Tài liệu Skkn một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo trường mẫu giáo bông hồng – thành phố cà mau

Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc Cà Mau, ngày 15 tháng 02 năm 2013 BÁO CÁO HIỆU QUẢ SÁNG KIẾN -------Đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo Trường Mẫu Giáo Bông Hồng – Thành Phố Cà Mau” - Người thực hiện: Nguyễn Bích Thảo - Thời gian thực hiện: Từ tháng 06/10/2012 đến tháng 31/5/2013 I/ SỰ CẦN THIẾT, MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC THỰC HIỆN SÁNG KIẾN: Từ xưa ông cha ta đã quan tâm đến vấn đề môi trường sống qua câu tục ngữ, thơ ca “ Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”. Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất có quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên (Điều 1 luật BVMT của Việt Nam). Mặc khác, hiện nay môi trường trên thế giới và ở Việt Nam đang bị ô nhiễm nặng nề do gia tăng dân số quá nhanh, nghèo khổ và lạc hậu ở các nước đang phát triển, đô thị hóa ở nhiều nơi, khí thải công trình, nhà máy, do sự tàn phá rừng, và lượng rác thải trong sinh hoạt hàng ngày quá nhiều nhưng không được xử lý tốt. Một trong những nguyên nhân cơ bản gây nên tình trạng trên là do sự thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người. Vì vậy hiểu biết về môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường (GDBVMT) trở thành vấn đề hết sức cần thiết, cấp bách, có tính chiến lược toàn cầu. Các nhà khoa học đều cho rằng GDBVMT cần được quan tâm đúng mức ngay từ lứa tuổi mầm non Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 1 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo vì lứa tuổi này dễ hình thành những nề nếp thói quen, những giá trị tốt đẹp, tạo cơ sở cho việc hình thành nhân cách con người. Trước thực trạng về sự ô nhiễm môi trường ở Việt Nam nói chung, thành phố Cà mau nói riêng, ý thức bảo vệ môi trường của mọi người chưa cao, rác thải trong sinh hoạt hàng ngày ở gia đình, ở các trường mầm non không được phân loại và xử lý đúng lúc, đúng nơi qui định, trẻ còn vứt rác lung tung, bôi bẩn lên tường lớp học, tiểu tiện không đúng chỗ, trẻ chưa có thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân, thói quen nhặt rác, quét rác… làm mất vệ sinh và gây ô nhiễm môi trường. Đây là sự trăn trở của lãnh đạo nhà trường. Sau khi được tập huấn chính trị chuyên môn hè, được nghe các chuyên viên PGD – TPCM hướng dẫn thực hiện GDBVMT trong trường Mầm non tôi nhận thấy rằng muốn trẻ được khỏe mạnh, không bị mắc các bệnh lây truyền, cơ thể phát triển cân đối hài hòa, trẻ được sống trong một môi trường “ xanh – sạch – đẹp”, điều trước tiên phải giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ, đây là vấn đề tâm đắc cần được đào sâu nghiên cứu. Do vậy tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo trường Mẫu Giáo Bông Hồng – Thành Phố Cà Mau” làm sáng kiến kinh nghiệm nhằm giúp cho đội ngũ giáo viên, phụ huynh học sinh và cộng đồng có kiến thức cơ bản về giáo dục bảo vệ môi trường và tích cực tham gia xây dựng một trường học “ Xanh- sạch – đẹp” và một xã hội trong lành. II/ PHẠM VI TRIỂN KHAI THỰC HIỆN: Sáng kiến này được áp dụng thực hiện cho tất cả các khối lớp trường Mẫu giáo