Tài liệu địa vị pháp lý của thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự ở việt nam hiện nay

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT NGUYỄN BÍCH THẢO ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA THẨM PHÁN TRONG GIAI ĐOẠN XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN DÂN SỰ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Chuyªn ngµnh : LuËt d©n sù M· sè : 60 38 30 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Ng-êi h-íng dÉn khoa häc: TS. §inh Trung Tông HÀ NỘI - 2008 MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1 Chương 1: một số vấn đề lý luận về địa vị pháp lý của Thẩm phán 7 trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 1.1. Quan niệm về địa vị pháp lý của Thẩm phán trong tố tụng dân sự 7 1.1.1. Vai trò của Thẩm phán trong hoạt động tố tụng 7 1.1.2. Khái niệm địa vị pháp lý của Thẩm phán trong khoa học luật tố tụng dân sự 9 1.2. Các yếu tố quy định và chi phối việc xác định địa vị pháp lý của Thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 11 1.2.1. Quan niệm về quyền tư pháp 11 1.2.2. Đặc thù của hoạt động xét xử 14 1.2.3. Đặc điểm của tố tụng dân sự 18 1.2.4. Tình chất của xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 21 1.3. Mối quan hệ tố tụng giữa Thẩm phán và những chủ thể khác của các quan hệ pháp luật tố tụng dân sự trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 24 1.3.1. Quan hệ giữa Thẩm phán với những người tiến hành tố tụng khác 25 1.3.1.1. Quan hệ giữa Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân 25 1.3.1.2. Quan hệ giữa Thẩm phán và Chánh án Tòa án cùng cấp 26 1.3.2.3. Quan hệ giữa Thẩm phán và Thư ký Tòa án 27 1.3.1.4. Quan hệ giữa Thẩm phán và Kiểm sát viên 27 1.3.2. Quan hệ giữa Thẩm phán với những người tham gia tố tụng 28 1.4. Địa vị pháp lý của Thẩm phán trong các mô hính tố tụng dân sự trên thế giới 30 Chương 2: địa vị pháp lý của Thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ 35 thẩm vụ án dân sự theo các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành 2.1. Khái quát các quy định pháp luật Việt Nam về địa vị pháp lý của Thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự trước khi ban hành Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2004 35 2.2. Các quy định pháp luật hiện hành về địa vị pháp lý của Thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 37 2.2.1. Địa vị pháp lý của Thẩm phán thể hiện qua các nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng dân sự 37 2.2.1.1. Các nguyên tắc có tình chất liên ngành 38 2.2.1.2. Các nguyên tắc đặc trưng của luật tố tụng dân sự 43 2.2.2. Địa vị pháp lý của Thẩm phán thể hiện ở nhiệm vụ, quyền hạn của Thẩm phán và những người tiến hành tố tụng khác 46 2.2.3. Địa vị pháp lý của Thẩm phán thể hiện ở các quy định về chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án dân sự và hòa giải vụ án dân sự trước phiên tòa sơ thẩm 51 2.2.3.1. Các quy định về chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 51 2.2.3.2. Các quy định về hòa giải vụ dân sự trước phiên tòa sơ thẩm 55 Địa vị pháp lý của Thẩm phán thể hiện ở các quy định về phiên tòa sơ thẩm dân sự 56 Chương 3: 63 2.2.4. Thực trạng áp dụng các quy định pháp luật về địa vị pháp lý của Thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự và một số kiến nghị 3.1. Thực tiễn thực hiện các quy định pháp luật về địa vị pháp lý của Thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 63 3.1.1. Thẩm phán với việc thực hiện các nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng dân sự trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 64 3.1.2. Việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của Thẩm phán trước phiên tòa sơ thẩm 68 3.1.3. Việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của Thẩm phán tại phiên tòa sơ thẩm 73 3.1.4. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập trong việc thực hiện các quy định pháp luật về địa vị pháp lý của Thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 75 3.1.4.1. Nguyên nhân chủ quan 75 3.1.4.2. Nguyên nhân khách quan 77 3.2. Một số kiến nghị hoàn thiện các quy định pháp luật về địa vị pháp lý của Thẩm phán trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án dân sự 79 3.2.1. Cải cách tư pháp và vấn đề hoàn thiện các quy định pháp luật về địa vị pháp lý của Thẩm phán 79 3.2.2. Kiến nghị về hoàn thiện pháp luật 81 3.2.2.1. Sửa đổi, bổ sung Bộ luật Tố tụng dân sự 81 3.2.2.2. Sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 84 3.2.3. Kiến nghị về các biện pháp bảo đảm thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của Thẩm phán 87 KẾT LUẬN 91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 93 DANH MỤC CÁC BẢNG Sè hiÖu Tªn b¶ng Trang b¶ng 3.1 KÕt qu¶ gi¶i quyÕt c¸c vô viÖc d©n sù ë Tßa ¸n cÊp s¬ thÈm 63 MỞ ĐẦU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ngµy 02/6/2005 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ ChiÕn l-îc c¶i c¸ch t- ph¸p ®Õn n¨m 2020 ®· x¸c ®Þnh xÐt xö lµ träng t©m cña ho¹t ®éng t- ph¸p vµ Tßa ¸n cã vÞ trÝ trung t©m trong hÖ thèng t- ph¸p. Theo tinh thÇn vµ néi dung cña nghÞ quyÕt nãi trªn, träng t©m cña c¶i c¸ch t- ph¸p lµ c¶i c¸ch hÖ thèng Tßa ¸n, vµ do ®ã, nãi ®Õn c¶i c¸ch t- ph¸p kh«ng thÓ kh«ng ®Ò cËp ®Õn viÖc ®æi míi ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n, tr-íc hÕt lµ hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong ho¹t ®éng tè tông nãi chung vµ trong tõng lÜnh vùc tè tông nãi riªng, ®Ó ThÈm ph¸n thùc hiÖn tèt h¬n nhiÖm vô xÐt xö cña m×nh. NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ®· ®Æt ra yªu cÇu: X¸c ®Þnh râ h¬n vÞ trÝ, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña ng-êi tiÕn hµnh tè tông vµ ng-êi tham gia tè tông theo h-íng b¶o ®¶m tÝnh c«ng khai, d©n chñ, nghiªm minh...; T¨ng quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm tè tông cña ®iÒu tra viªn, kiÓm s¸t viªn, thÈm ph¸n ®Ó hä chñ ®éng thùc thi nhiÖm vô, n©ng cao tÝnh ®éc lËp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm trong ho¹t ®éng tè tông [5]. V× vËy, viÖc nghiªn cøu nh»m hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n cã ý nghÜa cÊp thiÕt trong c«ng cuéc c¶i c¸ch t- ph¸p ë n-íc ta hiÖn nay. Cho ®Õn nay, mÆc dï ®· cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ë c¸c cÊp ®é kh¸c nhau liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong ho¹t ®éng tè tông (c¶ trong lÜnh vùc tè tông h×nh sù vµ tè tông d©n sù), nh-ng ch-a cã c«ng tr×nh nµo ë cÊp ®é luËn v¨n th¹c sÜ luËt häc nghiªn cøu s©u vµ toµn diÖn vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù, nhÊt lµ ®i s©u vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong mét giai ®o¹n cña tè tông d©n sù. Trong khi ®ã, thùc tiÔn ho¹t ®éng tè tông d©n sù hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ ë giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù, l¹i ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n nh-: tÝnh ®éc lËp cña ThÈm ph¸n khi xÐt xö ch-a ®-îc b¶o ®¶m, sù bÊt cËp trong ¸p dông nguyªn t¾c xÐt xö tËp thÓ vµ nguyªn t¾c xÐt xö cã Héi thÈm nh©n d©n tham gia, khiÕm khuyÕt trong c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ tranh tông trong tè tông d©n sù vµ tÝnh h×nh thøc trong viÖc thùc hiÖn tranh tông trªn thùc tÕ v.v… Thùc tiÔn ®ßi hái ph¶i lµm s¸ng tá h¬n vÒ mÆt lý luËn ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù vµ nhÊt lµ trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm - giai ®o¹n có vị trÝ rÊt quan träng trong toµn bé qu¸ tr×nh tè tông vµ thÓ hiÖn tËp trung c¸c quyÒn vµ nghÜa vô tè tông cña ThÈm ph¸n; ®ång thêi thùc tiÔn còng ®Æt ra yªu cÇu ph¶i cã sù ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù vµ thùc tr¹ng ¸p dông c¸c quy ®Þnh nµy, tõ ®ã ®-a ra ®-îc gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng bÊt cËp, thiÕu sãt vµ tiÕp tôc hoµn thiÖn ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù. V× vËy, viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi "§Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù ë ViÖt Nam hiÖn nay" cã ý nghÜa c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi NÕu nh- trong khoa häc luËt