Các giải pháp tăng cường quản lý vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư xây dựng đối với các Sở, Ban, Ngành của thành phố Hà nội
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
lêi nãi ®Çu
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, vèn ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n vµ thùc tr¹ng
qu¶n lý vèn ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n tõ nguån ng©n s¸ch nhµ n−íc lµ mét trong
nh÷ng vÊn ®Ò thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ nghiªn cøu trong vµ ngoµi ngµnh.
§iÒu nµy rÊt dÔ hiÓu do tÇm quan träng cña lo¹i vèn nµy ®èi víi sù ph¸t triÓn
kinh tÕ – x9 héi theo môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc, do tû
träng lín cña vèn trong tæng chi ng©n s¸ch Nhµ n−íc còng nh− do nh÷ng h¹n
chÕ lín cßn tån t¹i trong viÖc qu¶n lý vèn. Tuy nhiªn, xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu
ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý, chi ng©n s¸ch Nhµ n−íc cña ViÖt Nam cßn cã
mét lo¹i vèn còng mang tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n nh−ng l¹i ®−îc qu¶n
lý nh− mét lo¹ivèn riªng. §ã lµ vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
HiÖn vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng mÆc dï chiÕm tû träng
kh«ng lín trong chi hµnh chÝnh sù nghiÖp trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ néi
nh−ng l¹i cã vai trß quan träng trong viÖc duy tr× vµ r¨ng c−êng hiÖu qu¶ c«ng
viÖc cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp. C«ng t¸c qu¶n lý, sö dông
vèn trong thêi gian qua còng ®¹t ®−îc nh÷ng hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh. Tuy vËy,
thùc tÕ triÓn khai c«ng t¸c qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng
theo chÝnh s¸ch chÕ ®é cña Nhµ n−íc hiÖn nay vÉn tån t¹i nh÷ng khã kh¨n,
h¹n chÕ, ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ c¶ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn nh»m
®−a ra c¸c biÖn ph¸p söa ®æi, hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý ®Ó gia t¨ng hiÖu qu¶
qu¶n lý vµ sö dông vèn.
Th«ng qua nghiªn cøu lý thuyÕt vµ thùc tiÔn luËn v¨n “C¸c gi¶i ph¸p
t¨ng c−êng qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng ®èi víi c¸c
Së, Ban, Ngµnh cña thµnh phè Hµ néi” thùc hiÖn hai môc tiªu chÝnh:
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
4
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
Thø nhÊt, x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng
trong chi ng©n s¸ch Nhµ n−íc, so s¸nh t−¬ng quan víi vèn x©y dùng c¬ b¶n vµ
c¸c kho¶n chi kh¸c thuéc chi ng©n s¸ch.
Thø hai, ®¸nh gi¸ nh÷ng ®iÒu ®9 lµm ®−îc vµ nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i
trong viÖc qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng ®èi víi c¸c Së,
Ban, Ngµnh thuéc thµnh phè trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh»m ®−a ra mét sè
kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc h¹n chÕ, t¨ng c−êng hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n
lý.
Néi dung cña luËn v¨n gåm 3 ch−¬ng:
Ch−¬ng I: Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng t¸c qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh
chÊt ®Çu t− x©y dùng.
Ch−¬ngII: Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu
t− x©y dùng ®èi víi c¸c Së, Ban, Ngµnh cña thµnh phè Hµ néi.
Ch−¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m t¨ng c−êng qu¶n lý vèn sù nghiÖp
cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n, em ®9 nhËn ®−îc sù quan t©m gióp
®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o h−íng dÉn thùc tËp Ph¹m V¨n Khoan vµ c¸c c« chó,
anh chÞ cña Phßng Tµi chÝnh Hµnh chÝnh – Sù nghiÖp cïng c¸c phßng ban
kh¸c cña Së Tµi chÝnh Hµ néi.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
5
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
néi dung
ch−¬ng I. Kh¸i qu¸t chung vÒ qu¶n lý vèn sù nghiÖp
cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng
1.1 Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng trong
ng©n s¸ch Nhµ n−íc.
1.1.1 Kh¸i niÖm vÒ vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng lµ mét kh¸i niÖm thuéc ph¹m
vi chi NSNN. §Ó cã ®−îc h×nh dung râ rµng vÒ vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu
t− x©y dùng, tr−íc hÕt ta cÇn t×m hiÓu mét sè kh¸i niÖm vµ néi dung cña chi
NSNN.
1.1.1.1 Kh¸i niÖm vµ néi dung cña CNSNN
Theo luËt NSNN n¨m 2002, NSNN lµ toµn bé c¸c kho¶n thu chi cña Nhµ
n−íc ®9 ®−îc c¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh vµ ®−îc thùc hiÖn
trong mét n¨m ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ n−íc.
NSNN cã hai néi dung lín lµ thu NSNN vµ chi NSNN, Nhµ n−íc th«ng
qua thu nhËp ®Ó t¹o lËp quü tµi chÝnh – tiÒn tÖ cña m×nh. Nguån thu chñ yÕu
cña NSNN lµ thuÕ. Chi NSNN ®−îc hiÓu lµ qu¸ tr×nh ph©n phèi vµ sö dông
quü NSNN theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh nh»m thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô
kinh tÕ, chÝnh trÞ, x9 héi cña Nhµ n−íc. Néi dung chi NSNN rÊt phong phó vµ
thÓ ®−îc ph©n lo¹i theo nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau tuú theo yªu cÇu nghiªn cøu
vµ qu¶n lý.
Theo tÝnh chÊt ph¸t sinh cña c¸c kho¶n chi, chi NSNN bao gåm chi
th−êng xuyªn vµ chi kh«ng th−êng xuyªn.
Theo môc ®Ých sö dông cuèi cïng, chi NSNN bao gåm chi tÝch luü vµ chi
tiªu dïng.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
6
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
Theo ph−¬ng thøc chi tiªu, chi NSNN ®−îc bao gåm chi thanh to¸n vµ
chi chuyÓn giao.
Theo nghÞ ®Þnh 60/2003/N§-CP, ngµy 06/06/2003 quy ®Þnh chi tiÕt vµ
h−íng dÉn thi hµnh LuËt Ng©n s¸ch Nhµ n−íc, chi NSNN bao gåm:
1- Chi ®Çu t− ph¸t triÓn: lµ kho¶n chi ph¸t sinh kh«ng th−êng xuyªn cã
tÝnh ®Þnh h−íng cao nh»m môc tiªu: x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, æn ®Þnh vµ ph¸t
triÓn kinh tÕ.
2- Chi th−êng xuyªn: lµ kho¶n chi ph¸t sinh th−êng xuyªn liªn tôc, ®Þnh
kú hµng n¨m nh»m duy tr× ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ HCSN: ®¶m b¶o
quèc phßng, an ninh, trËt tù an toµn x9 héi.
3- Chi tr¶ nî gèc vµ l9i c¸c kho¶n tiÒn do ChÝnh phñ vay.
4- Chi viÖn trî cho c¸c ChÝnh phñ vµ tæ chøc n−íc ngoµi.
5- Chi cho vay theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
6- Chi tr¶ gèc vµ l9i c¸c kho¶n huy ®éng vèn ®Çu t− x©y dùng kÕt cÊu h¹
tÇng (theo kho¶n 3 ®iÒu 8, LuËt Ng©n s¸ch Nhµ n−íc)
7- Chi bæ sung cho Ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng.