Bông Hồng - Thành phố Cà Mau trong năm học 2012 2013, và có thể áp dụng cho một số trường bạn trong Thành phố, trong tỉnh Cà Mau có đặc điểm tương tự như Trường Mẫu giáo Bông Hồng. III/ MÔ TẢ SÁNG KIẾN: Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 2 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo Những vấn đề liên quan đến giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ ở trường mẫu giáo là tình hình môi trường ở địa phương cùng cơ sở vật chất của nhà trường, số lượng trẻ và ý thức của phụ huynh dẫn đến những thuận lợi khó khăn như sau: * Thuận lợi: - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng tọa lạc trên đường Phan Ngọc Hiển – trung tâm thương mại và dịch vụ của Thành Phố Cà Mau. Trường được phòng giáo dục đào tạo thành phố Cà Mau, Đảng ủy, ủy ban phường 5 quan tâm hỗ trợ về mọi mặt, xây dựng trường lớp khang trang, sạch đẹp, trường có 9 phòng học, phòng truyền thống, phòng hiệu trưởng, 1 văn phòng, 3 khu vệ sinh. Toàn trường có 2 thùng rác lớn do công ty môi trường đô thị đặt ở nhà bếp và góc sân lớn, tất cả các phòng học, văn phòng và sân chơi đều có sọt rác nhỏ, chổi quét và cây lau được trang bị đủ. Nguồn nước đảm bảo vệ sinh được cung cấp bởi công ty nước sạch thành phố. - Đội ngũ cán bộ - giáo viên đều đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn, tâm huyết với nghề. Ban đại diện cha mẹ học sinh quan tâm tạo điều kiện cho trường trong mọi hoạt động. * Khó khăn: - Diện tích phòng học nhỏ chưa đảm bảo diện tích theo qui định trường mầm non, trung bình mỗi phòng 40m2, mà số lượng học sinh quá đông bình quân mỗi lớp có gần 45 cháu, vượt xa tiêu chuẩn 35 cháu/lớp, mặc khác 2 khu vệ sinh cá nhân của trẻ tương đối nhỏ, chiếm diện tích khoảng 20m2, mỗi khu chỉ có 5 hố tiểu tiện, do đó việc chăm sóc vệ sinh và giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh còn gặp nhiều khó khăn dẫn đến kết quả chưa cao. - Đa số phụ huynh là cán bộ công chức, nhưng do cưng chiều con nên ý thức giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường còn hạn chế, nhiều phụ huynh đưa con đến lớp còn mua quà bánh trước cổng, trẻ ăn đâu ném đó trên sân trường mà phụ huynh không hề nhắc nhở. Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 3 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo - Hầu hết trẻ chưa có thói quen quét rác, nhặt rác và lá cây cùng cô, cháu còn vứt rác lung tung, tiểu tiện không đúng chỗ, còn bẻ cây hái hoa khi quan sát ngoài trời, chưa có ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, khi ăn uống còn rơi vãi thức ăn, có trẻ vứt thức ăn xuống sàn nhà…vì chưa được phụ huynh quan tâm uốn nắn ở nhà. - Một số giáo viên tuy có trình độ, có tinh thần trách nhiệm cao nhưng do thói quen nên đôi lúc còn vứt rác bừa bãi, lớp học còn bám bụi và màng nhện, đồ dùng đồ chơi chưa được cọ rửa thường xuyên, chưa làm gương cho trẻ noi theo trong việc giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường. - Nhân viên cấp dưỡng trình độ thấp nên việc tiếp thu cũng như việc thực hiện giữ gìn vệ sinh BVMT còn hạn chế, rác thải nhà bếp đôi lúc chưa được xử lí kịp thời, qui trình sơ chế thực phẩm có lúc chưa đảm bảo vệ sinh. Trên cơ sở đánh giá thực trạng về ý thức BVMT