Tài liệu Luật doanh nghiệp và thực tiễn áp dụng trong thời gian qua

Lêi nãi ®Çu §¹i héi VI 1986 lµ mèc quan träng ®¸nh dÊu sù chuyÓn biÕn nÒn kinh tÕ níc ta, tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒ kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n¬c. Nh»m cô thÓ ho¸ ®êng lèi chung, ngµy 21/12/1990 Quèc héi ®· th«ng qua 2 ®¹o luËt quan träng lµ luËt Doanh nghiÖp ( DN ) t nh©n vµ luËt C«ng ty. Sù ra ®êi cña 2 ®¹o luËt nµy ®· gãp phÇn to lín vµo viÖc thÓ chÕ ho¸ nguyªn t¾c quyÒn tù do kinh doanh nh»m thiÕt lËp nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸p lý khung cho qu¸ tr×nh thµnh c¬ chÕ thÞ trêng nÒn kinh tÕ níc ta. Trong gÇn 10 n¨m tån t¹i luËt DN t nh©n, luËt c«ng ty ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ t doanh, t¹o m«i trêng kinh doanh lµnh m¹nh khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t bá vèn vµo kinh doanh. Còng trong thêi gian nµy hµng chôc ngµn DN ®· ®îc thµnh lËp thu hót lîng vèn lín trong x· héi t¹o ra nhiÒu viÖc lµm míi t¨ng thªm thu nhËp n©ng cao ®êi sèng cho ngêi lao ®éng. Song hiÖn nay do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, luËt DN t nh©n ®Æc biÖt luËt c«ng ty ®· béc lé nh÷ng bÊt cËp thËm chÝ cßn ®ang lµ nh÷ng v¹t c¶n ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c h×nh thøc biÓu hiÖn tù do kinh doanh vµo cuéc sèng thùc tiÔn cña c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i. V× lÏ ®ã díi ¸nh s¸ng cña nghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø IV vµ nghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø VI - BCH TW §¶ng kho¸ VIII luËt DN míi ®îc so¹n th¶o vµ ®îc Quèc héi kho¸ X th«ng qua cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1/1/2000. Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu luËt DN ®· ®îc chµo ®ãn nång nhiÖt cña mäi tÇng líp d©n c nãi chung vµ cña giíi doanh nh©n nãi 1 riªng. Nh÷ng qui ®×nh míi c¶u luËt DN ®ang thùc sù ®i vµo cuéc sèng vµ ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc cña nã trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng ngµy nay, giai ®o¹n ®Èy m¹nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc vÉn cßn ®ang tån t¹i n¶y sinh nh÷ng mÆt yÕu kÐm, cÇn ®îc kh¾c phôc trong thùc tiÔn thi hµnh luËt DN. Lµ mét sinh viªn em rÊt h¸o høc chµo ®ãn sù ra ®êi cña luËt DN vµ tù nhËn thÊy m×nh cã mét phÇn tr¸ch nhiÖm nµo ®ã trong viÖc ®a luËt DN ®Õn víi mäi ngêi. XuÊt ph¸t tõ ý tëng ®ã, ®îc sù gîi më cña c¸c thÇy c« bé m«n em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “ LuËt DN vµ thùc tiÔn ¸p dông thêi gian qua” . §©y lµ vÊn ®Ò rÊt míi mÎ, thêi gian nghiªn cøu kh«ng nhiÒu cïng víi lîng kiÕn thøc h¹n chÕ cña mét sinh viªn nªn ®Ò tµi khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, nhÇm lÉn, vËy em rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn quÝ b¸u cña c¸c thÇy c« trong Bé m«n cïng víi b¹n ®äc ®Ó b¶n ®Ò tµi ®îc hoµn thiÖn tho¶ lßng kh¸t khao t×m hiÓu luËt DN cña b¶n th©n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! 2 I) Tõ luËt Doanh nghiÖp T Nh©n, luËt C«ng Ty ®Õn luËt Doanh nghiÖp : NghÞ quyÕt §¹i héi VI lµ bíc chuyÓn biÕn quan träng mang ý nghÜa lÞch sö ®èi víi nÒn kinh tÕ níc ta. Trong mét thêi gian dµi, díi t¸c ®éng cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ , nÒn kinh tÕ níc ta tr× trÖ vµ khñng ho¶ng, trong ®iÒu kiÖn ®ã sù chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc lµ mét nhu cÇu bøc thiÕt lµm sèng dËy nh÷ng tiÕm n¨ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cô thÓ ho¸ ®êng lèi trªn nhµ níc ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt ,trong ®ã hai ®¹o luËt quan träng : LuËt C«ng Ty, LuËt Doanh NghiÖp T Nh©n lµ hµnh lang ph¸p lý cho s ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau , hai luËt trªn ®· trë lªn bÊt cËp , kh«ng ®¸p øng kÞp sù ph¸t triÓn cña c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ, trë lªn k×m h·m sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nãi chung vµ thµnh phÇn kinh tÕ t doanh nãi riªng . Tríc yªu cÇu ®ã , luËt Doanh NghiÖp ®· ®îc Quèc Héi th«ng qua ngµy 12 th¸ng 6 n¨m 1999, vµ cã hiÖu lùc thi hµnh ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 2000 1/ LuËt Doanh NghiÖp T Nh©n, LuËt C«ng Ty, thµnh tùu, h¹n chÕ vµ sù ra ®êi LuËt Doanh NghiÖp. LuËt Doanh NghiÖp T Nh©n, LuËt C«ng Ty ®îc Quèc Héi níc CHXHCN ViÖt Nam th«ng qua ngµy 21 th¸ng 12 n¨m 1990, cã hiÖu lùc thi hµnh ngµy 12 th¸ng 7 n¨m 1991. Lµ hai ®¹o luËt c¬ b¶n t¹o ra c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Së dÜ nãi nh vËy, bëi v× tríc ®ã khi cha cã NghÞ QuyÕt §¹i Héi VI, nÒn kinh tÕ níc ta vËn hµnh theo c¬ chÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp, theo c¬ chÕ nµy phÇn lín t liÖu s¶n xuÊt trong x· héi ®îc tËp trung vµo mét trung t©m duy nhÊt - ®ã lµ nhµ níc, nhµ níc th«ng qua hÖ thèng c¬ quan hµnh chÝnh vµ c¸c 3 ®¬n vÞ trùc thuéc - võa tiÕn hµnh kinh doanh võa qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, nÕu cã chØ lµ nh÷ng c¬ së kinh doanh vôn vÆt. §iÒu nµy k×m h·m h¹n chÕ tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh viªn trong x· héi, bëi trong mét x· héi l¹c hËu nh níc ta, ®ang trong giai do¹n qu¸ ®é th× nh Mac ®· nãi : Tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c thµnh phÇn nµy tån t¹i ®an xen, ®Êu tranh vµ triÖt tiªu lÉn nhau, mçi mét thµnh phÇn cã mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh, mét tiÒm n¨ng kinh tÕ riªng. Do ®ã muèn tËn dông ®îc tiÒm n¨ng ®Êt níc, kh«ng cßn cãn ®êng nµo kh¸c lµ ph¶i sö dung triÖt ®Ó n¨ng lùc cña mçi thµnh phÇn, mçi c¸ nh©n, cãn ngêi cô thÓ . XuÊt ph¸t tõ lý luËn ®ã, cïng thùc tÕ kinh tÕ ®Êt níc. §¹i Héi VI ®· chØ ra nh÷ng sai lÇm, khuyÕt ®iÓm vµ tiÕn hµnh c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ: trªn nguyªn t¾c gi¶i phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã, khai th¸c mäi tiÒm n¨ng cña ®¸t níc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ sù gióp ®ì cña quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt ®i ®«i víi x©y dùng vµ cñng cè quan hÖ s¶n xuÊt CHXHCN . §Ó ®a t tëng nµy vµo thùc tiÔn cuéc sèng, §¶ng ®· chØ ®¹o nhµ níc ph¶i nhanh chãng cô thÓ ho¸ ®êng lèi trªn th«ng qua v¨n b¶n ph¸p quy t¹o c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng nÒn kinh tÕ. LuËt DN T nh©n, LuËt CTy ra ®êi trong ®iÒu kiÖn nh vËy, vµ ngay t khi ra ®êi nã ®· ph¸t huy t¸c dông v« cïng to lín cña m×nh. Thµnh tùu ®Çu tiªn vµ còng dÔ nhËn thÊy nhÊt nh chóng ta ®· ®Ò cËp ë trªn : Lµ c¬ së ph¸p lý cho t tëng chØ ®¹o cña NghÞ QuyÕt §H VI .nã ®· më ra c¬ héi míi cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi t¹o ®iÌu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn tham ra vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, th«ng qua n¨ng lùc cña m×nh mäi chñ thÓ ®Òu cã quyÒn tù do kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh ®iÒu 3 LuËt DNTN, ®iÒu 4 LuËt CT, nã lµ c¬ së ®¶m b¶o ph¸p lý cho s 4 ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc . KhuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh viªn cã tµi s¶n, vèn ®Çu t vµo kinh doanh dêi h×nh thøc mét chñ hoÆc ®Ó ph©n chia rñi ro, thu hót nguån vèn lín, t¨ng kh¶ n¨ng c¹ch tranh c¸c chñ thÓ hoµn toµn cã thÓ liªn kÕt víi nhau thµnh lËp c«ng ty díi h×nh thøc c«ng ty TNHH hoÆc c«ng ty cæ phÇn. Ngoµi ra sù ra ®êi LuËt CT, LuËt DNTN cßn gãp phÇn quan träng vµo viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt kinh tÕ, kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt tËt trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt tríc ®©y, nã ®· nhÊt thÓ ho¸ vÒ mÆt ph¸p lý c¸c quy ®Þnh riªng rÏ cña c¸c ®Þa ph¬ng, nã lµ c¬ së cho sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña DNTN, c«ng ty lo¹i h×nh doanh nghiÖp míi trong nªn kinh tÕ níc ta, bªn c¹nh c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®· cã. Trong gÇn 10 n¨m t«n t¹i nh÷ng thµnh tùu mµ luËt DNTN , luËtCTy ®¹t ®îc cã thÒ ®îc lîng ho¸ th«ng qua nh÷ng cãn sè ,nã t¸c ®éng tÝch cùc ®èi sù ph¸t triªn khu vc kinh tÕ t doanh nãi riªng vµ ®èi nÒn kinh tÕ nãi chung. Trong thêi gian nµy ®· cã h¬n 38000 doanh nghiÖp ®¨ng ký thµnh lËp víi tæng sè vèn ®¨ng ký kho¶ng 21000 tû ®ång .C¸c doanh nghiªp ®· t¹o ®îc h¬n 500000 chç lµm míi ,va cã ®ãng gãp kh«ng nhá vµo ng©n s¸ch nhµ níc,c«ng ty vµ DNTN da t¹o ra kho¶ng 8% tæng s¶n phÈm x· héi,ngoµi ra cßn 1,5 triÖu hé kinh doanh c¸ thÓ theo nghÞ ®Þnh 66/H§BT,sö dông h¬n 3 triÖu lao ®éng, c¸c hé kinh doanh nµy t¹o ra kho¶ng 9% tæng s¶n phÈm x· héi . Sù xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh kinh doanh nµy gãp phÇn lµm cho nÒn kinh tÕ trë nªn s«i ®éng vµ linh ho¹t h¬n ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cuéc sèng . Tuy nhiªn ngµy nay do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau mµ hai ®¹o luËt trªn kh«ng cßn phï hîp. X· héi loµi ngêi còng nh mét c¬ 5 thÓ sèng, nã lu«n lu«n vËn ®éng kh«ng ngõng cãn ngêi lu«n cã xu híng tù hoµn thiÖn m×nh vµ th«ng qua t¸c ®éng cña m×nh c¶i t¹o thÕ giíi ®îc tèt ®Ñp h¬n. Trong häc thuyÕt vÒ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi M¸c ®· kh¼ng ®Þnh r»ng: lùc lîng s¶n xuÊt xÐt ®Õn cïng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc thay ®æi ph¬ng thøc s¶n xuÊt dÉn ®Õn thay ®æi toµn bé c¸c quan hÖ x· héi vµ thay ®æi chÕ ®é nµy b»ng chÕ ®é kh¸c . Theo quan ®iÓm trªn LLSX lu«n lu«n ph¸t triÓn, g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña KHKT, sù ph¸t triÓn nhanh chãng, m¹nh mÏ cña khoa häc ®· ®Èy LLSX