Tài liệu Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo tại trường mầm non thiệu thànhhuyện thiệu hóa

1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Môi trường giáo dục đầu đời đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng nền tảng phát triển tổng thể con người. Do vậy giáo dục mầm non rất quan trọng cho từng cá nhân lẫn cả một dân tộc. Đảng và Nhà nước ta đã xác định "Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục mầm non có sứ mệnh rất quan trọng: thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẫm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1, hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời" [3].. Vậy để hoàn thành sứ mệnh mà Đảng và Nhà nước giao thì mỗi cán bộ, giáo viên mầm non chúng ta cần phải làm gì để hoàn thành nhiệm vụ cao cả này? chúng ta cần phải nghiên cứu, tìm tòi để tìm ra các phương pháp, biện pháp chỉ đạo, tổ chức tốt các hoạt động trong ngày cho trẻ, giúp trẻ phát triển hài hòa 5 mặt đức, trí, thể, mỹ và lao động. Hoạt động ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ bởi thông qua đó, trẻ được tiếp xúc, gần gũi với thiên nhiên, hít thở bầu không khí trong lành, đồng thời được khám phá, thoả mãn sự tò mò của trẻ và quan tâm đến những gì xảy ra trong cuộc sống xung quanh mình. Qua hoạt động vui chơi ngoài trời rèn luyện sự nhanh nhẹn, hứng thú với môi trường tự nhiên từ đó trẻ mạnh dạn, tự tin, biết quan tâm đến những người xung quanh. Đặc biệt thông qua hoạt động ngoài trời trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên, với ánh nắng mặt trời tạo vitamin D giúp xương trẻ rắn chắc, da dẻ hồng hào, có sức đề kháng tốt chống lại bệnh tật [2]. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động ngoài trời đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ Mẫu giáo nói riêng. Để giúp giáo viên tổ chức tốt "Hoạt động ngoài trời" tạo cơ hội cho trẻ phát huy tính tích cực, bộc lộ hết khả năng, thõa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh từ đó phát triển toàn diện cho trẻ đặt nền móng vững chắc cho các chủ nhân tương lai của đất nước, Tôi quyết định đi sâu nghiên cứu “Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo tại trường Mầm non Thiệu Thành” huyện Thiệu Hóa”. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Giúp giáo viên đứng lớp có những biện pháp tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động ngoài trời đạt hiệu quả cao, giúp trẻ tích cực khám phá thiên nhiên, hiểu biết về thế giới xung quanh trẻ. 1.3. Đối tượng nghiên cứu: “Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo tại trường Mầm non Thiệu Thành”. 1 1.4. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết. - Phương pháp quan sát điều tra. - Phương pháp thống kê phân loại. - Phương pháp khái quát tổng hợp, so sánh. 2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN 2.1.Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm. Hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh trẻ. Trẻ nhận thức được thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Qua hoạt động ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu, khám phá của bản thân. Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và hứng thú với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống [1]. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí trẻ lứa tuổi Mẫu giáo đây là lứa tuổi mà vui chơi là hoạt động chủ đạo, trẻ "học mà chơi, chơi mà học" hoạt động vui chơi là con đường tiếp xúc độc đáo của trẻ Mẫu giáo với cuộc sống người lớn, nhờ hoạt động này trẻ bước vào giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách. Hoạt động vui chơi có tác động giúp trẻ phát triển đầy đủ toàn diện về nhận thức, tình cảm, ý chí cũng như các nét tính cách và năng lực xã hội. Trong đó vui chơi ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu đối với trẻ. Khi vui chơi ngoài trời hay còn gọi là hoạt động ngoài trời trẻ được quan sát thế giới xung quanh, được tìm hiểu khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên, từ cuộc sống xung quanh trẻ, được hít thở không khí trong lành, được vui chơi, được tự do hoạt động trong môi trường tự nhiên [1]. Tuy nhiên trong thực tế tại trường chúng tôi một số giáo viên mới chỉ coi trọng hoạt động có chủ định mà chưa quan tâm đến hoạt động ngoài trời, cho rằng cứ cung cấp kiến thức, kỹ năng trên các giờ hoạt động có chủ định là được không cần thiết phải đầu tư vào các hoạt động khác nhiều. Giáo viên thường chú trọng giờ học, giờ chơi trong lớp ngại đưa cháu ra sân hoạt động ngoài trời vì sợ không bao quát được cháu, không đảm bảo được an toàn cho cháu. Bên cạnh đó sự nhạy bén, nắm bắt, tham gia các hoạt động của học sinh Mẫu giáo trường tôi trước khi tôi làm sáng kiến trẻ chưa tích cực, chưa mạnh dạn tham gia các hoạt động, đặc biệt là hoạt động ngoài trời, trẻ chưa tự hoạt động độc lập được một mình, chưa tự khởi xướng được các trò chơi mà phải có sự hướng dẫn, chỉ bảo của cô. Đây chính là nguyên nhân ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của trẻ. Vậy Tôi cần phải làm gì? Đây là vấn đề quan trọng đòi hỏi phải được quan tâm cải thiện cấp bách. Sau khi nghiên cứu và nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động ngoài trời đối với trẻ Mẫu giáo, nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục, chuẩn bị tâm thế, hành trang cho trẻ Mẫu giáo bước vào trường phổ thông. Tôi quyết định đi sâu nghiên cứu “ Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo tại trường Mầm non Thiệu Thành”. 