Tài liệu Chỉ đạo và thực hiện chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

MỤC LỤC NỘI DUNG Phần 1: Mở đầu 1.1. Lý do chọn đề tài 1.2. Mục đích nghiên cứu 1.3. Đối tượng nghiên cứu 1.4. Phương pháp nghiên cứu Phần 2: Nội dung của sáng kiến 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 2.3.1. Công tác quản lý, chỉ đạo thực hiện chuyên đề 2.3.2. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ chuyên đề 2.3.3. Công tác bồi dưỡng, nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong nhà trường 2.3.4. Kinh nghiệm chỉ đạo và tổ chức hội thi của chuyên đề 2.3.5. Công tác tuyên truyền về chuyên đề 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường Phần 3: Kết luận và kiến nghị a. Kết luận b. Kiến nghị Tài liệu tham khảo Trang 1-2 1-2 2 2 2 3-16 3 3-6 6-14 6-7 7-8 8-11 11- 14 14 14-16 17 17 17 PHẦN 1: MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Mỗi con ngươì chúng ta sinh ra đều có sự khác biệt về hoàn cảnh, điều kiện sống, thể chất, sở thích, năng lực, trình độ… Trẻ em cũng vậy. Mỗi đứa trẻ đều có sự khác nhau về hoàn cảnh, điều kiện gia đình, môi trường sinh sống và học tập. Do đó, mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt khác nhau về thể chất, tình cảm, mối quan hệ xã hôị, trí tuệ và tâm lý. Chính vì vậy, từng trẻ có sự hứng thú, cách học và tốc độ học tập khác nhau. Chúng ta cần nhớ rằng, những gì xẩy ra trong thời thơ ấu sẽ có ảnh hưởng vô cùng sâu sắc và lâu dài đến cuộc đời sau này của trẻ. Các nhà nghiên cứu học cho ta thấy, phương pháp tốt nhất về giáo dục mầm non hiện nay là: Các trải nghiệm trong những năm đầu đời nên phù hợp với mức độ phát triển của trẻ và phải được xây dựng trên cơ sở những gì trẻ đã biết và có thể làm. Điều này có nghĩa là chúng ta phải thận trọng, không cố gắng quá mà dạy trẻ những gì quá khó, mà phải tạo cơ hội giúp trẻ có thể hiểu và hoạt động được cùng cô và các bạn. Những nội dung trên là quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non. Đây là một quan điểm giáo dục tiến bộ về vị trí của trẻ em và vai trò của giáo viên, giúp giáo viên định hướng được trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động, việc khai thác và sử dụng môi trường giáo dục, việc tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ đạt hiệu quả cao. Đối với trẻ, các cháu được cảm nhận, khám phá một cách tích cực về thế giới xung quanh. Quá trình học hỏi, khám phá cuả trẻ thông qua nhiều hoạt động trong đó vui chơi có ý nghĩa rất quan trọng. Vui chơi không phải là hoạt động giải trí thư giãn mà với trẻ vui chơi giúp trẻ cảm nhận, khám phá thế giới một cách tự nhiên, thuận lợi nhanh chóng, phát triển tư day và trí tưởng tượng, sáng tạo, phát triển ngôn ngữ, rèn luyện kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, phát triển kỹ năng vận động và tăng cường sức khỏe cho trẻ. Năm học 2017-2018 là năm học đầu tiên thực hiện chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, các trường mầm non trong thị xã đang cố gắng nâng cao chất lượng của chuyên đề, đặc biệt là trường mầm non Xi măng được Phòng Giáo dục và Đào tạo chọn làm đơn vị điểm của chuyên đề thì càng phải đi sâu và thực hiện chuyên đề một cách hoàn thiện hơn. Là cán bộ Quản lý nhà trường, nhận thức rõ được vị trí vai trò, tầm quan trọng của chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và cảm nhận được, trong năm học vừa qua các nhà trường thực hiện tương đối tốt chuyên đề này. Tuy nhiên, tôi nhận thấy, một số giáo viên trong nhà trường còn dạy trẻ theo phương pháp truyền thống, chưa tạo cơ hội cho trẻ được học bằng 1 nhiều cách khác nhau gồm cả hoạt động vui chơi, chưa dựa trên hứng thú cuả trẻ để xây dựng kế hoạch học tập sát thực mà còn cứng nhắc, dập khuôn. Để thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, tôi đã chọn đề tài “Chỉ đạo và thực hiện chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non” năm học 2017-2018 làm đề tài nghiên cứu, góp phần vào việc giáo dục trẻ phát triển một cách toàn diện, nuôi dưỡng nhân tài của đất nước mai sau. 1.2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở thực trạng để tìm ra các giải pháp nâng cao chất lượng chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ trong trường mầm non. Từng bước củng cố các hoạt động học tập, vui chơi giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn, khéo léo, tăng tính độc lập, tự chủ, nhằm giáo dục trẻ phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mỹ ngay từ bậc học mầm non, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn mới hiện nay. