Tài liệu Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong trường mầm non thạch bình

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ PHÒNG GD& ĐT THẠCH THÀNH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN TRONG TRƯỜNG MẦM NON THẠCH BÌNH” Người thực hiện: Phạm Thị Hoa Chức vụ: Phó Hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường mầm non Thạch Bình SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý THẠCH THÀNH, NĂM 2019 MỤC LỤC TT NỘI DUNG 1. Mở đầu 1.1 Lý do chọn đề tài 1.2 Mục đích nghiên cứu 1.3 Đối tượng nghiên cứu 1.4 Phương pháp nghiên cứu 2. Nội dung 2.1 Cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn 2.2 Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.3 Các biện pháp đã sử dụng để nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong trường mầm non 2.3.1 Tăng cường sự quản lý của BGH đối với tổ chuyên môn 2.3.2 Triển khai có chất lượng và hiệu quả các chuyên đề trong tổ chuyên môn 2.3.3 Tổ chức tốt các tiết dự giờ, thao giảng – Tích cực bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên 2.3.4 Rèn luyện phong cách lên lớp cho giáo viên 2.3.5 Tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn Giải quyết một số vấn đề thảo luận thường gặp 2.3.6 phải trong sinh hoạt tổ chuyên môn 2.3.7 Tổ trưởng chuyên môn luôn tự bồi dưỡng năng lực tổ chức, điều hành các buổi sinh hoạt chuyên môn 2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục trong nhà trường 3. Kết luận, kiến nghị 3.1 Kết luận 3.2 Kiến nghị Tài liệu tham khảo Danh mục sàng kiến kinh nghiệm được các cấp xếp loại Trang 1 2 2 2 2 3 5 5 7 8 10 11 13 15 16 17 18 1. Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài: Nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay là vấn đề quan tâm hàng đầu của ngành giáo dục và toàn xã hội. Chất lượng giáo dục mầm non phụ thuộc vào nhiều yếu tố, năng lực chuyên môn của giáo viên là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến chất lượng chăm sóc giáo giáo dục trẻ. Chất lượng hoạt động của tổ chuyên môn là điểm mấu chốt để nâng cao chất lượng giáo dục. Tổ chuyên môn là một hệ thống tổ chức nhà trường được ghi trong điều lệ trường mầm non, tổ chuyên môn có chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn là xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình độ tuổi và kế hoạch năm hoc của nhà trường. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ. Điều hành hoạt động của tổ, quản lý kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn của giáo viên. [1] Trong trường học các tổ chuyên môn có mối quan hệ hợp tác với nhau dưới sự chỉ đạo của tổ chức Đảng, Ban giám hiệu nhà trường nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục trẻ trong năm học của nhà trường Sinh hoạt tổ chuyên môn là một hoạt động chuyên môn không thể thiếu trong hoạt động của nhà trường đây là dịp để giáo viên trao đổi chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học. Thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn sẽ xuất hiện nhiều ý tưởmg sáng tạo trong thực hiện công tác chuyên môn. Chất lượng, hiệu quả sinh hoạt tổ chuyên môn tốt thì năng lực chuyên môn của giáo viên được nâng lên. Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn? Thực tế trong nhà trường cho thấy có tổ chuyên môn hoạt động rất mạnh nhưng vẫn còn có tổ chuyên môn hoạt động một cách thụ động, ỷ lại với nhiều tồn tại như: hoạt động trên giấy tờ sổ sách, ít bàn về chuyên môn, hoặc hoạt động qua loa đại khái cho đủ thủ tục hành chính. Bên cạnh đó, tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lý coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; chưa chủ động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn. Đó là còn chưa kể đến nhiều tổ trưởng chuyên môn có trình độ và nghiệp vụ non kém, ngại va chạm hoặc có thái độ quân bình chủ nghĩa khi dự giờ, rút kinh nghiệm và đánh giá tiết dạy của các tổ viên. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong tổ. Trong các buổi sinh hoạt, không khí thường trầm lắng, giáo viên ít phát biểu ý kiến; những vấn đề mới và khó ít được mang ra bàn bạc, thảo luận. Xuất phát từ những hiện trạng và tính cấp thiết của vấn đề trên, xây dựng tổ chuyên môn hoạt động có nền nếp, chất lượng chính là sự đầu tư có hiệu quả về chất lượng giảng dạy trong nhà trường. Với nhiệm vụ là Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong trường mầm non” để nghiên cứu và tìm ra những biện 1 pháp hiệu quả nhất, áp dụng thực hiện tại trường mầm non Thạch Bình. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu tình hình, đội ngũ giáo viên của trường mầm non Thạch Bình về số lượng, trình độ thực tiễn và hiệu quả tổ chức các hoạt động của các tổ chuyên môn trong nhà trường. Chỉ ra được thực trạng và yêu cầu cần thiết phải nâng cao chất lượng tổ chuyên môn. Vai trò của tổ trưởng chuyên môn trong tổ chức các buổi sinh hoạt tổ. Phân tích, nhận xét thực trạng và đề xuất được những giải pháp, biện pháp xây dựng tổ chuyên môn hoạt động có hiệu quả trong trường mầm non 1.3. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng của đề tài nghiên cứu này là tổng kết các hoạt động của tổ chuyên môn trong trường mầm non Thạch Bình. Chủ yếu là giáo viên và tổ truởng chuyên môn. Cơ sở của tổng kết kinh nghiệm là thông qua hoạt động thực tế của các tổ chuyên môn Trường mầm non Thạch Bình 1.4. Phương pháp nghiên cứu : Phương pháp nghiên cứu lý luận Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin Phương pháp thống kê sử lý số liệu 2. Nội dung 2.1. Cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn Tổ chuyên môn là một hệ thống tổ chức nhà trường được ghi trong điều lệ trường mầm non, tổ chuyên môn có chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường. Tại điều 14 chương II văn bản hợp nhất số 04/2015-VBHNBGDĐT đã ghi rõ nhiệm vụ của tổ chuyên môn gồm: Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ và các hoạt động giáo dục khác; Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; Kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ và quản lý sử dụng tài liệu, đồ dùng, đồ chơi, thiết bị giáo dục của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường, nhà trẻ; Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non; Đề xuất khen thưởng, kỷ luật giáo viên. [1]. Tổ trưởng chuyên môn là ngườu chịu trách nhiệm chính trong việc nâng cao chất lượng tổ chuyên môn. Tổ trưởng chuyên môn phải có khả năng tiếp nhận và tổ chức thực hiện các thông tin quản lý vì đây là công việc hết sức quan trọng đối với người quản lý chuyên