Tài liệu Cẩm nang máy tính ( www.sites.google.com/site/thuvientailieuvip )

CÈm nang m¸y tÝnh -1– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh Môc lôc HÖ ®iÒu hµnh MS - DOS. ................................................................................... 10 C¸ch Setup BIOS................................................................................................ 22 ChÈn §o¸n bÖnh qua tiÕng bip cña bios ........................................................... 31 M¸y tÝnh kªu bÝp, bÝp... råi kh«ng khëi ®éng.................................................... 35 B¶o vÖ cmos ........................................................................................................ 36 B¶o vÖ cmos ........................................................................................................ 36 BÝ mËt vÒ tèc ®é cña pc....................................................................................... 37 Bo m¹ch chñ, nÒn t¶ng cña tèc ®é .................................................................... 41 Bé nguån atx ...................................................................................................... 48 CÇn biÕt vÒ CPU ................................................................................................. 50 ChÈn ®o¸n vµ kh¾c phôc c¸c lçi hÖ thèng ........................................................ 54 C¸ch söa floppy disk bÞ track 0 bad................................................................... 58 §Þa cøng gÆp t×nh tr¹ng khã xö......................................................................... 58 Fat lµ g× ............................................................................................................... 61 Format cÊp thÊp ®Üa cøng(low level format)..................................................... 63 G¾n thªm æ ®Üa th¸o l¾p ..................................................................................... 64 Gi¶i quyÕt sù cè æ ®Üa cøng ................................................................................ 67 Thñ thuËt víi Windows 98 ................................................................................. 69 Cµi ®Æt modem .................................................................................................... 71 M-êi lêi khuyªn khi l¾p ®Æt card n©ng cÊp ...................................................... 75 M-êi thñ thuËt víi modem................................................................................. 77 C¸ch thiÕt lËp m¹ng m¸y tÝnh qui m« nhá........................................................ 80 M¹ng m¸y tÝnh.................................................................................................... 84 Nèi kÕt m¸y tÝnh ................................................................................................. 87 X©y dùng mét m¹ng m¸y tÝnh............................................................................ 89 Sö dông usb ........................................................................................................ 93 Sö dông æ ®Üa cd rom ......................................................................................... 95 -2– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh DMA vµ c¸c ch-¬ng tr×nh qu¶n lý bé nhí........................................................ 99 Ghost 5.1 ........................................................................................................... 104 Sö dông æ ®Üa cøng IDE .................................................................................. 106 Boot 2 hÖ ®iÒu hµnh ......................................................................................... 112 Sö dông disk manager cña h·ng s¶n xuÊt æ ®Üa cøng ................................... 113 æ cøng trªn 4GB kh«ng khëi ®éng ®-îc ......................................................... 115 Phôc håi d÷ liÖu trong æ ®Üa cøng bÞ chÕt bÊt ngê.......................................... 116 Nh÷ng sù cè phÇn cøng ................................................................................... 