9- Chi chuyÓn nguån tõ Ng©n s¸ch Trung ¦¬ng n¨m tr−íc sang Ng©n
s¸ch Trung ¦¬ng n¨m sau.
Trong ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan HCSN, chi cña c¸c ®¬n vÞ bao gåm:
- Chi ho¹t ®éng th−êng xuyªn (chi cho ng−êi lao ®éng, Chi qu¶n lý hµnh
chÝnh, Chi ho¹t ®éng nghiÖp vô, Chi mua s¾m söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, Chi
ho¹t ®éng th−êng xuyªn kh¸c).
- Chi ho¹t ®éng kh«ng th−êng xuyªn (Chi thùc hiÖn ®Ò tµi nghiªn cøu
khoa häc, Chi thùc hiÖn nhiÖm vô Nhµ n−íc ®Æt hµng, Chi thùc hiÖn ch−¬ng
tr×nh môc tiªu quèc gia, Chi thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ, Chi ®Çu t− XDCB,
mua s¾m thiÕt bÞ, Chi kh¸c).
C¸c kho¶n chi trªn ®−îc lÊy tõ hai nguån chÝnh lµ kinh phÝ Nhµ n−íc cÊp
vµ nguån thu ®Ó l¹i. Kinh phÝ Nhµ n−íc cÊp cho c¸c ®¬n vÞ ®−îc ghi vµo chi
NSNN. Sè thu ®¬n vÞ nép Ng©n s¸ch ®−îc ghi vµo thu NSNN.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
7
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
1.1.1.2 Kh¸i niÖm vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng lµ vèn tõ nguån NSNN cÊp
cho c¸c ®¬n vÞ HCSN ®Ó chi söa ch÷a, c¶i t¹o, më réng n©ng cÊp c¬ së vËt
chÊt hiÖn cã nh»m phôc håi hoÆc t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh (bao gåm c¶ viÖc
x©y dùng míi c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh trong c¸c c¬ së ®9 cã cña c¸c c¬ quan
®¬n vÞ HCSN).
Chi vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng lµ mét lo¹i chi “l−ìng
tÝnh” võa mang tÝnh chÊt th−êng xuyªn võa mang tÝnh kh«ng th−êng xuyªn.
Mang tÝnh kh«ng th−êng xuyªn v× chi söa ch÷a, c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp c¬
sá vËt chÊt cña c¸c ®¬n vÞ HCSN kh«ng ph¶i lµ kho¶n chi æn ®Þnh, ®Òu ®Æn
hµng n¨m nh− chi cho con ng−êi, chi qu¶n lý hµnh chÝnh. Tuy nhiªn, v× nã lµ
kho¶n chi phôc vô cho ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ n−íc vµ ho¹t ®éng sù nghiÖp,
kh«ng ph¶i lµ kho¶n chi x©y dùng nh÷ng c¬ së h¹ tÇng then chèt nh− ®Çu t−
XDCB nªn trong tæng hîp chi NSNN, nã ®−îc xÕp vµo chi th−êng xuyªn.
Mét lo¹i chi Ng©n s¸ch cã thÓ cã nhiÒu nguån chi kh¸c nhau. Nh−ng mét
lo¹i vèn Ng©n s¸ch chØ ®−îc dïng cho lo¹i chi ®9 x¸c ®Þnh cña nã. Theo quy
®Þnh hiÖn nay, chØ nh÷ng dù ¸n söa ch÷a c¶i t¹o. më réng, n©ng cÊp cã gi¸ trÞ
tõ 20 triÖu ®ång trë lªn míi ®−îc bè trÝ danh môc riªng ®Ó chi vèn sù nghiÖp
cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng. Víi c¸c dù ¸n d−íi 20 triÖu ®ång ®¬n vÞ ph¶i tù
s¾p xÕp nhiÖm vô chi hoÆc ph¶i chi b»ng nguån kh¸c.
Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng c¬ b¶n lµ vèn ®Çu t−, do
dïng ®Ó l¹i chi th−êng xuyªn cña c¸c ®¬n vÞ HCSN nªn ®−îc gäi lµ vèn sù
nghiÖp.
Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng kh«ng ph¶i lµ mét kh¸i niÖm
c¬ b¶n trong lý thuyÕt vÒ tµi chÝnh c«ng mµ lµ mét kh¸i niÖm ®−îc ®Æt ra xuÊt
ph¸t tõ yªu cÇu qu¶n lý vµ ph©n cÊp qu¶n lý Ng©n s¸ch. T¹i c¬ quan tµi chÝnh
lu«n cã bé phËn chuyªn tr¸ch qu¶n lý cÊp ph¸t c¸c kho¶n chi HCSN. Bé phËn
nµy n¾m ch¾c t×nh h×nh chi Ng©n s¸ch thùc tÕ cña ®¬n vÞ. Kho¶n chi söa ch÷a,
c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ HCSN ®−îc
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
8
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
bè trÝ nguån vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng vµ qu¶n lý cÊp ph¸t
chung víi c¸c kho¶n chi th−êng xuyªn kh¸c, v× vËy, c¬ quan qu¶n lý dÔ theo
dâi t×nh h×nh chi Ng©n s¸ch cña c¸c ®¬n vÞ ®ång thêi bè trÝ kÕ ho¹ch chi phï
hîp víi thùc tÕ vµ yªu cÇu nhiÖm vô ®−îc giao cña ®¬n vÞ.
“Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng” ®−îc dïng ®Ó chi cho viÖc
söa ch÷a, c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt s½n cã cña c¸c ®¬n vÞ
HCSN, nh»m duy tr× hoÆc t¨ng c−êng chøc n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së vËt
chÊt nµy. Kh«ng ®−îc dïng nguån vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng
®Ó ®Çu t− x©y dùng míi, trõ viÖc sö dông míi c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh trong
c¸c c¬ së ®9 cã cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ HCSN. C¸c dù ¸n x©y dùng míi ph¶i
xin khinh phÝ tõ nguån vèn ®Çu t− XDCB.
Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng th−êng cã quy m« nhá, chØ
bao gåm c¸c dù ¸n nhãm B, C vµ còng chØ giíi h¹n møc vèn tõ 20 triÖu lªn
®Õn møc vèn hîp lý dµnh cho söa ch÷a, c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp. B¶n th©n
vèn sù nghiÖp cã tÝnh ®Çu t− x©y dùng lµ mét bé phËn cña chi th−êng xuyªn
mµ chi th−êng xuyªn l¹i lµ mét bé phËn cña tæng chi NSNN. Tû träng chi vèn
sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− XDCB trong chi th−êng xuyªn HCSN còng
kh«ng cao. V× v©y, trong tæng chi NSNN, vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t−
x©y dùng chiÕm tû träng kh«ng ®¸ng kÓ.
Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng ®−îc ph©n cÊp qu¶n lý vÒ
®Õn cÊp huyÖn, tøc lµ, Ng©n s¸ch quËn, huyÖn ®−îc Ng©n s¸ch tØnh, thµnh phè
bè trÝ cho mét kho¶n vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng vµ UBND
quËn, huyÖn ®−îc UBND tØnh, thµnh phè ph©n cÊp quyÕt ®Þnh ®Çu t− víi c¸c
dù ¸n thuéc ph¹m vi nµy.
