Tài liệu Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THANH HÓA PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HOẰNG HÓA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO GIÁO VIÊN CHO TRẺ TIẾP XÚC VỚI MÔI TRƯỜNG THIÊN NHIÊN Người thực hiện: Nguyễn Thị Hằng Chức vụ: Phó hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường Mầm non Hoằng Vinh SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý 0 1. Mở đầu - Lý do chọn đề tài Thiên nhiên chứa đựng biết bao nhiêu điều hấp dẫn và lý thú. Thiên nhiên không chỉ mang lại cho con người những cái cần thiết để sống mà còn hấp dẫn chúng ta bởi những vẻ đẹp kỳ diệu. Thiên nhiên cần cho con người bao nhiêu thì lại càng không thể thiếu được đối với trẻ thơ bấy nhiêu. Đối với trẻ mầm non thiên nhiên là một trong những phương tiện quan trọng để phát triển toàn bộ nhân cách của trẻ. Thiên nhiên làm cho trẻ thích thú, muốn tìm tòi, khám phá, quan tâm đến xung quanh hơn, nó làm phát triển năng lực quan sát, trí thông minh và vốn sống thực tiễn của trẻ. Có những cái bình thường tưởng chừng như cây cỏ, dòng sông, con suối, giọt sương mai long lanh trên cành lá hay tiếng chim hót… đều ảnh hưởng đến tình cảm và trí tuệ của trẻ. Hãy tạo mọi điều kiện để cho trẻ đến với thiên nhiên càng nhiều càng tốt, hãy để cho tất cả những âm thanh, màu sắc, hương vị của thiên nhiên tràn ngập vào các giác quan, để lại trong tâm trí trẻ những ấn tượng đẹp, trong sáng. Vì càng nghe, càng nhìn nhiều màu sắc, âm thanh của thiên nhiên được bao nhiêu, thì cảm giác và tri giác của trẻ càng trở nên phong phú bấy nhiêu. Được khám phá thiên nhiên giúp trẻ hiểu biết muôn loài, nhận biết được tầm quan trọng của thiên nhiên đối với đời sống con người. Từ đó trẻ biết chăm sóc cây xanh, vật nuôi, bảo vệ môi trường, biết yêu quý lao động và thích khám phá những điều mới lạ. Trong thời đại ngày nay, sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, sự bùng nổ về công nghệ thông tin... trẻ em đang mất dần những sân chơi thú vị, những bài đồng dao, những trò chơi dân gian, những câu chuyện cổ tích... Thực tế trong những năm vừa qua giáo viên đã tổ chức cho trẻ tiếp xúc, trải nghiệm với môi trường thiên nhiên. Tuy nhiên cũng có rất nhiều giáo viên chưa linh họat, sáng tạo trong việc tổ chức các họat động, chưa cho trẻ được thực hành, trải nghiệm với môi trường thiên nhiên, chưa nắm vững kiến thức, hình thức cũng như tích hợp lồng ghép các phương pháp. Với những lý do như vậy bản thân mong muốn góp một phần nhỏ vào việc phát triển toàn diện cho trẻ qua việc tổ chức cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên quanh trẻ, tôi chọn đề tài “Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên” góp phần giáo dục nhân cách toàn diện cho trẻ. - Mục đích nghiên cứu: Đánh giá thực trạng việc tổ chức cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên tại trường mầm non Hoằng Vinh. Tìm ra các biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường thiên nhiên cho trẻ được tiếp xúc. Giúp giáo viên nắm vững các kiến thức, hình thức, phương pháp khi tổ chức cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên. Giúp trẻ tích cực khám phá thiên nhiên, hiểu biết về thế giới muôn loài xung quanh trẻ, hiểu về tầm quan trọng của việc phải bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường. - Đối tượng, nghiên cứu: - Giáo viên và trẻ trong trường Mầm non Hoằng Vinh. - Nghiên cứu “Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên” nhằm chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường thiên nhiên, cho trẻ được tiếp xúc. - Phương pháp nghiên cứu: 1 Để hoàn thành tốt đề tài nghiên cứu của mình thì bản thân tôi đã sử dụng những phương pháp nghiên cứu như sau: - Phương pháp khảo sát, điều tra, - Phương pháp quan sát, theo dõi. - Phương pháp phân tích tổng hợp, thông kê số liệu, thực nghiệm 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm: 2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục mầm non giữ một vị trí vô cùng quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là sự nghiệp của toàn đảng, toàn dân. Vì vậy, việc giáo dục trẻ là trách nhiệm không phải của riêng ai mà là của toàn xã hội, trong đó gia đình và nhà trường là những nhân tố quan trọng nhất, vì gia đình, trường học là nơi góp phần hình thành nhân cách cho trẻ. Giáo dục mầm non có mục tiêu là “Giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ; hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tốt về tư trang để trẻ vững tin bước vào lớp một, hình thành và phát triển ở trẻ những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời”. Để thực