Tài liệu 1asev_khainiemfm

Kỹ nghệ phần mềm Software Engeneering NguyÔn V¨n Vþ Bé m«n C«ng nghÖ phÇn mÒm- Khoa CNTT- §HCN Email: [email protected] Bài 1: Khái niệm về phần mềm NguyÔn V¨n Vþ Nội dung ■ ■ ■ ■ ■ Phần mềm vμ tÇm quan träng TiÕn hãa phÇn mÒm vμ th¸ch thøc Kü nghÖ phÇn mÒm Tiến tr×nh phần mềm Chất lượng phần mềm Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 2 TÀI LiỆU THAM KHẢO NguyÔn V¨n Vþ 1. 2. 3. 4. 5. 6. Nguyễn Văn Vỵ, Nguyễn Việt Hà. Giáo trình kỹ nghệ phần mềm. Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà nội, 2008 Grady Booch, James Rumbaugh, Ivar Jacobson. The Unified Modeling language User Guid. Addison-Wesley, 1998. M. Ould. Managing Software Quality and Business Risk, John Wiley and Sons, 1999. Roger S.Pressman, Software Engineering, a Practitioner’s Approach. Fifth Edition, McGraw Hill, 2001. Ian Sommerville, Software Engineering. Sixth Edition, AddisonWasley, 2001. Nguyễn Văn Vỵ. Phân tích thiết kế hệ thống thông tin hiện đại. Hướng cấu trúc và hướng đối tượng, NXB Thống kê, 2002, Hà Nội. Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 3 Phần mềm vµ tÇm quan träng NguyÔn V¨n Vþ a. Kh¸i niÖm vÒ phÇn mÒm PhÇn mÒm gåm 3 phÇn: Dowhle Eddo If than 1. Ch−¬ng tr×nh m¸y tÝnh End if M· nguån wwscklrn M· m¸y File.text 2. C¸c cÊu tróc d÷ liÖu Cấu tróc lμm việc (bé nhí trong) CÊu tróc l−u tr÷ (bé nhí ngoμi) Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN file.exe file.com 4 Kh¸i niÖm vÒ phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ User’s guid PhÇn mÒm gåm 3 phÇn: 3. Các tài liệu liên quan h−íng dÉn sö dông (ng−êi dïng) tham kh¶o kü thuËt (ng−êi b¶o tr×) tμi liÖu ph¸t triÓn (nhμ ph¸t triÓn) technical reference specification, design, test, .. Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 5 Kh¸i niÖm vÒ phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ T¹o sinh c¸c thμnh phÇn C¸c thμnh phÇn vËn hμnh ®−îc M· nguån, m· m¸y, cÊu tróc d÷ liÖu: tù ®éng hãa ®−îc C¸c thμnh phÇn kh«ng vËn hμnh C¸c phÇn cßn l¹i: hÇu nh− ch−a ®−îc tù ®éng hãa Nhu cÇu vμ kh¶ n¨ng tù ®éng hãa Lμm thñ c«ng lμ tÊt yÕu Mong muèn tù ®éng hãa cμng nhiÒu cμng tèt Tù ®éng hãa khi cã thÓ h×nh thøc hãa Lμm tμI liÖu lμ cùc nhäc, nh−ng khã tù ®éng Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 6 Vai trß cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ PhÇn mÒm - linh hån của c¸c hÖ thèng m¸y tÝnh Cã vai trß nÒn t¶ng cña mäi ho¹t ®éng x· héi tæ chøc C¸ nh©n tæ chøc quèc gia phÇn mÒm Toμn cÇu Lµm viÖc, gi¶i trÝ S¶n xuÊt, dÞch vô ®iÒu hµnh, ph¸t triÓn Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN Héi nhËp Hån siªu, ph¸ch l¹c bÊt tØnh 7 Vai trß cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ Mäi nÒn kinh tÕ phô thuéc rÊt lín vμo phÇn mÒm Thu, chi tõ phÇn mÒm chiÕm ®¸ng kÓ trong GNP • 2006 Ên ®é xuÊt gÇn 30 tØ USD phÇn mÒm • ThÕ giíi cã >7 triÖu kỹ sư CNTT tạo ra 600 tØ $/năm • Chi phÝ cho phÇn mÒm n¨m 2000 lªn tíi: 770 tØ $ phÇn mÒm sai háng, kinh tÕ tæn thÊt lớn • vệ tinh Ariane 5 hỏng do lỗi phần mềm (1996) thiệt hại 500 triÖu $. Website dïng 1 ngμy mÊt hμng triÖu $ [Pạnkaj Jalote. CMM in practice, Addison-Wesley, tr.1,3,11] Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 8 Vai trß cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ PhÇn mÒm t¹o nªn sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c tæ chøc: phong c¸ch n¨ng suÊt lao ®éng >< Trêi ¬i ! Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN ng Th « d÷ t i n, liÖu TuyÖt vêi ! 