Tài liệu Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ tại trường mầm non nga trường

MỤC LỤC STT 1 2 3 4 5 6 6 NỘI DUNG SỐ TRANG 1 1-2 2 2 2 2 3 7 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài 1.2 Mục đích nghiên cứu 1.3. Đối tượng nghiên cứu 1.4. Phương pháp nghiên cứu 1.5 Những điểm mới của sáng kiến 2 . NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. 8 2.2. Thực trạng vấn đề khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 4-6 9 2.3. Các giải pháp đã sử dụng trong sáng kiến kinh nghiệm 2.3.1. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm 2.3.2. Xây dựng môi trường vật chất cho trẻ hoạt động đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ chơi mà học, học bằng chơi. 2.3.3. Xây dựng môi trường xã hội kích thích hứng thú chơi của trẻ, giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động trải nghiệm và giao tiếp. 2.3.4. Thực hành việc khai thác, sử dụng có hiệu quả môi trường giáo dục, tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện 2.3.5. Chỉ đạo tuyên truyền về hiệu quả XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm đến phụ huynh và cộng đồng nhằm mục đích vận động phụ huynh và cộng đồng tham gia và ủng hộ để XDMTGD. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục với bản thân đồng nghiệp và nhà trường 3. KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ * Tài liệu tham khảo * Danh mục SKKN qua các năm * Phụ lục 6 10 11 12 13 14 15 16 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài 3-4 6-7 8-10 10-11 11-13 13-14 15-16 16-17 17 18 19 Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong nền giáo dục quốc dân, nó là nền tảng vững chắc cho các cấp học tiếp theo. Bởi giáo dục mầm non là nơi cung cấp những kiến thức cơ bản nhất cho trẻ trong giai đoạn đầu đời. Chính vì thế, chúng ta có thể nói rằng giáo dục mầm non có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của trẻ. Trong chương trình giáo dục mầm non hiện nay, nhiệm vụ trọng tâm là thực hiện tốt nội dung chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. Trẻ đến trường được chăm sóc sức khỏe, cân đo theo dõi trên biểu đồi tăng trưởng. Trẻ được nuôi dưỡng theo khoa học, ăn đầy đủ bốn nhóm chất dinh dưỡng. Trẻ được giáo dục, vui chơi trong môi trường sư phạm có cô giáo yêu thương dạy bảo với tấm lòng người mẹ. Song điều quan trọng phải kể đến là môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non. Môi trường giáo dục là tổ hợp những điều kiện tự nhiên và xã hội cần thiết và trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động CS-ND-GD trẻ ở trường mầm non và hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ năm học. Việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non là nhiệm vụ rất quan trọng. Thông qua đó nhằm hình thành, phát triển toàn diện về nhân cách ban đầu và các lĩnh vực giáo dục cho trẻ. XDMTGD nội dung phải phù hợp với từng chủ đề, với khả năng nhận thức của trẻ, điều kiện thực tế của nhà trường, hình thức đa dạng, phong phú, theo hướng mở, nhằm để thu hút, kích thích trẻ tích cực, hứng thú tham gia vào các hoạt động chơi, học, lao động , vệ sinh… với hình thức “Học bằng chơi, chơi mà học”. Đối với trẻ MG hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, trẻ nhà trẻ hoạt động với đồ vật là hoạt động chủ đạo và MTGD vừa là người bạn, vừa là “ngôi nhà thân thiện” để trẻ được thực hành, trải nghiệm, khám phá và phát hiện những điều mới lạ hấp dẫn trong cuộc sống nhằm bổ sung kiến thức, kỹ năng, thỏa mãn tính tò mò, ham hiểu biết của mình. Qua đó trẻ được bộc lộ khả năng, ý tưởng sáng tạo, tính độc lập, kiên trì và thỏa mãn được nhu cầu, mong muốn của mình. Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tạo cơ hội cho trẻ hoạt động, củng cố, lĩnh hội tri thức khoa học đơn giản, môi trường cho trẻ hoạt động là nơi có các nguồn thông tin phong phú khuyến khích tính tích cực hoạt động độc lập của trẻ. Trẻ được tự lựa chọn hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm. Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phải phù hợp đa dạng sẽ gây hứng thú cho trẻ, góp phần hình thành và nâng cao các mối qua hệ thân thiện gần gũi, ấm cúng giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh. Xây dựng môi trường giáo dục ở trường mầm non có nghĩa là xây dựng một môi trường phải đảm bảo an toàn, lành mạnh, trình bày đẹp mắt, nhằm thu hút, giúp trẻ chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động và giao tiếp đó là môi trường vật chất và môi trường xã hội. Xây dựng môi trường vật chất là bố trí các khu vực chơi, học trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể 1 chất, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường xã hội là tạo cho trẻ các mối quan hệ trong giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh… sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với cô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, qua đó giáo dục cho trẻ tình yêu trẻ yêu quê hương đất nước, yêu trường, yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè hơn. Giáo dục cho trẻ biết yêu cái đẹp, cái thiện và thích làm ra cái đẹp. Việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện để phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi đáp ứng được mục tiêu, yêu cầu của chương trình giáo dục mầm non hiện nay. Trong những năm gần đây, chuyên đề XDMTGD đã được triển khai và chỉ đạo thực hiện. Ý nghĩa của việc XDMTGD còn đặc biệt quan trọng hơn nữa khi thực hiện chuyên đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, theo từng năm học và cả giai đoạn đến năm 2020, trẻ phải được chủ động thực hành với môi trường giáo dục. Đây là hình thức rất quan trọng đưa trẻ đến gần