Tài liệu ảnh hưởng của vận động hành lang tới vụ kiện cá tra, cá basa của việt nam

Môc lôc Lêi nãi ®Çu 3 Ch¬ng 1: ¶nh hëng cña vËn ®éng hµnh lang trong vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa. 4 1.1 Tæng quan vÒ vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa cña Mü ®èi víi ViÖt Nam 4 1.2 Qu¸ tr×nh vËn ®éng hµnh lang trong vô kiÖn 8 Ch¬ng 2: Ph©n tÝch ¶nh hëng cña vËn ®éng hµnh lang trong vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa. 13 2.1 Kh¸i niªm vÒ vËn ®éng hµnh lang 13 2.1.1 §Þnh nghÜa vËn ®éng hµnh lang 13 2.1.2 Ph¬ng thøc vËn ®éng hµnh lang trªn thÞ trêng Mü 13 2.1.3 T¸c dông vµ ý nghÜa cña vËn ®éng hµnh lang 15 2.1.3.1 T¸c dông 15 2.1.3.2 ý nghÜa 17 2.1.4 Sù cÇn thiÕt cña vËn ®éng hµnh lang 18 2.2 VËn ®éng hµnh lang trong vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam 19 2.2.1 Sù vËn ®éng hµnh lang cña vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa 19 2.2.2 ¶nh hëng cña vËn ®éng hµnh lang trong vô kiÖn 24 2.3 Nguyªn nh©n, u ®iÓm, nhîc ®iÓm cña ViÖt Nam trong vô kiÖn 26 2.3.1 u ®iÓm 26 2.3.2 nhîc ®iÓm 26 2.3.3 Nguyªn nh©n 27 Ch¬ng 3: Bµi häc kinh nghiÖm vµ gi¶i ph¸p vÒ vËn ®éng hµnh lang ®èi víi chÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh quèc tÕ 29 3.1 Bµi häc kinh nghiÖm 29 3.2 Gi¶i ph¸p 31 KÕt luËn 33 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 34 Lêi nãi ®Çu Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra hÕt søc nhanh chãng th«ng qua c¸c hiÖp ®Þnh song ph¬ng, ®a ph¬ng gi÷a c¸c quèc gia. Trong qu¸ tr×nh nµy, hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ lµ khÝa c¹nh quan träng nhÊt vµ giµnh ®îc sù u tiªn nhiÒu nhÊt trªn c¸c bµn ®µm ph¸n. Còng gièng nh c¸c níc kh¸c, ViÖt Nam ®ang tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ nµy. ViÖt Nam ®· cã quan hÖ bu«n b¸n víi kho¶ng 170 níc trªn thÕ giíi, lµ thµnh viªn cña khu vôc mËu dÞch tù do ASEAN, ®· kÝ kÕt nhiÒu hiÖp ®Þnh song ph¬ng 2 víi nhiÒu níc trªn thÕ giíi vµ chóng ta vÉn ®ang tiÕp tôc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh hîp t¸c ho¸ c¶ vÒ chÊt lîng vµ sè lîng, ®Æc biÖt lµ vÒ kinh tÕ. Tuy nhiªn, chóng ta míi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp chung ho¸ sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®îc mét thêi gian ng¾n v× vËy nÒn kinh tÕ thÞ trêng cña chóng ta cßn nhiÒu nhîc ®iÓm vµ kinh nghiÖm kinh doanh quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp cßn h¹n chÕ. MÆc dï c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh c«ng nhng chóng ta còng gÆp kh«ng Ýt c¸c thÊt b¹i trªn thÞ trêng quèc tÕ mµ lÝ do chÝnh lµ chóng ta kh«ng n¾m râ luËt ch¬i trªn c¸c thÞ trêng nµy. Mét trong c¸c vÝ dô ®iÓn h×nh lµ vô kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra, c¸ basa cña HiÖp héi c¸c nhµ nu«i c¸ nheo Mü (CFA). Trong vô kiÖn nµy CFA ®· tËn dông ho¹t ®éng VËn ®éng hµnh lang vµ ®©y lµ lÝ do quan träng ®Ó hä giµnh ®îc chiÕn th¾ng. V× vËy ®Ó lµm râ vÒ vËn ®éng hµnh lang vµ t¸c ®éng cña vËn ®éng hµnh lang ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c tranh chÊp kinh tÕ quèc tÕ t«i xin viÕt ®Ò ¸n nµy víi ®Ò tµi “ ¶nh hëng cña vËn ®éng hµnh lang tíi vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam”. Do tr×nh ®é h¹n chÕ nªn ®Ò ¸n cßn nhiÒu thiÕu sãt, em rÊt mong ®îc sù gãp ý kiÕn cña thÇy c« gi¸o vµ b¹n bÌ ®Ó n©ng cao chÊt lîng cña ®Ò ¸n nµy vµ rót kinh nghiÖm cho c¸c bµi viÕt sau. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n Th¹c sÜ T¹ Lîi ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. 