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Các cháu trong trường mầm non Xi Măng, các hoạt động dạy và học của cô và trẻ trong nhà trường năm học 2017 -2018. Các hoạt động của chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của nhà trường, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Môi trường xã hội, môi trường trong lớp và môi trường bên ngoài lớp học. 1.4. Phương pháp nghiên cứu a. Phương pháp nghiên cứu đọc các tài liệu, sách báo, có liên quan đến tâm sinh lý của trẻ mầm non trong các hoạt động vui chơi, học tập để làm rõ vấn đề nghiên cứu. b. Phương pháp khảo sát thực tế các cháu tại trường mầm non Xi Măng, các giáo viên và các bậc phụ huynh. c. Phương pháp thống kê số liệu, tổng hợp d. Phương pháp so sánh. 2 PHẦN 2: NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN 2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là dựa trên nhu cầu, hứng thú, khả năng và thế mạnh của từng trẻ, tin tưởng rằng mỗi đứa trẻ đều có thể thành công và tiến bộ. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là tạo cho trẻ được học bằng nhiều cách khác nhau bao gồm cả hoạt động vui chơi, phản ánh được mức độ phát triển của từng cá nhân trẻ và xây dựng kế hoạch dựa trên những gì trẻ đã biết và có thể làm. Trẻ được hỗ trợ để tham gia hoạt động, khuyến khích để trẻ tự tạo ra sự lựa chọn của mình, tự giải quyết vấn đề, hỗ trợ hợp tác, và cùng làm việc với nhau. Trẻ được tham gia hoạt động trong cả lớp, nhóm và cá nhân, được tự để xướng hoạt động và được khuyến khích nói lên và chia sẻ ý tưởng của mình. Chương trình giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm thể hiện môí quan hệ chặt chẽ giữa chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục toàn diện để đáp ứng các nhu cầu phát triển của trẻ. Các lĩnh vực, nội dung quan trọng và cơ bản được mở linh hoạt cho giáo viên lựa chọn nội dung phù hợp với trẻ, đáp ứng nhu cầu phát triển toàn diện của trẻ. Chương trình giáo dục mầm non dựa trên độ tuổi, khả năng, nhu cầu, nguyện vọng cá nhân và điều kiện thực tế của mỗi nhà trường. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chủ yếu dựa trên các hoạt động giáo dục giúp trẻ trải nghiệm, tìm tòi, khám phá bằng nhiều cách khác nhau để đáp ứng các nhu cầu, lơị ích của trẻ theo phương châm “Học bằng chơi, chơi mà học”. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến * Thực trạng: Trường mầm non Xi Măng được thành lập năm 1980 với tên gọi ban đầu là nhà trẻ Hữu Nghị, năm 1992 trường chính thức có tên gọi trường mầm non Xi Măng. Nằm trên địa bàn khu phố 5 Phường Đông Sơn Thị xã Bỉm Sơn, đó là địa bàn đông dân cư, giao thông đi lại thuận tiện, đời sống nhân dân ổn định, số trẻ trong trường đại đa số là con em cán bộ công nhân công ty CP xi măng Bỉm Sơn, Công ty CP bao bì Bỉm Sơn nên công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ có nhiều thuận lợi. Trải qua 38 năm phấn đấu, xây dựng và trưởng thành, cùng với sự đổi mới của đất nước, địa phương, các thế hệ cô và trò nhà trường đã nỗ lực vượt khó vươn lên lập nhiều thành tích xuất sắc, đóng góp một phần công sức không nhỏ vào sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo của thị xã và tỉnh nhà. - Về thành tích đạt được: 38 năm phấn đấu, xây dựng, và trưởng thành của trường mầm non Xi Măng là một thời gian không dài nhưng vô cùng vẻ vang. Nhà trường đã đóng góp những thành tích đáng kể vào sự nghiệp giáo dục và đào tạo, góp phần nhỏ 3 bé của mình xây dựng nên truyền thống thi đua của ngành giáo dục và đào tạo Thị xã Bỉm sơn nói riêng, Sở giáo dục và Đào tạo Tỉnh Thanh Hóa nói chung ngày càng khởi sắc. Với những đóng góp của nhà trường cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo những năm qua, nhà trường đã được Đảng, Nhà nước, Thủ tướng chính Phủ, Bộ giáo dục Đào tạo, UBND Tỉnh Thanh Hóa tặng nhiều phần thưởng cao quí; Huân chương lao động hạng Ba năm 1999; Huân chương lao động hạng nhì năm 2005; Huân chương lao động hạng Nhất năm 2014; Bằng khen của Thủ tướng Chính Phủ năm 2007; 14 bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo; 6 bằng khen của UBND Tỉnh Thanh Hóa; Bằng công