tè tông h×nh sù ®· cã mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu s©u vÒ vai trß, ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n, th× trong khoa häc luËt tè tông d©n sù cã rÊt Ýt c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy, nhÊt lµ nghiªn cøu vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong mét giai ®o¹n tè tông nh- giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù. Cã thÓ nãi, ®Õn nay, ë ViÖt Nam, ch-a cã c«ng tr×nh nghiªn cøu chuyªn s©u vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù. Tuy nhiªn, còng ®· cã nh÷ng c«ng tr×nh liªn quan ®Õn ®Ò tµi luËn v¨n ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. Cã thÓ kÓ ®Õn c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ c¶i c¸ch t- ph¸p nh-: §Ò tµi KX04.06 thuéc Ch-¬ng tr×nh khoa häc x· héi cÊp nhµ n-íc KX.04 giai ®o¹n 2001-2005 "C¶i c¸ch c¸c c¬ quan t- ph¸p, hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c thñ tôc t- ph¸p, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc xÐt xö cña Tßa ¸n trong Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n" do TS. U«ng Chu L-u lµm Chñ nhiÖm ®Ò tµi (nghiÖm thu n¨m 2006); s¸ch chuyªn kh¶o "C¶i c¸ch t- ph¸p ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn" do PGS.TSKH. Lª C¶m vµ TS. NguyÔn Ngäc ChÝ ®ång chñ biªn, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi (2004); s¸ch chuyªn kh¶o "ThÓ chÕ t- ph¸p trong nhµ n-íc ph¸p quyÒn" do PGS.TS. NguyÔn §¨ng Dung chñ biªn, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi (2004)... vµ mét sè c«ng tr×nh kh¸c. Trong c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu chuyªn kh¶o vÒ luËt tè tông d©n sù, còng cã mét sè c«ng tr×nh ®Ò cËp ®Õn vai trß, ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n. §ã lµ: s¸ch chuyªn kh¶o "X©y dùng Bé luËt Tè tông d©n sù – nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn" cña TS. Phan H÷u Th-, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi (2001); §Ò tµi khoa häc cÊp Bé "Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ Bé luËt Tè tông d©n sù ViÖt Nam" do PGS.TS Hµ ThÞ Mai Hiªn chñ tr× (2001); s¸ch chuyªn kh¶o "B×nh luËn khoa häc mét sè vÊn ®Ò cña ph¸p luËt tè tông d©n sù vµ thùc tiÔn ¸p dông" cña TS. Lª Thu Hµ, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi (2006)... Ngoµi ra, cã mét sè bµi viÕt ®¨ng trªn c¸c t¹p chÝ khoa häc ph¸p lý chuyªn ngµnh nghiªn cøu mét sè khÝa c¹nh vÒ vai trß, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù, nh-: "Vai trß cña ThÈm ph¸n ®èi víi viÖc më réng tranh tông trong c¸c vô ¸n d©n sù" cña t¸c gi¶ T-ëng Duy L-îng ®¨ng trªn Th«ng tin khoa häc ph¸p lý, sè 2/2004, "C¬ quan tiÕn hµnh tè tông vµ ng-êi tiÕn hµnh tè tông" cña ThS. Bïi ThÞ HuyÒn ®¨ng trªn T¹p chÝ LuËt häc, sè 4/2004. Trong ®iÒu kiÖn x©y dùng Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa, nhÊt lµ khi thùc hiÖn ChiÕn l-îc c¶i c¸ch t- ph¸p ®Õn n¨m 2020, vÊn ®Ò ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù cÇn ®-îc lµm s¸ng tá h¬n vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn, lµm c¬ së cho viÖc hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù, ®¸p øng yªu cÇu cña c¶i c¸ch t- ph¸p ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ xÐt xö cña Tßa ¸n. 3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu * Môc ®Ých Lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù; gãp phÇn hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù, ®¸p øng yªu cÇu c¶i c¸ch t- ph¸p. * NhiÖm vô - Ph©n tÝch c¬ së nhËn thøc vµ c¬ së thùc tiÔn cña viÖc quy ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù. - §¸nh gi¸ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt ViÖt Nam hiÖn hµnh vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù vµ thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh ®ã. - §-a ra mét sè kiÕn nghÞ nh»m tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù tr-íc yªu cÇu c¶i c¸ch t- ph¸p ë ViÖt Nam hiÖn nay. 4. Ph¹m vi nghiªn cøu LuËn v¨n tËp trung nghiªn cøu ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong mét giai ®o¹n cña