Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài :
Giúp học sinh học tốt
phân môn Tập Làm Văn lớp 3
I. HOÀN CẢNH NẢY SINH :
Năm học 2012-2013, tôi được BGH trường phân công giảng dạy lớp 3/1, tổng số
học sinh trong lớp là 48 em, trong đó có 2 học sinh trung bình vì gia đình ít quan tâm.
Từ tình hình thực tế lớp như thế, bản thân tôi đã suy nghĩ để tìm ra biện pháp thích
hợp nhằm nâng cao chất lượng học tập cho các em.
Phân môn Tập Làm văn lớp 3 theo chương trình SGK mới được cải tiến, chất
lượng cao hơn so với sách giáo khoa biên soạn trước đây, cho nên tôi phải vừa bảo đảm
chương trình đúng theo lịch báo giảng, vừa dạy tốt và ôn luyện cho học sinh yếu trong
lớp.
II. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN :
Để có các biện pháp tốt, thích hợp cho từng đối tượng, ngay từ đầu năm học, tôi đã
căn cứ vào khảo sát chất lượng đầu năm để phân loại trình độ học sinh . Chất lượng
học tập của các em như sau :
- Giỏi
: 37 em
- Khá
: 9 em
- Trung bình : 2 em
Trong đó số học sinh trung bình là do không làm được bài Tập Làm văn.
từ thực tế này tôi đã lập kế hoạch phụ đạo, giúp đỡ các em.
1) Bước thử nghiệm :
Đầu tiên, tôi chọn em Toàn là học sinh yếu để tìm các biện pháp giúp đỡ. Em Tài mất
căn bản về đọc : đọc còn đánh vần, phát âm sai, đọc chậm, lại ít khi được rèn đọc. Về
viết bài và các hoạt động học tập khác : Tài viết chậm, thụ động, ít phát biểu…dẫn đến
yếu cả môn Tiếng Việt , nhất là phân môn Tập Làm văn. Trước hết, tôi tạo điều kiện
thuận lợi nhất về sách vở, sắp xếp chỗ ngồi gần giáo viên …giúp cho em Tài chủ động
học tập. Vì ngồi gần giáo viên nên em được theo dõi đều hơn, thường xuyên được gọi
phát biểu, giáo viên sửa sai, uốn nắn, nhắc nhở em viết bài nhanh hơn, và nhờ đó em
cũng chú ý nghe giảng bài hơn.
Bên cạnh, tôi phân công em Trà là học sinh khá giỏi trong lớp, lại ở gần nhà em
Toàn thành đôi bạn học tập, giúp đỡ nhau trong học tập ở trường cũng như ở nhà .
Về phía gia đình, tôi gặp phụ huynh em Toàn thường xuyên để trao đổi về tình hình
học tập của em, yêu cầu gia đình phối hợp với giáo viên chủ nhiệm kiểm tra việc học tập,
làm bài tập ở nhà đầy đủ để Toàn tiến bộ hơn.
1
2.Áp dụng cho các đối tượng khác trong lớp :
Qua một thời gian, tôi nhận thấy em Toàn có nhiều tiến bộ, cho thấy những biện pháp
đó đã đem lại hiệu quả.Trên cơ sở ban đầu đó , tôi bắt đầu đi sâu vào từng phân môn
nhất là Tập làm văn để nâng cao dần chất lượng học tập cho em. Tôi tiếp tục tiến hành
phân nhóm đôi bạn học tập cho các em yếu còn lại trong lớp. Cứ mỗi học sinh khá, giỏi
được phân công giúp đỡ một bạn yếu hơn, mục đích nâng dần số HS yếu lên trung bình.
Hằng ngày, tôi kiểm tra việc chuẩn bị, học thuộc bài cũ vào đầu giờ, giúp tôi phát hiện
mặt còn hạn chế của học sinh để kịp thời uốn nắn Trong giờ học, tôi yêu cầu học sinh
phải chú tâm nghe giảng bài, chép bài, làm bài đầy đủ ở lớp cũng như ở nhà.
Cuối tuần, trong giờ sinh hoạt lớp, giáo viên và học sinh có nhận xét chung về đôi
bạn học tập, bình chọn đôi bạn học tập có tiến bộ trong tuần để tuyên dương và động
viên đôi bạn chưa có tiến bộ phải cố gắng.
Để có thêm tư liệu cho việc giảng dạy tôi đọc sách báo, nghiên cứu một số tài liệu
như các tập san, các tài liệu về tâm lý giáo dục, về tâm lý trẻ… nhằm trang bị cho mình
thêm những kinh nghiệm của những đồng nghiệp khác. Từ đó, các biện pháp sẽ đạt hiệu
quả cao hơn.
Trong giảng dạy tôi áp dụng các biện pháp, các thủ thuật hoặc trò chơi nối chữ với
chữ, câu với câu kết hợp phân môn Luyện từ và câu vào thực tiễn giảng dạy, để tạo
không khí sôi nổi, hứng thú học tập của học sinh. Trong giờ học, tôi chú ý thường xuyên
gọi học sinh yếu trả lời những câu hỏi dễ, đơn giản để các em tập phát biểu, hoạt động
nhiều hơn với các bạn.
