiÖn thµnh v¨n b¶n ®¸nh m¸y thµnh quyÓn.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
17
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
Ch¬ng 3
KÕt qu¶ nghiªn cøu
A. Gi¶i quyÕt môc tiªu 1: “Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn tõ
®ã lùa chän mét sè bµi tËp nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kÜ thuËt ®Ëp cÇu tÊn
c«ng thuËn tay cho häc sinh vµ ®éi tuyÓn cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ng“
3.1 §Ò xuÊt c¸c bµi tËp n©ng cao hiÖu qu¶ kü thuËt ®Ëp cÇu tÊn c«ng
thuËn tay cho häc sinhvaf ®éi tuyÓn cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ngV¨n L©m – Hng Yªn.
C¨n cø vµo c¬ së lý luËn tr×nh b¶y ë ch¬ng 1 chóng t«i x©y dùng mét
sè bµi tËp víi môc ®Ých n©ng cao hiÖu qña kü thuËt ®Ëp cÇu tÊn c«ng thuËn
tay cho häc sinh vµ ®éi tuyÓn trêng THPT Trng V¬ng nh sau:
3.1.1 C¸c bµi tËp vÒ thÓ lùc:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
N©ng t¹ gan te
N»m sÊp chèng ®Èy
GËp duçi th©n trªn thang dãng.
Nh¶y d©y tèc ®é
Ch¹y 800m – 1500m
BËt cãc 30m
BËt bôc 30cm tèc ®é tèi ®a
Di chuyÓn ®¸nh cÇu trªn líi vµ 2 gãc s©n bËt nh¶y ®Ëp cÇu
Bµi tËp phèi hîp 3 bíc nh¶y ®Ëp cÇu.
3.2.2 C¸c bµi tËp phèi hîp:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
§Ëp cÇu chÐo s©n
§Ëp cÇu däc biªn
§Ëp cÇu ph¶i tr¸i trªn líi
§Ëp cÇu kÕt hîp chÆn cÇu trªn líi
§Ëp cÇu liªn tôc vµo « quy ®Þnh cã ngêi phôc vô. TÝnh sè lÇn
Phèi hîp ®Ëp cÇu vµ chÆn cÇu ngay trªn líi.
Mét ngêi ®¸nh nhanh trªn líi 1 cuèi s©n bËt cÇu cao trªn líi
20cm.
8. Hai ngêi mét cÇu ®¸nh nhanh phÝa tríc
9. Phèi hîp di chuyÓn toµn s©n ®¸nh cÇu.
10.Bµi tËp thi ®Êu.
KÕt qu¶ thu ®îc t«i tr×nh bµy ë b¶ng 2.
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
18
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
B¶ng 2: KÕt qu¶ pháng vÊn lùa chän c¸c bµi tËp nh»m n©ng cao
hiÖu qu¶ kü thuËt ®Ëp cÇu tÊn c«ng trong thi ®Êu (n = 12 )
Møc ®é
STT
I
II
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Néi dung bµi tËp
1
2
3
4
5
6
7
8
9
¦u tiªn 1
(3 ®iÓm)
n
%
¦u tiªn2
(2®iÓm)
n
%
¦u tiªn3
(1®iÓm)
n
%
C¸c bµi tËp thÓ lùc
N©ng t¹ gan te
5 41,67 5 41,67 2 16,66
N»m sÊp chèng ®Èy
4 33,33 4 33,33 4 33,34
GËp duçi th©n trªn thang dãng.
5 41,67 4 33,33 3 25
Nh¶y d©y tèc ®é
3
25 4 33,33 5 41,67
Ch¹y 800m – 1500m
8 66,67 3 25 1 8,33
BËt cãc 30m
9
75 2 16,67 1 8,33
BT phèi hîp 3 bíc bËt nh¶y ®Ëp cÇu
9
75 1 8,33 2 16,67
BËt bôc 30 cm tèc ®é tèi ®a
9
75 2 16,67 1 8,33
Di chuyÓn ®¸nh cÇu trªn líi vµ 2 9
75 2 16,67 1 8,33
gãc s©n bËt nh¶y ®Ëp cÇu
C¸c bµi tËp phèi hîp
§Ëp cÇu chÐo s©n
9
75 3 25 0
0
§Ëp cÇu däc biªn
10 83,33 1 8,33 1 8,33
§Ëp cÇu ph¶i tr¸i trªn líi
4 33,33 5 41,67 3 25
§Ëp cÇu kÕt hîp chÆn cÇu trªn líi
9
75 2 16,66 1 8,33
§Ëp cÇu liªn tôc vµo « quy ®Þnh cã 9
75 2 16,66 1 8,33
ngêi phôc vô. TÝnh sè lÇn
Phèi hîp ®Ëp cÇu vµ chÆn cÇu ngay 4 33,33 4 33,33 4 33,33
trªn líi.