2 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. * Thuận lợi: - Năm học 2017-2018 trường mầm non Thiệu Thành được công nhận trường Chuẩn quốc gia mức độ 1 nên được sự đồng ý của UBND xã Thiệu Thành cho phép nhà trường kêu gọi các nhà hảo tâm tham gia ủng hộ phát triển xã hội hóa giáo dục vì vậy năm học này nhà trường đã huy động được một số đồ dùng, thiết bị phục vụ cho hoạt động của nhà trường. Trong năm học này nhà trường đạt trường chuẩn quốc gia nên nhà trường có đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác giảng dạy của cô, vui chơi của trẻ. - Có hội phụ huynh luôn quan tâm đến các hoạt động của nhà trường đặc biệt là chi hội phụ huynh của các lớp Mẫu giáo, đã đầu tư đồ dùng đồ chơi cho con em mình đầy đủ, hưởng ứng mọi phong trào của trường của lớp đề ra. - Trường mầm non Thiệu Thành có đội ngũ cán bộ, giáo viên 100% đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn 82%. Cán bộ giáo viên năng nổ, nhiệt tình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, coi trẻ như con em mình. - Bản thân là một quản lý còn trẻ, được tiếp thu đầy đủ các chuyên đề, luôn tham khảo sách báo, tập san, các thông tin đại chúng… để tìm ra các phương pháp, biện pháp chỉ đạo giáo viên tổ chức tốt các hoạt động trong ngày cho trẻ, phù hợp với trẻ ở trường, lớp mình, giúp trẻ tích cực tham gia các hoạt động học tập và vui chơi. * Khó khăn: Bên cạnh những thuận lợi trường, lớp, tôi cũng gặp không ít những khó khăn trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ và đặc biệt là việc tổ chức tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. - Vào đầu năm học 2017-2018 sau khi các lớp ổn định sĩ số và nề nếp, Tôi lên kế hoạch dự giờ đặc biệt là dự giờ hoạt động ngoài trời tôi nhận thấy giáo viên thường thực hiện qua loa hoặc ít khi tổ chức trò chơi vận động, cho trẻ chơi tự do với các đồ chơi ngoài trời và chơi các trò chơi tĩnh nhiều. - Giáo viên không thường xuyên tổ chức hoạt động ngoài trời, tổ chức không đúng giờ (trễ hơn hoặc sớm), ra không đúng giờ làm xáo trộn lịch hoạt động. - Đa số phụ huynh làm ruộng và đi làm ăn xa, con cái thường giao cho ông bà chăm sóc và đưa đón. Vì vậy sự quan tâm của phụ huynh đối với trẻ không được thường xuyên và chu đáo. - Một số cháu lớp Mẫu giáo bé chưa qua Nhà trẻ mà là năm đầu tiên ra lớp còn bỡ ngỡ với các hoạt động học và chơi ở lớp, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động cùng cô, cùng bạn. * Khảo sát của thực trạng: - Đối với giáo viên: Giáo viên chưa thường Tổng số giáo Giáo viên thường xuyên tổ xuyên tổ chức hoạt động viên Mẫu giáo chức hoạt động ngoài trời ngoài trời Số giáo viên % Số giáo viên % 7 3 43% 4 57% 3 - Kết quả trên trẻ: STT Nội dung khảo sát 1 2 3 Trẻ tích cực tham gia hoạt động quan sát có mục đích Trẻ tích cực tham gia chơi trò chơi vận động Trẻ tích cực tham gia các trò chơi tự do Tổng số trẻ khảo sát 243 Trẻ tích cực Trẻ chưa tích cực % Số trẻ % 48.8 122 50.2 Số trẻ 121 243 120 49.4 123 50.6 243 119 49 124 51 Kết quả trên cho ta thấy chất lượng hiệu quả giáo dục chưa cao, các nội dung của hoạt động ngoài trời còn hạn chế. Đối với Trường chuẩn quốc gia với kết quả khảo sát đó, tôi luôn trăn trở suy nghĩ mình phải có biện pháp chỉ đạo như thế nào để cho việc tổ chức hoạt động ngoài trời đạt kết quả cao hơn. 2.3. Các biện pháp và tổ chức thực hiện Hoạt động ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu trong chế độ sinh hoạt hằng ngày của trẻ mầm non nói chung và trẻ Mẫu giáo nói riêng. Nó là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, hoạt động này đem lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh. Để chỉ đạo giáo viên tổ chức tốt hoạt động ngoài trời thõa mãn nhu cầu tìm hỉểu, nhu cầu khám phá, vui chơi của trẻ Mẫu giáo, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động ngoài trời sau đây là các giải pháp và cách tổ chức thực hiện tôi đã đưa ra trong quá trình làm sáng kiến: Biện pháp 1: Bồi dưỡng kiến thức cho giáo viên. Bồi dưỡng kiến thức cho giáo viên là một hoạt động không thể thiếu trong kế hoạch hoạt động chuyên môn của nhà trường hằng năm. Đầu năm học 20172018 tôi cùng ban giám hiệu nhà trường đã xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ giáo viên trong trường. Đặc biệt là bồi dưỡng kiến thức để tổ chức tốt hoạt động ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo. Như chúng ta đã biết hoạt động ngoài trời có 3 nội dung rõ rệt đó là: Quan sát có mục đích, chơi vận động và chơi tự do. Để giáo viên tổ chức tốt 3 nội dung này tôi đã lên kế hoạch và bồi dưỡng kiến thức cho giáo viên những kiến thức cần thiết sau: * Bồi dưỡng kiến thức để giáo viên tổ chức tốt nội dung quan sát có mục đích: + Bồi dưỡng kiến thức về một số sự vật, hiện tượng xung quanh. Để giúp giáo viên Mẫu giáo nắm vững kiến thức về một số sự vật, hiện tượng khi tổ chức nội dung "quan sát có mục đích" trong hoạt động ngoài trời và giải quyết được các tình huống xảy ra trong quá trình cho trẻ hoạt động mà chưa có sự chuẩn bị trước, giải đáp được những câu hỏi vì sao? làm thế nào?... đáp ứng được sự tò mò, ham hiểu biết của trẻ. Từ những tình huống trên tôi cùng với ban giám hiệu nhà trường lổng ghép vào những buổi sinh hoạt tổ chuyên môn, buổi hội nghị cán bộ giáo viên... để bồi dưỡng cho cán bộ giáo viên một số kiến thức cơ bản về sự vật và các hiện tượng tự nhiên gần gũi xung quanh trẻ. Ví dụ: Để giải đáp những câu hỏi "Vì sao?" Tôi đã cùng với giáo viên chia sẻ những kiến thức cơ bản về sự vật hiện tượng và đi đến thống nhất đưa vào dạy trẻ. 4 - Vì sao lại có mưa? (Nước biển, sông, hồ... bị ánh nắng mặt trời đốt nóng, bốc thành hơi nước, hơi nước bốc lên cao gặp không khí lạnh sẽ ngưng tụ lại thành những hạt nước nhỏ, những hạt nước nhỏ này hội tụ với nhau tạo thành những tầng mây. Khi những giọt nước ở trong những đám mây mưa không thể giữ thêm được nữa thì hạt nước sẽ rơi xuống đất và hình thành nên mưa). - Vì sao sau cơn mưa lại xuất hiện cầu vồng? (Sau một trận mưa to, trong bầu không khí có rất nhiều những hạt mưa nhỏ li ti bay lơ lửng. Những giọt nước này có thể coi là những lăng kính lơ lửng trên trời. Khi ánh nắng mặt trời chiếu vào những giọt nước này thì ánh sáng bị những lăng kính này “phân tích” thành 7 màu là các màu: đỏ, da cam, vàng, lục, lam, tràm, tím sau đó lại phản xạ trở lại. Kết quả của quá trình này tạo nên một cây cầu vồng 7 sắc rực rỡ. - Vì sao lại có sấm, chớp? Vào những ngày hè nóng nực, không khí nóng ở mặt đất mang theo rất nhiều hơi nước không ngừng bốc lên trời cao hình thành những đám mây kèm theo mưa rất to. Những đám mây mưa này lại bị sự tác động của không khí nóng từ mặt đất bốc lên, khiến chúng tích điện và mang một điện tích lớn. Khi đám mây tích điện trái dấu tiếp cận thì xảy ra hiện tượng sấm chớp. Trên đây chỉ là một số giải đáp trả lời các câu hỏi vì sao, còn rất nhiều các giải đáp trả lời các câu hỏi vì sao và làm thế nào khác nữa về sự vật và các hiện tượng mà tôi đã bồi dưỡng cho giáo viên để đưa vào dạy trẻ. + Chỉ đạo, hướng dẫn giáo viên làm một số thí nghiệm: Để giúp trẻ hiểu rõ hơn về sự vật và các hiện tượng tự nhiên Tôi cùng với BGH nhà trường tổ chức hướng dẫn giáo viên làm một số thí nghiệm đơn giản để giáo viên làm cho trẻ quan sát như: làm mưa, làm gió, vật chìm vật nổi, làm chìm một vật đang nổi, tạo cầu vồng, tạo cơn gió xoáy, sự nảy mầm phát triển của cây... Ví dụ: Làm mưa - Mục đích: Giúp trẻ biết được quá trình tạo thành mưa Phát triển khả năng phán đoán của trẻ - Chuẩn bị: Cốc thủy tinh có nắp đậy, nước nóng, một vài viên đá lạnh - Thí nghiệm: Đổ nước nóng vào cốc thủy tinh, quan sát và nhận xét điều gì đang xảy ra? (Nước bốc hơi). Đậy nắp cốc nước và bỏ vài viên đá lạnh lên nắp cốc nước, điều gì sẽ xảy ra (Nước ngưng tụ lại thành giọt) cùng quan sát đến lúc hơi nước ngưng tụ lại thành giọt nước và rơi trở lại cốc. Như vậy có thể nói mưa do hơi nước bốc hơi ngưng tụ lại và tạo thành mưa. Ví dụ: Làm chìm một vật đang nổi - Chuẩn bị: Một vài đồ chơi nổi trong nước như (bóng nhỏ), một chậu nước, một cốc thủy tinh to. - Thí nghiệm: Đặt quả bóng nhỏ vào chậu nước và cùng quan sát, nhận xét đồ chơi nổi trong nước. Úp cốc thủy tinh vào quả bóng đang nổi trên nước và đẩy cốc nước xuống cho miệng cốc chạm vào đáy chậu. Cùng quan sát, nhận xét hiện tượng gì xảy ra? (quả bóng cũng đi xuống đáy chậu). Cùng nhau đoán và lý giải hiện tượng xảy ra. Như vậy không khí trong cốc không thể cho nước tràn vào cốc. Khi đẩy cốc xuống làm nước trong cốc đi xuống và vì thế quả bóng nổi trên nước cũng đi xuống theo và chạm vào đáy chậu. 5 Hình ảnh: Hướng dẫn GV làm thí nghiệm"Làm chìm một vật đang nổi" + Chỉ đạo, hướng dẫn giáo viên tổ chức cho trẻ quan sát các sự vật, hiện tượng xảy ra bất thường không nằm trong kế hoạch: Ngoài việc tổ chức cho trẻ thực hiện hoạt động ngoài trời theo kế hoạch giáo dục ngày mà giáo viên đã lên, Tôi chỉ đạo giáo viên linh hoạt trong các tình huống để tận dụng mọi cơ hội dạy trẻ quan sát các sự vật, hiện tượng xảy ra bất thường như: Dông, mưa, cầu vồng, sấm chớp, nhật thực, máy bay... giúp trẻ tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh một cách hiệu quả. Ví dụ: Khi đang cho trẻ hoạt động ngoài trời "Quan sát vườn rau" chủ đề thế giới thực vật, bỗng nhiên có một chiếc máy bay bay qua giáo viên nên dừng cho trẻ quan sát vườn rau và tận dụng cơ hội để hướng trẻ quan sát máy bay, trò chuyện nhanh về đặc điểm, âm thanh phát ra từ máy bay... Hay khi trẻ đang học, chơi trong lớp trời bỗng có hiện tượng sắp mưa "Dông". Chỉ đạo giáo viên cho trẻ dừng hoạt động đang thực hiện, cho trẻ ra hiên lớp để quan sát hiện tượng dông (Nếu trời không có sấm chớp). Qua đó trẻ biết được "Dông" là hiện tượng trời sắp mưa có gió thổi mạnh, mây đen kéo đến, trời đất bỗng tối sầm (có khi kèm theo tiếng sấm và tia chớp)... Sau cơn dông là những trận mưa rào, Tôi hướng giáo viên cho trẻ quan sát mưa: đứng trong hiên (Nếu trời không có sấm chớp) có thể cho trẻ giơ tay hứng những giọt mưa để cảm nhận được những hạt mưa đang xối xả rơi xuống và lắng nghe âm thanh của mưa.... Trẻ được tri giác trực tiếp, được quan sát, lắng nghe các âm thanh tự nhiên của sự vật, hiện tượng. Từ đó các giác quan của trẻ được phát triển và trẻ lĩnh hội kiến thức một cách chính xác, hiệu quả. 6 * Bồi dưỡng kiến thức để giáo viên tổ chức tốt các trò chơi ngoài trời: + Trò chơi vận động: Trò chơi vận động nhằm phát triển thể lực, rèn luyện sức khỏe nó là một trong những hình thức hữu hiệu để giáo dục phát triển vận động cho trẻ. Cho dù là trò chơi quen thuộc nhưng mỗi lần chơi mang lại cho trẻ những cảm xúc mới, mãnh liệt bởi chính khả năng sáng tạo to lớn của chúng trong trò chơi, đưa vào trò chơi những yếu tố mới. Vậy để trẻ chơi hết mình, tích cực, chủ động, sáng tạo khi chơi. Tôi đã chỉ đạo giáo viên căn cứ nhu cầu và khả năng vận động của trẻ trường, lớp mình để biết được trẻ thích chơi những trò chơi gì? và trẻ biết những trò chơi vận động nào? khả năng vận động của trẻ ra sao? để lựa chọn trò chơi cho phù hợp. Cùng với giáo viên trao đổi, chia sẻ để tìm ra cách tổ chức