môn. Vì khả năng tiếp nhận xử lý và tổ chức tốt các thông tin sẽ đem lại lại hiệu quả tối ưu. Tổ chuyên môn gồm các giáo viên đứng lớp, trực tiếp tổ chức chăm sóc và dục trẻ, cho nên bất kỳ giáo viên nào cũng phải biết mình có một vai trò quan trọng ảnh hưởng rộng rãi đến chất lượng giáo dục của một tập thể giáo viên trong nhà trường và ngược lại trẻ nào đến trường cũng được tiếp nhận sự giáo dục của tập thể giáo viên. Cho nên chất lượng giáo dục của nhà trường đạt hiệu quả cao hay thấp không chỉ phụ thuộc ở một giáo viên mà đòi hỏi phải có sự phối hợp đồng bộ của toàn thể giáo viên trong tổ. Chính vì thế tổ chuyên môn 2 phải đoàn kết, hỗ trợ và giúp đỡ nhau trong công tác, luôn tạo ra bầu không khí thoải mái, lành mạnh trong tổ. Mọi thành viên trong tổ luôn có ý thức phấn đấu vươn lên về mọi mặt, học hỏi nhau cùng tiến bộ. Nắm vững và tổ chức thực hiện tốt đường lối và quan điểm giáo dục của Đảng; Thực tiễn cho thấy, trường nào công tác chỉ đạo của Ban giám hiệu càng cụ thể rõ ràng, khoa học thì việc sinh hoạt của tổ chuyên môn càng có chất lượng, có nề nếp. Nội dung sinh hoạt của tổ chuyên môn càng bám sát mục tiêu, yêu cầu của chương trình và nhiệm vụ năm học thì càng tháo gỡ kịp thời những khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giảng dạy của giáo viên. Ngược lại, trường nào công tác chỉ đạo chuyên môn thiếu khoa học, buông lỏng thì việc sinh hoạt tổ chuyên môn sẽ không đảm bảo thời gian và kém chất lượng. Chính vì vậy công tác chuyên môn là hoạt động quan trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành, nơi thực thi nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ, động lực quan trọng để giúp nhà trường phát triển chính là hoạt động có hiệu quả của tổ chuyên môn 2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.2.1.Thuận lợi: Trường mầm non Thạch Bình có đội ngũ giáo viên trẻ nhiệt tình trong công tác có tinh thần trách nhiệm cao. Đội ngũ cán bộ, giáo viên và nhân viên trong trường đủ về số lượng, đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn 100% Được sự hỗ trợ về chuyên môn của Ban giám hiệu nhà trường, chỉ đạo sát sao về chuyên môn của Phòng giáo dục Đào tạo huyện. Giáo viên tích cực tham gia thực hiện cuộc vận động ”Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương về đạo đức, tự học, sáng tạo” do các cấp phát động. Tổ trưởng chuyên môn là giáo viên dạy giỏi cấp huyện, gương mẫu, có uy tín, năng lực chuyên môn vững. Giáo viên trong tổ có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ nhau trong công tác. 2.2.2 Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi trên trường mầm non Thạch Bình gặp không ít những khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn thể hiện: * Về năng lực chuyên môn của giáo viên: Đội ngũ giáo viên trường đào tạo từ nhiều hệ khác nhau, trình độ chuyên môn chưa đồng đều, một số giáo viên chưa nhiệt tình trong công tác làm ảnh hưởng đến hiệu quả giáo dục. Một bộ phận giáo viên tiếp thu và vận dụng các chuyên đề vào giảng dạy ở mức đạt yêu cầu; giáo viên lớn tuổi chưa tiếp cận được với công nghệ thông tin. Nhà trường có 2 điểm trường nên khó khăn cho việc chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn. Một số giáo viên trẻ kỹ năng giao tiếp, ứng xử còn nhiều hạn chế, thiếu tự tin và chưa mạnh dạn phát biểu ý kiến trong các cuộc họp chuyên môn * Về nghiệp vụ quản lý tổ chuyên môn: Nhìn chung, các tổ chuyên môn mới chỉ tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo quy định, nội dung sinh hoạt còn rập khuôn ở kiểm tra hồ sơ sổ sách chưa trú trọng đến thay đổi nội dung, do vậy chưa phát huy hết sức mạnh của tổ 3 chuyên môn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường Sinh hoạt tổ chuyên môn chưa thật sự đi vào chiều sâu nội dung, phương pháp, hiệu quả tiết dạy. Đa số chỉ dừng lại yêu cầu chung cơ bản, thiếu tính nâng cao hoặc xoáy sâu vào trọng tâm của tiết dạy. Việc tự học, tự nghiên cứu để bồi dưỡng thêm về kiến thức và năng lực lãnh đạo tổ chuyên môn còn hạn chế, thường thì làm theo kế hoạch đã định sẵn của Hiệu trưởng, ít tìm tòi, nghiên cứu xây dựng, hoặc đề xuất ý kiến có tính sáng tạo đối với Ban giám hiệu. 2.2.3. Thực trạng năng lực chuyên môn * Về số lượng – cơ cấu: Về số lượng: - Tổ chuyên môn: 02 tổ là tổ nhà trẻ và tổ mẫu giáo. - Giáo viên đứng lớp: 23 giáo viên tỷ lệ 1,2 giáo viên/lớp. Tổ nhà trẻ 06 giáo viên; tổ mẫu giáo 17 giáo viên Về cơ cấu: Tỉ lệ nữ 100% Tuổi đời cao nhất: 54 tuổi; thấp nhất: 25 tuổi Thâm niên công tác: Cao nhất 30 năm; Thấp nhất: 01 năm Trình độ chuyên môn: Đạt chuẩn: 23/23 GV tỷ lệ 100%; Trên chuần: 18/23 tỷ lệ 78,3% * Bảng khảo sát trình độ chuyên môn và hệ đào tạo của giáo viên năm học 2018 - 2019 TT Trinh độ đào tạo Số lượng Hệ đào tạo Đang đi Chính Tại học năng cao quy chức 1 Đại học 17 2 15 4 2 Cao đẳng 1 1 0 3 Trung cấp 5 1 4 * Kết quả chất lượng chuyên môn năm học 2017 – 2018 TT Hoạt động Số Kết quả lượng Tốt Khá TB Yếu 1 Đánh giá chất lượng sinh hoạt tổ 2 0 1 1 0 2 Thao giảng, dự giờ 23 6 12 5 0 3 Kiểm tra chuyên môn 23 3 14 4 2 4 Giáo viên giỏi trường 23 9 11 3 0 5 Giáo viên giỏi huyện 0 0 0 0 0 6 Đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp GVMN 23 9 12 2 0 Từ kết quả đánh giá chất lượng các hoạt động của tổ chuyên môn ở trên tôi nhận thấy chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn của trường mầm non Thạch Bình trong năm học 2017 – 2018 chưa cao thể hiện qua bảng số liệu khảo sát đánh giá cuôi năm. Chất lượng sinh hoạt tổ chưa cao dẫn đến chất lượng giảng dạy, tỷ lệ giáo viên giỏi các cấp còn rất thấp. Qua các đợt thao giảng, dự giờ, kiểm tra chuyên môn số giáo viên đạt loại tốt đang ở mức khiêm tốn. Chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn chưa cao thể hiện ở nội dung sinh 4 hoạt chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong tổ, kế hoạch xây dựng không sát với tình hình thực tế chuyên môn của tổ. Trong các buổi sinh hoạt không khí thường trầm lắng, những vấn đề mới và khó chưa được mang ra bàn bạc, thảo luận. Mặt khác tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình trong tổ chức các buổi sinh hoạt tổ, chưa chủ động trong xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ còn thụ động với kế hoạch của Ban giám hiệu, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. Khi tổ sinh hoạt thì chỉ có thư ký ghi chép một cách qua loa để có biên bản đảm bảo hồ sơ tổ. Các thành viên trong tổ không trao đổi, không có ý kiến, nếu tổ trưởng có triển khai hướng dẫn chỉ đạo một số vấn đề trong kế hoạch nhà trường thì không ghi chép nên sau đó không nhớ để thực hiện. Chính vì thế nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn là một vấn đề cần thiết của trường mầm non Thạch Bình. Là Hiệu phó nhà trường, tôi đã nghiên cứu tài liệu, hoc hỏi những đơn vị bạn làm tốt công tác chuyên môn để tìm ra những biện pháp mới phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường với một mong muốn nâng cao chất lượng chuyên môn trường mầm non Thạch Bình đáp ứng được yêu cầu của chương trình giáo dục mầm non trong năm học 2018 – 2019. 