3 Ch¬ng 1: ¶nh hëng cña vËn ®éng hµnh lang trong vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam 1.1Tæng quan vÒ vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa cña Mü ®èi víi ViÖt Nam ViÖt Nam b¾t ®Çu xuÊt khÈu c¸ tra, c¸ basa sang thÞ trêng Mü vµo n¨m 1996. N¨m 1998, lîng c¸ l¸t catfish kh«ng x¬ng ®«ng l¹nh cña ViÖt Nam xuÊt sang ®©y míi chØ cã 260 tÊn. Nhng ®Õn cuèi n¨m 2001, con sè Êy ®· vät lªn 7.746 tÊn. Víi gi¸ thµnh rÎ h¬n tõ 0,08 ®Õn 1USD/pound vµ chÊt lîng kh«ng thua kÐm catfish Mü, c¸ ViÖt Nam ®· g©y ¶nh hëng kh«ng nhá tíi viÖc tiªu thô catfish cña Mü, b»ng chøng lµ tæng gi¸ trÞ catfish b¸n ra cña HiÖp héi c¸c nhµ nu«i c¸ nheo Mü(CFA) gi¶m m¹nh, tõ 446 triÖu USD n¨m 2000 xuèng cßn 385 triÖu USD n¨m 2001. Díi sù c¹nh tranh ngµy cµng m¹nh mÏ tõ c¸c s¶n phÈm c¸ cña ViÖt Nam, CFA ®· ph¶i hµnh ®éng nh»m ®¸nh bËt con c¸ cña ViÖt Nam ra khái thÞ trêng Mü. 9/2001 vô kiÖn b¾t ®Çu næ ra b»ng viÖc Mü më cuéc chiÕn vÒ tªn gäi catfish ®èi víi s¶n phÈm c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy. CFA dùa vµo LuËt Ng©n s¸ch n«ng nghiÖp 107-76 cña Mü ®Ó cÊm lo¹i c¸ nµy cña ViÖt Nam ®îc nhËp vµo níc nµy víi tªn gäi catfish vµ ®¹o luËt HR.2646 cÊm hoµn toµn viÖc dïng tªn catfish cho c¸c lo¹i c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam trong tÊt c¶ c¸c kh©u b¸n lÎ, b¸n sØ, nhµ hµng, th«ng tin, qu¶ng c¸o... trong vßng 5 n¨m. Cha dõng ë ®©y, CFA vin tiÕp vµo ®iÒu kho¶n 10806 cña ®¹o luËt An ninh n«ng tr¹i vµ §Çu t n«ng th«n míi nhÊt ®Ó x¸c lËp chñ quyÒn tuyÖt ®èi trªn 4 th¬ng hiÖu catfish. Th¸ng 12/2001, bÊt chÊp sù ph¶n ®èi tõ phÝa ViÖt Nam, Quèc héi Mü ®· th«ng qua lÖnh cÊm t¹m thêi (cã hiÖu lùc tíi ngµy 30/9/2002), theo ®ã, chØ cã catfish cña Mü míi ®îc gäi lµ catfish, cßn c¸ cña ViÖt Nam ph¶i ®îc gäi b»ng tªn basa hay tra. Sau khi dù luËt ®îc th«ng qua, nã ®· vÊp ph¶i sù ph¶n ®èi m¹nh mÏ kh«ng chØ cña d luËn Mü mµ cßn chÞu sù ph¶n ®èi cña d luËn thÕ giíi. Thîng nghÞ sÜ Phil Gramm, bang Texas kh¼ng ®Þnh: “ Nh÷ng ngêi kiÕm sèng trong ngµnh khoa häc nu«i c¸ gäi nã lµ catfish, vËy cí sao chóng ta(Quèc héi Mü) l¹i muèn gäi nã kh¸c ®i”. ¤ng Gramm cïng thîng nghÞ sÜ John Mccain ®a ra mét ®iÒu kho¶n bæ xung nh»m b¸c bá dù luËt cÊm ViÖt Nam sö dông nh·n catfish, tuy nhiªn, ®Ò nghÞ cña hai «ng ®· bÞ b¸c bá (theo b¸o Washington Post ngµy 27/122001). Sau khi giµnh chiÕn th¾ng vÒ tªn gäi catfish, HiÖp héi c¸c nhµ nu«i c¸ nheo Mü(CFA) tiÕp tôc më mét cuéc tÊn c«ng kh¸c: khëi kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra, c¸ basa. Theo Timothy R. Brown, t¸c gi¶ bµi viÕt “Ngµnh nu«I c¸ catfish Mü tiÕp tôc chiÕn ®Êu” ®¨ng trªn AP ngµy 26/2, kh¬I mµo chiÕn dÞch míi chÝnh lµ nh÷ng ng d©n ë thµnh phè Indianola (bang Mississipi, n¬i ®ãng ®« cña CFA vµ chiÕm tíi 94% s¶n phÈm catfish cña toµn bé miÒn Nam níc Mü). Nhãm ng d©n nµy sÏ thuª h¼n mét vµi chuyªn gia tÇm cì tõ Washington hç trî cho c¸c v¨n phßng t vÊn luËt cña bang, nh»m nç lùc chuÈn bÞ cho ®ßn trõng ph¹t ®èi víi c¸ gi¸ rÎ cña ViÖt Nam. Phã chñ tÞch ®iÒu hµnh CFA Hugh Warren quy chôp cho nh÷ng l« c¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam 5 lµ nh÷ng s¶n phÈm rÎ tiÒn, kÐm chÊt lîng mµ ngêi ta kh«ng thÓ t×m thÊy ë mét xëng s¶n xuÊt cì gia ®×nh nh c¸c tr¹i c¸ cña Mü. ¤ng nµy cho r»ng, mÆc dï s¶n phÈm rÎ tiÒn cña ViÖt Nam ®ang chiÕm tíi 20% thÞ phÇn vµ hÊp dÉn nh÷ng nhµ hµng, kh¸ch s¹n, nhng “ nh÷ng nhµ hµng, kh¸ch s¹n nµy chØ quan t©m tíi gi¸ c¶ chø ch¼ng ®Ó ý ®Õn chÊt lîng cña s¶n phÈm”. Phãng viªn Timothy nhËn xÐt mét c¸ch kh¸ch quan r»ng, nh÷ng ngêi nu«I