1.1.1.3. §èi t−îng sö dông vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
§èi t−îng sö dông vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng lµ c¸c c¬
quan, ®¬n vÞ HCSN, tæ chøc §¶ng, tæ chøc chÝnh trÞ - x9 héi, tæ chøc x9 héi –
nghÒ nghiÖp.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
9
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
C¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc lµ c¸c c¬ quan thuéc bé m¸y hµnh ph¸p cã
chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n−íc dèi víi viÑc chÊp hµnh luËt ph¸p vµ chØ ®¹o thùc
hiÖn c¸c chñ tr−¬ng kÕ ho¹ch cña Nhµ n−íc. C¸c c¬ quan nµy ®−îc NSNN
®¶m b¶o 100% kinh phÝ ho¹t ®éng.
C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp Nhµ n−íc lµ c¸c ®¬n vÞ do Nhµ n−íc thµnh lËp ®Ó
thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng sù nghiÖp (cung cÊp c¸c dÞch vô theo chuyªn m«n cña
m×nh) nh− sù nghiÖp y tÕ, gi¸o dôc - ®µo t¹o, v¨n ho¸,…C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp
Nhµ n−íc ho¹t ®éng v× môc tiªu phi lîi nhuËn vµ ®−îc Nhµ n−íc ®¶m b¶o toµn
bé hoÆc mét phÇn kinh phÝ.
Ng©n s¸ch Nhµ n−íc còng ®¶m b¶o c©n ®èi chi phÝ ho¹t ®éng cña §¶ng
céng s¶n ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x9 héi, Kinh phÝ ho¹t ®éng cña
c¸c tæ chøc x9 héi, tæ chøc x9 héi - nghÒ nghiÖp ®−îc thùc hiÖn theo nguyªn
t¾c tù b¶o ®¶m vµ cã thÓ ®−îc Nhµ n−íc hç trî mét phÇn kinh phÝ.
Nh− vËy, thùc ra c¸c tæ chøc §¶ng, tæ chøc chÝnh trÞ – x9 héi, tæ chøc x9
héi, tæ chøc x9 héi – nghÒ nghiÖp kh«ng ph¶i lµ c¬ quan, ®¬n vÞ HCSN nh−ng
v× chóng ®Òu cã sö dông NSNN vµ cã c¸c néi dung chi t−¬ng tù nh− c¸c ®¬n
vÞ HCSN nªn trong qu¶n lý NSNN, c¸c kho¶n chi Ng©n s¸ch cña c¸c ®¬n vÞ
HCSN, c¸c tæ chøc §¶ng, tæ chøc chÝnh trÞ – x9 héi, tæ chøc x9 héi, tæ chøc x9
héi – nghÒ nghiÖp ®−îc qu¶n lý chung vµ ®−îc gäi chung lµ chi HCSN. Vµ
trong luËn v¨n nµy, khi ®Ò cËp ®Õn c¸c ®¬n vÞ HCSN lµ bao gåm toµn bé c¸c
c¬ quan, ®¬n vÞ tæ chøc nªu trªn.
1.1.2 Vai trß cña vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
Nh− ®9 nªu trong kh¸i niÖm, vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng
dïng ®Ó söa ch÷a, c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp c¸c c¬ sá vËt chÊt hiÖn cã cña
c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ HCSN nh»m phôc håi hoÆc t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh. Nã
®ãng vai trß quan träng trong viÖc duy tr× ho¹t ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶
c«ng viÖc cña c¸c ®¬n vÞ HCSN bëi v× c¸c c¬ sá vËt chÊt lµ yÕu tè kh«ng thÓ
thiÕu ®−îc ®ãi víi ho¹t ®éng cña mäi c¬ quan ®¬n vÞ vµ tr¹ng th¸i, chÊt l−îng
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
10
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
cña c¸c c¬ sá vËt chÊt lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng
hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña c¸c ®¬n vÞ.
Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng gãp phÇn t¹o nªn c¬ së vËt
chÊt phôc vô cho ho¹t ®éng qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n−íc, ho¹t ®éng sù
nghiÖp kinh tÕ, gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc, ytÕ, v¨n ho¸, x9
héi, th«ng tin, thÓ thao vµ c¸c sù nghiÖp kh¸c do Nhµ n−íc qu¶n lý. Ho¹t ®éng
qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n−íc, ho¹t ®éng sù nghiÖp cña Nhµ n−íc rÊt quan
träng ®èi víi nÒn kinh tÕ – x9 héi cña mäi quèc gia, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn
ViÖt Nam, phÇn lín ho¹t ®éng sù nghiÖp ®Òu do c¸c ®¬n vÞ cña Nhµ n−íc thùc
hiÖn mµ ch−a cã sù tham gia nhiÒu cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c.
HiÖn nay, nhiÒu trô së, tµi s¶n vµ c¬ së vËt chÊt kh¸c cña c¸c ®¬n vÞ
HCSN ®9 ®−îc x©y dùng, mua s¾m c¸ch ®©y nhiÒu n¨m, bÞ xuèng cÊp nghiªm
träng. Ngay ®èi víi nh÷ng c¬ së vËt chÊt míi ®−îc t¹o lËp th× trong qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng còng dÇn bÞ hao mßn, xuèng cÊp. Trong khi ®ã, cïng víi sù ph¸t
triÓn kinh tÕ x9 héi, yªu cÇu vÒ khèi l−îng, chÊt l−îng, tÝnh phøc t¹p, tèc ®é
thùc hiÖn ®èi víi c«ng viÖc cña c¸c c¬ quan qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n−íc vµ
c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp ngµy cµng t¨ng. V× vËy, lu«n cã nhu cÇu vÒ x©y dùng
míi hoÆc söa ch÷a, c¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt cña ®¬n vÞ
HCSN. Trong ®iÒu kiÖn nguån vèn Ng©n s¸ch cßn h¹n hÑp, ®ång thêi do yªu
cÇu vÒ tÝnh hiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm trong sö dông vèn NSNN, c¶i t¹o, söa ch÷a,
më réng, n©ng cÊp lµ gi¶i ph¸p hµnh chÝnh hiÖn nay (thay cho x©y míi toµn
bé).
§iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ ®èi víi ngµnh gi¸o dôc vµ ytÕ. §©y lµ hai ngµnh
cã vai trß x9 héi quan träng, yªu cÇu t¨ng c−êng c¬ së vËt chÊt cµng ngµy
cµng nhiÒu theo sù gia t¨ng cña d©n sè vµ møc sèng. §©y còng lµ hai ngµnh
nhËn ®−îc sù bao cÊp rÊt lín cña Nhµ n−íc.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
11
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
1.2. Qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
1.2.1 Qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng
Qu¶n lý nãi chung lµ mét ho¹t ®éng kh¸ch quan n¶y sinh khi cÇn cã nç
lùc tËp thÓ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu chung VÒ néi dung, thuËt ng÷ “qu¶n lý” cã
nhiÒu c¸ch diÔn ®¹t kh¸c nhau. Víi ý nghÜa th«ng th−êng, phæ biÕn th× qu¶n lý
cã thÓ hiÓu lµ viÖc chñ thÓ (th−êng lµ Nhµ n−íc hoÆc ng−êi ®øng ®Çu tæ chøc)
sö dông c¸c c«ng cô hµnh chÝnh, kinh tÕ, ph¸p luËt vv… nh»m t¸c ®éng mét
c¸ch cã tæ chøc vµ ®Þnh h−íng vµo mét ®èi t−îng nhÊt ®Þnh ®Ó ®iÒu chØnh c¸c
qu¸ tr×nh x9 héi vµ hµnh vi cña con ng−êi nh»m duy tr× tÝnh æn ®Þnh vµ ph¸t
triÓn cña ®èi t−îng theo nh÷ng môc tiªu ®9 ®Þnh.
