Tài liệu Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mẫu giáo ghép 3 độ tuổi ở trường mầm non giao thiện, huyện lang chánh, tỉnh thanh hóa.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC DỤC VÀ PHÒNG GIÁO VÀ ĐÀO ĐÀOTẠO TẠOLANG LANGCHÁNH CHÁNH TRƯỜNG MẦM NON GIAO THIỆN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC CHO TRẺ MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON GIAO THIỆN MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN NÂNG CAO CHẤT thực hiện: PhạmMẪU Thị Thỏa LƯỢNG GIÁONgười DỤC CHO TRẺ LỚP GIÁO GHÉP 3 ĐỘ Chức vụ: Giáo viên TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON GIAO THIỆN, HUYỆN LANG Đơn vị công tác: Trường mầm non Giao Thiện CHÁNH, TỈNH THANH HÓA SKKN thuộc lĩnh vực: Phát triển thẩm mĩ THANH HOÁ NĂM 2018 Người thực hiện: Hà Thị Dinh Chức vụ: Phó Hiệu Trưởng Đơn vị công tác: Trường mầm non Giao Thiện SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý THANH HOÁ, NĂM 2019 MỤC LỤC Nội dung Trang Phần I: MỞ ĐẦU 1 I. Lý do chọn đề tài 1 II. Mục đích nghiên cứu 2 III. Đối tượng nghiên cứu 2 IV. Phương pháp nghiên cứu 2 Phần II: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 2 I. Cơ sở lý luận 2 II. Thực trạng 4 1. Thực trạng chung 4 2. Thực trạng nhận thức của giáo viên và phụ huynh về việc nâng cao chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi. 4 3. Thực trạng chất lượng giáo dục của trẻ lớp ghép 5 III. Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép 5 1. Giải pháp 1: Chỉ đạo hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch giáo dục lớp mẫu giáo ghép 5 2. Giải pháp 2. Chỉ đạo, tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo chủ đề tổ chức hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép 8 3. Giải pháp 3. Chỉ đạo giáo viên tổ chức thực hiện một số hoạt động giáo dục khác cho trẻ lớp mẫu giáo ghép. 11 4. Giải pháp 4. Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục ở lớp mẫu giáo ghép. 12 5. Giải pháp 5: Chỉ đạo giáo viên phụ trách lớp mẫu gáo ghép phối hợp với phụ huynh thực hiện tốt công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. 16 IV. Hiệu quả 18 Phần III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ 19 1. Kết luận 19 2. Kiến nghị 20 Phần I: MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài: Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, có vị trí đặc biệt quan trọng trong suốt cuộc đời phát triển của mỗi con người. Giáo dục mầm non vượt qua những thử thách, khó khăn là nhờ những chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng, nhà nước trong từng thời kỳ, có sự quan tâm của đông đảo các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội. Song điều chủ yếu và quan trọng nhất là nhờ có các thế hệ quản lý, giáo viên mầm non trên khắp mọi miền của tổ quốc bằng tấm lòng yêu trẻ, yêu nghề đã tận tụy, kiên trì bám trường, bám lớp cống hiến không mệt mỏi cho sự nghiệp giáo dục mầm non. Giáo dục mầm non có hai loại hình lớp học, lớp học độc lập phân theo từng độ tuổi và lớp học ghép các độ tuổi khác nhau. Lớp ghép và tổ chức chăm sóc giáo dục lớp ghép là một thực tế khách quan trong giáo dục mầm non ở những địa bàn khó khăn. Tổ chức chăm sóc giáo dục lớp ghép là đòi hỏi cấp thiết để thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục ở vùng khó khăn. Do địa bàn xa xôi, hẻo lánh đi lại khó khăn, dạy học lớp ghép ở trường mầm non Giao Thiện đã được hình thành từ nhiều năm trước góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục cho con em trên địa bàn thôn Húng cũng như hoàn thành mục tiêu phổ cập và duy trì PCGDMNCTE5T ở xã Giao Thiện. Lớp mẫu giáo ghép là tên gọi không còn xa lạ gì đối với các trường Mầm non ở các xã vùng sâu trong huyện Lang Chánh nói chung cũng như Trường Mầm Non Giao Thiện nói riêng. Trường có một lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi thuộc thôn Húng. Mọi người thường gọi nhanh là lớp Húng, người dân cùng với lớp học của thôn nằm trên đỉnh đồi, lớp học cách điểm trường chính là 8km đường rừng, chưa có điện lưới. Mặc dù như thế trẻ nơi đây đều được đến trường học, ăn và ở bán trú tại trường, tỷ lệ chuyên cần luôn đạt từ 98% trở lên. Việc chăm sóc trẻ 3 độ tuổi đã khó, giáo dục trẻ lại càng khó hơn. Đứng trước yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học giáo dục lấy trẻ làm trung tâm như hiện nay. Nhà trường đã và đang đặt ra những yêu cầu mới đối với giáo viên phụ trách ở các nhóm lớp. Dù là lớp ghép nhưng vẫn phải thực hiện theo chương trình giáo dục mầm non. Tuy nhiên lại chưa có tài liệu chính thức về hướng dẫn thực hiện chương trình GDMN giành riêng cho lớp ghép, nhưng bù lại mẫu giáo ghép lại có tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình Giáo dục mầm non trong các lớp mẫu giáo ghép được biên soạn trên cơ sở “Chương trình giáo dục mầm non”. Việc dạy lớp ghép 3 độ tuổi rất vất vả và khiến giáo viên lúng túng trong việc lập kế hoạch giáo dục: Về lựa chọn mục tiêu, lựa chọn các nội dung và hoạt động giáo dục. Bên cạnh đó trẻ thuộc 3 độ tuổi khác nhau, nội dung học của một số hoạt động cũng khác nhau nên giáo viên rất khó khăn trong việc xây dựng 1 mục tiêu bài dạy, cách tổ chức các hoạt động giáo dục và khó đánh giá trẻ, yêu cầu cần đạt cho từng độ tuổi trong cùng một hoạt động sao cho phù hợp cũng là một vấn đề nan giải đối với giáo viên. Ví dụ có cô ôm đồm muốn làm hết việc trong một chủ điểm. Có thể các cháu 5 tuổi thì đạt nhưng 3, 4 tuổi thì quá nặng. Quá trình tổ chức, hướng dẫn từng nhóm trẻ theo độ tuổi chưa đảm bảo đồng đều về mặt thời gian và kiến thức cung cấp, giáo viên thường chỉ quan tâm những trẻ lớn hơn, những trẻ nhanh nhẹn hoạt bát, ít chú ý đến những trẻ bé, nhút nhát, những trẻ hạn chế về giao tiếp bằng tiếng Việt. Giáo viên sử dụng các phương pháp chưa linh hoạt, hình thức tổ chức chưa phong phú, đa dạng dẫn đến trẻ chưa hứng thú hoạt động, chưa phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo. Năng lực chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên chưa đáp ứng được đòi hỏi của việc đổi mới phương pháp dạy học tích cực theo chương trình giáo dục mầm non, cũng như đối với chương trình lớp ghép. Giáo viên đã tích cực tuyên truyền đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục, phối hợp với phụ huynh trong việc hỗ trợ về công tác bán trú cũng như xây dựng CSVC cho lớp học, nhưng chưa biết cách phối hợp như thế nào với phụ huynh về việc nâng cao chất lượng giáo dục. Trước thực tế như vậy, bản thân tôi là Phó hiệu trưởng nhà trường phụ trách chuyên môn. Tôi luôn suy nghĩ và trăn trở làm như thế nào để tìm ra các giải pháp tốt nhất để chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi phù hợp với điều kiện thực tế của lớp, của khu và địa phương và đạt hiệu quả cao nhất, cho nên tôi đã chọn đề tài: “Một số giải pháp chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mẫu giáo ghép 3 độ tuổi ở trường mầm non Giao Thiện, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa” làm đề tài nghiên cứu của mình. II. Mục đích nghiên cứu: Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp hữu hiệu nhất để nâng cao chất lượng giáo dục ở lớp ghép 3 độ tuổi khu Húng. III. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh, giáo viên, phụ huynh của lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi khu Húng Trường Mầm Non Giao Thiện, huyện Lang Chánh, tỉnh Thanh Hóa. IV. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết. - Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin. - Phương pháp thống kê, xử lý số liệu. - Phương pháp trao đổi giáo viên Phần II: NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I. Cơ sở lý luận: Trẻ em có một thế giới sinh hoạt riêng biệt, khác hẳn với thế giới của người lớn, trẻ chưa có định tâm, định trí, sinh hoạt của trẻ hướng ra bên ngoài hơn là 2 hướng vào bên trong. Trẻ vui sống, vui chơi, thích hoạt động, thích tiếp xúc bằng tay, chân và giác quan với những sự vật xung quanh, thích hát, diễn kịch và bắt chước. Có tinh thần kỷ luật, óc sáng tạo nếu được dìu dắt khéo léo theo đúng sở thích của trẻ. [1] Lớp mẫu giáo ghép là lớp gồm các trẻ từ 3-5 tuổi cùng tham gia vui chơi, học tập, sinh hoạt chung một lớp. Trẻ ở lớp mẫu giáo ghép thường là hai độ tuổi (3 tuổi và 4 tuổi hoặc 4 tuổi và 5 tuổi). hoặc 3 độ tuổi (3 tuổi, 4 tuổi, 5 tuổi). Trẻ dân tộc thiểu số trong lớp mẫu giáo ghép thường chưa nói thành thạo tiếng việt. Vì vậy, tăng cường tiếng việt cho trẻ trong những lớp này là cần thiết để chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp một. Vì trẻ ở các độ tuổi khác nhau cùng hoạt động, cùng sinh hoạt trong một lớp nên giáo viên dễ dàng nhận thấy khả năng khác nhau rõ nét giữa các trẻ trong cùng một lớp. Đây là ưu thế để giáo viên hướng dẫn trẻ lớn quan tâm, giúp đỡ và hỗ trợ trẻ bé, ngược lại trẻ bé bắt chước và học tập từ trẻ lớn trong các hoạt động hàng ngày. Lớp mẫu giáo ghép thường chỉ có một giáo viên. Đối với các lớp mẫu giáo có trẻ dân tộc thiểu số còn có tình trạng bất đồng ngôn ngữ giữa giáo viên dân tộc kinh và trẻ dân tộc thiểu số nên giáo viên thường gặp khó khăn trong giao tiếp với trẻ và cha mẹ trẻ.[2] Ở lớp ghép mọi trẻ đều được tham gia, đều được tôn trọng và được vui chơi theo nhu cầu, hứng thú, học theo khả năng, theo chương trình giáo dục mầm non phù hợp với độ tuổi...Giáo viên tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục với sự tương tác tích cực giữa các trẻ ở các độ tuổi khác nhau, trong đó quan tâm tới việc hướng dẫn chuẩn bị tiếng việt cho trẻ (Kể cả trẻ nói sõi và chưa sõi tiếng việt) Phù hợp với đặc điểm của lớp mẫu giáo ghép. Xây dựng môi trường giáo dục có nhiều tương tác tích cực với trẻ các độ tuổi khác nhau. Thể hiện theo hướng “ Biến những điều tưởng như bất lợi ở lớp mẫu giáo ghép thành những cơ hội học tập, giúp đỡ, chia sẻ, hợp tác của trẻ và sáng tạo của giáo viên” đồng thời đảm bảo các yêu cầu thực hiện chương trình giáo dục mầm non ở các lớp mẫu giáo nói chung và nguyên tắc thực hiện chương trình ở các lớp mẫu giáo ghép nói riêng. [3] Với trẻ mẫu giáo 3- 5 tuổi, hoạt động vui chơi được xác định là hoạt động chủ đạo của trẻ, trẻ học bằng chơi, chơi mà học. Để tổ chức hoạt động học cho trẻ mẫu giáo ở các lớp ghép đạt hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải có sự linh hoạt, mềm dẻo trong việc vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức giờ học. Đối với lớp mẫu giáo ghép, sự linh hoạt, mềm dẻo đó còn đòi hỏi ở việc phù hợp với trẻ theo từng độ tuổi trong lớp, trẻ dân tộc thiểu số hạn chế về tiếng Việt. Do vậy, một trong những nguyên tắc vận dụng các hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ nói chung và hoạt động học nói riêng là "hướng vào sự tương tác giữa trẻ ở các độ tuổi". Nhận thấy được nhiệm vụ và tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép. Tôi thường xuyên quan tâm, tạo điều kiện bố trí, sắp xếp giáo 3 viên có năng lực, kinh nghiệm giúp đỡ giáo viên mới vào nghề để phần nào tháo gỡ những khó khăn, hạn chế trong quá trình giáo dục trẻ để nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mẫu giáo ghép và làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ lớp ghép? Đó là phải nghiên cứu tìm ra các giải pháp hay, các hướng đi đúng để chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt công tác chuyên môn, bồi dưỡng giáo viên nâng cao ta nghề để tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ ở lớp mẫu giáo ghép đạt hiệu quả cao. II. Thực trạng 1. Thực trạng chung. Thôn Húng được ví như nơi gặp gỡ đất trời, nơi in đậm dấu ấn lịch sử của người anh hùng dân tộc Lê Lợi. Dưới chân núi Pù Rinh có các dân tộc thái mường, kinh, dao cùng nhau sinh sống. Mặc dù điều kiện kinh tế, đường xá đi lại vô cùng khó khăn. Nhưng nhà trường vẫn duy trì được một lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi và đặc biệt là duy trì được công tác bán trú thường xuyên. Chất lượng chăm sóc của lớp có nhiều chuyển biến tích cực, tỷ lệ suy dinh dưỡng giảm đáng kể so với đầu năm (giảm từ). Đảm bảo được an toàn tuyệt đối cho trẻ, thực hiện nghiêm túc quy chế, chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ theo quy định. Công tác môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn và thân thiện luôn được đẩy mạnh. Việc tăng cường Tiếng Việt cho trẻ và chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi vào học trường tiểu học luôn được giáo viên của lớp thực hiện nghiêm túc. 2. Thực trạng nhận thức của giáo viên và phụ huynh về việc nâng cao chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi. Qua khảo sát tôi đánh giá cao đối với việc nhận thức của giáo viên và phụ huynh khi họ khẳng định rất cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục trong trường mầm non nói chung và chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép nói riêng. Phần lớn giáo viên và phụ huynh cũng đã nhận định sự cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi. Tuy nhiên, cũng còn một số ít giáo viên và phụ huynh cho rằng trẻ đến trường chỉ cần chăm sóc trẻ và hát múa vài bài là xong không cần thiết phải nâng cao chất lượng giáo dục. Như vậy, chưa phải hoàn toàn giáo viên và phụ huynh nào cũng chú trọng đến công tác nâng cao chất lượng giáo dục lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi. Bảng1: Kháo sát đánh giá giáo viên và phụ huynh về mức độ cần thiết của việc nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi. STT Mức độ 1 2 Rất cần thiết Cần thiết Tương đối cần thiết Không cần thiết 3 4 Giáo viên Phụ huynh SL (20) Tỷ lệ (%) 16 03 80 15 01 0 5 0 SL (26) 20 03 02 01 Tỷ lệ (%) 77 11,5 7,7 3,8 4 3. Thực trạng chất lượng giáo dục của trẻ lớp mẫu giáo ghép: Bảng thống kê kết quả khảo sát chất lượng giáo dục của lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi khu Húng đầu năm học 2018 - 2019: Tổng số trẻ: 26 TT 1 2 3 4 5 Tiêu chí Lĩnh vực phát triển thể chất Lĩnh vực phát triển nhận thức Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ Lĩnh vực phát triển thẩm mĩ Lĩnh vực phát triển TC-KNXH Số trẻ Đạt 26 26 26 26 26 20 8 10 11 13 Mức độ Tỷ lệ Chưa Tỷ lệ (%) đạt (%) 77 6 23 30,8 18 69,2 38,5 16 61,5 42,3 15 57,7 50 13 50 Qua kết quả khảo sát về thực trạng chất lượng giáo dục trên 5 lĩnh vực cho thấy: Mức độ đạt ở các lĩnh vực khảo sát không đồng đều; lĩnh vực trẻ đạt mức độ cao nhất là lĩnh vực phát triển thể chất (77%); lĩnh vực trẻ đạt mức độ thấp nhất là lĩnh vực phát triển nhận thức (30,8%); mức độ chưa đạt ở các lĩnh vực còn chiếm tỷ lệ cao: 52,3%. Điều này được thể hiện khá rõ trong quá trình trẻ tham gia thực hiện các bài khảo sát. Đa số trẻ chưa tích cực tham gia hoạt động, chưa chủ động, sáng tạo trong hoạt động. Kết quả khảo sát chất lượng giáo dục cùng với những phân tích trên cho thấy chất lượng giáo dục ở lớp ghép còn thấp. Đây là một vấn đề mà giáo viên cần phải quan tâm và vấn đề đặt ra là cần có những giải pháp tác động hiệu quả nhất để nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ. Chính từ những kết quả điều tra ở trên bản thân mạnh dạn đề xuất một số giải pháp chỉ đạo giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép 3 độ tuổi ở khu Húng trường mầm non Giao Thiện như sau: III. Một số giải pháp: 1. Giải pháp 1: Chỉ đạo hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch giáo dục lớp mẫu giáo ghép: Để xây xựng được kế hoạch giáo dục lớp ghép tôi hướng dẫn cho giáo viên khi xây dựng kế hoạch cũng phải theo đúng chương trình giáo dục mầm non hiện hành. Dựa trên các nội dung giáo dục của độ tuổi trẻ lớn nhất trong lớp để xây dựng, tổ chức thực hiện nội dung giáo dục cho tất cả các độ tuổi có trong lớp theo hướng đồng tâm, phát triển. Phải căn cứ vào tình hình thực tế của khu, của lớp. Căn cứ vào khả năng của trẻ để xây dựng kế hoạch thật chi tiết, xác định đúng mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ trong tâm trong từng lĩnh vực. Kế hoạch càng cụ thể, càng rõ ràng, càng chi tiết thì càng đem lại kết quả càng cao. Giáo viên phải bám sát chương trình hướng dẫn, phải tận dụng các phương tiện 5 giáo dục phù hợp với đặc điểm lớp mẫu giáo ghép, đặc điểm văn hóa, kinh tế, xã hội của địa phương. Tôi chỉ đạo cho giáo viên xác định mục tiêu giáo dục đối với lớp mẫu giáo ghép 3 độ tuổi (3 tuổi,4 tuổi,5 tuổi) thì phải xác định mục tiêu giáo dục cụ thể cho từng độ tuổi. Ngoài ra khi lập kế hoạch giáo dục năm học phải lưu ý cho thêm các mục tiêu và nội dung về tăng cường tiếng việt cho trẻ. Đối với kế hoạch giáo dục năm học: Tôi hướng dẫn giáo viên lên kế hoạch giáo dục lớp ghép cũng tương tự như kế hoạch giáo dục của các lớp mẫu giáo đơn (lớp một độ tuổi): Bao gồm các bước: Xác định mục tiêu giáo dục, lựa chọn nội dung giáo dục, dự kiến chủ đề và thời gian thực hiện. Mục tiêu giáo dục đối với trẻ lớp ghép 3 tuổi, 4 tuổi, 5 tuổi thì giáo viên phải xác định mục tiêu giáo dục riêng cho trẻ 3 tuổi, 4 tuổi, 5 tuổi. Mục tiêu giáo dục của trẻ căn cứ vào kết quả mong đợi của từng lứa tuổi trong chương trình GDMN. Nội dung giáo dục là các nội dung của các lĩnh vực trong chương trình GDMN. Lấy nội dung giáo dục của lứa tuổi lớn nhất trong lớp ghép và những nội dung giáo dục chỉ có ở lứa tuổi bé hơn. Riêng với trẻ 5 tuổi những chỉ số có trong bộ chuẩn mà không có trong nội dng giáo dục trẻ 5-6 tuổi của chương trình GDMN thì giáo viên tự lựa chọn nội dung bổ sung cho phù hợp.