ph¸t triÓn kh«ng ngõng, sù ph¸t triÓn LLSX ®ßi hái QHSX ph¶i ®îc thay ®æi cho phï hîp víi tÝnh chÊt, tr×nh ®é LLSX, sù ph¸t triÓn chËm h¬n cña kiÕn tróc thîng tÇng ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c¬ së h¹ tÇng tøc nÒn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ níc ta tõ khi chuyÓn ®æi c¬ cÊu, do tËn dông ®îc tèi ®a tiÒm n¨ng ®Êt níc ®· cã nh÷ng bíc biÕn chuyÓn kh«ng ngõng, c¸c quan hÖ kinh tÕ ngµy cµng ®a d¹ng vµ phøc t¹p, nhu cÇu SXKD ngµy cµng t¨ng. Trong m«i trêng canh tranh khèc liÖt c¬ héi ®îc tÝnh b»ng gi©y, b»ng phót c¸c Doanh NghiÖp ®ßi hái cÇn cã sù th«ng tho¸ng, tù chñ h¬n trong kinh doanh ...Nh÷ng nhu cÇu ®ã luËt DNTN, luËt Cty kh«ng thÓ ®¸p øng, do luËt ®îc ban hµnh ngay trong thêi kú ®Çu cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ, lªn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®· xuÊt hiÖn song cha béc lé ®Çy ®ñ xu híng ph¸t triÓn dÉn ®Õn khã dù ®o¸n quy luËt vËn ®éng cña nã. H¬n n÷a c¸c nhµ lµm luËt trong mét chõng mùc nµo ®ã cßn h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é ,l¹i võa tr¶i qua mét thêi gian dµi víi lèi t duy kinh tÕ cò khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o . Mét lý do n÷a kh«ng kÐm phÇn quan träng :®ã lµ sù ra ®êi cña hµng lo¹t c¸c ®¹o luËt, bé luËt trong thêi gian nµy, trªn 6 mäi lÜnh vùc: Bé LuËt D©n Sù, LuËt Th¬ng M¹i, LuËt KhuyÕn KhÝch §Çu T Trong Níc ,... dÉn ®Õn sù thiÕu ®ång bé, nhÊt qu¸n trong c¸c quy ph¹m ph¸p luËt. Tõ nh÷ng nguyªn nh©n ®ã dÉn ®Õn sù ra ®êi cña luËt Doanh NghiÖp ngµy 12/6/1999. 2/ Néi dung luËt Doanh NghiÖp vµ nh÷ng ®æi míi . LuËt DN ®îc ban hµnh xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ nh»m thay thÕ luËt DNTN vµ luËt Cty ngµy 21 th¸ng 12 n¨m 1990, cã hiÖu lùc thi hµnh ngµy th¸ng 1 n¨m 2000. LuËt DN ra ®êi lµ c¶ mét qu¸ tr×nh t×m tßi, häc hái vµ nghiªn cøu thùc tÕ, tõ nh÷ng sai lÇm, thiÕu sãt trong c«ng t¸c lµm luËt tríc ®©y, tõ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 2.1. Môc tiªu cña luËt DN Ho¹t ®éng cña cãn ngêi, theo Mac: §ã lµ ho¹t ®éng cã ý thøc bëi vËy tríc khi thùc hiÖn mét hµnh vi, mét c«ng viÖc cãn ngêi lu«n x¸c ®Þnh c¸i mµ m×nh mong muèn ®¹t ®îc th«ng qua hµnh vi hay c«ng viÖc ®ã. Mçi mét quy ph¹m ph¸p luËt ®îc ban hµnh ra nã trë thµnh khu«n mÉu, mùc thíc mang tÝnh cìng chÕ ®èi víi c¸c chñ thÓ khi tham gia vµo quan hÖ ®ã. Do ®ã qu¸ tr×nh ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i tu©n theo tr×nh tù, thñ tôc chÆt chÏ cã nh vËy s¶n phÈm t¹o ra míi thùc sù cã hiÖu qu¶ n©ng ®ì, b¶o vÖ c¸c quan hÖ x· héi ®îc nã ®iÒu chØnh, v× ®Æc trng nµy cña c¸c quy ph¹m ph¸p luËt, lªn tríc khi tiÕn hµnh so¹n th¶o, nhµ lµm luËt ph¶i lu«n x¸c ®Þnh muc tiªu cÇn ®¹t ®îc cña dù luËt mµ m×nh ®Þnh ban hµnh, trªn c¬ së muc tiªu ®¶ ®îc x¸c ®Þnh, nã sÏ quyÕt ®Þnh ph¬ng híng ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt. LuËt DN còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt trªn, t tëng chØ ®¹o cña luËt DN lµ nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu sau: 7 XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ nÒn kinh tÕ, kÕ thõa nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm qua viÖc thi hµnh luËt DNTN, luËt Cty, nh»m phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thêi gian tíi. LuËt DN cÇn ph¶i cëi bá nh÷ng h¹n chÕ, k×m h·m ®èi nÒn kinh tÕ nãi chung, ®èi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh nãi riªng, gi¶i phãng vµ ph¸t huy mäi lùc lîng, mäi tiÒm n¨ng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho mäi thµnh phÇn, mäi c¸ nh©n, mäi doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶, t¹o m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kinh kÕ t nh©n ph¸t triÓn. §©y lµ mèi quan hÖ c¬ b¶n trong mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt, mèi quan hÖ gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng, c¬ së h¹ tÇng cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh chÊt,h×nh thøc kiÕn tróc thîng tÇng, song ®Õn lît nã, kiÕn tróc thîng tÇng l¹i t¸c ®éng ngîc trë l¹i. Do ®ã môc ®Ých ®Çu tiªn mµ luËt DN híng tíi kh«ng ph¶i lµ c¸i g× kh¸c, mµ chÝnhlµ hiÖn thùc cña nÒn kinh tÕ vµ xu híng tiÕn triÓn cña c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ. Nh chung ta d· biÕt cãn ngêi trong x· héi chñ nghÜa võa lµ chñ thÓ c¶i t¹o x· héi, võa lµ môc tiªu cña c¶i t¹o, do ®ã trong ®êng lèi chÝnh s¸ch cña m×nh ®¶ng lu«n ®Æt vÊn ®Ò cãn ngêi lªn vÞ chÝ hµng ®Çu, lµm sao ®Ó mäi ngêi trong x· héi ®Òu cã c¬ héi ph¸t huy mäi n¨ng lùc cña m×nh ®Ó t¹o ra cña c¶i cho b¶n th©n, cho gia d×nh vµ cho x· héi, n©ng cao thu nhËp, c¶i thiÖn cuéc sèng ngêi lao ®éng. LuËt DN còng vËy víi viÖc quy ®Þnh nh÷ng lo¹i h×nh doanh nghiÖp míi, ®ång thêivíi viÖc ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh, cïng víi viÖc b·i bá c¸c lo¹i giÊy phÐp kh«ng cÇn thiÕt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó huy ®éng tèi ®a ngu«n lùc trong x· héi, t¹o thªm nhiÒu chç lµm viÖc míi cho ngêi lao ®éng. 2.2. Nh÷ng néi dung míi ®îc quy ®Þnh trong luËt Doanh NghiÖp . 