Mô tả:
SÀNG LỌC UNG THƯ CỔ TỬ CUNG: XU
HƯỚNG VÀ HIỆN THỰC
BS. Nguyễn Cảnh Chương
Bộ môn Phụ Sản ĐH Y Hà nội
Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội
UTCTC những con số đáng báo động
Dự đoán
7.5%
Tử vong do
UTCTC
Estimated
528,000
85%
new cases of cervical
cancer in 2012
globally
266,000
tử vong
do UTCTC trên toàn thế
giới năm 2012
Những nơi áp dụng chương trình
tầm soát, UTCTC chỉ chiếm
%
khoảng
5
UTCTC xảy ra ở các nước
kém phát triển (Đông Nam
Á)
các ung thư ở phụ nữ
J. Ferlay, et al. 2012.
hinhanhykhoa.com
2
Thực trạng ung thư cổ tử cung
Tại Việt Nam
Thực trạng ung thư cổ tử cung
Tại Việt Nam
Nguyên nhân gây ung thư CTC
• Năm 1976, Harald zur Hausen công bố giả thuyết cho rằng virus gây u
nhú ở người đóng vai trò quan trọng trong bệnh sinh UTCTC
• Năm 1983, HPV 16 và HPV 18 được xác định trong UTCTC
Nguyên nhân gây UTCTC
Là do nhiễm HPV (human papillomaviruses) nguy cơ cao
2 LOẠI UTCTC
HPV16 và HPV18 là 2 týp gây ra UTCTC
nhiều nhất
UT biểu mô vảy
UT biểu mô tuyến
• Nhiễm HPV hiện diện trong hầu hết các trường hợp UTCTC, sang thương tiền ung thư và loạn sản
nội biểu mô CTC mức độ 3 (CIN3)
• Nhiễm dai dẳng 1 trong 14 týp HPV nguy cơ cao (hrHPV) là nguyên nhân của hơn 99% UTCTC
.
1. Herzog et al. 2007 2. Saslow D et al. 2012 3. Schiffman et al. 2007
6
Tầm quan trọng của việc định típ HPV 16,
HPV 18
Nguy cơ phát triển CIN3+ trong 3 năm
1 trong 4
1 trong 9
12 other
hrHPV
Source: Wright et al., Gynecologic Oncology, 2015
1 trong 19
7
Tại Việt Nam, 1 trong 10 phụ nữ nhiễm HPV
9.5%
phụ nữ nhiễm HPV nguy cơ cao1
200 phụ nữ từ quận Hải Châu và 200 phụ nữ từ quận Sơn Trà, Đà Nẵng
9.7%
phụ nữ nhiễm HPV bất kỳ týp nào1
1,550 phụ nữ ở TPHCM – nghiên cứu cắt ngang
Hầu hết là nhiễm típ 16 & 181,2
1.
Van SN et al. Anticancer Res. 2017 Mar;37(3):1243-1247.
2.
Ly Thi-Hai Tran et al. Tran et al. BMC Women's Health (2015) 15:16
Các phương pháp sàng lọc UTCTC
Phương pháp sàng lọc
❖ Tế bào cổ tử cung
✓ Áp dụng từ những năm 1950
❖VIA
✓ Được WHO khuyến cáo
❖ Xét nghiệm HPV DNA
✓Độ nhạy cao trong phát hiện tổn thương cổ tử cung mức độ cao
✓Cobas HPV.
Xét nghiệm Pap bộc lộ nhiều hạn chế
- Độ nhạy thấp, dao động từ 40-75%
- Phụ thuộc chủ quan của người đọc.
- Khó triển khai rộng rãi do thiếu hụt hệ thống
xét nghiệm và NVYT được đào tạo bài bản
- Sàng lọc dựa vào PAP vẫn có hiệu quả do
được tiến hành thường xuyên
Dr. George M. Papanicolaou
1883-1962
hinhanhykhoa.com
Sàng lọc UTCTC dựa vào tế bào học: Sử dụng tế bào
học thường xuyên
Xét nghiệm HPV cho kết quả chính xác và
tin cậy
31 33 35
39 45 51
52 56 58
59 66 68
16
▪ Phát hiện nguyên nhân gây bệnh
▪ Phát hiện nhiễm HPV cả khi chưa bị
biến đổi tế bào
▪ Cho kết quả chính xác
18
▪ Không phụ thuộc chủ quan người
đọc.
▪ Được chứng minh thông qua
nhiều nghiên cứu lâm sàng
Nội chứng (ßglobin)
Yếu tố kiểm soát nội tế bào dựa trên ß-globin của người trong xét
nghiệm cobas® HPV làm tăng độ tin cậy, giảm âm tính giả
hinhanhykhoa.com
ATHENA: Nghiên cứu trên 47,208 phụ nữ >25 tuổi tại Mỹ
Được thăm khám phụ khoa, làm PAP LBC, HPV testing (định típ)
Soi cổ tử cung cho tất cả phụ nữ HPV (+) và/hoặc cytology (+); và một nhóm ngẫu nhiên hrHPV (-).
Phụ nữ >21 tuổi, khám phụ
khoa định kì
PAP/HPV âm tính
<25t
>25t
PAP dương
tính, HPV bất kì
PAP âm tính/
HPVdương tính
>25
t
<25t
Soi CTC/
Ngẫu nghiên Soi
CTC, n=1.041
Sinh thiết
Rời nghiên cứu
hinhanhykhoa.com
ATHENA: Thiết kế nghiên cứu theo dõi dọc 3 năm
ATHENA: Tỷ lệ cộng dồn diễn tiến đến CIN
Phân tầng bởi HPV
HPV 16
HPV 18
Other
HPV (-)
hinhanhykhoa.com
SÀNG LỌC UTCTC: HPV DNA
Sàng lọc UTCTC bằng HPV
hinhanhykhoa.com
So sánh các chiến lược tầm soát ở phụ nữ ≥25 tuổi
Chiến lược
sàng lọc
Số XN sàng
lọc
Số CIN3
baseline
CIN3+ phát
triển 1-3
năm
Soi CTC
Số cas soi
CTC/CIN3+
PAP
45,166
143
36
1,934
10.8
Co-testing
82,994
143
97
3,097
12.9
HPV
Primary
52,651
197
97
3,769
12.8
Wright et al. Gynecol Oncol 2015
Sàng lọc UTCTC ở Việt nam
• Kế hoạch hành động quốc gia dự phòng và kiểm soát UTCTC giai đoạn 20162020
• Phác đồ sàng lọc dựa vào TB học CTC
• Phác đồ A: Áp dụng cho cơ sở có khả năng làm tế bào CTC: kết hợp TBCTC,
VIA, HPV
• Phác đồ B: Áp dụng cho cơ sở có khả năng làm TB CTC hạn chế: VIA kết hợp
lấy bệnh phẩm TB/HPV chuyển tuyến trên
• TB (-): sàng lọc lại sau 3 năm, HPV DNA (-): sàng lọc lại sau 5 năm
hinhanhykhoa.com
- Xem thêm -