[2] Ví dụ: Nội dung giáo dục năm học thì lấy nội dung giáo dục lớp 5 - 6 tuổi trong chương trình giáo dục mầm non và nội dung chỉ có ở nhóm 3 - 4 tuổi, 4 – 5 tuổi mà không có ở nhóm 5 - 6 tuổi. Ví dụ trong phần “Hình dạng” Chương trình giáo dục mầm non, NXB Giáo Việt Nam) nội dung chỉ có ở nhóm 3 - 4 tuổi, 4 – 5 tuổi là nhận biết “nhận biết hình tròn, tam giác, hình vuông, hình chữ nhật”. Đối vơi lập kế hoạch giáo dục chủ đề: Cũng tuân thủ các bước như ở lớp mẫu giáo đơn: Xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung giáo dục chủ đề. Mục tiêu, nội dung giáo dục chủ đề là một phần của mục tiêu, nội dung giáo dục năm học và mục tiêu, nội dung chủ đề phải đảm bảo đủ các lĩnh vực giáo dục phát triển. Ví dụ: Tôi hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch chủ đề trường mầm non lớp mẫu giáo ghép ba độ tuổi (3tuổi, 4 tuổi, 5 tuổi) ở lĩnh vực phát triển nhận thức tiến hành như sau: Lĩnh Hoạt động Mục tiêu Nội dung vực Phát -Trẻ nhận biết, gọi - Tên địa chỉ trường, LQVT KPXH: triển 3tuổi tên được một số lớp đang học. Đếm trên đối - Tìm hiểu nhận ĐDĐC theo hình - Một số khu vực tượng trong trường thức dạng. trong trường và phạm vi 5 và mầm non - Trẻ đếm được các công việc của các đếm theo của bé. đối tượng trong cô, các bác trong khả năng; 6 phạm vi 5, nhận biết được 1 và nhiều, ghép đôi tương ứng 1-1. khu vực đó. - Tên các bạn, ĐDĐC của lớp. - Nhận biết gọi tên một số hình. - Đếm trên đối tượng trong phạm vi 5, nhận biết được 1 và nhiều. Ghép đôi tương ứng 1-1 -Trẻ biết đặc điểm, - Đặc điểm, chất công dụng, chất liệu liệu và cách sử dụng và cách sử dụng ĐDĐC, phân loại ĐDĐC, phân loại theo 1-2 dấu hiệu. theo 1-2 dấu hiệu. - Giống và khác - So sánh sự giống nhau của các hình. 4tuổi và khác nhau của - Đếm tự do, đếm các hình. cửa sổ lớp học. Tách - Trẻ đếm tự do đến 1 nhóm đối tượng 10, đếm cửa sổ lớp thành 2 và đếm, gộp học. Tách 1 nhóm 2 nhóm đối tượng đối tượng thành 2 và và đếm. đếm, gộp 2 nhóm đối tượng và đếm. -Trẻ biết phân loại - Tách một nhóm 5 đồ dùng, đồ chơi đối tượng thành 2 theo hai hoặc ba dấu nhóm bằng các cách hiệu khác nhau. khác nhau, gộp các - Trẻ nhận biết được nhóm đối tượng và các chữ số, số lượng đếm. trong phạm vi 5. - Tham gia và thích Tách một nhóm 5 khám phá các sự đối tượng thành 2 vật, hiện tượng xung 5tuổi nhóm bằng các cách quanh. khác nhau, gộp các - So sánh sự giống nhóm đối tượng và và khác nhau giữa đếm. ĐDĐC. - Đếm trong phạm - Một số mối lien hệ vi 10 và đếm theo đơn giản giữa đặc khả năng điểm, cấu tạo và - Thích khám phá cách sử dụng của các sự vật, hiện một số ĐDĐC. tượng xung quanh. Nhận biết, gọi tên một số hình; 1 và nhiều; Xếp tương ứng 11, ghép đôi. LQVT. Đếm tự do, đếm cửa sổ lớp học; Gộp 2 nhóm đối tượng và đếm; Tách 1 nhóm đối tượng thành các nhóm nhỏ hơn; Khám phá công việc của các cô, bác trong trường. - Tìm hiểu về lớp mẫu giáo, đồ dùng, đồ chơi của lớp; trò chuyện về cô giáo và các bạn trong lớp của bé. LQVT Gộp/tách 5 đối tượng thành 2 phần các cách khác nhau và đếm; Đếm trong phạm vi 10 và đếm theo khả năng. 7 Đối với lập kế hoạch giáo dục tuần: Nội dung giáo dục tuần là một phần của nội dung giáo dục chủ đề; Sắp xếp các nội dung giáo dục của tuần cho các ngày trong tuần. Mỗi ngày có một hoạt động học, do đó các lĩnh vực như thẩm mỹ, nhận thức thường sắp xếp luôn phiên các nội dung (Khám phá-Toán; Tạo hình - Âm nhạc). Song giáo viên cần linh hoạt, tùy theo điều kiện và khả năng của trẻ mà sắp xếp các nội dung thuộc các lĩnh vực cho hoạt động học. Về lĩnh vực tình cảm, kĩ năng xã hội chủ yếu được thực hiện tích hợp trong tất cả các lĩnh vực, trong các hoạt động hàng ngày, mọi luc, mọi nơi. Nhưng tùy vào nội dung giáo dục trẻ mà giáo viên có thể tổ chức hoạt động học như các lĩnh vực khác và cần đưa vào kế hoạch tuần. Ví dụ: Khi xây dựng kế hoạch giáo viên cần bám vào mục tiêu, nội dung của từng độ tuổi để tổ chức hoạt động giáo dục trẻ theo từng nhóm như: Lĩnh vực phát triển thẩm mĩ. Chủ đề tết và mùa xuân, đề tài Vẽ các loại hoa. Nhóm 34 tuổi dạy trẻ vẽ bông hoa. Nhóm 4 - 5 tuổi dạy trẻ vẽ các loại hoa. Nhóm 5 - 6 tuổi dạy trẻ vẽ vườn hoa. Giáo viên phải chú ý hướng dẫn từng độ tuổi, sao cho trẻ ở các độ tuổi đạt mục đích yêu cầu đưa ra. Đặc biệt trẻ của lớp 100% là trẻ DTTS khi lập kế hoạch giáo dục tuần đưa hoạt động tăng cường tiếng việt vào hoạt động chiều hoặc dành 30 phút cho hoạt động tăng cường tiếng việt. Việc lập kế hoạch giáo dục chủ đề ở lớp mẫu giáo ghép giáo viên phải lưu ý rằng trẻ 4 tuổi phải đạt mục tiêu của lứa tuổi 3 tuổi và 4 tuổi, trẻ 5 tuổi phải đạt mục tiêu của lứa tuổi 3 tuổi, 4 tuổi và 5 tuổi. Việc hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch tôi nhận thấy rằng giáo viên nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng kế hoạch giáo dục và từ đó giáo viên không còn lung túng khi xây dựng kế hoạch, tôi thấy rõ sự tiến bộ rõ rệt qua mỗi lần duyệt hồ sơ sổ sách. 2. Giải pháp 2. Chỉ đạo, tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo chủ đề tổ chức hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép: Giáo viên đã biết cách xây dựng kế hoạch giáo dục, song giáo viên phải có sự linh hoạt, mềm dẻo trong việc vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép. Sự linh hoạt, mềm dẻo đó rất cần thiết và đòi hỏi ở việc phù hợp với trẻ nhiều độ tuổi trong lớp, trẻ dân tộc thiểu số hạn chế về tiếng việt. Do vậy trong những