8 LuËt DN ®¬c chia thµnh 10ch¬ng vµ 124®iÒu. Quy ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lý cña c¸c lo¹i h×nh DN: quyÒn, nghÜa vô, c¬ cÊu tæ chøc cña mçi lo¹i h×nh ®ã... LuËt DN lµ v¨n b¶n kÕ thõa vµ ph¸t triÓn cña hai ®¹o luËt, luËt DNTN, luËt Cty nã kh«ng phñ ®Þnh s¹ch tr¬n c¸c chÕ ®Þnh trong hai ®¹o luËt nµy, trªn c¬ së gi÷ l¹i nh÷ng quy dÞnh phï hîp, söa ®æi, bæ sung nh÷ng quy ®Þnh cha phï hîp, ®ång thêi b·i bá nh÷ng quy ®Þnh ®· lçi thêi, l¹c hËu kh«ng ®¸p øng dîc yªu cÇu nÒn kinh tÕ trong giai do¹n míi, giai ®o¹n C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. So víi ph¸p luËt kinh doanh tríc ®©y luËt Doanh NghiÖp cã nh÷ng néi dung míi c¬ b¶n sau ®©y: 2.2.1. LuËt DN bá thñ tôc xin giÊy phÐp thµnh lËp. Trong thêi gian qua do kÕ thõa t duy qu¶n lý kinh tÕ cò: bé m¸y hµnh chÝnh cång kÒnh, kÐm hiÖu qu¶, thñ tôc nÆng nÒ cña nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸, tËp chung do ®ã tÖ giÊy tê, quan liªu cña mét sè c¸ bé g©y lªn sù bÊt b×nh trong c¸c tÇng líp nh©n d©n . §¹i héi VIII ®· nhÊn m¹nh vÊn ®Ò c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh níc ta lµ nhiÖm vô bøc thiÕt trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng hiÖn nay, nh»m phôc vô cho sù nghiÖp CNH - H§H ®Êt níc, trong ®ã c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh ®îc cãi lµ träng t©m, cèt lâi trong c¶i c¸ch hµnh chÝnh quèc gia . §Ó thùc hiÖn NghÞ QuyÕt trªn, ®ång thêi ®¸p øng nh÷ng mong muèn thiÕt thùc cña giíi kinh doanh, phï hîp víi sù ph¸t triÓn míi cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, luËt Doanh NghiÖp qui ®Þnh bá giai ®o¹n xin giÊy phÐp thµnh lËp. Tríc ®©y trong luËt Cty, luËt DNTN qui ®Þnh tríc khi thµnh lËp, ngêi muèn lËp doanh nghiÖp ph¶i göi hå s¬ xin phÐp thµnh lËp 9 ®Õn c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, hå s¬ xin giÊy phÐp ph¶ bao gåm c¸c d÷ liÖu vÒ th©n nh©n ngêi muèn thµnh lËp, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vèn, ngµnh nghÒ kinh doanh, ph¬ng ¸n kinh doanh ... Trong mét chõng mùc nµo ®ã viÖc qui ®inh nh vËy còng cã mét ý nghÜa nhÊt ®Þnh : gióp nhµ níc cã kh¶ n¨ng qu¶n lý ®îc c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng hoÆc s¾p ®îc thµnh lËp, n¾m ®îc qui m« còng nh lÜnh vùc kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nh»m cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi tîng quan t©m, ®ång thêi ®¶ b¶o nguån vèn cho c¸c nhµ ®Çu t khi gãp vµo c«ng ty. Doanh nghiÖp muèn ®îc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vèn, ngµnh nghÒ kinh doanh ph¶i cã ph¬ng ¸n kinh doanh kh¶ thi ... ®©y lµ bíc nÆng nÒ nhÊt ®èi víi doanh nghiÖp bëi v× víi qui ®Þnh nh vËy, ngêi muèn thµnh lËp ph¶i xin nhiÒu lo¹i giÊy tê, chøng thùc kh¸c nhau. Lîi dông s¬ hë ®ã c¸c c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ®· ban hµnh nhiÒu lo¹i giÊy phÐp chuyªn ngµnh, lÜnh vùc mµ m×nh qu¶n lý t¹o ra nhng tiªu cùc kh«ng ®¸ng cã trong x· héi, n¹n cöa quyÒn,tham nhòng cã ®Êt tån t¹i. Sau khi ®îc cÊp gi¸y phÐp thµnh lËp,ngêi muèn thµnh lËp ph¶i tiÕn hµnh ®¨ng ký kinh doanh t¹i së KÕ Ho¹ch-§Çu T,n¬i doanh nghiÖp dù ®Þnh ®Æt trô së chÝnh.ViÖc quy ®Þnh c¸c c¬ quan kh¸c nhau cïng cã thÈm quyÒn liªn quan ®Õn viÖc xem xÐt hå s¬ xin thµnh lËp doanh nghiÖp, trong khi c¸c c¬ quan ®äc lËpvíi nhau, chØ xem xÐt phÇn viÖc cña m×nh do ®ã thêi gian hoµn thµnh viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp vµ ®¨ng ký kinh doanh mÊt rÊt nhiÒu thêi gian thêng tõ bèn ®Õn s¸u th¸ng, cïng víi mét kho¶n lÖ phÝ kh«ng nhá. XÐt vÒ mÆt qu¶n lý trong giai ®o¹n ngµy nay, khi mµ ®¶ng vµ nhµ níc ®ang cã chñ tr¬ng c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, th× quy ®Þnh nh vËylµ kh«ng hîp lý vµ ®i ngîc l¹ivíi ®êng lèi, 10 nhiÖm vô trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng ngµy nay. XÐt vÒ mÆt hiÖu qu¶, quy dÞnh nh vËy khong t¹o ra hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý, v×cã cã qu¸ nhiÒu c¬ quan tham gia vµo cïng mét vÊn ®Ò, trong khi ®ã khong cã mét c¬ quan nµo chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh dÉn ®Õn nhµ níc rÊt khã qu¶n lý mét c¸ch tËp chung c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. H¬n n÷a quy ®Þnh nh vËy kh«ng khuyÕn khÝch ®îc c¸c nhµ ®µu t bá vèn vµo kinh doanh bëi thñ tôc qu¸ rêm rµ dÉn ®Õn tèn kÐm thêi gian, tiÒn cña ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña nhµ ®Çu t. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do ®ã, luËt DN quy dÞnh tr×nh tù thµnh lËp doanh nghiÖp chØ cßn bíc ®¨ng ký kinh doanh, trong bíc nµy, ngêi muèn thµnh lËp doanh nghiÖp tiÕn hµnh lËp hå s¬ göi ®Õn c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn-phßng §KKD cÊp tØnh thuéc së KH_§T. Lô©t DN kh«ng chØ bá bíc xin phÐp thµnh lËp, mµ ngay trong bíc §KKD luËt quy ®Þnh râ rµng: c¬ quan §KKD kh«ng ®îc yªu cÇu, ®ßi hái nh÷ng giÊy tê kh¸c ngoµi nh÷ng giÊy tê quy ®Þnh trong luËt DN bao gåm: ®¬n ®¨ng ký kinh doanh; ®iÒu lÖ ®èi c«ng ty; tªn chñ së h÷u ®èi DNTN, danh s¸ch ®èi c«ng ty; ®èi ngµnh nghÒ kinh doanh ®ßi hái cã vèn ph¸p ®Þnh th× ph¶i cã giÊy tê chøng thùc nguån vèn ®ã. Râ rµng víi viÖc quy ®Þnh cô thÓ c¸c lo¹i giÊy tê mµ ngêi muèn thµnh lËp doanh nghiÖp ph¶i nép trong hå s¬ cña m×nh lµ mét bíc tiÕn trong c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, tr¸nh ®îc hiÖn tîng c¸c c¬ quan nhµ níc tuú tiÖn ban hµnh c¸c lo¹i giÊy phÐp cãn g©y khã kh¨n cho c¸c nhµ ®Çu t trong qu¸ tr×nh thµnh lËp doanh nghiÖp. Ngoµi ra víi quy ®inh nh vËy th× tr¸ch nhiÖm cña nhµ níc phÇn nµo ®îc gi¶m nhÑ, theo quy ®Þnh t¹i k2 §12 c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh chØ chÞu trach nhiÖm vÒ tÝnh hîp lÖ cña hå s¬ §KKD, cßn vÒ c¸c lÜnh vc kh¸c liªn quan ®Õn t×nh h×nh tµi 11 chÝnh, ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp... th× buéc c¸c nhµ ®Çu t ph¶i tù t×m hiÓu, nÕu muèn cïng nhau hîp t¸c kinh doanh, ®iÒu nµy kh¸c víi tríc ®©y, khi mµ c¸c doanh nghiÖp thêng th«ng qua sù x¸c nhËn cña nhµ níc ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh doanh cña c¸c ®èi t¸c, b¹n hµng tõ ®ã xuÊt hiÖn t tëng dùa dÉm, tr«ng chê vµo c¸c c¬ quan nhµ níc dÉn ®Õn t×nh tr¹ng, th«ng tin thiÕu chÝnh x¸c, kh«ng cËp nhËp vµ cßn lµ c¬ së ph¸t sinh c¸c tÖ n¹n trong qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc. §Ó viÖc t×m hiÓu ®îc dÔ dµng, c¸c c¬ quan nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c¸c doanh nghiÖp cho nh÷ng ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã yªu cÇu, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp t×m ®îc b¹n hµng phï hîp nhÊt víi m×nh. 2.2.2. LuËt Doanh NghiÖp bá møc vèn ph¸p ®Þnh ®èi hÇu hÕt c¸c ngµnh nghÒ kinh doanh. Vèn cña doanh nghiÖp lµ c¬ së vËt chÊt quan träng nhÊt ®Ó chñ doanh nghiÓp triÓn khai c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, h¬n n÷a vèn cßn lµ b¶o ®¶m vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®èi c¸c chñ nî. Do ®ã luËt DNTN, luËt Cty quy ®Þnh vèn ph¸p ®Þnh lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn b¾t buéc ph¶i cã ®Ó cã thÓ thµnh lËp doanh nghiÖp. §iÒu nµy cã nghÜa: vèn ®Çu t ban ®Çu mµ doanh nghiÖp bá ra ph¶i phï hîp víi quy m«, ngµnh nghÒ dù ®Þnh kinh doanh .Sè vèn nµy kh«ng ®îc thÊp h¬n sè vèn tèi thiÓu mµ ph¸p luËt quy ®Þnh, tuú thuéc vµo ngµnh nghÒ,lÜnh vùc kinh doanh vµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp, ®©y lµ møc b¶o ®¶m tèi thiÓu vÒ tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng. Tuy nhiªn trong khi thi hµnh hai ®¹o luËt nµy, th× quy ®Þnh vÒ møc vèn ph¸p ®Þnh kh«ng cßn ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ nh ý nghÜa ban ®Çu cña nã, tøc thÓ hiÖn kh¶ n¨ng kinh tÕ cña doanh nghiÖp vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cho chñ nî. Thc tÕ cho 12 thÊy c¶ hai ý nghÜa trªn ®Òu kh«ng ®îc ®¶m b¶o, v× nhµ níc kh«ng qu¶n lý ®îc nguån vèn cña doanh nghiÖp sau khi ®îc thµnh lËp, dÉn ®Õn cã doanh nghiÖp khi lµm hå s¬ thµnh lËp ®· ®i vay mîn toµn bé sè vèn ph¸p ®Þnh ®Ó ®ñ ®iÒu kiÖn khi thµnh lËp nhng sau ®ã l¹i rót toµn bé sè vèn ®Ó tr¶ nî, thùc tÕ lµ doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp mµ kh«ng cã vèn, ®©y chÝnh lµ s¬ hë ®Ó c¸c doanh nghiÖp lõa ®¶o, chiÕm ®o¹t tµi s¶n cña nhau. Bªn c¹nh ®ã viÖc quy ®Þnh vÒ møc vèn ph¸p ®Þnh ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho hiÖn tîng cöa quyÒn, tham nhòng ph¸t triÓn lµm gi¶m lßng tin cña nh©n d©n, doanh nghiÖp vµo c¸c chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña §¶ng, Nhµ níc. V× vËy luËt DN quy ®Þnh: c¸c doanh nghiÖp §KKD hÇu hÕt c¸c ngµnh nghÒ ®Òu kh«ng cÇn tu©n thñ quy ®Þnh vÒ vèn ph¸p ®Þnh, trõ mét sè ngµnh nghÒ quan träng ¶nh hëng trùc tiÕp tíi sù th¨ng trÇm nÒn kinh tÕ dÉn ®Õn ®ßi hái cÇn cã sù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh nh: ng©n hµng, b¶o hiÓm, chøng kho¸n... quy ®Þnh nh vËy lµ hoµn toµn phï hîp, võa gi¶m bít thñ tuc hµnh chÝnh ,võa n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña chÝnh doanh nghiÖp tríc khi giao kÕt hîp ®ång kinh tÕ . Nhng mét c©u hái ®Æt ra: Lµm sao cã thÓ b¶o vÖ ®îc lîi Ých cña c¸c chñ nî, khi bá c¸c quy ®Þnh vÒ vèn ph¸p ®Þnh ? gi¶i ph¸p cho c©u hái nµy tríc tiªn ë phÝa c¸c nhµ kinh doanh ,®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cña m×nh ®ßi hái mçi doanh nh©n tríc khi ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng ®Òu ph¶i xem xÐt kü lìng n¨ng lùc tµi chÝnh cña khach hµng ®ã ch¸nh trêng hîp lõa ®¶o ,gian lËn trong kinh doanh .VÒ mÆt ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy trong luËt Doanh NghiÖp ®· quy ®Þnh mét lo¹t c¸c nguyªn t¾c vµ nghÜa vô cña DN ®èi víi vèn vµ tµi s¶n . 