tè tông d©n sù - giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù ë ViÖt Nam hiÖn nay. 5. Ph-¬ng ph¸p luËn vµ ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ò tµi ®-îc nghiªn cøu dùa trªn c¬ së ph-¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö; quan ®iÓm cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÒ c¶i c¸ch t- ph¸p. C¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu cô thÓ ®-îc sö dông trong luËn v¨n lµ ph-¬ng ph¸p hÖ thèng, ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch - tæng hîp, ph-¬ng ph¸p lÞch sö - cô thÓ, ph-¬ng ph¸p luËt häc so s¸nh. 6. §iÓm míi cña luËn v¨n - LuËn v¨n lµ c«ng tr×nh ®Çu tiªn nghiªn cøu s©u vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong mét giai ®o¹n cña tè tông d©n sù - giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù. - LuËn v¨n ®· ®-a ra ®-îc kh¸i niÖm ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù; chØ ra vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè quy ®Þnh vµ chi phèi viÖc x¸c ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù; nªu bËt sù kh¸c biÖt gi÷a hai m« h×nh tè tông thÈm vÊn vµ tè tông tranh tông vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù. - LuËn v¨n ®· ph©n tÝch, lµm râ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù thÓ hiÖn trong c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt ViÖt Nam hiÖn hµnh, chØ ra nh÷ng ®iÓm tiÕn bé so víi c¸c quy ®Þnh tr-íc ®©y vµ nh÷ng ®iÓm cßn bÊt cËp. LuËn v¨n còng ®-a ra nh÷ng ®¸nh gi¸, nhËn ®Þnh kh¸ch quan vÒ thùc tr¹ng ¸p dông c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong thùc tiÔn xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù, chØ râ nh÷ng h¹n chÕ, tån t¹i vµ nguyªn nh©n cña chóng. - Dùa trªn c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn, luËn v¨n ®-a ra ®-îc nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ vÒ hoµn thiÖn ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù ®¸p øng yªu cÇu c¶i c¸ch t- ph¸p, bao gåm c¸c kiÕn nghÞ vÒ hoµn thiÖn ph¸p luËt còng nhvÒ c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m cho ThÈm ph¸n thùc hiÖn ®Çy ®ñ quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh. 7. Ý nghÜa cña luËn v¨n LuËn v¨n cã thÓ ®-îc sö dông lµm tµi liÖu tham kh¶o trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ThÈm ph¸n, gãp phÇn n©ng cao chÊt l-îng xÐt xö cña Tßa ¸n. LuËn v¨n còng cã thÓ ®-îc sö dông lµm tµi liÖu tham kh¶o cho viÖc nghiªn cøu vµ häc tËp c¸c m«n häc nh- Tæ chøc hÖ thèng t- ph¸p, LuËt tè tông d©n sù v.v… t¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o luËt. 8. C¬ cÊu cña luËn v¨n Ngoµi phÇn Më ®Çu, KÕt luËn vµ Danh môc tµi liÖu tham kh¶o, néi dung cña luËn v¨n gåm 3 ch-¬ng: Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù. Ch-¬ng 2: §Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam hiÖn hµnh. Ch-¬ng 3: Thùc tiÔn ¸p dông c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n d©n sù vµ mét sè kiÕn nghÞ. Ch-¬ng 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA THẨM PHÁN TRONG GIAI ĐOẠN XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN DÂN SỰ 1.1. QUAN NIỆM VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA THẨM PHÁN TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ 1.1.1. Vai trß cña ThÈm ph¸n trong ho¹t ®éng tè tông QuyÒn lùc nhµ n-íc xÐt vÒ b¶n chÊt lµ mét chØnh thÓ thèng nhÊt gi÷a ba quyÒn: lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t- ph¸p. Sù ph©n chia quyÒn lùc nhµ n-íc thµnh ba quyÒn nãi trªn kh«ng ph¶i lµ s¶n phÈm chñ quan, duy ý chÝ cña con ng-êi, mµ b¾t nguån tõ nhu cÇu kh¸ch quan cña viÖc ®¶m b¶o cho quyÒn lùc nhµ n-íc vËn hµnh mét c¸ch su«n sÎ vµ cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶. Víi ho¹t ®éng lËp ph¸p vµ hµnh ph¸p, Nhµ n-íc ban hµnh ph¸p luËt vµ tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh hµnh vi cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc theo mét trËt tù do ph¸p luËt x¸c lËp. Tuy nhiªn, nÕu chØ ban hµnh ph¸p luËt vµ tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt th× ch-a ®ñ ®Ó ®-a