2.3. Các biện pháp đã sử dụng để nâng cao chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong trường mầm non 2.3.1. Tăng cường sự quản lý của BGH đối với tổ chuyên môn. * Thực hiện tốt công tác chỉ đạo của Ban giám hiệu: Công tác chỉ đạo của Ban giám hiệu là một khâu quan trọng trong nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. Tôi tham mưu và cùng với Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch chỉ đạo của Ban giám hiệu đối với tổ chuyên môn cụ thể như sau: Bước 1: Thành lập tổ chuyên môn, bổ nhiệm tỏ trưởng, tổ phó chuyên môn và phân công nhiệm vụ cho giáo viên theo từng tổ. Đây là bước quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Nếu Hiệu trưởng bổ nhiệm hoặc phân công giáo viên đứng lớp không phù hợp với năng lực chuyên môn, phù hợp với hoàn cảnh của từng giáo viên thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng nhà trường. Là hiệu phó phụ trách chuyên môn tôi hiẻu rất rõ hoàn cảnh, năng lực sở trường, trình độ chuyên môn của từng giáo viên trong nhà trường nên tôi đã tham mưu cho hiệu trưởng trong việc phân công giáo viên ở trong các tổ chuyên môn và đề cử tổ trưởng, tổ phó chuyên môn để Hiệu trưởng ra quyết định thành lập các tổ chuyên môn và bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn. Ví dụ: Khi bổ nhiệm tổ trưởng tôi tham mưu cho hiệu trưởng nên bổ nhiệm giáo viên có thời gian công tác từ 5 năm trở lên có trình độ đại học, là giáo viên dạy giỏi cấp huyện nhiều năm và quan trọng là phải có uy tín đối với giáo viên trong tổ Bước 2: Công khai kế hoạch nhà trường thực hiện trong năm học về quy mô, cơ cấu, chất lượng, hiệu quả và dự kiến các hoạt động sẽ tiến hành trong 5 năm học như: Khai giảng, đăng ký chỉ tiêu năm học, kế hoạch thao giảng, thi giáo viên giỏi, bồi dưỡng giáo viên, kế hoạch kiểm tra đánh giá hoạt động dạy học .... Công tác này sẽ giúp các tổ chuyên môn có định hướng có kế hoạch cụ thể cho hoạt động chuyên môn của tổ mình. Ví dụ: Nhà trường công khai kế hoạch chỉ tiêu năm học phấn đấu huy động trẻ ra lớp đạt 25% đối với trẻ nhà trẻ và 95% đối với trẻ mẫu giáo 3, 4 tuổi, trẻ 5 tuổi huy động ra lớp 100% để các tổ chuyên môn biết từ đó xây dựng kế hoạch chỉ đạo giáo viên trong tổ tuyên truyền vận động phụ huynh đưa trẻ ra lớp đảm bảo kế hoạch. Bước 3: Hoàn thiện cơ cấu tổ chức thực hiện hiệu quả kế hoạch năm học: Đây là bước giao nhiệm vụ cụ thể cho tổ trưởng, tổ phó chuyên môn để xây dựng phát triển tổ chuyên môn mình phụ trách, phân công trách nhiệm liên đới giữa các thành viên trong tổ. Công tác này sẽ tạo cho bộ máy hoạt động thông suốt, trôi chảy đạt hiệu quả cao. Ví dụ: Chuẩn bị tốt công tác khai giảng năm học Ban giám hiệu chỉ đạo tổ chuyên môn khối mẫu giáo phân công các lớp tập văn nghệ để biểu diễn trong ngày khai giảng. Ban giám hiệu đưa ra số lượng tiết mục yêu cầu về chất lượng các tiết mục khi biểu diễn có đánh giá sau khai giảng. Tổ trưởng, tổ phó phải có trách nhiệm phân công tiết mục cho các nhóm, lớp và đôn đốc để đạt chất lượng theo yêu cầu của Ban giám hiệu. Bước 4: Chỉ đạo việc thực hiện mục tiêu, chương trình dạy học: Ban giám hiệu chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch chung cả tổ, hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học, quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên ( bằng việc thực hiện đầy đủ đúng tiến độ thời gian, soạn bài, lên lớp, quá trnh tổ chức các hoạt động dạy trẻ). Tiến hành hoạt động kiểm tra đánh giá dạy học và thực hiện kế hoạch dạy học trong năm học: xây dựng kế hoạch kiểm tra, tổ chức lực lượng kiểm tra đánh giá, hoàn thiện hoạt động dạy học, hoàn thiện quản lý hoạt động dạy học. Ví du: Trong chỉ tiêu kế hoạch năm học của nhà trường phấn đấu 100% nhóm lớp đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào tổ chức các hoạt động giáo dục. Căn cứ trên kế hoạch của nhà trường tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch mỗi giáo viên một tuần phải có 2 tiết sử dụng CNTT vào dạy trẻ, tổ trưởng thông qua kế hoạch của tổ đến toàn thẻ giáo viên trong tổ từ đó giáo viên tự nghiên cứu thực hiện theo đúng kế hoạch tổ và nhà trường xây dựng. Tổ trưởng và Ban giám hiệu sẽ kiểm tra để đánh giá hiệu quả thực hiện của giáo viên *Thực hiện tốt vai trò của Ban giám hiệu trong công tác chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn của tổ chuyên môn . Ban giám hiệu phải thường xuyên có mặt trong các buổi sinh hoạt của tổ chuyên môn, kịp thời nắm bắt thông tin, nắm bắt nhu cầu của giáo viên, các vướng mắc về chuyên môn để có biện pháp đáp ứng, giải đáp kịp thời. Nắm bắt được vấn đề này trong các buổi sinh hoạt của tổ chuyên môn tôi luôn có mặt để dự họp cùng với tổ. Tôi yêu cầu các tổ chuyên môn chủ động đưa các vấn đề cần tháo gỡ trong tháng ra bàn bạc thảo luận cách thực hiện trong buổi họp tổ, có thể tổ chức thành chuyên đề nhằm giúp giáo viên định hướng được các phương pháp giảng dạy phù hợp. Khơi gợi cho giáo viên mạnh dạn bày tỏ ý kiến của 6 mình. Đặt vấn đề giúp giáo viên động não tìm ra cách giải quyết. Mỗi giáo viên đều đưa ra cách giải quyết, nhiều giáo viên sẽ đưa ra nhiều cách giải quyết khác nhau, từ đó lựa chọn ra những cách thực hiện phù hợp nhất. Khi tham gia sinh hoạt tôi đóng vai trò là thành viên chứ không phải cán bộ quản lý đến giám sát. Để tạo không khí bình đẳng, dân chủ, thân thiện trong buổi sinh hoạt, tôi không áp đặt ý kiến của mình, không đánh giá ý kiến của người khác, lắng nghe ý kiến của mọi thành viên với thái độ trân trọng, tôi cũng nhận một phần việc như các thành viên khác trong tổ là trong quá trình dự sinh hoạt, tôi ghi chép các nội dung chính hoặc những vấn đề mà giáo viên còn vướng mắc, khi phát biểu đóng góp ý kiến không vội vã kết luận vấn đề một cách chủ quan mà phân tích tổng hợp các ý kiến rồi đưa ra quyết định để có sức thuyết phục Ví du : Trong buổi sinh hoạt chuyên môn tổ mẫu giáo cuối tháng 9/2018. Thực hiện kế hoạch của tổ là mỗi giáo viên phải có 02 tiết ứng dụng CNTT vào tổ chức các hoạt động day trẻ trong