c¸ catfish Mü kh«ng thÓ ch¹y ®ua vÒ gi¸ víi s¶n phÈm nhËp khÈu tõ ViÖt Nam bëi chi phÝ ®Çu vµo (®Æc biÖt lµ vÒ nh©n c«ng vµ thuÕ ) qu¸ cao. Tríc søc Ðp cña c¸ da tr¬n ®Õn tõ ViÖt Nam, gi¸ catfish Mü ®· rít thª th¶m, tõ 0.74 USD/ pound n¨m 2000 xuèng cßn 0.58 USD, thËm chÝ cã lóc chØ kho¶ng 0.2 USD/ pound. Theo Phã chñ tÞch Warren: “ Møc gi¸ nh vËy kh«ng ®ñ bï cho chi phÝ s¶n xuÊt. Ýt nhÊt ph¶i b¸n ®îc 65-70 cent/ pound, may ra ngêi nu«i c¸ míi cã thÓ hoµ vèn”. Ngµy 28/6/2002, CFA ®· ®Ö ®¬n kiÖn lªn Uû ban hiÖp th¬ng Quèc tÕ Mü (ITC). Hä ®· tÝnh to¸n rÊt kÜ lìng trong cuéc ®i kiÖn lÇn nµy, b»ng chøng ®îc thÓ hiÖn ngay tõ c¸ch nép ®¬n kiÖn cña hä: nép ®¬n vµo ®óng lóc 4 giê chiÒu ngµy lµm viÖc cuèi cïng trong tuÇn (thø 6, ngµy 28/6). Theo luËt MüchØ sau 20 ngµy nhËn ®¬n kiÖn, bªn bÞ kiÖn sÏ ph¶i ®iÒu trÇn tríc ITC. Nh vËy, phÝa ViÖt Nam ®· mÊt ®I 3 ngµy ®Ó chuÈn bÞ. Lµ ®¬n kiÖn nhng khèi lîng rÊt ®å sé víi h¬n 200 trang kÌm theo 37 phô lôc, trong ®ã ph©n tÝch chi tiÕt vÒ t×nh h×nh thÞ trêng c¸ nheo Mü, thÞ phÇn c¸ da tr¬n filª ®«ng l¹nh cña ViÖt Nam t¹i Mü còng nh 6 ¶nh hëng cña s¶n phÈm “rÎ tiÒn” (theo c¸ch gäi cña CFA) ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt trong níc. Cha dõng l¹i ë ®ã, CFA tiÕp tôc chiÕn dÞch cña m×nh b»ng c¸ch nép ®¬n lªn Bé Th¬ng m¹i Mü (DOC) cho r»ng, ®· xuÊt hiÖn “t×nh tr¹ng khÈn cÊp”.®Ó chøng minh ®iÒu ®ã CFA ®· ®a ra c¸c luËn ®iÓm: + C¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam biÕt c¸ tra, c¸ basa filª ®«ng l¹nh bÞ b¸n ph¸ gi¸. + C¸c nhµ xuÊt khÈu cã th«ng tin vÒ viÖc ¸p thuÕ chèng ph¸ gi¸ ®èi víi c«ng ty cña m×nh víi møc 25% hoÆc cao h¬n n÷a trong giai ®o¹n ®iÒu tra ban ®Çu cña DOC. + C¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam ®· t¨ng sè lîng hµng sang Mü sau khi CFA nép ®¬n yªu cÇu ®iÒu tra chèng ph¸ gi¸ . + TÝnh tõ ngµy 28/6/2002, sè lîng hµng xuÊt khÈu sang Mü t¨ng ë møc 15% hoÆc cao h¬n n÷a so víi thêi gian tríc ngµy nép ®¬n yªu cÇu ®iÒu tra chèng ph¸ gi¸. + CÇn ¸p dông håi thuÕ chèng ph¸ gi¸ ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cña thuÕ chèng ph¸ gi¸ sÏ ®îc ban hµnh vµo ngµy 24/1/2003. Th¸ng 11/2002 bÊt chÊp sù ph¶n ®èi tõ phÝa ViÖt Nam, DOC ®· kÕt luËn ViÖt Nam lµ níc cã nÒn kinh tÕ phi thÞ trêng, viÖc kÕt luËn nµy dùa trªn ®¸nh gi¸ theo c¸c tiªu chÝ cña Mü nã ®Æt c¬ së cho viÖc xem xÐt ¸p dông møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi mÆt hµng c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam. Ngµy 28/1/2003, DOC t¹m thêi x¸c ®Þnh møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam trong kho¶ng tõ 31,45% - 63,88% tuú theo 7 nhãm mÆt hµng vµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸ tra, c¸ basa cña níc ta. Cô thÓ nh sau: Tªn c«ng ty Agifish Cataco Nam ViÖt VÜnh Hoµn C¸c c«ng ty Møc thuÕ 31,45% 41,06% 38,09% 37,94% 36,76% kh¸c cã tham gia vô kiÖn C¸c c«ng ty 63,88% kh«ng tham gia vô kiÖn Th¸ng 3/2003, DOC ®· cö ®oµn quan chøc sang ViÖt Nam ®Ó nghiªn cøu ®iÒu tra t×nh h×nh s¶n xuÊt c¸ tra, c¸ basa t¹i c¸c tØnh vïng DBSCL cña ViÖt Nam ®Ó x¸c ®Þnh lÇn cuèi møc thuÕ xuÊt chèng b¸n ph¸ gi¸. