Biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh trong
luật hình sự Việt Nam
Ngô Thanh Sơn
Khoa Luật
Luận văn ThS Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
Mã số 60 38 01 04
Người hướng dẫn: GS.TSKH Lê Văn Cảm
Năm bảo vệ: 2013
Abstract. Những vấn đề lý luận về Biện pháp bắt buộc chữa bệnh (BPBBCB) theo
luật hình sự Việt Nam: làm rõ khái niệm BPBBCB, nội dung của các quy định có liên
quan đến BPBBCB trong pháp luật hình sự Việt Nam, cơ sở lý luận về vấn đề này của
Bộ luật hình sự Việt Nam. Trình bày thực tiễn áp dụng BPBBCB trong Bộ luật hình sự
Việt Nam năm 1999: nghiên cứu hoạt động áp dụng BPBBCB trong việc đấu tranh
phòng và chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay và thực tiễn áp dụng trên địa bàn
Tp. Hồ Chí Minh; cụ thể là kỹ năng cá biệt hoá quy định về “Biện pháp tư pháp bắt
buộc chữa bệnh trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999”, khả năng áp dụng biện
pháp này của các cơ quan tư pháp hình sự và tác dụng của việc áp dụng biện pháp này
đến hiệu quả của hoạt động đấu tranh phòng và chống tội phạm. Đưa ra những giải
pháp góp phần nâng cao hiệu quả áp dụng BPBBCB trong Bộ luật hình sự Việt Nam
năm 1999, cụ thể nghiên cứu các giải pháp nhằm hoàn thiện quy định về BPBBCB
trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999, góp phần nâng cao hiệu quả áp dụng biện
pháp này trong việc đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay.
Keywords. Bắt buộc chữa bệnh; Biện pháp tư pháp; Pháp luật Việt Nam; Luật hình sự.
Content
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền và cải cách tư pháp ở Việt Nam hiện
nay, một trong những mục tiêu đề ra và được thể hiện xuyên suốt trong quá trình lập pháp nói
chung và lập pháp trong lĩnh vực tư pháp hình sự nói riêng đó là chủ động phòng ngừa và
kiên quyết đấu tranh chống tội phạm, trừng trị, giáo dục, cảm hoá người phạm tội, cải tạo họ
trở thành công dân có ích cho xã hội trong đó giáo dục, phòng ngừa tội phạm là chủ yếu. Việc
nghiên cứu để đưa ra các cơ chế pháp lý vừa nhằm đấu tranh phòng và chống tội phạm một
cách hữu hiệu, vừa đảm bảo các quyền và tự do của con người và của công dân trên thực tế
bằng các biện pháp cưỡng chế của hệ thống tư pháp hình sự không chỉ là những nhiệm vụ cơ
bản của hoạt động lập pháp, mà còn là hướng nghiên cứu quan trọng của khoa học pháp lý
nước ta. Bởi lẽ, với chức năng của mình các biện pháp cưỡng chế của hệ thống tư pháp hình
sự có liên quan thiết thực hàng ngày đến một số quyền cơ bản của công dân - đến các giá trị
xã hội cao quý nhất được thừa nhận chung đã nêu trong một xã hội có tính nhân bản cao [43,
tr.3], đồng thời dựa vào đó cho phép đánh giá mức độ dân chủ và pháp chế trong bất kỳ một
quốc gia nào. Trong số các biện pháp cưỡng chế ấy của hệ thống tư pháp hình sự thì biện pháp
tư pháp bắt buộc chữa bệnh sau đây gọi là biện pháp bắt buộc chữa bệnh (BPBBCB) trong Bộ
luật hình sự có chức năng rất quan trọng. Với tư cách là chế định độc lập, BPBBCB đã được
các nhà làm luật nước ta ghi nhận tại Điều 43, 44 của Bộ luật hình sự 1999.