nhận trường chuẩn Quốc Gia mức độ II 2013; Bằng công nhận cơ quan văn hóa cấp Tỉnh 5 năm 2008-2013; Bằng khen đơn vị điển hình tiên tiến cấp Tỉnh 5 năm 20102015; 4 cờ thi đua của UBND Tỉnh Thanh Hóa năm 2008, 2009, 2013, 2014; Cờ thi đua của Tổng LĐLĐ Việt Nam năm 2011. - Về cơ sở vật chất: Ngôi trường kiên cố với thiết kế của chuyên gia Nga, gồm 2 khu nhà trẻ và mẫu giáo. Ngăn cách giữa 2 khu là một sân chơi rộng lớn với nhiều đồ chơi và thiết bị hiện đại phù hợp với trẻ mầm non. Hiện tại nhà trường có 16 lớp học và 08 phòng chức năng kiên cố. Có sân khấu ngoài trời. Có vườn cổ tích, có sân chơi với đồ chơi mua sắm, sân chơi với đồ chơi tự làm, khuôn viên nhà trường sạch đẹp, thoáng mát đầy đủ tiện nghi cho trẻ hoạt động và vui chơi. - Tổng số trẻ toàn trường: 460; Nhà trẻ: 80 cháu; Mẫu giáo: 380 cháu. + Chất lượng nuôi dưỡng: Số Trẻ đạt kênh A: 95% Số Trẻ kênh B: 5% + Chất lượng giáo dục: Số Trẻ đạt yêu cầu: 100% Số Trẻ đạt khá, giỏi: 93% Số Trẻ đạt trung bình: 7% Nhìn vào số lượng trẻ toàn trường thì ta thấy trẻ mẫu giáo nhiều gấp 4 lần trẻ nhà trẻ. Trẻ đạt tiêu chuẩn kênh A tương đối cao, trẻ đạt khá giỏi tỷ lệ khả quan. Có thể nói rằng, với tỷ lệ trẻ như trên thì hầu hết trẻ đều khỏe mạnh, thông minh, nhanh nhẹn có khả năng học tập, vui chơi, trải nghiệm trong các hoạt động hàng ngày rất tốt. * Thuận lợi: Trường mầm non Xi Măng được được UBND thị xã Bỉm Sơn, phòng giáo dục và đào tạo, UBND phường Đông Sơn, Công ty CP XM Bỉm Sơn, công 4 Ty CP Bao Bì Bỉm Sơn, luôn quan tâm giúp đỡ về mọi mặt. Có hội cha mẹ học sinh tâm huyết luôn phối hợp chặt chẽ với nhà trường cùng chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ ngày càng phát triển. Cơ sở vật chất nhà trường sạch, đẹp, thoáng mát, có 2 sân chơi có đầy đủ đồ chơi ngoài trời, có vườn cổ tích, vườn hoa, vườn rau, vườn cây xanh, suối nước cho trẻ vui chơi, trải nghiệm, khám phá. Môi trường lớp học đầy đủ tiện nghi, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục vụ cho học tập, vui chơi. Các đồ dùng đồ chơi được sắp đặt khoa học, gọn gàng thuận tiện cho trẻ hoạt động. Đội ngũ giáo viên trẻ, năng động, nhiệt tình và có nhiều khả năng trong việc dạy trẻ học tập, trải nghiệm, vui chơi. Có nhiều giáo viên có năng khiếu tạo hình đã cùng nhau xây dựng nên một môi trường trong và ngoài lớp học thực sự đa dạng, gần gũi với trẻ. Đa số trẻ khỏe mạnh, thông minh, nhanh nhẹn, có tố chất học tập, vui chơi, khám phá và trải nghiệm. * Khó khăn: Tuy trẻ khỏe mạnh, thông minh nhưng ở các độ tuổi đều có một số cháu nhút nhát, chưa tự tin trong các hoạt động. Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho trẻ vui chơi trải nghiệm từng lứa tuổi chưa đồng bộ. Kinh phí để tổ chức các hội thi và tổ chức các ngày hội, ngày lễ cho các cháu còn hạn chế. Một số phụ huynh chưa hiểu rõ về hiệu quả rèn luyện vui chơi, trải nghiệm của trẻ mà giáo viên thực hiện ở trường, còn có ý bao bọc con, chưa tin tưởng các hoạt động do cô tổ chức, còn sợ con bị ốm. * Kết quả khảo sát ban đầu: Thực trạng khảo sát số cháu trong trường tuy khỏe mạnh nhưng nhu cầu khám phá, trải nghiêm của trẻ chưa đồng đều, còn có nhiều trẻ nhút nhát, có một số trẻ thì lại quá hiếu động. Khảo sát từ phía gia đình trẻ thì tới 1/4 gia đình trẻ còn bao bọc con chưa đồng tình với sự giáo dục trẻ khám phá, trải nghiệm cho trẻ ở trường mà có ý kiến phản hồi. Kết quả khảo sát giáo dục phát triển các hoạt động giáo dục, vui chơi, khám phá và trải nghiệm cho trẻ đầu năm học. Bảng 1: Kết quả khảo sát đầu năm 5 TT Tên hoạt động Số trẻ Đạt Tỷ lệ Không % đạt Tỷ lệ % 1 Tiết học trong lớp 460 386 84% 74 26% 2 Trò chơi vận động, T/ C dân gian 460 381 83% 79 27% 3 Hoạt động ngoài trời 460 400 87% 60 23% 4 Khám phá, trải nghiệm 460 400 75% 60 23% 5 Hoạt động góc 460 391 85% 69 25% 6 Tham gia văn nghệ 460 368 80% 92 30% Ghi chú Từ thực trạng kết quả giáo dục, vui chơi, khám phá và trải nghiệm cho trẻ như trên, tôi luôn suy nghĩ để tìm ra các giải pháp chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm để tỷ lệ trẻ tham gia vào các hoạt động ngày càng nhiều hơn, đạt hiệu quả hơn, giúp nhà trường thực hiện tốt chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm để trẻ phát triển thể lực, nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin, khéo léo hơn trong cuộc sống. 2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề 2.3.1. Công tác Quản lý, chỉ đạo thực hiện chuyên đề * Đối với nhà trường: + Bản thân chủ động xây dựng kế hoạch chuyên đề ngay từ đầu năm học phù hợp với điều kiện thực tế của trường, của từng nhóm, lớp. + Triển khai đến toàn thể cán bộ, giáo viên trong trường thực hiện kế hoạch chuyên đề. + Tổ chức bồi dưỡng kiến thức về chuyên đề cho giáo viên bằng cách phân công giáo viên giỏi dạy mẫu các tiết học và các hoạt động khám phá, trải nghiệm để giáo viên toàn trường được dự giờ, rút kinh nghiệm. + Sửa sang lại khu sân chơi cho trẻ, khu vườn cổ tích bằng phẳng, sạch đẹp, an toàn trồng nhiều cây, hoa và thuê người quét dọn hàng ngày để khuôn viên luôn sạch sẽ. + Mua sắm thêm nhiều đồ dùng đồ chơi trong lớp học và đồ chơi ngoài trời. + Tham mưu với UBND Thị Xã xây mới thêm 2 lớp học. + Có kế hoạch kiểm tra đánh giá chuyên đề thông qua các tiết dạy, các trò chơi vận động, trò chơi dân gian, các hoạt động trải nghiệm. 6 + Tổ chức hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” nhằm huy động tới các bậc phụ huynh, các tổ chức đoàn thể cùng chung tay tham gia xây dựng môi trường vui chơi, học tập cho trẻ. + Đánh giá kết quả sau mỗi giai đoạn và rút kinh nghiệm cho các giai đoạn tiếp theo. + Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để mua sắm đồ dùng đồ chơi, trang thiết bị phục vụ cho chuyên đề. * Chỉ đạo các tổ chuyên môn và giáo viên + Xây dựng kế hoạch thực hiện nội dung giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phù hợp với lớp mà giáo viên đang phụ trách. + Sắp xếp các góc chơi hợp lý, phù hợp với độ tuổi. Tạo khoảng không gian rộng rãi, thoải mái, an toàn cho trẻ tự do khám phá, trải nghiệm, hoạt động. Đầu tư đủ đồ dùng, đồ chơi cần thiết cho hoạt động của trẻ ở các góc chơi. Bổ sung các loại đồ chơi tự tạo phong phú về chủng loại, chất liệu, đạt chất lượng, để hỗ trợ phát triển các nhóm cơ của trẻ. + Đổi mới phương pháp dạy học, luôn hướng tới dạy học lấy trẻ làm trung tâm. + Sáng tạo trong mọi hoạt động học tập và vui chơi cho trẻ, tích cực làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho chuyên đề. + Kết hợp việc học tập, vui chơi, các hoạt động sinh hoạt hàng ngày để tổ chức một cách linh hoạt cho trẻ nhằm đạt kết quả tốt nhất trong giáo dục, trải nghiệm và vui chơi. + Lựa chọn các bài dạy, các trò chơi dân gian, trò chơi vận động cơ bản phù hợp với nội dung chương trình, thiết kế tổ chức các hoạt động phù hợp với từng chủ đề, từng độ tuổi. + Tích cực đổi mới phương pháp và hình thức dạy học nhằm phát huy tính tích cực của trẻ, hình thành các phẩm chất tự tin, nhanh nhẹn, khéo léo và bền bỉ của trẻ. + Tăng cường cho trẻ tiếp xúc với môi trường bên ngoài lớp học, với thiên nhiên và học liệu sẵn có của địa phương. 2.3.2. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi phục vụ chuyên đề Trong điều kiện kinh phí đầu tư cho giáo dục mầm non hiện nay còn gặp nhiều khó khăn, nhà trường đã phối hợp với các bậc phụ huynh và làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để kêu gọi các tổ chức đoàn thể, cá nhân, các nhà hảo 7 tâm hỗ trợ kinh phí bổ sung trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi cho chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Trong năm học thực hiện chuyên đề vừa qua, nhà trường đã xây dựng sửa chữa và mua sắm được các loại đồ dùng đồ chơi như sau: + Xây 2 lớp học mới tổng diện tích 200m2 + Lát gạch sân chơi mẫu giáo tổng diện tích 150m2 + Xây mới hàng rào khu mẫu giáo diện tích 500m2 + Thảm cỏ phục vụ cho sân chơi vận động 100m2 + Xích đu con Rồng: 1 cái + Nhà trượt liên hoàn: 1 nhà + Bàn học của trẻ: 45 cái + Ghế ngồi học của trẻ: 90 cái + Phản nằm ngủ của trẻ: 45 cái + Tủ đựng đồ dùng cá nhân cho trẻ: 2 cái + Tủ góc: 15 cái + Giá đựng dép cho trẻ: 5 cái + Giá phơi khăn mặt: 6 cái + Giá đựng cốc: 6 cái + Tăng âm loa đài 1 bộ + 100 bộ đồ chơi phục vụ hoạt động góc cho trẻ, và nhiều trang thiết bị khác. Đồ dùng, đồ chơi trang thiết bị trong lớp, nhà trường mua bổ sung ngay từ đầu năm học cho các nhóm lớp tương đối đầy đủ theo thông tư 02/2010 của Bộ giáo dục và Đào tạo. 2.3.3. Công tác bồi dưỡng, nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong nhà trường Để tiếp tục thực hiện chuyên đề có hiệu quả, nhà trường đã tổ chức bồi dưỡng chuyên môn của chuyên đề cho đội ngũ giáo viên với các hình