của giáo viên – nhân viên và trẻ ở trường. Đồng thời trong năm học này cùng với các nội dung giáo dục khác, nội dung GDBVMT là một trong những nội dung giáo dục quan trọng cần được thực hiện triệt để trong trường chúng tôi, với sự chỉ đạo của hiệu trưởng, tôi lập kế hoạch thực hiện công tác bồi dưỡng nâng cao ý thức BVMT cho giáo viên, nhân viên và trẻ bằng một số giải pháp như sau: Giải pháp 1: Công tác bồi dưỡng nâng cao ý thức GDBVMT cho giáo viên – nhân viên: Đây là công tác đặt lên hàng đầu, qua bồi dưỡng giúp giáo viên – nhân viên có được những quan điểm, những nhận thức đúng về GDBVMT, từ đó họ rèn và uốn nắn trẻ thực hiện BVMT đạt hiệu quả hơn. Để làm tốt điều này, ngay từ đầu năm học tôi đã đưa vào kế hoạch để phấn đấu thực hiện, đồng thời trong các buổi họp chuyên môn, họp tổ nuôi, tôi phát tài liệu hướng dẫn thực hiện BVMT cho từng người, triển khai làm rõ những vấn đề về ý thức BVMT và đưa ra kế hoạch thực hiện từng tháng một cách cụ thể. Hướng dẫn giáo viên – nhân viên lựa chọn nội dung GDBVMT lồng ghép tích hợp vào soạn giảng, vào các Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 4 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo hoạt động một cách hợp lí và đưa vào công tác thi đua hàng tháng, khen thưởng kịp thời những giáo viên – nhân viên thực hiện tốt công tác BVMT. Giải pháp 2: Tích hợp các nội dung hoạt động GDBVMT theo chủ đề: Căn cứ vào mục đích yêu cầu và nội dung của chủ đề, hướng dẫn giáo viên lựa chọn nội dung GDBVMT tích hợp một cách hợp lý: - Lĩnh vực con người với môi trường sống được tích hợp chủ yếu ở các chủ đề: Trường mầm non, bản thân, gia đình, nghề nghiệp, phương tiện và luật lệ giao thông. - Lĩnh vực con người với hiện tượng thiên nhiên; lĩnh vực con người với tài nguyên và lĩnh vực con người với động, thực vật được tích hợp chủ yếu ở các chủ đề: động vật, thực vật, quê hương đất nước và một số nghề. - Các nội dung GDBVMT được cụ thể hóa vào các chủ đề nhằm giúp trẻ hiểu về môi trường sống, nhu cầu của con người và sống tiết kiệm, biết cách phòng chống khi môi trường bị ô nhiễm, cách bảo vệ môi trường. - Theo từng chủ đề nhà trường phân công thay đổi cây cảnh cho phù hợp với yêu cầu chuyên môn, chăm nom tưới nước bón phân cho cây, làm vệ sinh các khu vực cho trẻ thấy được sự mới lạ, kích thích trẻ tìm tòi, học hỏi nhiều hơn. Giải pháp 3: Tích hợp các nội dung GDBVMT cho trẻ vào các hoạt động giáo dục: Để giúp trẻ tiếp thu được các nội dung GDBVMT tôi chỉ đạo giáo viên sưu tầm nghiên cứu tài liệu, lựa chọn và áp dụng một trong những phương pháp sau: *Phương pháp thực hành trải nghiệm: Đây là phương pháp dùng trò chơi vì trò chơi được sử dụng như phương pháp đặc trưng đối với trẻ mầm non, mục đích của phương pháp trò chơi là giáo dục trẻ tinh thần hợp tác. Ví dụ : - Trong lĩnh vực con người và thiên nhiên: tổ chức cho trẻ chơi với lô tô: chọn đồ dùng để tránh mưa, tránh nắng, chọn trang phục mùa đông, màu hè. Trò chơi bán hàng : bán các loại hàng để che mưa che nắng;… Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 5 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo -Trong lĩnh vực con người với môi trường: Muốn trẻ hiểu được thế nào là môi trường bẩn, môi trường