9 Vai trß cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ Ngμy cμng nhiÒu hÖ thèng ®−îc phÇn mÒm ®iÒu khiÓn, trî gióp • TÝnh tù ®éng hãa cña c¸c hÖ thèng ngμy mét cao • Chi phÝ phÇn mÒm >> phÇn cøng HÖ thèng Chi phần mềm 40 siªu thi - 50 triệu đồng >> Chi phần cứng 10 triệu đồng øng dông phÇn mÒm cã mÆt trªn mäi lÜnh vùc x· héi: Kinh tÕ, qu©n sù, gi¸o dôc, trß ch¬i, Game online Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 10 §Æc tr−ng cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ Kh«ng mßn cò, nh÷ng tho¸i hãa theo thêi gian M«i tr−êng sö dông, nhu cÇu thay ®æi -> kh«ng dïng Tû lÖ háng Lçi ph¸t sinh t¨ng do n©ng cÊp -> qu¸ møc Lçi ®−a vμo khi söa ®æi thùc tÕ ®−êng møc lÝ t−ëng Thêi gian §−êng cong tho¸i hãa cña phÇn mÒm Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 11 §Æc tr−ng cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ Kh«ng ®−îc l¾p r¸p tõ mẫu cã s½n Kh«ng cã danh môc chi tiết cho trước S¶n phÈm ®Æt hμng theo tõng yªu cÇu riªng Ph©n tÝch ®Æt hμng 1 LËp tr×nh Kh¶o s¸t ®Æt hμng 2 Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN fÇn mÒm1 ThiÕt kÕ KiÓm thö fÇn mÒm2 12 §Æc tr−ng cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ Phøc t¹p, khã hiÓu, v« h×nh PhÇn mÒm lμ hÖ thèng logic khã hiÓu NhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau, khã hiÓu Mèi liªn kÕt lμ l«gic (kh«ng thÊy) §Ó hiÓu ph¶I t− duy trõu t−îng Use case Tr−êng hîp sö dông − ? Kh«ng nh×n thÊy Kh«ng ph¶I vËt thÓ vËt lý Mçi biÓu diÔn chØ 1 khÝa c¹nh (d÷ liÖu, hμnh vi, cÊu tróc, giao diÖn), kh«ng ph¶I hÖ thèng tæng thÓ Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 13 §Æc tr−ng cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ Thay ®æi lμ b¶n chÊt Lμ m« h×nh thÕ giíi thùc thay ®æi theo thêi gian M«i tr−êng nghiÖp vô thay ®æi Nhu cÇu con ng−êi thay ®æi Thay ®æi ®Ó ®¸p øng ng−êi dïng Thay ®æi thÝch øng víi m«i tr−êng vËn hμnh − C¸c hÖ phÇn mÒm nÒn (hÖ ®iÒu hμnh,..) − ThiÕt bÞ phÇn cøng (chip,..) Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 14 §Æc tr−ng cña phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ ■ CÇn ph¸t triÓn theo nhãm Quy m« cμng lín & yªu cÇu kü n¨ng kh¸c nhau Nhu cÇu bμn giao nhanh N¨ng suÊt nhãm kh«ng tû lÖ víi sè thμnh viªn (1 ng−êi giái > 5 lÇn ng−êi trung b×nh) VÊn ®Ò Trao ®æi th«ng tin lín (10000 email/ngμy) Khã kiÓm so¸t vμ ®ång bé Khã t¨ng tèc ®é = c¸ch thªm ng−êi C¸ nh©n ¶nh h−ëng lín lªn kÕt qu¶ nhãm Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 15 Ph©n lo¹i phÇn mÒm NguyÔn V¨n Vþ Ba c¸ch ph©n lo¹i: 1. Theo møc ®é hoμn thiÖn 1 2. Theo chøc n¨ng thùc hiÖn 3. Theo lÜnh vùc øng dông 2 Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN - SOFTWARE 3 16 Ph©n lo¹i theo møc hoμn thiÖn NguyÔn V¨n Vþ Ch−¬ng tr×nh 1 ng−êi viÕt, 1 ng−êi dïng (ng−êi viÕt ≡ ng−êi dïng) môc ®Ých thu thËp, xö lý sè liÖu (dïng 1 lÇn) kh«ng tμi liÖu, kh«ng kiÓm thö triÖt ®Ó S¶n phÈm phÇn mÒm nhiÒu ng−êi viÕt, nhiÒu ng−êi dïng ®é phøc t¹p cao, ®ång bé, an toμn, an ninh Kinh nghiÖm viÕt ch−¬ng tr×nh nhá kh«ng ¸p dông cho s¶n phÈm lín Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 17 Ph©n lo¹i theo møc hoμn thiÖn NguyÔn V¨n Vþ Ch−¬ng tr×nh Yªu tè ng−êi dïng x3 S¶n phÈm x3 Yªu tè m«I tr−êng cμI ®Æt x3 Ch−¬ng tr×nh hÖ thèng Yªu tè ng−êi dïng x3 S¶n phÈm hÖ thèng Tính phức tạp tặng nhanh (9 lÇn) từ : chương trình -> sản phẩm-> hệ thống Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 18 Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng NguyÔn V¨n Vþ 1. PhÇn mÒm hÖ thèng §iÒu hμnh ho¹t ®éng m¸y tÝnh, thiÕt bÞ & ch−¬ng tr×nh (OS) Trî gióp c¸c tiÖn Ých (tæ chøc tÖp, nÐn, dän ®Üa..) 2. PhÇn mÒm nghiÖp vô Trî gióp c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô kh¸c nhau. Cã số l−îng lín, ®a d¹ng Ph©n lμm hai lo¹i theo c¸ch lμm: Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN - 19 Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng NguyÔn V¨n Vþ S¶n phÈm ®Æt hμng – – S¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hμng (HTTT qu¶n lý...) ®¬n chiÕc, yªu cÇu ®Æc thï (nhËn d¹ng) S¶n phÈm chung (software pakages) – – b¸n réng r·i (office) tháa m·n yªu cÇu chung sè lín người dïng Comercial Comercial softwware softwware Mçi lo¹i cã c¸ch thøc tiÕp cËn riªng, nhÊt lμ ë 1 sè c¸c b−íc chi phÝ, thêi gian kh¸c nhau Bộ môn Công nghệ phần mềm – ĐHCN 20