hiện mục tiêu và nhiệm vụ của ngành giáo dục mầm non, Thông qua việc cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên là vô cùng quan trọng. Bởi vì khi giáo viên tổ chức cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên trẻ được trải nghiệm, khám phá, nắm bắt và lĩnh hội các kiến thức, kỹ năng về môi trường thiên nhiên. phát triển ở trẻ năng lực quan sát, khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp, phát triển trí thông minh, vốn sống, tình cảm thẩm mỹ, đạo đức. Thiên nhiên là kho tàng vô tận, làm giàu cho tâm hồn trẻ, nhưng trẻ không thể tự mình có hiểu biết đúng đắn về thiên nhiên xung quanh dù chỉ là nhận thức ban đầu. vì vậy người lớn tổ chức để hướng dẫn trẻ tiếp thu những biểu tượng đúng đắn về môi trường thiên nhiên. Nhờ có giáo dục thiên nhiên mới trở thành những phương tiện để hình thành nhân cách toàn diện cho trẻ. Hiện nay các trường Mầm non trên địa bàn đều rất chú trọng đến việc xây dựng môi trường thiên nhiên trong và ngoài lớp học để thu hút trẻ. Khi đến trường ngoài giờ học các cháu rất mong được ra sân để chơi, để được tiếp xúc với cây cỏ hoa lá, các con vật đáng yêu ngộ nghĩnh hay là tiếng suối chảy róc rách từ con suối nhân tạo, vườn cổ tích có nàng Bạch tuyết và bảy chú lùn, chú bé chăn trâu thổi sáo…..Tất cả đều mang lại cho trẻ những niềm say mê, thú vị mà nhiều khi chính người lớn cũng không ngờ tới. Tuy nhiên để những phong cảnh thiên nhiên đó thật sự mang lại hiệu quả giáo dục trên trẻ thì giáo viên cần chú trọng đến việc khai thác điều gì? khai thác như thế nào để đạt được mục tiêu mình mong muốn? Điều đó không phải giáo viên nào cũng thật sự quan tâm và thực hiện. Trên thực tế giáo viên nhận thức chưa đầy đủ về việc cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên, chưa biết cách tạo môi trường mở, thiết kế các bài tập mở kích thích tính tích cực hoạt động của trẻ. Một số giáo viên chưa có ý thức tái tạo cảnh quan thiên nhiên môi trường xung quanh cho trẻ họat động. Chính vì thế có những điều hay, tuyệt vời đến từ thiên nhiên mà trẻ em không có cơ hội được quan sát, tìm hiểu, trải nghiệm đó là do sự thờ ơ của người lớn. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: 2 * Thuận lợi: - Trường được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục và đào tạo về công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. - Đội ngũ giáo viên trẻ khỏe, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, tự giác trong công việc, luôn đoàn kết, tương thân, tương ái, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong mọi lĩnh vực có tinh thần thống nhất cao và kỷ luật trong công tác. ham học hỏi nâng cao trình độ năng lực chuyên môn. - Trường được bố trí một điểm trường, cảnh quan khuôn viên của khu vực nhà trường rộng rãi thoáng mát, có đồ chơi ngoài trời, có vườn hoa, vườn rau, cây xanh, cây cảnh được bố trí hài hòa hợp lý nhằm tạo cảnh quan môi trường thiên nhiên xanh - sạch - đẹp là một điều kiện thuận lợi cho trẻ được trải nghiệm với môi trường thiên nhiên. - Các bậc phụ huynh cũng đã quan tâm đến việc học của con em mình nên cũng có nhiều phụ huynh đã cùng phối hợp với giáo viên sưu tầm tranh, ảnh, các nguyên vật liệu để phục vụ cho chủ đề. * Khó khăn: - Là địa bàn cách xa các danh lam thắng cảnh, nên còn hạn chế nhiều trong việc cho trẻ làm quen và trải nghiệm với môi trường thiên nhiên. - Tài liệu phục vụ cho việc thực hiện chuyên đề chưa đầy đủ, đặc biệt là chuyên đề trải nghiệm với môi trường thiên nhiên như sách tuyển chọn các trò chơi thí nghiệm bài tập mở còn thiếu vì vậy việc nghiên cứu thực hiện còn gặp nhiều khó khăn. - Đội ngũ giáo viên năng lực không đồng đều. Một số giáo viên chưa nắm vững ý nghĩa, yêu cầu, cách thức tổ chức cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên. Để tìm ra những biện pháp chỉ đạo giáo viên cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên đạt hiệu quả cao, tôi đã tiến hành một đợt khảo sát đánh giá thực trạng giáo viên của nhà trường vào đầu năm học. * Kết quả được tôi khảo sát phân loại như sau: Nội dung đánh giá - Nắm vững nội dung, kỹ năng, ý nghĩa, cách thức tổ chức tạo môi trường thiên nhiên cho trẻ hoạt động. - Thiết kế các bài tập mở, tạo cảnh quan môi trường thiên nhiên phong phú đa dạng. Phát huy tối đa tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ khi cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên. - Sưu tầm được nhiều nguyên phế liệu phục vụ cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên.. Tổng số (15 giáo viên) Tỷ lệ (%) 5/15 33,3% 5/15 33,3% 6/15 40% 7/15 46,6% Từ thực trạng khảo sát bảng trên cho thấy kết quả của từng giáo viên được khảo sát đánh giá là không đồng đều, nên bản thân tôi luôn băn khoăn suy nghỉ phải làm thế nào để tìm ra cách giải quyết những vấn đề đang còn tồn tại ở trường mình, giúp giáo viên có thêm kiến thức, kinh nghiệm nhiều hơn trong công tác giúp trẻ gần gủi với thiên nhiên. 