Nh− vËy, b¶n th©n kh¸i niÖm qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t−
x©y dùng còng cã thÓ hiÓu hai nghÜa. Nã cã thÓ lµ ho¹t ®éng qu¶n lý cña Nhµ
n−íc, còng cã thÓ lµ ho¹t ®éng qu¶n lý cña ®¬n vÞ sö dông vèn. Trong ph¹m vi
luËn v¨n nµy, qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng ®−îc hiÓu lµ
mét néi dung qu¶n lý Nhµ n−íc trong lÜnh vùc tµi chÝnh c«ng. Víi c¸ch hiÓu
nµy ta cã ®Þnh nghÜa sau:
Qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng lµ sù t¸c ®éng liªn
tôc, cã h−íng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý (Nhµ n−íc) lªn ®èi t−îng (c¸c ®¬n vÞ
HCSN) vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý (vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng)
nh»m thùc hiÖn môc tiªu chung.
- Chñ thÓ qu¶n lý: C¸c c¬ quan ®−îc Nhµ n−íc giao thÈm quyÒn, tr¸ch
nhiÖm qu¶n lý vèn ®Çu t− nãi chung vµ vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y
dùng nãi riªng.
+ §èi víi cÊp Trung −¬ng: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, Bé X©y dùng, Bé Tµi
chÝnh, c¸c bé, ngµnh cã liªn quan.
+ §èi víi cÊp tØnh: UBND tØnh, thµnh phè, c¸c Së chøc n¨ng gióp viÖc.
+ §èi víi cÊp huyÖn: UBND quËn, huyÖn vµ c¸c Phßng chøc n¨ng gióp
viÖc.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
12
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
- §èi t−îng qu¶n lý: C¸c ®èi t−îng sö dông vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt
®Çu t− x©y dùng. §ã lµ c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ HCSN.
Môc tiªu qu¶n lý lµ qu¶n lý vµ sö dông vèn ®óng ph¸p luËt, ®óng môc
®Ých, ®óng hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm.
1.2.2 Néi dung qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
Qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng lµ mät trong rÊt
nhiÒu néi dung cña qu¶n lý Nhµ n−íc trong lÜnh vùc tµi chÝnh c«ng mµ cô thÓ
lµ qu¶n lý mét lo¹i vèn thuéc Ng©n s¸ch Nhµ n−íc. V× vËy ta ph¶i xem xÐt
trªn hai gãc ®é:
- XÐt trªn gãc ®é qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n−íc, néi dung qu¶n lý bao
gåm:
+ X©y dùng vµ ban hµnh hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, chÕ ®é
quy ®Þnh, quyÕt ®Þnh ®Ó qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng.
+ Tæ chøc thùc hiÖn theo hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nªu trªn.
+ Thanh tra, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh, thùc hiÖn cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ.
C¸c v¨n b¶n qu¶n lý chia ra lµm nhiÒu lo¹i ph©n theo c¸c tiªu thøc kh¸c
nhau.
+ Theo c¬ quan ra v¨n b¶n, cã: V¨n b¶n do Quèc héi, ChÝnh phñ, c¸c Bé
ban hµnh, v¨n b¶n cña UBND, cña c¸c Së vv…
+ Theo néi dung v¨n b¶n, cã v¨n b¶n qu¶n lý chung, v¨n b¶n qu¶n lý
chung, v¨n b¶n qu¶n lý cô thÓ tõng lÜnh vùc, c¸c v¨n b¶n hç trî.
- XÐt trªn gãc ®é qu¶n lý tµi chÝnh Nhµ n−íc, néi dung qu¶n lý bao gåm:
+ Qu¶n lý viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ th«ng b¸o kÕ ho¹ch vèn ®Çu t− (thuéc néi
dung lËp vµ ph©n bæ dù to¸n Ng©n s¸ch trong qu¶n lý NSNN)
+ Qu¶n lý viÖc thanh to¸n vèn (thuéc néi dung chÊp hµnh dù to¸n Ng©n
s¸ch).
+ Qu¶n lý viÖc quyÕt to¸n vèn (thuéc néi dung chÊp hµnh dù to¸n Ng©n
s¸ch).
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
13
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
§ång thêi, qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− XDCB lµ néi dung
qu¶n lý c¸c dù ¸n, c«ng tr×nh x©y dùng sö dông lo¹i vèn nµy. V× vËy, nã ®−îc
thùc hiÖn ®ång bé víi c¸c néi dung kh¸c nh− qu¶n lý thiÕt kÕ x©y dùng, kü
thuËt, chÊt l−îng c«ng tr×nh, vv… cña qu¶n lý ®Çu t− vµ x©y dùng nãi chung
vµ ®−îc tiÕn hµnh theo ®óng tr×nh tù ®Çu t− vµ x©y dùng bao gåm 3 giai ®o¹n:
+ ChuÈn bÞ ®Çu t−.
+ Thùc hiÖn ®Çu t−.
+ KÕt thóc x©y dùng, ®−a c«ng tr×nh vµo khai th¸c sö dông.
Bªn c¹nh ®ã, nh»m ®¶m b¶o môc tiªu qu¶n lý lµ sö dông vèn Ng©n s¸ch
tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶, ®óng môc ®Ých, ®óng quy ®Þnh, c¸c dù ¸n do c¬ quan Nhµ
n−íc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t− ph¶i chÞu sù gi¸m ®Þnh ®Çu t−. Gi¸m
®Þnh ®Çu t− lµ viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ tõng giai ®o¹n hoÆc
toµn bé qu¸ tr×nh ®Çu t− vµ x©y dùng. C«ng t¸c gi¸m ®Þnh ®Çu t− ®−îc thùc
hiÖn ë c¶ cÊp Thñ t−íng ChÝnh phñ, cÊp ngµnh vµ cÊp ®Þa ph−¬ng.
1.2.21. LËp vµ th«ng b¸o kÕ ho¹ch vèn ®Çu t−
Theo néi dung vµ ph©n bæ dù to¸n NSNN, kÕ ho¹ch bao gåm danh môc
dù ¸n vµ vèn cho tõng dù ¸n. Theo tr×nh tù ®Çu t− vµ x©y dùng, kÕ ho¹ch bao
gåm vèn cho chuÈn bÞ ®Çu t−, vèn cho chuÈn bÞ thùc hiÖn ®Çu t−, vèn cho thùc
hiÖn ®Çu t−.