13 Víi c¸c lo¹i h×nh c«ng ty luËt quy ®Þnh: DN chØ ®îc gi¶m vèn ®iÒu lÖ, thanh to¸n phÇn vèn gãp hoÆc cæ phÇn ®îc mau l¹i, chia lîi nhuËn, tr¶ cæ tøc, ... Khi mµ doanh nghiÖp ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c. Ngoµi ra luËt cßn quy ®Þnh c¸c biÖn ph¸p kh¸c ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi c¸c chñ nî: Tµi s¶n gãp vèn nÕu kh«ng ph¶i lµ tiÒn VN, ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi, vµng th× ph¶i ®îc ®Þnh gi¸ vµ ®îc th«ng qua theo nguyªn t¾c nhÊt trÝ. Trong thêng hîp ®Þnh gi¸ cao h¬n so víi gi¸ trÞ tµi s¶n t¹i thêi ®iÓm gãp vèn, th× ngêi gãp vèn vµ ngêi ®Þnh gi¸ ph¶i gãp ®ñ sè vèn nh trong biªn b¶n ®Þnh gi¸, nÕu g©y thiÖt h¹i cho ngêi kh¸c th× ph¶i liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng. Trêng hîp ngêi cã quyÒn lîi, nghÜa vô liªn quan cã b»ng chøng cho r»ng tµi s¶n ®· ®îc ®Þnh gi¸ sai so víi gi¸ trÞ thùc cña nã th× cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan §KKD buéc ngêi ®Þnh gi¸ ph¶i ®Þnh gi¸ l¹i gi¸ trÞ tµi s¶n gãp vèn. Së dÜ ph¶i quy ®Þnh nh vËy, v× víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹nvÒ c«ng nî trªn tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp, th× viÖc ®Þnh gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ thùc cña tµi s¶n dÔ lµm cho kh¸ch hµng lÇm tëng kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp dÉn ®Õn ký kÕt hîp ®ång, song thùc tÕ tµi s¶n cña doanh nghiÖp l¹i kh«ng ®ñ ®Ó b¶o ®¶m kho¶n nî ®èi kh¸ch hµng, ®Æc biÖt khi doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n kh¸ch hµng cã thÓ mÊt mét kho¶n tiÒn nµo ®ã øng víi phÇn tµi s¶n bÞ ®Þnh gi¸ sai. §èi lo¹i h×nh Cty TNHH hai thµnh viªn trë lªn luËt DN quy ®Þnh, nÕu kh«ng gãp ®ñ, ®óng h¹n sè vèn ®· cam kÕt, th× sè vèn ®ã ®îc cãi lµ nî cña thµnh viªn ®èi c«ng ty vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i ph¸t sinh do kh«ng gãp ®ñ vµ ®óng h¹n sè vèn ®· cam kÕt. B¶n th©n ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cßn ph¶i b¸o c¸o vÒ trêng hîp nãi trªn cho c¬ quan §KKD trong thêi 14 h¹n nhÊt ®Þnh, kÓ tõ thêi ®iÓm cam kÕt gãp vèn, sau thêi h¹n nµy mµ khong th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n ®Õn c¬ quan §KKD ,th× ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña c«ng ty ph¶i liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm cïng víi thµnh viªn cha gãp ®ñ vèn vÒ phÇn vèncha gãp vµ thiÖt h¹i ph¸t sinh do sè vèn ®ã g©y ra. Quy ®Þnh nh vËycòng do xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña lo¹i h×nh Cty TNHH tøc chØ chÞu tr¸ch nhiÖm c«ng nî c«ng ty trªn c¬ së phÇn vèn gãp, do ®ã sè vèn thiÕu cña thµnh viªn ®îc chuyÓn sang nî, t¬ng ®¬ng mét kho¶n tµi s¶n mµ c«ng ty cã, do vËy chñ nî yªn t©m h¬n mÆc dï tµi s¶n ®ã kh«ng thùc cã t¹i Cty. Ngoµi nh÷ng nguyªn t¾c trªn, ®Ó b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña c¸c nhµ ®Çu t luËt cßn quy ®Þnh chÕ ®é hËu kiÓm cña c¸c c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ®èi c¸c doanh nghiÖp th«ng qua chÕ ®é thanh tra vµ kiÓm tra, ®iÒu nµy khong nh÷ng gióp c¬ quan nhµ níc t×nh h×nh c¸c doanh nghiÖp, mµ cßn cã t¸c dông cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, nguån vèn kh¶ dông cña c¸c doanh nghiÖp cho c¸c kh¸ch hµng cã nhu cÇu. 2.2.3. LuËt Doanh NghiÖp qui ®Þnh vÒ c«ng ty TNHH mét thµnh viªn . C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp míi lÇn ®Çu tiªn ®îc ®a vµo níc ta mÆc dï nã ®· ®îc luËt ho¸ tõ l©u trªn thÕ giíi. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ cña giíi kinh doanh, mét sè ngêi trong sè hä cã vèn vµ ®Çu t vµo kinh doanh, song hä kh«ng muèn thµnh lËp doanh nghiÖp t nh©n bëi tÝnh rñi ro qóa cao cña nã, do DNTN ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n ®èi víi c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp, song hä còng kh«ng muèn gãp vèn vµo c«ng ty do kh«ng muèn chia sÎ quyÒn chñ ®éng trong kinh doanh còng nh nh÷ng kho¶n lîi mµ doanh nghiÖp cã thÓ thu dîc . 