hơn với những giá trị hiện thực. Trẻ được lĩnh hội, tiếp thu những kiến thức khoa học đơn giản từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Tuy vậy, thực trạng tại trường mầm non Nga Trường hiện nay việc XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm còn gặp nhiều khó khăn và những hạn chế nhất định. Vì vậy trong công tác quản lý, chỉ đạo chuyên môn tôi đã trăn trở về vấn đề này. Là một người Hiệu trưởng, tôi suy nghĩ cần phải có giải pháp cụ thể để tham mưu cũng như chỉ đạo giáo viên thực hiện tích cực trong việc XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm, việc mua sắm thêm trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi, làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo từ nguyên liệu thiên nhiên, phế thải, sẵn có ở địa phường… làm phong phú về các chủng loại đồ dùng, đồ chơi trên nhóm lớp, đồng thời khai thác ý nghĩa của hoạt động trong MTGD, hướng dẫn trẻ tự trải nghiệm, chủ động trong MTGD đó, để nhà trường cũng như giáo viên nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ đạt kết quả nhất định. Với lý do đó, trong năm học 2018 – 2019, tôi đã chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm là: “ Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non Nga Trường” 1.2. Mục đích nghiên cứu - Nhằm nâng cao chất lượng toàn diện cho đội ngũ giáo viên về năng lực chuyên môn và kỹ năng sư phạm. - Phát huy tính tư duy sáng tạo, sự kiên trì, khéo léo của cô và trẻ. - Hình thành, phát triển về nhân cách và các lĩnh vực giáo dục cho trẻ. - Làm giàu và mở rộng vốn từ cho trẻ trong giao tiếp… 1.3. Đối tượng nghiên cứu 2 - Một số giải pháp chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ tại trường Mầm non Nga Trường - Nga Sơn - Thanh Hóa. - Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và các cháu trong nhà trường. 1.4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết. Lựa chọn, sưu tầm các nguồn tài liệu có nội dung liên quan đến đề tài nghiên cứu, để vận dụng và đưa ra các biện pháp tổ chức thực hiện cho phù hợp - Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế, thu thập thông tin. Để tìm hiểu, nắm bắt đặc điểm, tình hình của trẻ, tô phân công giáo viên đi điều tra từng hộ gia đình, gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh, ghi chép đầy đủ các thông tin về trẻ. - Phương pháp thống kê, xử lý số liệu Tổng hợp cụ thể từng tiêu chí, các biểu bảng và điều chỉnh, xử lý số liệu phù hợp với nội dung đề tài. - Phương pháp trực quan, minh hoạ Dùng trực quan ( vật thật, đồ chơi, hành động mẫu…) cho trẻ quan sát, rèn luyện sự nhạy cảm của các giác quan, thoả mãn nhu cầu tiếp nhận các thông tin . - Phương pháp tác động bằng tình cảm Dùng cử chỉ vỗ về, vuốt ve, gần gũi, cùng với những điệu bộ, nét mặt, lời nói âu yếm để tạo cho trẻ những cảm xúc an toàn, tin cậy thoả mẫn nhu cầu giao tiếp. - Phương pháp thực hành. Tổ chức cho trẻ hành động, thao tác trực tiếp với đồ vật, đồ chơi, sử dụng các yếu tố chơi, các trò chơi đơn giản thích hợp để kích thích trẻ hoạt động… - Phương pháp dùng lời nói ( trò chuyện, kể chuyện, giải thích ) Sử dụng lời nói, lời kể diễn cảm, câu hỏi gợi mở phối hợp cùng các cử chỉ, điệu bộ phù hợp phù hợp nhằm khuyến khích trẻ tiếp xúc với đồ vật và giao tiếp với người xung quanh… - Phương pháp đánh giá, nêu gương. Ở lứa tuổi nhỏ, người lớn khen, nêu gương, kích lệ những việc làm, lời nói tốt của trẻ là chủ yếu, khuyến khích trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động… 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm Trước hết chúng ta cần hiểu: Môi trường giáo dục trong trường mầm non bao gồm môi trường vật chất và môi trường xã hội cần thiết trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ ở trường mầm non. Xây dựng môi trường giáo dục phù hợp góp phần thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ. Qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non gồm môi trường bên trong và môi trường bên ngoài nhóm, lớp. Cả hai môi trường này đều rất quan trọng cho việc tổ chức các hoạt động của cô và trẻ. Trẻ em sẽ tham gia vào các 3 hoạt động và các loại trò chơi khác nhau tùy thuộc vào môi trường mà trẻ đang ở đó. Vì vậy trẻ cần có cơ hội để chơi và học, được tiếp xúc, khám phá với môi trường có tính giáo dục cao. Theo tiến sĩ Phan Thị Thu Hiền, chuyên gia về giáo dục đầu đời tại Việt Nam cho rằng: “Cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ 0 – 11 tuổi là lấy trẻ làm trung tâm và ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực để thúc đẩy tính chủ động, khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề ở trẻ”[1]. Tiến sĩ cũng khẳng định: “Chương trình giáo dục mầm non tốt là một chương trình giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, được xây dựng dựa trên hứng thú và nhu cầu, kinh nghiệm khả năng của trẻ. MTGD không chỉ chú trọng tới phát triển trí tuệ mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển thể chất và khả năng giao tiếp xã hội của trẻ. Một chương trình tốt là chương trình không chỉ quan tâm tới trẻ “ học được cái gì” mà còn chú trọng “ học như thế nào”, tức là cho những trải nghiệm học tập tích cực để phát triển đam mê ham học hỏi của trẻ và khả năng tự học”[2] Vì vậy căn cứ vào chương trình GDMN ban hành theo Thông tư số 28/2016/ TT- BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo về tổ chức môi trường cho trẻ hoạt động. Tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình GDMN theo các độ tuổi : Tuổi nhà trẻ từ 3- 12 tháng tuổi ; 12 – 24 tháng tuổi ; 25 – 26 tháng tuổi. Tuổi mẫu giáo từ 3 – 4 tuổi ; 4 – 5 tuổi ; 5 – 6 tuổi. Tại liệu chuyên đề « Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm » năm 2016. Chúng ta có thể khẳng định rằng yếu tố môi trường có tính chất quyết định đến sự phát triển cả về thể chất cũng như tinh thần của trẻ. Đối với nhà giáo dục việc XDMTGD tốt sẽ là phương tiện, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi. Đối với phụ huynh và xã hội quá trình XDMTGD sẽ thu hút được sự tham gia của các bậc phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giai đoạn, thời kỳ. Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non đáp ứng yêu cầu chuyên đề xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm là thực sự cần thiết và rất quan trọng trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Một môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Xây dựng tốt môi trường giáo dục trong trường mầm non là phương tiện, điều kiện để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, khả năng thẩm mỹ, tình cảm và kỹ năng xã hội, chuẩn bị tâm thế, tạo tiền đề vững chắc cho trẻ mầm non vào học lớp 1 một cách toàn diện. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 4 2.2.1. Thực trạng chung * Thuận lợi a. Thực trạng điều kiện cơ sở vật chất nhà trường Trường Mầm non xã Nga Trường tuy chưa đạt trường chuẩn quốc gia, nhưng với sự quan tâm của UBND xã cũng như các ban ngành đoàn thể, nhà trường đã có đầy đủ các phòng học, đồ dùng đồ chơi cũng đảm bảo yêu cầu tối thiểu theo thông tư 02. Vì vậy, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi đã cơ bản đảm bảo yêu cầu chăm sóc giáo dục trẻ. Khuôn viên môi trường ngoài đã quy hoạch tương đối hợp lý. T T 1 2 3 4 Nội dung Số lượng Phòng học Phòng chức năng Bếp Phòng vệ sinh 9 1 5 Sân vườn 6 Đồ chơi ngoài trời Ghi chú 1 5 Vườn rau, vườn cổ tích, vườn thiên nhiên. Sân chơi tập, sân chơi vận động, sân chơi giao thông. 6 7 b. Điều kiện về giáo viên: Đội ngũ cán bộ quản lý - giáo viên nhiệt tình, ham học hỏi, tích cực tham gia học tập qua các lớp đào tạo, tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực nghiệp vụ và hào hứng tham gia vào các phong trào, hoạt động do ngành phát động, luôn đoàn kết, nhằm xây dựng, phát huy truyền thống tốt đẹp của ngành học, nên đã thu hút được sự quan tâm, gây được lòng tin cho cấp uỷ đảng, chính quyền, nhân dân địa phương đặc biệt là các bậc phụ huynh có con, em trong độ tuổi tín nhiệm phấn khởi đưa con, em đến trường đi học. Tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên nhà trường: CBQL Tổn g số 22 Biê n Ch ế 3 Giáo viên Trình độ Đ H % 3 10 0 Biê n Ch ế 13 Nhân viên Trình độ Đ H 1 2 % TC % 1 Biê n Ch ế 1 Trình độ Đ H 2 % TC % CĐ T 2 5 1 % - Trình độ lý luận chính trị: Trung cấp 3đ/c - Đảng viên: 14 đ/c. 5 - 13/13 = 100 % giáo viên được xếp loại khá về chuẩn nghề nghiệp theo TT02. c. Điều kiện về học sinh Các cháu đến lớp chuyên cần, ngoan và tích cực, tự tin tham gia vào các hoạt động. Số học sinh đến lớp đạt 70% so với tổng điều tra. Trong đó trẻ 4 tuổi, 5 tuổi ra lớp đạt 100%. Nuôi Giáo Chăm sóc dưỡng dục Số Tổng số Độ Chiều nhó Cân nặng m, tuổi cao lớp Nhà trẻ 3 Điề u tra Huy động KBT SDD KBT TC Nhó m Lớp Trẻ Đưa đạt Chư a đạt 15 6 54 50 4 48 6 3 54 44 10 34.6 92 8 88 12 100 81 9 197 188 9 18 6 11 18 2 27 96 95 5 94 6 92 8 251 238 13 23 4 17 21 5 36 70 94.8 5.2 93 7 85 15 % Mẫu giáo 6 20 6 % Tổng % 9 36 2 10 0 19 6 7 10 100 0 25 9 1 10 10 0 0 d. Điều kiện về phụ huynh: Nhận thức của các bậc phụ huynh về vai trò ý nghĩa của việc chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng nâng cao. Đa số phụ huynh nhiệt tình ủng hộ cho các hoạt động và phong trào của nhà trường. Ban Chấp hành phụ huynh luôn duy trì hoạt động tạo những điều kiện thuận lợi mỗi khi kêu gọi tham gia trong các hoạt động ủng hộ nhà trường. Trong các gia đình có tiềm năng về các nguồn nguyên vật liệu thiên nhiên, phế thải đều sẵn sàng ủng hộ cho giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi tạo môi trường học tập cho trẻ đa dạng hơn, giúp trẻ có thêm niềm phấn khởi khi giúp các cô, tạo được mối quan hệ thân thiện. * Khó khăn. - Về cơ sở vật chất: Môi trường ngoài lớp chưa có nhiều đồ chơi cho trẻ được vui chơi vận động để đáp ứng yêu cầu theo thông tư 02/BGD&ĐT. Đặc biệt là việc sưu tầm các nguyên vật liệu từ thiên nhiên cho trẻ học tập, vui chơi cũng như đồ dùng đồ chơi tự làm từ nguyên liệu phế thải còn hạn chế, chưa có môi trường giao lưu để trẻ trải nghiệm nhiều. Cảnh quan môi trường chưa được quy hoạch và đầu tư xây dựng khoa học và hiệu quả cao - Về đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên: 6 Chưa chú trong nhiều đến việc tự làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ công tác tổ chức các hoạt động vui chơi, học tập cho trẻ. Một số giáo viên chưa năng động, sáng tạo trong tổ chức các hoạt động giáo dục, XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm. Chưa tạo nhiều cơ hội để phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ trong MTGD. - Về phụ huynh học sinh: Một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm phối hợp với giáo viên thường xuyên để thực hiện việc chăm sóc giáo dục trẻ. Phụ huynh chủ yếu làm nghề nông, gặp nhiều khó khăn về kinh tế nên ảnh hưởng tới công tác xã hội hóa. * Kết quả thực trạng: Từ những phân tích về thực trạng trên; với mục tiêu chỉ đạo XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm trong năm học, tôi đã tiến hành khảo sát, tôi nhận định cần thiết phải có giải pháp XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm để chất lượng nhà trường ngày càng đạt hiệu quả cao hơn. Tôi đã xác định một số tiêu chí cơ bản để đánh giá hiệu quả XDMTGD nhà trường khi áp dụng thực hiện các giải pháp trong đề tài. * Kết quả nhà trường đánh giá chuyên đề năm học 2017 – 2018. - Đối với nhà trường: Nội dung 1 2 3 4 