Hµng n¨m, theo kÕ ho¹ch vèn chuÈn bÞ ®Çu t− ®9 bè trÝ, chñ ®Çu t− tiÕn
hµnh lËp dù ¸n ®Çu t− d−íi h×nh thøc b¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, b¸o c¸o
nghiªn cøu kh¶ thi hoÆc b¸o c¸o ®Çu t−. (C¸c c¬ quan HCSN lµ chñ ®Çu t− c¸c
dù ¸n x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chÝnh m×nh). §èi víi c¸c dù ¸n sö
dông vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng cã møc vèn tõ 1 tû ®ång trë
lªn, chñ ®Çu t− lËp b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thÞ. C¸c dù ¸n cã møc vèn d−íi 1
tû ®ång th× kh«ng ph¶i lËp b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi cho tõng dù ¸n mµ chØ
lËp b¸o c¸o ®Çu t−.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
14
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
Chñ ®Çu t− cã tr¸ch nhiÖm tr×nh b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi tíi ng−êi cã
thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t− vµ ®ång thêi göi c¬ quan cã chøc n¨ng thÈm
®Þnh. C¸c dù ¸n ®−îc lËp b¸o c¸o ®Çu t− th× kh«ng ph¶i thÈm ®Þnh.
Bé KÕ ho¹ch - §Çu t− chñ tr× thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n cÊp trung −¬ng qu¶n
lý. Së kÕ ho¹ch - §Çu t− chñ tr× thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n cÊp tØnh, cÊp huyÖn.
KÕt qu¶ cña viÖc thÈm ®Þnh dù ¸n lµ cho ra quyÕt ®Þnh ®Çu t− hoÆc quÕt
®Þnh kh«ng ®Çu t− dù ¸n. NÕu dù ¸n ®Çu t− cã quyÕt ®Þnh ®Çu t−, nã sÏ ®−îc
bè trÝ kÕ ho¹ch vèn cho chuÈn bÞ thùc hiÖn ®Çu t− vµ thùc hiÖn ®Çu t−.
KÕ ho¹ch chuÈn bÞ thùc hiÖn ®Çu t− bao gåm vèn ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c
kh¶o s¸t, thiÕt kÕ kü thuËt, c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ x©y dùng vµ c¸c chi phÝ kh¸c
cã liªn quan.
KÕ ho¹ch thùc hiÖn ®Çu t− bao gåm vèn ®Çu t− ®Ó thùc hiÖn viÖc mua
s¾m vËt t− thiÕt bÞ, x©y dùng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Õn ®Êu thÇu vµ
®−a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông. Nã bao gåm kÕ ho¹ch n¨m vµ kÕ ho¹ch quý.
§iÒu kiÖn ®Ó dù ¸n ®−îc ghi vµo kÕ ho¹ch vèn thùc hiÖn ®Çu t− n¨m lµ
ph¶i cã thiÕt kÕ kü thuËt vµ tæng dù to¸n (®−îc lËp trong giai ®o¹n chuÈn bÞ
thùc hiÖn ®Çu t−) ®−îc duyÖt. C¨n cø vµo nhu cÇu vèn theo tiÕn ®é c«ng tr×nh
vµ c©n ®èi vèn hµng n¨m ®Ó thùc hiÖn ®Çu t− cho dù ¸n.
C«ng t¸c lËp vµ ph©n bæ dù to¸n chi vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t−
XDCB tu©n theo c¸c tr×nh tù, thñ tôc ®−îc quy ®Þnh trong LuËt NSNN vµ c¸c
v¨n b¶n h−íng dÉn cña chÝnh phñ vµ Bé Tµi chÝnh. ViÖc lËp vµ ph©n bæ tõ trªn
xuèng.
Khi lËp vµ ph©n bæ kÕ ho¹ch vµ vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y
dùng, cïng lóc ph¶i chó ý tíi hai viÖc:
- C©n ®èi gi÷a chi vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng víi c¸c
kho¶n chi th−êng xuyªn kh¸c cña ®¬n vÞ HCSN
- C©n ®èi vèn ®Çu t− cña ®Þa ph−¬ng vµ cña c¶ n−íc.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
15
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
V× vËy, trong viÖc qu¶n lý c¸c lo¹i vèn ®Çu t− (bao gåm c¶ vèn sù nghiÖp
cã tÝnh chÊt ®Çu t− XDCB) cã sù phèi hîp cña Së KÕ ho¹ch – §Çu t−. Bé KÕ
ho¹ch - §Çu t− vµ Së Tµi chÝnh – VËt gi¸. Bé Tµi chÝnh
1.2.2.2 Qu¶n lý thanh to¸n vèn ®Çu t−
ViÖc thanh to¸n vèn ®Çu t− ®−îc thùc hiÖn trong c¶ 3 giai ®o¹n cña tr×nh
tù ®Çu t− vµ x©y dùng. C¸c kho¶n chi phÝ cÇn thanh to¸n vèn lµ:
- Chi phÝ x©y l¾p
- Chi phÝ mua s¾m, l¾p ®Æt thiÕt bÞ.
- Chi phÝ t− vÊn.
- Chi phÝ kh¸c (chi phÝ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng, chi phÝ qu¶n lý dù
¸n, thuÕ, lÖ phÝ ph¶i nép,vv…)
§èi víi c¸c dù ¸n ®−îc sö dông vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y
dùng, viÖc cÊp ph¸t vèn ®−îc thùc hiÖn d−íi h×nh thøc cÊp b»ng h¹n møc kinh
phÝ ®Çu t− vµ ®−îc thanh to¸n qua KBNN.
C¨n cø chÝnh ®Ó KBNN tiÕn hµnh thanh to¸n cho ®¬n vÞ sö dông vèn
Ng©n s¸ch lµ:
- §9 cã trong dù to¸n Ng©n s¸ch Nhµ n−íc ®−îc giao.
- §óng chÕ ®é, tiªu chuÈn, ®Þnh møc do cÊp cã thÈm quyÒn ra lÖnh chuÈn
chi.
- Cã ®Çy ®ñ hå s¬, chøng tõ thanh to¸n hîp lÖ.
ViÖc thanh to¸n vèn ®−îc thùc hiÖn theo dâi khèi l−îng c«ng viÖc hoµn
thµnh nghiÖm thu trong tõng thêi kú. Nh− vËy, c¬ quan qu¶n lý võa kiÓm tra
®−îc tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n võa kiÓm so¸t ®−îc viÖc thanh to¸n vèn cho c«ng
tr×nh.
§èi víi nh÷ng dù ¸n ®Çu t− hoÆc khèi l−îng c«ng viÖc thuéc dù ¸n ®Çu t−
®−îc phÐp cÊp t¹m øng th× KBNN sÏ cÊp tr−íc vèn t¹m øng cho ®¬n vÞ thô
h−ëng vµ thu håi vèn t¹m øng khi thanh to¸n khèi l−îng c«ng viÖc hoµn
thµnh.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
16
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
1.2.2.3 Qu¶n lý quyÕt to¸n vèn ®Çu t−.
Khi kÕt thóc n¨m kÕ ho¹ch, ®¬n vÞ ph¶i quyÕt to¸n khèi l−îng x©y dùng
dë dang ®ang chuyÓn sang n¨m sau, tæng hîp trong b¸o c¸o quyÕt to¸n cïng
víi c¸c kho¶n chi Ng©n s¸ch trong n¨m cña ®¬n vÞ.