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu cña ®oµn ®iÒu tra vµ chøng minh n¨ng lùc c¹nh tranh dùa trªn quy tr×nh tæng hîp khÐp kÝn, tõ s¶n xuÊt con gièng, nu«i c¸ th¬ng phÈm, ®Õn chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm c¸ tra, c¸ basa. Tuy nhiªn, ®oµn ®iÒu tra cña DOC ®· b¸c bá c¸c tµi liÖu tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp ®a ra vµ kh«ng c«ng nhËn quy tr×nh khÐp kÝn trong viÖc s¶n xuÊt c¸ tra, c¸ basa. Hä chØ chÊp nhËn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nµy tõ kh©u 8 chÕ biÕn vµ ®em so s¸nh nã víi níc thø 3 lµ Bangladesh mét níc kh«ng cã quy tr×nh s¶n xuÊt khÐp kÝn nh ViÖt Nam. §Çu th¸ng 5, Bé Th¬ng m¹i Mü ®· gîi ý Bé Th¬ng m¹i hai bªn sÏ tiÕn hµnh ®µm ph¸n “ vÒ mét tho¶ thuËn vÒ ®×nh chØ vô kiÖn” nµy. Tõ 2-9/5/2003, hai bªn ®µm ph¸n, nhng do quan ®iÓm cña hai bªn rÊt kh¸c nhau, c¶ vÒ ph¬ng ph¸p luËn vµ møc ®é tiÕp cËn thÞ trêng Mü cho mÆt hµng c¸ tra, c¸ basa filª ®«ng l¹nh cña ViÖt Nam nªn hai bªn ®· kh«ng ®¹t ®îc tho¶ thuËn cuèi cïng. Ngµy 17/6/2003, ITC më phiªu ®iÒu trÇn vÓ vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa . Trong buæi ®iÒu trÇn nµy, ®¹i diÖn cña chÝnh phñ ViÖt Nam vµ ®¹i diÖn cña VASEP ®· ph¸t biÓu tríc ITC vÒ vô kiÖn nµy vµ yªu cÇu Mü xem xÐt vô kiÖn mét c¸ch kh¸ch quan. Tuy nhiªn, ®Õn ngµy 23/7/2003 ITC ®a ra ph¸n quyÕt cuèi cïng vÒ vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa. Theo ®ã, c¬ quan nµy ®· kh¼ng ®Þnh c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¸n c¸ tra, c¸ basa vµo thÞ trêng Mü thÊp h¬n gi¸ thµnh, g©y tæn h¹i tíi ngµnh s¶n xuÊt c¸ da tr¬n cña Mü vµ Ên ®Þnh møc thuÕ suÊt b¸n ph¸ gi¸ rÊt cao, tõ 36.8463.88%.Cô thÓ nh sau: Tªn c«ng ty Agifish Cataco Nam ViÖt VÜnh Hoµn C¸c c«ng ty Møc thuÕ 44,76% 45,55% 52,90% 36,84% 44,66% kh¸c cã tham gia vô kiÖn 9 C¸c c«ng ty 63,88% kh«ng tham gia vô kiÖn Sau khi ®a ra ph¸n quyÕt thiÕu c«ng b»ng, ®Õn ngµy 7/8/2003, Bé Th¬ng m¹i Mü chÝnh thøc c«ng bè ¸p ®Æt thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi 11 doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu mÆt hµng filª ®«ng l¹nh c¸ tra, c¸ basa vµo thÞ trêng nµy.VÒ phÝa ViÖt Nam, sau khi lÊy ý kiÕn, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸ tra, basa cña ViÖt Nam ®Òu nhÊt trÝ tiÕp tôc theo ®uæi vô kiÖn. VASEP sÏ nép ®¬n kiÖn lªn toµ ¸n quèc tÕ th¬ng m¹i Mü. 1.2qu¸ tr×nh vËn ®éng hµnh lang trong vô kiÖn N¨m 1998, lîng c¸ tra, c¸ basa filª ®«ng l¹nh cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ trêng Mü chØ cã 260 tÊn, nhng ®Õn n¨m 2001 con sè nµy ®· t¨ng vät lªn 7.746 tÊn. Lo ng¹i tríc sù c¹nh tranh ngµy cµng m¹nh mÏ ®ã, hiÖp héi nu«i catfish ë c¸c tiÓu bang Mississipi, Lousiana, Askansa, Alabama ®· sö dông vËn ®éng hµnh lang (Lobby) ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi kinh tÕ cña m×nh, díi ¸p lùc cña c¸c lobby cña CFA buéc c¸c nghÞ sÜ ë c¸c tiÓu bang miÒn Nam ph¶i cã t¸c ®éng tíi Quèc héi Mü ra nghÞ quyÕt c¶n trë nhËp c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam vµo Mü. Tê Washington Post ngµy 10/9/2001 viÕt: “ ViÖt Nam ®ang b¸n ph¸ gi¸ sang Mü hµng ngµn tÊn c¸ basa trong n¨m nay, g©y thiÖt h¹i cho c¸c nhµ nu«i c¸ néi ®Þa. NhiÒu nghÞ sÜ muèn Quèc héi yªu cÇu g¾n nh·n s¶n phÈm ViÖt Nam cho mÆt hµng nµy”. Hai h¹ nghÞ sÜ D©n chñ, Marion Berry vµ Mike Ross cña bang Arkansar(n¬i cã nguån 10 cung cÊp c¸ basa lín thø 3 ë Mü, sau Mississipi vµ Alabama) yªu cÇu c¸c h·ng b¸n bu«n kh«ng chØ x¸c ®Þnh râ xuÊt xø cña c¸ basa ViÖt Nam, mµ cßn g¾n cho s¶n phÈm nµy m¸c “basa Mekong”, “c¸ trª” hoÆc “c¸ trª basa” ®Ó ph©n biÖt víi c¸i mµ hä gäi lµ c¸ basa Mü “thø thiÖt”. H¹ nghÞ sÜ Berry ®· theo ®uæi vÊn ®Ò nµy víi giíi chøc th¬ng m¹i cña Tæng thèng Mü vµ còng cã dÞp ®Ò cËp víi c¸c quan chøc ViÖt Nam. ¤ng Berry tuyªn bè, sÏ t×m c¸ch ®a c¸c ®iÒu kho¶n trªn vµo dù luËt khi nã ®îc tr×nh tríc H¹ viÖn hoÆc ®îc ®a ra th¶o luËn t¹i Thîng viÖn Mü tíi ®©y. Duíi sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña lobby, th¸ng 9/2001 c¸c ®¹i biÓu miÒn Nam níc Mü ®· tr×nh lªn Quèc héi ®Ó tr¸nh dïng tõ catfish cho viÖc mua b¸n c¸ tra, c¸ basa trªn thÞ trêng Mü. Kh«ng nh÷ng thÕ, chÝnh quyÒn liªn bang cßn quyÕt ®Þnh chi 6 triÖu USD ®Ó mua catfish cho ch¬ng tr×nh ¨n tra ë c¸c trêng häc, chiªu bµi nµy ®· lµm t¨ng h×nh ¶nh vÒ th¬ng hiÖu catfish cho c¸ da tr¬n cña Mü. §Õn th¸ng 12/2001 Quèc héi Mü th«ng qua lÖnh cÊm t¹m thêi, theo ®ã, chØ cã catfish cña Mü míi ®îc gäi lµ catfish, cßn c¸ cña ViÖt Nam ph¶i ®îc gäi b»ng tªn basa hay tra. VËy do ®©u l¹i cã lÖnh cÊm o¸i ¨m vÒ tªn gäi nh vËy? C¸c nhµ vËn ®éng hµnh lang cho ng d©n Mü lËp luËn r»ng, c¸ cña ViÖt Nam kh«ng h¼n lµ catfish vµ ngêi ViÖt Nam ®ang lîi dông thµnh qu¶ tiÕp thÞ cña nh÷ng ngêi nu«i c¸ Mü. Tuy nhiªn, sau khi lÖnh cÊm trªn cã hiÖu lùc, c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ trêng Mü vÉn ®îc ngêi tiªu dïng chÊp nhËn, ®iÒu ®ã chøng tá r»ng s¶n phÈm nµy vÉn ®îc ngêi 11 d©n Mü chÊp nhËn vµ còng kh¼ng ®Þnh r»ng c¸ ViÖt Nam kh«ng “lîi dông thµnh qu¶ tiÕp thÞ cña c¸c nhµ nu«i c¸ Mü”, c¸ cña ViÖt Nam ®îc ngêi tiªu dïng Mü chÊp nhËn lµ do cã lîi thÕ vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt lîng. Lo ng¹i tríc t×nh h×nh ®ã, CFA l¹i b¾t ®Çu mét chiÕn dÞch chèng c¸ tra, basa filª ®«ng l¹nh cña ViÖt Nam b»ng c¸ch kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ s¶n phÈm nµy sang thÞ trêng Mü. ChiÕn dÞch ®îc kh¬i mµo ë thµnh phè Indianola (bang Mississipi, n¬i ®ãng ®« cña CFA vµ chiÕm tíi 94% s¶n phÈm catfish cña toµn bé miÒn Nam níc Mü). Nhãm ng d©n nµy sÏ thuª h¼n mét vµi chuyªn gia tÇm cì tõ Washington hç trî cho c¸c v¨n phßng t vÊn luËt cña bang vµ vËn ®éng hµnh lang cho vô kiÖn. Chiªu bµi mµ hä sö dông trong cuéc chiÕn nµy ®ã lµ qui cho nh÷ng l« c¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ nh÷ng s¶n phÈm rÎ tiÒn, kÐm chÊt lîng mµ ngêi ta kh«ng thÓ nµo t×m thÊy ë mét xëng s¶n xuÊt cì gia ®×nh nh ë c¸c tr¹i c¸ cña Mü ( phã Chñ tÞch ®iÒu hµnh CFA). ¤ng nµy cho r»ng mÆc dï s¶n phÈm rÎ tiÒn cña ViÖt Nam ®ang chiÕm tíi 20% thÞ phÇn vµ rÊt hÊp dÉn c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n, nhng “nh÷ng nhµ hµng kh¸ch s¹n nµy chØ quan t©m tíi gi¸ c¶ chø ch¼ng ®Ó ý tíi chÊt lîng cña s¶n phÈm. Thªm vµo ®ã c¸c nhµ vËn ®éng hËu trêng cho vô kiÖn cßn cho r»ng c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam ®îc nu«i trong m«i trêng bÞ nhiÔm chÊt ®éc mµu da cam g©y ¶nh hëng tíi søc khoÎ cña ngêi tiªu dung, trong khi ®ã chÝnh ngêi Mü ®· r¶i chÊt ®éc nµy trong cuéc chiÕn tranh víi ViÖt Nam. 12 Ngµy 28/6/2002, CFA ®Ö ®¬n kiÖn lªn Uû ban hiÖp th¬ng quèc tÕ Mü kiÖn ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra, c¸ basa sang thÞ trêng Mü. Cïng víi thêi gian ®ã, ngµy 2/7/2002, hai nghÞ sÜ Mike Ross vµ Ronnie Shows, ®¹i diÖn cho CFA l¹i göi th trùc tiÕp ®Õn bµ Deanna Tanner Okun, Chñ tÞch Uû ban HiÖp th¬ng Quèc tÕ Mü, nªu luËn ®iÓm: “ §¹i diÖn cho nh÷ng ngêi nu«i catfish Mü, chóng t«i khÈn cÊp ®Ò nghÞ Uû ban c©n nh¾c mét c¸ch cã thiÖn chÝ ®èi víi ®¬n kiÖn cña CFA vÒ viÖc c¸ tra, c¸ basa filª ®«ng l¹nh nhËp tõ ViÖt Nam ®îc b¸n ph¸ gi¸, g©y c¹nh tranh vµ lµm thiÖt h¹i tíi c¸c nhµ nu«i c¸ catfish néi ®Þa.” Ngµy 28/1/2003, DOC ra quyÕt ®Þnh t¹m thêi x¸c ®Þnh møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi s¶n phÈm c¸ cña ViÖt Nam trong kho¶ng 31,45% - 63,88%, quyÕt ®Þnh nµy cña DOC ®a ra ®· bÊt chÊp luËn ®iÓm cña ViÖt Nam ®a ra: viÖc s¶n xuÊt c¸ tra, basa cña ViÖt Nam ®îc thùc hiÖn theo quy tr×nh liªn hoµn, khÐp kÝn. DOC nãi cha xem xÐt ®Õn yÕu