Tài liệu Hoàn thiện chế định pháp luật về công vụ, công chức ở việt nam hiện nay

Hoàn thiện chế định pháp luật về công vụ, công chức ở Việt Nam hiện nay Lương Thanh Cường Khoa Luật Luận án Tiến sĩ ngành: Lý luận và lịch sử Nhà nước và pháp luật Mã số: 62.38.01.01 Người hướng dẫn: GS.TS. Phạm Hồng Thái Năm bảo vệ: 2008 Abstract: Nghiên cứu một số vấn đề lý luận về công vụ, công chức, làm rõ các khái niệm công vụ, cán bộ, công chức, viên chức, chế định pháp luật về công vụ, công chức, đối tượng, phương pháp điều chỉnh của chế định pháp luật về công vụ, công chức. Phân tích thực trạng của chế định pháp luật về công vụ, công chức từ năm 1998 đến nay, so sánh với các giai đoạn từ 1945 đến 1998 để làm rõ quá trình hình thành, phát triển, đặc điểm của chế định pháp luật về công vụ, công chức ở nước ta. Chỉ rõ sự cần thiết phải tiếp tục hoàn thiện chế định pháp luật về công vụ, công chức trong bối cảnh nền kinh tế thị trường và xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam. Đưa ra các cơ sở khoa học cho việc đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện chế định pháp luật công vụ, công chức theo hướng toàn diện, thống nhất, đồng bộ, nền công vụ phục vụ nhân dân mang tính chính quy, chuyên nghiệp, đảm bảo dân chủ, minh bạch, cạnh tranh trong hoạt động công vụ nhà nước. Ban hành các quy phạm pháp luật điều chỉnh chuyên biệt phù hợp với tính chất hoạt động của đối tượng cán bộ, công chức; quy định rõ trách nhiệm trong công vụ, pháp điển hóa chế định pháp luật, tiến tới ban hành Luật Công vụ, Quy chế đạo đức công vụ Keywords: Chế định pháp luật; Công chức; Công vụ; Pháp luật Việt Nam Content Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña x· héi ®Æt ra cho Nhµ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam mét ®ßi hái tÊt yÕu, ®ã lµ Nhµ n-íc ph¶i kh«ng ngõng tù hoµn thiÖn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña m×nh, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt. NhËn thøc ®-îc quy luËt ®ã, tõ 1986, víi tinh thÇn ®æi míi cña §¹i héi VI §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, Nhµ n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· vµ ®ang tõng b-íc ®æi míi, hoµn thiÖn, nh»m ®¸p øng víi yªu cÇu ®ßi hái cña thùc tiÔn. C«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi cña ViÖt Nam ®· ®em l¹i nhiÒu kÕt qu¶, thµnh tùu. Ch¼ng h¹n “Tæng s°n phÈm trong n­íc (GDP) n¨m sau cao h¬n n¨m tr-íc, b×nh qu©n trong 5 n¨m 2001- 2005 lµ 7,51%, ®¹t møc kÕ ho¹ch ®Ò ra…Tæng vèn ®Çu tvµo nÒn kinh tÕ t¨ng nhanh ®· lµm t¨ng ®¸ng kÓ n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o nhiÒu s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh…”. {22- tr 25} ViÖc x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa ®-îc thùc hiÖn t-¬ng ®èi ®ång bé, thÓ hiÖn qua viÖc “®± t¨ng c­êng mét b­íc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ n-íc; ph©n ®Þnh cô thÓ h¬n chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña ChÝnh phñ, cña c¸c bé, ngµnh vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng, ®ång thêi thùc hiÖn sù ph©n cÊp nhiÒu h¬n. C¸c ho¹t ®éng t- ph¸p vµ c«ng t¸c c¶i c¸ch t- ph¸p cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc.”.{22- tr45} Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®-îc, tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Nhµ n-íc ta vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ, trong ®ã cã lÜnh vùc c«ng vô, c«ng chøc. ViÖc tæ chøc thùc hiÖn c«ng vô cßn ®¹t hiÖu lùc, hiÖu qu¶ thÊp, ch-a ®¸p øng ®-îc víi yªu cÇu cña thùc tiÔn, “chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc ch-a ®¸p øng kÞp yªu cÇu; t×nh tr¹ng quan liªu, tham nhòng, l·ng phÝ cßn nghiªm träng…kû luËt, kû c-¬ng c¸n bé, c«ng chøc ch-a nghiªm; hiÖu lùc, hiÖu qu¶ cña qu¶n lý nhµ n-íc cßn nhiÒu yÕu kÐm…”.{22- tr45}. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng cña t×nh h×nh trªn lµ do chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta tõ 1945 ®Õn nay ®iÒu chØnh c«ng vô kh«ng theo xu h-íng ®iÒu chØnh chuyªn biÖt, nhiÒu néi dung quan träng trong c«ng vô ch-a ®-îc ph¸p luËt ®iÒu chØnh nh- c¸c nguyªn t¾c cña c«ng vô trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, tr¸ch nhiÖm c«ng vô, tr¸ch nhiÖm båi th-êng cña nhµ n-íc, mèi quan hÖ phèi hîp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng vô ch-a ®-îc quy ®Þnh râ rµng... ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc míi chñ yÕu quy ®Þnh vÒ c¸n bé, c«ng chøc, ch-a cã nhiÒu quy ®Þnh vÒ c«ng vô. C¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt cßn ch-a ®ång bé, nhiÒu quy ®Þnh chång chÐo, m©u thuÉn, kh«ng phï hîp víi thùc tiÔn. Ngay c¶ gi÷a quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh C¸n bé, c«ng chøc víi c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ hiÖn hµnh còng cßn nhiÒu ®iÓm ch-a thèng nhÊt; nhiÒu vÊn ®Ò vÒ c«ng chøc ch-a ®-îc quy ®Þnh hoÆc quy ®Þnh ch-a ®Çy ®ñ. V× vËy, ch-a thËt sù cã ®-îc mét mét c¬ së ph¸p lý ®Çy ®ñ, hoµn thiÖn ®Ó x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc cã c¶ n¨ng lùc vµ ®¹o ®øc, thùc thi c«ng vô mét c¸ch ®óng ®¾n. MÆt kh¸c, b-íc sang thÕ kû XXI, sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi trong n-íc vµ quèc tÕ buéc nhµ n-íc ph¶i cã sù thay ®æi, chuyÓn ®æi vÒ nhiÖm vô, chøc n¨ng, tæ chøc thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n-íc, ®æi míi mèi quan hÖ gi÷a nhµ n-íc víi x· héi, c«ng d©n. X· héi ®ßi hái c«ng vô ph¶i ®-îc thùc thi linh ho¹t, hiÖu lùc, hiÖu qu¶, cã tr¸ch nhiÖm; cã ®éi ngò c«ng chøc víi nh÷ng phÈm chÊt thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, x· héi d©n sù. §iÒu nµy tÊt yÕu ®ßi hái chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc cÇn ph¶i cã sù ®æi míi vÒ néi dung, vÒ c¬ chÕ ®iÒu chØnh ®èi víi c«ng vô, t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc x©y dùng mét nÒn c«ng vô ®¸p øng ®-îc yªu cÇu ®ßi hái cña x· héi, thêi ®¹i. 2 Tõ thùc tiÔn ®ã, §¹i héi IX cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh: "Hoµn thiÖn chÕ ®é c«ng vô, quy chÕ c«ng chøc, coi träng c¶ n¨ng lùc vµ ®¹o ®øc"{20- tr135}, tõ ®ã lµm c¬ së cho viÖc "x¸c lËp c¬ chÕ qu¶n lý c¸n bé, c«ng chøc phï hîp víi hÖ thèng ph©n lo¹i c¸n bé, c«ng chøc vµ ph©n cÊp qu¶n lý c¸n bé, c«ng chøc l·nh ®¹o "{19- tr99}. Trong ch-¬ng tr×nh tæng thÓ c¶i c¸ch hµnh chÝnh giai ®o¹n 2001- 2010, mét trong nh÷ng môc tiªu mµ ChÝnh phñ x¸c ®Þnh lµ ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng thÓ chÕ hµnh chÝnh vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng hµnh chÝnh, trong ®ã, viÖc hoµn thiÖn chÕ ®é c«ng vô, quy chÕ c«ng chøc ®-îc coi nh- lµ nh÷ng gi¶i ph¸p cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Ó ®æi míi, n©ng cao chÊt l-îng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc. §¹i héi X cña §¶ng chØ râ: "§æi míi chÝnh s¸ch c¸n bé vµ c«ng t¸c qu¶n lý c¸n bé, x©y dùng chÕ ®é c«ng vô râ rµng, minh b¹ch, ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc cã ®ñ phÈm chÊt vµ n¨ng lùc g¾n víi chÕ ®é h-ëng thô tho¶ ®¸ng vµ c«ng b»ng. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch, d©n chñ vµ phôc vô d©n ®èi víi c¸c c¬ quan vµ c«ng chøc nhµ n-íc" {22- tr254}. Nh÷ng yªu cÇu ®ßi hái cña thùc tiÔn ®ã ®Æt ra mét trong nh÷ng nhiÖm vô cho khoa häc luËt häc lµ ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cho viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh nµy, cung cÊp c¸c c¬ së khoa häc cho viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, nh»m t¹o c¬ së ph¸p lý ®ång bé, ®Çy ®ñ, phï hîp víi yªu cÇu, ®ßi hái cña thùc tiÔn, t¹o c¬ së cho viÖc x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc cã phÈm chÊt, n¨ng lùc ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng cuéc x©y dùng, ph¸t triÓn ®Êt n-íc. V× vËy, viÖc chän ®Ò tµi "Hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë ViÖt Nam hiÖn nay" lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cña luËn ¸n nh»m ®¸p øng yªu cÇu thùc tiÔn ®ang ®Æt ra hiÖn nay. