Tài liệu Skkn một số biểu hiện vi phạm của học sinh và hướng giáo dục

“ MỘT SỐ BIỂU HIỆN VI PHẠM CỦA HỌC SINH VÀ HƯỚNG GIÁO DỤC” Giáo viên là những người thầy ñược ñào tạo về kiến thức, về chuyên môn nghiệp vụ, người thầy còn ñược trang bị những kiến thức về công tác chủ nhiệm nhằm giáo dục học sinh phát triển một cách toàn diện, trở thành công dân tốt cho xã hội. ðây là công tác mà bất kì người giáo viên nào có tâm huyết cũng không thể xem nhẹ ñược. Tuy nhiên công tác chủ nhiệm trong nhà trường hiện nay gặp phải không ít khó khăn trong việc quản lý, giáo dục học sinh sa sút về ñạo ñức, thiếu ý thức trong việc học tập, ñặc biệt là những học sinh cá biệt, chậm tiến. Quả thật, công tác chủ nhiệm là vấn ñề cấp thiết, ñặc biệt trong giai ñoạn hiện nay toàn ngành ñang thực hiện phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, khi mà giáo viên không ñược dùng những biện pháp mạnh tay ñể trừng phạt học sinh, không ñược có thái ñộ, lời nói xúc phạm ñến danh dự các em v.v…phải có những biện pháp giáo dục tích cực nhằm cảm hóa, giáo dục học sinh tiến bộ. ðã là một giáo viên chủ nhiệm, việc ñưa lớp tiến lên vừa là trách nhiệm vừa là bổn phận ñối với học sinh, với nhà trường, ñồng thời cũng là khẳng ñịnh năng lực của mình. Giáo viên chủ nhiệm nhận thấy rõ mỗi tập thể lớp là nền tảng vững chắc ñể xây dựng nhà trường vững mạnh. Như vậy nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm có vai trò hết sức quan trọng, ảnh hưởng nhất ñịnh ñến việc học tập cũng như rèn luyện nhân cách của học sinh. Người ta thường nói giáo viên chủ nhiệm là người cha, người mẹ thứ hai của các em. ðúng như vậy, ngoài những giờ giảng dạy trên lớp, giáo viên chủ nhiệm dễ dàng tiếp cận với các em qua những giờ sinh hoạt lớp, sinh hoạt 15 phút ñầu buổi, những buổi lao ñộng, những lúc ở nhà,… Những lúc như thế này thầy trò càng gần nhau hơn. Như vậy giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi với các em nhiều nhất. Trong thực tế, chủ nhiệm lớp là công tác vô cùng khó khăn, phức tạp, vui ít, buồn nhiều, thành công cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ, mỗi một tập thể lớp có ñặc thù riêng của lớp ñó. Có lớp như thế này, có lớp như thế khác: nào là học sinh cá biệt về học tập, về ñạo ñức, nào là học sinh có hoàn cảnh gia ñình khó khăn về kinh tế, con mồ côi…Trong số ñó, ñối tượng học sinh làm cho thầy cô giáo trăn trở nhiều nhất là lười học, hay nghỉ học và vi phạm ñạo ñức. Vâng, khi tôi ñược phân công chủ nhiệm lớp, trong tôi vừa mừng vừa lo, mừng vì mình ñược cống hiến một phần công sức góp phần xây dựng nhà trường. Tôi lo vì ñối tượng 1 học sinh học yếu là nhiều, hay nghỉ học, không có tính cần cù chăm chỉ, lòng ñam mê học tập. Chính vì những vấn ñề trên mà biết bao cuộc thào luận, biết bao sáng kiến kinh nghiệm và biết bao cuộc hội thảo xung quanh vấn ñề chủ nhiệm vẫn thường xuyên tổ chức, tuy nhiên hiệu quả chưa thật cao, nhiều lớp vẫn còn ñạt kết quả thấp về chỉ tiêu