sạch và biết lau rửa, quét dọn sạch sẽ, sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp, cô giáo có thể chủ động tạo ra tình huống như: làm cho môi trường lớp học bừa bộn, có nhiều giấy vụn, đồ dùng đồ sắp xếp không ngăn nắp. Giáo viên cho trẻ nhận xét môi trường lớp học sạch hay bẩn đồng thời yêu cầu trẻ đưa ra những hướng giải quyết, trẻ sẽ tự phân công công việc cho từng tổ hoặc từng cá nhân, trẻ sẽ thích thú thực hiện công việc. Sau khi lao động xong cho trẻ nhận xét, so sánh môi trường của lớp trước khi lao động và sau khi lao động. - Thông qua các trò chơi học tập: Trẻ tìm hiểu các hiện tượng trong môi trường, trẻ học so sánh, phân loại hành vi tốt, hành vi xấu đối với môi trường, phân biệt môi trường sạch, môi trường bẩn và tìm ra nguyên nhân của chúng; trẻ giải các câu đố, kể các câu chuyện về BVMT, trẻ tập diễn đạt lại các yếu tố làm cho môi trường sạch, môi trường bẩn… - Thông qua trò chơi phân vai: trẻ đóng vai và thể hiện các công việc của người làm công tác BVMT như: trồng cây, chăm sóc cây, thu gom rác, xử lý các chất thải, trong góc chơi “ Bé tập làm nội trợ” chú ý dạy trẻ tiết kiệm nước và các nguyên liệu, thu gom đồ dùng gọn gàng sau khi làm. -Thông qua hoạt động ngoài trời : giáo dục trẻ biết chăm sóc vật nuôi cây trồng, quét sân, cùng cô nhặt lá rụng bỏ vào sọt rác đúng qui định…góp phần làm cho sân trường xanh, sạch và đẹp. -Thông qua lao động tự phục vụ: Trẻ tự phục vụ tốt là việc làm có lợi cho môi trường: trẻ đi đại tiện, tiểu tiện đúng chỗ và khi đi xong biết dội nước; các đồ dùng vệ sinh được dùng và để ngăn nắp là một hành vi tốt; lớp gọn gàng; trẻ biết ăn hết suất và khi ăn không rơi vãi thức ăn là một hành vi tiết kiệm- BVMT…Điều này giúp trẻ tự khẳng định mình, nhận thức được khả năng của mình, góp phần tham gia vào hoạt động thực sự của người lớn và các bạn cùng tuổi nhằm BVMT gia đình và trường mầm non sạch, đẹp. Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 6 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo -Thông qua hoạt động chăm sóc sức khỏe: hướng dẫn giáo viên chọn nội dung GDBVMT có thể là; môi trường của bé là gì? tại sao bé phải BVMT? BVMT bé phải làm gì? Nội dung GDBVMT đưa vào hoạt động có hệ thống, phù hợp với trẻ, tránh trùng lặp, không gây quá tải ảnh hưởng đến việc tổ chức các hoạt động chính. Lựa chọn thời điểm thích hợp để đưa nội dung GDBVMT cho phù hợp. Chẳng hạn tích hợp BVMT trong giờ ăn, cô trò chuyện với trẻ về vai trò thức ăn, phân loại thức ăn, ….Giáo dục trẻ thực hiện tiết kiệm, không làm đổ cơm, thức ăn xuống sàn nhà, trẻ biết tự nhặt cơm rơi vãi để vào nơi qui định, ăn xong biết tự rửa tay, đánh răng, lau miệng. * Phương pháp trò chuyện (dùng lời): - Phương pháp này giáo viên có thể đàm thoại, trò chuyện, kể chuyện, đọc thơ, giải thích…, mục đích để truyền đạt thông tin từ trẻ, đồng thời kích thích trẻ suy nghĩ, chia sẻ ý tưởng, bộc lộ cảm xúc. Ví dụ: trong lĩnh vực con người với thế giới động thực vật, để giúp trẻ nhận ra những việc làm tốt, những việc làm không tốt, kích thích trẻ suy nghĩ, bộc lộ tình cảm cô kể trẻ nghe câu chuyện “ Bác gấu đen và hai chú Thỏ”; “ hạt đỗ sót”…qua câu chuyện giúp trẻ hiểu thêm về đặc điểm tính cách của các con