Bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng biện
pháp hành chính, hình sự và kiểm soát hàng
hóa xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở
hữu công nghiệp
Bùi Văn Sơn
Khoa Luật
Luận văn ThS. ngành: Luật dân sự; Mã số: 60 38 30
Người hướng dẫn: TS. : Nguyễn Ngọc Khánh
Năm bảo vệ: 2008
Abstract. Khái quát chung và phân tích vai trò, ý nghĩa của bảo vệ quyền sở hữu
công nghiệp (SHCN) bằng biện pháp hành chính, hình sự, kiểm soát hàng hóa xuất
khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu công nghiệp theo quy định hiện hành để làm
rõ những điểm mới của nó. Nghiên cứu các quy định của pháp luật Việt Nam và
pháp luật quốc tế về bảo vệ quyền SHCN bằng các biện pháp hành chính, hình sự,
kiểm soát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu công nghiệp. Phân
tích, đánh giá thực trạng xâm phạm và hoạt động bảo vệ quyền SHCN và đưa ra các
kiến nghị hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền SHCN bằng các
biện pháp: Hành chính; hình sự; kiểm soát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; hoạt
động của doanh nghiệp trong việc bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp.
Keywords. Pháp luật Việt Nam; Nhập khẩu; Quyền sở hữu công nghiệp; Tư pháp;
Xuất khẩu
Content
1. Cơ sở khoa học và thực tiễn nghiên cứu đề tài:
Sơ lược lịch sử vấn đề nghiên cứu:
Bảo vệ quyền sở công nghiệp (SHCN) là vấn đề đã từng được đề cập đến nhưng cùng
với sự thay đổi phát triển của xã hội thì pháp luật về sở hữu trí tuệ (SHTT) nói chung và sở
hữu công nghiệp nói riêng cũng đã có nhiều sửa đổi, bổ sung, mặt khác trong thực tế còn
nhiều tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh chưa ý thức được vai trò và tầm quan trọng của
quyền SHCN, chưa có sự đầu tư đúng mức cho việc duy trì, phát triển và bảo vệ quyền của
mình dẫn đến những vi phạm về quyền SHCN trong thời gian qua diễn ra phức tạp và chưa
có sự giải quyết triệt để. Tình trạng này do nhiều nguyên nhân, trong đó phải kể đến việc ban
hành và thực thi pháp luật về bảo vệ quyền SHCN còn chậm và chưa đồng bộ, sự am hiểu của
các cơ quan bảo vệ pháp luật trong lĩnh vực này còn hạn chế. Đây là một vấn đề không mới
nhưng vẫn còn nguyên tính thời sự.
- Tính cấp thiết của đề tài:
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế đất nước trong những năm qua trong đó có sự
đóng góp rất lớn của các nhà sản xuất, kinh doanh họ đã đưa đến cho người tiêu dùng những
sản phẩm, dịch vụ với chất lượng tốt nhất nhưng họ cũng phải đối mặt với nạn hàng giả cũng
như các hành vi khác xâm phạm quyền SHCN, tình trạng này đang diễn ra ngày càng phổ
biến với mức độ ngày càng tinh vi phức tạp làm ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường kinh
doanh lành mạnh và quyền lợi hợp pháp của chủ SHCN cũng như lợi ích của người tiêu
dùng. Các quy định về SHCN đã được pháp điển hóa trong Bộ luật dân sự năm 1995 và tiếp
tục được hoàn thiện quy định trong Bộ luật Dân sự năm 2005, và với sự ra đời của Luật
SHTT năm 2005, lần đầu tiên được quy định trong một đạo luật riêng, hơn thế nữa trong bối
cảnh hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi phải hoàn thiện hệ thống luật pháp trong đó có pháp
luật về SHTT. Trong Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ cũng như trong các phiên
đàm phán về việc Việt Nam xin gia nhập Tổ chức thương mại Thế giới (WTO), các đối tác
yêu cầu chúng ta phải xây dựng và thực thi nghiêm chỉnh pháp luật trong đó có vấn đề về
SHTT và các biện pháp bảo vệ quyền SHTT trong đó có vấn đề SHCN. Trong bối cảnh hội
nhập kinh tế quốc tế, kinh tế tri thức ngày càng đóng vai trò quan trọng, vấn đề bức thiết của
nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam là vấn đề bảo vệ quyền SHTT nói chung và
bảo vệ quyền SHCN nói riêng bằng biện pháp hành chính, hình sự và kiểm soát hàng hoá
xuất khẩu, nhập khẩu có liên quan đến sở hữu công nghiệp nói riêng.