học tập, về xếp loại ñạo ñức, nhiều lớp có tỉ lệ học sinh nghỉ học, bỏ học cao. Vậy vấn ñề ñược ñặt ra là làm thế nào ñể giáo dục học sinh ñược tốt ? Bản thân là một giáo viên hiện nay ñang giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm lớp ở một ñơn vị giáo dục vùng khó của Huyện nhà. Tôi luôn luôn nghĩ làm thế nào ñể xây dựng một tập thể lớp có nề nếp tốt, vận ñộng các em ñến trường, ñến lớp ñầy ñủ ñể từ ñó giáo dục cho các em phát triển một cách toàn diện. Năm học vừa qua, những ngày ñầu làm công tác chủ nhiệm ấn tượng không phai mờ trong tôi là các em nhìn thầy rất chăm chú lắng nghe bao ñiều thầy dặn dò với lớp. Sau ñó, là những buổi lên lớp không khí lớp trầm, hầu như các em không tập trung, còn một số học sinh trung bình, yếu kém còn nói chuyện riêng, không ghi bài ( 4 em ), các em ñến lớp thường xuyên không chuẩn bị bài, không thuộc bài; một số em tiếp thu chậm ( 5 em ); một số em có biểu hiện vi phạm về ñạo ñức ( 3 em ); sau ñó có 4em có nguy cơ bỏ học và các em thường không tham gia các buổi lao ñộng do nhà trường tổ chức. Năm học này, nhà trường phân công tôi chủ nhiệm lớp khác, những chuyện tương tự lại xảy ra. Trước những khó khăn ấy tôi tự hứa với lòng mình cố gắng thực hiện thật tốt Công tác chủ nhiệm lớp của mình. Thực tiễn là như vậy ñó, tôi xin mạnh dạn trình bày một số suy nghĩ ñược rút ra từ thực tế làm công tác chủ nhiệm của mình: MỘT SỐ BIỂU HIỆN VI PHẠM CỦA HỌC SINH VÀ HƯỚNG GIÁO DỤC I. HỌC TẬP 1. Học sinh thường xuyên không chuẩn bị bài, không thuộc bài. 1.1 Nguyên nhân: - Làm việc giúp bố mẹ, không có thời gian học bài và chuẩn bị bài. - Nhác học, ham chơi. - Bài học dài, không hiểu bài. - Tâm lý sợ khi ñược gọi lên bảng ñể kiểm tra bài cũ. - Bố mẹ không quan tâm ñến việc học tập. 1.2 Hướng giáo dục: 2 - Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu nguyên nhân ñể phối hợp với cán bộ lớp thường xuyên ñôn ñốc, nhắc nhở, giao trách nhiệm cho những bạn khá giỏi kèm, giúp ñỡ ( Báo cáo về sự tiến bộ theo tuần và tháng ). - Giao cho cán bộ lớp kiểm tra việc chuẩn bị bài và làm bài tập ở nhà vào giờ sinh hoạt 15’ ñầu buổi học. - Liên lạc với gia ñình nếu cần thiết. 1.3 Kết quả Học sinh có học bài cũ, thuộc bài, làm bài tập, xem trước bài mới trước khi ñến lớp. 2. Học sinh tiếp thu chậm. 2.1 Nguyên nhân: - Do không học bài ở nhà và xem trước bài mới. - Do rào cản ngôn ngữ. - Không tập trung, chú ý trong học tập. - Hay nghỉ học, nghỉ học dài ngày. - Do trí tuệ của các em. 2.2 Hướng giáo dục: - Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu nguyên nhân, từ ñó có biện pháp hướng dẫn và kiểm tra riêng, giao trách nhiệm cho cán sự lớp giúp ñỡ, hướng dẫn thêm tại nhà hoặc tại trường. - Giáo viên cần tăng cường dạy tiếng việt cho học sinh nhằm giúp các em tiếp thu bài nhanh hơn. - Có biện pháp giúp ñỡ những em khả năng tiếp thu chậm do trí tuệ. 2.3 Kết quả Khả năng tiếp thu bài của học sinh ñược cải thiện ñáng kể, các em tiếp thu bài nhanh hơn, 