116 Kh¾c phôc sù cè hiÓn thÞ mµn h×nh ................................................................ 119 TËn dông c¸c chøc n¨ng cña DiskEdit ........................................................... 120 Nguyªn t¾c söa ch÷a c¸c th«ng b¸o cña DOS................................................ 122 Sö dông Card Sound ........................................................................................ 123 L-u dù phßng vµ phôc håi Registry:............................................................... 131 Ch¹y c¶ NT lÉn Windows 95/98 ...................................................................... 155 Kh¾c phôc lçi CDRom cña Win 98 Beta 3...................................................... 157 Tèi -u hãa Windows 98 ................................................................................... 158 Cµi ®Æt Windows2000....................................................................................... 163 Giao thøc m¹ng ................................................................................................ 170 C¸ch bÊm ®Çu d©y RJ45 vµo c¸p utp .............................................................. 170 T¨ng tèc ®é kÕt nèi vµo m¹ng.......................................................................... 172 thñ thuËt registry cho m¹ng néi bé(lan) ......................................................... 174 Nh©n ®«i tiÖn Ých mµn h×nh............................................................................. 178 T¹o logo khëi ®éng míi trong rom bios ......................................................... 178 Phô lôc: C¸c bé phËn cÊu thµnh m¸y tÝnh ..................................................... 181 -3– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh §¹i c-¬ng vÒ m¸y tÝnh vµ c«ng nghÖ tin häc. I- Tin häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin . 1- Tin häc (Informatics): Lµ 1 ngµnh nghiªn cøu vÒ cÊu tróc vµ tÝnh chÊt cña th«ng tin, vÒ l-u tr÷, xö lý vµ truyÒn tin. Qu¸ tr×nh ®ã ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch tù ®éng trªn M¸y tÝnh ®iÖn tö. 2- C«ng nghÖ th«ng tin (Information Technology): Bao gåm tÊt c¶ c¸c hµnh ®éng vµ c¸c c«ng nghÖ chøa ®ùng néi dung xö lý th«ng tin b»ng ph-¬ng tiÖn ®iÖn tö tõ viÖc thu nhËp, l-u tr÷, t×m kiÕm, chÕ biÕn, truyÒn th«ng tin cho ®Õn viÖc xö lý th«ng tin cho mäi lÜnh vùc. 3- Th«ng tin (Information ): Lµ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ 1 sù kiÖn, 1 hiÖn t-îng nµo ®ã qua kh¶o s¸t, ®o l-êng vµ nghiªn cøu. 4- Xö lý th«ng tin ( Data Processing ):  Qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin bao gåm: Thu nhËn - Ph©n lo¹i - S¾p xÕp - Tæng hîp - L-u tr÷ - TÝnh to¸n - So s¸nh - Lùa chän - T×m kiÕm - Thèng kª - CËp nhËt - T¹o lËp th«ng tin míi. Tãm l¹i ®ã lµ ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh xö lý nh»m ®¹t ®-îc 1 môc ®Ých nhÊt ®Þnh.  Th«ng tin ®-îc biÓu diÔn qua nh÷ng h×nh thøc : con sè - ch÷ viÕt - tiÕng nãi ©m thanh - h×nh ¶nh. Th«ng qua ph©n tÝch, tæng hîp, xö lý ta thu ®-îc th«ng tin cã gi¸ trÞ lín. II- M¸y tÝnh ®iÖn tö. 1- M¸y tÝnh ®iÖn tö:  m¸y tÝnh trong ®ã sö dông ph-¬ng tiÖn ®iÖn tÎ mµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nã dùa vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vËt lý cña thiÕt bÞ ®iÖn tö.  M¸y tÝnh ®iÖn tö cã chøc n¨ng xö lý tù ®éng theo ch-¬ng tr×nh ®¹t ®é chÝnh x¸c cao, tèc ®é nhanh.  M¸y tÝnh ®iÖn tö kh¸c m¸y kh¸c ( biÕn ®æi d¹ng n¨ng l-¬ng nµy sang d¹ng n¨ng l-îng kh¸c ) mµ nã biÕn ®æi th«ng tin xö lý th«ng tin.  