§èi víi dù ¸n cã nhiÒu h¹ng môc c«ng tr×nh mµ mçi h¹ng môc (hoÆc
nhãm h¹ng môc c«ng tr×nh) khi hoµn thµnh nÕu ®éc lËp vËn hµnh khai th¸c sö
dông vµ xÐt thÊy cÇn thiÕt th× cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n cã thÓ
cho phÐp quyÕt to¸n h¹ng môc (hoÆc nhãm h¹ng môc) bao gåm chi phÝ x©y
l¾p, thiÕt bÞ vµ chi kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp cña h¹ng môc (hoÆc nhãm h¹ng
môc c«ng tr×nh) nãi trªn. Sau khi toµn bé dù ¸n thoµn thµnh chñ ®Çu t− ph¶i
tæng quyÕt to¸n toµn bé dù ¸n vµ ph©n bæ chi phÝ kh¸c cho tõng h¹ng môc
theo quy ®Þnh.
Khi kÕt thóc x©y dùng, c«ng tr×nh ph¶i ®−îc nghiÖm thu, bµn giao, vËn
hµnh thö, b¶o hµnh, b¶o hiÓm, vv…, ph¶i tiÕn hµnh quyÕt to¸n vèn ®Çu t−,
thÈm tra vµ phª duyÖt quyÕt to¸n vèn ®Çu t−.
“Vèn ®Çu t− ®−îc quyÕt to¸n” lµ toµn bé chi phÝ hîp ph¸p ®9 thùc hiÖn
trong qu¸ tr×nh ®Çu t− ®Ó ®−a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông. Chi phÝ hîp ph¸p lµ
chi phÝ theo ®óng quy chuÈn, ®Þnh møc, ®¬n gi¸, chÕ ®é tµi chÝnh – kÕ to¸n vµ
nh÷ng quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc cã liªn quan. Vèn ®Çu t− ®−îc quyÕt
to¸n trong giíi h¹n tæng møc ®Çu t− ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt vµ
®iÒu chØnh (nÕu cã).
QuyÕt to¸n ®Çu t− ph¶i x¸c ®Þnh ®Èy ®ñ, chÝnh x¸c tæng møc vèn ®Çu t−
®9 thùc hiÖn; ph©n ®Þnh râ nguån vèn ®Çu t−; vèn ®Çu t− chuyÓn thµnh tµi s¶n
cè ®Þnh, tµi s¶n l−u ®éng, hoÆc chi phÝ kh«ng thµnh tµi s¶n cña dù ¸n. Qua
quyÕt to¸n vèn ®Çu t− x¸c ®Þnh sè l−îng, n¨ng lùc s¶n xuÊt, gi¸ trÞ TSC§ míi
t¨ng do ®Çu t− mang l¹i ®Ó cã kÕ ho¹ch huy ®éng, sö dông kÞp thêi vµ ph¸t
huy hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®Çu t− ®9 hoµn thµnh. Trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh tr¸ch
nhiÖm cña chñ ®Çu t−, c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ ®Çu t− vµ x©y dùng trong
qu¸ tr×nh qu¶n lý sö dông vèn ®Çu t−.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
17
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
QuyÕt to¸n vèn ®Çu t− ph¶i ®Çy ®ñ, ®óng néi dung, b¶o ®¶m thêi gian lËp
thÈm tra vµ phª duyÖt theo quy ®Þnh.
Chñ ®Çu t− chÞu tr¸ch nhiÖm quyÕt to¸n vèn ®Çu t− vµ göi b¸o c¸o quyÕt
to¸n vèn ®Çu t− cho ng−êi cã thÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n vèn ®Çu t−.
§èi víi c¸c dù ¸n sö dông vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng th×
ng−êi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t− ®ång thêi lµ ng−êi phª duyÖt quyÕt
to¸n vèn ®Çu t−.
Tr−íc khi quyÕt to¸n vèn ®Çu t−, tÊt c¶ c¸c b¸o c¸o quyÕt to¸n ph¶i ®ùoc
tæ chøc thÈm tra quyÕt to¸n. Tuú theo quyÕt ®Þnh cña ng−êi cã thÈm quyÒn
phª duyÖt, h×nh thøc tæ chøc thÈm tra quyÕt to¸n cã thÓ lµ do c¬ quan chøc
n¨ng tr−c thuéc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt quyÕt to¸n thùc hiÖn hoÆc thuª
tæ chøc kiÓm to¸n.
Chi phÝ thÈm tra vµ phª duyÖt quyÕt to¸n vèn ®Çu t− ®−îc tÝnh trong tæng
dù to¸n ®−îc phª duyÖt.
C«ng t¸c quyÕt to¸n vèn ®Çu t− kh«ng chØ nh»m kiÓm tra c¸c kho¶n chi
xem cã ®óng víi môc ®Ých, tiªu chuÈn ®Þnh møc, chÕ ®é chÝnh s¸ch, quy tr×nh
thñ tôc cña Nhµ n−íc kh«ng mµ cßn ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ qu¸ tr×nh ®Çu t−, rót
kinh nghiÖm nh»m t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t− vµ x©y dùng.
1.3. Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c−êng qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt
®Çu t− x©y dùng.
- XuÊt ph¸t tõ sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lý NSNN nãi chung:
Quü NSNN lµ mét quü tiÒn tÖ tËp trung rÊt lín, cã nguån chñ yÕu tõ sù
®ãng gãp (th«ng qua c¬ chÕ thu ng©n s¸ch) cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Nhµ
n−íc sö dông quü nµy ®Ó chi cho c¸c nhiÖm vô kinh tÕ – x9 héi cña m×nh. Cã
3 lý do chÝnh ®ßi hái ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ NSNN:
+ Quü NSNN lµ mét quü c«ng ®−îc Nhµ n−íc chuyÓn giao quyÒn qu¶n
lý vµ sö dông cho mét sè ®èi t−îng nhÊt ®Þnh nªn khã tr¸nh khái thÊt tho¸t,
l9ng phÝ, tham «. Qu¶n lý chÆt chÏ ®Ó lµm h¹n chÕ hiÖn t−îng nµy, gi¶m bít
thiÖt h¹i cho Nhµ n−íc vµ x9 héi.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
18
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
+ Chi NSNN th−êng lµ c¸c kho¶n chi rÊt lín vµ cã ý nghÜa quan träng ®èi
víi nÒn kinh tÕ – x9 héi nªn nÕu kh«ng qu¶n lý chÆt chÏ, ®Ó s¶y ra sai lÇm thÊt
tho¸t, l9ng phÝ th× hËu qu¶ còng rÊt nghiªm träng.
+ Ng©n s¸ch n−íc ta cßn h¹n hÑp trong khi nhÖm vô chi l¹i rÊt nhÒu v×
vËy ®Æt ra yªu cÇu ph¶i qu¶n lý NSNN ®Ó c©n ®èi gi÷a nguån thu vµ nhiÖm vô
chi, gi÷a c¸c néi dung chi, chèng thÊt tho¸t l9ng phÝ nh»m môc tiªu sö dông
Ng©n s¸ch hîp lý, tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶.
- XuÊt ph¸t tõ tÝnh ch©t cña vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng:
Vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng còng lµ mét bé phËn cña chi
NSNN. Nã ®−îc chi cho môc ®Ých ®Çu t− vµ x©y dùng, mét lo¹i chi phøc t¹p
vµ hiÖn nay ®ang tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò trong qu¶n lý. V× vËy dï cã quy m«
kh«ng lín nh−ng vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng cÇn ®−îc qu¶n
lý chÆt chÏ ®Ó b¶o ®¶m vèn ®−îc sö dông ®óng môc ®Ých, cã hiÖu qu¶ ®ång
thêi ph¶i b¶o ®¶m kÕ ho¹ch Ng©n s¸ch, c©n ®èi thu chi Ng©n s¸ch, chèng thÊt
tho¸t, l9ng phÝ, tham «.