Mét ngêi ®¸nh nhanh trªn líi 1 cuèi 10 83,33 1 8,33 1 8,33
s©n bËt cÇu cao trªn líi 20cm
Hai ngêi mét cÇu ®¸nh nhanh phÝa 3
25 4 33,33 5 41,67
tríc
Phèi hîp di chuyÓn toµn s©n ®¸nh 4 33,33 3 25 5 41,67
cÇu.
Bµi tËp thi ®Êu
10 83,33 1 8,33 1 8,33
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
Tæng
®iÓm
/
27
24
26
22
31
32
31
32
32
33
33
25
32
32
24
33
22
23
33
19
Trêng thpt trng v¬ng -hng yªn
bé m«n Td
s¸ng kiÕn Kiinh ngiÖm
Trªn ®©y lµ hÖ thèng c¸c bµi tËp ®a ra ®Ó lÊy ý kiÕn cña c¸c nhµ chuyªn
m«n vÒ møc ®é u tiªn sö dông c¸c bµi tËp. Mçi bµi tËp ®a ra ®Òu cã nh÷ng
t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ tÊn c«ng b»ng kü thuËt
®Ëp cÇu. Tuy nhiªn n©ng cao hiÖu qu¶ phï hîp víi ®èi tîng vµ ®iÒu kiÖn tËp
luyÖn, c¸c nhµ chuyªn m«n cã nh÷ng quan ®iÓm vµ u tiªn sö dông kh¸c
nhau.
C¨n cø vµo kÕt qu¶ pháng vÊn chóng t«i ®· lùa chän nh÷ng bµi tËp mµ
phÇn lín lµ c¸c ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia sö dông ë møc ®é u tiªn 1 (®Òu cã
ý kiÕn trªn 50% ý kiÕn lùa chän trë lªn).
3.2 C¨n cø øng dông c¸c bµi tËp huÊn luyÖn kü thuËt ®Ëp cÇuhäc
sinh vµ ®éi tuyÓn cÇu l«ng trêng THPTTrng V¬ng:
Dùa trªn c¬ së lý luËn thùc tiÔn ®· tr×nh bµy ë ch ¬ng 1 trªn c¸c luËn
®iÓm c¬ b¶n cña ®Æc ®iÓm tËp luyÖn vµ thi ®Êu trong viÖc lùa chän c¸c bµi
tËp ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu cña chuyªn m«n vÒ gi¶ng d¹y ,huÊn luyÖn kü thuËt
®Ëp cÇu.
3.2.1 Yªu cÇu 1:
C¸c bµi tËp ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®Þnh híng n©ng cao hiÖu qu¶ ®Ëp cÇu tÊn
c«ng, cho phÐp ph¸t huy hÕt søc m¹nh tèc ®é tèi ®a, cho phÐp huy ®éng
toµn diÖn c¸c nhãm c¬ chÝnh vµo ho¹t ®éng.
3.2.2 Yªu cÇu 2:
C¸c bµi tËp lùa chän ph¶i ®¶m b¶o c¬ së chØ tiªu ®¸nh gi¸ h×nh thøc tËp
luyÖn ®¬n gi¶n dÔ tËp dÔ ®¸nh gi¸.
C¨n cø vµo c¸c yªu cÇu nªu trªn vµ kÕt qu¶ pháng vÊn b¶ng 2 tõ ®ã
chóng t«i lùa chän ra 11 bµi tËp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ tÊn c«ng b»ng kü
thuËt ®Ëp cÇu ®ã lµ:
Nhãm bµi tËp ph¸t triÓn thÓ lùc
Nhãm bµi tËp phèi hîp
Trªn c¬ së ®ã chóng t«i øng dông vµo c«ng t¸c huÊn luyÖn ®Ëp cÇu cho
vËn ®éng viªn ®éi tuyÓn nam cÇu l«ng trêng THPT Trng V¬ng .
HÖ thèng c¸c bµi tËp lùa chän
I. Bµi tËp thÓ lùc:
Còng nh c¸c m«n thÓ thao kh¸c yÕu tè thÓ lùc trong cÇu l«ng cã vai trß
hÕt søc quan träng.Bëi v× thÓ lùc lµ nÒn t¶ng ®Ó thùc hiÖn kü thuËt, chiÕn
Ngêi thùc hiÖn : NguyÔn ViÖt Kiªn - Tæ: Lý- C«ng
nghÖ-TD,QP
20
- Xem thêm -
.DOC 
39 
41 
122 