x· héi vµo tr¹ng th¸i æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Trong x· héi lu«n lu«n ph¸t sinh c¸c tranh chÊp, c¸c vi ph¹m ph¸p luËt, x©m ph¹m quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc, lîi Ých cña Nhµ n-íc, x©m ph¹m trËt tù ph¸p luËt, do vËy cÇn ph¶i cã mét ph-¬ng diÖn ho¹t ®éng thø ba cña quyÒn lùc nhµ n-íc, ®ã lµ t- ph¸p víi chøc n¨ng b¶o vÖ ph¸p luËt. Ph-¬ng thøc ®Æc thï thùc hiÖn chøc n¨ng b¶o vÖ ph¸p luËt cña t- ph¸p lµ tµi ph¸n, tøc lµ ®èi chiÕu c¸c hµnh vi, c¸c tranh chÊp cô thÓ víi c¸c chuÈn mùc ph¸p luËt ®Ó ®¸nh gi¸, ph¸n xÐt tÝnh hîp ph¸p, tÝnh ®óng ®¾n cña hµnh vi hoÆc b¶n chÊt cña tranh chÊp, tõ ®ã ®-a ra mét ph¸n quyÕt mang tÝnh b¾t buéc nh©n danh nhµ n-íc. Víi viÖc ph¸n quyÕt ®ã ®-îc c«ng bè vµ thi hµnh, c¸c chuÈn mùc ph¸p luËt ®-îc b¶o vÖ, quyÒn vµ lîi Ých bÞ x©m ph¹m ®-îc kh«i phôc, c«ng lý ®-îc duy tr×. Trong c¸c x· héi tiÒn t- b¶n, quyÒn lùc nhµ n-íc tËp trung chñ yÕu trong tay nhµ vua. Vua lµ chñ thÓ n¾m gi÷ c¶ ba quyÒn lËp ph¸p, hµnh ph¸p vµ t- ph¸p; vua ®Ých th©n xÐt xö c¸c tranh chÊp trong nh©n d©n, trùc tiÕp trõng ph¹t nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi, do nhu cÇu ph©n c«ng gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc cña nhµ n-íc, vua ®· chuyÓn mét phÇn quyÒn t- ph¸p cho quan l¹i tõ trung -¬ng xuèng ®Þa ph-¬ng thùc hiÖn; tuy nhiªn, c¸c quan l¹i ®ã ®ång thêi còng lµ nh÷ng quan l¹i hµnh chÝnh. Nh- vËy, quyÒn t- ph¸p ch-a ®-îc t¸ch khái quyÒn lËp ph¸p vµ quyÒn hµnh ph¸p. Trong thêi kú c¸ch m¹ng t- s¶n, mét sè häc gi¶ mµ tiªu biÓu lµ M«ngtexki¬ ®· ®Ò ra t- t-ëng ph©n chia quyÒn lùc, trong ®ã t¸ch quyÒn t- ph¸p ra khái quyÒn lËp ph¸p vµ quyÒn hµnh ph¸p, thµnh lËp mét hÖ thèng c¬ quan ®éc lËp thùc hiÖn quyÒn t- ph¸p - ®ã lµ Tßa ¸n. Tßa ¸n kh«ng chØ lµ mét c¬ quan nhµ n-íc th«ng th-êng, mµ cßn lµ biÓu t-îng cña c«ng lý, cña lÏ ph¶i, ®¸p øng ®-îc nguyÖn väng cña ng-êi d©n. Khi ®· cã mét hÖ thèng Tßa ¸n chuyªn thùc hiÖn chøc n¨ng xÐt xö, th× ph¶i cã mét ®éi ngò nh÷ng ng-êi chuyªn lµm nhiÖm vô xÐt xö, t¸ch biÖt víi nh÷ng ng-êi lµm viÖc trong bé m¸y hµnh chÝnh. §ã chÝnh lµ ThÈm ph¸n. Nh- vËy, ThÈm ph¸n lµ mét nh©n viªn cña nhµ n-íc chuyªn lµm nhiÖm vô xÐt xö, hay nãi c¸ch kh¸c, xÐt xö lµ ho¹t ®éng mang tÝnh nghÒ nghiÖp cña ThÈm ph¸n. Trªn thùc tÕ, ®Ó Tßa ¸n cã thÓ thùc hµnh quyÒn xÐt xö, qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÒn t- ph¸p ph¶i tr¶i qua rÊt nhiÒu kh©u ®o¹n víi nhiÒu lo¹i ho¹t ®éng do c¸c c¬ quan kh¸c nhau tiÕn hµnh ®-îc gäi chung lµ ho¹t ®éng tè tông [38, tr. 29]. VÝ dô, trong tè tông h×nh sù, bªn c¹nh Tßa ¸n thùc hiÖn chøc n¨ng xÐt xö cßn cã c¬ quan ®iÒu tra, c¬ quan c«ng tè thùc hiÖn chøc n¨ng buéc téi. Nh-ng dï trong lÜnh vùc tè tông nµo (tè tông h×nh sù, tè tông d©n sù hay tè tông hµnh chÝnh), ho¹t ®éng xÐt xö còng lµ trung t©m cña toµn bé qu¸ tr×nh tè tông, v× chØ th«ng qua ho¹t ®éng xÐt xö míi ra ®-îc ph¸n quyÕt mang tÝnh quyÒn lùc nhµ n-íc vÒ tÝnh hîp ph¸p, ®óng ®¾n cña hµnh vi, hay vÒ b¶n chÊt cña tranh chÊp vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn tranh chÊp. Do xÐt xö lµ trung t©m cña qu¸ tr×nh tè tông, nªn trong lÜnh vùc tè tông h×nh sù, tè tông d©n sù hay tè tông hµnh chÝnh, ThÈm ph¸n ®Òu ®ãng vai trß lµ ng-êi tiÕn hµnh tè tông trung t©m (trong t-¬ng quan víi nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh tè tông kh¸c). Ho¹t ®éng tè tông cña ThÈm ph¸n gãp phÇn quan träng vµo viÖc b¶o vÖ c«ng lý, b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c chñ thÓ vµ duy tr× trËt tù ph¸p luËt. Mçi ph¸n quyÕt cña ThÈm ph¸n ®Òu cã thÓ ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn quyÒn vµ lîi Ých cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc, v× vËy ng-êi d©n chê ®îi ë ThÈm ph¸n sù c«ng minh, s¸ng suèt cña nh÷ng ng-êi cÇm c©n n¶y mùc, ®¹i diÖn cho c«ng lý, lÏ ph¶i. 1.1.2. Kh¸i niÖm ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong khoa häc luËt tè tông d©n sù Do ThÈm ph¸n lµ ng-êi tiÕn hµnh tè tông trung t©m, nªn khi ®Æt vÊn ®Ò c¶i c¸ch t- ph¸p th× kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn viÖc ®æi