- XuÊt ph¸t tõ ®Æc tr−ng cña c¸c ®¬n vÞ HCSN:
§èi t−îng sö dông vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng lµ c¸c ®¬n
vÞ HCSN. §Æc tr−ng c¬ b¶n cña c¸c ®¬n vÞ HCSN lµ ®−îc trang tr¶i c¸c chi phÝ
ho¹t ®éng vµ thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ ®−îc giao b»ng nguån kinh phÝ tõ
ng©n quü Nhµ n−íc hoÆc tõ c«ng quü theo nguyªn t¾c kh«ng båi hoµn trùc
tiÕp. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ chi HCSN, trong ®ã cã chi vèn sù
nghiÖp cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng ®Ó kiinh phÝ cÊp ph¸t cho c¸c ®¬n vÞ
HCSN ®−îc sö dông ®óng môc ®Ých, ®óng dù ®o¸n ®9 phª duyÖt theo nguån
kinh phÝ, theo néi dung chi tiªu, ®óng tiªu chuÈn, ®Þnh møc.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
19
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
ch−¬ng 2. thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý vèn sù nghiÖp
cã tÝnh chÊt ®Çu t− x©y dùng ®èi víi c¸c së, ban,
ngµnh cña thµnh phè hµ néi
2.1 Nh÷ng quy ®Þnh, ph¸p lý vÒ qu¶n lý vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt
®Çu t− x©y dùng.
2.1.1. Qu¶n lý viÖc lËp kÕ ho¹ch vèn.
2.1.1.1. KÕ ho¹ch n¨m
B−íc 1: LËp kÕ ho¹ch
Trong thêi gian lËp dù to¸n NSNN hµng n¨m, c¨n cø vµo nhu cÇu c¶i t¹o,
s÷a ch÷a më réng n©ng cÊp chñ ®Çu t− lËp kÕ ho¹ch chi ®Çu t− b»ng nguån
vèn sù nghiÖp tæng hîp trong dù to¸n NSNN göi c¬ quan cÊp trªn theo quy
®Þnh cña LuËt NSNN. §«Ý víi c¸c dù ¸n ®ang thùc hiÖn, c¨n cø vµo tiÕn ®é
thùc hiÖn dù ¸n vµ sè kiÓm tra ®−îc th«ng b¸o, chñ ®Çu t− lËp kÕ ho¹ch vèn
®Çu t− n¨m cña dù ¸n göi c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn ®Ó tæng hîp vµo dù to¸n
NSNN.
C¸c Bé vµ UBND c¸c tØnh tæng hîp, lËp kÕ ho¹ch vèn ®Çu t− göi Bé Tµi
chÝnh vµ Bé KÕ ho¹ch ®Çu t−.
B−íc 2: Ph©n bæ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch.
Trªn c¬ së kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x9 héi, c¸c c©n ®èi chñ yÕu cña
nÒn kinh tÕ, Bé Tµi chÝnh phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− ph©n bè kÕ
ho¹ch vèn ®Çu t− cho tõng Bé, UBND tØnh vµ c¸c dù ¸n quan träng cña Nhµ
n−íc.
Së Tµi chÝnh (Phßng tµi chÝnh huyÖn) tham gia víi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu
t− (c¬ quan chøc n¨ng tØnh, huyÖn) tham m−u cho UBND tØnh (huyÖn) vÒ chñ
tr−¬ng ®Çu t− ph¸t triÓn trong tõng thêi kú vµ trong tõng n¨m kÕ ho¹ch, ph©n
bè vèn ®Çu t− cho tõng dù ¸n do tØnh (huyÖn) qu¶n lý.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
20
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
Sau khi ®−îc chÝnh phñ giao Ng©n s¸ch, c¸c Bé vµ UBND c¸c tØnh ph©n
bè vèn ®Çu t− cho tõng dù ¸n thuéc ph¹m vi qu¶n lý vµ göi kÕ ho¹ch vèn ®Çu
t− cho Bé Tµi chÝnh ®Ó kiÓm tra. C¨n cø ®Ó ph©n bè vµ kiÓm tra lµ:
- ViÖc ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn cña dù ¸n ®−îc bè trÝ kÕ ho¹ch vèn ®Çu t−.
- Sù khíp ®óng víi chØ tiªu do chÝnh phñ giao vÒ tæng møc ®Çu t−, c¬ cÊu
vèn trong n−íc, vèn ngoµi n−íc, c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ, møc vèn c¸c dù ¸n
quan träng.
- Sù tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c bè trÝ kÕ ho¹ch; c¸c dù ¸n ®Çu t− ph¶i cã
quyÕt ®Þnh ®Çu t− vµo thêi ®iÓm th¸ng 10 vÒ tr−íc cña n¨m tr−íc n¨m kÕ
ho¹ch; c¸c dù ¸n nhãm B, nhãm C ph¶i bè trÝ ®ñ vèn ®Ó thùc hiÖn dù ¸n theo
quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.
Sau khi kiÓm tra, nÕu kÕ ho¹ch ®9 triÓn khai ch−a ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu
trªn ®©y th× Bé Tµi chÝnh cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ ®iÒu chØnh l¹i. Tr−êng hîp c¸c
Bé vµ UBND tØnh kh«ng ®iÒu chØnh l¹i hoÆc ®9 ®iÒu chØnh nh−ng vÉn kh«ng
®óng quy ®Þnh, Bé Tµi chÝnh cã v¨n b¶n b¸o c¸o ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh, ®ång
thêi c¬ quan Tµi chÝnh ch−a chuyÓn vèn sang Kho b¹c Nhµ n−íc ®Ó thanh
to¸n.
Së Tµi chÝnh (hoÆc phßng Tµi chÝnh huyÖn) rµ so¸t danh môc dù ¸n ®−îc
bè trÝ trong kÕ ho¹ch ®Çu t− x©y dùng cña ®Þa ph−¬ng theo c¸c ®iÓm quy ®Þnh
trªn ®©y. Tr−êng hîp kÕ ho¹ch ®9 triÓn khai ch−a ®¶m b¶o c¸c quy ®Þnh, Së
Tµi chÝnh (hoÆc phßng Tµi chÝnh huyÖn) ph¶i cã v¨n b¶n b¸o c¸o UBND tØnh
(hoÆc huyÖn) xem xÐt, ®iÒu chØnh l¹i vµ ch−a chuyÓn tiÒn sang kho b¹c Nhµ
n−íc ®Ó thanh to¸n.