3. Học sinh không ghi bài, làm việc riêng trong giờ học. 3.1 Nguyên nhân: - Bị bệnh, bị mệt do thức khuya, do làm việc nặng ở gia ñình. - Bài giảng khó hiểu và ghi chép quá nhiều làm học sinh hoa mắt ghi không kịp. - Không ham thích bộ môn ñang học ( do khách quan hoặc chủ quan ). - Không có bút hoặc vở. 3.2 Hướng giáo dục: - Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu nguyên nhân, tạo ñiều kiện ñể các em sớm hòa nhập vào môi trường học tập chung của lớp. 3 - Tạo hứng thú trong học tập ñể các em thích và tập trung vào giờ học. Có phương pháp dạy học thích hợp ñể các em dễ hiểu bài. - Vận ñộng phụ huynh tạo ñiều kiện cho các em trong học tập. 3.3 Kết quả Các em ñều tập trung vào giờ học, ghi chép bài ñầy ñủ. Trong ñó có 3 em thường xuyên vi phạm ñã hòa nhập ñược vào môi trường học tập chung của lớp II. ðẠO ðỨC 1. Biểu hiện: - Trả lời nhát gừng, cộc lốc. - Thường xuyên hiếu ñộng, chọc phá bạn bè, gây gỗ ñánh nhau… - Tỏ thái ñộ bất hợp tác. - Có thái ñộ, lời nói khiếm nhã ñối với giáo viên. 2. Nguyên nhân: - Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu hòan cảnh gia ñình các em ( Thiếu sự quan tâm, giáo dục của gia ñình. Gia ñình thiếu hòa thuận thường gây mối bất hòa ảnh hưởng ñến tâm sinh lý học sinh… ) - Các em thường giao du với một số trẻ em hư ngoài xã hội. - Tìm hiểu nguyên nhân trong lớp ( do các em mặc cảm vì hòan cảnh gia ñình, do một số bạn bè chọc phá, kỳ thị, xa lánh…). - Do một số thầy cô khó tính vô tình chạm vào lòng tự trọng của các em… - Ham chơi, hay xem phim hành ñộng. 3 . Hướng giáo dục: - Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu nguyên nhân, gặp gỡ, làm việc riêng với học sinh cá biệt hoặc thông qua bạn bè cùng lớp ñể tìm hiểu nguyên nhân có hướng giáo dục tích cực tránh tình trạng xa lánh, kỉ luật nặng. - Giao một số nhiệm vụ thích hợp và tạo cơ hội ñể những học sinh ñó hoàn thành tốt nhiệm vụ. - Phối hợp với phụ huynh, các tổ chức ñoàn thể và báo cáo với ban giám hiệu nhà trường ñể có biện pháp giáo dục thích hợp. - Giáo viên chủ nhiệm cần có tấm lòng bao dung, tha thứ cho những em mắc khuyết ñiểm, thường xuyên ñộng viên khuyên bảo. Khi uốn nắn giáo dục học sinh vi phạm nên làm từ từ, tìm hiểu sự việc cho cặn kẽ, rõ ràng, xử lý nghiêm nhưng cũng mềm dẻo, tránh trường hợp dồn các em vào bước ñường cùng, bằng tình yêu thương của mình ñể cảm hoá các em. 4. Kết quả 4 Lớp có nề nếp tốt, không có học sinh vi phạm về ñạo ñức, các em ñều ngoan ngoãn, biết vâng lời thầy cô giáo và người lớn tuổi. Hạnh kiểm cuối năm 100% thực hiện ñầy ñủ. III. HỌC SINH CÓ NGUY CƠ BỎ HỌC 1. Nguyên nhân: - Gia ñình khó khăn. - Phải ở nhà ñể lao ñộng phụ giúp gia ñình. - Thiếu sách vở, dụng cụ học tập và quần áo ñi học. - Ham chơi, không hứng thú trong học tập. - Học yếu thường xuyên bị thầy cô phê bình, bạn bè xa lánh. - Bị tác ñộng bởi môi trường ngoài xã hội. 2. Hướng giáo dục: - Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu nguyên nhân, cần