nguyên tắc vận dụng các hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ nói chung và hoạt động học nói riêng là “hướng vào sự tương tác giữa trẻ ở các độ tuổi”. Nội dung học mang tính đồng tâm phát triển tức là cùng một nội dung nhưng được phân hóa theo độ tuổi. Đối với giáo viên dạy lớp ghép kể cả giáo viên khác khi nói về tổ chức một hoạt động học cho lớp mẫu giáo ghép còn mơ hồ, chưa biết phải dạy như thế nào? Chính vì nguyên nhân này tôi đã đưa nội dung hướng dẫn tổ chức hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép vào nội dung sinh hoạt chuyên môn của nhà 8 trường với chủ đề tổ chức hoạt động học ở lớp ghép. Nhằm giúp giáo viên biết cách tổ chức một hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép là như thế nào. Trước khi vào buổi sinh hoạt tôi cho giáo viên xem và nghiên cứu tài liệu: Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non trong lớp mẫu giáo ghép. Hình ảnh sinh hoạt chuyên môn chủ đề lớp ghép Sau đó là công tác chuẩn bị giờ học: Tôi cho các thành viên trao đổi, thảo luận thông qua việc soạn một giáo án cụ thể, gồm: Xác định mục tiêu, chọn nội dung, lựa chọn phương pháp, chọn hình thức tổ chức, chọn phương tiện. Tôi đưa ra một ví dụ: Soạn giáo án: Hoạt động thể dục: Chủ đề: Thế giới động vật. Đề tài: Bật xa. TCVĐ: Ếch nhảy ồm ộp. Bước 1: Xác định mục tiêu: Tôi hướng dẫn giáo viên: Để xác định được mục tiêu thì phải tìm hiểu trẻ, biết trẻ cần gì, đã biết gì, khả năng hiện tại của trẻ như thế nào. Để biết được tôi cho giáo viên chủ nhiệm lớp ghép nói vấn đề này. Sau khi được lắng nghe về khả năng của trẻ ở lớp MG ghép, tất cả giáo viên cùng thảo luận và đưa ra mục tiêu bài dạy: Ví dụ: Về kĩ năng: + 5 tuổi: Bật xa được 40 – 50 cm. + 4 tuổi: Bật xa được 35 – 40cm. + 3 tuổi: Bật xa được 20 – 25cm. Bước 2: Nội dung bài dạy: Đã được tôi đưa ra Bước 3: Chọn phương pháp dạy học: Tôi nhắc lại 5 nhóm phương pháp được quy định trong chương trình giáo dục mầm non, cho giáo viên suy nghĩ lựa chọn phương pháp. Cuối cùng tất cả thống nhất chọn phương pháp dùng trò chơi, đàm thoại, làm mẫu. Vì sao lại chọn phương pháp này? Bởi vì đối với mẫu 9 giáo ghép nên lựa chọn phương pháp mà theo đó trẻ cùng độ tuổi và khác độ tuổi có thể tương tác với nhau và trẻ lớn làm, trẻ bé làm theo (trẻ 5 tuổi làm mẫu cho trẻ 3, 4 tuổi làm theo). Bước 4: Chọn hình thức tổ chức hoạt động học: Tôi đưa ra 3 hình thức để giáo viên lựa chọn đó là: Tổ chức chung cả lớp, theo nhóm nhỏ, tổ chức cá nhân. Tôi phân tích từng hình thức. Các hình thức tổ chức kết hợp một cách linh hoạt, tuỳ vào nội dung hoạt động và khả năng của trẻ mà kết hợp 2 hay 3 hình thức, mỗi hình thức có thể sử dụng 1 lần hay nhiều lần trong một hoạt động học.  Ví dụ: Kết hợp hình thức tổ chức học theo kiểu 1: Bắt đầu là cả lớp rồi đến nhóm và cuối cùng là cá nhân, hoặc kiểu 2: Nhóm - cả lớp - cá nhân...Những kiểu kết hợp các hình thức tổ chức hoạt động học có thể tạo ra sự tương tác tích cực giữa các thành viên trong nhóm, giữa các nhóm với nhau. Sau khi tôi phân tích cả 3 hình thức, giáo viên thống nhất phối hợp cả 3 hình thức tổ chức và phối hợp theo kiểu (1:2:26), tức là: Cả lớp: 1, nhóm: 2, cá nhân: 26. Công tác chuẩn bị giờ học đã được giáo viên thống nhất và hoàn chỉnh giáo án, chuẩn bị ĐDDH và thực hiện giờ hoạt động học ở buổi sinh hoạt chuyên môn tiếp theo: Thời gian tổ chức một hoạt động học: 30 phút. Do đây là mẫu giáo ghép 3 độ tuổi: 3, 4, 5 tuổi thời gian từ 25 đến 30 phút. Tôi cử ra một giáo viên thực hiện giờ dạy ở lớp mẫu giáo ghép, những giáo viên khác dự giờ. Sau hoạt động học tất cả giáo viên tập trung nhận xét, đánh giá hoạt động. Tôi hướng dẫn giáo viên đánh giá: Trước tiên đánh giá trẻ có đạt được mục tiêu đặt ra không. Nếu trẻ đạt được mục tiêu thì đưa ra mục tiêu mới. Nếu trẻ không đạt mục tiêu thì xem lại mục tiêu, nội dung học, phương pháp dạy học, hình thức tổ chức, phương tiện học, soạn giáo án và thực hiện giáo án. Tất cả giáo viên dự giờ, tham gia đánh giá hoạt động thể dục: Với đề tài “Bật xa” này giáo viên đã thống nhất đánh giá tất cả trẻ trong lớp đã đạt được mục tiêu đưa ra. Hình ảnh giáo viên dạy thực hành hoạt động thể dục 10 Qua việc tổ chức một hoạt động học ở lớp mẫu giáo ghép, giáo viên biết xác định được mục tiêu của hoạt động. Thấy được việc lựa chọn hình thức tổ chức, phương pháp dạy học, nội dung học có phù hợp với lớp hay không, khi áp dụng có đạt được hiệu quả không. Cũng qua đó giáo viên nắm được những đặc điểm riêng của lớp mẫu giáo ghép, nắm được các bước từ chuẩn bị giáo án đến thực hiện và đánh giá hoạt động. 3. Giải pháp 3. Chỉ đạo giáo viên tổ chức thực hiện một số hoạt động giáo dục khác cho trẻ lớp mẫu giáo ghép. a) Tổ chức các hoạt động chơi: Đối với hình thức tổ chức chơi: Do điều kiện cụ thể của lớp và của khu tôi gợi ý cho giáo viên tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm nhỏ. Bởi vì có sự hạn chế về điều kiện cơ sở vật chất địa điểm, diện tích chỗ chơi không được rộng rãi. Đối với cách tổ chức chơi: Tôi hướng dẫn giáo viên khi tổ chức nên để trẻ lớn cũng như trẻ bé tự chọn trò chơi, nhóm chơi và bạn chơi. Khuyến khích trẻ lớn và trẻ bé chơi cùng nhau. Với những trò chơi trẻ đã biết, có thể yêu cầu trẻ lớn hướng dẫn trẻ bé và những trẻ chưa biết. Với những trò chơi mới, cần hướng dẫn cho tất cả các trẻ. Bao quát trẻ trong khi chơi, chú ý khuyến khích trẻ lớn giúp đỡ, hướng dẫn trẻ bé trong khi chơi. Có thể phân công trẻ lớn làm trưởng nhóm chơi, điều khiển nhóm chơi của trẻ. Khuyến khích và tạo cơ hội để kích thích sự tương tác của trẻ trong nhóm chơi và giữa các nhóm chơi với nhau. Việc đánh giá, nhận xét sau khi chơi có thể tiến hành với từng nhóm chơi, hoặc tập