trò chơi vận động tốt nhất nhằm phát triển tối đa khả năng hoạt động và phát triển vận động cho trẻ. Mỗi buổi chơi ngoài trời nên có khoảng 1-2 trò chơi. Trong buổi chơi ngoài trời đầu tiên (của tuần), trò chơi thứ nhất nên chọn giống với trò chơi vận động trong giờ thể dục (trước đó), trò chơi thứ 2 tổ chức theo nguyện vọng của nhóm trẻ hay tất cả trẻ. Trong những buổi chơi ngoài trời tiếp theo cô có thể cho trẻ làm quen với trò chơi mới, đồng thời tổ chức các trò chơi đã quen thuộc nhưng có biến đổi nhằm nâng cao yêu cầu luyện tập cho trẻ. Ví dụ: Đối với trẻ Mẫu giáo 3-4 tuổi có thể chơi các trò chơi vận động ngoài trời không mấy phức tạp có sự tham gia của giáo viên như: Mèo và chim sẻ, rồng rắn lên mây, trời nắng trời mưa, chim bay cò bay... Hay trẻ từ 4-6 tuổi có thể chơi các trò chơi phức tạp dần theo độ tuổi (kỹ thuật chơi, luật chơi): Mèo đuổi chuột, chuyền bóng, tung và bắt bóng, ai đá trúng đích, nhảy lò cò, chạy tiếp cờ, kéo co ... sau một vài lần chơi giáo viên điều chỉnh một vài yếu tố chơi để tăng hứng thú cho trẻ. Ví dụ: Nhảy lò cò – Nhảy lò cò theo đôi, chuyền bóng- chuyền bóng cho bạn trai (chuyền bóng cho bạn gái)... * Chơi tự do: Đây là một hình thức cho trẻ chơi theo ý thích nhưng dưới sự định hướng của cô, bao quát của cô. Cô chuẩn bị một số nhóm chơi như: nhóm chơi với các vật liệu thiên nhiên cát, sỏi, nước, cây, cỏ, hoa, lá, hột hạt.... Nhóm chơi với các thiết bị đồ chơi ngoài trời cầu trượt, đu quay, bập bênh, nhà bóng.... Nhóm chơi với các đồ chơi cô mang theo: bóng, vòng, phấn, đất nặn... Giáo viên giới thiệu các khu vực chơi và ý tưởng chung, sau đó để trẻ tùy ý lựa chọn trò chơi, địa điểm chơi và cách chơi. Nếu trẻ chưa lựa chọn được trò chơi giáo viên gợi ý để trẻ lựa chọn các trò chơi và về nhóm chơi. Với phần chơi tự do này Tôi chỉ đạo giáo viên hướng dẫn cho trẻ một số hoạt động lao động đơn giản vừa sức như: chăm sóc cây lau lá, tưới nước, nhổ cỏ, nhặt lá sân trường, thu dọn đồ dùng đồ chơi sau khi chơi... Khi cho trẻ chơi tự do trẻ không ở yên một chỗ mà có thể tản ra các nhóm và ngoài tầm kiểm soát của cô, vì vậy Tôi yêu cầu giáo viên cần phải chú ý bao quát trẻ để nhắc nhở trẻ không đi quá xa, tránh những nơi nguy hiểm, quan sát để giải quyết kịp thời những xung đột của trẻ trong quá trình chơi, sẵn sàng giúp đỡ khi trẻ cần và phải đảm bảo an toàn cho trẻ. 7 Hình ảnh: Trẻ chơi tự do Vào những ngày thời tiết không thuận lợi (mưa hoặc quá lạnh) Tôi chỉ đạo giáo viên có thể hướng dẫn trẻ quan sát hiện tượng thay đổi thời tiết, cho trẻ chơi các trò chơi, tham gia vào các hoạt động mà trẻ yêu thích trong lớp hoặc trong phòng giáo dục thể chất để đảm bảo sức khỏe cho trẻ. Sau khi được bồi dưỡng kiến thức để tổ chức tốt 3 nội dung của hoạt động ngoài trời như: Quan sát có mục đích (bồi dưỡng kiến thức về các sự vật và hiện tượng tự nhiên, được hướng dẫn làm một số thí nghiệm, chỉ đạo quan sát những hiện tượng xảy ra bất thường). Được chia sẻ tìm ra cách tổ chức tốt các trò chơi ngoài trời (Trò chơi vận động, chơi tự do) cán bộ giáo viên trong trường tự tin hơn khi tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ, xử lý các tình huống xảy ra một cách linh hoạt, khéo léo đầy tự tin đem đến cho trẻ sự thõa mãn nhu cầu tìm hiểu, nhu cầu khám phá thế giới xung quanh, nhu cầu vui chơi ngoài trời. Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động. Biện pháp 2: Xây dựng lịch thời gian tổ chức hoạt động ngoài trời 8 Ngay từ đầu năm học sau khi nề nếp các lớp đã ổn định tôi căn cứ vào thời gian hoạt động có chủ đích của các độ tuổi để xây dựng lịch thời gian tổ chức hoạt động ngoài trời cho các nhóm lớp trong trường, nhằm tránh trường hợp cho trẻ ra sân ồ ạt, giáo viên không quản được trẻ của nhóm lớp mình. Đặc biệt dành khoảng không gian yên tĩnh rộng rãi cho từng nhóm lớp được hoạt động khám phá, trẻ không bị phân tán bởi tiếng ồn ào giữa các nhóm từ đó trẻ tích cực tham gia hoạt động, khám phá, để giờ hoạt động ngoài trời đạt kết quả cao hơn. Lịch thời gian tổ chức hoạt động ngoài trời STT 1 2 3 Lớp Mùa hè Mùa đông Mẫu giáo 3- 4 tuổi 8h25- 8h55 8h45- 9h15 Mẫu giáo 4- 5 tuổi 8h35- 9h15 8h55h- 9h35 Mẫu giáo 5- 6 tuổi 8h40 - 9h20 9h00- 9h40 Sau khi phân lịch thời gian Tôi triển khai xuống tất cả các nhóm lớp để thực hiện. Tình trạng trẻ ra sân ồ ạt, không còn nữa. Giáo viên tổ chức cho trẻ ra sân hoạt động ngoài trời đều đặn, đúng lịch. Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động ngoài trời do cô tổ chức. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường tổ chức hoạt động ngoài trời: Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi có nguồn thông tin phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Để cung cấp nguồn thông tin tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ hết khả năng, năng lực của mình trong hoạt động ngoài trời thì việc đầu tiên chúng ta cần phải xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả các yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua quan sát, tìm hiểu, vui chơi của trẻ trong các tình huống. Trường Tôi là trường chuẩn quốc gia nên diện tích sân vườn được quy hoạch, thiết kế phù hợp. Để luôn có môi trường tự nhiên xanh - sạch - đẹp an toàn cho trẻ hoạt động ngoài trời, đầu năm học 2017- 2018 tôi lên kế hoạch chỉ đạo giáo viên xây dựng góc thiên nhiên của từng nhóm lớp, xây dựng vườn rau của bé trong vườn trường. Tôi tận dụng các khu đất trống của vườn trường chia đều cho các nhóm lớp trồng rau theo mùa lấy rau sạch ăn và tạo môi trường tự nhiên