3 Suy nghỉ và mạnh dạn đưa ra những biện pháp để xây dựng môi trường lớp học xanh, sạch, đẹp, an toàn thân thiện, gần gủi cho trẻ hoạt động. 2. 3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề: * Biện pháp 1: Chỉ đạo giáo viên tích cực cho trẻ hoạt động thăm quan ngoại khóa. Đối với trẻ mầm non thăm quan hoạt động ngoại khóa luôn là những hoạt động mà trẻ rất thích thú, hào hứng. Vì khi trẻ được tham gia hoạt động này trẻ sẻ được tận mắt nhìn, tận tay cầm những vật thật. Được tiếp xúc với thiên nhiên hoa lá, cây cối, được cảm nhận vẻ đẹp, được cô giới thiệu về những di tích lịch sử của quê hương mình. Ví dụ: cho trẻ thăm quan cánh đồng lúa, ngô. Trẻ được nghe âm thanh xào xạc của lá cây, cảnh đẹp rung rinh của lá, sự phát triển của cây, trẻ được cảm nhận tri giác khi trẻ trực tiếp sờ tay vào lá, trẻ được ngắm nhìn vẻ đẹp, trẻ được tò mò khám phá, được hít thở không khí trong lành, được thoải mái sau những giờ học trong lớp... Hình ảnh: Thăm quan cánh đồng lúa, ngô Ví dụ: Cho trẻ tham quan tượng đài liệt sỹ cô giới thiệu cho trẻ biết, đây là tượng đài ghi tên các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh bảo vệ tổ quốc, bảo vệ độc lập tự do cho đất nước, để các con được học tập vui chơi, được hòa mình vào thiên nhiên tươi đẹp. Nên các con phải biết ơn các anh hùng liệt sỹ, biết yêu quý bảo vệ thiên nhiên, mà bảo vệ thiên nhiên chính là chúng ta đang bảo vệ đất nước mình. Kết hợp với việc thăm quan này tôi chỉ đạo giáo viên cho trẻ dâng hương thể hiện lòng thành kính với các anh hùng liệt sỹ. Cho trẻ được trải nghiệm bằng cách hướng dẫn cho trẻ trực tiếp lao động; nhổ cỏ, tưới cây, nhặt lá… Vì lao động là một hình thức tổ chức giáo dục quan trọng cho trẻ trong trường mầm non, đây là một hoạt động được trẻ ưa thích. Trong quá trình tham gia lao động, trẻ sẽ tự tích lũy được kinh nghiệm trong cuộc sống, tổ chức cho trẻ lao động là cơ hội cho trẻ được thể hiện và rèn luyện đức tính của người lao động, đó là: sự cần cù, chịu khó, kiên trì, quyết tâm, cố gắng để hoàn thành nhiệm vụ. Hình ảnh: Thăm quan tượng đài liệt sỹ Biện pháp 2: Chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động cho trẻ quan sát, khám phá thiên nhiên. Đối với trẻ Mầm non khi tổ chức cho trẻ quan sát thiên nhiên cần cho trẻ quan sát trực tiếp nhất là trẻ phải được thường xuyên quan sát môi trường sống, Vì khi quan sát trẻ sẽ được tận mắt nhìn thấy cỏ cây, hoa lá, các con vật và những công việc làm của con người. Trẻ được nhìn, sờ tay, ngửi, ăn, nếm... những cái mới lạ trong thiên nhiên. Thông qua những cảm nhận đó, trẻ được thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên mà trẻ học được rằng: con người được mẹ tự nhiên nuôi dưỡng và tất cả các sinh vật sống trên trái đất đều tồn tại bằng cách thu nhận 4 những lợi ích từ thiên nhiên. Từ đó trẻ được đắm mình trong thiên nhiên khám phá cuộc sống. Việc cho trẻ quan sát môi trường thiên nhiên đã được các giáo viên mầm non thường xuyên thực hiện nhưng chưa thực sự đi sâu vào chất lượng của hoạt động quan sát. Giáo viên chỉ tổ chức cho trẻ quan sát vẻ bề ngoài của đối tượng chứ chưa đi sâu vào tìm hiểu vẻ đẹp, sự biến đổi của thiên nhiên qua thời gian hay sự tác động của môi trường sống với thiên nhiên. Muốn đưa trẻ gần hơn với thiên nhiên trước hết các giáo viên cần phải hướng dẫn để trẻ biết quan sát thiên nhiên, cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên. Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ quan sát sự phát triển của cây qua các hoạt động cụ thể như chăm sóc, gieo hạt, trồng cây... trẻ cảm thấy gắn bó với các loài cây và nhận thức đúng về sự phát triển của cây. Giúp trẻ nhận ra tầm quan trọng và khó khăn trong việc chăm sóc, hình thành tính kiên trì khi tham gia các hoạt động; cảm nhận được niềm vui thu hoạch hay những thành quả đạt được. Ví dụ: củ khoai lang Sau khi cô cho trẻ đào đất bằng cuốc, trẻ cẩn thận dùng tay bới những củ khoai lang và cố gắng không làm hư. Khi trẻ được trải nghiệm trẻ được cảm nhận bề mặt của đất và củ khoai lang. Sau đó trẻ xếp các củ khoai lang thành hàng và gọi các củ khoai lang này “khoai bố”, “khoai mẹ”, “Khoai con” dựa theo kích thước của từng củ khoai. Lúc này ở trẻ đang hình thành những suy nghĩ toán học như sự phân chia kích thước, sắp xếp thứ tự và so sánh trọng lượng. Cô cho trẻ chơi với dây khoai lang, trẻ chơi nhảy dây, trẻ dùng dây quấn xung quanh người, lúc này cô khuyến khích sự tự do tưởng tượng của trẻ. Cô tổ chức nướng khoai cho trẻ ăn trong đống lá mà trẻ nhặt lại, trẻ cảm nhận mùi của khói, âm thanh của những chiếc lá cháy, mùi thơm của khoai. Đây là một trải nghiệm tuyệt vời để kích thích mọi giác quan của trẻ. Hoặc với những hoạt động chăm sóc cây như: Tưới cây, bắt sâu, nhổ cỏ... sẽ hình thành cho trẻ một tình cảm, sự quan tâm đến cây cối và trẻ coi chúng là những người bạn; có lúc trẻ đã thốt lên: “nó đã uống nước”.và trẻ còn quan sát được sự phát triển của cây. Để tạo dựng cho trẻ niềm yêu thích và nâng niu cây cối nhằm hình thành thói quen chăm sóc cây và cuộc sống tinh thần của trẻ. Chỉ đạo giáo viên nên lựa chọn những loại cây và hoa gần gũi, dễ chăm sóc để trẻ quan sát quá trình sinh trưởng của chúng và hướng dẫn cho trẻ cách quan sát tình trạng của cây, kỹ thuật chăm sóc để góp phần hình thành những kỷ năng tự chủ của trẻ. Đồng thời cô phải là người hiểu và đồng cảm với những gì trẻ đã khám phá được, phải quan tâm đến những câu hỏi của trẻ, giúp trẻ giải quyết những thắc mắc, những mâu thuẩn trong suy nghĩ của trẻ. Nhằm hình thành tư duy khoa học cho trẻ. Để hoạt động khám phá có hiệu quả, giáo viên sắp xếp các cây vừa tầm mắt với trẻ, khi thực hành về cây cối, hoa cỏ cần lồng ghép vào các trò chơi của trẻ, tổ chức các hoạt động gieo hạt, triết cành... để trẻ cảm nhận được sự đa dạng của các loài cây. Khi cho trẻ khám phá, quan sát cảnh vật xung quanh với sự biến đổi màu sắc, âm thanh của đất trời, của các mùa khác nhau trong một năm. Cô cho trẻ theo dõi về thời tiết hoặc chọn những tranh có màu sắc đặc trưng về các mùa trong 5 năm như: Mùa xuân cây cối đâm chồi, nảy lộc, ra hoa, kết trái; mùa thu cây ngã sang màu vàng; mùa hè cây xanh tốt toả bóng mát; mùa đông cây rụng hết lá cho trẻ quan sát. Hình ảnh: Các mùa trong năm Hay tập cho trẻ biết nhận xét tinh vi hơn về màu sắc của hoa, lá, cỏ, cây. Chẳng hạn cũng là màu đỏ nhưng màu đỏ rực rỡ của bông hoa lựu khác với màu đỏ thắm của hoa hồng nhung. Cũng là hoa nhưng có loài hoa có hương thơm như hoa hồng, hoa nhài nhưng cũng có loài hoa không có hương thơm như hoa cây cau cảnh, hoa dừa... Cũng là hoa nhưng có bông thì mọc thẳng từ dưới đất lên như hoa đồng tiền, có hoa thì nhiều bông kết lại thành chùm và thân leo như hoa giấy, có bông thì mọc từ cành như hoa hồng, có hoa thì mọc từ thân cây như hoa dừa... * Ví dụ: Dạy trẻ phân biệt âm thanh của thiên nhiên: Tiếng kêu ấm áp của chim bồ câu khác với tiếng hót trong trẻo của chim sơn ca, tiếng hót lảnh lót của chim chiền chiện... Những nhận xét tinh vi về thiên nhiên giúp cho các em nhỏ cảm thụ được nhiều dáng vẻ, cung bậc khác nhau của thiên nhiên, điều đó sẽ làm cho tâm hồn các em thêm sinh động, giúp các em dễ dàng tiếp thu những cái hay, những cái đẹp từ cuộc sống thiên nhiên mang lại. *Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên tuyên truyền cho các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của thiên nhiên đối với cuộc sống của trẻ. Thiên nhiên thật phong phú và hấp dẫn, đó là nguồn vô tận nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ. Nhưng tiếc thay nhiều người lớn trong chúng ta đã không quan tâm đến điều đó, họ đã thờ ơ với thiên nhiên, mà không thấy tác hại ngấm ngầm về nhiều mặt (thể chất và tinh thần) của việc sống tách rời thiên nhiên. Chúng ta rất thương những em bé suốt ngày hầu như bị giam cầm trong những căn phòng chật chội (tuy có đủ thức ăn, đồ chơi, vật dụng) với bốn bức tường vôi nhợt nhạt, thiếu ánh sáng, thiếu màu sắc... Nguy hại hơn nữa còn là nạn ô nhiễm môi trường ở những thành phố lớn, nơi khu công nghiệp và không trừ cả những làng quê yên tĩnh... tất cả đang bao vây lấy các em nhỏ làm cho các em không có được niềm hạnh phúc được sống giữa thiên nhiên. Ở trường mầm non, mỗi lớp học đều có góc tuyên truyền với các bậc phụ huynh về tất cả các vấn đề liên quan đến trẻ. Đây chính là nơi để các giáo viên có thể xây dựng mảng tuyên truyền với các bậc phụ huynh về ý nghĩa cũng như tầm quan trọng của môi trường thiên nhiên đối với cuộc sống của trẻ thơ. Tôi đã hướng dẫn giáo viên xây dựng các nội dung tuyên truyền như sau: + Vào các ngày nghỉ các bậc cha mẹ nên dành thời gian đưa con đi chơi công viên, hay những nơi có phong cảnh đẹp, các danh lam thắng cảnh của quê hương đất nước, di tích lịch sử... Những cuộc đi chơi như vậy sẽ để lại cho các em ấn tượng sâu sắc, yêu đất nước và hun đúc lòng tự hào về quê hương mình. 6 + Những kỳ nghỉ hè, tuỳ điều kiện gia đình có thể cho các em đi biển, lên