thức sau: - Tạo điều kiện cho 100% cán bộ, giáo viên tham gia tập huấn chuyên đề do Phòng Giáo dục và Sở Giáo dục Đào tạo tổ chức. - Trong sinh hoạt chuyên môn các tổ, thường rút kinh nghiệm các tiết dạy, các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của các giáo viên. - Thi và chấm trang trí lớp, sắp đặt môi trường giáo dục cho trẻ ngay từ đầu năm. Các nhóm lớp say sưa tìm hiểu và sắp đặt môi trường lớp gọn gàng, khoa học giúp trẻ thuận tiện trong việc học tập và trải nghiệm, trang trí môi 8 trường ngoài lớp học đẹp, hấp dẫn để tạo cho trẻ niềm tin khi bước chân đến lớp, đến trường. - Kết quả: Nhất: Lớp; C3; B2; B3; Nhóm: 25-36 tháng A; 25-26 tháng B; Nhì: Lớp C2; A1; A2 Ba: Lớp A3; C1; B1. - Ban giám hiệu phân công các lớp chịu trách nhiệm dạy mẫu các tiết học, các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm để giáo viên toàn trường học tập; 1. Cô: Mai Thị Thanh Xuân: Tổ chức dạy tiết thể dục mẫu giáo 5-6 tuổi 2. Cô: Trần Thị Kim Tuyến: Tổ chức dạy trò chơi dân gian, trò chơi vận động 5- 6 tuổi 3. Cô: Lê thị Bạch Tuyết: Tổ chức dạy hoạt động góc 4. Cô: Mai thị Thu Phương: Tổ chức dạy tiết nhận biết của nhà trẻ 5. Cô: Trần Thị Phương: Tổ chức dạy khám phá, trải nghiệm cho trẻ 5-6 tuổi. 6. Cô: Trịnh Thị Thanh tổ chức dạy môn làm quen văn học cho trẻ 4-5 tuổi. Tất cả các giáo viên được phân công tiết dạy đều chuẩn bị chu đáo, nội dung tiết dạy chủ yếu để trẻ được khám phá, trải nghiệm, và tự nói lên được ý tưởng của mình. Giáo viên toàn trường dự, rút kinh nghiệm và học tập theo mẫu tổ chức. Tất cả đều rất phấn khởi và tự tin vào những kiến thức đã được dự giờ và được ban giám hiệu góp ý bổ sung kịp thời. Tổng số giờ được dạy mẫu: 12 tiết được 100% giáo viên tham gia dự giờ góp ý rút kinh nghiệm. Qua các tiết dạy mẫu giáo viên trong trường đã học tập kinh nghiệm của nhau được rất nhiều, và hiện tại các tiết dạy, các trò chơi và các hoạt động trải nghiệm của trẻ, giáo viên tổ chức đúng phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và có nhiều sáng tạo. Bé đang học thể dục 9 Bé chơi trò chơi vận động cùng cô Bé đang nghe cô kể câu chuyện Thánh Gióng ở Vườn cổ tích Bé cùng cô trò chuyện 10 Bé cùng cô chơi Chi chi chành chành 2.3.4. Kinh nghiệm chỉ đạo và tổ chức hội thi của chuyên đề + Đối với Hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. Để hội thi đi đến thành công tôi đã có những biện pháp chỉ đạo và thực hiện sau đây: Thứ Nhất: Tổ chức cho giáo viên đi tham quan môi trường điểm của các trường trong Tỉnh. Đầu năm học, sở giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa đã tổ chức dạy chuyên đề trong đó có chuyên đề “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. Sau khi triển khai học chuyên đề xong, phòng mầm non của Sở giáo dục đã cho các học viên đi tham quan việc trang trí, sắp đặt môi trường bên trong, môi trường bên ngoài lớp học của các trường điểm trong Tỉnh. Trường mầm non Xi Măng đã tổ chức cho đội ngũ giáo viên đi tham quan, học tập để mang những kinh nghiệm về trường phục vụ hội thi. Thứ Hai: Chọn những giáo viên có năng khiếu tạo hình để làm trưởng nhóm trang trí môi trường bên trong và bên ngoài lớp học. Nhà trường có rất nhiều giáo viên có năng khiêú tạo hình, nhưng làm gì và làm như thế nào cho có hiệu quả thì phải có người đứng ra tổ chức. Tôi đã dựa vào thế mạnh của mỗi giáo viên để phân người cho đúng việc và tôi đã phân đội ngũ giáo viên thành 4 nhóm theo các khối lớp như: - Khối nhà trẻ: Do cô Mai Thị Thu Phương phụ trách - Khối mẫu giaó 3- 4 tuổi: Cô Tống Thị Thùy phụ trách - Khối mẫu giáo 4- 5 tuổi: Cô Vũ Thị Hòa phụ trách - Khối mẫu giáo 5- 6 tuổi: cô Lê Thị Bạch Tuyết phụ trách Khi họp bàn tôi đã phân công và giao việc, tuy nhiên tôi phải hướng cho các nhóm đó tập trung xây dựng môi trường bên trong trước, sau đó sẽ thực hiện xây dựng môi trường bên ngoài theo kế hoạch. Môi trường bên trong tôi chỉ đaọ các nhóm chú ý xây dựng các chủ đề và từng góc chơi của trẻ, thêm vào đó là cách trang trí lớp và sự sắp đặt đồ dùng đồ chơi gọn gàng, khoa học để trẻ thực 11 hiện dễ dàng. Môi trường bên ngoài lớp học của các lớp, tùy vào từng vị trí lớp học để tôi giao việc cho giáo viên thực hiện. Ví dụ những lớp có gầm cầu thang thì tôi chỉ đạo giáo viên nhóm đó tận dụng khoảng không cầu thang để làm đồ chơi cho trẻ. Hay có lớp có nhiều cây cột