Việc quy định BPBBCB trong pháp luật hình sự thể hiện phương châm đúng đắn trong
việc thực hiện chính sách hình sự nước ta đó là sử dụng tối đa, đồng bộ mọi biện pháp để tác
động đến việc giáo dục người phạm tội, hình phạt không phải là phương tiện, công cụ duy
nhất trong công tác đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm. Tất cả các biện pháp cưỡng chế
hình sự cũng đều nhằm mục đích giáo dục người phạm tội và phòng ngừa tội phạm, góp phần
nâng cao hiệu quả của sự tác động hình sự đối với tội phạm.
Trong thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm ở nước ta trong thời gian qua đã cho
thấy, vì các lý do chủ quan và khách quan khác nhau nên Bộ luật hình sự Việt Nam hiện hành
nói chung và chế định BPBBCB nói riêng đã bộc lộ những nhược điểm nhất định trong việc
thực hiện chức năng của mình. Do đó, hiện nay để đảm bảo cho sự vận hành đồng bộ của hệ
thống tư pháp hình sự nhằm đạt được hiệu quả cao trong cuộc đấu tranh phòng và chống tội
phạm, việc tiếp tục nghiên cứu một cách đồng bộ và có hệ thống chế định này là nhiệm vụ
quan trọng và cần thiết.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong bối cảnh các bài viết nghiên cứu có liên quan đến BPBBCB trong luật hình sự
Việt Nam là không nhiều và còn thiếu tính đồng bộ, trong đó đa số chỉ đề cập một cách khái
quát hoặc chỉ phân tích một vài khía cạnh của vấn đề, các cơ quan chức năng dường như bỏ
quên công tác tổng hợp, thống kê tình hình áp dụng BPBBCB. Mặt khác, trong quá trình thu
thập các số liệu có liên quan đến đề tài, khi tác giả liên hệ với các cơ quan chức năng để được
tiếp cận và thu thập số liệu thì nhận được trả lời: i) Tòa án, Viện kiểm sát: đây là các số liệu
không nằm trong chỉ tiêu thống kê của ngành nên không thể có để cung cấp; ii) Phân viện
giám định pháp y tâm thần phía nam (Biên Hòa - Đồng Nai): đây là các số liệu hạn chế cung
cấp (Phân viện chỉ cung cấp cho các cơ quan chức năng có liên quan khi có yêu cầu) còn đối
với cá nhân như tác giả thì không được cung cấp. Chính vì những lí do đó mà tác giả đã gặp
không ít những khó khăn trong quá trình thực hiện đề tài, đặc biệt là trong việc tìm hiểu thực
tiễn áp dụng. Trong quá trình nghiên cứu, tác giả không tìm thấy một tài liệu hay ấn phẩm nào
nghiên cứu chuyên sâu của các nhà nghiên cứu cũng như học giả Việt Nam về vấn đề "Biện
pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh trong luật hình sự Việt Nam". Nghiên cứu của các nhà
nghiên cứu, học giả Việt Nam có liên quan đến BPBBCB trong luật hình sự Việt Nam chỉ là
những nghiên cứu dưới góc độ diễn giải, bình luận một cách khái quát đối với BPBBCB trong
công trình nghiên cứu chung về các biện pháp tư pháp theo luật hình sự Việt Nam như: “Thực
trạng quy định của pháp luật hình sự về các biện pháp tư pháp. Thực tiễn áp dụng và một số
đề xuất” [52] hoặc chỉ nhắc lại các quy định của pháp luật đối với chế định về BPBBCB trong
Bộ luật hình sự Việt Nam như: “Biện pháp tư pháp trong Luật hình sự Việt Nam và vấn đề
bảo vệ quyền con người” [24]. Hay chỉ phân tích một vài khía cạnh về biện pháp này, chẳng
hạn “Bàn về áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh” [41] hay “Về bắt buộc chữa bệnh và
những thiếu xót cần khắc phục” [18]. Việc nghiên cứu BPBBCB trong luật hình sự Việt Nam
một cách tổng thể dưới gốc độ quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 và thực tiễn
áp dụng biện pháp này của các cơ quan tố tụng trong những năm gần đây trên một địa bàn cụ
thể - địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh vẫn chưa được thực hiện thông qua các công trình
nghiên cứu nói trên. Ngoài ra, tác giả cũng tham khảo được một số quy định của Luật hình sự
của một số nước có liên quan đến quy định về BPBBCB như: Nga, Trung Quốc, Pháp, Tây
Ban Nha, Thụy Điển, Đức.Vì vậy, có thể khẳng định đề tài “Biện pháp tư pháp bắt buộc
chữa bệnh trong luật hình sự Việt Nam” là có tính mới và khoa học của một công trình luận
văn thạc sĩ.