núi, thăm quê, đi píc níc, dã ngoại....vì ở đây các em có thể có cơ hội được hoà mình với thiên nhiên, biết được di tích lịch sử của đất nước. + Các bậc cha mẹ nên tìm mọi cơ hội để các con được trải nghiệm trong thiên nhiên: - Tận tay sờ nắn mỗi hòn sỏi, mỗi hạt cát. - Tận tay được chơi với đất sét như: Véo đất, vê đất, nặn đất. - Lắng nghe tiếng ếch kêu, tiếng chim hót, tiếng suối reo... - Tận mắt ngắm khi mặt trời mọc, khi mặt trời lặn. - Tự mình theo dõi hạt đậu nảy mầm, bông hoa hé nở rồi lụi tàn. - Cảm nhận trận mưa rào rơi ướt hết quần áo... - Chỉ cho trẻ vẻ đẹp của bầu trời, những áng mây có hình thù kỳ lạ, ánh trăng dịu dàng, vòm trời đầy sao bao la hay cả sắc cầu vồng sau cơn mưa... + Các bậc cha mẹ nên dành thời gian dạy trẻ đọc những bài thơ, ca dao, đồng dao, câu chuyện về thiên nhiên để làm phong phú đời sống tâm hồn cho trẻ. + Giáo viên nên cung cấp cho cha mẹ trẻ những bài thơ, ca dao đó nếu bố mẹ trẻ chưa biết hoặc chưa có nhiều... + Các bậc cha mẹ nên dạy cho trẻ tình yêu thiên nhiên để góp phần hoàn thiện nhân cách cho trẻ. Những em bé nào biết nâng niu những mầm sống như con gà mới nở, nụ hoa mới hé, lo lắng cho hàng cây mới trồng khi nghe tin bão về, xót thương luống cà chua qua một đêm sương muối...thường là những em bé biết yêu thương, thân ái với bạn bè, biết quan tâm, chăm sóc những em bé hơn, biết giúp đỡ ân cần đối với người già yếu, bệnh tật, biết lễ phép với người lớn. Trái lại em bé nào có hành vi thô bạo với thiên nhiên như bẻ cành cây, vặt trụi lá cây trong vườn... những em đó thường hay bắt nạt những em nhỏ hơn mình, ăn nói thô lỗ, không lễ phép với người lớn và đặc biệt rất thích những trò ngịch phá gây nguy hiểm cho người khác như đặt chướng ngại vật trên đường đi để người lớn vấp ngã... Rõ ràng sự thô bạo với thiên nhiên thường đi đôi với tính độc ác, ích kỷ đối với con người trong các em nhỏ thiếu giáo dục. Chính vì vậy các em nhỏ cần được sự quan tâm của các bậc cha mẹ nhiều hơn. Không những thế giáo viên trường chúng tôi còn tuyên truyền đến các bậc phụ huynh ở mọi lúc mọi nơi như các cuộc họp phụ huynh của các lớp, thông qua những hội thi do nhà trường tổ chức mà có phụ huynh tham gia... Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên tận dụng những không gian của trường, lớp để tạo môi trường thiên nhiên. Với những trường mầm non không có diện tích rộng rãi, thoáng mát mà không gian chật hẹp chúng ta vẫn có thể tận dụng những khoảng không gian nhỏ hẹp để tạo một môi trường thiên nhiên cho trẻ. * Ví dụ: Trồng chậu hoa nhỏ trên bệ cửa sổ hay tạo một bồn hoa dài ngay cạnh sân sau của lớp, hay làm một bể cá nhỏ trong góc thiên nhiên của lớp. Làm những giỏ hoa treo trước phòng đón và trả trẻ. Nếu trường có khoảng vườn nhỏ nên chia diện tích khoảng vườn cho tất cả các lớp, mỗi lớp sẽ trồng và chăm sóc một loại hoa, loại rau, một loại cây riêng 7 của lớp đó, khoảng vườn có biển đề tên của các lớp, tên của loài cây, loài hoa của các lớp để trẻ có thể quan sát so sánh và cảm nhận được sự khác nhau. Còn đối với trường chúng tôi có khoảng vườn trước các lớp học nên chúng tôi đã chỉ đạo cho giáo viên của các lớp tự trồng và chăm sóc bồn hoa, vườn rau riêng của lớp mình cùng với trẻ, việc tự trồng và chăm sóc đó có thể giúp trẻ được tiếp cận, hiểu biết nhiều hơn về thiên nhiên. Hình ảnh: Bồn hoa, vườn rau của các lớp *Biện pháp 5: Chỉ đạo giáo viên dạy trẻ làm đồ chơi từ nguyên vật liệu trong thiên nhiên. Càng gần gũi với thiên nhiên bao nhiêu, trẻ sẽ thấy phấn chấn trong lòng và nảy sinh khát vọng muốn làm ra cái đẹp cho cuộc sống. Làm ra cái đẹp từ những vẻ đẹp của thiên nhiên là một việc làm có ý nghĩa cực kỳ to lớn đối với tuổi thơ. Đó là khởi đầu cho mọi sự sáng tạo. Tôi đã chỉ đạo các giáo viên trong trường tổ chức cho trẻ làm một số đồ chơi từ các nguyên vật liệu thiên nhiên như: * Làm thuyền từ mo cau. - Nguyên vật liệu gồm có: Mo cau khô, keo con voi, kéo... - Hướng dẫn trẻ cắt thuyền và buồm từ mo cau, giáo viên giúp trẻ dán thuyền. * Làm con trâu từ lá mít, lá đa,, lá bàng... Nguyên vật liệu gồm có: Lá mít, lá bàng (tuỳ vào ý định của trẻ làm con trâu to hay nhỏ) kéo, dây cột. - Hướng dẫn trẻ cắt 2 phiến lá làm tai trâu, cuộn tròn lá lấy dây cột lại làm mình trâu, lấy dây cột cuống lá xâu qua mình trâu. Hình ảnh: Một số sản phẩm được làm tư vật liệu thiên nhiên * Biện pháp 6: Chỉ đạo giáo viên tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: Như chúng ta đã biết trẻ Mầm non học bằng chơi - chơi mà học. Thông qua các trò chơi giúp trẻ củng cố kiến thức mà trẻ đã lĩnh hội được. Rèn cho trẻ sự nhanh nhẹn, hoạt bát, khéo léo. * Trò