trung cả lớp. Cô giáo chú ý nhận xét sự phối hợp, hợp tác cùng nhau, sự hỗ trợ của trẻ lớn đối với trẻ bé trong quá trình chơi. Cô khuyến khích trẻ giao tiếp với nhau bằng tiếng Việt, tăng cường các trò chơi ngôn ngữ. Đối với trẻ lứa tuổi 4 tuổi, 5 tuổi trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục, cô lưu ý đến mức độ trẻ đạt được những mục tiêu ở lứa tuổi trước đó để có kế hoạch luyện tập bổ sung kịp thời, làm tiền đề cho trẻ đạt những mục tiêu của lứa tuổi hiện tại. b) Tổ chức các hoạt động lao động: Tương tự như ở các lớp mẫu giáo đơn, hoạt động lao động ở lớp mẫu giáo ghép được tổ chức trong lớp, ngoài lớp với các hình thức khác nhau: Tổ chức hoạt động chung cả lớp, từng nhóm nhỏ, hoặc hoạt động độc lập cá nhân. Khi tổ chức hoạt động lao động tại lớp tôi hướng dẫn giáo viên đưa ra yêu cầu phù hợp với trẻ từng độ tuổi: Trẻ 3 tuổi, 4 tuổi biết tham gia cùng các anh chị chuẩn bị bàn ăn; tham gia vệ sinh đồ chơi, phòng lớp,… tham gia chăm sóc cây cối trong góc Thiên nhiên...; đối với trẻ 5 tuổi yêu cầu có tính độc lập cao hơn: Hướng dẫn các em phụ giúp, biết thỏa thuận và hợp tác trong nhóm nhỏ nhằm thực hiện công việc chung. Đặc biệt, có thể giao nhiệm vụ nhóm nhỏ trực nhật góc Thiên nhiên với thời gian dài từ 2, 3 ngày hoặc những nhiệm vụ cá nhân như chăm sóc cây cối kéo dài 1 tuần. Khi tổ chức hoạt động lao động theo nhóm nhỏ, tập thể trong lớp: Cùng với việc phân nhiệm vụ theo độ tuổi của trẻ, chú ý phân nhóm có đủ lứa tuổi, có trẻ 11 khoẻ, nhanh nhẹn làm cùng với trẻ yếu, chậm, đồng thời lưu ý đến nguyện vọng, ý thích, mong muốn được làm việc cùng nhau của trẻ. Không nên yêu cầu mọi trẻ làm xong cùng một lúc, cũng không nên nhấn mạnh trẻ này làm việc nhiều hay ít hơn trẻ khác mà cần chú ý phân công hợp lí, phù hợp với từng trẻ, gợi ý trẻ làm xong giúp đỡ trẻ chưa làm xong. Cần tạo điều kiện cho trẻ tự giác tham gia vào chuẩn bị phương tiện, đồ dùng, học liệu phục vụ cho hoạt động lao động, tăng cường tính tự lực của trẻ. Đối với từng nhóm, cô gợi ý cử một trẻ lứa tuổi lớn làm nhóm trưởng chịu trách nhiệm thỏa thuận nhiệm vụ với các thành viên một cách hợp lí: Trẻ lứa tuổi bé làm những công việc đơn giản, nhẹ nhàng; trẻ lứa tuổi lớn hơn chịu trách nhiệm những công việc phức tạp, nặng nề hơn. Ví dụ: “Vệ sinh phòng học”: trong nhóm lau đồ chơi: Trẻ bé chuyển đồ chơi cho trẻ lớn rửa sạch, lau khô, sau đó trẻ bé chịu trách nhiệm xếp đồ chơi vào rổ để trẻ lớn khiêng vào xếp lên giá... Khi kết thúc lao động, cô giáo nên gợi ý cho trẻ lứa tuổi lớn nhận xét về kết quả công việc, về cảm nghĩ của bản thân sau khi hoàn thành nhiệm vụ, sau đó khuyến khích trẻ lứa tuổi bé chia sẻ ý kiến của mình. 4. Giải pháp 4. Chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục ở lớp mẫu giáo ghép. Muốn xây dựng được môi trường giáo dục tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục lớp mẫu giáo ghép. Giáo viên phải hiểu rằng môi trường giáo dục của lớp ghép phải đáp ứng được yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục mầm non và phù hợp với nội dung giáo dục trẻ theo từng độ tuổi ở lớp mình phụ trách. a) Xây dựng môi trường đảm bảo các nguyên tắc: Môi trường giáo dục đảm bảo sự phát triển toàn diện ở các lĩnh vực của trẻ theo từng độ tuổi, trong đó chú ý đến chuẩn bị tâm thế cho trẻ đi học lớp 1; Đồ dùng, thiết bị phù hợp với các độ tuổi của trẻ trong lớp theo quy định hiện hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đảm bảo công bằng với tất cả trẻ trong lớp. Cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi phong phú, đa dạng đảm bảo cho mọi trẻ đều được học và chơi; Tinh thần thái độ của mọi thành viên đều công bằng, thân thiện và hợp tác; Đảm bảo mọi trẻ đều được tham gia các hoạt động, tránh kì thị hoặc phân biệt đối xử; Tôn trọng tính đa dạng, chấp nhận sự khác biệt của trẻ các dân tộc, các độ tuổi trong một lớp; Tạo môi trường tương tác tích cực giữa các trẻ: Trẻ cùng tuổi và khác độ tuổi để học và tăng cường tiếng Việt. b) Bố trí sắp xếp các góc chơi ở lớp ghép: Như chúng ta đã biết đối tượng lớp ghép thường là những lớp học nằm ở các điểm trường khu lẻ, học sinh ít không đủ để phân chia thành các lớp đơn. Điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn, diện tích đất chật hẹp. Để bố trí được các góc chơi phù hợp với không gian của lớp học, trước tiên tôi hướng dẫn giáo viên chia diê ̣n tích phòng thành các góc chơi khác nhau. Đă ̣t tên các góc, đơn 12 giản, dễ hiểu, viết tên góc bằng chữ in thường, kèm theo là các hình ảnh để cho trẻ 3 độ tuổi cùng nhận biết. Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc sách có thể đặt tên “Thư viện của gia đình bé”, nhưng ở chủ đề thực vật, góc sách lại có thể đặt tên khác như: “thư viện về các loài hoa” hoặc “những câu chuyện về các loài cây”,... Giáo viên nên để những góc cố định và góc di đô ̣ng hoă ̣c thay đổi lại một số góc tùy theo chủ đề chính của lớp để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ và trẻ có thể di chuyển dễ dàng giữa các góc mà không va chạm vào nhau hoặc vấp ngã hay va chạm vào đồ vật. Ví dụ: Thay đổi góc phân vai từ trò chơi gia đình sang trò chơi bệnh viện, hay tạo ra không gian cho giờ ngủ trưa bằng cách di chuyển một số giá để đồ. Hướng dẫn giáo viên tạo nhiều không gian mở, sắp xếp, bố trí trang thiết bị, các giá đồ dùng dễ dàng di chuyển để làm vách ngăn, tạo ranh giới giữa các góc hoạt đô ̣ng riêng biê ̣t. Ví dụ: Để tạo ranh giới tôi hướng dẫn giáo viên sử dụng giá đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới giữa góc xây dựng và góc phân vai. Hình ảnh tạo ranh giới giữa các góc c) Trang trí lớp học: Việc trang trí lớp ghép cũng là vấn đề rất khó đối với giáo