Đề tài được nghiên cứu trong bối cảnh trên, trong đó cập nhật những quy định mới về
xác lập và bảo hộ quyền SHCN, đồng thời đưa ra những ý kiến nhằm hoàn thiện hơn các quy
định về bảo vệ quyền SHCN.
Quyền SHTT, trong đó có SHCN, đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh
tế nói chung và hoạt động kinh doanh nói riêng, thể hiện ở chỗ nó có thể mang lại những lợi
thế và lợi ích kinh tế cho người sở hữu, người sử dụng. Với tầm quan trọng như vậy SHCN
trở thành một tài sản quan trọng và rất có giá trị của doanh nghiệp như thực tế đã cho thấy ví
dụ những thương hiệu Coca Cola, Pepsi... được các chuyên gia đánh giá lên đến nhiều tỷ đô
la. Chính vì có giá trị như vậy mà nhiều khi quyền này bị người khác xâm phạm dưới nhiều
hình thức như chiếm đoạt, sử dụng trái phép, sản xuất, buôn bán hàng giả... So với thời kỳ
trước khi đổi mới, pháp luật về bảo vệ quyền SHCN bằng biện pháp hành chính, hình sự và
kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu có liên quan đến sở hữu công nghiệp đã có sự phát
triển vượt bậc về cả số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, dù đã có những thành công nhất định
cho việc tạo dựng cơ sở pháp lý cho hoạt động bảo vệ quyền SHCN, pháp luật về bảo vệ
quyền SHCN bằng biện pháp hành chính, hình sự và kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập
khẩu có liên quan đến SHCN vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của thực tiễn luôn biến động. Thực tế
cho thấy, để hoạt động bảo vệ quyền SHCN, pháp luật về bảo vệ quyền SHCN bằng biện
pháp hành chính, hình sự và kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu
công nghiệp được tiến hành có hiệu quả, không thể không tiếp tục hoàn thiện pháp luật trong
lĩnh vực này. Trong khi đó, mặc dù chúng ta đã có một số công trình nghiên cứu vấn đề hoàn
thiện pháp luật về bảo vệ quyền SHCN bằng biện pháp hành chính, hình sự và kiểm soát
hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu công nghiệp, nhưng cho đến nay, vấn đề
này vẫn chưa được nghiên cứu toàn diện và đầy đủ. Chính vì vậy, vấn đề tiếp tục nghiên cứu
và hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp hành
chính, hình sự và kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu công nghiệp
có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với các nhà lý luận và thực tiễn, mà còn đối với cả
những người sản xuất, kinh doanh chân chính - chủ sở hữu, người sử dụng hợp pháp các đối
tượng SHCN, nhằm làm trong sạch và lành mạnh hoá thị trường; và đây cũng là đòi hỏi tất
yếu của xã hội trong quá trình phát triển và hội nhập kinh tế thế giới. Đây chính là lý do để
tác giả lựa chọn đề tài: “Bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp hành chính,
hình sự và kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu công nghiệp”
nhằm góp thêm một lời bàn về vấn đề này.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Luận văn sẽ góp phần làm rõ những vấn đề:
- Nêu ra những điểm mới về bảo vệ quyền SHCN bằng các biện pháp hành chính,
hình sự và kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu công nghiệp theo
quy định hiện hành;
- Nghiên cứu các quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật quốc tế về bảo vệ
quyền SHCN bằng các biện pháp hành chính, hình sự, kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập
khẩu liên quan đến sở hữu công nghiệp;
- Phân tích, đánh giá và đưa ra phương hướng hoàn thiện các quy định pháp luật về
bảo vệ quyền SHCN bằng các biện pháp nêu trên.