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi ViÖc nghiªn cøu vÒ ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta ®· ®-îc nhiÒu t¸c gi¶ quan t©m nghiªn cøu, nhiÒu c«ng tr×nh khoa häc ®· ®-îc c«ng bè. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu nµy cã thÓ ®-îc chia thµnh c¸c nhãm: Thø nhÊt, nhãm c«ng tr×nh nghiªn cøu chung vÒ c«ng vô, c«ng chøc C¸c t¸c gi¶ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña c«ng vô, c«ng chøc: quan niÖm vÒ c«ng vô, ®Æc ®iÓm cña c«ng vô; c«ng chøc, giíi thiÖu, so s¸nh vÒ hÖ thèng c«ng vô cña mét sè n-íc trªn thÕ giíi, ®-a ra c¸c gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ khoa häc cho viÖc ®æi míi c«ng vô, c«ng chøc ë ViÖt Nam hiÖn nay; hoÆc nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu cã tÝnh lý luËn chung vÒ nhµ n-íc, ph¸p luËt, trong ®ã cã nh÷ng néi dung nhÊt ®Þnh ®Ò cËp ®Õn c«ng vô, c«ng chøc. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu nµy còng chñ yÕu ®Ò cËp, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ c«ng chøc: n©ng cao chÊt l-îng c«ng t¸c ®µo t¹o båi d-ìng c«ng chøc, ®æi míi tæ chøc hÖ thèng qu¶n lý c«ng chøc, néi dung qu¶n lý c«ng chøc. Nh-ng c¸c c«ng tr×nh ®ã ch-a nghiªn cøu s©u vÒ sù ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt ®èi víi c«ng vô, ch-a ®Ò cËp ®Õn c¸c yªu cÇu, ®ßi hái cÇn ph¶i cã cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc trong trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam ®· chÝnh thøc gia nhËp Tæ chøc 3 Th-¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), ch-a ®Ò cËp nhiÒu ®Õn thùc tr¹ng cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, ph-¬ng h-íng ®æi míi néi dung sù ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt ®èi víi c«ng vô. ViÖc nghiªn cøu ®æi míi, hoµn thiÖn chÕ ®é c«ng vô, c«ng chøc tõ gãc ®é ph¸p lý, ®Æc biÖt lµ tõ gãc ®é nghiªn cøu s©u chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc mét c¸ch toµn diÖn ch-a ®-îc c¸c t¸c gi¶ quan t©m nghiªn cøu. §ång thêi c¸c gi¶i ph¸p nµy còng chñ yÕu h-íng ®Õn viÖc c¶i c¸ch ®éi ngò c«ng chøc nh×n tõ gãc ®é hµnh chÝnh häc, ch-a tËp trung vµo viÖc nghiªn cøu c¶i c¸ch chÕ ®é c«ng vô, c«ng chøc tõ gãc ®é ph¸p lý. Thuéc vÒ nhãm c«ng tr×nh nµy, cã thÓ nªu mét sè t¸c phÈm nh-: "C«ng chøc vµ vÊn ®Ò x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc hiÖn nay", NXB CTQG, Hµ Néi, 1998 cña T« Tö H¹; "C«ng vô, c«ng chøc", NXB T- ph¸p, 2004, Hµ Néi, cña PGS.TS. Ph³m Hång Th²i, “HÖ thèng c«ng vô vµ xu h-íng c¶i c¸ch cña mét sè n-íc trªn thÕ giíi”, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, H¯ Néi, 2004 cña TS. Thang V¨n Phóc, TS. NguyÔn Minh Ph-¬ng, NguyÔn Thu HuyÒn; "C«ng chøc vµ c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n-íc", T¹p chÝ Nghiªn cøu lËp ph¸p, sè 9, 2006 cña PGS.TS. NguyÔn §¨ng Dung,… Thø hai, nhãm c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ c«ng vô, c«ng chøc tõ gãc ®é ph¸p lý C¸c c«ng tr×nh thuéc nhãm thø nhÊt khi ®Ò cËp ®Õn c«ng vô, c«ng chøc, trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh còng ®· xem xÐt ®Õn c«ng vô, c«ng chøc tõ gãc ®é ph¸p lý, tuy nhiªn, c¸c c«ng tr×nh ®ã kh«ng tiÕp cËn s©u vÊn ®Ò c«ng vô, c«ng chøc tõ gãc ®é ph¸p lý. Nhãm c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ c«ng vô, c«ng chøc tõ gãc ®é ph¸p lý nh-: “§æi míi vµ hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ c«ng chøc ë nhµ n-íc ta”, NguyÔn V¨n T©m, luËn ¸n tiÕn sü luËt häc, Hµ Néi, 1997. §©y lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu ph¸p luËt vÒ c«ng chøc, trong ®ã, t¸c gi¶ ®· ®-a ra quan niÖm vÒ c«ng vô, c«ng chøc, trong ®ã c«ng chøc ®-îc quan niÖm kh¸ réng, gåm c«ng chøc nhµ n-íc vµ c«ng chøc cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ- x· héi. Thªm vµo ®ã, c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ ph¸p luËt vÒ c«ng chøc, song t¸c gi¶ chñ yÕu ®Ò cËp ®Õn thùc tr¹ng ®éi ngò c«ng chøc n-íc ta qua c¸c thêi kú (tÝnh ®Õn 1997) nhiÒu h¬n lµ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ph¸p luËt vÒ c«ng chøc, ch-a nªu bËt ®-îc c¸c h¹n chÕ cña ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc. LuËn ¸n ®· ®-a ra c¸c ®Ò xuÊt khoa häc nh»m hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ c«ng chøc nh-ng ®Ò cËp ®Õn nhiÒu c¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l-îng ®éi ngò c«ng chøc h¬n lµ nhÊn m¹nh ®Õn gãc ®é ph¸p lý cña sù cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu chØnh chuyªn biÖt ®èi víi c«ng vô do c«ng chøc ®¶m nhiÖm, ®æi míi c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng c«ng vô. Do ph¹m vi nghiªn cøu cña LuËn ¸n chØ dõng ë phÇn “ph¸p luËt vÒ c«ng chøc”, nªn luËn ¸n ch-a cã phÇn nghiªn cøu ph¸p vÒ c«ng vô, ch-a xem xÐt c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn cña ph¸p luËt vÒ c«ng chøc. MÆt kh¸c, luËn ¸n ®-îc thùc hiÖn trong bèi c¶nh lÞch sö lµ Ph¸p lÖnh C¸n bé, c«ng chøc ch-a ®-îc ban hµnh (1998), x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam ch-a ®-îc kh¼ng ®Þnh râ trong HiÕn ph¸p 1992 (n¨m 2001 ®iÒu nµy míi ®-îc kh¼ng ®Þnh râ), còng nh- nÒn kinh tÕ ViÖt Nam míi ë b-íc ®Çu héi nhËp, ch-a héi nhËp s©u, réng nh- hiÖn nay, khi mµ ViÖt Nam ®· trë thµnh thµnh viªn 4 chÝnh thøc cña WTO (1/2006); "Bµn vÒ viÖc hoµn thiÖn thÓ chÕ c«ng vô vµ x©y dùng khung cña LuËt C«ng vô ViÖt Nam", T¹p chÝ Qu¶n lý nhµ n-íc, sè 8, 2006 cña PGS.TS. Ph¹m Hång Th¸i, trong ®ã t¸c gi¶ ®· ®-a ra nh÷ng quan ®iÓm khoa häc vÒ khung cña LuËt C«ng vô: x¸c ®Þnh ph¹m vi ®iÒu chØnh cña LuËt, c¸c nguyªn t¾c cña luËt, c¸c quyÒn, nghÜa vô cña c«ng chøc, qu¶n lý c«ng chøc, thanh tra c«ng vô. Tuy nhiªn, trong ph¹m vi mét bµi viÕt, nªn néi dung c«ng tr×nh chØ dõng ë møc ®é ®-a ra c¸c luËn ®iÓm chung vÒ LuËt C«ng vô, ch-a cã c¸c c¸c kiÕn gi¶i cô thÓ, chi tiÕt.…Ngoµi ra, cßn cã mét sè c«ng tr×nh kh¸c tiÕp cËn vÒ c«ng vô, c«ng chøc tõ gãc ®é ph¸p lý nh-ng phÇn lín vÒ tõng néi dung nhá cña ph¸p luËt vÒ c«ng chøc, Ýt ®Ò cËp ®Õn ph¸p luËt vÒ c«ng vô. Do vËy, viÖc tiÕp tôc nghiªn cøu chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc trong bèi c¶nh lÞch sö hiÖn nay cña ViÖt Nam, ®Æc biÖt khi Nhµ n-íc ®ang tiÕn hµnh x©y dùng LuËt C«ng vô vÉn hÕt søc cÇn thiÕt nh»m ®-a ra c¸c luËn cø khoa häc cho viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt nµy Thø ba, nhãm c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ n-íc ngoµi vÒ c«ng vô, c«ng chøc trong thêi gian gÇn ®©y nh-: "Civil Service Systems in Asia" cña Burns, John P, Bowornwathana, Bidthya, NXB Edward Elgar, 2001, trong ®ã giíi thiÖu, so s¸nh hÖ thèng c«ng vô cña mét sè n-íc ch©u ¸, vµ thùc tiÔn c¶i c¸ch c«ng vô ë c¸c n-íc ch©u ¸; "Civil Service Reform", cña Constance Horner, Patricia W. Ingraham, Ronald P. Sanders, NXB Brookings Inst Pr, 1996, ®Ò cËp ®Õn c¸c xu h-íng c¶i c¸ch c«ng vô, trong ®ã chñ yÕu lµ øng dông nh÷ng thµnh tùu cña qu¶n lý khu vùc t- vµo qu¶n lý khu vùc c«ng,…Nh×n chung, c¸c c«ng tr×nh nghiªn nµy tËp trung ph©n tÝch vµo c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch c«ng vô, c¸c xu h-íng c¶i c¸ch c«ng vô, trong ®ã nhÊn m¹nh viÖc ¸p dông c¸c quy t¾c cña qu¶n lý khu vùc t- vµo qu¶n lý khu vùc c«ng, chuyÓn tõ nÒn hµnh chÝnh truyÒn thèng sang nÒn hµnh chÝnh ph¸t triÓn. Nh- vËy, vÒ c¬ b¶n c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu gÇn ®©y míi chØ ®Ò cËp ®Õn tõng khÝa c¹nh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, ch-a cã