viên, trang trí như thế nào mới phù hợp với cả ba độ tuổi. Cho nên tôi hướng dẫn giáo viên trang trí môi trường mở ở bên trong lớp học bằng các hình ảnh trang trí phong phú, gắn với nội dung giáo dục theo chủ đề vừa tạo sự chú ý và gây hứng thú khám phá ở trẻ vừa để cho mọi người biết lớp đang học chủ đề nào, phù hợp với cả 3 độ tuổi. Dùng tranh ảnh hoă ̣c mô hình đồ dùng đồ chơi do cô và trẻ tự làm để trang trí với mục đích gợi ý các hoạt đô ̣ng và cung cấp thêm kiến thức cho trẻ trong chủ đề. 13 Ví dụ: Góc thư viện: Tôi hướng dẫn, gợi ý và tham gia cùng với giáo viên làm các chai hay hộp ốp lên tường để đựng những bộ hình ảnh trẻ vừa gắn gắn lên góc vừa kể chuyện, đọc thơ hay tìm và đặt những sách tranh truyện, tranh thơ của cả 3 độ tuổi. Ở góc phân vai: Với một góc nhỏ bán hàng có gắn tên: Bé đi siêu thị. Hình ảnh các góc hoạt động ở lớp ghép khu Húng Hình ảnh góc bán hàng d) Xây dựng môi trường tiếng việt ở lớp ghép: Việc xây dựng và khai thác sử dụng môi trường tăng cường tiếng việt cho trẻ mầm non được BGD&ĐT kí quyết định số: 2805/QĐ-BGĐT ngày 15 tháng 8 năm 2016 Ban hành quyết định về Kế hoạch thực hiện đề án “Tăng cường tiếng việt cho trẻ mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2020, định hướng đến 2025”. Bộ xây dựng tiêu chí xây dựng môi trường tăng cường tiếng việt gồm có hai phần chính đó là môi trường vật chất và môi trường xã hội. Tôi hướng dẫn giáo viên xây dựng môi trường vật chất trong lớp học và môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời. Đối với việc xây dựng môi trường Tiếng việt trong lớp học: Các góc chơi phải được sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng, giáo viên cần tạo các góc mở để trẻ ở các độ tuổi có nhiều cơ hội tham gia học tập được ở các góc đó. Ngoài ra các góc chơi đều phải dán nhãn tên cho các góc, học liệu, các đồ vật, đồ chơi, tranh ảnh, cây cảnh, trên các sản phẩm của trẻ, phải có các kí hiệu để cho trẻ ở lứa tuổi bé dễ dàng nhận ra, tạo cơ hội cho trẻ làm quen với chữ viết tiếng việt. Với môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời cần tạo ra môi trường giao tiếp bằng ngôn ngữ phong phú: Đối với trẻ dân tộc Mường cách phát âm, ngữ điệu, một số từ vựng gần giống với Tiếng Việt thì trẻ học Tiếng Việt thuận lợi hơn, nhưng trẻ lớp ghép ở khu Húng 100% là trẻ dân tộc Thái ngôn ngữ không gần với Tiếng Việt sẽ làm cho trẻ có khó khăn khi tiếp thu ngôn ngữ Tiếng Việt. Chính vì thế tôi chỉ đạo cho giáo viên thường xuyên trò chuyện với trẻ thông 14 qua các hoạt động ở mọi lúc mọi nơi về những chủ đề gần gũi trong cuộc sống. Khuyến khích trẻ tham gia trò chuyện với cô giáo và các bạn. Với điều kiện khu Húng có sân chơi chung với khu lẻ của trường Tiểu học, muốn xây dựng được môi trường tiếng việt ngoài trời cho trẻ hoạt động, tôi đã hướng dẫn giáo viên phối hợp với giáo viên trường Tiểu học tận dụng một góc sân nhỏ thiết kế và tạo được một góc “Thư viện nhỏ của bé” được làm từ luồng, tre, tranh, nứa có sẵn ở địa phương. Sưu tầm các loại tranh ảnh, lô tô, sách tranh hoặc truyện tranh, các thẻ chữ cái tiếng việt. Hàng ngày trẻ và các anh chị tiểu học vào góc thư viện đọc sách, xem tranh ảnh, chơi với lô tô hoặc học chữ cái, hay xem tranh ảnh theo từng chủ đề nhằm tăng cường Tiếng Việt cho trẻ như: Học sinh tiểu học kể chuyện, đọc thơ, đồng dao cho trẻ mầm non quan sát và đọc theo. Qua đó trẻ mầm non có thể trò chuyện với học sinh tiểu học, quá trình trao đổi cùng nhau giúp ngôn ngữ của trẻ phát triển mạch lạc và giúp trẻ nói đúng, nói chuẩn Tiếng Việt hơn. Hình ảnh góc: Thư viện nhỏ của bé ở ngoài trời Ngoài góc thư viện cho trẻ hoạt động ngoài trời tôi còn chỉ đạo cho giáo cố gắng tạo ra những không gian rộng rãi để trẻ có nhiều cơ hội tham gia vào các hoạt động vận động như chạy, nhảy, leo trèo...để trẻ thích thú tham gia và có cơ hội trải nghiệm với đa dạng các loại vận động. Giáo viên nên kết hợp với phụ huynh tạo ra những đồ chơi vận động tự tạo khác nhau. Ghế thăng bằng, ghế xích đu, Bập bênh, bước qua các gốc cây thấp 30cm... Trong lúc tham gia vận động, trẻ có nhiều cơ hội nhắc lại các từ nhảy, bước qua, leo trèo, bập bênh...khi thực hiện động tác, trẻ được trò chuyện với nhau bằng tiếng việt. 15 Hình ảnh trẻ hoạt động ở góc vận động Về nguyên tắc khi giáo viên tổ chức các hoạt động sao cho trẻ có nhiều cơ hội được nghe và nói bằng tiếng việt, còn nếu là những hoạt động làm quen với tiền đọc viết thì khuyến khích trẻ chơi với các chữ cái bằng nhiều cách khác nhau như: Cho trẻ vẽ chữ cái hay xếp chữ cái trên sân. Khai thác sử dụng môi trường tăng cường tiếng việt cho trẻ dân tộc dựa vào địa phương. Tôi chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động ở các góc nhằm tăng cường tiếng việt cho trẻ dân tộc. Trước hết, tổ chức các hoạt động chơi có liên quan đến ngôn ngữ ở mọi lúc, mọi nơi. Ví dụ: Trò chơi “chỉ và gọi tên”. Cô nói tên bộ phận cơ thể, trẻ phải chỉ bộ phận cơ thể của mình và gọi đúng tên bộ phận đó. Thậm chí, cho trẻ trải nghiệm và học từ, câu nói như: Mũi ngửi (cho trẻ hít ngửi hoa, lá cây, hít vào thở ra, bịt mũi lại sẽ không thở được) Giáo viên tổ chức các hoạt động theo nhóm ở các góc khác nhau. Tạo thành các nhóm và giao nhiệm vụ cùng thực hiện chung của nhóm. Khi thực hiện công việc chung của nhóm đòi hỏi trẻ phải trao đổi và trò chuyện với nhau bằng tiếng việt. Trong một thời gian chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường tăng cường Tiếng Việt ở lớp mẫu giáo ghép khu Húng kết quả cho thấy trẻ mạnh dạn, tự tin, thoải mái giao tiếp cùng cô và các bạn trong lớp. Có những trẻ đã hiểu và nói được tốt Tiếng Việt một cách thành thạo. Giáo viên có thêm nhiều kinh nghiệm về xây dựng môi