để trẻ được hoạt động quan sát về các loại rau, trẻ theo dõi sự phát triển của cây rau từ lúc làm đất, gieo hạt, nảy mầm được cùng cô chăm sóc rau như nhổ cỏ, tưới nước, vun xới đến khi rau xanh tốt và được thu hoạch. Trồng và xây dựng vườn thiên nhiên của bé, phát động tết trồng cây đến cán bộ, giáo viên và các bậc phụ huynh. Kêu gọi phụ huynh ủng hộ cây cảnh, chậu cảnh để trồng trong sân trường. Tất cả là nhằm tạo môi trường tự nhiên cho trẻ hoạt động quan sát, khám phá trong giờ hoạt động ngoài trời. 9 Hình ảnh: Vườn rau và góc thiên nhiên của bé Nhà trường đảm bảo số lượng và chủng loại thiết bị đồ chơi ngoài trời phục vụ cho hoạt động vui chơi ngoài trời, các thiết bị đồ chơi được sắp xếp hợp lý, có chỉ dẫn đáp ứng với yêu cầu cho trẻ vận động. Ngoài những đồ dùng đồ chơi đã có Tôi tham mưu với hiệu trưởng, phối hợp cùng với hội cha mẹ học sinh, cộng đồng (các doanh nghiệp, cửa hàng...) mua sắm, làm thêm, sưu tầm thêm một số đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động vui chơi ngoài trời của trẻ: Ví dụ: - Làm bập bênh, xích đu, hầm chui, cổng chui,...(phù hợp với trẻ). Các loại bóng có kích cỡ, chất liệu khác nhau: cao su, nhựa, da...để trẻ ném, tung, chuyền, bắt, lăn khi chơi ngoài trời. - Bổ sung thêm lốp xe cũ đặt theo các cách khác nhau: chui qua, đi trên lốp..., các ván nghiêng, ròng rọc đơn giản, dây thừng các cỡ để trẻ thực hành các vận động, chơi các trò chơi khác nhau Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời mà tôi cùng với cán bộ giáo viên trong trường, hội cha mẹ học sinh, cộng đồng xây dựng thực sự là nơi có nguồn thông tin phong phú đảm bảo xanh- sạch- đẹp và an toàn cho trẻ hoạt động. Trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tìm hiểu, khám phá và vui chơi. Hình ảnh sân vận động 10 Biện pháp 4: Chỉ đạo tổ chức hoạt động ngoài trời theo phương pháp giáo dục "Lấy trẻ làm trung tâm". Đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục theo hướng "Lấy trẻ làm trung tâm" mọi hoạt động hướng vào trẻ vì sự phát triển của trẻ em là xu hướng đổi mới giáo dục của Ngành học. Để tổ chức tốt các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ theo xu hướng này đặc biệt là hoạt động ngoài trời thì mỗi cán bộ giáo viên mầm non cần phải hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lí trẻ mầm non nói chung và trẻ em lứa tuổi mầm non của địa phương mình nói riêng để biết được khả năng, nhu cầu học tập, kinh nghiệm sống của trẻ nhóm lớp mình, địa phương mình. Từ đó tổ chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục có nghĩa là tạo cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động: trải nghiệm, giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi. Để làm được điều này tôi đã chỉ đạo giáo viên Mẫu giáo xây dựng kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động ngoài trời trên cơ sở không dạy trẻ những cái đã biết mà phải dạy trẻ cái trẻ cần, điều mà trẻ thích nghe. Nói một cách khác xây dựng kế hoạch phải hướng vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâm của quá trình giáo dục. Xây dựng hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động ngoài trời là: xác định mục tiêu cần phải đạt được của hoạt động, thiết kế hoạt động nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra. Để xác định được mục tiêu của hoạt động Tôi chỉ đạo giáo viên căn cứ vào khả năng, nhu cầu học tập, sở thích của trẻ trong từng nhóm lớp từng độ tuổi (đây là kết quả của việc quan sát, theo dõi trẻ hàng ngày, tuần, tháng của giáo viên). Căn cứ vào nội dung giáo dục cho từng độ tuổi (trong chương trình giáo dục mầm non) để xác định mục tiêu phù hợp khả năng, kinh nghiệm sống của trẻ theo độ tuổi và phù hợp với trẻ trường lớp mình. Ví dụ: Chủ đề "Nước và các hiện tượng tự nhiên" với nội dung quan sát "Thời tiết, mùa" mỗi độ tuổi giáo viên xác định mục tiêu cần đạt được ở mức độ khác nhau, độ tuổi nhỏ thì yêu cầu đạt được thấp hơn, độ tuổi càng cao thì yêu cầu cần đạt sẽ càng cao. Đối với trẻ Mẫu giáo Đối với trẻ Mẫu giáo Đối với trẻ Mẫu giáo 3-4 tuổi 4-5 tuổi 5-6 tuổi - Hiện tượng nắng, - Một số hiện tượng - Một số hiện tượng thời mưa, nóng, lạnh và ảnh thời tiết theo mùa và tiết theo mùa, thứ tự các hưởng của nó đến sinh ảnh hưởng của nó đến mùa hoạt của trẻ. sinh hoạt của con - Sự thay đổi trong sinh người. hoạt của con người, con vật và cây theo mùa. Khi đã xác định được mục tiêu giáo dục thì việc thiết kế hoạt động giáo dục cụ thể là "Hoạt động ngoài trời" nhằm thực hiện được mục tiêu đã đề ra cũng là một vấn đề rất quan trọng. Vậy để đạt được tối đa mục tiêu đã xác định Tôi chỉ đạo giáo viên thiết kế hoạt động phải phù hợp với khả năng, hứng thú của trẻ, không quá khó hoặc quá dễ. Tổ chức hoạt động ngoài trời đa dạng, phong phú theo nhiều hình thức khác nhau: tập thể, cá nhân, theo nhóm nhỏ... hay khi thì cô đặt câu hỏi gợi mở để trẻ trả lời, khi thì để trẻ tự tìm tòi, tự khám phá, trải nghiệm sau đó cô thâu tóm, quy tụ lại. Chỉ đạo giáo viên sử dụng linh hoạt các phương 11 pháp để kích thích tư duy của trẻ. Đó là cách tốt nhất để trẻ khám phá thế giới xung quanh, lĩnh hội tri thức và tích lũy tri thức. Chỉ đạo giáo viên không cứng nhắc khi thực hiện các nội dung trong hoạt động ngoài trời (Quan sát có mục đích, chơi vận động, chơi tự do) có thể thay đổi trật tự các nội dung nhằm tránh sự nhàm chán cho trẻ mỗi khi hoạt động ngoài trời. Ví dụ: Tổ chức theo chương trình là quan sát có mục đích đến chơi vận động, rồi chơi tự do nhưng có thể thay đổi cho trẻ chơi trò chơi tự do