tè nµy do cßn nhiÒu khóc m¾c. §Õn th¸ng 3/2003, DOC ®· cö ®oµn quan chøc sang ViÖt Nam kh¶o s¸t, chÝnh hä ®· thõa nhËn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn c¸ tra, basa ë ViÖt Nam lµ theo chu tr×nh khÐp kÝn. Song, ë quyÕt ®Þnh cuèi cïng, DOC l¹i cho r»ng, ë Bangladesh kh«ng cã doanh nghiÖp nµo s¶n xuÊt theo chu tr×nh khÐp kÝn nh c¸c doanh nghiÖp t¹i ViÖt Nam, nªn gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®îc tÝnh tõ giai ®o¹n chÕ biÕn. T¹i sao hä l¹i ®a ra quyÕt ®Þnh tr¸i ngîc l¹i víi nh÷ng g× hä ®· kh¼ng ®Þnh? §ã chÝnh lµ do ¸p lùc cña c¸c lobby cña c¸c tËp ®oµn nu«i c¸ da tr¬n Mü. 13 Cuèi th¸ng 4/2003, Bé Th¬ng m¹i Mü ®· gîi ý Bé Th¬ng m¹i hai bªn sÏ tiÕn hµnh ®µm ph¸n “ vÒ mét tho¶ thuËn ®×nh chØ vô kiÖn” nµy. Tõ ngµy 2-9/5/2003, hai bªn ®· tiÕn hµnh ®µm ph¸n nhng do quan ®iÓm rÊt kh¸c nhau nªn cuéc ®µm ph¸n ®· kh«ng ®¹t ®îc tho¶ thuËn cuèi cïng. Mü ®· ®a ra h¹n møc xuÊt khÈu c¸ tra, basa filª ®«ng l¹nh cña ViÖt Nam vµo Mü víi møc rÊt thÊp vµ Ên ®Þnh gi¸ b¸n xuÊt khÈu rÊt cao, kh«ng thùc tÕ nh»m c¶n trë viÖc nhËp khÈu s¶n phÈm c¸ tra, basa cña ViÖt Nam. Trong cuéc ®µm ph¸n nµy, ViÖt Nam dùa vµo chu tr×nh s¶n xuÊt khÐp kÝn ®èi víi lo¹i s¶n phÈm nµy vµ ®Ò xuÊt ¸p dông h¹n ng¹ch ®èi víi c¸ tra, c¸ basa ë c¸c møc: n¨m 2003 b»ng 90%; n¨m 2004 b»ng 95%; n¨m 2005 b»ng 100% møc n¨m 2002. Ngµy 23/7/2003, ITC tiÕn hµnh bá phiÕu ®Ó ®a ra kÕt luËn, tham gia bá phiÕu cã 4 thµnh viªn cña ITC ( thiÕu 2 ngêi) vµ c¶ 4 thµnh viªn nµy ®Òu bá phiÕu thuËn theo DOC vµ kh¼ng ®Þnh ViÖt Nam ®· b¸n ph¸ gi¸ c¸ tra, basa sang thÞ trêng Mü. VÒ phÝa ViÖt Nam, theo luËt cña Mü, c«ng ty ®¹i diÖn ph¸p lý kh«ng ®îc sö dông vËn ®éng hµnh lang, v× vËy, VASEP ®· thuª hai c«ng ty næi tiÕng ®Ó thùc hiÖn viÖc nµy. Nhê viÖc sö dông vËn ®éng hµnh lang, chóng ta ®· cã ®îc sù ñng hé cña 6 thîng nghÞ sÜ, c¸c nghÞ sÜ nµy ®· yªu cÇu Quèc héi Mü xem xÐt l¹i c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh trong c¶ cuéc chiÕn vÒ tªn gäi catfish còng nh cuéc chiÕn chèng b¸n ph¸ gi¸, nhng nh÷ng yªu cÇu nµy ®· bÞ b¸c bá. Trong thêi gian diÔn ra vô kiÖn cã rÊt nhiÒu tê b¸o 14 næi tiÕng lªn tiÕng ñng hé ViÖt Nam, vµ s¶n phÈm c¸ tra, c¸ basa ®· ®îc rÊt nhiÒu d luËn Mü ñng hé. Ngµy 7/8/2003, DOC chÝnh thøc c«ng bè ¸p ®Æt thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi 11 doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu c¸ tra, c¸ basa filª ®«ng l¹nh sang thÞ trêng níc nµy. Sau khi ®a ra quyÕt ®Þnh, ®· cã rÊt nhiÒu d luËn trªn thÕ giíi ph¶n ®èi kÕt luËn nµy cña Mü, trong ®ã cã sù chØ trÝch cña Thñ tíng Malayxia vµ cña Tæng Th kÝ Liªn Hîp Quèc. Còng trong ngµy 7/8, VASEP ®· göi ®¬n kiÖn lªn Toµ ¸n Quèc tÕ Th¬ng m¹i Hoa Kú, c¸c thµnh viªn cña VASEP ®Òu nhÊt trÝ theo ®uæi vô kiÖn nµy tíi cïng . “VASEP sÏ kiÖn vÒ sù bÊt nhÊt gi÷a quyÕt ®Þnh s¬ bé vµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng cña ITC, hä kh«ng t«n träng ngay chÝnh kÕt luËn vµ lêi cam kÕt cña hä” ( theo lêi cña «ng NguyÔn H÷u Dòng, Tæng Th kÝ VASEP). 15 Ch¬ng 2: ph©n tÝch ¶nh hëng cña vËn ®éng hµnh lang trong vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt nam 2.1 kh¸I niÖm vËn ®éng hµnh lang 2.1.1 §Þnh nghÜa vËn ®éng hµnh lang VËn ®éng hµnh lang hay cßn gäi lµ lobby lµ viÖc c¸c quan chøc chÝnh phñ, c¸c c¸ nh©n cã uy tÝn ®¹i diÖn cho mét céng ®ång ngêi ®a ra ý kiÕn ®ãng gãp vµo c¸c dù th¶o luËt cña chÝnh phñ, kªu gäi sù ñng hé cña c¸c c¸ nh©n kh¸c hoÆc th¬ng lîng c¸c vÊn ®Ò khi x¶y ra tranh chÊp nh»m ®¹t ®îc lîi Ých cña céng ®ång mµ m×nh ®¹i diÖn. 2.1.2 ph¬ng thøc