theo dõi và có biện pháp ngăn ngừa ngay khi phát hiện học sinh có nguy cơ bỏ học ( Theo dõi số ngày vắng trên lớp ) ñể có biện pháp ngăn ngừa. - Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường, với phụ huynh học sinh ( ñến gia ñình ñể tìm hiểu nguyên nhân ), từ ñó phối hợp với tập thể lớp ñể tạo ñiều kiện giúp các em tiếp tục học tập. - Thường xuyên tuyên truyền, vận ñộng làm thế nào ñể phụ huynh và các em ñều nhận thấy việc ñến trường học tập là cần thiết. - Giáo viên chủ nhiệm cần tranh thủ các nguồn hỗ trợ ñể giúp ñỡ học sinh về tinh thần lẫn vật chất, tạo ñiều kiện cho tất cả học sinh ñều ñược ñến trường học tập. - Cần quan tâm hơn ñối với những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, lập kế hoạch phụ ñạo học sinh yếu kém ñể các em hoà nhập với môi trường học tập chung của lớp. - ðổi mới phương pháp dạy học, xây dựng môi trường thân thiện, tổ chức các hoạt ñộng, trò chơi tạo hứng thú cho các em ñể thu hút các em ñến trường. 3. Kết quả Học sinh ñi học chuyên cần, 4 em có nguy cơ bỏ học không xảy ra. IV. HỌC SINH KHÔNG THAM GIA LAO ðỘNG 1. Nguyên nhân: - Phải làm việc nhà giúp bố mẹ. - Ham chơi. - Lười lao ñộng. - Công việc nặng nhọc. 2. Hướng giáo dục: 5 - Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu nguyên nhân ñể có hướng giải quyết ñúng ñắn. - Phối hợp với Ban lao ñộng phân công công việc và dụng cụ lao ñộng cho từng em một cách hợp lý, có tổ chức và ñánh giá buổi lao ñộng như những hoạt ñộng khác. - Giáo dục cho các em về ý thức lao ñộng, giúp các em thấy ñược việc tham gia lao ñộng là góp phần xây dựng trường, lớp xanh, sạch, ñẹp. 3. Kết quả Tham gia ñầy ñủ các buổi lao ñộng do nhà trường tổ chức, ñạt hiệu quả cao trong công việc, các em ñều có ý thức trong lao ñộng. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Trải qua quá trình làm công tác chủ nhiệm trong những năm qua, tôi rút ra ñược một số bài học kinh nghiệm sau: - Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên trau dồi ñạo ñức, nêu cao tinh thần trách nhiệm, giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo; gương mẫu trước học sinh, thương yêu, ñối xử công bằng và tôn trọng nhân cách của học sinh; bảo vệ các quyền và lợi ích chính ñáng của học sinh; ñoàn kết, giúp ñỡ ñồng nghiệp. - Là người giáo viên chủ nhiệm phải luôn luôn trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, học hỏi, trao ñổi kinh nghiệm với ñồng nghiệp ñể xây dựng phương pháp giáo dục thích hợp. - Bản thân giáo viên chủ nhiệm phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Phải bao dung, tha thứ cho những em mắc khuyết ñiểm, thường xuyên ñộng viên khuyên bảo, ñặc biệt quan tâm giúp ñỡ các em về cả vật chất lẫn tinh thần. - Làm tốt công tác tuyên truyền, vận ñộng. Thường xuyên giáo dục tư tưởng cho các em biết yêu thương, ñoàn kết, tương thân, tương ái, giúp ñỡ nhau cùng tiến bộ. - Giáo viên chủ nhiệm lớp là chiếc cầu nối giữa gia ñình và nhà trường, giữa giáo viên và học