míi chÝnh ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n, cô thÓ lµ ph¶i x¸c ®Þnh râ ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong ho¹t ®éng tè tông nãi chung vµ trong tõng lo¹i tè tông nãi riªng, ®ång thêi x¸c ®Þnh mét c¬ chÕ tæ chøc khoa häc, hîp lý ®Ó ThÈm ph¸n thùc hiÖn tèt chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh. VËy ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù ®-îc hiÓu nh- thÕ nµo? Tr-íc hÕt, cÇn lµm râ kh¸i niÖm ®Þa vÞ ph¸p lý. Theo quan niÖm chung, ®Þa vÞ ph¸p lý lµ vÞ trÝ cña chñ thÓ ph¸p luËt trong mèi quan hÖ víi nh÷ng chñ thÓ kh¸c trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt; ®Þa vÞ ph¸p lý cña chñ thÓ ph¸p luËt thÓ hiÖn thµnh mét tæng thÓ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý cña chñ thÓ, qua ®ã x¸c lËp còng nh- giíi h¹n kh¶ n¨ng cña chñ thÓ trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. Th«ng qua ®Þa vÞ ph¸p lý cã thÓ ph©n biÖt chñ thÓ ph¸p luËt nµy víi chñ thÓ ph¸p luËt kh¸c, ®ång thêi, còng cã thÓ xem xÐt vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña chñ thÓ ph¸p luËt trong c¸c mèi quan hÖ ph¸p luËt [62, tr. 244]. Nh- vËy, "®Þa vÞ ph¸p lý" kh¸c víi "®Þa vÞ x· héi" ë chç nã ®-îc ph¸p luËt quy ®Þnh vµ nã biÓu hiÖn ë c¸c quyÒn vµ nghÜa vô ph¸p lý cô thÓ. VËn dông kh¸i niÖm trªn vµo lÜnh vùc tè tông d©n sù, th× ®Þa vÞ ph¸p lý cña ThÈm ph¸n trong tè tông d©n sù ®-îc hiÓu lµ tæng thÓ c¸c quyÒn vµ nghÜa vô tè tông cña ThÈm ph¸n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô viÖc d©n sù do ph¸p luËt quy ®Þnh, thÓ hiÖn vÞ trÝ cña ThÈm ph¸n trong mèi quan hÖ víi c¸c chñ thÓ kh¸c cña quan hÖ ph¸p luËt tè tông d©n sù. Trong ®ã, c¸c quyÒn tè tông cña ThÈm ph¸n lµ ph¹m vi nh÷ng viÖc mµ ThÈm ph¸n ®-îc quyÒn quyÕt ®Þnh, thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh thùc thi nhiÖm vô cña m×nh, cßn c¸c nghÜa vô tè tông cña ThÈm ph¸n ®-îc hiÓu lµ nh÷ng viÖc mµ ThÈm ph¸n ph¶i thùc hiÖn trong thêi h¹n nhÊt ®Þnh, nh»m ®¶m b¶o cho viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n ®-îc nhanh chãng, chÝnh x¸c, kh¸ch quan. QuyÒn vµ nghÜa vô cña ThÈm ph¸n lu«n ®i liÒn víi tr¸ch nhiÖm. XÐt xö lµ ho¹t ®éng mang tÝnh quyÕt ®Þnh, mçi ph¸n quyÕt ®Òu ¶nh h-ëng trùc tiÕp tíi quyÒn lîi cña ®-¬ng sù. Do ®ã, viÖc x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña ThÈm ph¸n g¾n liÒn víi quyÒn vµ nghÜa vô cña chñ thÓ nµy trong tè tông d©n sù lµ rÊt cÇn thiÕt. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO CÁC VĂN BẢN, NGHỊ QUYẾT CỦA ĐẢNG 1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (1991), C-¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n-íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, Nxb Sù thËt, Hµ Néi. 2. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 3. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2002), NghÞ quyÕt sè 08-NQ/TW ngµy 02/01 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ mét sè nhiÖm vô träng t©m c«ng t¸c t- ph¸p trong thêi gian tíi, Hµ Néi. 4. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2005), NghÞ quyÕt sè 48-NQ/TW ngµy 24/5 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ ChiÕn l-îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, ®Þnh h-íng ®Õn n¨m 2020, Hµ Néi. 5. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2005), NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ngµy 2/6 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ ChiÕn l-îc c¶i c¸ch t- ph¸p ®Õn n¨m 2020, Hµ Néi. CÁC VĂN BẢN PHÁP LUẬT CỦA NHÀ NƢỚC 6. Quèc héi (1946), HiÕn ph¸p, Hµ Néi. 7. Quèc héi (1959), HiÕn ph¸p, Hµ Néi. 8. Quèc héi (1960), LuËt Tæ chøc Tßa ¸n nh©n d©n, Hµ Néi. 9. Quèc héi (1980), HiÕn ph¸p, Hµ Néi. 10. Quèc héi (1981), LuËt Tæ chøc Tßa ¸n nh©n d©n, Hµ Néi. 11. Quèc héi (1992), HiÕn ph¸p, Hµ Néi. 12. Quèc héi (2002), LuËt Tæ chøc Tßa ¸n nh©n d©n, Hµ Néi. 13. Quèc héi (2004), Bé luËt Tè tông d©n sù, Hµ Néi. 14. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao (2005), NghÞ quyÕt sè 04/2005/NQ-H§TP ngµy 17/9 cña Héi ®ång ThÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao h-íng dÉn thi hµnh mét sè quy ®Þnh cña Bé luËt Tè tông d©n sù vÒ "Chøng minh vµ chøng cø", Hµ Néi. 15. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao (2006), NghÞ quyÕt sè 02/2006/NQ-H§TP ngµy 12/5 cña Héi ®ång ThÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao h-íng dÉn thi hµnh c¸c quy ®Þnh trong PhÇn thø hai "Thñ tôc gi¶i quyÕt vô ¸n t¹i Tßa ¸n cÊp s¬ thÈm" cña Bé luËt Tè tông d©n sù, Hµ Néi. 16. Ủy ban Th­êng vô Quèc héi (1989), Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù, Hµ Néi. 17. Ủy ban Th­êng vô Quèc héi (1994), Ph¸p lÖnh Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n kinh tÕ, Hµ Néi. 18. Ủy ban Th-êng vô Quèc héi (1996), Ph¸p lÖnh Thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp lao ®éng, Hµ Néi. CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO KHÁC 19. NguyÔn C«ng B×nh (chñ biªn) (2003), Gi¸o tr×nh LuËt tè tông d©n sù ViÖt Nam, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi. 20. NguyÔn C«ng B×nh (chñ biªn) (2005), Gi¸o tr×nh LuËt tè tông d©n sù ViÖt Nam, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi. 21. Bé luËt tè tông d©n sù cña n-íc Céng hßa nh©n d©n Trung Hoa n¨m 1991 (B¶n dÞch TiÕng ViÖt cña NguyÔn §×nh B¶ng; ng-êi hiÖu ®Ýnh: NguyÔn Kh¾c C«ng). 22. Bé T- ph¸p (1957), TËp luËt lÖ vÒ t- ph¸p, Hµ Néi. 23. Bé T- ph¸p (2001), Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn gãp phÇn x©y dùng quy chÕ ThÈm ph¸n, §Ò tµi khoa häc cÊp Bé. 24. Bé T- ph¸p (2001), X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý ThÈm ph¸n Tßa ¸n ®Þa ph-¬ng, §Ò tµi khoa häc cÊp Bé. 25. Thóy C¶i (2008), "Án bá tói lµ hÖ qu¶ cña b¸o c¸o ¸n, duyÖt ¸n", B¸o Ph¸p luËt ViÖt Nam, ngµy 17/2, (3449). 26. Lª C¶m - NguyÔn Ngäc ChÝ (§ång chñ biªn) (2004), C¶i c¸ch t- ph¸p ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n x©y dùng nhµ n-íc ph¸p quyÒn, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, Hµ Néi. 27. Vò ThÞ BÝch DiÖp (2007), Nguyªn t¾c "ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n xÐt xö ®éc lËp vµ chØ tu©n theo ph¸p luËt" trong c«ng cuéc c¶i c¸ch t- ph¸p ë ViÖt Nam hiÖn nay, LuËn v¨n th¹c sÜ luËt häc, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi. 28. NguyÔn §¨ng Dung (chñ biªn) (2004), ThÓ chÕ t- ph¸p trong nhµ n-íc ph¸p quyÒn, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi. 29. L-u TiÕn Dòng (2006), "§éc lËp xÐt xö ë c¸c n-íc qu¸ ®é: mét gãc nh×n so s¸nh", Tßa ¸n nh©n d©n, (20). 30. L-u TiÕn Dòng (2006), "§éc lËp xÐt xö ë c¸c n-íc qu¸ ®é: mét gãc nh×n so s¸nh", Tßa ¸n nh©n d©n, (21). 31. Lª Thu Hµ (2006), B×nh luËn khoa häc mét sè vÊn ®Ò cña ph¸p luËt tè tông d©n sù vµ thùc tiÔn ¸p dông, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi. 32. Häc viÖn T- ph¸p (2007), Gi¸o tr×nh LuËt Tè tông d©n sù, Nxb C«ng an nh©n d©n, Hµ Néi. 33. Bïi ThÞ HuyÒn (2004), "C¬ quan tiÕn hµnh tè tông vµ ng-êi tiÕn hµnh tè tông", LuËt häc, (4). 34. NguyÔn Ngäc Kh¸nh (2005), "Nguyªn t¾c quyÒn quyÕt ®Þnh vµ tù ®Þnh ®o¹t cña ®-¬ng sù trong Bé luËt Tè tông d©n sù ViÖt Nam", Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, (5). 35. NguyÔn Ngäc Kh¸nh (chñ biªn), TrÇn V¨n Trung (hiÖu ®Ýnh) (2005), Bé luËt tè tông d©n sù Liªn bang Nga, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi. 36. Ph¹m V¨n Lîi (chñ biªn) (2004), ChÕ ®Þnh ThÈm ph¸n - mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, Nxb T- ph¸p, Hµ Néi. 37. Phan C«ng LuËn (2006), "Uy tÝn cña ng-êi ThÈm ph¸n", LuËt häc, (1). 38. U«ng Chu L-u (Chñ nhiÖm ®Ò tµi) (2006), C¶i c¸ch c¸c c¬ quan t- ph¸p, hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c thñ tôc t- ph¸p, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc xÐt xö cña Tßa ¸n trong Nhµ n-íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n, v× d©n, B¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu §Ò tµi KX04.06 thuéc Ch-¬ng tr×nh khoa häc x· héi cÊp nhµ n-íc (2006), Hµ Néi. 39. Ph¹m H÷u NghÞ (2000), "VÒ nguyªn t¾c quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®-¬ng sù trong tè tông d©n sù", Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, (12). 