trước sau đó chơi vận động rồi mới quan sát... Các nội dung phải mang tính chất động tĩnh kết hợp. Trong quá trình tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo cô phải luôn lấy trẻ làm trung tâm cô chỉ là người hướng dẫn khuyến khích, đặt câu hỏi gợi mở, hỗ trợ và tạo cơ hội nhiều nhất cho trẻ được hoạt động, được trao đổi chia sẻ, trình bày ý kiến của mình. Việc đặt câu hỏi là 1 trong 10 chiến lược dạy học giúp trẻ em có trí tuệ phát triển bình thường đạt được thành công trong học tập. Câu hỏi đặt ra phù hợp sẽ kích thích sự tư duy, hứng thú học tập của trẻ, kích thích trẻ khám phá, tìm tòi đồng thời cũng "mở đường" cho trẻ học cách học- hỏi, tập đặt câu hỏi. Vì vậy thay bằng cách kể Tôi cùng với giáo viên đã xây dựng hoạt động mẫu bằng cách hỏi. Khi đặt câu hỏi giáo viên phải nắm được 2 dạng câu hỏi chính đó là: Câu hỏi đóng và câu hỏi mở. Loại câu hỏi tốt nhất trong phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm là câu hỏi mở. Và giáo viên phải biết khi nào thì cần sử dụng câu hỏi đóng và khi nào thì sử dụng câu hỏi mở. Ví dụ: Đối trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi. Giáo viên chủ nhiệm Nguyễn Thị Nga Khi cho trẻ quan sát "Cây hoa hồng" (Chủ đề thực vật) Cô đặt câu hỏi: - Đây là cây gì? - Các con có nhận xét gì về cây hoa hồng? - Nếu cây hoa hồng không được chăm sóc thì sao? - Điều gì sẽ xảy ra khi cây bị thiếu nước? Trẻ được tự nhận xét các đặc điểm nổi bật của cây hoa hồng như (thân, cành, lá, hoa, nói được lợi ích của các loại hoa, cách chăm sóc để có nhiều hoa đẹp..), được trực tiếp nhìn ngắm, sờ vào cánh hoa và biết được cánh hoa hồng mượt mà, mịn màng như thế nào, rồi được trực tiếp ngửi và cảm nhận mùi thơm ngào ngạt của hoa hồng, qua đó các giác quan của trẻ phát triển. Hay trẻ phải suy nghĩ, phán đoán về điều gì đó sắp xảy ra trong cuộc sống xung quanh trẻ như các hiện tượng thiên nhiên: trời sắp mưa, trời nắng to, nhiệt độ tăng giảm... Ví dụ: Đối trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi. Giáo viên chủ nhiệm Nguyễn Thị Thu Hòa. Khi cho trẻ "Quan sát sự thay đổi của thời tiết"(Chủ đề các hiện tượng tự nhiên" Cô đặt câu hỏi: - Các con có nhận xét gì về thời tiết hôm nay? - Theo con thì điều gì sắp xảy ra? 12 (Trẻ nêu nhận xét về thời tiết, đặc điểm nổi bật. Trong qúa trình tìm hiểu khám phá trẻ tích lũy kinh nghiệm và dự đoán được hiện tượng thời tiết là trời sắp mưa, hay trời sắp nắng to...) Hình ảnh: Các bé Mẫu giáo 5 tuổi quan sát sự thay đổi của thời tiết. Câu hỏi mở là câu hỏi tạo ra một thách thức về trí tuệ, là loại câu hỏi có nhiều đáp án cho trả lời. Đặt ít câu hỏi, nhưng câu hỏi phải khiến trẻ tư duy, suy nghĩ. Khi nêu câu hỏi phải dành thời gian cho trẻ suy nghĩ, không nên vội đánh giá mà động viên khuyến khích để nhận được câu trả lời tốt hơn từ trẻ. Hay dành khoảng không gian yên tĩnh để trẻ được lắng nghe, suy nghĩ, phán đoán các tiếng động của môi trường xung quanh như tiếng chim hót, tiếng gió thổi, tiếng lá rụng, tiếng xe cộ chạy trên đường, tiếng máy bay.... Và khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi ngoài trời giáo viên phải nắm vững mục đích của mỗi trò chơi, luật chơi cách chơi để triển khai đến với trẻ, trong quá trình trẻ chơi cô phải luôn là người động viên, khuyến khích trẻ, bao quát giúp đỡ trẻ luôn lấy trẻ làm trung tâm của mọi trò chơi mà cô tổ chức. Luôn tạo cơ hội để trẻ tự hoạt động độc lập một mình, tự khởi xướng được các trò chơi mà trẻ thích. Giáo viên luôn tạo bầu không khí thân thiện, tôn trọng và tin cậy, khi tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. Nhằm đạt được tối đa mục đích của trò chơi và kết quả mong đợi trẻ ở mỗi trò chơi mà cô tổ chức. Đối với trẻ Mẫu giáo 3 tuổi một số trẻ là năm đầu tiên đến trường nên còn nhút nhát, ngại tham gia hoạt động cùng cô cùng bạn. Vì vậy giáo viên phải luôn luôn động viên khích lệ khi tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ để trẻ tích cực tham gia hoạt động. Tổ chức hoạt động ngoài trời theo hướng lấy trẻ làm trung tâm phát huy được tối đa khả năng, năng lực hoạt động, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu khám phá vui chơi của trẻ. Trẻ tích cực tư duy, các giác quan của trẻ phát triển mạnh mẽ. Trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, hứng thú với môi trường tự nhiên. Trẻ tự hoạt động độc lập một mình, tự khởi xướng được các trò chơi. 13 Biện pháp 5: Chỉ đạo giáo viên tổ chức cho trẻ đi dạo chơi, tham quan, trãi nghiệm. Tổ chức cho trẻ đi dạo chơi, tham quan (ngoài khu vực trường). Đây là một biện pháp giúp trẻ Mẫu giáo được tìm hiểu về cảnh đẹp của quê hương, các địa danh của quê hương mình, một số nghề truyền thống của địa phương.... Tạo điều kiện cho trẻ phát huy tính tổ chức, tính tự lực cùng nhau chuẩn bị cho chuyến đi. Căn cứ vào điều kiện thời tiết và chủ đề thực hiện Tôi chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch của các chuyến đi dạo chơi tham quan: về mục đích, địa điểm, phương tiện đi... Duyệt kế hoạch cho giáo viên và cùng với giáo viên tổ chức cho trẻ đi dạo chơi tham quan ngoài khu vực trường bằng hình thức đi bộ nếu địa điểm tham quan ở gần, đi ô tô nếu địa điểm tham quan xa. Ví dụ: - Khi thực hiện chủ đề "Nghề nghiệp" để trẻ tìm hiểu và làm quen với nghề dịch vụ cô Nguyễn Thị Duyên giáo viên chủ nhiệm lớp Mẫu giáo 3 tuổi đã lên kế hoạch và tổ chức cho trẻ đi thăm cửa hàng bách hóa nhà bà Tam tại Thôn Thành Tiến, Thiệu Thành. - Giúp trẻ tìm hiểu công việc của bác nông dân cô Lê Thị Hà giáo viên chủ nhiệm lớp Mẫu giáo 5 tuổi đã tổ chức cho trẻ đi trải nghiệm gieo mạ, cấy lúa và cùng quan sát, trò chuyện về công việc của bác nông dân, vì đây là nghề truyền thống của địa phương, của bố mẹ trẻ. - Hay khi thực hiện chủ đề "Quê hương - Đất nước- Bác Hồ"Giúp trẻ tìm hiểu một số địa danh của địa phương như: Nhà bia tưởng niệm, sông mậu khê... - Để chuẩn bị tâm thế cho trẻ Mẫu giáo 5 tuổi bước vào lớp 1 cô Nguyễn Thị Thu Hòa, cô Lê Thị Hà, cô Nguyễn Thị Thu Hiền đã xây dựng kế hoạch tổ chức cho trẻ đi tham quan trường tiểu học Thiệu Thành. 