chơi 1: Ai trồng cây nhanh. a. Mục đích yêu cầu: - Trẻ trồng cây vào bồn theo yêu cầu của cô. Hiểu được ý nghĩa của việc trồng cây. - Luyện cho trẻ khả năng nhanh nhẹn, hoạt bát. b. Chuẩn bị: - Một số cây xanh bằng nhựa, bồn hoa bằng nhựa. - Đàn ghi âm bài hát: Em yêu cây xanh. c. Luật chơi: - Trẻ nào trồng được cây xanh vào bồn cây theo yêu cầu của cô là thắng cuộc. Trẻ nào không trồng được cây vào bồn thì phải nhảy lò cò. d. Cách tổ chức trò chơi: - Cô giới thiệu với trẻ những cây xanh và những bồn hoa, trẻ sẽ giúp người làm vườn trồng cây xanh vào bồn. Tuy nhiên số cây xanh nhiều hơn số bồn hoa. 8 Mỗi trẻ lên chơi cầm một cây xanh và hát bài “ Em yêu cây xanh” và đi xung quanh các bồn cây, khi nào nghe hiệu lệnh “ Trồng cây” thì mỗi trẻ phải tìm được cho mình một bồn cây để trồng cây vào. Ai không trồng được cây thì phải nhảy lò cò. Khi trẻ đã quen với trò chơi cô có thể đưa ra yêu cầu khó hơn là khi nghe hiệu lệnh trồng cây gì thì trẻ mới tìm cây đó để trồng vào bồn cây. * Trò chơi 2: Bé chọn hoa đúng. a. Mục đích yêu cầu: - Trẻ biết phân biệt các loài hoa khác nhau. - Luyện cho trẻ khả năng quan sát, ghi nhớ. b. Chuẩn bị: - Một tấm bìa có vẽ các hình hoa in rỗng khác nhau, có những bông hoa giống nhau nhưng có số lượng cánh khác nhau. - Các bông hoa có hình giống với các bông hoa in rỗng cắt bằng xốp màu. - Xốp dính 2 mặt.... c. Luật chơi: - Trẻ phải tìm và gắn đúng bông hoa giống như hình bông hoa in rỗng. d. Cách chơi: - Cô cho trẻ quan sát các hình hoa in rỗng, nhận xét về độ to, nhỏ, hình dáng cánh hoa....vv. Cho trẻ tìm và gắn các bông hoa vào các hình in rỗng. * Trò chơi 3: Những con vật ngộ nghĩnh. a. Mục đích yêu cầu: - Trẻ phân biệt được tiếng kêu khác nhau của các con vật. - Luyện khả năng thẩm âm của bộ môn âm nhạc cho trẻ. b. Chuẩn bị: - Đàn ooc gan. c. Cách chơi: Cô hỏi trẻ về tiếng kêu của một số con vật như mèo, chó, vịt, gà trống.... Cho trẻ xướng âm làm tiếng kêu của các con vật theo cao độ của đàn ooc gan. Ví dụ: Cô đánh đàn: Độ mì sol - trẻ xướng âm: Mẹo mèo meo, cô đánh đàn Mì sol đố - trẻ xướng âm ò o ó.....vv. * Trò chơi 4 : Cá vàng bơi tìm mồi. a. Mục đích yêu cầu: - Trẻ chơi trò chơi hứng thú vui vẻ, biết được thức ăn yêu thích của cá vàng là bọ gậy. - Phát triển về vận động cho trẻ. b. Chuẩn bị: - Đàn ghi âm bài hát “Cá vàng bơi” - Trang phục hoá trang cá vàng và bọ gậy. - Một số vòng thể dục. c. Luật chơi: Khi nghe hiệu lệnh “Tìm mồi” mỗi chú cá vàng đều phải tìm được một con mồi và nhảy vào vòng. Chú cá nào không tìm được mồi thì phải nhảy lò cò. d. Cách chơi: Cô giới thiệu với trẻ cách chơi trò chơi: Một số trẻ đóng cá vàng, một số trẻ đóng bọ gậy, số cá vàng nhiều hơn số bọ gậy. Vòng thể dục được rải đều xung quanh lớp. Cá vàng và bọ gậy cùng bơi xung quang lớp và hát bài “Cá vàng bơi”. 9 Khi nào nghe hiệu lệnh “Tìm mồi” thì mỗi chú cá vàng đều phải tìm cho mình một chú bọ gậy và cùng nhảy vào vòng. Chú cá nào không tìm được mồi, không nhảy vào vòng thì phải nhảy lò cò. * Trò chơi 5: Tìm đường về nhà. a Mục đích yêu cầu. - Trẻ biết xếp các loại quả, hoa,lá... theo yêu cầu của cô. - Luyện cho trẻ kỹ năng định hướng trong sơ đồ. b. Chuẩn bị: - Sơ đồ vẽ đường về nhà của các con vật gắn xốp dính 2 mặt. - Một số loại hoa, quả, lá... khác nhau gắn xốp dính 2 mặt. c. Luật chơi: - Trẻ phải tìm đường về nhà cho các con vật bằng cách gắn đúng hoa, lá...dẫn đường cho con vật về nhà. d. Cách chơi: - Cô cho trẻ quan sát sơ đồ tìm đường về nhà cho các con vật. Mỗi lượt chơi có 2 trẻ thi đua cùng nhau. Khi nghe hiệu lệnh của cô. Ví dụ: Các con hãy tìm đường về nhà cho bạn ong. Thì trẻ phải chọn và gắn những bông hoa có nhụy hoa vàng lên sơ đồ để dẫn đường về nhà cho bạn ong. Nếu nghe hiệu lệnh “tìm đường về nhà cho con thỏ” thì trẻ tìm và gắn củ cà rốt.... Nếu trẻ nào gắn sai loại củ, hoa.... hoặc không tìm được đường về cho các con vật là chưa đạt yêu cầu. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. Sau một thời gian chỉ đạo giáo viên cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên tôi đã đạt được một số kết quả như sau: * Đối với bản thân: - Đã đúc rút được rất nhiều kinh nghiệm trong việc chỉ đạo giáo viên cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên, biết lựa chọn được những giải pháp hay có hiệu quả có thể vận dụng vào các công việc khác trong quá trình chỉ đạo chuyên môn. - Nắm chắc nội dung, kỹ năng, ý nghĩa, cách thức tổ chức tạo môi trường thiên nhiên cho trẻ hoạt động. - Biết thiết kế các bài tập mở, tạo cảnh quan môi trường thiên nhiên phong phú đa dạng. - Trưởng thành hơn trong công tác quản lý chỉ đạo chuyên môn trong