5 Môi trường giáo dục Xây dựng kế hoạch GD Tổ chức hoạt động giáo dục Công tác đánh giá sự phát triển của trẻ. Sự phối hợp giữa nhà trường, cha mẹ và cộng đồng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Tổng Tổng điểm 27 20 Điểm đạt Học kỳ I Học kỳ II Tổng 25.8 19 26 19 25.9 19 24.2 5 11.7 5 25 24 24.5 12 11.5 12 16 15.5 15.5 15.5 100 95.8 97 96.4 (Tốt) - Đối với nhóm, lớp: Nhóm, lớp ND1: Môi trường giáo dục ND2: Xây dựng kế hoạch GD ND3: Tổ chức hoạt động GD ND4: Công tác đánh giá sự phát triển của trẻ. ND5: Sự phối hợp giữa nhà trường, cha mẹ và cộng đồng giáo dục lấy trẻ Tổn g điể m đạt Xế p loạ i 7 5-6 tuổi A1 5-6 tuổi A2 4-5 tuổi B1 4-5 tuổi B2 3-4 tuổi C1 3-4 tuổi C2 Nhóm 2536 Nhóm 1924 Nhóm 1218 27 20 25 12 làm trung tâm 16 25 18 23 11 14 91 Tốt 24 17 21 10 11 83 24 18 21 9 10 82 23 17 20 10 11 81 24 18 21 12 12 87 Kh á Kh á Kh á Tốt 22 17 22 10 10 81 23 17 21 11 9 81 22 18 21 10 11 82 24 18 21 10 10 81 100 Kh á Kh á Kh á Kh á * Đối với trẻ: Số cháu Cháu đạt Tỷ lệ Chưa đạt Tỷ lệ Tiêu chí 1 Tiêu chí 2 Tiêu chí 3 Nề nếp chào hỏi, nói năng, đi đứng thể hiện thái độ, kỹ năng giao tiếp tình cảm, ứng xử. Trẻ hứng thú, tích cực, biểu hiện khả năng tự lực, sáng tạo trong khi tham gia các hoạt động , trải nghiệm Trẻ hiểu nội dung, có kiến thức, hình thành và phát triển kỹ năng hoạt động Tiêu chí 4 Trẻ thực hiện đúng nội dung, quy tắc, cách chơi, luật chơi của từng loại trò chơi, từng hoạt động, biết phối hợp với bạn trong khi tham gia các hoạt động NT MG NT MG NT MG NT MG 45 174 44 176 43 175 44 178 83 88 81.4 89.3 79.6 89 81.4 90.3 9 23 10 15 10 16 10 19 17 12 18.6 10.7 20.4 11 18.6 9.7 2.3. Các giải pháp sử dụng trong sáng kiến kinh nghiệm. 2.3.1. Xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm. Trong những năm học vừa qua trường mầm non Nga Trường đã và đang thực hiện tốt phong trào XDMTGD. Hàng năm nhà trường đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên thực hiện theo kế hoạch. Tổ chức trang trí, làm đồ chơi theo 8 nhiều ý tưởng: ý tưởng phục vụ các chủ đề, ý tưởng về môi trường dân gian, ý tưởng về môi trường tự nhiên…. đã được giáo viên hưởng ứng tham gia nhiệt tình. Trong năm học này, ngay từ đầu tháng 8 tôi đã xây dựng kế hoạch của nhà trường sau đó thống nhất với Ban giám hiệu - BCH Công đoàn - TTCM của các nhóm lớp về kế hoạch XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm. Chọn lớp điểm 5 - 6 tuổi A1 để chỉ đạo thực hiện và triển khai kế hoạch đó trong hội nghị cán bộ giáo viên từ tháng 8. Yêu cầu các đồng chí trong BGH, TTCM, các đồng chí giáo viên bám sát vào kế hoạch chung của nhà trường để xây dụng kế hoạch của tổ, của cá nhân sao cho sát thực với nhóm lớp của mình và có hiệu quả cao. Sau đó, tôi phối kết hợp với các đồng chí trong BGH trực tiếp duyệt kế hoạch của các tổ, của cá nhân giáo viên ngay từ đầu năm học. Cụ thể: Thán Nội dung thực hiện Người thực hiện g Mở chuyên đề - chỉ đạo xây dựng kế BGH – TTCM 8 hoạch tổ, cá nhân. Giáo viên 9 Duyệt kế hoạch – chỉ đạo nhóm lớp BGH Phát động làm đồ dùng dạy học đồ Giáo viên 10 chơi. Chào mừng 20/10 Xây dựng kế hoạch tổ chức hội thi BGH 11 “XDMTGDLTLTT” 12 -1 Tố chức hội thi BGH Đánh giá kết quả nhà trường – nhóm, BGH – Giáo viên 5 lớp – Học sinh. Từ kế hoạch này, tôi tiếp tục phát động phong trào làm đồ chơi tự tạo từ nguyên vật liệu thiên nhiên, phế thải; tổ chức hội thi XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm ở các nhóm lớp, thi làm ĐDĐC từ nguyên vật liệu tự nhiên, phế thải. Việc tổ chức hội thi cho toàn thể giáo viên trong trường là cơ hội để giáo viên tiếp tục đi sâu nghiên cứu, học hỏi cách làm, nâng cao khả năng vận dụng sáng tạo cách làm để xây dựng MTGD, tạo nhiều môi trường phong phú; Đồng thời, học tập được nhiều kinh nghiệm, nảy sinh ra nhiều ý tưởng và sáng kiến hay khi XDMTGD. Qua hội thi, giáo viên có điều kiện rút kinh nghiệm cho bản thân, vận dụng và phát huy kỹ năng, khả năng XDMT nhóm lớp của mình trước đồng nghiệp, từ đó có hướng phấn đấu để đạt kết quả cao hơn. Trong mỗi hội thi để thật sự có thêm ý nghĩa và kết quả tốt nhà trường mời đại diện các ban ngành đoàn thể, BCH phụ huynh của trường và nhóm lớp đến dự cổ vũ cho phong trào XDMTGD của nhà trường. Kết hợp với nhà trường, BCH phụ huynh đã có những phần quà nhỏ động viên cô trò. Sau mỗi đợt thi, nhà trường đều có tổng kết, đánh giá, động viên khen thưởng cho giáo viên có nhóm, lớp MTGD tiêu biểu, đạt kết quả tốt, góp ý cho những giáo viên chưa thực sự cố gắng trong việc XDMT. 9 Tiêu biểu trong mỗi đợt là các đồng chí giáo viên ở các nhóm lớp như cô Mai Thị Ngoan (lớp 5-6 tuổi A1), cô Phạm Thị Quê (lớp 3 – 4 tuổi C1), cô Mai Thị Oanh (lớp 4 – 5 tuổi B1). * Kết quả: Trong năm học, nhà trường đã có kế hoạch tổng thể để chỉ đạo, 2/2 tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch thực hiện, 9/9 nhóm, lớp đã xây dựng kế hoạch nội dung phù hợp với đặc điểm của nhóm lớp mình phụ trách đạt 100%. Các kế hoạch của tổ, của giáo viên đều đặt ra các mục tiêu về XDMTGD phù hợp với điều kiện của địa phương, trường, nhóm lớp, năng lực giáo viên và có tính hiệu quả cao. 2.3.2. Đầu tư mua sắm trang thiết bị, học liệu, đồ dùng, đồ chơi và làm đồ dùng, đồ chơi bằng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên, phế thải sẵn có ở địa phương. Để xây dựng được môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao thì trang thiết bị, học liệu, đồ dùng đồ chơi là không thể thiếu được vì có đồ dùng thì giáo viên mới xây dựng được và trẻ mới có nguyên vật liệu để khám phá, trải nghiệm. Do đó cuối năm học vừ qua tôi đã làm tờ trình, trình lãnh đạo địa phương xin chủ trương về đầu tư mua sắm, đồng thời tham mưu với Ủy ban nhân dân xã thành