thì tôi chỉ đạo lớp đó làm tranh dân gian, tranh chủ đề, số và chữ trên hình các con vật ngộ nghĩnh để trang trí cột và giúp cho trẻ học mọi lúc mọi nơi và môi trường bên ngoài thêm thân thiện. Thứ Ba: Xác định nội dung hội thi để xây dựng kịch bản, lời bình. Thực hiện công văn hướng dẫn của sở giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa, Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Bỉm sơn về việc tổ chức hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” năm học 2017-2018. Bản thân tôi đã nghiên cứu kỹ các văn bản và xác định rõ nội dung của hội thi đó là: Môi trường giáo dục là môi trường vật chất và môi trường xã hội. Môi trường vật chất là môi trường bên trong và môi trường bên ngoài lớp học. Môi trường xã hội là môi trường mà ở đó có sự tương tác giữa giáo viên với trẻ, giưã trẻ với trẻ, giữa giáo viên với phụ huynh, giữa giáo viên với đồng nghiệp. Hiểu được nội dung của hội thi tôi đã xây dựng kịch bản và viết lời bình để quay lại một clip của hội thi trong thời gian không quá 30 phút. Kịch bản của tôi xây dựng được khái quát thành 6 phần: Phần1: Giới thiệu đôi nét về trường Phần 2: Quay khái quát toàn bộ môi trường bên trong lớp học. Phần 3: Quay lại toàn bộ việc khai thác, sử dụng môi trường bên trong lớp học (Các hoạt động học tập, trải nghiệm của trẻ) Phần 4: Quay khái quát toàn bộ môi trường bên ngoài lớp học. Phần 5: Quay lại toàn bộ việc khai thác, sử dụng môi trường bên ngoài lớp học của trẻ (Các hoạt động vui chơi, trải nghiệm của trẻ) Phần 6: Khẳng định lại một lần nữa môi trường của nhà trường xây dựng là môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và kết thúc bằng một bài hát của trẻ mầm non. Thứ tư: Chọn giáo viên đọc lời bình trong clip của sản phẩm hội thi. Đội ngũ giáo viên trường mầm non Xi măng có nhiều nhân tài trong mọi lĩnh vực, đặc biệt số giáo viên có năng khiếu nói và dẫn chương trình rất nhiều. Nhưng ở hội thi này phải chọn giáo viên trước hết phải tâm huyết, nhiệt tình, phải hiểu biết về nội dung hội thi, phải thông minh và biết xử lý câu nói sao cho phù hợp với hình ảnh, Có chuyên môn và có thể chọn được hình ảnh nào cần có trong clip. Sau nhiều ngày suy nghĩ và tôi đã quyết định chọn giáo viên có những hội tụ trên đó là cô: Trần Thị Phương - giáo viên dạy lớp 5-6 tuổi và cũng là giáo 12 viên giỏi cấp tỉnh. Đúng như suy nghĩ của tôi, cô Phương đã là người đọc lời bình rất tốt và đã góp phần mang đến thành công của hội thi. Thứ năm: Chọn lựa các loại đồ chơi tự làm để phục vụ cho chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Môi trường bên ngoài lớp học của trẻ ngoài vườn cổ tích, vườn hoa, vườn cây, vườn rau, góc thiên nhiên, suối nước, khu vui chơi với cát, sỏi, bể cá… còn là các đồ chơi Giáo viên tự làm để cho trẻ vui chơi. Tôi đã chọn và phân công các nhóm làm các loại đồ chơi như sau: + Nhóm nhà trẻ: Tôi phân cho giáo viên làm đồ chơi cho trẻ đi dích dắc và đồ chơi cho trẻ chơi bước qua vật cản. + Nhóm 3-4 tuổi: Tôi phân công cho giáo viên làm vòng chui hình con sâu bằng lốp xe đạp, xích đu trong gầm cầu thang bằng lốp ô tô, trò chơi poing, trò chơi đi cảm nhận chất liệu trong đường hẹp, trò chơi nâng tạ.. + Nhóm 4-5 tuổi: Tôi phân công cho giáo viên làm các trò chơi như: Trò chơi ném còn, trò chơi đi cảm nhận chất liệu bằng các lốp xe, trò chơi gánh nước qua cầu khỉ, trò chơi bước lá bằng bê tông. + Nhóm 5-6 tuổi: tôi phâm công làm trò chơi đi thăng bằng bằng những chiếc lốp ô tô, trò chơi chui vòng, trò chơi đá bóng, trò chơi ô ăn quan, trò chơi dân gian làm các con vật bằng các lá cây. Thứ sáu: Làm tốt công tác xã hội hóa với các bậc phụ huynh để họ đóng góp kinh phí phục vụ cho hội thi. Ban giám hiệu đã mời BCH hội phụ huynh nhà trường họp và thông báo mục đích nội dung hội thi để hội phụ huynh nhà trường và hội phụ huynh lớp hỗ trợ kinh phí cho nhà trường thực hiện tốt hội thi. Kết quả: Tất cả các bậc phụ huynh đều đồng tình ủng hộ nhà trường kinh phí, phế liệu làm đồ dùng đồ chơi phục vụ hội thi và tham gia hỗ trợ nhà trường như khoan, lao động tạo môi trường mới, góp phế liệu, trèo thang gắn hoa lên cây, góp cây cảnh và hoa, hỗ trợ cát và sỏi ở khu vui chơi ngoài trời, tre và làm cầu khỉ và tổng tiền đóng góp cho nhà trường là 15 triệu đồng. Với sự chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu đứng đầu là