nhà trường, được tập thể giáo viên tín nhiệm và đồng tình ủng hộ cao. - Chỉ đạo, hướng dẫn giáo viên cụ thể hơn trong việc tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương làm phong phú và sáng tạo ra nhiều sản phẩm đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn nhằm kích thích trẻ hoạt động tích cực và đạt hiệu quả cao. * Đối với giáo viên: - Hiểu rõ hơn về ý nghĩa, mục đích, cách tổ chức cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên. - Biết thiết kế các bài tập mở, tạo cảnh quan môi trường thiên nhiên phong phú đa dạng. 10 - Biết phát huy tối đa tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ khi cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên. - Làm tốt công tác tuyên truyền với các bậc phụ huynh, các bậc phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng của môi trường thiên nhiên đối với trẻ thơ, tạo điều kiện cho trẻ được vui chơi nhiều hơn. - Sưu tầm được nhiều nguyên vật liệu thiên nhiên để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ. - Tổ chức được nhiều trò chơi hấp dẫn và thu hút được trẻ tích cực tham gia hoạt động, các lớp tổ chức chơi thi đua cùng nhau tạo không khí phấn khởi, vui vẻ. - Kết quả thi làm đồ dùng, đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên: Tổng số lớp tham gia là 9 nhóm lớp, Trong đó: + Loại xuất sắc: 2 lớp. Đạt tỷ lệ: 22,2% + Loại tốt : 5 lớp. Đạt tỷ lệ: 55,6% + Loại khá: 2 lớp. Đạt tỷ lệ: 22,2 %. Sau khi áp dụng các giải pháp trên tôi đã có cuộc khảo sát để đánh giá mức độ của đội ngũ giáo viên như sau: Nội dung đánh giá - Nắm vững nội dung, kỹ năng, ý nghĩa, cách thức tổ chức tạo môi trường thiên nhiên cho trẻ hoạt động. - Thiết kế các bài tập mở, tạo cảnh quan môi trường thiên nhiên phong phú đa dạng. Phát huy tối đa tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ khi cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên. - Sưu tầm được nhiều nguyên phế liệu phục vụ cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên.. Trước thực ngiệm Sau thực nghiệm Tổng số Tổng số Tỷlệ Tỷ (15 giáo ( 15 giáo (%) lệ(%) viên) viên) 5/15 33,3% 13/15 86,6% 5/15 33,3% 13/15 86,6% 6/15 40% 14/15 93,3% 7/15 46,6% 15/15 100% * Đối với trẻ: - Trẻ mạnh dạn, tự tin thích được tìm tòi khám phá môi trường thiên nhiên. - Trẻ hứng thú tham gia vào các trò chơi. - Trẻ chủ động, sáng tạo trong quá trình hoạt động tiếp xúc với môi trường thiên nhiên. - Tích cực cùng các bạn và cô giáo làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu thiên nhiên. - Quan tâm và có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường xung quanh trẻ. * Đối với các bậc phụ huynh: Phụ huynh hiểu sâu sắc hơn về giáo dục Mầm non và tầm quan trọng của bậc học. Biết được sự cần thiết phải tạo điều kiện cho trẻ phát triển một cách toàn diện, khi còn lứa tuổi Mầm non. 11 Phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng trong việc tổ chức cho trẻ được tham gia vào môi trường thiên nhiên, vì ở đó trẻ được thể hiện và trải nghiệm, được hòa mình với thế giới phong phú và đa dạng của thiên nhiên. Phụ huynh đã phối kết hợp với giáo viên, nhà trường sưu tầm được nhiều nguyên vật liệu, sản phẩm, tranh ảnh để cho trẻ hoạt động. 3. Kết luận, kiến nghị: - Kết luận Tạo môi trường cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên là hoạt động không thể thiếu đối với lứa tuổi mầm non, vì trẻ được “học mà chơi - chơi mà học”. Qua đó, trẻ được tiếp thu, lĩnh hội tất cả các kiến thức mà giáo viên cung cấp cho trẻ về thế giới thiên nhiên. Trẻ được học và chơi một cách tích cực, sáng tạo, đạt hiệu quả cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Cho trẻ tham gia cùng giáo viên khi tiếp xúc với môi trường thiên nhiên là những trải nghiệm lý thú, hấp dẫn giúp trẻ phát triển trí tuệ, tăng khả năng tập chung, trong quá trình tham gia cùng giáo viên tất cả các giác quan của trẻ đều được kích thích hoạt động. Vì trẻ luôn phải sử dụng các giác quan để tìm hiểu, khám phá, sáng tạo những hình ảnh đa dạng xung quanh mình. Khi nghiên cứu các sự vật, hiện tượng xung quanh, trẻ sẻ phải xác định những thuộc tính đặc điểm cơ bản của đối tượng đó như hình dạng, cấu trúc, màu sắc... để so sánh, tìm sự giống và khác nhau để tập phân loại, gộp nhóm các sự vật hiện tượng xung quanh. Qua đó đòi hỏi trẻ phải tích cực quan sát, tìm hiểu thế giới xung quanh, phải vận động các thao tác trí tuệ như phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, cụ thể hoá. Việc cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên là một hình thức mang tính giáo dục cao vì trẻ em luôn thích được hoạt động, luôn bị thu hút bởi mọi vật