một tuần. Trong tháng 9 khi đi kiểm tra chuyên môn tôi thấy có 01 số giáo viên chưa thực hiện được. Tôi yêu cầu tổ trưởng chuyên môn đưa vấn đề đó ra bàn bạc tại cuộc họp tổ để tìm cách thào gỡ và cho giáo viên thảo luận: Khi thảo luận có 02 nhóm ý kiến đưa ra : Nhóm1 : Một số giáo viên có ý kiến sử dụng CNTT chưa thành thạo nên xây dựng 02 giáo án điện tử rất khó. Nhóm 2 : Một số giáo viên lại có ý kiến thời gian trên lớp từ 10 – 11h, thời gian về nhà lại phải công việc gia đình nên không còn thời gian để xây dựng giáo án điện tử. Khi mọi người đã đưa ra các ý kiến tôi cũng xin phép được có ý kiến. Tôi đưa các giả thuyết để mọi người cùng bàn bạc: Với ý kiến nhóm 1: Qua kiểm tra tôi thây Đ/c Yến sử dụng rất thành thạo CNTT đ/c đã biết cách lấy thông tin, hình ảnh từ trên mạng chỉnh sửa theo yêu cầu của bài dạy và nhu cầu thực tế của nhóm lớp mình. Không mất nhiều thời gian mà hiệu quả lại cao đ/c Yến lại là tổ trưởng tổ mẫu giáo rất thuận lợi để các đồng chí nhờ đ/c Yến hướng dẫn Với ý kiến nhóm 2 : Đặc thù của giáo viên mầm non ở cả ngày trên lớp và thời gian ngủ trưa của trẻ mẫu giáo là 150 phút. Với 02 GV/lớp nên giáo viên có thể phân công trực để xáy dựng sườn giáo án và đao loát các hình ảnh, thông tin trên mạng, tối về nhà chình sửa và hoàn chỉnh giáo án sẽ bớt đi rất nhiều thời gian. Mọi người sẽ quyết định thực hiện khi thấy ý kiến đó hợp lý. Với những ý kiến tôi đưa ra hợp tình, hợp lý nên được giáo viên hưởng ứng và thống nhất thực hiện theo cả hai phương án. Vào các buổi sinh hoạt chuyên môn tổ trưởng chuyên môn sẽ dành một lượng thời gian để hướng dẫn giáo viên xây dựng giáo án điện tử, tuỳ theo giáo viên chưa biết ở phần nào thì hướng dẫn ở phần đó. Đa số giáo viên chưa biết cách thiết kế bài giảng Papoi, cách lấy các hình ảnh trên mạng, đ/c Yến sẽ hướng dẫn giáo viên cách tạo Slides, cách lấy các hình ảnh trên mạng lưu về máy và cách tạo hiệu ứng hình ảnh động, tạo âm thanh để đưa các hình ảnh vào trong bài giảng phù hợp với từng đề tài. Sau một thời gian hướng dẫn giáo viên đã thành thạo trong xây dựng giáo án điện tử, kế hoạch mỗi giáo viên có 02 tiết ứng dụng CNTT vào tổ chức các hoạt động day trẻ trong một tuần đã được giáo viên thực hiện có hiệu quả 7 ( Hình ảnh hướng dẫn gáo viên xây dựng giáo án Papoi) Như vậy, vai trò của Ban giám hiệu trong công tác chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn của tổ chuyên môn là rất quan trọng, nó giúp cho Ban giám hiệu nắm bắt kịp thời những ý kiến của giáo viên đưa ra trong sinh hoạt tổ, từ đó đưa ra định hướng cụ thế trong công tác chỉ đạo giúp tổ chuyên môn sinh hoạt có chất lượng, hiệu quả hơn 2.3.2. Triển khai có chất lượng và hiệu quả các chuyên đề trong tổ chuyên môn Đây là nội dung sinh hoạt thường xuyên và rất cần thiết trong năm học để nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ. Các chuyên đề cần tập trung vào những đề tài như đổi mới phương pháp giảng dạy, rèn luyện các kỹ năng ứng dụng CNTT trong dạy học, sử dụng thiết bị dạy học, làm mới đồ dùng dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá, nghiên cứu và triển khai cách thức thực hiện Thông tư, Chỉ thị, Nhiệm vụ năm học mới.... Tránh những chuyên đề nặng về lý luận mà việc triển khai trong thực tế còn khó khăn. Việc triển khai các chuyên đề cần được thực hiện có kế hoạch, được tổ chức, kiểm tra, đánh giá và triển khai áp dụng vào thực tiễn thì mới có chất lượng và hiệu quả tốt. Trong một năm học cần cơ cấu hợp lý các mảng chuyên đề, mỗi giáo viên chỉ nên đảm trách một chuyên đề, phân bổ thời gian phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường. Tôi đã chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch thực hiện các chuyên đề trọng tâm trong năm học như chuyên đề: Đổi mới phương pháp dạy học theo quan điểm giáo dục “ Lấy trẻ làm trung tâm”; chuyên đề phát triển vận động; chuyên đề ứng dụng CNTT trong dạy học …. sau khi xác định được các chuyên đề trọng tâm cần thực hiện để triển khai có chất lượng các chuyên đề trong buổi họp chuyên môn tôi chỉ đạo tổ trưởng nên thực hiện theo các bước sau: + Phân công cá nhân chuẩn bị chuyên đề + Tổ trưởng duyệt bản thảo + Báo cáo chuyên đề ở tổ, các tổ viên góp ý, phản biện. + Cá nhân phụ trách hoàn thiện chuyên đề phần lý thuyết và thực hành 8 Khi trao đổi, thảo luận ở tổ cần làm rõ những vấn đề mấu chốt. Chẳng hạn, chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học theo quan điểm giáo dục “ Lấy trẻ làm trung tâm” cần nhận thức đúng đắn, đầy đủ về phương pháp dạy học tích cực. Cũng vậy, chuyên đề về ứng dụng CNTT trong dạy học cần quan tâm đến chất lượng và hiệu quả: Sử dụng CNTT đến mức độ nào trong bài giảng cụ thể này? Kết hợp giữa lời nói và trình chiếu trên màn hình như thế nào để đạt hiệu quả? Điều quan trọng là, trong mỗi tiết dạy, giáo viên biết lựa chọn phương pháp thích hợp, biết kết hợp các phương pháp hiện đại với các phương pháp truyền thống tùy thuộc vào từng bài dạy, không nên lạm dụng phương pháp nào. Giáo viên phải coi trọng các thủ pháp dẫn dắt trẻ tiếp nhận kiến thức một cách tự nhiên, lôgíc. Ví dụ: Trước khi đưa chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học theo quan điểm giáo dục “ Lấy trẻ làm trung tâm" cho trẻ mẫu giáo vào thực hiện trong các lớp. Tổ trưởng phân công cho 01 giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề đưa cho tổ trưởng duyệt để thống nhất nội dung. Tổ trưởng tổ chức buổi họp chuyên môn cho giáo viên được phân công triển khai phần lý thuyết trong cuộc họp, mọi thành viên trong tổ đóng góp ý kiến để hoàn thiện phần lý thuyết chuyên đề. Căn cứ vào phần lý thuyết để xây dựng giáo án thực hành. Giáo viên được phân công sẽ thực hiện 01 tiết thực hành trên lớp để tất cả giáo viên trong tổ được dự sau đó hoàn thiện phần thực hành và thống nhất phương pháp đưa vào thực hiện ở các nhóm, lớp. Với các chuyên đề khác tôi cũng chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn trước khi đưa vào thực hiện phải được triển khai trong các cuộc họp chuyên môn để các thành viên trong tổ thảo luận đóng góp ý kiến cùng thống nhất phương pháp thực hiện. 2.3.3.Tổ chức tốt các tiết dự giờ, thao giảng – Tích cực bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho giáo viên Nâng cao chất lượng giờ dạy là nguyện vọng của các giáo viên, tổ chuyên môn và nhà trường. Điều này được thực hiện qua nhiều biện pháp khác nhau. Kỹ năng sư phạm của giáo viên có ảnh hưởng lớn đến chất lượng giờ dạy. Ở các buổi sinh hoạt tổ giáo viên có thể trao đổi, góp ý, giúp nhau sửa chữa những tồi