người Hiệu trưởng trong hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”, sự phối kết hợp của các bậc phụ huynh, sự đoàn kết và chăm chỉ của đội ngũ giáo viên, hội thi của nhà trường đã đạt kết quả như mong đợi. Đạt giải Nhất cấp Thị Đạt giải Nhất cấp Tỉnh 13 Cùng với các hội thi, đầu năm học nhân dịp tết trung Thu của các bé, nhà trường đã cho các nhóm, lớp thi văn nghệ đón tết trung thu và đã thuê đội múa Lân về để tổ chức Trung thu cho các bé. Qua ngày tết trung thu các bé được tham gia văn nghệ được xem đội múa Lân, múa Rồng biểu diễn, các bé vui vẻ, phấn khởi và tự tin hơn trong mọi hoạt động hàng ngày. 2.3.5 Công tác tuyên truyền về chuyên đề - Nhà trường chỉ đạo các lớp xây dựng các góc tuyên truyền về chuyên đề nâng cao chất lượng giáo dục chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mầm non, tại các nhóm lớp các hoạt động học tập, khám phá, trải nghiệm được giáo viên dựa vào nhu cầu hứng thú của trẻ để giáo dục theo nhóm và cá nhân đạt hiệu quả cao. - Tuyên truyền về tầm quan trọng, nội dung, phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mầm non tới các bậc phụ huynh và cộng đồng phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường. - Tuyên truyền và vận động các bậc phụ huynh khám chữa bệnh cho trẻ 2 lần/năm, tăng cường các hoạt động giao lưu, dạo chơi, dã ngoại để phát triển thể chất và tinh thần cho trẻ. - Tư vấn cho các bậc phụ huynh đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, có một số thói quen trong ăn uống, vệ sinh cá nhân, giữ gìn sức khỏe và những thói quen vận động cần thiết cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ, không làm thay mọi việc cho trẻ, tập cho trẻ làm những công việc cần thiết vừa sức với trẻ để trẻ được khám phá, trải nghiệm. - Nhà trường tổ chức các trò chơi dân gian, trò chơi vận động, giao lưu tiếng Anh với giáo viên bản ngữ, tham quan giã ngoại cho trẻ có sự tham gia của các bậc phụ huynh. Thực hiện tốt công tác xã hội hóa giáo dục, huy động các nguồn lực của các bậc phụ huynh tập trung hỗ trợ nguồn kinh phí để mua sắm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi cho chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. - Trong việc thực hiện chuyên đề và thực hiện hội thi, hội phụ huynh đã ủng hộ nhà trường được: 15 triệu đồng. - Các nhà hảo tâm ủng hộ được 6 triệu đồng. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường Bằng những suy nghĩ và những biện pháp làm việc của mình để chỉ đạo thực hiện chuyên đề “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” trong năm học qua tôi đã thu được kết quả như sau: 14 - Đối với đội ngũ cán bộ giáo viên: + Đã nắm rõ mục đích yêu cầu giaó dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non, khai thác sâu hơn nội dung giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nên đã tạo được điều kiện cho trẻ học tập, vui chơi, trải nghiệm theo hứng thú của trẻ. Đã biết xây dựng kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm theo chương trình giáo dục mầm non phù hợp với độ tuổi. Nắm vững được các phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Đổi mới phương pháp giảng dạy, sáng tạo trong việc tổ chức thực hiện chuyên đề. + Đội ngũ giáo viên lớp nào cũng trang trí lớp đẹp, khoa học, gọn gàng, hấp dẫn phù hợp với tâm sinh lý của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động ở mọi lúc mọi nơi. Giúp trẻ tự tin để thực hiện các kỹ năng trong các hoạt động chính xác và có ý thức hoàn thành nhiệm vụ khi tham gia các hoạt động một cách tự nhiên thoải mái, nhằm tạo môi trường tốt nhất cho trẻ hoạt động. - Đối với trẻ: + Đại đa số trẻ khỏe manh, thông minh, phát triển cân đối hài hòa về cơ thể, Phát triển các tố chất nhanh nhẹn, bền bỉ, khéo léo, có khả năng định hướng trong không gian, có khả năng học tập, vui chơi, khám phá và trải nghiệm tốt, có ý thức giữ gìn sức khỏe bản thân, thích hoạt động, mạnh dạn tự tin. Có ý thức tổ chức kỷ luật khi tham gia các hoạt động hàng ngày. Có khả năng phối hợp học tập, vui chơi với bạn khác, hào hứng tham gia hoạt động phát triển thể lực, trí tuệ, có khả năng sử dụng thành thạo một số đồ dùng đồ chơi trong học tập, vui chơi. Hình thành một số hiểu biết về ích lợi của việc luyện tập thể chất đối với sự phát triển của cơ thể. - Đối với các bậc phụ huynh: Qua việc tổ chức cho trẻ các hoạt động học