xung quanh qua đó trẻ được tích cực quan sát, tìm hiểu những cái hay, cái đẹp trong thế giới thiên nhiên. Từ đó góp phần hình thành nhân cách của trẻ một cách toàn diện. - Muốn thực hiện được tốt các hoạt động cho trẻ làm quen, tiếp xúc với môi trường thiên nhiên người giáo viên cần: + Hiểu biết về môi trường thiên nhiên. + Tăng cường tạo môi trường, tổ chức tốt hoạt động trải nghiệm cho trẻ theo chủ đề. + Thiết kế các bài tập mở kích thích tính tích cực của trẻ trong hoạt động trải nghiệm, tạo cho trẻ tâm thế thoải mái khi được hoạt động với môi trường thiên nhiên. + Thực sự quan tâm và yêu thương trẻ, mong muốn giáo dục trẻ phát triển toàn diện. + Nắm vững mục đích, yêu cầu, ý nghĩa, cách thức tổ chức các hoạt động cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên. + Làm tốt công tác tuyên truyền phối kết hợp với phụ huynh. + Tăng cường làm thêm và tổ chức cho trẻ cùng làm đồ dùng, đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên nhất là các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương. + Giáo viên cần nghiên cứu, thực hiện và trao đổi cùng nhau để rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân. - Kiến nghị 12 * Đối với phòng GD&ĐT: - Tổ chức các lớp tập huấn về các chuyên đề để giúp cho giáo viên nắm vững hơn các hoạt động cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên. - Hàng năm tổ chức hội thảo về SKKN để CBGV được trao đổi, học hỏi lẫn nhau những kinh nghiệm hay. - Đề nghị phòng giáo dục tham mưu với cấp lãnh đạo hỗ thợ thêm kinh phí hoặc đồ dùng đồ chơi cho các trường. * Đối với UBND xã: - Quan tâm tạo điều kiện cải tạo khuôn viên trường lớp cho nhà trường. * Đối với trường mầm non: - Trú trọng tạo môi trường thiên nhiên cho trẻ hoạt động. - Thường xuyên tổ chức các hội thi như: “ làm đồ dùng, đồ chơi từ các vật liệu thiên nhiên” cho giáo viên và trẻ cùng tham gia. - Tổ chức cho giáo viên đi tham quan, học tập trường bạn. Trên đây là một số giải pháp mà tôi đã áp dụng trong quá trình chỉ đạo giáo viên cho trẻ tiếp xúc với môi trường thiên nhiên tại trường mầm non Hoằng Vinh bước đầu thu được nhiều kết quả tốt. Rất mong được sự góp ý của hội đồng khoa học ngành và quý đồng nghiệp để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn !. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh hóa, ngày 15 tháng 05 năm 2018 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Nguyễn Thị Hằng 13 MỤC LỤC Số TT 1 NỘI DUNG 1. Mở đầu: - Lý do chọn đề tài - Mục đích nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu 2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm: 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề: 2 3 * Biện pháp 1: Chỉ đạo giáo viên tích cực cho trẻ hoạt động thăm quan ngoại khóa, trải nghiệm cùng thiên nhiên và những di tích lịch sử ở địa phương * Biện pháp 2: Chỉ đạo giáo viên tổ chức hoạt động cho trẻ quan sát, khám phá thiên nhiên. * Biện pháp 3: Chỉ đạo giáo viên tuyên truyền cho các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của thiên nhiên đối với cuộc sống của trẻ. * Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên tận dụng những không gian của trường lớp để tạo môi trường thiên nhiên * Biện pháp 5: Chỉ đạo giáo viên dạy trẻ làm đồ chơi từ nguyên vật liệu trong thiên nhiên. * Biện pháp 6: Chỉ đạo giáo viên tổ chức cho trẻ chơi trò chơi. Trang 1 1 1 1 2 2 2 3 4 4 5 8 10 10-11 12-13 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo 14 dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường. * Đối với bản thân 14 * Đối với giáo viên 14 * Đối với trẻ 15 * Đối với các bậc phụ huynh: 15 3. Kết luận, kiến nghị: 15 1. Kết luận: 15-16 2. Kiến nghị 16-17 14 CÁC SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG CẤP PHÒNG GD&ĐT SẾP LOẠI QUA CÁC NĂM HỌC: TT 1 2 3 4 Tên đề tài Năm học Xếp loại 2003 - 2004 A 2010 - 2011 A 2012 - 2013 B nâng cao chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng trẻ tại 2014 - 2015 B Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen chữ cái Nâng cao hiệu quả hoạt động dạy và học thông qua việc hướng dẫn trẻ khám phá khoa học Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm ở trường Mầm non có tổ chức bán trú Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện hoạt động nhằm trường Mầm non Hoằng Vinh 15 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Chương trình giáo dục Mầm non 2. Chuyên mục tin tức sự kiện học cách cùng sống với thiên nhiên của trẻ Mầm non Nhật Bản. Tác giả: Thạc sỹ: Lưu Thị Thu Hằng khoa sư phạm Mầm non. 3. Tám lợi ích của môi trường thiên nhiên đối với trẻ 4. Trích Điều 22, Luật giáo dục Mầm non 2005 16