tại, nhược điểm như phong cách lên lớp, ngôn ngữ diễn đạt ... hoạt động này nhằm hoàn thiện kỹ năng sư phạm của giáo viên trong các giờ dạy. Dự giờ là hoạt động quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng chuyên môn của mỗi giáo viên. Dự giờ sẽ giúp cho giáo viên được dự giờ chủ động, tích cực hơn trong bài dạy của mình. Dù thế nào đi nữa thì mỗi khi có người đến dự giờ, các giáo viên đều chuẩn bị bài kỹ hơn, đôi khi còn có sự trao đổi về bài dạy trước khi lên lớp, đây là một việc làm hết sức có ý nghĩa đối với mỗi giáo viên. Khi có người đến dự giờ, lớp học cũng diễn ra sôi nổi hơn, ý thức học tập của trẻ cũng tốt hơn, đây là điều kiện tốt nhất để giáo viên phát huy tính sáng tạo của bản thân trong quá trình tổ chức các hoạt động dạy trẻ. Việc dự giờ còn giúp cho các giáo viên đi dự giờ học tập, rút kinh nghiệm từ tiết dạy của đồng nghiệp, thông qua việc xử lý tình huống của đồng nghiệp, giáo viên sẽ khắc phục được những thiếu sót trong quá trình giảng dạy. Bởi vậy, ngoài mục đích đánh giá năng lực của giáo viên thì điều quan trọng là các tổ cần tổ chức tốt việc góp ý, 9 rút kinh nghiệm về phương pháp giảng dạy, về kiến thức, về phong cách lên lớp, về tổ chức các hoạt động dạy trẻ. Tôi chỉ đạo tổ chuyên môn tăng cường quản lý, định hướng tổ chức dự giờ, thao giảng coi đây là biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng giờ dạy. Khi tổ chức thao giảng tôi yêu cầu tổ trưởng phải cho ít nhất 70 – 75 % thành viên của tổ, tham dự. Sau khi dự giờ tổ chức cho giáo viên đánh giá, rút kinh nghiệm giờ dạy đây phải là việc làm thường xuyên của tổ chuyên môn, nếu được tổ chức tốt sẽ xóa bỏ được tình trạng giáo viên chưa tự giác, tích cực dự giờ đồng nghiệp và tránh được tình trạng dự giờ để đối phó nhằm đạt chỉ tiêu số lượng theo quy định. Tôi yêu cầu các tổ chuyên môn nên tăng cường các tiết dạy mẫu và tổ chức các đợt thao giảng, dự giờ đánh giá tiết dạy để bôi dưỡng nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cho giáo viên. Đây là một biện pháp nâng cao năng lực chuyên môn cho giáo viên một cách có hiệu quả nhất. Sau khi dự giờ, tôi yêu cầu tổ trưởng và giáo viên dự giờ phải đưa ra nhận xét thảo luận dựa trên các tiêu chí đánh giá tiết dạy như sau: * Về nội dung giảng dạy: 1. Nêu những mặt ưu điểm và hạn chế tồn tại của tiết dạy. Nêu rõ những hạn chế cần thay đổi cho phù hợp. 2.Thời lượng phân phối cho từng nội dung trong bài dạy có phù hợp hay không? 3. Hứng thú của trẻ trong giờ học như thế nào? (Hứng thú hoặc chán nản ). Hệ thống câu hỏi có phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý độ tuổi của trẻ hay không? * Về phương pháp: 1. Các phương pháp nào đã được sử dụng nhiều và phát huy hiệu quả cao ? Các phương pháp dạy học mới nào giáo viên đã sử dụng ? Kết quả đạt được? 2. Việc sử dụng phương pháp dạy học theo chương trình giáo dục mầm non đã được giáo viên tận dụng như thế nào? Có khó khăn gì khi thực hiện các phương pháp đó? 3. Việc trang bị các phương tiện dạy học và đồ dùng dạy học có được giáo viên lưu tâm sử dụng hay không? Khi đánh giá, rút kinh nghiệm các tiết dạy cần thẳng thắn, chân tình với tinh thần giúp nhau cùng tiến bộ, phải đánh giá thực chất, nêu ra được những điểm mạnh, những hạn chế của người dạy về kiến thức, kỹ năng, thái độ, về nội dung, phương pháp, phong cách. Cần phê phán các phương pháp dạy thụ động không đổi mới của giáo viên. Đối với những tiết học mà giáo viên gặp nhiều khó khăn thì cần trao đổi kỹ, có thể tổ chức cho một giáo viên có kinh nghiệm trong nhóm dạy mẫu tiết đó để cùng nhau học hỏi. Khi được nhận xét góp ý, tổ chuyên môn nên chỉ đạo giáo viên ghi chép lại các ý kiến đóng góp đây là một cẩm nang tốt nhất để giáo viên sửa chữa bổ xung vào các tiết dạy sau. Ví dụ: Sau khi tổ chức cho giáo viên dự giờ lớp MG lớn A do cô Lưu Thị Tuyến thực hiện ở lĩnh vực phát triển ngôn ngữ ( văn học) Đề tài: Truyện: Giọt nước tý xíu. Tổ trưởng tổ chức buổi họp chuyên môn để đánh giá giờ dạy của cô 10 Tuyến theo các bước: về nội dung, về phương pháp và đưa ra những hạn chế trong giờ dạy của cô Lưu Thị Tuyến để các thành viên trong tổ đưa ra các ý kiến bổ xung vào các hạn chế trong giờ dạy. Như vậy, nếu việc tổ chức thao giảng, dự giờ hoặc tổ chức các tiết dạy mẫu của các tổ được xây dựng và tổ chức thường xuyên thì chắc chắn chất lượng chuyên môn của tổ đó sẽ được phát triển và ngày càng được nâng cao. 2.3.4. Rèn luyện phong cách lên lớp cho giáo viên Phong cách lên lớp là một yếu tố quan trọng dẫn đến thành công trong tiết dạy. Tôi yêu cầu tổ trưởng đưa nội dung này vào thảo luận trong cuộc họp chuyên môn để tìm ra một phong cách lên lớp phù hợp. Phong cách lên lớp mà tôi mong muốn là phong cách chững chạc, tự tin, làm chủ bài dạy. Khi lên lớp giáo viên phải chú ý đến giọng nói, cử chỉ đi đứng, động tác tay, ánh mắt, nụ cười,... mọi cái nên vừa phải phù hợp. Tôi đã chỉ đạo tổ chuyên môn đưa nội dung rèn luyện phong cách lên lớp cho giáo viên vào thảo luận trong các buổi họp chuyên môn. Trong sinh hoạt tổ chuyên môn, cần làm cho giáo viên thấy vai trò của sử dụng ngôn ngữ trong dạy trẻ đưa ra những hạn chế của giáo viên khi sử dụng ngôn ngữ. Khi góp ý các giờ dạy cần chú trọng đến yếu tố này để giúp giáo viên có ý thức rèn luyện kỹ năng sử dụng ngôn ngữ, làm sao để trên lớp, giáo viên có giọng nói chuẩn, chỉ dùng từ phổ thông, ít trùng lặp, ít sai sót. Tổ chuyên môn nên chọn giáo viên có tác phong lên lớp tốt làm mẫu để các tổ viên học hỏi và xây dựng cho mình một phong cách phù hợp. Ví dụ: Sau khi dự giờ của cô giáo Lưu Thị Yến phụ trách lớp mẫu giáo lớn ( 5 - 6 tuổi). lĩnh vực thẩm mỹ ( âm nhạc ) đề tài: Nghe: Bèo dạt mây trôi; Hát: Màu hoa; Trò chơi: Nghe tiết tấu tìm đồ vật. Ngoài nhận xét về giờ dạy cho giáo viên nhận xét vè phong cách lên lớp của cô giáo Yến như: Tự tin khi lên lớp; giọng hát, ánh mắt, lời nói …. Và hạn chế về phong cách lên lớp của cô giáo Yến là gì? Hoặc dự giờ dạy của cô Nguyễn Thị Phương Nam lớp mẫu giáo nhỡ ( 4 – 5 tuổi) lĩnh vực ngôn ngữ (văn học); Đề tài: Truyện Sự tích hoa hồng. Các thành viên trong tổ đưa ra nhận xết về phong cách lên lớp của cô Nam với giờ dạy văn học có phù hợp với yêu cầu của đề tài hay không? Trang phục cô giáo mặc trong giờ dạy văn học có phù hợp không? Lời nói, giọng kể của cô …. Và cũng đưa ra những hạn chế của cô Nam về phong cách lên lớp khi thực hiện giờ dạy văn học 11 (Hình ảnh Ban giám hiệu dự giờ kể chuỵên của giáo viên ) Cứ sau mỗi đợi thăm lớp, dự giờ của giáo viên đến buổi họp chuyên môn tổ trưởng tổ chức cho các thành viên