lập đoàn kiểm kê trang thiết bị, đồ dùng dạy học, đồ chơi ở các nhóm lớp để có kế hoạch cho năm học tiếp theo. Qua kiểm kê cho thấy trang thiết bị, học liệu, đồ dùng, đồ chơi ở các nhóm lớp một số đã hư hỏng cần phải sửa chữa, đồ chơi qua quá trình trẻ chơi cũng có những hư hỏng, thất thoát cần phải bổ sung, thay thế. Và tôi đã xây dựng kế hoạch mua sắm cụ thể: TT Tên thiết bị, đồ dùng đồ chơi, học Số lượng liệu 1 Học liệu cho các độ tuổi 251 bộ 2 Tủ góc 4 cái 3 Tủ đựng đồ của trẻ 2 4 Bộ đồ chơi phục vụ cho các góc 3 5 Ti vi 1 cái 6 Đồ chơi vận động 3 loại 7 Đồ dùng phục vụ nuôi dưỡng ( Máy 1 cái xay thịt) Tổng Dự kiến giá 20.450.00 0 12.000.00 0 8.000.00 0 1.800.00 0 4.500.00 0 5.000.00 0 3.000.00 0 54.750.00 0 10 Căn cứ theo kế hoạch, tôi đã phát động giáo viên làm đồ dùng dạy học, đồ chơi bằng các nguyên vật liệu từ thiên nhiên như vỏ cây, lá cây… nguyên vật liệu phế thải từ những vỏ chai, lọ, vải cũ, vải vụn…thành những sản phẩm sáng tạo có tính thẩm mỹ, đồng thời mang giá trị sử dụng cao không độc hại, nguy hiểm đến trẻ. Kết quả: Đối chiếu với kế hoạch a. Đối với môi trường trong lớp: Trong lớp học không thể thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm lôi cuốn trẻ các cô giáo cần tạo nên một môi trường trong lớp học với những màu sắc sinh động và ngộ nghĩnh. Môi trường có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; Khi thiết kế các góc hoạt động trong lớp tôi đã chỉ đạo giáo viên cần chú ý: - Sắp xếp không gian hợp lí: Gần gũi, quen thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ. Có sự phân chia giữa các góc rõ rệt, phù hợp. Thiết kế các góc chơi phù hợp diện tích lớp, độ tuổi. Đảm bảo cho trẻ di chuyển dễ dàng giữa các góc mà không va chạm vào nhau hoặc vấp ngã hay va chạm vào đồ vật. - Trang trí: Vừa tầm mắt trẻ (không quá cao hoặc quá thấp). Hình ảnh rõ ràng, cụ thể, không quá nhiều hình ảnh. Quan tâm đến môi trường chữ viết. Dùng chữ in thường và chữ viết thường. Góc mở: Có sản phẩm của cô và của trẻ, phong phú về thể loại như vẽ, nặn, xé dán, cắt dán, có sản phẩm của phụ huynh… Màu sắc: Tranh ảnh, màu sắc hài hòa, sinh động, ngộ nghĩnh, không quá rực rỡ, lòe loẹt - Các góc chơi: Trong lớp học không thể thiếu các góc chơi của trẻ nên cần đảm bảo đủ số lượng góc cho trẻ chơi. Tùy theo không gian, diện tích của lớp có thể bố trí góc chơi trong hoặc ngoài lớp. Các góc hoạt động chính được duy trì thường xuyên. Bố trí các góc  linh hoạt để có thể sắp xếp lại. Bố trí sắp xếp những hoạt động tương đồng thì ở gần nhau (hoạt động tĩnh xa hoạt động động). Bố trí các góc có thể di chuyển được.  Cần đảm bảo an toàn cho trẻ. Có đủ đồ chơi và phương tiện đặc chưng của từng góc - Đồ dùng, đồ chơi trong các góc: Phong phú về thể loại: Tự làm, mua sẵn, lá cây, hột, hạt, len, vải vụn…để khuyến khích trẻ trải nghiệm. Nên có đồ dùng đã hoàn thiện và chưa hoàn thiện để trẻ chơi. Đồ dùng, đồ chơi ở các góc phải được sắp xếp gọn gàng, khoa học, dễ lấy, tiện cho trẻ khi sử dụng. Mang sắc thái vùng, miền: Nguyên vật liệu của địa phương (đưa sản phẩm của địa phương vào). Mang tính mở và được bổ sung theo giai đoạn. b. Đối với môi trường ngoài lớp:  Môi trường ngoài lớp học là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn diện trẻ. Xây dựng môi trường ngoài lớp học phù hợp, an toàn, sạch đẹp, hấp dẫn sẽ tạo cơ hội cho trẻ hoạt động, đáp ứng nhu cầu chơi của trẻ. Vì vậy, ngay từ đầu năm học ban giám hiệu đã xây dựng kế hoạch và khảo sát để định hình cùng với giáo viên và đóng góp của phụ huynh xây dựng các khu vực hoạt động, cũng như bố trí đồ chơi hợp lý để trẻ trải nghiệm với môi trường bên ngoài lớp. 11 - Các góc khu vực hoạt động ngoài trời cần được xác định rõ ràng: Quy hoạch và thiết kế cho phù hợp với không gian, diện tích của trường mình như bố trí diện tích sân tập thể dục cho trẻ toàn trường và khu chơi vận động (cầu khỉ, cột bóng rổ, thang leo, sân chơi bóng đá mini, chui qua lốp xe, các đường đi ngoằn nghoèo, dích dắc… ); khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời (cầu trượt, đu quay, đu bay, bập bênh, xích đu...); khu vực chơi “giao thông”; khu vực chơi với đất, cát, nước, đá, sỏi...; khu vực trẻ trồng rau, trồng cây và chăm sóc cây cối, con vật nuôi; khu chơi với các nhân vật cổ tích, hay còn gọi là “vườn cổ tích”, đi sâu vào trong là khu vui chơi “chợ quê em” để trẻ được trải nghiệm thêm những lúc giao lưu các lớp qua các hoạt động; khu “sân khấu ngoài trời”, khu trồng cỏ, trồng hoa, trồng cây cảnh, cây ăn quả, cây bóng mát trên sân trường; khu tạo sân cỏ... hệ thống đường đi lối lại trên sân; độ cao của hệ thống tường bao, độ rộng của cổng và biển trường; khu đặt bảng tuyên truyền…đảm bảo hài hòa. - Mỗi góc/khu vực hoạt động có nhiều loại học liệu, đồ chơi và phương tiện, trong đó có loại đặc trưng cho từng góc/khu vực, tạo cơ hội cho trẻ tham gia hoạt động. Ví dụ: Tôi kêu gọi sự ủng hộ của phụ huynh góp các thùng xốp giấy để trẻ được trải nghiệm thêm qua việc sắp xếp, bố trí, tự tạo khối…qua các hộp giấy. Trẻ rất hứng thú và không nhàm chán. - Qua hình ảnh tuyên truyền trẻ có thể nhìn vào hình ảnh để đọc thơ, hát …. - Với các cây xanh trong sân trường, ngoài cây lâu năm, nhà trường đã huy động phụ huynh cũng như giáo viên trồng bổ sung cây xanh hàng năm, các loại cây hoa, cây cảnh… - Bố trí, sắp xếp môi trường bên ngoài cần đảm bảo độ an toàn cho trẻ: Không trồng loại cây có gai, độc… Bảng biểu ngoài sân, tủ đựng đồ dùng cá nhân của trẻ cần được ghim, vít chặt chẽ. Đồ chơi, học liệu, trang thiết bị ở các góc/khu vực hoạt động đảm bảo an toàn: không có đồ sắc nhọn, không độc hại, được vệ sinh sạch sẽ, được bảo dưỡng định kì, sửa chữa kịp thời, tạo hình ảnh và ấn tượng riêng của trường, lớp. - Khi xây dựng môi trường giáo dục chúng ta cần: + Đảm bảo tính mục đích. Tính mục đích ở đây có 2 nghĩa: Một là môi trường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của trẻ nhằm đạt được mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và mục tiêu cuối độ tuổi nói riêng; hai là thiết kế môi trường phải phù hợp với mục đích tổ chức các hoạt động; + Trang trí môi trường lớp học phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp bố trí không gian phù hợp dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành riêng để chăm sóc đối với trẻ có nhu cầu đặc biệt. Sự đa dạng của đồ dùng đồ chơi. + Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà không bị gò bó, đặc biệt vào các thời điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và vào giờ hoạt động chiều. 