Nguyªn lý tÝnh to¸n cña m¸y tÝnh ®iÖn tö cã 2 d¹ng:  Nguyªn lý t-¬ng tù: Sö dông 1 ®¹i l-îng vËt lý biÕn thiªn liªn tôc ®Ó biÓu diÔn vµ xö lý sè liÖu M¸y tÝnh t-¬ng tù  Nguyªn lý sè ( Digital ): Sö dông 1 ®¹i l-îng vËt lý biÕn thiªn gi¸n ®o¹n ®Ó biÓu diÔn vµ xö lý sè liÖu M¸y tÝnh sè. -4– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh 2- CÊu tróc chung cña MT§T:  MT§T tõ khi ra ®êi cho tíi nay, dï ®-îc c¶i tiÕn liªn tôc vÉn gåm cã 5 khèi chÝnh sau: ThiÕt bÞ ngo¹i vi Bé xö lý trung t©m CPU Control Processing Unit Chó thÝch : ThiÕt bÞ vµo Input Device Bé nhí ngoµi EXT-Memory ThiÕt bÞ ra Output Device Bé nhí trung t©m Centrer-Memory ALU Arithmetric-Logic Unit CU Control-Unit Quan hÖ vËn chuyÓn Quan hÖ ®iÒu khiÓn  Ho¹t ®éng MT§T:  C¸c ch-¬ng tr×nh mµ sè liÖu ®Çu vµo ®-îc ®-a vµo bé nhí trong nhê c¸c thiÕt bÞ vµo.  Khi thùc hiÖn ch-¬ng tr×nh th× c¸c c©u lÖnh cña ch-¬ng tr×nh vµ sè liÖu lÇn l-ît ®-a ra sö dông.  TËp lÖnh ®-îc tÝch luü trong bé nhí trong sÏ ®-îc ®-a vµo thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn ( CU) theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh. C¸c c©u lÖnh sÏ ®-îc gi¶i m· vµ thùc hiÖn, tõ ®ã toµn bé thiÕt bÞ trong hÖ thèng MT§T sÏ ®-îc thùc hiÖn vµ ®iÒu khiÓn theo tËp lÖnh mµ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn ph¸t ra. MÆt kh¸c c¸c sè liÖu trong bé nhí ®-a dÕn ALU ®Ó thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n sè häc, phÐp to¸n l«gic,..v.. Ta thÊy quan hÖ gi÷a bé nhí trung t©m víi ALU lµ quan hÖ 2 chiÒu: Sè liÖu ®-a vµo ALU xö lý. Khi ALU xö lý xong sÏ ®-a vÒ bé nhí trung t©m vµ cã thÓ lÆp l¹i h÷u h¹n lÇn. §Ó khi cã lÖnh tõ CPU th× sè liÖu nµy cã thÓ ®-a ra c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi.  Bé nhí trong + CU + ALU t¹o thµnh khèi xö lý sè liÖu gäi lµ CPU. -5– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh  C¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi trong hÖ thèng tuy kh«ng trùc tiÕp tham gia xö lý sè liÖu nh-ng liªn kÕt trùc tiÕp MT§T. Nã cã 4 nhiÖm vô:  §-a sè liÖu vµo  §-a sè liÖu ra  TruyÒn vµ phèi ghÐp d÷ liÖu  L-u tr÷ d÷ liÖu. -6– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh III- ph©n lo¹i M¸y tÝnh ®iÖn tö. 1- Ph©n lo¹i theo ®é lín:  Micro Computer (M¸y vi tÝnh) - cßn ®-îc gäi lµ m¸y tÝnh c¸ nh©n (Persioner Computer) : th-êng chØ cã 1 bé xö lý, cè ®Æc ®iÓm nhá gän, kh¶ n¨ng lµm viÖc phong phó, dÔ dµng sö dông. Nã cã thÓ nèi m¹ng d-íi d¹ng thiÕt bÞ ®Çu cuèi (Terminal) ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng lµm viÖc.  Mini Computer (M¸y tÝnh cì trung): Th-êng sö dông nhiÒu bé xö lý. Cã kh¶ n¨ng xö lý m¹nh h¬n rÊt nhiÒu so víi m¸y PC  Main frame Computer (M¸y tÝnh cì lín): Cã nhiÒu bé xö lý m¹nh, cã kh¶ n¨ng xö lý th«ng tin khæng lå víi tèc ®é, chÝnh x¸c lín. Ng-êi ta th-êng sö dông lo¹i m¸y nµy ®Ó ®iÒu hµnh m¹ng m¸y tÝnh cì lín, trong trung t©m nghiªn cøu lín. Cßn gäi lµ siªu m¸y tÝnh. 2- Ph©n lo¹i theo thÕ hÖ m¸y tÝnh ( LÞch sö m¸y tÝnh ):  ThÕ hÖ Zero ( m¸y tÝnh c¬ khÝ ) - 1642 - 1945: M¸y tÝnh ®Çu tiªn do nhµ to¸n häc Blase Pascal chÕ t¹o 1642.  ThÕ hÖ 1 (1945-1955): Nhµ to¸n häc Anh lµ Turing ®· thiÕt kÕ ra chiÕc m¸y tÝnh sö dông ®Òn ®iÖn tö ®ã lµ chiÕc m¸y tinhs ENIAC. KiÕn tróc m¸y tÝnh cã 18000 bãng ®iÖn tö, tiªu tèn n¨ng l-îng 140 kW/h.  ThÕ hÖ 2 (1955-1965): Dïng transistor, lµ b-íc ngoÆt trong chÕ t¹o m¸y tÝnh, cho ra ®êi m¸y tÝnh cã kh¶ n¨ng xö lý tÝnh to¸n nhanh h¬n ( vµi chôc ngµn phÐp tÝnh/gi©y ) , n¨ng l-îng tiªu thô gi¶m nhiÒu.  ThÕ hÖ 3 (1965-1980): Sö dông m¹ch tÝch hîp IC, tèc ®é tÝnh to¸n vµi tr¨m ngµn phÐp tÝnh/gi©y  ThÕ hÖ 4 (1980-....): Sö dông m¹ch tÝch hîp IC møc ®é cao, xuÊt hiÖn m¸y tÝnh PC, tèc ®é tÝnh to¸n rÊt lín ( hµng chôc triÖu, tr¨m triÖu vµ hµng tû phÐp tÝnh/gi©y). -7– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh IV- phÇn cøng- phÇn mÒm M¸y tÝnh. 1) PhÇn cøng:  Bao gåm tÊt c¶ thiÕt bÞ tin häc vµ ®iÖn tö ®-îc sö dông trong vÊn ®Ò xö lý, l-u tr÷ th«ng tin.  Nãi mét c¸ch kh¸c phÇn cøng lµ phÇn x¸c.  C¸c lo¹i thiÕt bÞ phÇn cøng nh- h×nh vÏ: CD-ROM Monitor MODEM CPU Printer Ploter Scaner Key board Camera Digitizen Mouse 2) PhÇn mÒm: Bao gåm tÊt c¶ c¸c ch-¬ng tr×nh do ng-êi viÕt ra mµ m¸y tÝnh cã thÓ thùc hiÖn ®-îc, ch¹y ®-îc. Cã 4 lo¹i phÇn mÒm chÝnh  PhÇn mÒm hÖ thèng: bao gåm c¸c ch-¬ng tr×nh lµm nhiÖm vô ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng cña hÖ thèng m¸y tÝnh ( ta th-êng hay gäi lµ hÖ ®iÒu hµnh). VÝ dô :  - HÖ ®iÒu hµnh MS-DOS: lµ hÖ ®iÒu hµnh h-íng ®Üa, ®¬n nhiÖm.  - HÖ ®iÒu hµnh UNIT: lµ hÖ ®iÒu hµnh ®a nhiÖm  - HÖ ®iÒu hµnh WINDOWS: hÖ ®iÒu hµnh d¹ng cöa sæ, biÓu t-îng  - HÖ ®iÒu hµnh m¹ng m¸y tÝnh : NOVEL, WINDOWS NT,....  PhÇn mÒm tiÖn Ých: lµ c¸c ch-¬ng tr×nh gióp cho ng-êi lµm viÖc trªn m¸y tÝnh mét c¸ch thuËn lîi, chñ yÕu lµ c¸c ch-¬ng tr×nh trî gióp viÖc qu¶n lý m¸y tÝnh nh-: NC, NU, PCSHELL,...  C¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh: PASCAL, C vµ C++, LISP,... -8– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh  C¸c ch-¬ng tr×nh øng dông:  C¸c ch-¬ng tr×nh øng dông trong qu¶n lý: FOXPRO,ACCESS, EXCEL...  C¸c ch-¬ng tr×nh so¹n th¶o: BKED, WINWORD,...  C¸c phÇn mÒm øng dông trong c¸c ngµnh kü thuËt : AutoCAD, MECAD,.... V - BiÓu diÔn th«ng tin trªn m¸y tÝnh: 1) D÷ liÖu cho m¸y tÝnh: Lµ nh÷ng th«ng tin mµ m¸y tÝnh cã thÓ xö lý ®-îc, ®ã lµ c¸c con sè, c¸c ký tù, ©m thanh, h×nh ¶nh,.v.v. ®ùoc tæ chøc theo 1 nguyªn t¾c nµo ®ã vµ ®ùoc chuÈn ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong xö lý tù ®éng. 2) M· ho¸ th«ng tin:  M¸y tÝnh chØ cã kh¶ n¨ng nhËn biÕt ®-îc 2 tr¹ng th¸i : cã ®iÖn vµ kh«ng cã ®iÖn. V× vËy nÕu ta biÓu diÔn c¸c d÷ liÖu trªn vÒ d¹ng hÖ nhÞ ph©n ( cã 2 sè 0,1 ) th× m¸y tÝnh cã thÓ hoµn toµn xö lý ®-îc dùa trªn c¸c phÐp tÝnh cña hÖ nhÞ ph©n. VÝ dô : mét sè 25= 1*24+1*23+0*22+0*21+1*20 th× sè 25 cã thÓ biÓu diÔn d-íi d¹ng hÖ nhÞ ph©n.  Ng-êi ta ®· x©y dùng b¶ng m· tiªu chuÈn ASCII trong ®ã ®· m· ho¸ c¸c ký tù, c¸c con sè hÖ thËp ph©n, c¸c ký hiÖu ®Æc biÖt,...  Trªn c¬ së hÖ nhÞ ph©n ng-êi ta tiÕn hµnh tæ hîp thµnh hÖ b¸t ph©n, hÖ 16,.v.v. 3) C¸c ®¬n vÞ th«ng tin:  Tõ 2 tr¹ng th¸i hÖ nhÞ ph©n, ng-êi ta lÊy ®ã lµm ®¬n vÞ th«ng tin nhá nhÊt lµ Bit ( Binary Digital )  Tæ hîp 8 bit thµnh ®¬n vÞ 1 Byte, nh- vËy 1 byte cã 28=256 tr¹ng th¸i  Tæ hîp 210 byte thµnh Kilobyte: 1 KB=210 byte = 1024 B  Tæ hîp 210 KB thµnh Megabyte: 1 MB=210 KB = 1024*1024 B  Tæ hîp 210 MB thµnh Gigabyte: 1 GB=210 MB  Tæ hîp 210 GB thµnh Tetabyte: 1 TB=210 GB 4) Ph©n lo¹i bé nhí:  §Ó cã thÓ xö lý c¸c th«ng tin vµ lÊy kÕt qu¶, ta ph¶i sö dông c¸c bé nhí.  Bé nhí chia ra lµm bé nhí trong vµ bé nhí ngoµi: Bé nhí trong: lµ bé nhí mµ vi xö lý cã thÓ ®¸nh ®Þa chØ theo ®Þa chØ nhí ®-îc , bé nhí trong chia 2 phÇn c¬ b¶n lµ ROM vµ RAM.  ROM : Read Only Memory: Bé nhí chØ ®äc.  RAM: Random Access Memory: Bé nhí truy nhËp ngÉu nhiªn, cã kh¶ n¨ng ®äc, ghi ®-îc. -9– St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh b) Bé nhí ngoµi: lµ bé nhí mµ vi xö lý kh«ng thÓ ®¸nh ®Þa chØ theo ®Þa chØ nhí ®-îc. C¸c th«ng tin trªn bé nhí ngoµi ®-îc xö lý d-íi d¹ng file. Bé nhí ngoµi nh- b×a ®ôc lç, b¨ng tõ, ®Üa mÒm, ®Üa cøng, ®Üa quang,.v.v HÖ ®iÒu hµnh MS - DOS. I) Giíi thiÖu vÒ hÖ ®iÒu hµnh MS - DOS ( MicroSoft - Disk Operating System ): 1) §Þnh nghÜa:  Lµ hÖ thèng ch-¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng cña m¸y tÝnh. Ch-¬ng tr×nh do ta t¹o ra t¸c ®éng víi phÇn cøng cña m¸y tÝnh nh»m thùc hiÖn c¸c yªu cÇu nµo ®ã.  Lµ phÇn mÒm hÖ thèng, lµ m«i tr-êng giao tiÕp gi÷a ng-êi vµ m¸y tÝnh, nã cã c¸c nhiÖm vô: *) Nh- 1 ng-êi th«ng dÞch gi÷a ng-êi vµ m¸y tÝnh, nhËn mÖnh lÖnh tõ ng-êi dïng d-íi d¹ng ng«n ng÷ sau ®ã dÞch ra m· m¸y ®Ó m¸y tÝnh thùc hiÖn. *) Cung cÊp c¸c dÞch vô c¬ b¶n mµ c¸c ch-¬ng tr×nh ch¹y trªn MT cã thÓ sö dông. *) Lµ tËp hîp c¸c ch-¬ng tr×nh phÇn mÒm ®· n»m s½n trong bé nhí RAM phôc vô cho viÖc thùc hiÖn c¸c ch-¬ng tr×nh kh¸c.  Nã cã c¸c chøc n¨ng: *) Qu¶n lý, ph©n phèi vµ thu håi bé nhí ( c¶ bé nhí trong vµ bé nhí ngoµi ). *) §iÒu khiÓn ho¹t ®éng cña hÖ thèng thiÕt bÞ ngo¹i vi. *) Trî gióp ®iÒu khiÓn thùc hiÖn c¸c øng dông phÇn mªm. *) Qu¶n lý th«ng tin trªn ®Üa d-íi d¹ng c¸c file th«ng tin. - 10 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh  HÖ ®iÒu hµnh MS - DOS dïng cho c¸c m¸y vi tÝnh, nã th-êng trùc trong MT tõ khi khëi ®éng cho ®Õn khi t¾t m¸y. 2 ) LÞch sö ph¸t triÓn cña HÖ ®iÒu hµnh MS - DOS: 3) C¸c thµnh phÇn c¬ b¶n cña hÖ ®iÒu hµnh MS - DOS:  Gåm cã 6 thµnh phÇn: *- ROM - BIOS * - Record khëi ®éng * - IBMBIO.COM ( IO.SYS) *- IBMDOS.COM ( MSDOS.SYS) *- COMMAND.COM *- C¸c lÖnh ngo¹i tró cña DOS  3 tÖp IO.SYS, MSDOS.SYS vµ COMAND.COM cßn gäi lµ c¸c tÖp hÖ thèng. a) ROM - BIOS ( ROM - Base Input Output System):  Chøa c¸c dÞch vô vµo ra c¬ së mµ mäi phÇn mÒm m¸y tÝnh ®Òu dïng ®Õn (cßn gäi lµ c¸c dÞch vô vµo ra c¬ së) nh- :  XuÊt ký tù ra mµn h×nh.  §äc 1 cung tõ trªn ®Üa tõ .  Ghi 1 cung tõ trªn ®Üa tõ .  Nã ®-îc ghi ngay tõ n¬i s¶n xuÊt. b) Record khëi ®éng ( Cßn gäi lµ Boot Sector hoÆc Boot Record ®èi víi ®Üa mÒm, gäi lµ Master boot Record ®èi víi ®Üa cøng ):  Nã chøa 1 ch-¬ng tr×nh t×m file. - 11 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh  Record khëi ®éng sÏ t×m vµ n¹p c¸c file IO.SYS vµ MSDOS.SYS, sau ®ã nã trao quyÒn ®iÒu khiÓn ngay cho c¸c file ®ã. c) IBMBIO.SYS ( IO.SYS ):  File nµy chøa c¸c dÞch vô vµo ra c¬ së ®Ó bæ sung hoÆc söa ®æi c¸c dÞch vô cã s½n trong ROM - BIOS d) IBMDOSSYS ( MSDOS.SYS ):  Chøa tÊt c¶ c¸c dÞch vô cña DOS liªn quan ®Õn File : ®äc, xem, söa, xo¸ ... vµ c¸c dÞch vô ng¾t ( ®Ó gäi c¸c ch-¬ng tr×nh kh¸c ).  2 file IO.SYS vµ MSDOS.SYS th× IO.SYS ®øng tr-íc MSDOS.SYS vµ ®Òu cã c¸c thuéc tÝnh : Read only, Hidden, system e) COMMAND.COM:  Gåm cã 2 d¹ng: Command Tnterprefer ( Th«ng dÞch lÖnh ) vµ Command Processor ( Xö lý lÖnh ) lµ bé th«ng dÞch vµ xö lý lÖnh cña DOS cã chøc n¨ng nhËn lÖnh tõ bµn phÝm , gi¶i m· lÖnh vµ thùc hiÖn lÖnh.  Command.com cã 3 phÇn:  PhÇn 1: lµ phÇn th-êng tró trong RAm lµm nhiÖm vô kiÓm so¸t, canh gi÷ phÇn b¸n th-êng tró. PhÇn th-êng tró n¹p vµo RAM sau khi n¹p MSDOS.SYS.  PhÇn 2: lµm nhiÖm vô n¹p tiÕp c¸c phÇn sau phÇn th-êng tró víi nhiÖm vô t×m xem trong ®Üa cã file Config.sys vµ .bat, nÕu cã sÏ cho thùc hiÖn c¸c file ®ã. Xong nhiÖm vô th× phÇn nµy ®-îc gi¶i phongd ra khái RAM.  PhÇn 3: chÝnh lµ phÇn b¸n th-êng tró chøa c¸c ch-¬ng tr×nh th«ng dÞch, c¸c ch-¬ng tr×nh xö lý lÖnh. PhÇn nµy cã thÓ ®-îc gi¶i hãng ra khái RAM khi cÇn thiÕt th× n¹p tõ ®Üa vµo. g) C¸c lÖnh ngo¹i tró cña DOS:  Lµ c¸c ch-¬ng tr×nh cã ®u«i .COM vµ .EXE do c¸c phÇn mÒm kh¸c t¹o ra vµ ch¹y ®-îc trªn DOS. Chóng ®-îc n»m trªn ®Üa tõ, khi cÇn dïng ®-îc gäi vµo RAM, khi kh«ng cÇn dïng ®-îc gi¶i phãng ra khái RAM. II ) Qu¶n lý th«ng tin trªn ®Üa: 1) File vµ kü thuËt qu¶n lý File: a) §Þnh nghÜa File: lµ tËp hîp c¸c th«ng tin cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau ®-îc tæ chøc theo mét nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh trªn c¸c vËt t¶i theo mét ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh. VËt t¶i lµ ®Üa tõ, b¨ng tõ ,CD-ROM... b) Kü thuËt qu¶n lý File: Tªn File ( File name ): gåm cã c¸c phÇn nh- sau: - 12 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh  Tªn riªng ( cã tõ 1-8 ký tù ®èi víi DOS vµ cã 1256 ký tù ®èi víi WINDOWS 98, kh«ng cã dÊu c¸ch ) lµ tªn do ng-êi sö dông ®Æt ra th-¬ng lµ tªn gîi nhí.  Tªn më réng ( cßn gäi lµ tªn lo¹i file hoÆc lµ tªn ®u«i ): Kh«ng qu¸ 3 ký tù vµ còng kh«ng cã dÊu c¸ch. Tªn më réng cho ta biÕt lo¹i file.  Gi÷a tªn riªng vµ tªn më réng cã dÊu "." ng¨n c¸ch. c) Th- môc ( Directory ):  DOS qu¶n lý c¸c file th«ng tin trªn ®Üa thµnh tõng nhãm vµ ph©n thµnh nhiÒu cÊp kh¸c nhau gäi lµ th- môc, víi môc ®Ých lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc t×m kiÕm th«ng tin trªn ®Üa thuËn tiÖn nhÊt.  DOS tæ chøc vµ qu¶n lý th- môc trªn ®Üa theo d¹ng h×nh c©y.  Mçi th- môc cã 1 tªn riªng, th- môc gèc cña mçi æ ®Üa ký hiÖu '\' ( dÊu path ), cßn tªn c¸c th- môc kh¸c ®Æt tõ 1 - 8 ký tù, kh«ng cã dÊu c¸ch.  