3. Mục đích nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu
Để đem đến một cái nhìn tổng quan về nội dung, vai trò và ý nghĩa của quy định về
"Biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh trong luật hình sự Việt Nam" tác giả sẽ nghiên cứu
theo cách tiếp cận của phương pháp so sánh những quy định có liên quan đến BPBBCB với
các chế tài pháp lý hình sự và phi hình sự khác; BPBBCB trong Bộ luật hình sự Việt Nam
năm 1999 là đối tượng nghiên cứu chính của tác giả, những quy định của một vài nước cũng
sẽ được tác giả nghiên cứu nhưng chỉ dừng lại ở mức độ tham khảo và minh họa. Một cách
chi tiết hoá, trong phạm vi của đề tài, tác giả sẽ tập trung nghiên cứu ba nội dung:
(i) Những vấn đề lý luận về BPBBCB theo luật hình sự Việt Nam: Với nội dung này,
tác giả tập trung làm rõ khái niệm BPBBCB, nội dung của các quy định có liên quan đến
BPBBCB trong pháp luật hình sự Việt Nam, cơ sở lý luận về vấn đề này của Bộ luật hình sự
Việt Nam.
(ii) Thực tiễn áp dụng BPBBCB trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999: Trong
nội dung này, tác giả hướng tới việc nghiên cứu hoạt động áp dụng BPBBCB trong việc
đấu tranh phòng và chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay và thực tiễn áp dụng trên địa
bàn Tp. Hồ Chí Minh; cụ thể là kỹ năng cá biệt hoá quy định về “Biện pháp tư pháp bắt
buộc chữa bệnh trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999”, khả năng áp dụng biện pháp
này của các cơ quan tư pháp hình sự và tác dụng của việc áp dụng biện pháp này đến hiệu
quả của hoạt động đấu tranh phòng và chống tội phạm.
(iii) Những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả áp dụng BPBBCB trong Bộ luật
hình sự Việt Nam năm 1999: Trong nội dung này, tác giả hướng tới việc nghiên cứu các giải
pháp nhằm hoàn thiện quy định về BPBBCB trong Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999, góp
phần nâng cao hiệu quả áp dụng biện pháp này trong việc đấu tranh phòng ngừa và chống tội
phạm trong giai đoạn hiện nay.
Qua việc làm rõ những nội dung trên, tác giả mong muốn hoạt động nghiên cứu của
mình sẽ góp phần làm rõ quy định có liên quan đến BPBBCB trong Bộ luật hình sự Việt Nam
năm 1999. Đồng thời luận văn này cũng trình bày một số quy định có liên quan đến BPBBCB
của một vài nước, điều này sẽ giúp cho chúng ta có thể đánh giá ưu, nhược điểm của các quy
định về BPBBCB trong Bộ luật hình sự hiện hành và học hỏi kinh nghiệm của các nước từ đó
giúp cho hoạt động áp dụng BPBBCB đạt hiệu quả mong muốn.
4. Phạm vi nghiên cứu
Ở một luận văn Thạc sĩ Luật, đề tài này sẽ nghiên cứu vấn đề về BPBBCB theo quy
định của pháp luật hình sự của Việt Nam. Tuy nhiên, đề tài chỉ nghiên cứu vấn đề BPBBCB
trong Bộ luật hình sự Việt Nam hiện hành. Nghĩa là đề tài giới hạn phạm vi nghiên cứu trong
khuôn khổ quy định của Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1999 về BPBBCB.
Trong giới hạn của đề tài, tác giả sẽ nghiên cứu quy định của Bộ luật hình sự Việt
Nam hiện hành về BPBBCB và thực tiễn áp dụng biện pháp này trên địa bàn Thành phố Hồ
Chí Minh từ năm 2007 đến 2012.