40. Ph¹m Duy NghÜa (2004), Chuyªn kh¶o LuËt kinh tÕ, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, Hµ Néi. 41. Nhµ ph¸p luËt ViÖt - Ph¸p (1998), Bé luËt tè tông d©n sù cña n-íc Céng hßa Ph¸p, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 42. NguyÔn Th¸i Phóc (2005), "Nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n trong tè tông d©n sù", Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, (12). 43. PVNC (2008), "Gi¸m ®Þnh tµi liÖu trong c¸c vô ¸n d©n sù: Tr­ng cÇu hay kh«ng, ë… Tßa", B¸o Ph¸p luËt ViÖt Nam, ngµy 04/4, (3490). 44. Ph¹m Th¸i Quý (2007), "Qua h¬n hai n¨m thùc thi Bé luËt Tè tông d©n sù: NhËn diÖn nh÷ng trë ng¹i, v-íng m¾c", B¸o Ph¸p luËt ViÖt Nam ngµy 17/9, (3318). 45. §ç Gia Th- (2004), "Thùc tr¹ng ®éi ngò ThÈm ph¸n n-íc ta - nh÷ng nguyªn nh©n vµ bµi häc kinh nghiÖm tõ qu¸ tr×nh x©y dùng", Tßa ¸n nh©n d©n, (7). 46. §ç Gia Th- (2004), "Yªu cÇu nhiÖm vô cña ngµnh Tßa ¸n vµ quan ®iÓm x©y dùng ®éi ngò ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n míi", Tßa ¸n nh©n d©n, (13). 47. §ç Gia Th- (2006), C¬ së khoa häc cña viÖc x©y dùng ®éi ngò ThÈm ph¸n ë ViÖt Nam hiÖn nay, LuËn ¸n tiÕn sÜ luËt häc, ViÖn Nhµ n-íc vµ Ph¸p luËt, Hµ Néi. 48. Phan H÷u Th- (2001), X©y dùng Bé luËt Tè tông d©n sù – nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. 49. §µo Xu©n TiÕn (2003), "Mét sè ý kiÕn vÒ Dù th¶o Bé luËt Tè tông d©n sù", Nhµ n-íc vµ ph¸p luËt, (1). 50. Tßa ¸n nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi (2005), B¸o c¸o rót kinh nghiÖm gi¶i quyÕt ¸n d©n sù, h«n nh©n vµ gia ®×nh do Tßa ¸n nh©n d©n thµnh phè Hµ Néi xÐt xö s¬ thÈm vµ phóc thÈm n¨m 2005, Hµ Néi. 51. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao (1994), VÒ ph¸p luËt tè tông d©n sù, Kû yÕu cña Dù ¸n VIE/95/017, Hµ Néi. 52. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao (2004), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2004 vµ ph-¬ng h-íng nhiÖm vô c«ng t¸c n¨m 2005 cña ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n, Hµ Néi. 53. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao (2005), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2005 vµ ph-¬ng h-íng nhiÖm vô c«ng t¸c n¨m 2006 cña ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n, Hµ Néi. 54. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao (2007), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2006 vµ ph-¬ng h-íng nhiÖm vô c«ng t¸c n¨m 2007 cña ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n, Hµ Néi. 55. Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao (2008), B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2007 vµ ph-¬ng h-íng nhiÖm vô c«ng t¸c n¨m 2008 cña ngµnh Tßa ¸n nh©n d©n, Hµ Néi. 56. TrÞnh Quèc To¶n (chñ biªn) (1998), Gi¸o tr×nh LuËt Tæ chøc Tßa ¸n, ViÖn kiÓm s¸t, C«ng chøng, LuËt s-, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, Hµ Néi. 57. Tr-êng §¹i häc LuËt Hµ Néi (2005), VÒ viÖc thi hµnh Bé luËt Tè tông d©n sù, Kû yÕu Héi th¶o khoa häc cÊp tr-êng, Hµ Néi. 58. §inh Trung Tông (2004), "Quan ®iÓm x©y dùng Bé luËt Tè tông d©n sù", D©n chñ vµ ph¸p luËt, (3). 59. §inh Trung Tông (2004), "X©y dùng Bé luËt Tè tông d©n sù - Mét b-íc tiÕn quan träng nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt trong thêi kú ®æi míi", D©n chñ vµ ph¸p luËt, (5). 60. §µo TrÝ Úc (1996), B×nh luËn khoa häc HiÕn ph¸p n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ Néi. 61. ViÖn Khoa häc ph¸p lý (2004), "Mét sè vÊn ®Ò vÒ tranh tông trong tè tông d©n sù", Th«ng tin Khoa häc ph¸p lý, (2), Sè chuyªn ®Ò. 62. ViÖn Khoa häc ph¸p lý (2006), Tõ ®iÓn LuËt häc, Nxb Tõ ®iÓn B¸ch khoa vµ Nxb Tph¸p, Hµ Néi. 63. ViÖn Ng«n ng÷ häc (2002), Tõ ®iÓn TiÕng ViÖt, Nxb §µ N½ng, §µ N½ng. 64. ViÖn Nhµ n-íc vµ Ph¸p luËt (2001), Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ Bé luËt Tè tông d©n sù ViÖt Nam, §Ò tµi khoa häc cÊp Bé, Chñ nhiÖm ®Ò tµi: PGS.TS Hµ ThÞ Mai Hiªn, Hµ Néi. VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ ! VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ ! VUI LÒNG TẢI VỀ ĐỂ XEM BẢN FULL ĐẦY ĐỦ !