c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ nghiªn cøu s©u vÒ c«ng vô còng nh- ch-a ®Ò cËp c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cho viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt nµy trong bèi c¶nh ViÖt Nam ®· gia nhËp WTO vµ ®ang tæ chøc x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n. Do vËy, cÇn thiÕt ph¶i ®Æt vÊn ®Ò nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng, toµn diÖn, lµm râ c¬ së khoa häc, vai trß cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc vµ tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh nµy lµ ®ßi hái kh¸ch quan, gãp phÇn thµnh c«ng vµo qu¸ tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh nãi riªng, x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam XHCN nãi chung. §©y còng lµ mét trong c¸c lý do ®Ò tµi :"Hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë ViÖt Nam hiÖn nay" ®-îc chän ®Ó nghiªn cøu. 3. Ph¹m vi nghiªn cøu, môc ®Ých, nhiÖm vô cña luËn ¸n 5 3.1 Ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn ¸n §Ò tµi luËn ¸n lµ vÊn ®Ò phong phó vµ phøc t¹p, v× c«ng vô nhµ n-íc liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c lÜnh cña ®êi sèng nhµ n-íc, x· héi. Ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc cã néi dung réng lín, bao gåm c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng vô, c¸c quy ®Þnh vÒ c¸n bé, c«ng chøc, c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng së (quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n, chøc n¨ng, c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng së; vÒ ph-¬ng tiÖn, b¶o ®¶m vËt chÊt kü thuËt cho c«ng vô, trô së, v¨n ho¸ c«ng së). Nh÷ng quy ®Þnh vÒ c«ng së n»m ë nhiÒu ngµnh luËt kh¸c nhau, t¹o thµnh c¸c chÕ ®Þnh ph¸p luËt ®éc lËp. Do vËy, trong ph¹m vi luËn ¸n tiÕn sÜ luËt häc chuyªn ngµnh lý luËn vµ lÞch sö Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, luËn ¸n kh«ng ®Ò cËp ®Õn c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng së. LuËn ¸n chñ yÕu tËp trung nghiªn cøu chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta tõ 1998 ®Õn nay, víi hai néi dung lín lµ: c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng vô vµ c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng chøc (cã sù so s¸nh nhÊt ®Þnh víi c¸c néi dung cña chÕ ®Þnh tõ 1945 ®Õn 1998), thùc tr¹ng, xu h-íng vËn ®éng cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, ph-¬ng h-íng, c¸c gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc. §Ó cã c¬ së gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nªu trªn, luËn ¸n dµnh sù nghiªn cøu thÝch ®¸ng cho viÖc nghiªn cøu c¬ së lý luËn vÒ c«ng vô, c«ng chøc, chÕ ®Þnh c«ng vô, c«ng chøc, c¬ së x¸c ®Þnh ph¹m vi ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc. LuËn ¸n còng ®Ò cËp ®Õn ph¸p luËt cña mét sè nuíc quy ®Þnh vÒ c«ng vô, c«ng chøc nh»m chØ ra nh÷ng bµi häc, kinh nghiÖm cã thÓ nghiªn cøu, vËn dông vµo ViÖt Nam. Trªn c¬ së ®ã, luËn ¸n ®Ò xuÊt ph-¬ng h-íng vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô. c«ng chøc. 3.2 Môc ®Ých, nhiÖm vô cña luËn ¸n Môc ®Ých cña luËn ¸n lµ lµm râ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, thùc tr¹ng cña nã, chØ ra ®-îc xu h-íng ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, ®-a ra ®¸nh gi¸, rót ra nh÷ng bµi häc, kinh nghiÖm cho qu¸ tr×nh hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc hiÖn nay, ®-a ra nh÷ng kiÕn nghÞ khoa häc nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn chÕ ®Þnh nµy ë n-íc ta. §Ó thùc hiÖn môc ®Ých trªn, luËn ¸n cã nhiÖm vô: - L¯m râ c²c kh²i niÖm "c«ng vô", "c²n bé”, “c«ng chøc”, viªn chøc", chÕ ®Þnh ph²p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, ®èi t-îng, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc; - Ph©n tÝch thùc tr¹ng cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc tõ 1998 ®Õn nay, cã so s¸nh víi c¸c giai ®o¹n tõ 1945 ®Õn 1998 ®Ó lµm râ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña chÕ ®Þnh ®ã ë n-íc ta; - ChØ râ sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta trong bèi c¶nh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng vµ x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt 6 Nam x· héi chñ nghÜa; - §-a ra c¸c c¬ së khoa häc cho viÖc ®Ò xuÊt ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta hiÖn nay. 4. C¬ së lý luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi ®-îc dùa trªn c¬ së lý luËn cña Chñ nghÜa M¸c- Lªnin vµ tt-ëng Hå ChÝ Minh vÒ nhµ n-íc vµ ph¸p luËt. C¸c ph-¬ng ph¸p ®-îc sö dông trong luËn ¸n gåm: ph-¬ng ph¸p lÞch sö, ph-¬ng ph¸p hÖ thèng, ph-¬ng ph¸p so s¸nh, ph-¬ng ph¸p x· héi häc, ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp...tõ ®ã rót ra c¸c kÕt luËn cÇn thiÕt. 5. Nh÷ng ®ãng gãp míi cña luËn ¸n Víi môc ®Ých vµ nhiÖm vô nªu trªn, nh÷ng néi dung sau ®©y lµ nh÷ng ®ãng gãp míi: - HÖ thèng, ph©n tÝch, bæ sung nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn vÒ c«ng vô, c«ng chøc, chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc; ®-a ra c¸c kh¸i niÖm: c«ng vô, c«ng chøc, c¸n bé, viªn chøc; chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc; - X¸c ®Þnh chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ph¶i ®-îc x©y dùng theo h-íng ®iÒu chØnh chuyªn biÖt ®èi víi c«ng vô; c«ng chøc chØ tån t¹i trong bé m¸y phôc vô nhµ n-íc; - §¸nh gi¸ toµn diÖn vÒ thùc tr¹ng chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ nh÷ng mÆt h¹n chÕ cña nã; chØ ra xu h-íng vËn ®éng cña chÕ ®Þnh nµy qua c¸c thêi kú; - X¸c ®Þnh ph-¬ng h-íng, gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta, phï hîp víi qu¸ tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam, héi nhËp thÕ giíi cña ViÖt Nam. 6. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña luËn ¸n KÕt qu¶ nghiªn cøu cña luËn ¸n bæ sung quan träng vµo sù ph¸t triÓn cña lý luËn nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc lý luËn vÒ vai trß, gi¸ trÞ cña ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc. LuËn ¸n gãp phÇn: - Thèng nhÊt mét sè nhËn thøc c¬ b¶n liªn quan ®Õn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, cã gi¸ trÞ chi phèi ®Õn viÖc x©y dùng, tæ chøc thùc hiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc; - Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, chØ ra mét c¸ch c¨n b¶n nh÷ng h¹n chÕ cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta hiÖn nay; - Cung cÊp c¸c c¨n cø khoa häc cho viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc; x©y dùng LuËt C«ng vô; - LuËn ¸n cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c nhµ nghiªn cøu, gi¶ng d¹y, nh÷ng ng-êi lµm c«ng t¸c thùc tÕ vµ sinh viªn, häc viªn trong c¬ së ®µo t¹o cö nh©n luËt, cö nh©n hµnh chÝnh, c¸c c¬ së ®µo t¹o, båi d-ìng c¸n bé cña §¶ng vµ Nhµ n-íc. 7 7. KÕt cÊu cña luËn ¸n LuËn ¸n gåm: phÇn më ®Çu, 3 ch-¬ng, kÕt luËn, phô lôc, danh môc tµi liÖu tham kh¶o. Ch-¬ng 1 c¬ së lý luËn hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc Trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam, chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc lµ mét trong c¸c chÕ ®Þnh quan träng ®iÒu chØnh tæ chøc thùc hiÖn c«ng vô, quan hÖ gi÷a nhµ n-íc víi c«ng chøc. V× vËy, ®Ó cã c¬ së khoa häc cho viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, ch-¬ng nµy tËp trung gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn vÒ c«ng vô, c«ng chøc ®Ó lµm s¸ng tá b¶n chÊt cña ®èi t-îng ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt; nghiªn cøu chÕ ®Þnh ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc nh»m lµm râ ®èi t-îng, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh, c«ng chøc; nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc; mét sè kinh