Tài liệu Bài giảng tổng quan về thai bám ở sẹo mổ lấy thai

TỔNG QUAN VỀ THAI BÁM Ở SẸO MỔ LẤY THAI ThS.BS TRẦN THANH TRÚC QUỲNH Bệnh viện Từ Dũ TIẾP CẬN 5Ws – 1H WHY TẠI SAO CẦN BIẾT VỀ THAI Ở SẸO MLT (CSP) HOW WHAT CSP LÀ GÌ ? WHO ĐỐI TƯỢNG CSP LÀ AI ? WHERE HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CSP ? WHEN PHÁT HIỆN CSP Ở THỜI ĐIỂM NÀO? ĐIỀU TRỊ CSP THẾ NÀO ? WHY TẠI SAO CẦN BIẾT VỀ THAI Ở SẸO MLT (CSP) ? Tỷ lệ MLT ngày càng tăng => Nguy cơ thai bám ở sẹo MLT ngày càng tăng Diễn biến phức tạp Biến chứng nguy hiểm: băng huyết, vỡ tử cung, có thể phải cắt tử cung, có thể dẫn đến tử vong (*) CHÚNG TA CÓ THỂ GẶP 1 BN VỚI THAI BÁM Ở SMLT Ở BẤT CỨ LÚC NÀO VÀ Ở BẤT KỲ CƠ SỞ Y TẾ NÀO ? (*) Nguồn: Timor-Tritsch IE, Monteagudo A (2012). Unforeseen consequences of the increasing rate of cesarean deliveries: early placenta accrete and cesarean scar pregnancy. A review. Am J Obstet Gynecol. 2014 Apr;210(4):371-4. Thai ở sẹo mổ lấy thai hiện đang có xu hướng tăng nhanh • Năm 1978, Larsen báo cáo trường hợp đầu tiên (*) • 2002: 18 trường hợp được thu thập (Fylstra và cs ) • 2006 : 112 trường hợp được báo cáo (Rotas và cs) • 2007 : 161 trường hơp (Ash A và cs) (*) Nguồn: Larsen JV, Solomon MH (1978). Pregnancy in a uterine scar : an unusual cause of postabortal haemorrhage. S Afr Med J;53:142–3 WHAT - WHO THAI Ở SẸO MLT LÀ GÌ ? ĐỐI TƯỢNG NGUY CƠ ? Thai bám ở sẹo mổ lấy thai (CSP) được xác định là một tình trạng thai ngoài tử cung xâm nhập vào vùng cơ tử cung có sẹo mổ lấy thai. Thai bám ở SMLT là một dạng đặc biệt của thai lạc chỗ, rất hiếm khi xảy ra. Thai bám ở SMLT vì vậy có thể gọi một cách chính xác hơn là tình trạng thai ngoài tử cung bám ở SMLT. Trong thai bám ở SMLT, túi thai hoàn toàn được bao quanh bởi lớp cơ và mô xơ của vết sẹo, hoàn toàn tách biệt với khoang nội mạc tử cung (*) Nguồn: Donnez J, Godin PA, Bassil S (1997). Successful methotrexate treatment of a viable pregnancy within a thin uterine scar, Br J Obstet Gynaecol ;104:1216–17 CƠ CHẾ BỆNH SINH • Nguyên nhân chính xác chưa rõ ràng Khiếm khuyết rất nhỏ trên SMLT phân bố mạch máu nghèo nàn tại đoạn dưới tử cung phẫu thuật trên tử cung Qua một hệ thống vi ống tại SMLT ĐỐI TƯỢNG PHỤ NỮ ĐÃ MỔ LẤY THAI TRƯỚC ĐÓ YẾU TỐ NGUY CƠ + Số lần MLT (+/-) + Chỉ định MLT lần trước + Tiền căn thủ thuật trên buồng tử cung WHERE HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CSP ? 2 HÌNH THAI PHÁT TRIỂN CỦA CSP Loại 1: Phôi bám vào sẹo của vết mổ cũ, phát triển về phía eo tử cung hoặc buồng tử cung, thai có thể sống đến đủ tháng, nhưng thường đi kèm với nguy cơ vỡ tử cung Loại 2: Phôi bám sâu vào chỗ khuyết ở sẹo của SMLT, phát triển về phía bàng quang và ổ bụng. Loại này có nguy cơ vỡ tử cung sớm hơn Cần phát hiện sớm ở tam cá nguyệt thứ nhất WHEN THỜI ĐIỂM PHÁT HIỆN CSP Các triệu chứng lâm sàng không điển hình + trễ kinh từ 1 – 2 tuần + chảy máu âm đạo (+/-) + có thể hoàn toàn không có triệu chứng CHẨN ĐOÁN CHỦ YẾU DỰA VÀO SIÊU ÂM Tiêu chuẩn chẩn đoán TNTC bám ở VMC trên siêu âm: (Seow KM 2011; Vial Y 2000) 1. Buồng TC rỗng, không tiếp xúc túi thai 2. Ống CTC rỗng, không tiếp xúc túi thai 3. Mất liên tục thành trước TC trên hình ảnh cắt dọc TC khi hướng tia siêu âm qua túi ối 4. Hiện diện túi thai ± tim thai/cực thai ở phần trước eo TC 5. Không có/thiếu tổ chức cơ TC giữa bàng quang và túi thai Kênh CTC rỗng - Buồng TC rỗng, không tiếp xúc túi thai Túi thai nằm chìm trong VMC Lớp CTC giữa túi thai và BQ rất mỏng 13 mm Hình ảnh siêu âm Doppler màu 3 chiều cho thấy sự tăng tưới máu quanh khối thai so với lớp cơ và nội mạc tử cung. Nguồn hình: Deb S, Clewes J, Hewer C, et al (2007). The management HOW ĐIỀU TRỊ CSP THẾ NÀO ?