vËn ®éng hµnh lang trªn thÞ trêng Mü Mü lµ quª h¬ng cña chñ nghÜa lobby(lobbism), kh«ng chØ ë thÞ tr¬ng Mü, mµ ngay t¹i c¸c thÞ trêng kh¸c lobby ®îc coi lµ mét ho¹t ®éng b×nh thêng vµ rÊt tÝch cùc. Washington lµ thñ ®« cña d©n chuyªn lobby, gåm 129 cùu nghÞ sÜ thêng xuyªn “lo l¾ng” cña nh÷ng céng ®ång, chñng téc kh¸c nhau. Lobby ë Mü ®îc thµnh lËp thµnh nhãm thêng ®îc gäi lµ “c¸c ®¹i lý cã ¶nh hëng”. C¸c nhãm lobby ë Washington ®¹t ®îc rÊt nhiÒu hiÖu qu¶, khi mçi nhãm xuÊt ph¸t tõ quyÒn lîi b¶n th©n tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh kÜ thuËt chi li tû mØ ( vµ biÕt r»ng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh«ng hÒ kÐm c¹nh) vµ tr¶ gi¸ cho viÖc nµy. Theo thèng kª, hiÖn nay 16 cã kho¶ng 3700 nhãm lîi Ých ®Æc biÖt ®¨ng kÝ vËn ®éng hµnh lang. ViÖc vËn ®éng hµnh lang ®îc thùc hiÖn ë tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh trªn ®Êt Mü tõ kinh tÕ, chÝnh trÞ, ph¸p luËt...§èi víi c¸c nghÞ sÜ Quèc héi Mü th× vËn ®éng hµnh lang lµ ho¹t ®éng cÇn thiÕt vµ kh«ng thªt t¸ch rêi ®èi víi tiÕn tr×nh lËp ph¸p cña Hoa Kú. Theo thèng kª, cã h¬n 90% nç lùc cña c¸c lobby híng vµo gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®èi néi, tuy nhiªn cung cã kho¶ng 600 chuyªn gia thêng xuyªn lµm viÖc víi Quèc héi Mü vÒ vÊn ®Ò ®èi ngo¹i. §èi víi tiÕn tr×nh lËp ph¸p, c¸c lobby thêng trùc tiÕp ®a ra c¸c dù th¶o luËt hoÆc ®ãng gãp ý kiÕn cña m×nh cho c¸c dù th¶o luËt vµ vËn ®éng ®Ó tranh thñ sù ñng hé cña c¸c nghÞ sÜ Quèc héi kh¸c nh»m ®¹t ®îc lîi Ých cña nhãm céng ®ång do m×nh ®¹i diÖn. VÒ chÝnh trÞ, vËn ®éng hµnh lang ¶nh hëng trùc tiÕp tíi qu¸ tr×nh qu¸ tr×nh bÇu cö cña mét quèc gia, ®Æc biÖt lµ ë Mü bÇu cö theo phæ th«ng ®Çu phiÕu vµ H¹ viÖn ph¶i ra øng cö ®Þnh k× hai n¨m mét lÇn. C¸c cö tri cã thÓ thÓ hiÖn sù ñng hé cña m×nh cho mét nghÞ sÜ kh«ng chØ b»ng c¸c l¸ phiÕu mµ cã thÓ b»ng c¶ viÖc ®ãng gãp tiÒn cho quü bÇu cö cña nh©n vËt Êy. Tõ ®ã c¸c nghÞ sÜ quèc héi nhËn ra r»ng tr¸ch nhiÖm cña hä lµ lµm hµI lßng c¸c cö chi ®· bá phiÕu cho hä. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã, hä ph¶i bá l¸ phiÕu lËp ph¸p ph¶n ¸nh ®îc phÇn lín mèi quan t©m cña c¸c cö chi hoÆc chuÈn bÞ ®Ó bµo ch÷a kh«ng bÞ bá phiÕu ph¶n ®èi khi thêi gian bÇu cö tíi gÇn. MÆc dï c¸c h¹ nghÞ sÜ ®¬ng nhiÖm thêng ®îc giíi l·nh ®¹o H¹ viÖn vµ Thîng viÖn chØ thÞ bá 17 phiÕu theo quan ®iÓm cña §¶ng nhng hä vÉn chó ý tíi kÕt qu¶ cña c¸c cuéc th¨m dß d luËn quÇn chóng vµ quan ®iÓm cña c¸c cö tri ë c¸c quËn hoÆc c¸c bang cña hä. C¸c h¹ nghÞ sÜ ®¬ng nhiÖm ®Æt tÇm quan träng rÊt lín vµo c¸c quan ®iÓm chÝnh s¸ch ®îc bµy tá trong th, c¸c cuéc ®iÖn tho¹i, c¸c th ®iÖn tö, c¸c cuéc gÆp gì c¸ nh©n víi nh÷ng cö tri khu vùc bÇu cö. Cø mçi c¸ nh©n gäi ®iÖn tho¹i hoÆc viÕt mét l¸ th cho quan chøc do m×nh bÇu ra cã thÓ cho r»ng cã thªm 10 c«ng d©n ®îc quyÒn bÇu cö kh¸c ñng hé quan ®iÓm ®ã. Do vËy mµ ¶nh hëng cña vËn ®éng hµnh lang cã thÓ ®îc nh©n lªn 10 lÇn. ë Mü, nÕu mét NghÞ sÜ Quèc héi nhËn ®îc mét sè lîng lín nh÷ng ý kiÕn ph¶n håi cña cö tri vÒ mét vÊn ®Ò vµ nhµ l·nh ®¹o yªu cÇu «ng ta bá phiÕu ngîc l¹i víi nh÷ng ý kiÕn cña cö chi, thêng lµ tiÕng nãi cña cö tri sÏ giµnh ®îc sù ñng hé cuèi cïng cña l¸ phiÕu. C¸c cö chi còng cã thÓ t¨ng cêng ¶nh hëng cña m×nh b»ng c¸ch tham gia mét nhãm lîi Ých ®Æc biÖt hoÆc mét hiÖp héi quèc gia. Lµ mét thµnh viªn cña mét hiÖp héi quèc gia, hä tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch néi bé vµ dùa vµo c¸c quan chøc bÇu ra hoÆc nh÷ng nh©n viªn chuyªn nghiÖp cña hiÖp héi ®Ó thay mÆt cho hä vËn ®éng hµnh