5. Phương pháp nghiên cứu
Nhằm đạt được nội dung và mục đích của việc nghiên cứu đề tài sử dụng chủ yếu hai
phương pháp là: phương pháp phân tích - tổng hợp và phương pháp so sánh.
a. Phương pháp phân tích - tổng hợp: Để diễn giải nội hàm của khái niệm BPBBCB và để
làm rõ các quy định có liên quan của pháp luật hình sự Việt Nam, tác giả sử dụng phương pháp
phân tích trong quá trình trình bày những nội dung này. Phương pháp phân tích sẽ được sử dụng
kết hợp cùng với phương pháp tổng hợp nhằm giúp cho từng nội dung được trình bày trở nên
logic và có căn cứ. Tác giả sẽ tổng hợp và phân tích các thông tin từ các nguồn khác nhau bao
gồm các văn bản pháp quy, các tài liệu chuyên ngành như các bài nghiên cứu, sách, báo chuyên
ngành,...
b. Phương pháp so sánh: Với mục đích nghiên cứu các quy định của Bộ luật hình sự
Việt Nam liên quan đến BPBBCB với một số chế tài pháp lý hình sự và phi hình sự vài khác,
cũng như trong quá trình nghiên cứu tác giả cũng trình bày một số quy định có liên quan đến
BPBBCB của một vài nước, phương pháp so sánh là phương pháp thích hợp để thực hiện mục
tiêu trên.
6. Ý nghĩa khoa học và giá trị ứng dụng của đề tài
BPBBCB đóng vai trò rất quan trọng trong đó có liên quan đến việc xác định năng lực
trách nhiệm hình sự của người bị áp dụng. Do đó, việc nghiên cứu đề tài "Biện pháp tư pháp
bắt buộc chữa bệnh trong luật hình sự Việt Nam" có ý nghĩa thực tiễn rất lớn trong quá trình
đấu tranh phòng và chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay. Song những quy định này vẫn
chưa được quan tâm nghiên cứu đúng mức trong thực tiễn khoa học pháp lý tại Việt Nam. Vì
vậy, việc nghiên cứu những quy định của pháp luật về "Biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh
trong luật hình sự Việt Nam" là một nhu cầu bức thiết và mang tính thực tiễn cao hiện nay.
Luận văn này đề cập việc nghiên cứu và đánh giá một cách tương đối toàn diện về quy
định "Biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh trong luật hình sự Việt Nam" thông qua việc làm
rõ khái niệm BPBBCB, điều kiện cần và đủ để áp dụng biện pháp này và so sánh các căn cứ
để áp dụng BPBBCB trong Bộ luật hình sự Việt Nam. Bên cạnh đó, tác giả còn nghiên cứu
cách thức vận dụng biện pháp này trong thực tiễn trên phạm vi địa bàn Thành phố Hồ Chí
Minh để minh chứng cho tính hiệu quả của việc áp dụng biện pháp cưỡng chế này. Với vai trò
là biện pháp cưỡng chế trong pháp luật hình sự, việc nghiên cứu các quy định về "Biện pháp
tư pháp bắt buộc chữa bệnh trong luật hình sự Việt Nam " sẽ có ý nghĩa thực tiễn rất lớn vì nó
đưa ra các căn cứ pháp lý cho việc áp dụng BPBBCB trong quá trình đấu tranh phòng và
chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay.
7. Bố cục của luận văn
Với mục đích nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu của đề tài, luận văn sẽ được bố cục
thành ba phần gồm Lời nói đầu, phần nội dung gồm ba chương và Kết luận. Cụ thể như sau:
Mở đầu
Chương 1: Một số vấn đề lý luận chung về biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh theo
Luật hình sự Việt Nam.
Chương 2: Các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam hiện hành về biện pháp tư
pháp bắt buộc chữa bệnh và thực tiễn áp dụng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
Chương 3: Hoàn thiện pháp luật và những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả áp
dụng các quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh.
Kết luận
Reference
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
Nguyễn Ngọc Anh (chủ biên) (2012), Bình luận Luật thi hành án hình sự năm 2010,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội
2.