sinh. Giáo viên chủ nhiệm liên hệ chặt chẽ với cha mẹ học sinh của lớp ñể: thông báo kết quả học tập của từng học sinh; thống nhất kế hoạch phối hợp giúp ñỡ học sinh yếu, giáo dục học sinh cá biệt; biểu dương kịp thời học sinh nỗ lực học tập và rèn luyện tốt. - Khi uốn nắn giáo dục học sinh vi phạm chúng ta nên làm từ từ, tìm hiểu sự việc cho cặn kẽ, rõ ràng, xử lý nghiêm nhưng cũng mềm dẻo, tránh trường hợp dồn các em vào bước ñường cùng. - Người giáo viên chủ nhiệm cần phải có năng lực thuyết phục ñối với phụ huynh và năng lực cảm hoá học sinh. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ, ðỀ XUẤT - ðối với Liên ñội: Phải thường xuyên ñổi mới nội dung, hình thức sinh ñội, sao nhi ñồng cho thật phong phú, phù hợp với yêu cầu thực tiễn và thực tế của ñịa phương. Khi tổ 6 chức các hoạt ñộng chúng ta không nên tổ chức theo ñịnh kỳ mà phải thường xuyên luôn tục nhằm thu hút các em ñến trường và tạo hứng thú trong học tập. - ðối với BGH nhà trường: Cần tăng cường chỉ ñạo việc kiểm tra, giám sát học sinh hay nghỉ học, vi phạm nội qui, qui chế nhà trường, cần có những biện pháp xử lý ñúng mực và dứt khoát ñối với học sinh vi phạm có hệ thống. Bên cạnh ñó cần tuyên dương, khen thưởng xứng ñáng ñúng người, ñúng việc ñể cổ vũ tinh thần cho những cá nhân, tập thể có thành tích nhất ñịnh trong các phong trào. Ban giám hiệu nhà trường cần xây dựng những pa nô, áp phích, khẩu hiệu, các câu danh ngôn ñặt xung quanh trường mang nội dung giáo dục tư tưởng ñạo ñức cho học sinh. - ðối với chính quyền thôn bản: Cần nắm bắt kịp thời những thông tin về học tập, ñạo ñức của học sinh, ñể xử lý, uốn nắn giáo dục, ñồng thời buộc gia ñình phải có biện pháp quản lý giáo dục con em mình tốt hơn. - ðối với chính quyền cấp xã: Cần quan tâm, chăm lo ñầu tư cho giáo dục hơn nữa, có chính sách hỗ trợ cho học sinh ñể các em có ñiều kiện ñến trường học tập ñầy ñủ. KẾT QUẢ Từ kinh nghiệm của bản thân cùng với sự nổ lực cố gắng tìm tòi, học hỏi những kinh nghiệm quý báu của ñồng nghiệp. Năm học vừa qua, lớp tôi chủ nhiệm ñã ñạt ñược những kết quả ñáng khích lệ. Các em ñi học chuyên cần, 100% ñạt hạnh kiểm thực hiện ñầy ñủ, tham gia tốt các hoạt ñộng, các buổi lao ñộng do nhà trường tổ chức, không có học sinh bỏ học, nghỉ học dài ngày. Lớp có nề nếp tốt, ñạt danh hiệu lớp tiên tiến cấp trường, chi ñội vững mạnh. Công tác chủ nhiệm lớp quả thật không dễ dàng, nó phức tạp rất nhiều. Nhưng nếu giáo viên chủ nhiệm phát huy ñược sức mạnh của tập thể bằng tình yêu thương của mình, xem tập thể lớp mình chủ nhiệm là một mái ấm gia ñình thì chắc chắn sẽ làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Trên ñây là một số kinh nghiệm cá nhân trong quá trình làm công tác chủ nhiệm lớp. Còn và còn rất nhiều vấn ñề cần ñưa ra thảo luận và giải quyết trong công tác chủ nhiệm. Kính mong quý thầy cô giáo tiếp tục góp ý, bổ sung ñể công tác chủ nhiệm ngày càng tốt hơn. Nguyễn Mạnh Cường Giáo viên trường PTCS Pa Tầng 7 8