4. Phạm vi nghiên cứu:
Căn cứ vào thực tiễn về bảo vệ quyền SHCN trong điều kiện phát triển nền kinh tế thị
trường Việt Nam và phân tích, đánh giá các quy định pháp luật trong nước và quốc tế về các
biện pháp bảo vệ quyền SHCN đối với các đối tượng SHCN (như sáng chế, giải pháp hữu
ích, kiểu dáng công nghiệp, NHHH, chỉ dẫn địa lý, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn)
bằng các biện pháp hành chính, hình sự và kiểm soát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu từ đó
đưa ra những kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về vấn đề này.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp phân tích, tổng hợp;
- Phương pháp so sánh;
- Phương pháp lịch sử;
- Phương pháp thống kê...
6. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn
gồm 03 chương:
Chương 1: Khái quát chung về bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp
hành chính, hình sự và kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu công
nghiệp
Chương 2: Các quy định của pháp luật về bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng
biện pháp hành chính, hình sự và kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở
hữu công nghiệp
Chương 3: Thực trạng bảo vệ quyền sở hữu công nghiệp bằng biện pháp hành chính,
hình sự và kiểm soát hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu công nghiệp và
kiến nghị hoàn thiện pháp luật về vấn đề này
References
I/ Các điều ước quốc tế
1. Công ước Paris về bảo hộ quyền SHCN;
2. Thoả ước Madrid về đăng ký quốc tế NHHH;
3. Nghị định thư liên quan đến Thoả ước Madrid;
4. Hiệp ước Hợp tác Patent (PCT) được ký tại Washington;
5. Hiệp ước Washington về SHTT đối với bố trí mạch tích hợp;
6. Hiệp định TRIPS;
7. Hiệp định Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ;
8. Hiệp ước Luật nhãn hiệu hàng hóa.
II/ Hiến pháp và các văn bản Luật, Pháp lệnh
9. Hiến pháp năm 1992;
Luật khiếu nại, tố cáo;
Luật Khoa học và Công nghệ;
Luật Hải quan năm 2001 sửa đổi, bổ sung năm 2005;
Bộ luật Dân sự năm 2005;
Bộ luật Hình sự năm 1999;
Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005;
Luật Đầu tư năm 2005;
Luật Doanh nghiệp năm 2005;
Luật Cạnh tranh năm 2005;
Luật Thương mại 2005;
Luật chất lượng, sản phẩm hàng hóa;
Pháp lệnh thủ tục giải quyết các vụ án hành chính năm 1996, 1998, 2006;
Pháp lệnh Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;
Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002, sửa đổi năm 2007, 2008.