trong tổ đóng góp ý kiến về các giờ dạy của những giáo viên đã thực hiện trong tháng đưa ra những ưu điểm và hạn chế của giáo viên về phong cách lên lớp khi thực hiện các hoạt động dạy trẻ từ đó giúp cho giáo viên được góp ý sẽ tự hoàn thiện mình hơn sau mỗi lần góp ý và các thành viên khác trong tổ cũng sẽ từ những ưu điểm, hạn chế của bạn mà tự soi vào mình để phát huy những ưu điểm mà mình đã có, khắc phục những hạn chế mình vẫn còn mắc phải để ngày càng hoàn thiện minh hơn. 2.3.5. Tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn: Tỏ chức sinh hoạt tổ chuyên môn đạt hiệu quả là cả một vấn đề. Chuẩn bị các nội dung sinh hoạt sao cho vừa thiết thực, vừa phong phú sinh động không hề đơn giản, đòi hỏi tổ trưởng chuyên môn phải có năng lực mới chuẩn bị được nội dung và cách thức thực hiện phù hợp. Tôi chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn không nên lặp lại một kiểu sinh hoạt chuyên môn từ tháng này đến tháng khác theo kiểu đến hẹn lại lên mà nên có sự thay đổi linh hoạt và luôn tạo ra sự mới mẻ. Căn cứ yêu cầu về tính chất, nội dung công việc để lựa chọn một hình thức sinh hoạt sao cho phù hợp. Bất cứ tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo kiểu gì cũng nên tránh nặng về hành chính, sự vụ. Muốn vậy, hơn ai hết, Ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn phải sát với các thành viên trong tổ để hiểu rõ họ muốn gì, còn khuyết những gì để đưa ra các gợi ý để các thành viên trong tổ thảo luận và thống nhất cách thực hiện. Trước một buổi sinh hoạt chuyên môn, tôi yêu cầu tổ trưởng chuẩn bị kỹ nội dung có thể thực hiện trong các buổi sinh hoạt chuyên môn thực sự đổi mới không rập khuôn như: Tổ trưởng có thể xây dựng một tiết dạy mà trước đó, tất cả các giáo viên đã được nghiên cứu, trao đổi, thảo luận về phương pháp dạy hiệu quả; tổ chức cho giáo viên tiến hành dạy thử nghiệm để đúc rút kinh nghiệm. Hay như việc cử một giáo viên nào đó báo cáo chuyên đề, thì tài liệu phải được phát trước cho từng giáo viên nghiên cứu; tổ trưởng trong vai trò đạo diễn, đặt câu hỏi tìm ra vấn đề nổi cộm để tạo tình huống tháo gỡ... Nếu tất cả các tổ trưởng chuyên môn đều có tố chất như thế, chắc chắn việc thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy không chỉ dễ dàng mà còn tạo ra niềm vui nghề nghiệp, hành trang cần thiết cho mỗi người. Để tổ chức đạt hiệu quả một buổi 12 sinh hoạt chuyên môn, tôi chỉ đạo tổ trưởng và các thành viên trong tổ phải tuân thủ các quy định trong buổi họp. Cụ thể như sau: Tổ trưởng phải chuẩn bị chu đáo về nội dung sẽ triển khai trong cuộc họp tổ chuyên môn. Trong cuộc họp tổ trưởng có nhiệm vụ tổng kết hoạt động công tác của tổ trong tháng qua một cách cụ thể, rút ra được những mặt mạnh, những hạn chế, có bài học kinh nghiệm cần khắc phục, những công tác thường xuyên, đột xuất. Sau đó tổ trưởng chuyên môn đề ra dự thảo kế hoạch hoạt động của tháng này dựa trên kế hoạch hoạt động tháng của nhà trường, chuyên môn và đoàn thể vừa đề ra ở cuộc họp hội đồng đầu tháng. Khi tổ trưởng triển khai xong các nội dung của buổi họp thì tất cả các thành viên dự họp phải đưa ra ý kiến phát biểu: Khi tổ trưởng trình bày, tổ viên chú ý lắng nghe, ghi chép vào sổ hội họp của mình. khi tổ trưởng trình bày xong thì tổ trưởng yêu cầu từng giáo viên phát biểu ý kiến. Thông thường trong cuộc họp có một số giáo viên ít chú ý lắng nghe, ít ghi chép, ít phát biểu, khi đồng nghiệp phát biểu thì nói chuyện riêng hoặc nói chen vào, phát biểu hùa vào, có giáo viên thì lại không hề phát biểu “nhất ì, nhì làm thinh”, nhất trí 100% rất thông suốt nhưng khi làm thì hiệu quả thấp. Chính vì thế mà để cuộc họp có chất lượng tôi chỉ đạo tổ trưởng yêu cầu tất cả các giáo viên tham gia hội họp thì phải trật tự, ghi chép nội dung, phải lắng nghe ý kiến phát biểu của đồng nghiệp và đặc biệt phải suy nghĩ, phát biểu ít nhất 1 ý kiến, hiến mưu hiến kế cùng tổ để có thêm những ý kiến hay bổ sung vào kế hoạch, có như vậy công tác mới trôi chảy, thực hiện dân chủ hóa trong hội họp. Nếu giáo viên nào không làm được thì tự mình trừ điểm thi đua khi tham gia xếp loại. Ví dụ: Trong cuộc họp chuyên môn tháng 10/2018 sau khi tổ trưởng đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ trong tháng và đưa ra phương hướng nhiệm vụ thực hiện tháng 11/2018 có một vấn đề nổi cộm trong tháng thực hiện chưa tốt đó là kỹ năng sống của trẻ mẫu giáo chưa tốt. Tổ trưởng cho mọi thành viên trong tổ đưa ra lý do vì sao trẻ chưa có kỹ năng? Tất cả các thành viên trong tổ phải có ít nhất 01 ý kiến. Khi tìm hiểu được đúng nguyên nhân, tổ trưởng yêu cầu các thành viên trong tổ sẽ đưa ra cách khắc phục như thế nào đẻ rèn luỵên kỹ năng sống cho trẻ đạt hiệu quả. Sau khi các thành viên trong tổ đã đóng góp ý kiến nhiệm vụ của tổ trưởng là tóm tắt lại, lấy ý kiến thống nhất bổ sung vào biên bản tổ và đó là Nghị quyết của tổ, mọi thành viên trong tổ phải có nhiệm vụ thực hiện. Tránh tình trạng họp tổ, tổ trưởng đưa ra ý kiến một chiều, áp đặt, không thảo luận mà bắt mọi thành viên phải thực hiện. Tổ trưởng phải đúng là người công minh, cầm cân, nảy mực, là tấm gương cho tổ viên, đi đầu trong mọi hoạt động cho các thành viên trong tổ noi theo. Khi đồng nghiệp trong tổ vi phạm, tổ trưởng phải là người cương quyết, nhưng nhẹ nhàng, phân tích chính xác cho đồng nghiệp hiểu rõ đúng, sai để giáo viên đó tự nhận thấy và quyết tâm sữa chữa. Khi phân công, công viêc tổ trưởng phải công bằng, hợp lý nhiệm vụ phân công phải phù hợp với điều kiện hoàn cảnh, năng lực, sở trường, biết khơi dậy lòng nhiệt tình, sở thích và mặt mạnh của từng thành viên, biết khuyến khích kịp thời các đóng góp của các thành viên trong tổ để họ đưa hết sức lực trí tuệ ra làm việc… 13 ( Hình ảnh sinh hoạt tổ chuyên môn khối mẫu giáo ) Trong các cuộc họp, phải làm sao cho giáo viên có tranh luận trên tinh thần xây dựng. Những buổi sinh hoạt chuyên môn mà tổ trưởng báo cáo xong phần đánh giá kết quả hoạt động của tháng qua và nêu phương hướng chuẩn bị cho hoạt động tháng tới mà giáo viên nhất trí hoàn toàn coi như thất bại. Yêu cầu là mỗi giáo viên cần có quan điểm riêng của mình để thảo luận sau đó thống nhất cả tổ tránh việc áp đặt từ trên xuống. Để tổ chuyên môn hoạt động có hiệu quả trước hết tôi chỉ đạo tổ trưởng phải làm được vai trò trung tâm, xây dựng tốt mối đoàn kết, thương yêu, tôn trọng lẫn nhau, sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ, làm chỗ dựa tinh thần và chuyên môn, biết lắng nghe và biết thông cảm với khó khăn của đồng nghiệp trong tổ; khi có khuyết điểm góp ý thẳng thắn, nhưng nhẹ nhàng, tế nhị, tránh dùng những lời lẽ nặng nề để chê bai, dè bỉu đồng nghiệp khi thấy họ sử dụng những phương pháp, hay nội dung dạy học không phù hợp với cá nhân mình; tuyệt đối không tự cho ý kiến của mình là hoàn toàn đúng, còn ý kiến người khác là sai. Phải làm sao cho các thành viên trong tổ thực sự nể trọng và quý mến mình thì việc tổ chức các hoạt động của tổ mới đạt hiệu quả. Tổ trưởng phải tạo được bầu không khí tâm lý trong tổ nhẹ nhàng, cởi mở, thoải mái, mọi người hỗ trợ nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ. 