trường giáo dục ở lớp ghép. 5. Giải pháp 5: Chỉ đạo giáo viên phụ trách lớp mẫu gáo ghép phối hợp với phụ huynh thực hiện tốt công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Giáo dục gia đình là cơ sở đầu tiên để con người phát triển một cách toàn diện, trở thành người công dân tốt, có ích cho gia đình và xã hội. Đối với những vùng khó, do đời sống kinh tế còn nhiều hộ nghèo và cận nghèo, trình độ dân trí thấp, giao thông đi lại không thuận tiện, có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số nên phụ huynh ít quan tâm, chăm sóc giáo dục trẻ cũng như việc trẻ 5 tuổi cần đến 16 trường mầm non để chuẩn bị vào lớp 1. Vì vậy phối hợp với gia đình sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành thói quen tốt về ăn uống, vệ sinh, nền nếp học tập, khả năng nói tiếng việt, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 của trẻ mẫu giáo lớn. Thông qua việc phối hợp với gia đình, giúp phụ huynh hiểu được công việc của giáo viên mầm non ở các nhóm lớp, hiểu được trẻ sẽ được chăm sóc, giáo dục tại trường như thế nào.Từ đó, phụ huynh sẽ có ý thức đưa con đến trường và chăm sóc trẻ tốt hơn. Phối hợp với gia đình nhằm đảm bảo tính thống nhất về nội dung, phương pháp chăm sóc, giáo dục trẻ trong trường mầm non. Để nội dung chăm sóc, giáo dục trẻ đến với phụ huynh hiệu quả và cần thiết nhất, giáo viên nên tìm hiểu xem cha mẹ trẻ muốn biết những gì và cần phải biết những gì về con của họ. [4] Chỉ đạo cho giáo viên trao đổi trực tiếp với phụ huynh qua giờ đón trả trẻ: Hằng ngày, giáo viên có thể tiếp xúc với cha mẹ trẻ lúc họ đưa, đón con đến lớp. Thời gian này thường rất ngắn, vì vậy giáo viên nên chọn lọc những thông tin cần thiết nhất để trao đổi với cha mẹ trẻ. Ví dụ: Nhắc cháu kể lại chuyện, đọc lại bài thơ, hát bài hát cô đã dạy ở lớp. Trong viê ̣c nâng cao chất lượng giáo dục để thu hút được sự quan tâm, giúp đỡ, hợp tác một cách tự giác và có hiệu quả của các bâ ̣c phụ huynh, tôi đã chỉ đạo cho giáo viên cung cấp cho cha mẹ trẻ những thông tin về tình hình học tập của trẻ hằng ngày ở trường, cho phụ huynh biết về các sản phẩm tạo hình của trẻ, các bài tập trẻ làm trên giấy, vở. Các hoạt động giáo dục được tổ chức cho trẻ ở lớp, ở trường. Tuyên truyền cho phụ huynh cùng biết và hiểu rõ ràng về các hoạt động học đối với lớp ghép là như thế nào. Từ đó phụ huynh nắm rõ và hiểu được tầm quan trọng của việc học hàng ngày của con em mình. Đối với phụ huynh ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó như thôn Húng tôi chỉ đạo cho giáo viên thường xuyên đến nhà để vận động, đưa đón trẻ đến lớp. Tranh thủ thời gian này giáo viên có thể tuyên truyền, vận động bố mẹ đưa đón trẻ đến trường. Giáo viên có thể cho phụ huynh xem một số sản phẩm tự tay trẻ làm tại trường, một số hình ảnh hoạt động của trẻ... Như vậy, phụ huynh cảm thấy phấn khởi và hiểu ở trường trẻ được học tập, vui chơi trong điều kiện rất tốt. Chỉ đạo giáo viên làm tốt công tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh về một số kiến thức chăm sóc, giáo dục trẻ theo khoa học. Qua các bảng biểu ở góc trao đổi với phụ huynh của lớp, bảng tin của khu, trao đổi nhanh với phụ huynh trong giờ đón và trả trẻ. Nhất là qua các cuô ̣c họp phụ huynh giáo viên thông báo và thảo luận với gia đình trẻ về kế hoạch hoạt động của lớp, của trường và thống nhất nội dung, biện pháp phối hợp thực hiện chăm sóc, giáo dục trẻ. Có thể kết hợp các buổi họp này để phổ biến kiến thức chăm sóc, giáo dục cho các bậc cha mẹ, đặc biệt là nội dung nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép. 17 Hình ảnh phụ huynh tham gia lao động và làm đồ chơi cùng cô giáo Qua việc phối hợp với phụ huynh, nhà trường và giáo viên phụ trách lớp ghép đã nhận được sự quan tâm, đồng tình ủng hộ của phụ huynh. Bằng việc cụ thể đó là: Phụ huynh cùng với giáo viên tham gia làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ học tập. Hỗ trợ các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để tạo ra các loại đồ chơi vận động đơn giản, hỗ trợ ngày công lao động cùng giáo viên cải tạo cảnh quan môi trường. Mặt khác, cha mẹ trẻ cũng tỏ ra rất hứng thú trong việc cùng giáo viên làm các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ sử dung học tập hàng ngày từ các vật liệu phế thải thay cho các đồ chơi bán trôi nổi trên thị trường. IV. Hiêụ quả: Việc nâng cao chất lượng giáo dục lớp ghép đến nay đã có sự thay đổi rõ rệt, giáo viên đã khắc sâu thêm được nhiều kiến thức về chương trình lớp ghép. Năng lực chuyên môn của giáo viên đã được nâng lên, đã khai thác được các thế mạnh của việc tổ chức các hoạt động học dưới hình thức học theo nhóm nhỏ. Giáo viên nắm rõ cách xây dựng kế hoạch giáo dục lớp ghép, biết cách sắp xếp, trang trí các góc chơi theo đúng đối tượng trẻ của lớp ghép. Giáo viên đã đầu tư vào các hoạt động giáo dục, biết vận dụng phương pháp dạy học theo hướng tích cực và lấy trẻ làm trung tâm, biết phối hợp linh hoạt, mềm dẻo các phương pháp, đổi mới hình thức tổ chức một cách sáng tạo, làm cho giờ hoạt động nhẹ nhàng, tự nhiên hơn. Trẻ tích cực hoạt động và tiếp thu kiến thức dễ dàng giúp cho hoạt động giáo dục đạt hiệu quả cao. Từ đó nâng cao được chất lượng giáo dục ở lớp ghép ngày một tốt hơn. Phụ huynh học sinh ngày càng quan tâm hơn đến vấn đề chăm sóc giáo dục trẻ tại trường cũng như ở nhà. Qua một năm áp dụng một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục tại lớp mẫu giáo ghép và đánh giá mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp nói trên, tôi đã tiến hành lấy ý kiến của 35 giáo viên trong nhà trường và ý kiến của 26 phụ huynh tại khu Húng mà tôi đã tiến hành nghiên cứu. Kết quả tôi thu được như sau: 18