III/ Các văn bản dưới luật
24. Nghị định 63/CP ngày 24 tháng 10 năm 1996 của Chính phủ quy định chi tiết về sở
hữu công nghiệp;
25. Nghị định 57/CP ngày 3 tháng 5 năm 1997 về xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực đo lường và chất lượng hàng hoá;
26. Nghị định 12/1999/NĐ-CP ngày 6 tháng 3 năm 1999 của Chính phủ về XPVPHC
trong lĩnh vực công nghiệp;
27. Nghị định 45/1998/NĐ-CP này 1 tháng 7 năm 1998 của Chính phủ quy định chi tiết
về chuyển giao công nghệ;
28. Nghị định 54/2000/NĐ-CP ngày 3 tháng 10 năm 2000 Về bảo hộ quyền SHCN đối
với bí mật kinh doanh, chỉ dẫn địa lý, tên thương mại và bảo hộ quyền chống cạnh
tranh không lành mạnh liên quan tới SHCN;
29. Nghị định 06/2001/NĐ-CP ngày 1 tháng 2 năm 2001 của Chính phủ sửa đổi, bổ
sung Nghị định 63/CP năm 1996;
30. Nghị định 42/2003/NĐ-CP ngày 2 tháng 5 năm 2003 của Chính phủ về bảo hộ
quyền SHCN đối với thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn;
31. Nghị định 175/2004/NĐ-CP của Chính phủ ngày 10/10/2004 về việc xử phạt hành
chính trong lĩnh vực thương mại
32. Nghị định 154/2005/NĐ-CP ngày 15 tháng 12 năm 2005 của Chính phủ quy định
cho tiết thi hành một số điều của Luật Hải quan về thủ tục hải quan, chế độ kiểm tra,
giám sát Hải quan;
33. Nghị định số 103/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2006 quy định chi tiết và
hướng dẫn thi hành một số điều của Luật SHTT về quyền SHCN;
34. Nghị định số 105/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ quy định
chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật SHTT về bảo vệ quyền SHCN
và quản lý nhà nước về SHTT;
35. Nghị định số 106/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ quy định
XPVPHC về SHCN;
36. Chỉ thị 31/1999/CT-TTg ngày 27 tháng 10 năm 1999 về đấu tranh chống sản xuất
và buôn bán hàng giả;
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
37. Thông tư 3055/TT-SHCN ngày 31 tháng 12 năm 1996 của Bộ KHCN và MT hướng
dẫn thi hành các quy định về thủ tục xác lập quyền SHCN và một số thủ tục khác
trong Nghị định 63/CP;
38. Thông tư liên tịch số 10/2000/TTLT-BTM-BTC-BCA-BKHCNMT ngày 27 tháng 4
năm 2000 hướng dẫn thi hành Chỉ thị 31;
39. Thông tư 825/2000/TT-BKHCNMT ngày 3 tháng 5 năm 2000 hướng dẫn thi hành
Nghị định 12/1999/NĐ-CP;
40. Thông tư 29/2003/TT-BKHCN ngày 5 tháng 11 năm 2003 của Bộ KHCN hướng
thủ tục xác lập quyền SHCN đối với KDCN.
41. Chương trình hành động số 168/CTHD/VHTT-KH&CN-NN&PTNT-TC-TM-CA
ngày 19/1/2006 của Bộ Văn hoá Thông tin, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông
nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Bộ Thương mại và Bộ Công an về
Hợp tác nhằm ngăn chặn và đấu tranh chống các hành vi xâm phạm quyền SHTT
giai đoạn 2006-2010.
IV/ Các sách, báo, tạp chí
42. Báo cáo tại “Hội nghị toàn quốc về thực thi quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam” (năm
2004) của Bộ Khoa học & Công nghệ.
43. Báo cáo tham luận tại “Hội thảo về thực thi quyền SHTT” (tháng 9/2005) của Công
an Thành phố Hà Nội.
V/ Trang Web
44. www.vietnamnet.vn (Bài:Cty DTIC bị phát hiện vi phạm bản quyền phần mềm)
45. www.vnexpress.net (Bài: Thế giới đối mặt với nạn hàng giả tràn lan)
46. www.noip.gov.vn
47. www.tcvn.gov.vn (Chuyên san chất lượng vàng - số 5 năm 2006)
48. www.tcvn.gov.vn (Bài: Bảo vệ quyền SHCN-vai trò quan trọng thuộc về doanh
nghiệp)
49. www.suctrevietnam.com (Bài: 100 thương hiệu mạnh nhất thế giới)
50. www.dantri.com (Bài: Doanh nghiệp “loay hoay” định giá tài sản vô hình).
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
VUI LÒNG TẢI VỀ
ĐỂ XEM BẢN FULL
ĐẦY ĐỦ !
- Xem thêm -