14 Hình ảnh: Các cháu Mẫu giáo Trường MN Thiệu Thành dạo chơi thăm quan, trãi nghiệm Như vậy sau gần một năm học tôi đã cùng với giáo viên tổ chức được 5 chuyến đi dạo chơi thăm quan và tổ chức cho trẻ mẫu giáo được trải nghiệm. Mỗi lần tổ chức cho trẻ đi tham quan về trẻ rất phấn khởi và càng tích cực tham gia vào các hoạt động học và chơi ở lớp. Biện pháp 6: Chỉ đạo giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động ngoài trời. Ngoài việc tổ chức cho trẻ quan sát trực tiếp những sự vật hiện tượng gần gũi xung quanh trẻ thì những sự vật, hiện tượng mà ta không thể tổ chức cho trẻ quan sát trực tiếp được như: động vật sống trong rừng (Sư tử, hổ, báo, khỉ, voi...), các hiện tượng ( Bão, lũ lụt, sấm chớp...). Vậy việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động ngoài trời cũng rất cần thiết. Tôi đã chỉ đạo giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin để tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. Những sự vật hiện tượng mà ta không thể cho trẻ quan sát trực tiếp được ta sẽ cho trẻ quan sát chúng một cách sống động trên baboy. Ví dụ: Đối với lớp Mẫu giáo 3 tuổi, ở chủ đề "Thế giới động vật" để trẻ quan sát được đặc điểm, hiểu rõ về môi trường sống, thức ăn và khỉ leo trèo như thế nào? cô Nguyễn Thị Duyên đã tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ quan sát "Con khỉ" bằng cách cho trẻ xem video sống động về con khỉ trên baboy (đang leo trèo chuyền từ cành nọ sang cành kia, hái trái cây ăn...) Hay đối với lớp Mẫu giáo 5 tuổi, chủ đề "Nước và các hiện tượng tự nhiên" để cung cấp kiến thức một cách chính xác về hiện tượng "Bão" cô Nguyễn Thị Thu Hòa đã tổ chức cho trẻ quan sát video "Bão" trên baboy (gió thổi mạnh, rít lên từng cơn kèm theo mưa lớn, cây cối đổ gãy ngổn ngang, nhà sập đổ, bay ngói...). Và từ đó giáo dục trẻ khi có bão phải trú ẩn ở nơi an toàn, nghe lời người lớn, không ra ngoài khi trời đang còn bão... Khi ứng dụng công nghệ thông tin tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ, trẻ rất hứng thú và tích cực tham gia hoạt động, kiến thức cung cấp cho trẻ cụ thể, chính xác. Biện pháp 7: Phát động phong trào sưu tầm, sáng tác trò chơi, câu đố phục vụ cho hoạt động ngoài trời. Để các trò chơi, câu đố dành cho hoạt động ngoài trời của trẻ phong phú, đa dạng hơn nhằm thõa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu vui chơi cho trẻ ở hoạt động ngoài trời Tôi đã xây dựng kế hoạch "Phát động phong trào sưu tầm, sáng tác15 trò chơi, câu đố phục vụ cho hoạt động ngoài trời", phát động đến tất cả cán bộ giáo viên trong trường. Sau khi phát động Tôi cùng với ban giám hiệu và tổ chuyên môn lựa chọn ra những trò chơi, câu đố phù hợp và có hiệu quả. Tổ chức họp chuyên môn triển khai một số trò chơi, câu đố. Hướng dẫn giáo viên nắm được mục đích của mỗi trò chơi, câu đố và cách tổ chức đưa vào dạy trẻ. Ví dụ: Một số câu đố như: Mây đen bao phủ Bay bay mái tóc bé thơ Gió thổi ù ù Mùa hè thổi mát buổi trưa bé nằm? Đố biết hiện tượng gì? (Gió) (Dông) Hoa gì ngủ suốt mùa đông Xuân về hớn hở nhuộm màu hồng tươi? (Hoa đào) Một số trò chơi vận động: Trò chơi: Đẩy gậy (Chủ đề bản thân) - Mục đích: Rèn luyện sức khỏe và khả năng vận động bền bỉ cho trẻ - Chuẩn bị: 5 cây gậy tre được trang trí đẹp - Luật chơi: Người và đầu gậy của ai ra khỏi vòng thì đó là người thua cuộc. - Cách chơi: Hai trẻ một nhóm, tư thế chuẩn bị mỗi trẻ cầm một đầu gậy đặt ở một vòng tròn chân trước chân sau, khi có hiệu lệnh "bắt đầu" thì dùng hết sức lực đẩy gậy về phía người kia, nếu người và đầu gậy của ai bị đẩy ra khỏi vòng thì người ấy thua cuộc. Trò chơi: Sóc con (Chủ đề thế giới động vật) - Mục đích: Rèn luyện phản xạ và sự nhanh nhẹn cho trẻ - Chuẩn bị: Cô dùng phấn vẽ một cây to tán lá rộng ở sân chơi, mũ sóc theo số trẻ trong lớp, 1 mũ hổ. - Luật chơi: Ai bị hổ bắt phải nhảy lò cò một vòng quanh ngọn cây. - Cách chơi: Một trẻ giả làm hổ đội mũ hổ, các trẻ còn lại đội mũ sóc làm những chú sóc nhảy nhót đi chơi trong rừng. Khi nghe tiếng "hừm!hừm" các chú sóc phải nhảy thật nhanh lên ngọn cây nếu không sẽ bị hổ bắt. Và bị phạt theo luật. Trên đây chỉ là một số câu đố và trò chơi mà Tôi cùng với ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn lựa chọn sau khi "Phát động phong trào sưu tầm, sáng tác trò chơi, câu đố phục vụ cho hoạt động ngoài trời". Còn rất nhiều các câu đố và trò chơi khác nữa. Sau khi "Phát động phong trào sưu tầm, sáng tác trò chơi, câu đố phục vụ cho hoạt động ngoài trời" Tôi cùng với ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn đã chọn được 17 trò chơi vận động, 15 câu đố đưa vào dạy trẻ khi tổ chức hoạt động ngoài trời. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. Sau gần một năm nghiên cứu và làm sáng kiến chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời của giáo viên và học sinh trường tôi nâng cao rõ rệt. Giáo viên nắm vững kiến thức, tổ chức linh hoạt các phương pháp, trẻ tự tin hơn, hoạt động tích cực hơn trong các buổi hoạt động ngoài trời mà cô tổ chức. 16 *Kết quả trên giáo viên sau khi làm sáng kiến: Giáo viên chưa thường Tổng số giáo Giáo viên tổ chức hoạt động xuyên tổ chức hoạt động viên Mẫu giáo ngoài trời thường xuyên ngoài trời Số giáo viên % Số giáo viên % 7 7 100% 0 0 * Kết quả trên trẻ sau khi làm sáng kiến: STT Nội dung khảo sát Tổng số Trẻ tích cực trẻ khảo sát Số % trẻ 1 Trẻ tích cực tham gia hoạt 243 243 100 động quan sát có mục đích. 2 Trẻ tích cực tham gia chơi 243 243 100 trò chơi vận động. 3 Trẻ tích cực tham gia các trò 243 243 100 chơi tự do. Trẻ chưa tích cực Số % trẻ 0 0 0 0 0 0 Như vậy sau khi tôi đưa ra các biện pháp và áp dụng vào công tác chỉ đạo giáo viên tổ chức tốt hoạt động ngoài trời trong quá trình làm sáng kiến, Tôi đã nhận được một kết quả đáng mừng. Giáo viên thường xuyên tổ chức hoạt động ngoài trời tăng 4 giáo viên, tỉ lệ tăng 45%, đạt 100%. Trẻ tham gia hoạt động quan sát có mục đích: trẻ đạt tăng 121 cháu, tăng tỉ lệ 50.2%, đạt 100%. Trẻ tham gia chơi trò chơi vận động: Trẻ đạt tăng 120 cháu, tăng tỉ lệ 50.6%, đạt 100%. Trẻ tham gia các trò chơi tự do: Trẻ đạt tăng 119 cháu, tăng tỉ lệ 51 %, đạt 100%. 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 3.1. Kết luận: Là phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn sau một năm nghiên cứu, tìm tòi làm sáng kiến tôi đã đạt được một kết quả khá cao trong công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo tại Trường mầm non Thiệu Thành và đã rút ra được kết luận sau: Để giúp giáo viên tổ chức tốt hoạt động ngoài trời và trẻ hoạt động tích cực, bộc lộ hết khả năng nhằm thõa màn nhu cầu tìm hiểu, nhu cầu khám phá, nhu cầu vui chơi của trẻ trong hoạt động ngoài trời thì cán bộ quản lý chúng ta cần: + Bồi dưỡng một số kiến thức cần thiết về sự vật hiện tượng và cách tổ chức tốt các trò chơi ngoài trời cho giáo viên. + Xây dựng lịch thời gian hoạt động ngoài trời cho các nhóm lớp để tránh tình trạng trẻ ra sân ồ ạt, giáo viên không quản được trẻ lớp mình và tránh tình trạng trẻ mất tập trung. Từ đó nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời. + Để trẻ hoạt động tích cực trong giờ hoạt ngoài trời thì chúng ta phải xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời trong đó có môi trường tự nhiên và môi trường vật chất. Môi trường phải đảm bảo an toàn về thể chất và tinh thần cho trẻ. 17 + Chỉ đạo tổ chức hoạt động ngoài trời theo phương pháp giáo dục "lấy trẻ làm trung tâm". Mọi hoạt động hướng vào trẻ, luôn động viên khuyến khích trẻ, tạo mọi cơ hội để trẻ được tìm tòi khám phá, được trải nghiệm, được giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi. Đó là cách tốt nhất để trẻ lĩnh hội tri thức và tích lũy tri thức. + Tổ chức cho trẻ đi dạo chơi tham quan để trẻ được tìm hiểu về các địa danh, phong cảnh của quê hương, nghề truyền thống của quê hương. Từ đó khêu gợi lòng yêu quê hương đất nước của trẻ. Thõa mẫn nhu cầu tìm hiểu, khám phá của trẻ. + Chỉ đạo giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin vào tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ. + Phát động phong trào sưu tầm sáng tác trò chơi, câu đố phục vụ cho hoạt động ngoài trời nhằm tạo sự mới mẻ và thõa mãn nhu cầu hoạt động, vui chơi của trẻ. Việc áp dụng các biện pháp trên giúp cho chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời của giáo viên trường Tôi đạt hiệu quả cao. Trẻ lĩnh hội tri thức một cách nhanh nhất, chính xác nhất và hiệu quả nhất. Từ đó tạo tiền đề và đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển con người của thời đại mới đó thời đại của nền văn minh trí tuệ, thời đại của công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. 3.2. Kiến nghị: - Đề nghị với Phòng Giáo dục đưa nội dung hoạt động ngoài trời vào các kỳ thi giáo viên giỏi huyện, để cán bộ giáo viên được trao dồi kiến thức và nâng cao kỹ năng tổ chức hoạt động ngoài trời. Trên đây là “Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ Mẫu giáo tại trường mầm non Thiệu Thành”. Để sáng kiến đạt hiệu quả cao hơn, hoàn thiện hơn tôi rất mong nhận được sự góp ý, xây dựng của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn! XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hóa, ngày 08 tháng 4 năm 2018 ……………………………………………….. Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. ……………………………………………….. ……………………………………………….. ……………………………………………….. Người viết sáng kiến Trần Thị Liên 18 MỤC LỤC STT 1 1.1 1.2 1.3 1.4 2 2.1 2.2 NỘI DUNG MỞ ĐẦU Lí do chọn đề tài Mục đích nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề Trang 1 1 1 2 2 2 2 2 4 Biện pháp 1: Bồi dưỡng kiến thức cho giáo viên 2.3 2.4 3 Biện pháp 2: Xây dựng lịch thời gian tổ chức hoạt động ngoài 7 trời Biện pháp 3: Xây dựng môi trường tổ chức hoạt động ngoài 9 trời: Biện pháp 4: Chỉ đạo tổ chức hoạt động ngoài trời theo phương 11 pháp giáo dục "Lấy trẻ làm trung tâm". Biện pháp 5: Chỉ đạo giáo viên tổ chức cho trẻ đi dạo chơi, tham 14 quan, trãi nghiệm Biện pháp 6: Chỉ đạo giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động ngoài trời. 15 Biện pháp 7: Phát động phong trào sưu tầm, sáng tác trò chơi, 17 câu đố phục vụ cho hoạt động ngoài trời. Hiệu quả của SKKN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 17 18 TÀI LIỆU THAM KHẢO: [1] Tài liệu hướng dẫn tổ chức trẻ chơi ngoài trời trường mầm non quận 3 Thành phố Hồ Chí Minh. [2] Tham khảo tài liệu HĐNT của tác giả: Phạm Thị Kim Loan trường màm non Gia Khánh B. [3] Tham khảo báo điện tử. 19 DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN 20