2.3.6. Giải quyết một số vấn đề thảo luận thường gặp phải trong sinh hoạt tổ chuyên môn: Giải quyết tốt những vấn đề thảo luận trong sinh hoạt tổ là một vấn đề quan trọng nhằm thảo gỡ những vướng mắc khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Đây là vấn đề chính trong sinh hoạt tổ chuyên môn. Bởi vì nếu tháo gỡ được những vấn đề mà giáo viên đưa ra thào luận trong các buổi sinh hoạt tổ sẽ giúp giáo viên khắc phục được những hạn chế trong quá trình tổ chức các hoạt động dạy học. Các nội dung vướng mắc thường gặp và cách tháo gỡ trong các buổi sinh hoạt tổ chuyên môn mà trường mầm non Thạch Bình đã thực hiện Nội dung 1: Để xây dựng một giáo án dạy tạo được hứng thú cho trẻ và đáp ứng được yêu cầu của chương trình giáo dục mầm non theo quan điểm giáo dục “ Lấy trẻ làm trung tâm” thì cần phải làm như thế nào ? 14 Mỗi giáo viên trong tổ phải có ít nhất 01 ý kiến. Tuỳ theo năng lực và mức độ hiểu các môn học mà giáo viên đưa ra những ý kiến riêng của minh. Tổ trưởng chuyên môn tóm tắt các ý kiến của tổ viên, mọi thành viên trong tổ thảo luận, bàn bạc bổ xung và thống nhất những phương pháp mà tất cả các thành viên trong tổ cho là hiệu quả nhất đưa vào thực hiện. Qua cách thảo luận như thế đã giúp giáo viên khắc phục được những khó khăn trong khi xây dựng giáo án và bổ xung được những hạn chế về chuyên môn của bản thân Nội dung 2: Để phát huy tính tích cực của trẻ trong các hoạt động học nên sử dụng các phương pháp nào để thu hút trẻ ? Tổ trưởng yêu cầu tất cả các giáo viên trong tổ phải đưa ra ý kiến của mình, mỗi giáo viên sẽ phải đưa ra các phương pháp khác nhau khi tổ chức các hoạt động dạy trẻ. Cả tổ sẽ nhận xét và bổ xung để đưa ra phương pháp dạy hay nhất, phát huy tính tích cực của trẻ trong hoạt động. Đây là một trong những nội dung rất quan trọng để thực hiện yêu cầu của chương trình giáo dục mầm non Nội dung 3: Tổ chức trò chơi cho trẻ trong các hoạt động học như thế nào cho phù hợp với từng loại tiết? Trò chơi kích thích khả năng sáng tạo và tư duy, óc phán đoán, tìm hiểu nhanh, chính xác của trẻ qua đó giúp cho giờ học sinh động, trẻ tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, và nắm vững bài học một cách nhanh nhất, giúp cho tiết học đạt hiệu quả hơn. [2] Chính vì thế mà tổ chức các trò chơi cho trẻ trong các hoạt động học như thế nào cho phù hợp nhưng phải đạt được mục đích của bài dạy là một vấn đề không hề đơn giản. đây là một vấn đề mà tất cả các giáo viên đang quan tâm và rất cần có sự định hướng Khi gặp phải nội dung này trong buổi sinh hoạt tổ, tôi chỉ đạo tổ trưởng cho tất cả các thành viên trong tổ đưa các trò chơi thường sử dụng trong các lôại tiết, sau đó các thành viên trong tổ cùng bàn bạc, phân tích để lựa chọn các trò chơi phù hợp với đề tài và đưa vào thực hiện Nội dung 4: Sử dụng đồ dùng dạy học như thế nào để nêu bật trọng tâm một bài học ? Trong từng tiết học cụ thể cần những đồ dùng dạy học nào? Trong khi sinh hoạt tổ, tổ trưởng và giáo viên trong tổ phải xem xét các bài dạy của tuần kế tiếp để từ đó qua buổi họp tổ nêu lên các đồ dùng dạy học cần thiết trong từng bài. Khi sử dụng đồ dùng dạy học có phù hợp với yêu cầu bài, có khả thi không, sử dụng trong phần nào của tiết dạy? (Trong giới thiệu hay khai thác bài hay củng cố luyện tập ) Ví dụ 1: Khi dạy trẻ MG lớn LQVT: Nhận biết khói cầu khối trụ, khối chữ nhật Với các đồ dùng cô chuẩn bị: Một cái hộp to có một cửa để trẻ có thể thò được tay vào trong hộp để lấy đồ. Bỏ các vỏ hộp sữa tươi, lon bia, viên bi, quả bóng vào trong hộp dán kín chỉ để hở một cửa trên mặt hộp. Với đồ dùng cô chuẩn bị như trên thì giáo viên nên sử dụng các đồ dùng này vào phần nào của bài dạy? - Đồ dùng dạy học trên được sử dụng trong phần luyện tập. Cho trẻ chọn các khối theo yêu cầu của cô Ví dụ 2: Với tiết văn học dạy thơ: Đản gà con Độ tuổi trẻ mẫu giáo bé 15 Đồ dùng cô chuẩn bị sa bàn: có cây cối, có một con gà mẹ đang ấp trứng trong ổ rơm. Phía bên kia có các chú gà con đang kiếm ăn. Với đồ dùng cô đã chuẩn bị nên đưa vào phần nào của tiết dạy? Đồ dùng dạy học trên được sử dụng trong phần gây hứng thú và giới thiệu bài thơ. Có thể sử dụng thêm ở phần đọc thơ kết hợp hình ảnh minh hoạ. Nhưng chỉ nên sử dụng cho một lần minh hoạ, còn lần đọc sau nên sử dụng các hình ảnh minh hoạ khác để tránh nhàm chán cho trẻ 2.3.7. Tổ trưởng chuyên môn luôn tự bồi dưỡng năng lực tổ chức, điều hành các buổi sinh hoạt chuyên môn Từ những biện pháp tôi đưa ra ở trên và thực tế cho thấy một buổi sinh hoạt chuyên môn thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào khả năng của người điều hành. Người tổ trưởng phải luôn sát sao, biết lắng nghe và thâu tóm được những vấn đề nổi cộm cần quan tâm trong tháng để chuẩn bị các nội dung cuộc họp cho sát với thực tế. Nếu người tổ trưởng không sát sao với các thành viên trong tổ không thường xuyên dự giờ đồng nghiệp thì sẽ không nắm bắt được giáo viên họ thiếu gì? Họ cần gì để xây dựng nội dung họp chuyên môn cho phù hợp và tránh nhàm chán Ví dụ: Trong kế hoạch chuyên môn năm học 2018 – 2019 có đề ra trong tháng 11/2018 sẽ tổ chức thi giáo viên giỏi cấp trường. Có một số giáo viên trẻ mới ra trường được 3 năm đã đủ điều kiện dự thi nhưng chưa tham gia thi bao giờ nên rất băn khoăn nhưng chưa tự tin nên không dám ý kiến trong cuộc họp. Tổ trưởng phải hiếu được tâm lý ấy của giáo viên và đưa vào phương hướng của tháng 10/2018 là bồi dưỡng về chuyên môn cho số giáo viên mới ra trường đủ điều kiện dự thi và yêu cầu tất cả các giáo viên mới phải đưa ra ý kiến mình còn hạn chế ở lĩnh vực nào và cần giúp đỡ gì để các thành viên trong tổ thảo luận và phân công giáo viên giúp đỡ để những giáo viên đó đạt kết quả trong kỳ thi giáo viên giỏi cấp trường trong tháng 11/2018 Thường xuyên theo dõi, kiểm tra đánh giá và tổ chức giải quyết, quản lí những việc liên quan đến chuyên môn theo phạm vi, nhiệm vụ và chức năng của mình một cách nhanh chóng, chính xác và khách quan. Người tổ trưởng