Ta xÐt 1 vÝ dô vÒ tæ chøc th- môc qu¶n lý sinh viªn ë tr-êng §¹i häc KTCN nh- sau: §HKTCN K§IEN TC98I K33IA KCOKHI K33I TC98M K33MA K33MB d) §-êng dÉn ( path): Lµ 1 d·y c¸c c¸c dÊu "\" vµ tªn c¸c th- môc cho tíi 1 th- môc cô thÓ gióp cho viÖc t×m th«ng tin vµ ch¹y c¸c ch-¬ng tr×nh øng dông. VÝ dô: C:\DHKTCN\KDIEN e ) æ ®Üa ( Driver): Lµ thiÕt bÞ cña MT ®Ó ®äc vµ ghi th«ng tin lªn bé nhí ngoµi nh- ®Üa tõ ( DISK), ®Üa quang (CD - ROM), ... Mçi æ ®Üa ®Òu cã tªn nhËn d¹ng lµ ch÷ c¸i tiÕng Anh tõ A..Z. Trong ®ã quy ®Þnh lµ A,B lµ æ ®Üa mÒm. C..Z lµ æ dÜa cøng, æ l«gic hoÆc æ CD-ROM. III) Khëi ®éng m¸y tÝnh: 1) Tr×nh tù khëi ®éng: - 13 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh  Khi khëi ®éng MT ( trªn bé nhí ngoµi ph¶i cã c¸c file hÖ thèng), ®Çu tiªn ROM-BIOS thùc hiÖn ch¹y ch-¬ng tr×nh kiÓm tra tÝnh hoµn thiÖn cña MT.  TiÕp theo ch-¬ng tr×nh nµy sÏ thùc hiÖn t¶i Boot sector tõ ®Üa khëi ®éng vµo RAM.  Khi ®ã Boot sector t×m ®äc vµ t¶i phÇn tiÕp theo lµ IO.SYS, nã chØ ®äc vµi sector ®Çu råi chuyÓn quyÒn ®iÒu hµnh cho file nµy.  T¶i tiÕp MSDOS.SYS  TiÕp ®ã t¶i COMMAND.COM.  COMMAND.COM sÏ t×m c¸c file CONFIG.SYS vµ .BAT ®Ó thùc hiÖn tù ®éng c¸c lÖnh nµy.  Hoµn thµnh qu¸ tr×nh khëi ®éng th× sÏ hoÆc lµ xuÊt hiÖn dÊu nh¾c, hoÆc lµ m«i tr-êng lµm viÖc cña lÖnh cuèi cïng trong file .BAT 2) C¸c d¹ng khëi ®éng m¸y tÝnh: a) Khëi ®éng tõ ®Üa cøng ( §Üa C ph¶i ®-îc cµi ®Æt hÖ ®iÒu hµnh DOS):  Bá nghá æ ®Üa A(B)- tøc kh«ng cho ®Üa mÒm vµo c¸c æ nµy  BËt nguån ®iÖn mµn h×nh  BËt nguån ®iÖn ë CPU b) Khëi ®éng tõ ®Üa mÒm ( §Üa mÒm ph¶i ®-îc cµi ®Æt c¸c file hÖ thèng):  Cho ®Üa mÒm vµo æ ®Üa  BËt nguån ®iÖn mµn h×nh  BËt nguån ®iÖn ë CPU Chó ý: Tr-êng hîp ®Üa kh«ng cµi ®Æt c¸c File hÖ thèng sÏ cã th«ng b¸o: " No System or disk eror. Replace and press any key when ready" c) Khëi ®éng nãng: Lµ h×nh thøc khëi ®éng l¹i m¸y khi m¸y ®ang cã ®iÖn, ta cã 2 c¸ch  C¸ch 1: Ên ®ång thêi 3 phÝm Ctr + Alt + Del  C¸ch 2: Ên nót Reset Ngoµi ra ta cßn cã c¸c ph-¬ng ph¸p khëi ®éng tõ BootROM ( nÕu cã l¾p m¹ng côc bé ) HoÆc tõ ®Üa CD-ROM IV - C¸c lÖnh cña DOS: 1) D¹ng tæng qu¸t vµ 1 sè vÊn ®Ò chung vÒ lÖnh cña DOS: a) D¹ng tæng qu¸t: Tõ khãa C¸c tham sè lÖnh Trong ®ã: - 14 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh  Tõ kho¸ ( key word): lµ 1 tõ tiÕng Anh nh»m x¸c ®Þnh chøc n¨ng cña lÖnh, cã thÓ lµ mét tõ viÕt t¾t theo quy t¾c chuÈn cña DOS.  C¸c tham sè lÖnh: cã thÓ lµ tham sè b¾t buéc hoÆc tham sè kh«ng b¾t buéc. th-êng hay quy -íc viÕt khi gi¶ng bµi th× tham sè b¾t buéc ®Æt gi÷a 2 dÊu < ...> , cßn tham sè tuú chän ®Æt gi÷a 2 dÊu [ ...] b) C¸ch ®¸nh lÖnh:  §èi víi DOS th× c¸c ®¸nh lÖnh lµ gâ vµo tõ bµn phÝm.  Gâ ký tù nµo th× xuÊt hiÖn trªn bµn phÝm ký tù ®ã, nÕu gâ sai th× ta dïng phÝm Delete hoÆc phÝm Back spase ®Ó xo¸ vµ gâ l¹i.  Gâ xong lÖnh th× Ên phÝm Enter ( th-êng ký hiÖu ) ®Ó nhËp lÖnh vµo m¸y thùc hiÖn.  NÕu gâ sai tõ kho¸ hÆc c¸c tham sè th× cã th«ng b¸o: " Bad command or filename"  Muèn gäi l¹i lÖnh cò th× Ên phÝm F3 c) Ký tù ®¹i diÖn:  Th-êng dïng ký tù ?,* lµm ký tù ®¹i diÖn  DÊu ? ®¹i diÖn cho 1 ký tù b¸t kú nµo ®ã  DÊu * ®¹i diÖn cho nhiÒu ký tù bÊt kú  Ta th-êng dïng c¸c ký tù ®¹i diÖn nµy khi dïng c¸c lÖnh thao t¸c víi file vµ th- môc. d) LÖnh néi tró vµ lÖnh ngo¹i tró: DOS cã 2 lo¹i lÖnh:  Nhãm lÖnh néi tró: Sau khi khëi ®éng m¸y, nã lu«n th-êng trùc trong bé nhí RAM, chóng ®-îc ®Æt trong file COMMAND.COM  Nhãm c¸c lÖnh ngo¹i tró: Bao gåm c¸c lÖnh lµ c¸c ch-¬ng tr×nh mang 1 chøc n¨ng riªng, chóng n»m trªn ®Üa d-íi d¹ng cã ®u«i COM vµ EXE. Muèn ch¹y 1 ch-¬ng tr×nh nµo ta ph¶i n¹p tõ ®Üa vµo, sau khi ch¹y xong nã sÏ gi¶i phãng ra khái bé nhí. 2) C¸c lÖnh t¸c ®éng lªn th- môc: a) LÖnh xem th- môc ( DIR - Directory): lµ lÖnh néi tró.  Có ph¸p: DIR [ æ ®Üa][®-êng dÉn][] [ Tham sè]   LÖnh nµy sÏ hiÖn lªn mµn h×nh toµn bé néi dung trong th- môc cÇn xem, bao gåm c¸c th- môc con vµ c¸c file ë th- môc ®ã.  C¸c tham sè: - /A: hiÖn c¶ c¸c file Èn ( file cã thuéc tÝnh hidden ) - /P: hiÖn theo chiÒu däc (Page) - /W: hiÖn theo chiÒu réng ( cét ) - Wide  Mét sè d¹ng thøc ®Æc biÖt: - DIR : hiÖn néi dung th- môc hiÖn hµnh ( th- môc ®ang ®øng ) - 15 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh - DIR *.Tªn më réng : xem c¸c file cã cïng d¹ng tªn më réng b) LÖnh t¹o th- môc - MD ( Make Directory ): lµ lÖnh néi tró.  LÖnh nµy cã chøc n¨ng t¹o lËp th- môc míi ë trªn ®Üa ( nh-ng t¹i vÝ trÝ t¹o lËp kh«ng cã th- môc cïng tªn ).  