12 + Môi trường phản ánh màu sắc văn hóa dân tộc bởi những đồ dùng, trang phục, các phong tục tập quán… cung cấp cho trẻ những hiểu biết về nền văn hóa địa phương và của các dân tộc khác nhau. Tạo môi trường có không gian phù hợp với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ. Đảm bảo kết hợp các hoạt động tập thể, theo nhóm nhỏ và cá nhân; các hoạt động trong lớp và ngoài trời. Tôn trọng nhu cầu, sở thích hoạt động và tính đến khả năng của mỗi trẻ. * Kết quả: 9/9 nhóm, lớp thực hiện xây dựng môi trường giáo dục vật chất đúng với các tiêu chí. Môi trường ở các nhóm lớp có sự khác nhau và những sáng tạo riêng biệt. 9/9 nhóm, lớp có sự sắp xếp gọn gàng, khoa học, đồ chơi phong phú. Môi trường ngoài lớp đảm bảo đầy đủ các khu vực góc chơi, hài hòa với thiên nhiên cũng như điều kiện kinh tế của địa phương. Được sự đánh giá cao của các cấp chính quyền và phụ huynh trong toàn xã. ( Kèm theo các hình ảnh XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm ở phụ lục 2) h/ả ngồi làm và hoàn thiện 2.3.3. Chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong và ngoài nhóm lớp. Môi trường giáo dục trong trường mầm non gồm môi trường vật chất và môi trường xã hội. Môi trường vật chất bao gồm môi trường bên trong và môi trường bên ngoài lớp học. Cả hai môi trường này đều rất quan trọng đến việc dạy và học của cô và trẻ. Trẻ em sẽ tham gia vào các hoạt động và các loại trò chơi khác nhau tùy thuộc vào môi trường mà trẻ đang ở đó. Vì vậy trẻ cần có cơ hội để chơi và học ở môi trường bên trong và môi trường bên ngoài lớp học với bàn ghế, sách vở, đồ dùng đồ chơi, các khu vực chơi….Vì vậy, tôi đã chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục trong lớp cũng như ngoài lớp cần chú ý các tiêu chí. * XDMT vật chất trong lớp: Để có môi trường trong lớp đảm bảo phù hợp với trẻ tôi đã chỉ đạo các nhóm, lớp sắp xếp bàn ghế, trang trí theo đúng chủ đề. Xây dựng, bố trí các góc đúng theo quy định tĩnh, động ghi tên các góc. Cách sắp xếp đồ dùng, đồ chơi, học liệu các góc theo đúng chủng loại và có ghi tên đồ dùng. Nguyên vật liệu phế thải được xử lý hợp vệ sinh và tách rời để trẻ khám phá và sử dụng theo ý thích, theo sự sáng tạo của mình. VD: Với môi trường trong lớp, khi trẻ thực hiện trong góc xây dựng thì trẻ nói được trẻ xây gì, trồng cây gì… * XDMT ngoài lớp: Đối với môi trường ngoài lớp tôi chỉ đạo các nhóm, lớp xây dựng góc tuyên truyền phụ huynh phía trước nhóm lớp, bằng những bài thơ câu chuyện, các tranh, ảnh tuyên truyền có liên quan đến nội dung chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Những nội dung có liên quan đến chủ đề đang thực hiện, thời gian, mùa… Chọn địa điểm phù hợp bố trí vườn thiên nhiên, quy hoạch vườn rau, sân chơi, sắp xếp đồ chơi ngoài trời, tổ chức chợ quê… một cách hợp lý và có ghi tên như: “Vườn thiên nhiên của bé” hay “ Cầu trượt” “ Cây nhãn”… Ghi tên biển lớp, phòng chức năng biển trường. Trang trí các cột tường, bồn cây.. bằng những màu sắc khác nhau để trẻ có thể phân biệt được màu sắc…. 13 * Môi trường xã hội được hiểu là toàn bộ những điều kiện xã hội như chính trị, văn hóa, các mối quan hệ giúp trẻ hình thành nhân cách của mình. Môi trường xã hội đặc biệt được nhấn mạnh ở đây là môi trường giao tiếp trong trường mầm non, bao gồm sự giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với những người xung quanh. Đây là môi trường trong nhà trường, gia đình và xã hội. Nhà trường luôn xác định và người giáo viên cần xây dựng cho mình tiêu chí để thực hiện: - Cần quan tâm đến sự giao tiếp của cô với cô, cô với trẻ, trẻ với trẻ, cô với phụ huynh. - Cần xây dựng môi trường giao tiếp chân tình, cở mở. - Giáo viên quan tâm đều đến các trẻ, yêu thương tôn trọng trẻ, đối xử công bằng với mọi trẻ. - Lắng nghe ý kiến của trẻ, tôn trọng trẻ. - Giáo viên, người lớn cần là tấm gương cho trẻ học tập và làm theo. Ví dụ: Người giáo viên tạo mối quan hệ với trẻ, phụ huynh khi giao lưu cùng trẻ trong các hoạt động trong ngày, các hội thi, các ngày lễ lớn có tổ chức, tổ chức giao lưu trẻ ở các nhóm qua môi trường giáo dục bên ngoài… Trong giờ đón trẻ cho trẻ được chơi trong các góc, giờ chơi tổ chức đóng vai chơi. Tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời trẻ gọi tên các loại cây hoa, cây xanh, đu quay, cầu trượt…, dạy cho trẻ biết thưa gửi tạo mối quan hệ thân thiện với mọi người. Như vậy MTXH tạo cho trẻ mối quan hệ, giúp trẻ được giao tiếp với bạn bè và với mọi người, đồng thời trẻ cũng được giao lưu với bạn bè qua hoạt động… vì vậy mà tôi đã chỉ đạo giáo viên, phải gương mẫu trong cách cư xử, cử chỉ, lời nói, cách ăn mặc cho phù hợp để các cháu noi theo và cũng tạo được sự thân thiện trong nhà trường. * Kết quả: 9/9 nhóm lớp xây dựng được MTVC đảm bảo nội dung và hình thức theo đúng chủ đề. 13/13 giáo viên có kiến thức hướng dẫn trẻ tham gia các hoạt động. 2.3.4. Tố