Bộ luật hình sự năm 1985.
3.
Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009.
4.
Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003.
5.
Bộ luật hình sự năm 1985.
6.
Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung năm 2009.
7.
Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003.
8.
Bộ luật hình sự Tây Ban Nha, Bộ tư pháp dịch.
9.
Bộ luật hình sự Cộng hòa nhân dân Trung Hoa.
10. Bộ luật hình sự Thụy Điển, Bộ tư pháp dịch
11. Bộ luật hình sự nước Cộng hòa Pháp năm 1994
12. Bộ luật hình sự Đức, Bộ tư pháp dịch.
13. Bộ luật hình sự, ngày 20/12/1972 của chính phủ Việt Nam Cộng hòa
14. Bộ tư pháp (Viện khoa học pháp lý) (2005), Bình luận khoa học Bộ luật tố tụng hình sự
năm 2003, Nxb Tư pháp, Hà Nội
15. Lê Văn Cảm (2005), Sách chuyên khảo sau đại học - Những vấn đề cơ bản trong khoa
học Luật hình sự (phần chung), Nxb Đại học quốc gia Hà Nội
16. Lê Văn Cảm (2010), “Những vấn đề chung về bảo bệ các quyền con người bằng pháp
luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự”, Sách chuyên khảo Bảo đảm quyền con người trong
tư pháp hình sự Việt Nam (TS. Võ Thị Kim Oanh chủ biên), Nxb Đại học quốc gia Tp.
Hồ Chí Minh
17. Lê Văn Cảm (Lê Cảm) (2012), Sách chuyên khảo Một số vấn đề cấp bách của khoa học
pháp lý Việt Nam trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền, Nxb Đại học quốc
gia Hà Nội
18. Đỗ Văn Chỉnh (1999), “Về bắt buộc chữa bệnh và những thiếu xót cần khắc phục”, Tạp
chí TAND, (03), tr.2
19. Nguyễn Đăng Đức (2001), Tâm thần học tư pháp, Trung tâm sức khỏe tâm thần, Tp. Hồ
Chí Minh
20. Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 1992.
21. Học viện quân y (2007), Giáo trình Tâm thần học và Tâm lý học y học, Nxb Quân đội
nhân dân, Hà Nội
22. Phạm Hồng Hải (2000), “Các biện pháp tư pháp trong BLHS năm 1999 và vấn đề hoàn
thiện LTTHS về trình tự thủ tục áp dụng các biện pháp đó”, Tạp chí luật học, (05), tr.19
23. Nguyễn Ngọc Hòa, Lê Thị Sơn (2006), Từ điển pháp luật hình sự, Nxb Tư pháp, Hà Nội
24. Nguyễn Thị Ánh Hồng (2012), “Biện pháp tư pháp trong Luật hình sự Việt Nam và vấn
đề bảo vệ quyền con người”, Tạp chí khoa học pháp lý, (3), tr.29.
25. Trần Minh Hưởng (2007), Sách tìm hiểu hình phạt và các biện pháp tư pháp trong luật
hình sự Việt Nam, NXB Lao Động, Hà Nội
26. Trần Minh Hưởng (2009), Sách hệ thống pháp luật hình sự - tập 1: Bình luận khoa học
BLHS (đã được sửa đổi bổ sung năm 2009), thực hiện từ 01/01/2010, Nxb Lao động, Hà
Nội
27. Luật giám định tư pháp năm 2012
28. Luật thi hành án hình sự năm 2010
29. Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012
30.
Nguyễn Đức Mai, Đỗ Thị Ngọc Tuyết (2012), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự năm
1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 phần chung, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội
31. Nghị quyết 49-NQ/TW ngày 02/06/2005 và chiến lược cải cách tư pháp đến 2020 của
Bộ chính trị.
32. Nghị định số 64/NĐ-CP ngày 28 tháng 07 năm 2011 của Chính Phủ quy định việc thi
hành Biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
33.
Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002 sửa đổi bổ sung năm 2007, 2008
34. Đinh Văn Quế (2000), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự năm 1999 phần chung, Nxb
Tp. Hồ Chí Minh
35. Đinh Văn Quế (2009), Bình luận khoa học về các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách
nhiệm hình sự, Nxb Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh
36. Đinh Văn Quế (2009), Bình luận khoa học về loại trừ trách nhiệm hình sự (bình luận
chuyên sâu có viện dẫn các vụ án đã xét xử), Nxb Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh
37. Đinh Văn Quế (2010), Tìm hiểu Tội phạm và hình phạt trong Luật hình sự Việt Nam,
Nxb Phương đông
38. Thông tư liên tịch số 03/TTLT ngày 24/09/1997 của Bộ nội vụ - Bộ y tế - Bộ quốc
phòng - Bộ tài chính - Viện kiểm sát nhân dân tối cao- Tòa án nhân dân tối cao hướng
dẫn về biện pháp bắt buộc chữa bệnh.
39. Trịnh Quốc Toản (2003), “Trách nhiệm hình sự của pháp nhân theo Luật hình sự Hà
Lan”, Tạp chí kiểm sát, (5), tr 48-52.
40. Nguyễn Minh Tuấn (2004), Các rối loạn tâm thần chuẩn đoán và điều trị, Nxb Y học,
Hà Nội
41. Phan Hồng Thủy (2002), “Bàn về áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh”, Tạp chí Kiểm
sát, (04), tr.34
42. Lương Hữu Thông (2005), Sức khỏe tâm thần và các rối loạn tâm thần thường gặp, Nxb
Lao động, Hà Nội
43. Nguyễn Duy Thuân (1999), Các biện pháp ngăn chặn trong Tố tụng hình sự - Những
vấn đề lý luận và thực tiễn, NXB Công an nhân dân, Hà Nội
44. Trường Đại học Luật Hà Nội (1997), Báo cáo của Chính phủ trước Quốc hội về phần
chung của Bộ Luật hình sự luật hình sự Việt Nam những vấn đề lý luận và thực tiễn,
Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.
45. Trường Đại học luật Hà Nội (2001), Giáo trình luật hình sự Việt Nam tập 1, Nxb Công
an nhân dân, Hà Nội
46. Trường Đại học luật Hà Nội (2005), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam, Nxb Công an
nhân dân, Hà Nội
47. Trường Đại học Luật Hà Nội (2000), Từ điển giải thích thuật ngữ Luật học (Luật hình
sự và Luật tố tụng hình sự), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội
48. Trường Đại học Luật Hà Nội (1997), Luật hình sự Việt Nam - Những vấn đề lý luận và
thực tiễn, Nxb Công An nhân dân, Hà Nội
49. Trường Đại học Luật Tp. Hồ Chí Minh (2008) Khoa luật Dân sự, Tập bài giảng "Những
vấn đề chung về Luật dân sự"
50. Trường Đại học Luật Tp. Hồ Chí Minh (2008) Khoa luật hình sự, Tập bài giảng "Những
vấn đề chung về Luật hình sự và tội phạm"
51. Trần Quang Tiệp (2011), Về tự do cá nhân và biện pháp cưỡng chế tố tụng hình sự, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội
52. Trương Quang Vinh (2010), “Thực trạng qui định của pháp luật hình sự về các biện
pháp tư pháp. Thực tiễn áp dụng và một số đề xuất”, Tạp chí Nhà nước và pháp luật,
(02),tr.67
53. Võ Khánh Vinh, Nguyễn Mạnh Kháng (chủ biên) (2006), Sách chuyên khảo Pháp luật
thi hành án hình sự Việt Nam – Những vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb Tư pháp, Hà Nội
54. Võ Khánh Vinh (chủ biên) (2006), Bình luận khoa học Bộ luật tố tụng hình sự, Nxb
Công an nhân dân, Hà Nội
55. http://tintuc.timnhanh.com.vn/phap_luat/phap_dinh/20080618/35A7B896/
56. http://vnexpress.net/gl/phap-luat/2009/02/3ba0b747/
57. http://www.nguoiduatin.vn/nhieu-vu-an-dang-so-boi-nguoi-tam-than-gay-raa29863.html
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
- Xem thêm -