vật, cây cối, trẻ biết tác dụng của thực vật đối với con người, đối với môi trường, từ đó trẻ thêm yêu quí thiên nhiên. * Phương pháp trực quan minh họa: - Sử dụng phương pháp quan sát vật thật, tranh vẽ, những hoạt động của con người giúp trẻ có thái độ và biện pháp phù hợp với môi trường, với các con vật và cây cối. Ví dụ: lĩnh vực con người với thiên nhiên giáo viên có thể cho trẻ tìm hiểu về gió: quan sát biểu hiện của lá cây, cành cây, tóc, quần áo của bạn, của cô, quan sát chong chóng để nhận biết tại từng thời điểm có gió hay không có gió, hoặc cho trẻ xem ảnh, băng hình về các loại gió: gió thổi nhẹ, gió thổi mạnh và rất mạnh, kết hợp trò chuyện với trẻ. Ngoài phương pháp quan sát có thể sử dụng phương pháp thí nghiệm, mục đích của phương pháp này tạo điều kiện cho trẻ được tham gia trải nghiệm qua đó có thể cung cấp hoặc củng cố kiến thức, tuy nhiên đối với trẻ mầm non những thí nghiệm Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 7 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo chỉ là đơn giản phù hợp với khả năng của trẻ như: trong lĩnh vực con người với thế giới động thực vật tổ chức các thí nghiệm cây cần nước, ánh sáng, không khí, điều kiện cho hạt nẩy mầm… * Phương pháp dùng tình cảm và khích lệ: - Mục đích của phương pháp này là để tuyên dương, khích lệ trẻ kịp thời khi trẻ có thái độ hành vi bảo vệ môi trường. Đồng thời nhắc nhở nhẹ nhàng những hành vi chưa có lợi cho môi trường, phương pháp này có thể sử dụng mọi lúc, mọi nơi ví dụ: trong giờ đón trẻ, yêu cầu trẻ cất dép, túi đựng đồ dùng vào đúng nơi qui định, khi trẻ làm đúng cô động viên trẻ kịp thời để trẻ khác nghe thấy cùng làm theo, hoạt động học tập khi thấy trẻ tự nhặt giấy vụn trên nền nhà vào nơi qui định gọn gàng, ngăn nắp cô khen trẻ ngay để trẻ phấn khởi thích tham gia vào các hoạt động, nếu trẻ có hành vi không đúng cô nhẹ nhàng nhắc nhở. - Mặc khác nhận thức của trẻ mẫu giáo không dựa trên những cơ sở lý luận mà chủ yếu thông qua bắt chước. Trẻ sẳn sàng làm theo những hành động của người khác mà được trẻ cho là mới lạ, hấp dẫn. Vì vậy, để giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường, bản thân mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên trong nhà trường phải là một tấm gương trong BVMT xung quanh. Chỉ cần thấy một ai đó trong trường xả rác bừa bãi hay bẻ cây, hái hoa trong sân trường, nơi công cộng thì ý thức BVMT của trẻ dù dày công xây dựng bao nhiêu cũng có thể sụp đổ trong giây lát. Trẻ sẽ thực hiện y hệt như vậy và nếu được nhắc nhở, thậm chí la mắng, trẻ sẽ không ngần ngại nói rằng: sao (cô, bác, bạn… ) cũng làm như vậy đó. Vì vậy, các cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường cần phải được quán triệt sâu sắc ý thức gìn giữ, bảo vệ môi trường, cảnh quan để làm gương cho trẻ noi theo. Giải pháp 4: Xây dựng lớp điểm: - Để việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ đạt kết quả cao, ban giám hiệu và giáo viên nồng cốt tham dự đầy đủ các lớp tập huấn về giáo dục bảo vệ môi trường do Ngành tổ chức và sau đó tiến hành triển khai đến 100% giáo viên thực hiện. Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 8 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo - Trước khi đưa GDBVMT vào sử dụng, nhà trường xây dựng cho lớp Lá A thực hiện điểm, đầu tư chuyên môn, cơ sở vật chất, trang bị mọi điều kiện cho lớp điểm, tổ chức cho giáo viên dự giờ rút kinh nghiệm, trao đổi học tập lẫn nhau, sau đó nhân rộng cho toàn trường thực hiện. Giải pháp 5: Thông qua tổ chức các hoạt động thực tiễn: - Tổ chức cho trẻ lao động vệ sinh thân thể và vệ sinh trường lớp đây là quá trình trẻ trực tiếp thực hiện BVMT và thông qua đó giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường rất cao.Trước hết, cần tổ chức và hướng dẫn trẻ biết thực hiện những hành vi như vệ sinh thân thể (đánh răng, rửa mặt…), chọn chỗ sạch sẽ, thoáng mát, an toàn để chơi. Rèn cho trẻ thói quen đi vệ sinh đúng giờ, đúng chỗ và dội nước, rửa tay sau khi đi vệ sinh xong. - Hướng dẫn cho trẻ thực hiện những hành vi đơn giản như : Nhặt lá, giấy vụn, vỏ hộp sữa xung quanh lớp học và sân trường bỏ vào thùng rác đúng nơi qui định hay quét sân lớp học…trong đó lúc đầu chưa cần quan tâm nhiều vào kết quả công việc mà chú trọng vào thái độ và động tác thực hiện của trẻ khi trẻ tiến hành để qua đó giúp trẻ hình thành những thái độ và hành vi đúng. Không nên vì trẻ làm sai động tác hoặc vì trẻ làm hư hại các đồ dùng mà không để trẻ thực hiện những hành vi này. Có thể nói, ý thức bảo vệ môi trường được hình thành mạnh mẽ qua những hành động tưởng chừng như hết sức đơn giản này. Giải pháp 6: Công tác tuyên truyền: - Hướng dẫn giáo viên thực hiện tốt công tác tuyên truyền BVMT đến các bậc phụ huynh thông qua bảng tuyên truyền của lớp của trường với những hình ảnh to, rõ ràng, đẹp, phù hợp chủ đề, thu hút sự chú ý của phụ huynh. Đồng thời lồng vào các buổi họp lớp, họp phụ huynh học sinh, ngày lễ 20-11, 8-3, ngày tổng kết năm học tôi đều đưa nội dung GDBBVMT tuyên truyền đến phụ huynh để họ hiểu sâu sắc tiếp sức cùng với nhà trường giáo dục trẻ ý thức BVMT một cách hiệu quả. Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 9 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo - Làm tốt công tác vận động, hỗ trợ của Phụ huynh về nguồn nguyên vật liệu thải bỏ để giáo viên tận dụng, hướng dẫn các bé làm đồ chơi đơn giản cho mình. Sưu tầm thêm các mẫu đồ chơi trên mạng internet, sách báo, tạp chí nước ngoài... để làm phong phú hơn ngân hàng đồ chơi tại lớp cho trẻ.Tạo sự hứng thú cho trẻ khi được khám phá các loại nguyên vật liệu ấy và tự tay mình làm những món đồ chơi mình thích. Tôi cho rằng làm tốt công tác này thì hiệu quả giờ học được tăng cao. - Thực hiện lời kêu gọi của Bác Hồ “ Người người trồng cây, nhà nhà trồng cây”. Trường chúng tôi phát động phong trào “ Bé yêu cây xanh” mỗi phụ huynh hỗ trợ 1 loại cây xanh hoặc hoa kiểng ở gia đình, phụ huynh có ghi tên trẻ để trẻ theo dõi và chăm sóc như: tưới hoa, nhổ cỏ, chăm sóc cây kiểng...tạo môi trường xanh - sạch đẹp cho lớp. Giúp trẻ hiểu cây xanh rất có ích cho con người, làm giảm ô nhiễm môi trường, giảm bụi, giảm tiếng ồn, cây kiểng để trang trí tạo ra cảnh đẹp. Bên cạnh trẻ còn biết tận dụng những chiếc lá vàng, cây cỏ có trong sân trường, giáo viên hướng dẫn trẻ làm nón, làm quần áo, tạo ra những sản phẩm tạo hình, hoặc chơi bán hàng, nấu ăn,… Giáo viên giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên biết chăm sóc và bảo quản, giữ gìn môi trương thiên nhiên mà trẻ đang sống. Giải pháp 7: Phối hợp với gia đình và xã hội: - Cũng như các mặt giáo dục khác, GDBVMT cho trẻ mẫu giáo cần có sự phối hợp chặt chẽ với gia đình và xã hội. Đối với gia đình, nhà trường thông báo giáo viên phụ trách kết hợp với phụ huynh để nhắc nhở trẻ trong việc giữ gìn vệ sinh thân thể, bảo vệ cây xanh, vườn hoa và các công việc khác. Đối với xã hội, nhà trường cần phối hợp với các đoàn thể, chính quyền tổ chức các buổi tuyên truyền vận động mọi người bảo vệ môi trường để trẻ vừa có điều kiện sống tốt vừa học tập những kỹ năng bảo vệ môi trường. - Ban giám hiệu nhà trường tham mưu với UBND phường 5 hỗ trợ nhà trường các thùng rác có nắp đậy, đặt nhiều ở nhiều chỗ trong sân trường, giúp cho phụ huynh và trẻ vứt rác thuận tiện. Ngoài ra Chi đoàn trường kết hợp với chi đoàn phường 5 Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 10 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo cùng tham gia tổng vệ sinh đường phố, thu gom rác, trồng cây quanh trường luôn tạo cho môi trường xanh – sạch – đẹp. IV/ KẾT QUẢ, HIỆU QUẢ MANG LẠI: Trong năm học qua, với các giải pháp đã trình bày ở trên, việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ ở Trường Mẫu Giáo Bông Hồng – thành phố Cà Mau đã thu lại những kết quả, hiệu quả khả quan: + Hầu hết trẻ biết thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học, biết cất đồ dùng và vật liệu gọn gàng, đúng chỗ. Không có trẻ bẻ cây, hái hoa khi được ra sân chơi hoặc hoạt động ngoài trời . + 100% trẻ ở bước đầu có ý thức bảo vệ môi trường từ những việc làm đơn giản: Trẻ biết chăm sóc cây kiểng, tưới cây góc thiên nhiên, biết quét sân, nhặt rác và lá rụng cùng với các cô… có ý thức tốt bảo quản môi trường của lớp của trường luôn xinh, luôn đẹp. + Trẻ có những thói quen tốt BVMT như ăn singum xong biết bỏ bả singum vào thùng rác, không khạc nhổ bừa bãi, đi vệ sinh đúng chỗ…, Biết tiết kiệm thức ăn, ăn hết suất, không làm rơi vãi, không bỏ thừa thức ăn, ăn xong chải răng biết tiết kiệm nước. Biết cùng cô làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên liệu phế thải, chia sẻ hợp tác với bạn bè và cha mẹ. Trẻ có hiểu biết về môi trường sống của con người, mối quan hệ giữa con người với động thực vật. Các nguồn tài nguyên nước, đất, không khí. + Tỉ lệ trẻ đạt “ bé khỏe, bé ngoan” cấp trường tăng từ 90 đến 95%. + Tỉ lệ trẻ mắc các bệnh lây truyền qua môi trường như: sốt xuất huyết, tả ngày càng giảm, sức khỏe của các cháu được đảm bảo để học tập và vui chơi. + Trẻ phát triển cân đối , hài hòa các mặt thể chất, tâm lý và xã hội. Hầu hết trẻ theo kịp chương trình giáo dục mầm non và tỉ lệ trẻ lớp Lá được chuẩn bị đủ điều kiện để vào lớp 1 luôn đạt 100%. Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 11 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo + Đội ngũ cấp dưỡng thực hiện tốt vệ sinh bếp, VSATTP, khâu sơ chế và qui trình chế biến thức ăn luôn đảm bảo vệ sinh. Trường dược cục VSATTTP kiểm tra, đánh giá và xếp loại tốt. + Khuôn viên của nhà trường ngày càng “ xanh- sạch - đẹp” và an toàn, thoáng mát, đã góp phần rất lớn thu hút các bậc phụ huynh đưa trẻ đến trường ngày một đông hơn. V/ ĐÁNH GIÁ VỀ PHẠM VI ẢNH HƯỞNG CỦA SÁNG KIẾN: Sáng kiến “ Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng – Thành Phố Cà Mau” đã có tác động đến các cá nhân trong và ngoài nhà trường như: - Đội ngũ giáo viên được nâng cao ý thức BVMT, công tác soạn giảng và lên lớp đã lồng ghép GDBVMT và có kế hoạch hướng dẫn trẻ giữ gìn vệ sinh một cách thường xuyên liên tục. Biết vận dụng được các phương pháp phù hợp gắn với cuộc sống thực của trẻ. Hình thành cho trẻ những thái độ bảo vệ môi trường. - Nhân viên phục vụ, nhân viên cấp dưỡng đã có ý thức cao thực hiện tốt khâu vệ sinh: sân bãi, học khu, nhà vệ sinh luôn được quét dọn sạch sẽ, gọn gàng, rác thải nhà bếp luôn được xử lý kịp thời. Họ luôn là tấm gương bảo vệ, giữ gìn và xây dựng môi trường sống xanh - sạch - đẹp để các cháu noi theo. - Nâng cao được nhận thức của phụ huynh về ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ. Phụ huynh đã quan tâm hơn đến công tác này, họ nhiệt tình hỗ trợ cây kiểng cho góc thiên nhiên của lớp, nguyên vật liệu phế thải để giáo viên tận dụng làm đồ chơi cho trẻ, đồng thời đã chủ động uốn nắn con em mình cách giữ gìn vệ sinh cá nhân, VSMT ở trường cũng như ở nhà. - Các ban ngành đoàn thể, nhân dân, cộng đồng quan tâm hơn về công tác bảo vệ môi trường, cùng chung tay góp sức và điều kiện thuận lợi trang bị đầy đủ trang thiết bị cho phục vụ công tác vệ sinh, xây dựng Trường Mẫu Giáo Bông Hồng xanh sạch - đẹp hơn. Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 12 Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo - Ảnh hưởng của sáng kiến không những góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mà còn tác động đến sự nhận thức của các bậc phụ huynh và toàn xã hội tham gia vào công tác bảo vệ môi trường, tăng cường thiết bị vệ sinh cho Trường Mẫu giáo Bông Hồng nhằm thực hiện tốt công tác nuôi dạy trẻ trong trường mầm non. VI/ KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT: Để công tác giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ đạt hiệu quả hơn trong thời gian tới, tôi xin có một số kiến nghị sau: - Sở giáo dục thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về GDBVMT cho giáo viên mà đặc biệt là tập huấn về phương pháp, nguyên tắc tích hợp nội dung bảo vệ môi trường, qua đó tạo điều kiện cho giáo viên được bổ sung kiến thức và giao lưu học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp nhằm nâng cao chuyên môn. - Tổ chức cuộc thi tuyên truyền viên giỏi về GDBVMT, nhằm đẩy mạnh hơn nửa công tác GDBVMT trong trường mầm non. - Tham mưu với cấp trên xây thêm khu vệ sinh cho trẻ, để công tác giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh thân thể cũng như thói quen vệ sinh đạt hiệu quả cao hơn. Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ bé của bản thân tôi với mong muốn giáo viên, nhân viên, trẻ và phụ huynh trường thực hiện tốt công tác BVMT. Rất mong nhận được sự đóng góp, xây dựng ý kiến của các cấp lãnh đạo và bạn bè đồng nghiệp để sáng kiến của tôi được hoàn thiện và hiệu quả hơn. Ý kiến xác nhận của Thủ trưởng đơn vị Ngày 20 tháng 2 năm 2013 Người báo cáo Nguyễn Bích Thảo Nguyễn Bích Thảo - Trường Mẫu Giáo Bông Hồng Trang 13