15 Trong thùc tÕ nh÷ng n¨m qua mÆc dï ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy nhng l¹i mÆc nhiªn cho nã tån t¹i díi mét sè h×nh thøc vµ tªn gäi kh¸c nh : DNNN do nhµ níc lµm chñ së h÷u duy nhÊt, doanh nghiÖp cu¶ c¸c tæ chøc trÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi, doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi ngoµi ra cßn tån tai mét thùc tÕ lµ, hiÖn nay cã nhiÒu c«ng ty TNHH ®îc thµnh lËp vµ ®ang ho¹t ®éng trªn danh nghÜa hai thµnh viªn trë lªn nhng thùc chÊt lµ c«ng ty TNHH mét thµnh viªn, bëi c¸c thµnh viªn gãp vèn cã thÓ lµ vî, chång hoÆc anh em b¹n bÌ nhê ®øng tªn cho ®ñ ®iÒu kiÖn ®ang ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . Tõ nhu cÇu vµ thùc tÕ ®ã cïng víi viÖc xem xÐt kinh nghiÖm c¸c níc trªn thÕ giíi, luËt DN ®· ®u vµo lo¹i h×nh c«ng ty TNHH mét thµnh viªn . T¹i ®iÒu 46 luËt DN quy ®Þnh "c«ng ty TNHH mét thµnh viªn lµ doanh nghiÖp do mét tæ chøc lµm chñ së h÷u ,chñ së h÷u chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty". Nh vËy theo luËt DN th× chØ cã c¸c tæ chøc míi ®¬c phÐp thµnh lËp c«ng ty TNHH mét thµnh viªn, ®©y lµ ®iÓm kh¸c biÖt gi÷a ph¸p luËt níc ta víi ph¸p luËt c¸c nø¬c trªn thÕ giíi vµ kh¸c biÖt víi luËt §Çu T Níc Ngoµi T¹i ViÖt Nam. §iÒu kh¸c biÖt c¬ b¶n c«ng ty TNHH mét thµnh viªn víi DNTN lµ ë viÖc quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña chñ së h÷u ®èi nghÜa vô vµ c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp, vµ ®©y còng chÝnh lµ yÕu tè t¹o lªn u ®iÓm cña c«ng ty TNHH mét thµnh viªn so víi DNTN; viÖc chuyÓn nhîng toµn bé hoÆc mét phÇn vèn gãp cña c«ng ty ®îc thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng, kh¸c víi lo¹i h×nh DNTN chñ së h÷u chØ ®îc cho thuª hoÆc b¸n toµn bé doanh nghiÖp cho ngêi kh¸c. C«ng ty TNHH chuûªn sang ho¹t ®éng theo 16 c¬ chÕ cña c«ng ty TNHH hai thµnh viªn trë lªn khi métphÇn vèn ®îc chuyÓn nhîng cho ngêi kh¸c. Còng nh DNTN, cty TNHH mét thµnh viªn kh«ng ®îc phÐp ph¸t hµnh bÊt kú mét lo¹i chøng kho¸n nµo ra c«ng chóng ®Ó huy ®éng vèn. Cty TNHH mét thµnh viªn cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ khi ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh . 2.2.4. LuËt c«ng ty quy ®Þnh vÒ lo¹i h×nh c«ng ty Hîp Danh. Trªn thÕ giíi tõ l©u ®· tån t¹i hai lo¹i c«ng ty: c«ng ty ®èi nh©n, c«ng ty ®èi vèn. ViÖc chia lµm hai lo¹i h×nh c«ng ty lµ c¨n cø vµo tÝnh chÊt liªn kÕt, chÕ ®é tr¸ch nhiÖm cña thµnh viªn c«ng ty vµ ý chÝ cña nhµ lËp ph¸p. Cty ®èi nh©n lµ nh÷ng c«ng ty mµ viÖc thµnh lËp dùa trªn sù liªn kÕt chÆt chÏ bëi ®é tin cËy vÒ nh©n th©n cña c¸c thµnh viªn tham gia, vèn lµ nh©n tè thø yÕu. §Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña c«ng ty ®èi nh©n lµ: kh«ng cã sù t¸ch b¹ch râ rµng gi÷a tµi s¶n c«ng ty vµ tµi s¶n thµnh viªn, c¸c thanh viªn liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n vÒ c«ng nî cña c«ng ty ho¨c it nh©t ph¶i cã mét thµnh viªn chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n vÒ c¸c kho¶n nî ®ã. HiÖn nay cty §èi nh©n tån t¹i dãi hai d¹ng c¬ b¶n: c«ng ty Hîp Danh vµ c«ng ty Hîp Vèn §¬n Gi¶n . C«ng ty Hîp Danh lµ c«ng ty mµ trong ®ã c¸c thµnh viªn cïng nhau tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh díi cïng mét doanh nghiÖp vµ cïng liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî cña c«ng ty. V× tÝnh chÊt liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n nªn c¸c thµnh viªn ph¶i cã sù hiÓu biÕt râ vÒ th©n nh©n còng nh tr×nh ®é, chuyªn m«n vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña nhau. C«ng ty Hîp Danh ®îc thµnh lËp khi cã Ýt nhÊt hai thµnh viªn tho¶ thuËn víi nhau trªn c¬ së hîp ®ång thµnh lËp c«ng ty. Chñ nî cã thÓ yªu cÇu bÊt cø 17 thµnh viªn nµo thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô ®èi víi m×nh vµ thµnh viªn ®ã kh«ng ®îc quyÒn tõ chèi ,song cã quyÒn yªu cÇu c¸c thµnh viªn cßn l¹i båi hoµn.. Trong c«ng ty hîp Danh kh«ng cã sù ph©n biÖt râ rµng gi÷a tµi s¶n cña c«ng ty vµ tµi s¶n c¸ nh©n thµnh viªn, sù chuyÓn dÞch tõ tµi s¶n chung sang tµi s¶n riªng ®îc thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµngvµ rÊt khã kiÓm so¸t. §èi víi c«ng ty hîp vèn ®¬n gi¶n th× ngoµi thµnh viªn hîp danh cßn cã thµnh viªn gãp vèn, còng gièng nh c«ng ty Hîp Danh, thµnh viªn hîp danh cña c«ng ty Hîp Vèn D¬n Gi¶n còng ph¶i liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n vÒ c¸c kho¶n nî cña c«ng ty, cßn thµnh gãp vèn chØ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm trªn phÇn vèn mµ hä ®ãng gãp. Nh vËy, so víi c«ng ty Hîp Danh c«ng ty Hîp Vèn §¬n Gi¶n cã kh¶ n¨ng thu hót ®îc nguån vèn l¬n h¬n, vµ rñi ro cña c¸c thµnh viªn hîp danh còng phÇn nµo ®îc san sÎ cho c¸c thµnh viªn gãp vèn, v× thµnh viªn gãp vèn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vÒ c«ng nî cña c«ng ty trªn phÇn vèn mµ hä ®ãng gãp, do ®ã hä bÞ h¹n chÕ quyÒn ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý c«ng ty, cô thÓ :hä kh«ng cã quyÒn ®¹i diÖn c«ng ty trong c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i, còng nh kh«ng cã quyÒn tham gia biÓu quyÕt trong c¸c cuéc häp cña c«ng ty. Thùc tÕ ë níc ta trong thêi gian qua cã mét bé phËn