luôn tiên phong, đi đầu trong việc nắm vững các phương pháp dạy học biết lựa chọn các hình thức tổ chức dạy trẻ trong chương trình để giáo viên trong tổ học tập và đưa vào thực hiện. Chính vì thế người tổ trưởng chuyên môn phải luôn học hỏi, tham khảo tài liệu để nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân, bồi dưỡng thêm về năng lực quản lý, chỉ đạo và tổ chức các cuộc họp chuyên môn để ngày càng nâng cao hiệu quả sinh hoạt tổ chuyên môn làm sao tránh nhàm chán nhưng phải tạo được tâm lý thoải mái cho giáo viên trong những buổi sinh hoạt tổ chuyên môn. Như vây để nâng cao chất lượng chuyên môn trong trường mầm non cần rất nhiều các yếu tố từ công tác chỉ đạo của Ban giám hiệu đến vai trò của người tổ trưởng và quan trọng là sự đóng góp ý kiến của tập thể thành viên trong tổ. Mọi thành viên trong tổ luôn có ý thức xây dựng đóng góp thì chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ngày càng được nâng cao đây là yếu tố quan trọng quyết định đến nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non. 16 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục trong nhà trường 2.4.1. Kết quả các hoạt động của tô chuyên môn năm học 2018 – 2019 Sau khi thực hiện các giải pháp mà tôi đã đưa ra áp dụng tại trường mầm non Thạch Bình trong năm học 2018 – 2019 đến tháng 4/2019 tôi tiến hành đánh giá chất lượng hoạt động tổ chuyên môn trong cả năm học. * Kết quả chất lượng chuyên môn năm học 2018 – 2019 TT Hoạt động Kết quả Tốt Khá TB Yếu 1 Đánh giá chất lượng sinh hoạt tổ 2 0 0 0 2 Thao giảng, dự giờ 19 4 0 0 3 Kiểm tra chuyên môn 20 2 0 0 4 Giáo viên giỏi trường 20 3 0 0 5 Giáo viên giỏi huyện 6 0 0 0 6 Đánh giá theo chuẩn nghề nghiệp GVMN 19 4 0 0 2.4.2. Hiệu quả khi áp dụng các giải pháp trên vào thực hiện tại trường mầm non Thạch Bình Từ kết quả đánh giá trên tôi nhận thấy vai trò của sinh hoạt tổ chuyên môn là rất quan trọng. Người tổ trưởng là người quyết định rất quan trọng trong nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. Người tổ trưởng là người xây dựng kế hoạch và đưa ra các nội sinh hoạt tổ phù hợp với yêu cầu của từng tháng. Giáo viên là người giúp tổ trưởng có những định hướng trong phần đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng chuyên môn *. Về tổ trưởng: Khi thực hiện sinh hoạt tổ chuyên môn thì vai trò của tổ trưởng đã được phát huy. Tổ trưởng chủ động trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của giáo viên trong tổ trong vấn đề chuyên môn, kịp thời nắm bắt, và dự đoán được những khó khăn của giáo viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ để xây dựng nội dung sinh hoạt chuyên môn, phân công nhiệm vụ cho giáo viên rõ ràng, dễ thực hiện; chỉ đạo, tổ chức các hoạt động của tổ khoa học, linh hoạt và sáng tạo. * Về giáo viên: Giáo viên tham gia sinh hoạt chuyên môn đầy đủ và hào hứng, thực hiện tốt nhiệm vụ được tổ trưởng phân công. Không khí các buổi sinh hoạt chuyên môn thể hiện được tính dân chủ, cởi mở. Các thành viên chủ động, tích cực phát biểu ý kiến đóng góp cho nội dung sinh hoạt. Mối quan hệ đồng nghiệp gắn bó hơn, đoàn kết hơn. Giáo viên có đầu tư cho tiết dạy, có chú ý vận dụng việc đổi mới phương pháp trong quá trình soạn giảng, xác định chính xác mục tiêu, kiến thức và kỹ năng trọng tâm cơ bản của bài dạy, truyền thụ đầy đủ, có hệ thống các kiến thức và phối hợp linh hoạt các phương pháp và hình thức dạy học, tổ chức được các hoạt động học tập cho học sinh, giúp học sinh chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng một cách chủ động. Trẻ đã tham gia vào các hoạt động học một cách hăng 17 hái, biết hỗ trợ nhau hoàn thành công việc chung. Giờ học nhẹ nhàng hơn, tự nhiên hơn, hiệu quả hơn. 3. Kết luận, kiến nghị 3.1. Kết luận: Tổ chuyên môn là lực lượng cốt cán, tin cậy của Hiệu trưởng, giúp Hiệu trưởng điều hành, quản lý những vấn đề chuyên môn trong phạm vị của tổ. Những điều quan trọng chủ yếu nhất là quản lý dạy, học tốt theo nội dung, phương pháp của chương trình và các quy chế chuyên môn, các nền nếp về phong cách giảng dạy cùng với các điều kiện cơ sở vật chất và thiết bị dạy học phục vụ cho dạy tốt, học tốt các môn học theo từng độ tuổi. Sau khi đưa các giải pháp nâng câo chất lượng hoạt động tổ chuyên môn vào thực hiện tại trường mầm non Thạch Bình, tôi rút ra bài học như sau: - Thường xuyên tham khảo nhiều tài liệu đã được cung cấp để áp dụng trong giảng dạy và chỉ đạo chuyên môn đạt hiệu quả cao. - Luôn gần gũi, tạo niềm tin cũng như tin tưởng các thành viên trong tổ khi thực hiện nhiệm vụ. - Luôn chuẩn bị trước nội dung dự kiến họp tổ chuyên môn, thông qua Ban Giám Hiệu để có bổ sung những nhiệm vụ trọng tâm. - Ngoài các tiết dự giờ theo qui định, đã tăng cường dự giờ thêm những giáo viên có tay nghề còn yếu. - Luôn thực hiện và chuẩn bị tốt các loại sổ sách kế hoạch tổ chuyên môn phải đề ra được chỉ tiêu, biện pháp cụ thể, phù hợp, khả thi. Muốn cho chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn được nâng lên thì người cán bộ quản lí phải kiên trì, không thể nóng vội, phải thực hiện dần dần từng bước một, mưa dầm thấm lâu chứ không thể đốt cháy giai đoạn, không thể làm cho năng lực của đội ngũ giáo viên ngay lập tức nâng cao ngay được. Phải tổ chức, hướng dẫn một cách cụ thể, tỉ mỉ từ khâu kế hoạch đến nội dung thực hiện từng buổi sinh hoạt tổ chuyên môn. Quản lí cả về thời gian, thời lượng, quan tâm từ nội dung đến cách tiến hành và quan trọng nhất là kết quả cuối cùng thể hiện ở chất lượng trên trẻ Để thực hiện đổi mới công tác quản lý thì cần phải trao quyền chủ động cho tổ trưởng để tránh sự chỉ đạo chồng chéo làm giảm hiệu lực quản lý, xác định rõ trách nhiệm của tổ trưởng và những công việc cụ thể. Cung cấp cho tổ trưởng và giáo viên đủ các văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản hướng dẫn, tạo điều kiện để phát huy tính dân chủ trong nhà trường. Định hướng cho tổ trưởng nội dung sinh hoạt mà không áp đặt, tổ trưởng và giáo viên muốn thảo luận về vấn đề gì cũng được. Cần tạo ra không khí thi đua tích cực, thu hút mọi giáo viên tự giác tham gia và tham gia nhiệt tình, đó cũng là một biện pháp quản lý và có lẽ đó chính là biện pháp quản lý có hiệu quả cao nhất. 3.2. Kiến nghị: Đối với Ban Giám hiệu nhà trường: Thực hiện tốt quy chế dân chủ trong cơ quan,đơn vị. Xây dựng nội quy, quy chế hoạt động của các bộ phận trong nhà trờng rõ ràng để tổ trưởng nắm được phạm vi, giới hạn, trách nhiệm của mình trong vấn đề quản lý, chỉ đạo tổ chức và thực hiện kế hoạch năm học của nhà trường, của tổ chuyên môn. 18