chức cho trẻ thực hành, trải nghiệm, hoạt động với môi trường giáo dục, tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện Để phát huy tối đa hiệu quả sử dụng của việc XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm, thì yêu cầu người giáo viên phải thực sự có kiến thức, kỹ năng và thủ thuật để tổ chức cho trẻ được tham gia thực hành trải nghiệm vào môi trường đó một cách tích cực. Bởi vì một môi trường vật chất dù được xây dựng phong phú, nhưng chỉ để trưng bày cho đẹp mắt, mà trẻ không được sử dụng sợ phá hỏng thì môi trường đó giống như những ảo ảnh là một môi trường kín, không phát huy được tính tích cực của trẻ. Vì vậy người giáo viên ngoài trang trí lớp, bố trí góc, sắp xếp các học liệu, đồ dùng đồ chơi, hình ảnh… hoàn chỉnh mà còn phải chuẩn bị các nguyên vật liệu rời để cho trẻ được tự khai thác, khám phá và lắp ghép theo ý tưởng của trẻ. * Môi trường trong lớp: 14 Tổ chức cho trẻ chơi với các đồ dùng, đồ chơi viên khuyến khích trẻ chơi bằng cách nhập cuộc vào trò chơi. Cô bao quát hướng dẫn trẻ chơi và tạo được các mối quan hệ giao tiếp khi chơi. Ví dụ: Ở chủ đề Gia đình, góc phân vai độ tuổi 3 - 4 tuổi giai đoạn I, giáo viên đóng vai khách hàng và nói với trẻ đóng vai người bán hàng trong cửa hàng ăn uống: “Hôm nay cửa hàng bác có những món ăn nào? Bác bán cho tôi một tô phở mang về nhé!” Sau khi được phục vụ, giáo viên lại nói: “Bao nhiêu tiền vậy bác? cảm ơn bác!”. Khi thấy cô làm như vậy trẻ sẽ bắt chước làm theo, biết cách xưng hô và lễ phép trong giao tiếp. Đối với trẻ ở các độ tuổi lớn hơn, giáo viên chỉ cần gợi mở để trẻ triển khai các hoạt động chơi trong góc. Hoặc nhập cuộc vào trò chơi với tư cách là người trung gian quan sát. Chẳng hạn: “Các chú công nhân định xây công trình gì? Trong công trình có những khu vực nào?...” Thường xuyên gợi mở, khuyến khích trẻ mở rộng mối quan hệ qua lại với các góc chơi làm cho nội dung chơi thêm phong phú. Ví dụ các chú công nhân mua vật liệu xây dựng, mua thức ăn, hoặc khám bệnh, các góc khác có thể tham quan công trình xây dựng, hoặc tham quan triển lãm các tác phẩm tạo hình ở góc nghệ thuật… Trong quá trình hoạt động giáo viên phải bao quát, chú ý đến hứng thú và tôn trọng ý thích cá nhân, không áp đặt trẻ. Ví dụ: Cô hướng dẫn và cùng trẻ thực hiện môi trường giáo dục ở các chủ đề trong các thời điểm, mọi lúc mọi nơi. Từ đó hình thành cho trẻ nhiều kiến thức và các mối giao tiếp cho trẻ phát triển. * Môi trường ngoài lớp: Nhà trường cũng như giáo viên luôn biết cách tổ chức, gợi mở, hướng dẫn để trẻ tham gia một cách tốt nhất ở môi trường ngoài lớp học, tạo sự trải nghiệm cùng trẻ. - Ở các khu vực chơi trẻ tham gia vận động, chăm sóc vườn rau, học tập ở các khu vườn cổ tích, khu vui chơi cát nước, chơi các đồ chơi ngoài trời. Ví dụ: Tổ chức cho trẻ chơi ở góc chợ quê, Cô giáo đóng vai người mua hàng giúp trẻ cách giao tiếp….. biết bán hàng, giá, tiền. mời khi khách đến, cảm ơn khi khách đi…. Hình ảnh minh họa phụ lục 3 *Mọi lúc mọi nơi: Để trẻ được thực hành, trải nghiệm trong môi trường giáo dục tôi đã chỉ đạo giáo viên cho trẻ thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi trong các thời điểm trong ngày. Ví dụ: Khi chơi các trò chơi vận động trẻ bước trên những ô có ghi chữ cái, chữ số thì trẻ sẽ vừa bước và vừa đọc. Hay đi trên cầu khỉ trẻ cũng có thể đọc bài thơ “ Chiếc cầu mới”... * Kết quả: 96% trẻ tích cực tham gia; 92% trẻ số trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia vào các hoạt động của lớp, trường. 90% trẻ sử dụng đồ dùng đồ chơi một cách khéo léo, biết cách cư xử trong giao tiếp, vốn từ ngữ được mở rộng góp 15 phần phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Mối quan hệ ở trường trở nên thân thiện, ấm cúng, trẻ thích đến trường để học tập cũng như vui chơi. ( Kèm theo các hình ảnh trẻ trải nghiệm MTGD lấy trẻ làm TT ở phụ lục 3) 2.3.5. Thực hiện kiểm tra nội bộ trường học Công tác kiểm tra nội bộ nhà trường, là một hoạt động quản lý thường xuyên của hiệu trưởng, ban giám hiệu nhà trường; là một yêu cầu về đổi mới công tác quản lý hiện nay. Nhằm giúp hiệu trưởng tìm ra những biện pháp trong công tác chỉ đạo, điều hành, đôn đốc, giúp đỡ và điều chỉnh đối tượng kiểm tra; góp phần hoàn thiện, củng cố và phát triển nhà trường. Công tác kiểm tra động viên, khuyến khích, khen thưởng, nhân rộng điển hình các cá nhân, tập thể hoàn thành tốt nhiệm vụ. Nâng cao năng lực, kiến thức, kỹ năng sư phạm cho giáo viên. Vì vây là người đứng đầu nhà trường để thực hiện tốt có hiệu quả chuyên đề, đặc biệt là khai thác triệt để MTGD tôi đã xây dựng kế hoạch kiểm tra cụ thể hàng tháng như sau: Thán g 8 9 10 11 12 ...4 Đối tượng kiểm tra Kiểm tra việc xây dựng kế Tổ, nhóm, lớp hoạch Trang trí lớp Nhóm, lớp Thi đồ dùng đồ chơi tự Nhóm, lớp làm Xây dựng MTVC trong và Nhóm, lớp ngoài Tổ chức cho trẻ hoạt đông Trẻ với MT Khảo sát chất lượng trẻ Trẻ học kỳ I Khảo sát chất lượng trẻ Trẻ học kỳ II Người thực hiện Nội dung kiểm tra TTCM - GV Giáo viên Giáo viên Giáo viên Giáo viên Giáo viên Giáo viên 3. Kết quả TT 1 2 3 3 4 Nội dung kiểm tra Đối tượng kiểm tra Xây dựng kế hoạch Trang trí lớp Hội thi làm đồ dùng đồ chơi Xây dựng môi trường Chất lượng trẻ GV Nhóm, lớp GV Nhóm, lớp Trẻ Số lượng được kiểm tra 9/13 6/9 7/13 5/9 87/248 Kết quả T KH TB 4 3 3 3 42 5 3 3 2 41 1 4 2.3.6. Tổ chức tốt hội thi làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo. Hội thi XDMTLTLTT 16 Việc tổ chức hội thi nhằm bổ sung phong phú thêm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho dạy của cô và học tập của trẻ. Giúp giáo viên có những sáng tạo, nâng cao năng lực chuyên môn cũng như sự bền bỉ, yêu nghề tâm huyết với nghề trong khi làm