tập, vui chơi và việc nhà trường đã xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, các bậc phụ huynh đã nhận rõ được vai trò, tầm quan trọng của chuyên đề đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Các bậc phụ huynh đã chuyển biến rõ rệt và từng bước đón nhận mọi chủ trương, kế hoạch, các hoạt động của nhà trường đề ra và hoàn toàn ủng hộ giáo viên trong các hoạt động học tập, vui chơi, trải nghiệm, cùng với giáo viên chủ nhiệm cho con đi trải nghiệm nặn đất ở Bát Tràng, tắm biển ở Sầm Sơn, daọ chơi quanh Lăng Bác, đại đa số các bậc phụ huynh ủng hộ nhà trường kinh phí để tổ chức các hoạt động và tổ chức hội thi xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. - Đối với nhà trường: + Tổ chức thành công hội thi xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cấp trường. 15 + Tham gia hội thi xây dựng môi trường giáo dục lâý trẻ làm trung tâm cấp Thị đạt giải Nhất. + Tham gia hội thi xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cấp Tỉnh đạt giải Nhất. + Qua hội thi xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của 3 cấp: Cấp trường, cấp Thị, cấp Tỉnh, nhà trường đã thay đổi được diện mạo mới cả bên trong và bên ngoài lớp học, làm cho môi trường của các bé thân thiện hơn, đầm ấm hơn và nhà trường thực hiện được khẩu hiệu cho bé “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Nhà trường cũng đã tổ chức thành công tết Trung thu cho trẻ toàn trường, được đông đảo phụ huynh đồng tình ủng hộ. Trẻ được hoạt động văn nghệ, được xem và giao lưu với đội múa Lân, múa Rồng trẻ rất thích và phấn chấn hơn trong học tập. Bảng 2: Kết quả khảo sát cuối năm TT Tên vận động Số trẻ Đạt Tỷ lệ% Không Tỷ lệ% đạt 1 Tiết dạy 460 460 100 0 0 2 Trò chơi vận động, trò chơi dân gian 460 460 100 0 0 3 Hoạt động ngoài trời 460 460 100 0 0 4 Hoạt động góc 460 460 100 0 0 460 460 100 0 0 460 460 100 0 0 5 6 Hoạt động, trải nghiệm khám phá Tham gia văn nghệ, hội thi Ghi chú Nhìn vào kết quả khảo sát các hoạt động học tập, vui chơi, trải nghiệm của trẻ cuối năm, tôi cảm thấy phấn khởi, tự tin vào công sức và trí tuệ của mình đã đóng góp cho sự phát triển giáo dục của trẻ đạt được như mong đợi. Đây là tiền đề sức khỏe của trẻ, một báo hiệu trẻ toàn trường mầm non Xi Măng khỏe mạnh, thông minh và phát triển toàn diện, trở thành những công dân có ích cho xã hội mai sau. 16 PHẦN 3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ a. Kết luận + Qua những việc làm tôi đã thực hiện tại trường mầm non Xi Măng trong năm học vừa qua, tôi tự nhận thấy rằng: Người Hiệu trưởng muốn xây dựng kế hoạch một chuyên đề nào mà muốn đi đến thành công trước hết phải chú ý đến chất lượng giáo dục, nội dung của chuyên đề. Hiểu được cốt lõi của chuyên đề tập trung giáo dục trẻ những gì để có biện pháp tốt nhất thực hiện thành công chuyên đề. + Phải biết lựa chọn giáo viên phù hợp với từng lĩnh vực để phân công dạy các môn học, các hoạt động cho hợp lý. + Nắm vững tâm sinh lý từng lứa tuổi của trẻ để chỉ đạo giáo viên đưa nội dung chương trình dạy trẻ phù hợp với chủ đề. + Thường xuyên bồi dưỡng chất lượng đội ngũ đặc biệt là những giáo viên dạy đội tuyển, Hiệu trưởng là người chọn và trực tiếp truyền đạt kinh nghiệm cho chính những giáo viên đó. + Không ngừng tuyên truyền tầm quan trọng của chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đối vơi sự phát triển toàn diện cho trẻ đến các bậc phụ huynh, các cơ quan đoàn thể và các cấp các nghành trong địa phương và toàn Thị xã. + Tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp chính quyền, các bậc phụ huynh, các cơ quan doanh nghiệp để xin kinh phí hỗ trợ cơ sở vật chất cho chuyên đề và các hội thi cho trẻ nhằm đạt hiệu quả cao. b. Kiến nghị: Không XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ P.HIỆU TRƯỞNG Bỉm Sơn, ngày 15 tháng 04 năm 2018 Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh của mình viết, không sao chép của người khác Người viết Nguyễn Thị Ngọc Lan Nguyễn Thị Lự XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO 17 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hướng dẫn thực hiện chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm (Nhà xuất bản GD) 2. Tổ chức các hoạt động vui chơi cho trẻ mầm non (Nhà xuất bản đại học sư phạm) 3. Môdun 1: BDTX: Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm. 18