nghiÖm cña ph¸p luËt mét sè n-íc trong quy ®Þnh vÒ c«ng vô, c«ng chøc cã thÓ vËn dông vµo ViÖt Nam. 1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ C«ng vô, c«ng chøc §Ó lµm râ néi dung cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, tr-íc hÕt cÇn thiÕt ph¶i lµm s¸ng tá b¶n chÊt cña c¸c quan hÖ x· héi mµ chÕ ®Þnh nµy ®iÒu chØnh, v× vËy, môc nµy ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn vÒ c«ng vô, c«ng chøc. 1.1.1. Quan niÖm, ®Æc ®iÓm, ph©n lo¹i c«ng vô Sau khi giíi thiÖu, ph©n tÝch c¸c quan niÖm kh¸c nhau vÒ kh¸i niÖm "c«ng vô", nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n c«ng vô, ph©n lo¹i c«ng vô, luËn ¸n ®-a ra quan niÖm vÒ c«ng vô, bao gåm quan niÖm réng vÒ c«ng vô: C«ng vô lµ ho¹t ®éng mang tÝnh quyÒn lùc nhµ n-íc vµ ph¸p lý, do c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn ®¶m nhiÖm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, chøc n¨ng cña nhµ n-íc. ë quan niÖm hÑp, c«ng vô ®-îc giíi h¹n trong lÜnh vùc qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n-íc, phÇn lín c«ng vô trong lÜnh vùc qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n-íc do c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n-íc, c«ng chøc thùc hiÖn. C«ng vô cã mét ph¹m vi réng lín, c¸c quan hÖ c«ng vô ®a d¹ng, phøc t¹p, do nhiÒu quy ph¹m ph¸p luËt cña nhiÒu ngµnh luËt kh¸c nhau ®iÒu chØnh, trong ®ã, chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ c«ng vô trong lÜnh vùc qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n-íc. 1.1.2. Quan niÖm vÒ c¸n bé, c«ng chøc,viªn chøc Môc nµy luËn ¸n lµm s¸ng tá ph¹m vi, ®Æc ®iÓm c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc lµm c¬ së khoa häc cho viÖc x©y dùng, ban hµnh c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt ®iÒu chØnh mét c¸ch chuyªn biÖt phï hîp víi c«ng vô do ®éi ngò c«ng chøc thùc hiÖn. Trªn c¬ së ph©n tÝch tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña c¸c nhãm ng-êi trong bé m¸y nhµ n-íc, thùc tiÔn ph¸p lý ViÖt Nam, ph©n biÖt gi÷a c¸c nhãm ®èi t-îng "c¸n bé", "c«ng chøc", "viªn 8 chøc", luËn ¸n ®Þnh nghÜa: C«ng chøc ViÖt Nam lµ c«ng d©n ViÖt Nam, ®-îc tuyÓn dông, bæ nhiÖm hoÆc giao gi÷ mét chøc vô th-êng xuyªn trong c¸c c¬ quan nhµ n-íc ViÖt Nam (ë trung u¬ng, cÊp tØnh, cÊp huyÖn, cÊp x·, ë trong n-íc hoÆc ngoµi n-íc), ®-îc xÕp vµo mét ng¹ch c«ng chøc, mang tÝnh chuyªn nghiÖp, mçi ng¹ch cã chøc danh, tiªu chuÈn riªng, trong biªn chÕ vµ h-ëng l-¬ng tõ ng©n s¸ch nhµ n-íc. 1.2. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ ChÕ ®Þnh ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc Trªn c¬ së lµm râ tÝnh chÊt cña c«ng vô, ph¹m vi, ®Æc ®iÓm cña c«ng chøc nh- trªn, môc nµy ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ chÕ ®Þnh ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc: quan niÖm vÒ chÕ ®Þnh ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc, ®èi t-îng, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh, mèi quan hÖ cña chÕ ®Þnh nµy víi mét sè chÕ ®Þnh ph¸p luËt kh¸c, c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn cña chÕ ®Þnh, néi dung c¬ b¶n cña ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc ë mét sè n-íc còng nh- nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ vËn dông vµo viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta. 1.2.1. Quan niÖm chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc Sau khi ph©n tÝch, luËn ¸n x¸c ®Þnh: chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc lµ mét nhãm c¸c quy ph¹m ph¸p luËt, ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh gi÷a nhµ n-íc víi ®éi ngò c«ng chøc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng vô. LuËn ²n cñng ph©n biÖt kh²i niÖm “ph²p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc” víi “chÕ ®Þnh ph²p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc”. 1.2.2. §èi t-îng, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc 1.2.2.1. §èi t-îng ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc LuËn ¸n x¸c ®Þnh, ®èi t-îng ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc bao gåm c¸c nhãm quan hÖ x· héi c¬ b¶n: C¸c quan hÖ x· héi vÒ x¸c lËp c«ng vô; c¸c quan hÖ x· héi liªn quan ®Õn tuyÓn dông c«ng chøc; c¸c quan hÖ x· héi vÒ tËp sù c«ng vô; c¸c quan hÖ x· héi liªn quan ®Õn qu¶n lý, sö dông c«ng chøc; c¸c quan hÖ x· héi liªn ®Õn, quyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng chøc; c¸c quan hÖ x· héi liªn quan ®Õn ®µo t¹o, båi d-ìng, ®¸nh gi¸ c«ng chøc; c¸c quan hÖ x· héi liªn quan ®Õn khen th-ëng, kû luËt c«ng chøc; c¸c quan hÖ x· héi liªn quan ®Õn viÖc chÊm døt c«ng vô cña c«ng chøc; c¸c quan hÖ x· héi liªn quan ®Õn ®¹o ®øc c«ng vô. 1.2.2.2. Ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc Ph­¬ng ph²p ®iÒu chØnh cða chÕ ®Þnh n¯y dùa trªn ph­¬ng ph²p “mÖnh lÖnh- phôc tïng”. Trong mét sè mèi quan hÖ, ph­¬ng ph²p “tho° thuËn” cñng ®­îc sö dông Trªn c¬ së x¸c ®Þnh ®èi t-îng, ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, luËn ¸n ®Þnh nghÜa: ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc lµ mét trong sè c¸c chÕ ®Þnh cña LuËt Hµnh chÝnh, bao gåm mét nhãm c¸c quy ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh 9 ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh gi÷a nhµ n-íc víi ®éi ngò c«ng chøc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng vô, bao gåm c¸c quan hÖ vÒ x¸c lËp, chÊm døt c«ng vô, c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng vô; tuyÓn dông, tËp sù, qu¶n lý, sö dông, ®µo t¹o, båi d-ìng, ®¸nh gi¸, khen th-ëng, kû luËt c«ng chøc; quyÒn, nghÜa vô cña c«ng chøc; vÒ ®¹o ®øc c«ng vô. 1.2.3. Mèi quan hÖ cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc víi mét sè chÕ ®Þnh ph¸p luËt kh¸c vµ vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ n-íc Trong môc nµy, luËn ¸n ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc víi c¸c chÕ ®Þnh kh¸c cña hÖ thèng ph¸p luËt, tr-íc hÕt víi c¸c chÕ ®Þnh trong LuËt HiÕn ph¸p, LuËt Hµnh chÝnh; kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc trong viÖc thÓ chÕ ho¸ c¸c quy ®Þnh cña LuËt HiÕn ph¸p vÒ tæ chøc thùc hiÖn c«ng vô, t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó c¶i c¸ch c«ng vô, ®æi míi mèi quan hÖ gi÷a nhµ n-íc víi c«ng d©n, x©y dùng ®éi ngò c«ng chøc chÝnh quy, chuyªn nghiÖp. 1.2.4. Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc Møc ®é hoµn thiÖn cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ®-îc xem xÐt trªn c¸c mÆt sau: 1.2.4.1.Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn vÒ néi dung cña chÕ ®Þnh Néi dung cña chÕ ®Þnh ph¶i phï hîp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ- chÝnh trÞ- x· héi cña ®Êt n-íc, xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thêi ®¹i; cã tÝnh toµn diÖn; thèng nhÊt; ®ång bé; ph¶i thÓ hiÖn ®-îc c¸c nguyªn t¾c cña c«ng vô trong m«i tr-êng nhµ n-íc ph¸p quyÒn vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng nh-: tÝnh minh b¹ch, tÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm, tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng vô. 1.2.4.2 Tiªu chÝ ®¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn vÒ h×nh thøc cña chÕ ®Þnh ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ®-îc thÓ hiÖn trong c¸c v¨n b¶n luËt, gi¶m dÇn c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã gi¸ trÞ ph¸p lý thÊp h¬n luËt; ng«n ng÷ cña c¸c quy ph¹m ph¶i ®-îc thÓ hiÖn râ rµng, chÝnh x¸c, chÆt chÏ, ®¬n nghÜa, ®¶m b¶o tÝnh logÝc h×nh thøc cña c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. 1.2.5. ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë mét sè n-íc vµ nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ vËn dông ë ViÖt Nam Môc nµy tr×nh bµy vÒ chÕ ®Þnh ph¸p luËt cña Ph¸p (mét ®iÓn h×nh cña m« h×nh c«ng vô "chøc nghiÖp"), cña Mü (mét ®iÓn h×nh cña m« h×nh c«ng vô "viÖc lµm"), vµ cña Trung Quèc, mét n-íc cã nhiÒu ®iÓm t-¬ng ®ång víi ViÖt Nam vÒ kinh tÕ- chÝnh trÞ- x· héi, ®Ó rót ra nh÷ng kinh nghiÖm cã thÓ vËn dông vµo ViÖt Nam ®ã lµ: quy ®Þnh râ vÒ c«ng vô lµ c«ng viÖc nhµ n-íc, mang tÝnh quyÒn lùc nhµ n-íc; c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng chøc ph¶i thÓ hiÖn ®-îc tÝnh b×nh ®¼ng, minh b¹ch, c¹nh tranh, ®µo th¶i...c¸c quy ®Þnh vÒ nghÜa vô, quyÒn ph¶i g¾n víi tõng chøc vô, chøc danh, quy ®Þnh vÒ tiÒn l-¬ng ®-îc thiÕt kÕ trªn c¬ së c«ng viÖc nh- nhau 10 th× h-ëng l-¬ng nh- nhau; vÒ h×nh thøc, c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c«ng vô, c«ng chøc ph¶i ®-îc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n luËt. KÕt luËn ch-¬ng 1 Nghiªn cøu chung vÒ c«ng vô, c«ng chøc, chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, rót ra mét sè kÕt luËn sau: Thø nhÊt, c«ng vô lµ ho¹t ®éng mang tÝnh quyÒn lùc nhµ n-íc vµ ph¸p lý, do c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn ®¶m nhiÖm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, chøc n¨ng cña nhµ n-íc. C«ng vô diÔn ra trªn c¸c lÜnh vùc: lËp ph¸p, hµnh ph¸p, t- ph¸p, do nhiÒu chñ thÓ cã thÈm quyÒn thùc hiÖn, trong ®ã, ®éi ngò c«ng chøc lµ lùc l-îng chñ yÕu trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng vô. ë mçi mét n-íc, ph¹m vi c«ng chøc kh¸c nhau, phô thuéc vµo b¶n chÊt nhµ n-íc, nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ chÝnh trÞ- kinh tÕ- x· héi cña quèc gia ®ã. ë n-íc ta, ph¹m vi c«ng chøc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt lu«n cã sù thay ®æi qua c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau. Song xÐt tõ gãc ®é khoa häc th× c«ng chøc ViÖt Nam lµ c«ng d©n ViÖt Nam, ®-îc tuyÓn dông, bæ nhiÖm hoÆc giao gi÷ mét chøc vô th-êng xuyªn trong c¸c c¬ quan nhµ n-íc ViÖt Nam (ë trung -¬ng, cÊp tØnh, cÊp huyÖn, cÊp x·, ë trong n-íc hoÆc ngoµi n-íc), ®-îc xÕp vµo mét ng¹ch c«ng chøc, mang tÝnh chuyªn nghiÖp, mçi ng¹ch cã chøc danh, tiªu chuÈn riªng, trong biªn chÕ vµ h-ëng l-¬ng tõ ng©n s¸ch nhµ n-íc. Thø hai, ®Ó ®iÒu chØnh c«ng vô, ho¹t ®éng cña ®éi ngò c«ng chøc trong bé m¸y hµnh chÝnh, cÇn ph¶i cã mét hÖ thèng c¬ së ph¸p lý bao gåm c¸c quy ®Þnh cña nhiÒu ngµnh luËt, nh-ng trùc tiÕp vµ quan träng lµ chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc- mét chÕ ®Þnh cña LuËt Hµnh chÝnh, bao gåm mét nhãm c¸c quy ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh gi÷a nhµ n-íc víi ®éi ngò c«ng chøc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng vô, bao gåm c¸c quan hÖ vÒ x¸c lËp, chÊm døt c«ng vô, c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng vô; tuyÓn dông, tËp sù, qu¶n lý, sö dông, ®µo t¹o, båi d-ìng, ®¸nh gi¸, khen th-ëng, kû luËt c«ng chøc; quyÒn, nghÜa vô cña c«ng chøc; vÒ ®¹o ®øc c«ng vô. Møc ®é hoµn thiÖn cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ®-îc thÓ hiÖn qua sù hoµn thiÖn c¶ vÒ mÆt néi dung vµ h×nh thøc cña chÕ ®Þnh. Mét sè bµi häc, kinh nghiÖm trong ®iÒu chØnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc cña mét sè n-íc cÇn ®-îc nghiªn cøu, cã thÓ vËn dông vµo ViÖt Nam, nh»m lµm cho chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta phï hîp víi qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ cña n-íc ta. Ch-¬ng 2 Thùc tr¹ng néi dung vµ h×nh thøc cña ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta tõ 1998 ®Õn nay Trong ch-¬ng nµy, thùc tr¹ng cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta tõ n¨m 1998 ®Õn nay ®-îc tËp trung ®¸nh gi¸ trªn c¸c ph-¬ng diÖn: néi dung, h×nh thøc cña chÕ 11 ®Þnh, trong ®ã cã liªn hÖ, so s¸nh víi néi dung cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë n-íc ta tõ 1945 ®Õn 1998, chØ ra xu h-íng ph¸t triÓn cña chÕ ®Þnh, tõ ®ã còng thÊy ®-îc lÞch sö h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña chÕ ®Þnh nµy. 2.1. thùc tr¹ng Néi dung cña ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc 2.1.1. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng vô Sau khi ph©n tÝch c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt (qua c¸c HiÕn ph¸p 1946, HiÕn ph¸p 1959, HiÕn ph¸p 1980, HiÕn ph¸p 1992, Ph¸p lÖnh c¸n bé c«ng chøc n¨m 1998 vµ mét sè v¨n b¶n kh¸c), luËn ¸n ®i ®Õn nhËn ®Þnh: C¸c quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c cña c«ng vô ®-îc kÕ thõa, ph¸t triÓn qua c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau. Nh÷ng nguyªn t¾c nµy ®· chi phèi toµn bé nÒn c«ng vô vµ cïng víi ho¹t ®éng tæ chøc thùc tiÔn ®· x©y dùng nªn mét nÒn c«ng vô phôc vô nh©n d©n, d©n téc, Tæ quèc. Tuy nhiªn, c¸c nguyªn t¾c nµy chØ dõng l¹i ë c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, ch-a ®-îc quy ®Þnh cô thÓ, chi tiÕt trong c¸c v¨n b¶n luËt, d-íi luËt, hoÆc cßn ®-îc quy ®Þnh rêi r¹c, lÎ tÎ trong c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, nªn lµm h¹n chÕ tÝnh hiÖn thùc cña c¸c nguyªn t¾c; nh÷ng nguyªn t¾c cña c«ng vô trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr-êng vµ yªu cÇu cña nhµ n-íc ph¸p quyÒn nh-: tÝnh minh b¹ch, tÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm, tÝnh hiÖu qu¶... cña c«ng vô ch-a ®-îc ph¸p luËt ®Ò cËp ®Õn. MÆt kh¸c, cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ch-a ®-a ra ®-îc kh¸i niÖm ph¸p lý vÒ c«ng vô, do vËy, kh«ng cã c¨n cø ph¸p lý x¸c ®Þnh giíi h¹n c«ng vô. 2.1.2. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph¹m vi c¸n bé, c«ng chøc B»ng viÖc ph©n tÝch c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt tõ 1998 ®Õn nay vÒ ph¹m vi c¸n bé, c«ng chøc (cã so s¸nh víi c¸c quy ®Þnh tr-íc 1998), luËn ¸n cho r»ng, ph¸p luËt n-íc ta khi quy ®Þnh vÒ c«ng chøc lu«n cã sù thay ®æi qua c¸c thêi kú, kh«ng ph©n biÖt râ c¸c nhãm ®èi t-îng c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc, tõ chÕ ®é c«ng chøc chuyÓn dÞch sang chÕ ®é c¸n bé, viªn chøc, vµ hiÖn nay lµ chÕ ®é c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc. Do vËy, néi dung c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi ®éi ngò c«ng chøc kh«ng ®i theo mét xu h-íng khoa häc, chuyªn biÖt, nhÊt qu¸n. 2.1.3. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ tuyÓn dông c¸n bé, c«ng chøc vµ tËp sù c«ng vô Trªn c¬ së ph©n tÝch, nhËn xÐt c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ tuyÓn dông c¸n bé, c«ng chøc vµ tËp sù, luËn ¸n ®¸nh gi¸: c¸c quy ®Þnh vÒ tuyÓn dông c«ng chøc ë n-íc ta hiÖn nay ®· cã sù thay ®æi rÊt lín tõ viÖc quy ®Þnh h×nh thøc xÐt tuyÓn lµ phæ biÕn (tr-íc n¨m 1998) chuyÓn sang quy ®Þnh h×nh thøc thi tuyÓn lµ phæ biÕn. Tuy nhiªn, c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ tuyÓn dông vÉn ch-a thËt sù t¹o ra ®-îc sù thu hót réng r·i sù tham gia cña c«ng d©n vµo tuyÓn dông; tÝnh c¹nh tranh, kh¸ch quan, c«ng b»ng trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông ch-a cao. 2.1.4. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ qu¶n lý, sö dông, ®¸nh gi¸, bæ nhiÖm c¸n bé, c«ng chøc 12 Víi viÖc ph©n tÝch, so s¸nh c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý, sö dông, ®¸nh gi¸, bæ nhiÖm c¸n bé, c«ng chøc, luËn ¸n cho thÊy: c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý, sö dông, ®¸nh gi¸, bæ nhiÖm c¸n bé, c«ng chøc ®· tõng b-íc ph¸t triÓn qua c¸c thêi kú, lµm c¬ së ph¸p lý cho qu¶n lý ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc. Song c¸c quy ®Þnh nµy hiÖn nay cßn mét sè h¹n chÕ c¬ b¶n: nÆng vÒ c¬ chÕ "xin- cho", kh«ng cã tÝnh c¹nh tranh, tr¸ch nhiÖm trong viÖc ®Ò cö, bæ nhiÖm; n©ng ng¹ch, bËc c«ng chøc; thiÕu tÝnh kh¸ch quan; thñ tôc qu¶n lý, sö dông, ®¸nh gi¸, bæ nhiÖm c¸n bé, c«ng chøc ch-a thèng nhÊt, cô thÓ. 2.1.5. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ ®µo t¹o, båi d-ìng c¸n bé, c«ng chøc Th«ng qua viÖc ph©n tÝch, so s¸nh c¸c quy ®Þnh vÒ ®µo t¹o, båi d-ìng c¸n bé, c«ng chøc, luËn ¸n nhËn ®Þnh: c¸c quy ®Þnh nµy ngµy cµng ®-îc quan t©m, chó ý hoµn thiÖn. Tuy nhiªn, chóng vÉn cã mét sè h¹n chÕ nh-: C¸c ch-¬ng tr×nh khung vÒ båi d-ìng c¸c ng¹ch c«ng chøc ch-a ®-îc chuÈn ho¸ thèng nhÊt; c¸c quy ®Þnh vÒ kiÓm tra, ®¸nh gi¸ c¬ së ®µo t¹o, båi d-ìng c¸n bé, c«ng chøc ch-a ®-îc ban hµnh; ch-a quy ®Þnh cô thÓ vÒ c¬ chÕ khuyÕn khÝch ®Ó c¸n bé, c«ng chøc tù häc tËp; quy ®Þnh gi¸ trÞ ph¸p lý cña c¸c v¨n b»ng, chøng chØ ch-a hîp lý. 2.1.6. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸n bé, c«ng chøc Môc nµy xem xÐt c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt tõ 1998 ®Õn nay vÒ quyÒn, nghÜa vô cña c¸n bé, c«ng chøc, cã so s¸nh víi c¸c quy ®Þnh tr-íc n¨m 1998, vµ cho thÊy: c¸c quy ®Þnh nµy cã tÝnh kÕ thõa, ph¸t triÓn t¹o nªn mét hÖ thèng c¬ së ph¸p lý ngµy cµng ®Çy ®ñ, hoµn thiÖn h¬n. C¸c quyÒn, nghÜa vô c¬ b¶n cña c¸n bé, c«ng chøc ®· ®-îc ph¸p luËt quy ®Þnh. Tuy nhiªn, nh÷ng quy ®Þnh vÒ quyÒn, nghÜa vô c¸n bé, c«ng chøc hiÖn nay cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh: nÆng vÒ ®Þnh tÝnh, Ýt tÝnh ®Þnh l-îng; ch-a khoa häc, logic khi quy ®Þnh quyÒn, nghÜa vô gièng nhau cho tÊt c¶ c¸c ®èi t-îng c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc; ch-a quy ®Þnh râ quyÒn, nghÜa vô cña nhãm c«ng chøc l·nh ®¹o víi nhãm c«ng chøc chuyªn m«n. 2.1.7. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ khen th-ëng c¸n bé, c«ng chøc Sau khi ph©n tÝch nh÷ng quy ®Þnh vÒ khen th-ëng c¸n bé, c«ng chøc, luËn ¸n nhËn xÐt: vÒ tæng thÓ, viÖc khen th-ëng c¸n bé, c«ng chøc ®-îc thùc hiÖn theo nh÷ng quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt vÒ thi ®ua khen th-ëng, ch-a cã nh÷ng quy ®Þnh riªng vÒ khen th-ëng ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc phï hîp víi tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña c¸n bé, c«ng chøc; c¸c quy ®Þnh vÒ khen th-ëng hiÖn nay ch-a thËt sù lµ yÕu tè kÝch thÝch ng-êi c¸n bé, c«ng chøc lµm viÖc tèt h¬n dÉn tíi triÖt tiªu sù phÊn ®Êu v-¬n lªn cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc. 2.1.8. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ kû luËt c¸n bé, c«ng chøc Môc nµy ph©n tÝch c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ xö lý kû luËt c¸n bé, c«ng chøc, cho thÊy: c¸c quy nµy ®-îc h×nh thµnh rÊt sím vµ ph¸t triÓn theo thêi gian. Tuy nhiªn, c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña ph¸p luËt vÒ vÊn ®Ò nµy cßn mét sè ®iÓm ch-a hîp lý: c¨n cø xö lý kû luËt c¸n bé, c«ng chøc nÆng vÒ ®Þnh tÝnh; ch-a x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ c¸c tr-êng hîp lo¹i trõ tr¸ch nhiÖm 13 kû luËt; ch-a ®¶m b¶o nguyªn t¾c b×nh ®¼ng tr-íc ph¸p luËt trong khi xö lý kû luËt c¸n bé, c«ng chøc; ch-a ph©n biÖt c¸c h×nh thøc xö lý kû luËt ®èi víi c¸c lo¹i, møc ®é lçi, ®éng c¬, môc ®Ých; ch-a quy ®Þnh vÒ nh÷ng t×nh tiÕt t¨ng nÆng, gi¶m nhÑ, tr¸ch nhiÖm kû luËt; vÒ tr¸ch nhiÖm t¨ng nÆng ®èi víi c«ng chøc l·nh ®¹o. 2.1.9. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ x¸c lËp, chÊm døt c«ng vô Trong néi dung nµy, luËn ¸n ®Ò cÊp c¸c quy ®Þnh vÒ x¸c lËp c«ng vô (gåm: bÇu cö, tuyÓn dông, bæ nhiÖm c¸n bé, c«ng chøc); c¸c quy ®Þnh vÒ chÊm døt c«ng vô (gåm c¸c tr-êng hîp c¸n bé, c«ng chøc: th«i viÖc, chÕt, nghØ h-u, bÞ buéc th«i viÖc). 2.1.10. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ ®¹o ®øc c«ng vô Trªn c¬ së nghiªn cøu c¸c quy ®Þnh vÒ ®¹o ®øc c«ng vô, luËn ¸n nhËn xÐt: Nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña ®¹o ®øc cña nÒn c«ng vô cña d©n, do d©n, v× d©n ®· ®-îc sím thiÕt lËp tr-íc hÕt th«ng qua nh÷ng quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c cña HiÕn ph¸p n¨m 1946 vµ c¸c HiÕn ph¸p tiÕp theo. Nh-ng nh×n chung, nhiÒu gi¸ trÞ c¬ b¶n cña ®¹o ®øc c«ng vô ch-a ®-îc thÓ chÕ ho¸ cô thÓ, chñ yÕu míi thÓ hiÖn d-íi d¹ng c¸c quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c chung. §iÒu nµy còng lµm gi¶m ®i nhiÒu hiÖu qu¶ cña vÊn ®Ò n©ng cao ®¹o ®øc c«ng vô cho c¸n bé, c«ng chøc. 2.2 thùc tr¹ng H×nh thøc ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc hiÖn nay 2.2.1. H×nh thøc thÓ hiÖn cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc Tõ 1998 ®Õn nay, chÕ ®Þnh ph¸p luËt nµy ®-îc thÓ hiÖn trong nhiÒu v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, mét sè v¨n b¶n quan träng nh-: HiÕn ph¸p n¨m 1992 (söa ®æi, bæ sung n¨m 2001); Ph¸p lÖnh C¸n bé, c«ng chøc (ban hµnh 1998 vµ ®-îc söa ®æi, bæ sung vµo c¸c n¨m 2000, 2003);LuËt Thùc hµnh tiÕt kiÖm (2006), LuËt Phßng chèng tham nhòng (2006); C¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, quyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña Thñ t-íng ChÝnh phñ, quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, th«ng t- cña c¸c Bé... 2.2.2. NhËn xÐt vÒ h×nh thøc cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc Sau khi ph©n tÝch, luËn ¸n ®¸nh gi¸, -u ®iÓm vÒ h×nh thøc cña chÕ ®Þnh lµ: Sè l-îng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ngµy cµng t¨ng; gi¸ trÞ ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®-îc n©ng cao h¬n; c¸c ®iÒu luËt ®-îc tr×nh bµy logic, chÆt chÏ, cô thÓ h¬n. Nh÷ng h¹n chÕ lµ: MÆc dï sè l-îng c¸c v¨n b¶n ®-îc ban hµnh nhiÒu, nh-ng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã gi¸ trÞ ph¸p lý cao (LuËt, Ph¸p lÖnh) vÉn chiÕm sè l-îng rÊt Ýt, trong khi ®ã, sè l-îng c¸c v¨n b¶n quy ph¸p luËt cã gi¸ trÞ ph¸p lý thÊp chiÕm sè l-îng nhiÒu; ch-a cã sù thèng nhÊt gi÷a néi dung v¨n b¶n víi tªn gäi v¨n b¶n; ch-a cã v¨n b¶n luËt ®iÒu chØnh vÒ c«ng vô, c«ng chøc... KÕt luËn ch-¬ng 2 14 1. HiÖn nay, chÕ ®Þnh c«ng vô, c«ng chøc ®· quy ®Þnh hÇu hÕt nh÷ng quan hÖ c¬ b¶n cña chÕ ®é c«ng vô, c«ng chøc: x¸c lËp nh÷ng nguyªn t¾c cña c«ng vô; quy ®Þnh vÒ tuyÓn dông, qu¶n lý, sö dông, ®¸nh gi¸, bæ nhiÖm c¸n bé, c«ng chøc; quyÒn, nghÜa vô c¬ b¶n cña c¸n bé, c«ng chøc; khen th-ëng, kû luËt c¸n bé, c«ng chøc; vÒ x¸c lËp, chÊm døt c«ng vô, vÒ ®¹o ®øc c«ng vô. 2. Bªn c¹nh ®ã, chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc cßn nhiÒu h¹n chÕ cÇn ph¶i ®-îc tiÕp tôc nghiªn cøu ®Ó kh¾c phôc ®ã lµ: - Ch-a thÓ chÕ ho¸ mét c¸ch cô thÓ c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng vô; c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ c«ng vô, chøc vô nhµ n-íc, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ch-a ®-îc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c, râ rµng; ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc chñ yÕu quy ®Þnh vÒ c¸n bé, c«ng chøc, ch-a quy ®Þnh cô thÓ vÒ c«ng vô; - Ch-a h×nh thµnh ®-îc c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®iÒu chØnh mét c¸ch chuyªn biÖt ®èi víi tõng nhãm ®èi t-îng c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc, còng nh- gi÷a nhãm ®èi t-îng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc trong bé m¸y nhµ n-íc víi ®éi ngò c¸n bé c«ng t¸c trong tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ- x· héi; - C¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ tuyÓn dông, qu¶n lý, sö dông, ®¸nh gi¸, bæ nhiÖm, ®µo t¹o, båi d-ìng, khen th-ëng, kû luËt c¸n bé, c«ng chøc chËm ®-îc ®æi míi, söa ®æi, bæ sung kÞp thêi, mang nÆng t- duy ph¸p lý cò, thiÕu tÝnh c¹nh tranh, ®µo th¶i; thñ tôc qu¶n lý c«ng chøc ch-a ®-îc quy ®Þnh cô thÓ, thèng nhÊt; c¸c gi¸ trÞ c¬ b¶n cña ®¹o ®øc c«ng vô (nh-: trung thµnh víi nhµ n-íc, cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh, chÝ c«ng, v« t-) míi chØ ®-îc quy ®Þnh chung mµ ch-a ®-îc thÓ chÕ ho¸ cô thÓ. - HÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña chÕ ®Þnh c«ng vô, c«ng chøc t¶n m¹n, thiÕu tÝnh thèng nhÊt, ch-a ®-îc x©y dùng ë mét tr×nh ®é lËp ph¸p cao, gi¸ trÞ ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n cßn thÊp, ¶nh h-ëng kh«ng nhá ®Õn qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn trªn thùc tÕ. Ch-¬ng 3 Ph-¬ng h-íng, gi¶i ph¸p hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc 3.1. Nhu cÇu hoµn thiÖn ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc Trong môc nµy, luËn ¸n chøng minh sù cÇn thiÕt, nhu cÇu ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc nh»m: 3.1.1. §¸p øng sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr-êng, héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam Sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc tr-íc hÕt xuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu, ®ßi hái cña c¸c quan hÖ kinh tÕ ë n-íc ta hiÖn nay, sao cho c«ng vô trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph¶i lµ nh÷ng ho¹t ®éng nhanh nh¹y, linh ho¹t, cã tÝnh c¹nh tranh, thÝch øng phï hîp víi sù vËn ®éng, biÕn ®æi nhanh chãng cña c¸c quan hÖ kinh tÕ thÞ 15 tr-êng, cã hiÖu qu¶, c«ng khai, minh b¹ch, phï hîp víi nh÷ng chuÈn mùc chung cña ph¸p luËt quèc tÕ. 3.1.2. Qu¸ tr×nh x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn, x· héi c«ng d©n ë ViÖt Nam LuËn ¸n kh¼ng ®Þnh: Qu¸ tr×nh x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn, x· héi c«ng d©n ë ViÖt Nam ®ßi hái cÇn cã mét chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ph¶n ¸nh ®-îc ®ã lµ mét chÕ ®é c«ng vô ®-îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng trong khu«n khæ cña HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt; phôc tïng ý chÝ nh©n d©n vµ phôc vô nh©n d©n; thÓ hiÖn tÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm cao cña nÒn c«ng vô tr-íc nh©n d©n, x· héi, nhµ n-íc; t¹o mèi quan hÖ b×nh ®¼ng, tr¸ch nhiÖm qua l¹i gi÷a Nhµ n-íc, c«ng chøc, c«ng d©n trong qu¸ tr×nh thùc thi c«ng vô; mäi c«ng d©n, tæ chøc x· héi cã nhiÒu c¬ héi nhÊt tham gia vµo c«ng vô, gi¸m s¸t, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®éi ngò c«ng chøc. 3.1.3. C¶i c¸ch hµnh chÝnh, x©y dùng nÒn hµnh chÝnh d©n chñ, phôc vô nh©n d©n, d©n téc LuËn ¸n x¸c ®Þnh: Qu¸ tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, x©y dùng nÒn hµnh chÝnh phôc vô nh©n d©n, d©n téc ®ßi hái cÇn ph¶i x©y dùng ®-îc mét chÕ ®é c«ng vô cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶; linh ho¹t, n¨ng ®éng, thÝch øng víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ- x· héi; ®éi ngò c«ng chøc thùc thi c«ng vô mét c¸ch v« t-, kh¸ch quan, chuyªn nghiÖp, phôc vô nh©n d©n ngµy cµng tèt h¬n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc nh©n d©n. 3.1.4. X©y dùng ®éi ngò c«ng chøc chÝnh quy, chuyªn nghiÖp ViÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ®Ó ®Æt ra c¸c chuÈn mùc ph¸p lý phôc vô cho qu¸ tr×nh x©y dùng ®éi ngò c«ng chøc chÝnh quy, chuyªn nghiÖp lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®Æc biÖt quan träng, t¹o ra ®éi ngò c«ng chøc thùc sù lµ ®Çy tí cña nh©n d©n, phôc vô nh©n d©n. 3.1.5. Nh÷ng h¹n chÕ cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ®ßi hái ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh Thùc tiÔn tæ chøc thùc hiÖn c«ng vô yªu cÇu cÇn ph¶i cã mét chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ®-îc x©y dùng phï hîp víi quy luËt vËn ®éng cña kinh tÕ- x· héi ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. Song trªn thùc tÕ, chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ë ViÖt Nam ®· vµ ®ang béc lé nhiÒu h¹n chÕ (nh÷ng h¹n chÕ nµy ®-îc tr×nh bµy cô thÓ trong ch-¬ng 2 cña luËn ¸n). Nh÷ng h¹n chÕ ®ã ®· t¹o nªn nh÷ng rµo c¶n, trë ng¹i vÒ mÆt ph¸p lý cho qu¸ tr×nh ®æi míi tæ chøc vµ thùc hiÖn c«ng vô ë n-íc ta. V× vËy, ®©y còng lµ mét trong nh÷ng lý do cÇn thiÕt ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc. 3.2. Ph-¬ng h-íng hoµn thiÖn ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc LuËn ¸n x¸c ®Þnh, viÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc cÇn ®-îc thùc hiÖn theo nh÷ng ph-¬ng h-íng c¬ b¶n sau ®©y: 16 3.2.1. X©y dùng chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc toµn diÖn, thèng nhÊt, ®ång bé ViÖc ®iÒu chØnh cña chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ph¶i ®¶m b¶o tÝnh toµn diÖn, thèng nhÊt, ®ång bé. NÕu chØ nhÊn m¹nh ®Õn viÖc ®iÒu chØnh mét khÝa c¹nh nµo ®ã cña c¸c quan hÖ c«ng vô sÏ ph¸ vì tÝnh tæng thÓ cña c¬ chÕ ®iÒu chØnh ph¸p luËt ®èi víi c«ng vô, lµm gi¶m ®i tÝnh hiÖu lùc, hiÖu qu¶ cña c«ng vô. 3.2.2. X©y dùng chÕ ®Þnh ph¸p luËt phï hîp víi nÒn c«ng vô phôc vô nh©n d©n mét c¸ch chÝnh quy, chuyªn nghiÖp Khi hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt c«ng vô, c«ng chøc, ph¶i chó träng vµo viÖc x©y dùng c¸c quy ®Þnh ®Ó kiÓm so¸t, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc tÕ ®Çu ra cña c«ng vô, thay v× tËp trung vµo viÖc kiÓm so¸t, ®¸nh gi¸ ®Çu vµo nh- hiÖn nay; x¸c ®Þnh tr-íc ®-îc râ rµng nh÷ng môc tiªu cÇn ph¶i phôc vô nh©n d©n trong qu¸ tr×nh thùc thi c«ng vô. 3.2.3. §¶m b¶o d©n chñ, minh b¹ch, c¹nh tranh trong c«ng vô ChÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc cÇn ®-îc quy ®Þnh theo h-íng më réng c¸c quyÒn d©n chñ cña nh©n d©n trong tham gia vµo c«ng vô; ph¶n ¸nh ®-îc tÝnh minh b¹ch, c¹nh tranh cña c«ng vô; tr¸ch nhiÖm gi¶i tr×nh cña c¸c chñ thÓ thùc thi c«ng vô. 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc 3.3.1. NhËn thøc, thÓ chÕ ho¸ c¸c nguyªn t¾c cña c«ng vô C¸c nguyªn t¾c cña c«ng vô ®-îc hiÓu lµ nh÷ng t- t-ëng chØ ®¹o, nh÷ng nguyªn lý xuyªn suèt, chi phèi toµn bé qu¸ tr×nh cña c«ng vô. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng vô cÇn ®-îc nhËn thøc, thÓ chÕ ho¸ bao gåm: Nguyªn t¾c c«ng vô ph¶i thÓ hiÖn ý chÝ nh©n d©n, ®¸p øng, phôc vô cao nhÊt c¸c lîi Ých cña nh©n d©n, x· héi, Nhµ n-íc; nguyªn t¾c c«ng vô t«n träng kh¸ch quan; nguyªn t¾c d©n chñ trong c«ng vô; nguyªn t¾c ph¸p chÕ cña c«ng vô; nguyªn t¾c c«ng khai, minh b¹ch trong c«ng vô. 3.3.2. Ban hµnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh chuyªn biÖt phï hîp víi tÝnh chÊt ho¹t ®éng ®èi víi c¸c nhãm ®èi t-îng "c¸n bé", "c«ng chøc", "viªn chøc", kÕt hîp gi÷a m« h×nh "chøc nghiÖp" vµ m« h×nh "viÖc lµm" Trong môc nµy nªu c¸c gi¶i ph¸p: - X©y dùng, ban hµnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt riªng cho nhãm "c¸n bé nhµ n-íc"; - Quy ®Þnh râ ph¹m vi "c«ng chøc", c«ng chøc chØ tån t¹i trong bé m¸y nhµ n-íc, kh«ng cã c«ng chøc trong tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ- x· héi, doanh nghiÖp; - X©y dùng, ban hµnh c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt riªng cho nhãm "viªn chøc nhµ n-íc"nh÷ng ng-êi lµm viÖc trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cña nhµ n-íc. 17 - Quy ®Þnh kÕt hîp gi÷a hai m« h×nh “chøc nghiÖp” v¯ “viÖc l¯m” ®Ó t¹o nªn mét m« h×nh c«ng chøc thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. 