d©n c cã tiÒn, muãn tham gia kinh doanh, nhng hä kh«ng muèn gãp vèn vµo c«ng ty cæ phÇn v× lo¹i h×nh nµy cha ph¸t triÓn, vµ kh«ng phï hîp víi t©m lý céng ®ång cña ngêi ViÖt Nam, h¬n n÷a thÞ trêng chøng kho¸n ë níc ta cha ®i vµo ho¹t ®éng. §èi víi c«ng ty TNHH th× qui ®Þnh qu¸ chÆt chÏ vÒ ®èi tîng tham gia thµnh lËp c«ng ty, ®ång thêi do tÝnh chÊt chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, nªn nã kh«ng t¹o ®îc sù tin tëng ®èi víi kh¸ch hµng ®Æc biÖt lµ nh÷ng dÞch vô mµ hËu qu¶ cña nã cã thÓ x¶y ra rÊt nghiªm träng nh: dÞch vô t vÊn ph¸p 18 lý, t vÊn x©y dùng ... Trong khi ®ã hä kh«ng muèn mét m×nh g¸nh chÞu rñi ro díi h×nh thøc DNTN, v× nh vËy cã thÓ dÉn tíi sù kh¸nh kiÖt gia tµi cña hä . XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã, trªn c¬ së luËt KhuyÕn KhÝch §Çu T Tong Níc vµ chñ tr¬ng thu hót mäi nguån lùc, tiÒm n¨ng cña ®Êt níc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. LuËt DN ®· qui ®Þnh mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp míi ®ã lµ c«ng ty hîp doanh. C«ng ty Hîp Doanh theo luËt DN ngµy 12/6/1999 nã kh«ng gièng víi lo¹i h×nh c«ng ty HD truyÒn thèng cña c¸c níc trªn thÕ giíi, mµ nã lµ sù hoµ trén gi÷a hai lo¹i h×nh c«ng ty HD vµ c«ng ty hîp vèn ®¬n gi¶n, tøc lµ võa cã c¸c thµnh viªn hîp danh, chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n vÒ c«ng nî c«ng ty, l¹i võa cã c¸c thµnh viªn gãp vèn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng nî c«ng ty trªn phÇn vèn mµ m×nh ®· gãp. ViÖc qui ®Þnh lo¹i h×nh c«ng ty HD trong luËt DN lµ mét bíc tiÕn quan träng trong viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt kinh doanh ë níc ta, nã kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu cña giíi kinh doanh mµ cßn phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp phï hîp nhÊt ®èi víi c¸c ngµnh nghÒ ®ßi hái tr¸ch nhiÖm cao cña c¸ nh©n víi chÊt lîng cña dÞch vô mµ m×nh cung øng . Trªn ®©y lµ nh÷ng néi dung míi, c¬ b¶n mµ luËt DN ®· ®a ra, ngoµi ra luËt DN cßn qui ®Þnh míi vÒ ®èi tîng ®îc quyÒn tham gia thµnh lËp, qu¶n lý vµ gãp vèn vµo c¸c doanh nghiÖp nh»m b¶o ®¶m tnhs thèng nhÊt gi÷a luËt DN víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c nh: Bé LuËt D©n Sù, luËt Th¬ng M¹i, ph¸p lÖnh C«ng Chøc ... ®ång thêi gãp phÇn ph¸t huy tèi ®a mäi nguån lùc hiÖn cã trong x· héi vµo ®Çu t vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thóc ®Èy mäi ngêi lµm giµu hîp ph¸p b»ng tµi n¨ng vµ nguån vèn cña m×nh. LuËt DN qui ®Þnh mäi ngêi ®Ìu ®îc quyÒn qu¶n lý vµ thµnh lËp doanh nghiÖp chØ trõ c¸c ®èi tîng sau: c¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ thuéc lùc lîng 19 vò trang nh©n d©n sö dông tµi s¶n nhµ níc vµ c«ng quÜ ®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp kinh doanh thu lîi riªng cho ®¬n vÞ m×nh: c¸n bé, c«ng chøc, sÜ quan, h¹ sÜ quan, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp, c«ng nh©n quèc phßng trong c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc Qu©n §éi Nh©n D©n, sÜ quan, h¹ sÜ quan chuyªn nghiÖp trong c¸c ®¬n vÞ thuéc C«ng An Nh©n D©n; c¸n bé l·nh ®¹o qu¶n lý nghiÖp vô trong c¸c DNNN ,ngêi cha thµnh niªn, bÞ h¹n chÕ hoÆc mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ; ngêi ®ang bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù hoÆc ®ang ph¶i chÊp hµnh h×nh ph¹t tï hoÆc ®ang trong thêi gian bÞ toµ ¸n tíc quyÒn hµnh nghÒ v× ph¹m mét sè téi vÒ kinh tÕ ;nh÷ng ngêi ®¶m nhiÖm mét sè chøc danh cña doanh nghiÖp bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n ; ngêi níc ngoµi kh«ng thêng tró ë ViÖt Nam . Cïng víi viÖc më réng ®èi tîng ®îc thµnh lËp vµ qu¶n lý doanh nghiÖp , luËt DN cßn cho phÐp mäi c¸ nh©n , tæ chøc ®îc quyÒn gãp vèn vµo doanh nghiÖp , trõ c¬ quan nhµ níc ,®¬n vÞ lùc lîng vò trang nh©n d©n sö dông tµi s¶n nhµ níc vµ c«ng quÜ gãp vèn thu lîi riªng cho c¬ quan , ®¬n vÞ m×nh ,c¸c ®èi tîng kh«ng ®îc quyÒn gãp vèn vµo doanh nghiÖp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ c¸n bé , c«ng chøc . Ngoµi ra luËt cßn qui ®Þnh tæ chøc , c¸ nh©n níc ngoµi kh«ng thêng tró tai ViÖt Nam , ngêi ViÖt Nam ®Þnh c ë níc ngoµi ®îc gãp vèn vµo c«ng ty TNHH ,c«ng ty cæ phÇn vµ c«ng ty Hîp Danh theo qui ®Þnh luËt KhuyÕn KhÝch §Çu T Trong Níc . II/ Thùc tiÔn ¸p dông luËt doanh nghiÖp . LuËt DN cã hiÖu lùc thi hµnh kÓ tõ ngµy 1/1/2000 .viÖc ®a luËt doanh nghiÖp vµo cuéc sèng lµ mét nhu cÇu bøc thiÕt nh»m cô thÓ ho¸ ®êng lèi , chñ ch¬ng cña §¶ng , nhµ níc vÒ CNH-H§H trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng ngµy nay . Hoµn thiÖn mét bíc c¬ chÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng X· Héi Chñ NghÜa , t¹o hµnh lang ph¸p lý chÆt chÏ vµ thèng nhÊt , c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh theo xu híng 20