lang Quèc héi. Do vËy mµ mét nhµ vËn ®éng hµnh lang cho mét hiÖp héi ®¹i diÖn cho tiÕng nãi cña nhiÒu ngêi ñng hé quan ®iÓm chÝnh s¸ch tríc quèc héi. Gi÷a c¸c quèc gia còng cã thÓ sö dông vËn ®éng hµnh lang ®Ó tranh thñ sù ñng hé vÒ mét chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, vÝ dô nh c¸ nh©n Tæng thèng Mü ®· gÆp gì víi Thñ tíng NhËt ®Ó tranh thñ sù ñng hé cña NhËt trong chiÕn dÞch 18 ®¸nh Afganistan. LuËt Mü cÊm chÝnh quyÒn níc ngoµi tham gia vËn ®éng hµnhlang nhng kh«ng cÊm ngêi níc ngoµi tham gia vËn ®éng. V× thÕ c¸c Tæng thèng Mü vÉn cã thÓ mêi nhiÒu “b¹n níc ngoµi” vµo nhµ Tr¾ng råi vËn ®éng g©y quü bÇu cö cho ®¶ng m×nh, miÔn lµ sù ñng hé ®ã ph¶i lµ t nh©n. C¸c nhãm lobby níc ngoµi còng cã thÓ ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh bÇu cö ë Mü th«ng qua viÖc c¸c thµnh viªn trong nhãm gãp tiÒn ñng hé cho quü tranh cö cña nghÞ sÜ mµ hä ñng hé. N¨m 1996, ®· næ ra vô scandal quanh nç lùc cña B¾c Kinh g©y ¶nh hëng lªn qu¸ tr×nh bÇu cö, b»ng viÖc tµi trî cho c¸c quü vËn ®éng tranh cö cña Bill Clinton vµ vµi nghÞ sÜ. Nhng c¸c cuéc ®iÒu tra cho thÊy kh«ng cã sù dÝnh lÝu cña Trung Quèc vµo viÖc nµy. VËn ®éng hµnh lang còng lµm ¶nh hëng trùc tiÕp tíi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vÒ kinh tÕ cña Mü. Th«ng thêng tai Mü c¸c nhãm lobby níc ngoµI ®îc thµnh lËp theo tõng quèc gia nh lobby §øc, Italia, Hylap, Nga... Ho¹t ®éng cña c¸c nhãm lobby nµy thêng lµ vËn ®éng ®Ó thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a hai quèc gia. VÝ dô nh: vËn ®éng chÝnh phñ Mü t¨ng cêng ®Çu t vÒ kinh tÕ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho quèc gia mµ c¸c nhãm lobby ®¹i diÖn. Kh«ng chØ cã nhãm lobby níc ngoµi, ngay c¶ lobby trong níc còng vËn ®éng hµnh lang cho níc kh¸c. VÝ dô nh, Quèc héi Mü tù m×nh b¾t tay vµo vËn ®éng hµnh lang cho Nga hay V¨n phßng N«ng nghiÖp Mü ®· ®ãng gãp vai trß quan träng trong viÖc vËn ®éng hµnh lang ®Ó gia h¹n quy chÕ tèi huÖ quèc cho Trung Quèc. NgoµI ra c¸c 19 “®¹i lý cã ¶nh hëng” còng vËn ®éng hµnh lang cho c¸c vÊn ®Ò x· héi, ®iÓn h×nh nh viÖc nhãm lobby Israel ®· thµnh c«ng trong viÖc tæ chøc tèt cho 6 triÖu ngêi Do Th¸i ë Mü. 2.1.3 t¸c dông vµ ý nghÜa cña vËn ®éng hµnh lang 2.1.3.1 t¸c dông Sö dông lobby gióp c¸c cö chi cã thÓ b¶o ®¶m ®îc lîi Ých hoÆc ®¹t ®îc lîi Ých cña m×nh. §Æc biÖt lµ khi mét sè lîng lín c¸c cö chi cã chung mét lîi Ých liªn kÕt l¹i víi nhau thµnh nh÷ng hiÖp héi ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh. C¸c quan chøc còng nh c¸c chuyªn gia cña hiÖp héi sÏ xem xÐt c¸c dù luËt cã liªn quan, sau ®ã ®a ra c¸c ý kiÕn ®ãng gãp vµo dù th¶o luËt ®ã theo híng cã lîi cho quyÒn lîi cña c¶ hiÖp héi. HoÆc tù hiÖp héi sÏ ®a ra c¸c dù th¶o luËt tr×nh lªn Quèc héi ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh khi quyÒn lîi ®ã bÞ mét nhãm céng ®ång kh¸c ®e do¹. §¶m b¶o quyÒn lîi vµ mèi quan t©m cña c¸c c«ng d©n tríc khi mét dù th¶o luËt trë thµnh luËt, nã cho phÐp cö tri ®îc lªn tiÕng ®©y lµ mét c¸ch b¶o ®¶m quyÒn c«ng d©n t¹i Mü. Th«ng thêng mét dù th¶o luËt tríc khi ®îc quèc héi th«ng qua b»ng viÖc bá phiÕu cña c¸c nghÞ sÜ th× c¸c c«ng d©n ®· trùc tiÕp gãp ý kiÕn hoÆc ®¹i diÖn cña hä lµ c¸c chuyªn gia vËn ®éng hµnh lang ®· gãp ý kiÕn cho c¸c nghÞ sÜ ®ã. C¸c nghÞ sÜ kh«ng thÓ kh«ng quan t©m tíi nh÷ng ý kiÕn cña c¸c cö tri cña m×nh, v× vËy viÖc hä cã bá phiÕu th«ng qua hay kh«ng th«ng qua dù luËt ®ã ®· chÞu sù gãp ý cña c¸c cö tri ®· bÇu hä vµ nã ®¶m b¶o quyÒn lîi cña nhãm cö tri nµy. Th«ng thêng trong mét quèc gia, lîi Ých cña 20