đồ dùng đồ chơi và xây dựng môi trường. Giúp cho trẻ có môi trường học tập đa dạng về hình thức, trẻ có cơ hội lĩnh hội kiến thức một cách chủ động và thực tế thông qua môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Vì vậy ngay từ đầu tháng 8 tôi đã họp thống nhất với ban giám hiệu và các tổ trưởng chuyên môn về tổ chức hội thi “Làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo và Hội thi XDMTLTLTT”. Nhằm tạo ra môi trường mở trong và ngoài nhóm lớp phù hợp với từng độ tuổi để trẻ được học tập và trải nghiệm. Bổ sung thêm đồ dùng dạy học, đồ chơi phong phú theo chủ đề, chủ điểm, theo các câu chuyện, bài thơ…cho trẻ học tập. chú trọng đánh giá về tính sáng tạo, khoa học, tính thẩm mỹ và an toàn cho trẻ. * Với hội thi “ Làm đồ dùng dạy học, đồ chơi sáng tạo lấy thành tích chào mừng ngày thành lập ngày hội của cô và mẹ (20/10). Trước hết tôi xây dựng kế hoạch của hội thi, tổ chức cho giáo viên bắt thăm nội dung thi theo các chủ đề. Sau đó ra Quyết định thành lập ban tổ chức, ban giám khảo. Giao cho ban giám khảo xây dựng biểu chấm. Xây dựng nội quy, quy chế, chọn địa điểm tổ chức đảm bảo không gian để trưng bày sản phẩm và thuyết trình về sản phẩm nhằm mục đích gì và cung cấp kiến thức gì cho trẻ... Ví dụ: Bộ sản phẩm về chủ đề giao thông gồm các loại phương tiện giao thông như: Giao thông đường thủy, đường bộ, đường hàng không, sa bàn giao thông, biển báo... Hình ảnh minh họa cô đang thuyết trình sản phẩm của mình trong hội thi đồ dùng đồ chơi. (phụ lục 3) * Với hội thi XDMTLTLTT thì tôi tổ chức vào tháng 11. cũng theo cách làm như trên. Về hình thức tổ chức theo từng nhóm lớp và tiến hành chấm tại nhóm lớp. Ví dụ: Cách sắp xếp môi trường trong lớp (bàn ghế, tủ, đồ dùng...) Cách tổ chức cho trẻ hoạt động. Cách giao tiếp giữa cô- trẻ, trẻ- trẻ... ( Hình ảnh kèm trẻ hoạt động phụ lục 3) Kết quả: Hội thi đồ dùng đồ chơi có1 bộ sản phẩm đạt xuất sắc ( Cô Ngoan) 2 bộ sản phẩm đạt nhất ( Cô Dung, Cô Quê); 3 bộ sản phẩm đạt giải nhì: ( Cô Sáu, Cô Oanh, Cô Luyện). Hội thi XD được đánh giá giải nhất là lớp 5-6 tuổi A1; nhì 2 lớp 3-4 tuổi C1,C2. 2.3.7. Chỉ đạo tuyên truyền về hiệu quả XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm đến phụ huynh và cộng đồng nhằm mục đích vận động phụ huynh và cộng đồng tham gia và ủng hộ để XDMTGD. Công tác tuyên truyền là nhiệm vụ thường xuyên của nhà trường và mỗi cán bộ giáo viên mầm non. Tuyên truyền để phối hợp thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ và để thực hiện mục tiêu công tác xã hội hóa giáo dục. 17 Tôi xác định, kế hoạch XDMTGD lấy trẻ làm trung tâm với các mục tiêu đã đề ra, là chủ trương lớn của nhà trương, cần thiết phải có sự đồng thuận và ủng hộ của các bậc huynh và nhân dân. Vì vậy, tôi đã quan tâm chỉ đạo thực hiện công tác tuyên truyền về chủ trương kế hoạch đến các bậc phụ huynh và nhân dân ngay từ trong hè. Để thực hiện đạt hiệu quả công tác tuyên truyền; tôi xác định các vấn đề cần quan tâm để thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền đó là: * Xác định được nội dung vấn đề cần tuyên truyền: * Xác định các lực lượng nòng cốt làm công tác tuyên truyền: * Xác định đối tượng cần tuyên truyền: * Xác định nhiệm vụ và những hình thức tuyên truyền đạt hiệu quả cho từng đối tượng làm công tác tuyên truyền vận động xã hội hóa giáo dục Để đạt được mục tiêu của công tác tuyên truyền đã nêu. Một đòi hỏi cần phải xác định các hình thức tuyên truyền dành cho từng đối tượng phù hợp là cần thiết. Có thể xác định các hình thức tuyên truyền phù hợp. Từ đó, phụ huynh và cộng đồng tham gia ủng hộ nhà trường xây dựng. *Kết quả: - 254 phụ huynh được tuyên truyền kiến thức về môi trường giáo dục trong trường mầm non. - 27 phụ huynh tham gia vào ủng hộ hiện vật như: Cây cảnh, đồ dùng. - 254 phụ huynh tham gia ủng hộ nguyên vật liệu, ngày công lao động xây dựng môi trường bên ngoài. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm Sau 1 năm tổ chức triển khai thực hiện chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Qua đúc rút kinh nghiệm của những năm trước, tôi đã thu được kết quả như sau: * Đối với hoạt động GD: - Nhà trường: Tổng Điểm đạt Nội dung Tổng Học kỳ I Học kỳ II điểm Môi trường giáo dục 26.2 1 27 26 26.5 5 Xây dựng kế hoạch GD 19.2 2 20 19 19.5 5 Tổ chức hoạt động giáo dục 24.2 3 25 24 24.5 5 Công tác đánh giá sự phát triển 11.7 4 12 11.5 12 của trẻ. 5 Sự phối hợp giữa nhà trường, 5 cha mẹ và cộng đồng giáo dục 16 15.5 15.5 15.5 lấy trẻ làm trung tâm Tổng 100 96 98 97 18 - Đối với nhóm, lớp: Nhóm, lớp ND1: Môi trường giáo dục ND2: Xây dựng kế hoạch GD ND3: Tổ chức hoạt động GD ND4: Công tác đánh giá sự phát triển của trẻ. 27 20 25 12 ND5: Sự phối hợp giữa nhà trường, cha mẹ và cộng đồng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 16 25 18 23 11 14 91 Tốt 24 17 22 10.5 11.5 85 Tốt 24 18 21 9 10 82 23 18 22 10.5 12 24 18 21 12 12 85. 5 87 Kh á Tốt 22 18.5 22 11 12 23 17 21 11 22 18 21 24 18 21 5-6 tuổi A1 5-6 tuổi A2 4-5 tuổi B1 4-5 tuổi B2 3-4 tuổi C1 3-4 tuổi C2 Nhóm 2536 Nhóm 1924 Nhóm 1218 Tổn g điể m đạt Xế p loạ i 100 Tốt Tốt 9 85. 5 81 10 11 82 10 10 81 Kh á Kh á Tốt * Đối với trẻ: Số cháu Cháu Tiêu chí 1 Tiêu chí 2 Tiêu chí 3 Nề nếp chào hỏi, nói năng, đi đứng thể hiện thái độ, kỹ năng giao tiếp tình cảm, ứng xử. Trẻ hứng thú, tích cực, biểu hiện khả năng tự lực, sáng tạo trong khi tham gia các hoạt động, trải nghiệm Trẻ hiểu nội dung, có kiến thức, hình thành và phát triển kỹ năng hoạt động NT MG NT 46 176 45 MG Tiêu chí 4 Trẻ thực hiện đúng nội dung, quy tắc, cách chơi, luật chơi của từng loại trò chơi, từng hoạt động, biết phối hợp với bạn trong khi tham gia các hoạt động NT MG NT MG 46 179 47 178 19