Có ph¸p : MD [ æ ®Üa][®-êng dÉn]  c) LÖnh thay ®æi th- môc - CD ( Change Directory)- lÖnh néi tró:  LÖnh nµy di chuyÓn sang mét th- môc míi.  Có ph¸p : CD [ æ ®Üa][®-êng dÉn]   Mét sè d¹ng ®Æc biÖt: - Thay ®æi lªn th- môc cha: CD.. - Thay ®æi lªn th- môc gèc: CD\ d) LÖnh xo¸ th- môc - RD ( Remove Directory)- lµ lÖnh néi tró:  Có ph¸p: RD [ æ ®Üa][®-êng dÉn]   LÖnh nµy cã 3 ®iÒu kiÖn: - Néi dung trong th- môc cÇn xo¸ ph¶i rçng - Tªn th- môc cÇn xo¸ ph¶i ë trªn ®Üa - Ph¶i ®øng ë th- môc ngoµi míi xo¸ ®-îc e) LÖnh hiÓn thÞ c©y th- môc - TREE - lÖnh ngo¹i tró ( V× vËy trªn ®Üa ph¶i cã file TREE.COM ):  Có ph¸p: TREE [ æ ®Üa][®-êng dÉn] [/F]   Tham sè /F ngoµi hiÖn c©y th- môc cßn cho ta biÕt c¶ tªn c¸c file trong thmôc con g) LÖnh xo¸ c©y th- môc -DELTREE - lÖnh ngo¹i tró ( V× vËy trªn ®Üa ph¶i cã file DELTREE.COM ):  Có ph¸p: DELTREE [ æ ®Üa][®-êng dÉn]   Toµn bé c¸c th- môc con vµ c¸c file bªn trong th- môc ®-îc chØ ra trong ®-êng dÉn ®Òu bÞ xo¸ hÕt h) LÖnh ®Æt ®-êng dÉn- PATH-lµ lÖnh néi tró:  Có ph¸p: PATH [ æ ®Üa][®-êng dÉn]; [ æ ®Üa][®-êng dÉn]  - 16 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh  LÖnh nµy gióp viÖc thi hµnh c¸c ch-¬ng tr×nh ®-îc chØ ra trong ®-êng dÉn, do ®ã ng-êi ta ®Æt bªn trong 1 file cã kh¶ n¨ng tù ®éng ngay sau khi khëi ®éng m¸y ( vÝ dô nh- trong file CONFIG.SYS, file .BAT). XÐt 1 vÝ dô: .... 3) C¸c lÖnh t¸c ®éng liªn quan ®Õn File: a) LÖnh sao chÐp file - COPY - lµ lÖnh néi tró:  Có ph¸p: COPY [ æ ®Üa][®-êng dÉn][] [ æ ®Üa][®-êng dÉn][]   LÖnh nµy cã t¸c dông sao chÐp néi dung tõ file nguån sang file ®Ých nµo ®ã.  NÕu tªn file ®Ých kh«ng cã th× lÊy lu«n tªn file nguån ( lóc nµy th× th- môc chøa file ®Ých ph¶i kh¸c th- môc chøa file nguån ), cßn nÕu muèn cã tªn file ®Ých kh¸c th× ph¶i ®¸nh tªn file vµo ( lóc nµy file ®Ých cã thÓ cïng th- môc víi file nguån )  Cã thÓ kh«ng cÇn chØ ra [æ ®Üa] [®-êng dÉn] ë file nguån (hoÆc file ®Ých) nÕu ta ®ang ®øng ë th- môc chøa file nguån ( hoÆc ë th- môc chøa file ®Ých)  Cã thÓ dïng c¸c ký tù ®¹i diÖn ®Ó thùc hiÖn copy c¸c file cïng lo¹i do ký tù ®¹i diÖn chØ ra. b) LÖnh xãa file - DEL - lµ lÖnh néi tró:  Có ph¸p: DEL [ æ ®Üa][®-êng dÉn][][/P]   LÖnh nµy cã t¸c dông xo¸ 1 file hoÆc mét nhãm file ®-îc chØ ra ë tªn file cÇn xo¸ ( khi xo¸ 1 nhãm file ph¶i sö dông ký tù ®¹i diÖn ).  /P ®Ó nh¾c ta kh¼ng ®Þnh l¹i mçi khi xo¸ thùc sù 1 file hoÆc 1 nhãm file c) LÖnh kh«i phôc file ®· bÞ xo¸ nhÇm -UNDELETE - lµ lÖnh ngo¹i tró ( v× vËy trong ®Üa ph¶i cã file UNDELETE.EXE):  Có ph¸p: UNDELETE [ æ ®Üa][®-êng dÉn][]   LÖnh nµy cã t¸c dông ph«i phôc file ta ®· xo¸ nhÇm, nÕu kh«ng cã tªn ph¶i cÇn kh«i phôc th× kh«i phôc tÊt c¶ c¸c file trong th- môc chØ ra trong ®-êng dÉn. Chóng ta còng cã thÓ dïng ký tù ®¹i diÖn ®Ó kh«i phôc c¸c file cïng lo¹i. d) LÖnh xem néi dung file v¨n b¶n - TYPE - lµ lÖnh néi tró:  Có ph¸p: TYPE [ æ ®Üa][®-êng dÉn][][>PRN]   T¸c dông lÖnh nµy lµ hiÖn néi dung tÖp v¨n b¶n ra mµn h×nh ®Ó xem, nÕu cã >PRN th× néi dung file v¨n b¶n ®-îc in ra m¸y in, lÖnh nµy chØ xem c¸c file cã néi dung ng¾n. - 17 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh e) LÖnh xem néi dung file v¨n b¶n - MOVE - lµ lÖnh ngo¹i tró ( ph¶i cã tÖp MORE.COM ë ®Üa):  Có ph¸p: MOVE [ æ ®Üa][®-êng dÉn][]   LÖnh nµy kh¸c lÖnh lÖnh TYPE ë chç lµ hÕt 1 trang v¨n b¶n trªn mµn h×nh th× m¸y dõng l¹i. Muèn xem tiÕp th× Ên 1 phÝm bÊt kú. f) LÖnh in file v¨n b¶n - PRINT - lµ lÖnh ngo¹i tró ( ph¶i cã tÖp PRINT.EXE ë ®Üa):  Có ph¸p: PRINT [ æ ®Üa][®-êng dÉn][]  g) LÖnh ®æi tªn file - REN - lµ lÖnh néi tró:  Có ph¸p: REN [ æ ®Üa][®-êng dÉn][]  4) C¸c lÖnh liªn quan ®Õn ®Üa: a) CÊu tróc vËt lý cña ®Üa tõ:  §Üa tõ lµ bé nhí ngoµi, lµ n¬i l-u tr÷ th«ng tin.  H×nh thøc l-u tr÷ th«ng tin trªn dÜa tõ lµ th«ng tin ®-îc ghi lªn c¸c bÒ mÆt ®Üa theo c¸c ®-êng trßn ®ång t©m gäi lµ track ( ®Üa cøng lµ cylinder).  Mçi track l¹i ®-îc chia thµnh c¸c cung gäi lµ sector, kÝch th-íc sector cã thÓ 128, 512, 1024,..v.v byte. Th«ng th-êng hiÖn nay lµ 512 byte.  §Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc ®äc vµ ghi lªn ®Üa, ng-êi ta cßn nhãm mét sè sector thµnh 1 liªn cung ( cluster). Track Sector  §ång thêi DOS cã c¸ch tæ chøc qu¶n lý theo quy t¾c nhÊt ®Þnh. DOS chia ®Üa thµnh 4 phÇn:  PhÇn 1: Boot sector ( b¶n ghi khëi ®éng) chiÕm 1 sector trªn ®Üa vµ lµ sector ®Çu tiªn.  PhÇn 2: B¶ng FAT ( File allocation table ) - b¶ng vÞ trÝ file trªn ®Üa: B¶ng FAT n»m ngay sau Boot sector ( tøc lµ sector 2). FAT chøa th«ng tin chÝnh thøc vÒ khu«n d¹ng ®· vµ b¶n ®å c¸c sector mµ c¸c file chiÕm gi÷ trªn ®Üa. Nh- v©y DOS dïng FAT ®Ó qu¶n lý c¸c kh«ng gian - 18 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh l-u tr÷ cña ®Üa. Do FAT rÊt quan träng nªn cã ®Õn 2 b¶n sao gièng nhau trªn ®Üa.  PhÇn 3: Th- môc gèc ( Root directory ) lµ phÇn kÕ tiÕp sau b¶ng FAT. §©y lµ 1 b¶ng cho phÐp nhËn d¹ng c¸c file trªn ®Üa. Mçi môc cña Thmôc gèc chøa tªn tÖp, kÝch th-íc tÖp, sè hiÖu clusterr ®Çu tiªn mµ file chiÕm gi÷.  PhÇn 4: PhÇn d÷ liÖu: Lµ phÇn tiÕp theo th- môc gèc cho ®Õn hÕt, ®-îc dïng ®Ó l-u tr÷ d÷ liÖu. b) LÖnh khëi t¹o ®Üa - FORMAT - lµ lÖnh ngo¹i tró ( v× vËy ph¶i cã file FORMAT.COM trªn ®Üa):  Có ph¸p : FORMAT [æ ®Üa][c¸c tham sè]   T¸c dông lÖnh nµy lµ t¹o nªn c¸c khu«n d¹ng ®Üa nh- t¹o ra track, sector, cluster, Boot sector, th- môc gèc,.v.v. vµ cËp nhËt c¸c file hÖ thèng cña DOS vµo ®Üa.  C¸c tham sè cã thÓ lµ: - /U : xo¸ s¹ch th«ng tin trªn ®Üa - /V: cho phÐp ®Æt tªn nh·n - /S: CËp nhËt 4 file hÖ thèng lªn ®Üa, nÕu kh«ng cã phÇn nµy th× ®Üa chØ ®Ó l-u tr÷ th«ng tin, kh«ng dïng khëi ®éng m¸y ®-îc. c) LÖnh sao chÐp ®Üa mÒm - DISKCOPY - lµ lÖnh ngo¹i tró ( ph¶i cã file DISKCOPY.COM trªn ®Üa):  Có ph¸p : DICOPY [æ ®Üa nguån] [æ ®Üa ®Ých][/V]   T¸c dông lÖnh nµy sao chÐp toµn bé néi dung 1 ®Üa mÒm lµ (®Üa nguån) sang ®Üa mÒm kh¸c ( ®Üa ®Ých) kh¸c cïng lo¹i  Tham sè /V dïng ®Ó kiÓm tra th«ng tin ®-îc sao chÐp cã ®óng kh«ng. 4) C¸c file CONFIG.SYS vµ .BAT:  §©y lµ 2 file n»m ë æ ®Üa khëi ®éng vµ ë ngay th- môc gèc vµ ®-îc DOS thôc hiÖn tù ®éng khi khëi ®éng m¸y. a) File CONFIG.SYS:  Chøa c¸c cÊu h×nh cña phÇn cøng cña m¸y tÝnh (nh- bé nhí, bµn phÝm, con chuét, m¸y in,...) gióp cho DOS vµ c¸c ch-¬ng tr×nh kh¸c sö dông ®-îc chóng. File nµy bao gåm mét tËp hîp c¸c c©u lÖnh, viÖc so¹n ra flie nµy cã thÓ dïng bÊt kú hÖ so¹n th¶o nµo.  Cã mét sè lÖnh th«ng th-êng trong file CONFIG.SYS nh- sau: - LÖnh BREAK: Có ph¸p: BREAK=ON/OF - 19 – St by hoangly85 CÈm nang m¸y tÝnh NÕu lµ ON th× khi ®ang ch¹y 1 ch-¬ng tr×nh nµo ®ã muèn dõng l¹i th× chØ cÇn Ên Ctrl + C hoÆc Ctrl + Break - LÖnh BUFFERS: Có ph¸p: BUFFERS= con sè buffers LÖnh nµy t¹o ra mét vïng ®Öm trong bé nhí trong dïng ®Ó gh9i trung gian khi ®äc ghi ®Üa. Bé ®Öm cµng lín th× tèc ®é ®äc ghi cµng lín nhøng dung l-îng bé nhí trong gi¶m. Mét buffers = 512 byte. - LÖnh DEVICE: dung ®Ó n¹p c¸c ch-¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn thiÕt bÞ cµi ®Æt ®-îc. Có ph¸p : DEVICE=[æ ®Üa][®-êng dÉn] < Ch-¬ng tr×nh ®iÒu khiÓn> - LÖnh FILES: khai b¸o sè tÖp cã thÓ më ®ång thêi Có ph¸p : FILES=sè file ®-îc më cïng mét lóc. T¸c dông: X¸c ®Þnh sè file tèi ®a cã thÓ më cïng mét lóc b) TÖp .BAT  TÖp .BAT cã thÓ chøa bÊt kú c©u lÖnh nµo mµ ta muèn thi hµnh ngay khi khëi ®éng m¸y nh-: lÖnh xo¸ mµn h×nh, lÖnh gäi NC, lÖnh ch¹y WINDOWS ,...  Ngoµi ra cßn mét sè c©u lÖnh ®Æc biÖt kh¸c nh- sau: *) LÖnh ECHO OFF: kh«ng hiÖn c¸c lÖnh trong tÖp .BAT khi thùc hiÖn *) LÖnh PATH *) LÖnh SET : T¹o mét biÕn m«i tr-êng *) LÖnh PROMPT - lµ lÖnh néi tró: lÖnh thay ®æi dÊu nh¾c lÖnh c©u lÖnh:PROMPT $P$G $G:lµm dÊu nh¾c lÖnh cã dÊu > $p:lµm dÊu nh¾c lÖnh cã dÊu \ Chó ý:khi söa ®æi t¹o míi file trªn, ph¶i khëi ®éng l¹i m¸y th× c¸c lÖnh trªn míi cã t¸c dông. 6) Mét sè lÖnh kh¸c vµ ch¹y c¸c ch-¬ng tr×nh øng dông. a) Xem h-íng dÉn c©u lÖnh (trªn ®Üa cã file HELP.EXE vµ HELP.Text)  Có ph¸p: HELP {tªn lÖnh}  hoÆc F1 b) LÖnh xo¸ mµn h×nh- CLS (Clear Serecm).  Có ph¸p: CLS  c) LÖnh xem vµ söa ngµy th¸ng:DATE  Có ph¸p: - 20 – St by hoangly85