B−íc 3: Th«ng b¸o kÕ ho¹ch
Trªn c¬ së kÕ ho¹ch ®9 ph©n bæ hoÆc sau khi ®iÒu chØnh ®9 phï hîp c¸c
quy ®inh:
C¸c Bé vµ UBNS c¸c tØnh, huyÖn giao chØ tiªu kÕ ho¹ch cho c¸c chñ ®Çu
t− ®Ó thùc hiÖn, ®ång thêi göi c¬ quan Kho b¹c Nhµ n−íc ®ång cÊp ®Ó theo dâi
lµm c¨n cø kiÓm so¸t, thanh to¸n vèn.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
21
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
§èi víi c¸c dù ¸n do cÊp nµo qu¶n lý, c¬ quan tµi chÝnh cÊp ®ã cã tr¸ch
nhiÖm th«ng b¸o kÕ ho¹ch thanh to¸n vèn ®Çu t− cho Kho b¹c Nhµ n−íc ®ång
cÊp ®Ó lµm c¨n cø thanh to¸n vèn cho c¸c dù ¸n.
C¸c Bé vµ UBND tØnh tæng hîp vèn, lËp kÕ ho¹ch vèn ®Çu t− göi Bé Tµi
chÝnh. C¨n cø vµo Ng©n s¸ch Nhµ n−íc ®9 ®−îc phª duyÖt, c¬ quan cã thÈm
quyÒn tiÕn hµnh giao dù to¸n n¨m, ph©n bæ vèn ®Çu t− cho c¸c ®¬n vÞ vµ ph¶i
b¸o c¸o Bé Tµi chÝnh ®Ó ®iÒu chØnh nÕu cÇn.
- Trªn c¬ së kÕ ho¹ch ®9 ph©n bæ, hoÆc sau khi ®9 ®iÒu chØnh, Së Tµi
chÝnh th«ng b¸o kÕ ho¹ch thanh to¸n vèn cho Kho b¹c Nhµ n−íc tØnh ®Ó lµm
c¨n cø thanh to¸n vèn cho c¸c dù ¸n cÊp tØnh qu¶n lý.
2.1.1.2. KÕ ho¹ch quý
Néi dung kÕ ho¹ch vèn ®Çu t−, vèn sù nghiÖp cã tÝnh ®Çu t− vµ x©y dùng
hµng quý ph¶i ph¶n ¸nh ®−îc gi¸ trÞ khèi l−îng ®9 thùc hiÖn cña quý tr−íc vµ
luü kÕ tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi quý tr−íc; vèn ®9 ®−îc t¹m øng, thu håi t¹m øng
vµ thanh to¸n cña quý tr−íc vµ luü kÕ tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi quý tr−íc; dù kiÕn
gi¸ trÞ thùc hiÖn trong quý; nhu cÇu vèn t¹m øng vµ vèn thanh to¸n trong quý.
ViÖc qu¶n lý theo kÕ ho¹ch ®èi víi vèn sù nghiÖp cã tÝnh ®Çu t− x©y
dùng còng ¸p dông nh− ®èi víi c¸c kho¶n chi th−êng xuyªn kh¸c.
C¨n cø vµo dù to¸n NSNN n¨m ®−îc th«ng b¸o, chñ ®Çu t− lËp kÕ ho¹ch
chi hµng quý göi Kho b¹c Nhµ n−íc n¬i chñ ®Çu t− trùc tiÕp giao dÞch ®Ó lµm
c¨n cø kiÓm so¸t, thanh to¸n.
C¨n cø vµo kÕ ho¹ch vèn ®Çu t− n¨m vµ kh¶ n¨ng Ng©n s¸ch, c¬ quan Tµi
chÝnh cã tr¸ch nhiÖm bè trÝ møc chi hµng quý vµ th«ng b¸o cho Kho b¹c Nhµ
n−íc; c¨n cø vµo nhu cÇu vèn thanh to¸n, chuyÓn vèn kÞp thêi ch Kho b¹c Nhµ
n−íc ®Ó thanh to¸n cho c¸c dù ¸n.
2.1.2. Qu¶n lý viÖc thanh to¸n vèn
2.1.2.1. §iÒu kiÖn ®Ó thanh to¸n vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt x©y dùng
- Cã b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi (hoÆc b¸o c¸o ®Çu t−) vµ quyÕt ®Þnh ®Çu
t−.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
22
LuËn v¨n cuèi kho¸
Häc viÖn tµi chÝnh
- Cã v¨n b¶n phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu (®èi víi gãi thÇu tæ chøc ®Êu
thÇu) hoÆc quyÕt ®Þnh phª duyÖt thiÕt kÕ dù to¸n (®èi víi gãi thÇu chØ ®Þnh
thÇu)
- Cã hîp ®ång giao viÑc hoÆc hîp ®ång kinh tÕ gi÷a chñ ®Çu t− vµ ng−êi
nhËn thÇu.
- §−îc bè trÝ trong dù to¸n NSNN n¨m.
2.1.2.2. T¹m øng vµ thu håi vèn t¹m øng
§èi t−îng ®−îc tam øng vèn:
- Dù ¸n ®Çu t− tæ chøc ®Êu thÇu theo hîp ®ång ch×a kho¸ trao tay. (Th«ng
t− 44/2003/TT-BTC ngµy 15/5/2003 söa ®æi lµ: c¸c dù ¸n hoÆ gãi thÇu thùc
hiÖn theo h×nh thøc ch×a kho¸ trao tay th«ng qua hîp ®ång EPC.)
- C¸c gãi thÇu x©y l¾p tæ chøc ®Êu thÇu. (Th«ng t− 44/2003/TT-BTC ngµy
15/5/2003 söa ®æi lµ: C¸c dù ¸n gãi thÇu x©y l¾p tæ chøc ®Êu thÇu theo hîp
®ång chän gãi hoÆc hîp ®ång trän gãi hoÆc hîp ®ång ®iÒu chØnh gi¸.)
- Mua s¾m thiÕt bÞ. (KÓ c¶ thiÕt bÞ nhËp khÈu vµ thiÕt bÞ mua trong n−íc)
- C¸c viÖc ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng.
- Mét sè c«ng viÖc thuéc chi phÝ kh¸c cña dù ¸n nh− chi phÝ bé m¸y qu¶n
lý dù ¸n, thuÕ ®Êt hoÆc thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt.
C¸c dù ¸n ®Çu t− hoÆc khèi l−îng c«ng viÖc thuéc dù ¸n ®Çu t− ngoµi ®èi
t−îng nªu trªn chØ ®−îc thanh to¸n vèn t¹m øng khi Thñ t−íng ChÝnh phñ cho
phÐp.
§èi víi mçi lo¹i ®èi t−îng ®−îc t¹m øng vèn. Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh cô
thÓ møc vèn ®−îc t¹m øng b»ng mét tû lÖ nhÊt ®Þnh so víi gi¸ trÞ hîp ®ång
hoÆc b¶ng sè tiÒn cÇn thiÕt ®Ó thanh to¸n theo hîp ®ång nh−ng møc vèn t¹m
øng kh«ng ®−îc v−ît kÕ ho¹ch vèn c¶ n¨m ®−îc bè trÝ cho gãi thÇu hoÆc phÇn
c«ng viÖc ®ã.
Vèn t¹m øng ®−îc thu håi mét lÇn hoÆc nhiÒu lÇn vµo thêi kú thanh to¸n
khèi l−îng c«ng viÖc hoµn thµnh c«ng viÖc.
- Vèn t¹m øng c¸c hîp ®ång x©y l¾p ®−îc thu håi dÇn vµo tõng thêi kú
thanh to¸n khèi l−îng x©y l¾p hoµn thµnh.
NguyÔn Thanh Th¬ - K40/01.02
23
- Xem thêm -