3.3.3. Ban hµnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt trong ®ã quy ®Þnh râ, cô thÓ tr¸ch nhiÖm trong c«ng vô, tr¸ch nhiÖm gi¶i tr×nh C¸c gi¶i ph¸p trong môc nµy gåm: Ban hµnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt trong ®ã quy ®Þnh râ, cô thÓ nghÜa vô, bæn phËn tr¸ch nhiÖm cña bÊt kú mét chñ thÓ nµo trong tÊt c¶ c¸c quan hÖ c«ng vô, trong suèt qu¸ tr×nh thùc thi c«ng vô; quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm gi¶i tr×nh cña c¸c chñ thÓ thùc hiÖn c«ng vô. 3.3.4. Tæ chøc tiÕn hµnh ph¸p ®iÓn ho¸ chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, tiÕn hµnh x©y dùng, ban hµnh LuËt C«ng vô, Quy chÕ ®¹o ®øc c«ng vô 3.3.4.1. Tæng ®iÒu tra, thèng kª, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng tæ chøc thùc hiÖn chÕ ®Þnh c«ng vô, c«ng chøc, thùc tr¹ng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vµ dù b¸o xu h-íng vËn ®éng cña c¸c quan hÖ c«ng vô Gi¶i ph¸p tiÕn hµnh tæng ®iÒu tra, thèng kª, ®¸nh gi¸ tæng thÓ ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc nhµ n-íc ®Ó tõ ®ã cã c¸i nh×n toµn diÖn vÒ ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc nãi chung vµ ®éi ngò c«ng chøc nãi riªng. Trªn c¬ së ®ã, x¸c ®Þnh ®-îc nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng tÝch cùc, tiªu cùc ®Õn c«ng vô, ®Æc biÖt lµ x¸c ®Þnh ®-îc xu h-íng vËn ®éng cña c¸c quan hÖ c«ng vô, cña ®éi ngò c«ng chøc, ®Ó x©y dùng, ban hµnh c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt ®iÒu chØnh c«ng vô phï hîp víi thùc tiÔn. 3.3.4.2. Tæ chøc thùc hiÖn rµ so¸t, hÖ thèng ho¸, ®¸nh gi¸ c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn c«ng vô, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc víi sù tham gia cña x· héi Gi¶i ph¸p nµy ph¶i ®-îc thùc hiÖn th-êng xuyªn víi sù tham gia réng r·i cña x· héi. Trªn c¬ së rµ so¸t, hÖ thèng ho¸ toµn bé c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn c«ng vô, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc, sÏ gióp cho c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n chÕ ®Þnh c«ng vô, c«ng chøc trong tæng thÓ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc, thÊy ®-îc nh÷ng néi dung cßn m©u thuÉn, chång chÐo gi÷a chÕ ®Þnh c«ng vô, c«ng chøc víi c¸c chÕ ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt; nh÷ng néi dung ®· thèng nhÊt víi c¸c chÕ ®Þnh kh¸c, tõ ®ã cã ph-¬ng ¸n hoµn thiÖn chÕ ®Þnh c«ng vô, c«ng chøc. 3.3.4.3. Söa ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh cña chÕ ®Þnh c«ng vô, c«ng chøc §©y lµ gi¶i ph¸p tr-íc m¾t, trong khi Nhµ n-íc ch-a ban hµnh ®-îc LuËt C«ng vô. Trong ®ã, luËn ¸n nªu ra nhiÒu quy ®Þnh cÇn ph¶i söa ®æi, bæ sung nh-: c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn tham gia, gi¸m s¸t c«ng vô cña c«ng d©n, x· héi; c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng khai, minh b¹ch ho¸ 18 qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn c«ng vô; söa ®æi c¸c quy ®Þnh ®èi víi tuyÓn dông, bæ nhiÖm c«ng chøc, qu¶n lý, sö dông c«ng chøc trªn c¬ së c¹nh tranh, ®µo th¶i; söa ®æi c¸c quy ®Þnh vÒ ®¸nh gi¸ c«ng chøc nh»m ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan; söa ®æi, bæ sung quyÒn, nghÜa vô cña c«ng chøc ®Ó phï hîp víi thùc tiÔn; söa ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh vÒ kû luËt c«ng chøc ®¶m b¶o tÝnh ph©n ho¸ tr¸ch nhiÖm kû luËt, b×nh ®¼ng trong xö lý kû luËt. 3.3.4.4.Tæ chøc x©y dùng ban hµnh LuËt C«ng vô LuËt C«ng vô cÇn cã c¸c néi dung víi c¸c ®Þnh h-íng c¬ b¶n sau: - C«ng vô, môc ®Ých cña c«ng vô, trong ®ã x¸c ®Þnh c«ng vô ph¶i g¾n víi tæ chøc thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ n-íc; môc ®Ých cña c«ng vô lµ phôc vô nh©n d©n, d©n téc; - C¸c nguyªn t¾c cña c«ng vô trong m«i tr-êng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, nhµ n-íc ph¸p quyÒn: d©n chñ; ph¸p chÕ; b×nh ®¼ng; c«ng khai, minh b¹ch; hiÖu lùc, hiÖu qu¶. - Chøc vô, ph©n lo¹i chøc vô nhµ n-íc, danh môc c¸c chøc vô nhµ n-íc chÞu sù ®iÒu chØnh cña LuËt; - C«ng khai, minh b¹ch, c¹nh tranh trong c«ng vô; Sù tham gia, gi¸m s¸t cña c«ng d©n ®èi víi c«ng vô; - C«ng chøc, ph©n lo¹i c«ng chøc, ng¹ch, bËc c«ng chøc, trong ®ã, x¸c ®Þnh c«ng chøc chØ gåm nh÷ng ng-êi phôc vô trong bé m¸y nhµ n-íc; - TuyÓn dông, sö dông, qu¶n lý, ®¸nh gi¸ c«ng chøc theo nguyªn t¾c"cã vµo cã ra", "cã ph¸t triÓn, cã ®µo th¶i", "cã lªn, cã xuèng"; - QuyÒn, nghÜa vô cña c«ng chøc; Khen th-ëng, kû luËt c«ng chøc - Thanh tra c«ng vô; - Tr¸ch nhiÖm c«ng vô. 3.3.4.5. Ban hµnh Quy chÕ ®¹o ®øc c«ng vô. Nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc c«ng vô c¬ b¶n bao gåm: CÇn, kiÖm, liªm, chÝnh, chÝ c«ng, v« t-. §Ó cñng cè, b¶o vÖ c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc c«ng vô c¬ b¶n, bªn c¹nh viÖc båi d-ìng, gi¸o dôc, rÌn luyÖn vÒ mÆt ®¹o ®øc cho c«ng chøc, th× cÇn thiÕt ph¶i thÓ chÕ ho¸ c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc trªn, t¹o cho c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc c«ng vô c¬ b¶n mét gi¸ trÞ ph¸p lý nhÊt ®Þnh, ®¶m b¶o vÒ mÆt ph¸p lý cho c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc ®ã th«ng qua viÖc ban hµnh quy chÕ ®¹o ®øc c«ng vô. KÕt luËn ch-¬ng 3 1. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr-êng, héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam, x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn ViÖt Nam, x· héi c«ng d©n, c¶i c¸ch hµnh chÝnh, x©y dùng x©y dùng nÒn hµnh chÝnh phôc vô nh©n d©n, d©n téc, x©y dùng ®éi ngò c«ng chøc chÝnh quy, chuyªn nghiÖp 19 ®ßi hái ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc. Trong khi ®ã, víi nh÷ng h¹n chÕ cña chÕ ®Þnh nµy ®· t¹o ra nh÷ng rµo c¶n, trë ng¹i vÒ mÆt ph¸p lý cho qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng vô, lµm gi¶m hiÖu lùc, hiÖu qu¶ cña c«ng vô. Do vËy, cÇn thiÕt ph¶i tiÕp tôc ®æi míi, hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc. 2.ViÖc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc ph¶i ®i theo h-íng x©y dùng chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc toµn diÖn, thèng nhÊt, ®ång bé; x©y dùng nÒn c«ng vô phôc vô nh©n d©n mét c¸ch chÝnh quy, chuyªn nghiÖp; ®¶m b¶o d©n chñ, minh b¹ch, c¹nh tranh trong c«ng vô 3. Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc bao gåm: NhËn thøc, thÓ chÕ ho¸ c¸c nguyªn t¾c cña c«ng vô; ban hµnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh chuyªn biÖt phï hîp víi tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña c¸c nhãm ®èi víi c¸c nhãm ®èi t-îng "c¸n bé", "c«ng chøc", "viªn chøc", kÕt hîp gi÷a m« h×nh "chøc nghiÖp" vµ m« h×nh "viÖc lµm"; ban hµnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt trong ®ã quy ®Þnh ®Þnh râ, cô thÓ tr¸ch nhiÖm trong c«ng vô, tr¸ch nhiÖm gi¶i tr×nh; Tæ chøc tiÕn hµnh ph¸p ®iÓn ho¸ chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc, tiÕn hµnh x©y dùng, ban hµnh LuËt C«ng vô, Quy chÕ ®¹o ®øc c«ng vô. KÕt luËn 1. C«ng vô lµ ho¹t ®éng mang tÝnh quyÒn lùc nhµ n-íc vµ ph¸p lý, do c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn ®¶m nhiÖm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, chøc n¨ng cña nhµ n-íc. C«ng vô diÔn ra trªn c¸c lÜnh vùc: lËp ph¸p, hµnh ph¸p, tph¸p, do nhiÒu chñ thÓ cã thÈm quyÒn thùc hiÖn, trong ®ã, c«ng chøc lµ nguån nh©n lùc c¬ b¶n trong bé m¸y nhµ n-íc vµ lµ lùc l-îng chñ yÕu trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng vô. Tõ gãc ®é khoa häc luËt häc, th× c«ng chøc ViÖt Nam lµ c«ng d©n ViÖt Nam, ®-îc tuyÓn dông, bæ nhiÖm hoÆc giao gi÷ mét chøc vô th-êng xuyªn trong c¸c c¬ quan nhµ n-íc ViÖt Nam (ë trung u¬ng, cÊp tØnh, cÊp huyÖn, cÊp x·, ë trong n-íc hoÆc ngoµi n-íc), ®-îc xÕp vµo mét ng¹ch c«ng chøc, mang tÝnh chuyªn nghiÖp, mçi ng¹ch cã chøc danh, tiªu chuÈn riªng, trong biªn chÕ vµ h-ëng l-¬ng tõ ng©n s¸ch nhµ n-íc. 2. §Ó ®iÒu chØnh c«ng vô cÇn ph¶i cã mét hÖ thèng c¬ së ph¸p lý bao gåm c¸c quy ®Þnh cña nhiÒu ngµnh luËt, nh-ng trùc tiÕp vµ quan träng lµ chÕ ®Þnh ph¸p luËt vÒ c«ng vô, c«ng chøc- mét chÕ ®Þnh cña LuËt Hµnh chÝnh, bao gåm mét nhãm c¸c quy ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh gi÷a nhµ n-íc víi ®éi ngò c«ng chøc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng vô, gåm c¸c quan hÖ vÒ x¸c lËp, chÊm døt c«ng vô, chøc vô nhµ n-íc, c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c«ng vô; tuyÓn dông, tËp sù, qu¶n lý, sö dông, ®µo t¹o, båi d-ìng, ®¸nh gi¸, khen th-ëng, kû luËt c«ng chøc; quyÒn, nghÜa vô cña c«ng chøc, vÒ ®¹o ®øc 20