Ngoài ra, để thu hút sự chú ý của các em này, tôi đã sử dụng các loại thiết bị dạy học
hiện như máy chiếu, hình ảnh hoặc các đoạn video clip sưu tầm được trên internet để
minh hoạ, các mẫu đơn, mẫu tin thể thao, cho thời gian để các em có những thắc mắc về
từ, về ý và cố gắng giải đáp tường tận cho các em… phù hợp với nội dung từng bài học,
qua đó giáo dục tư tưởng, liên hệ thực tiễn giúp học sinh mở rộng vốn từ, rèn luyện câu
văn khi viết bài. Đối với mỗi tiết học, tôi phải chuẩn bị thiết kế bài giảng thế nào cho phù
hợp với từng đối tượng học sinh như đã phân loại, nhằm làm cho tất cả học sinh đều có
cơ hội được học, được làm bài đầy đủ sát với nội dung tiết học.
Riêng về phân môn Tập Làm văn, khi dạy các tiết có yêu cầu nói (hoặc kể) và viết thì
tôi đã có những biện pháp sau :
- Ngay từ đầu năm học, khi họp với PHHS, tôi đã đề nghị phụ huynh chú ý đến
phân môn này. Cần rèn cho các em viết thành câu hoàn chỉnh, cần cung cấp thêm cho
các em những vốn sống cần thiết liên quan đến những chủ điểm trong chương trình học
Tiếng Việt lớp Ba như : Các anh hùng dân tộc, thành thị, nông thôn, quê hương đất
nước, các ngày hội, thi đấu thể thao, bảo vệ môi trường…nhằm các em hiểu từ đó có thể
kể hoặc viết được những câu văn có ý.
- Về nói (hoặc kể) : Rèn kĩ năng nói hoặc kể cho học sinh bằng các câu hỏi từ dễ
đến khó, hướng dẫn cho học sinh biết dùng ngôn ngữ để trả lời câu hỏi chính xác, đầy đủ
ý, diễn đạt trôi chảy, rõ ràng. Một số tiết tôi giúp cho học sinh cách giao tiếp trong sinh
hoạt gia đình bằng lời nói hoặc phát biểu trong sinh hoạt tập thể, các hoạt đông của tổ,
của lớp…
2
- Về nghe : Rèn tập cho học sinh kĩ năng nghe trong các tiết học có thảo luận tổ, các
tiết sinh hoạt, nghe, hiểu và kể lại được nội dung các mẫu chuyện ngắn, biết nhận xét về
nhân vật trong các câu chuyện.
- Về viết : Rèn cho học sinh kĩ năng viết như viết lại câu trả lời cho câu hỏi, đúng nội
dung, đúng ngữ pháp, viết thành câu rõ ràng, đủ ý. Biết viết đơn, viết tờ khai theo mẫu,
viết thư ngắn để báo tin tức hoặc hỏi thăm sức khoẻ người thân, bạn bè…Có thể cho các
em kể lại nội dung một bức tranh, một cảnh đẹp của đất nước…hoặc viết lại một buổi
biểu diễn nghệ thuật, một trận đấu thể thao mà em đã được xem….
- Một khi học sinh đã rèn luyện về kĩ năng nói, nghe, kể lại thành thạo sự việc, bức
tranh… thì việc viết thành câu, thành bài văn sẽ dễ dàng hơn.
- Ngoài ra tôi vừa dạy vừa liên kết chặt chẽ giữa các bài tập đọc, bài luyện từ và câu,
bài luyện tập môn chính tả, trong từng câu văn hay … trong tuần, trong từng chủ điểm để
truyền đạt cho các em cái hay, cái đẹp, nhằm giúp các em cảm nhận được và vận dụng
hiệu quả vào trong bài làm văn của mình ở cuối mỗi chủ điểm.
- Qua phân môn Tập Làm Văn, các em được học cái hay, cái đẹp của tranh ảnh miêu tả
cảnh đẹp, con người, đất nước, quê hương. Các em được giáo dục tư tưởng, được bồi
dưỡng những tình cảm lành mạnh, thêm yêu quê hương, con người, đất nước Việt Nam.
Từ đó các em thích học môn Văn, thích bộc lộ tình cảm của mình, cảm nghĩ của mình
qua phần nêu cảm nghĩ.
Phần quan trọng hơn nữa là trước khi làm bài, các em cần phải đọc kĩ đề bài, mỗi đề
bài thuộc một loại, thể loại khác nhau sẽ có yêu cầu khác nhau. Các em phải đọc kĩ câu
hỏi để xác định nội dung muốn nói gì ? Việc đọc kĩ và tìm hiểu đề bài trước khi trả lời
câu hỏi của bài cho đúng là phần trọng tâm. Và sau khi học sinh làm bài xong, giáo viên
cho một số em đọc lại bài đã viết để lớp nhận xét, bình chọn bài của bạn nào viết hay
nhất đồng thời cho dán trên bảng tin của lớp giúp cho các em một lần nữa lại được nghe,
được phát biểu ý tưởng, cảm tưởng, được cảm thụ cái hay, cái đẹp, câu văn trôi chảy…
từ bài của bạn, nhờ vậy khắc sâu thêm kiến thức đã học. Trong khi chấm bài, tôi cũng
chỉnh sửa từng lỗi nhỏ cho các em để các em có cơ sở sửa chữa bài của mình.
III. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ :
Qua thời gian thực hiện, đến cuối năm học 2012-2013, lớp 3/1 chúng tôi có số học
sinh giỏi là 37 em, khá 11 em. Điều này cho thấy, khi học sinh đã học tốt môn Tiếng Việt
nói chung và phân môn Tập làm văn nói riêng là đã có cơ sở để nâng cao chất lượng học
tập các môn khác. Đó cũng là cơ sở để học sinh cả lớp vươn lên giành thành tích tốt
trong học tập.
III.BÀI HỌC KINH NGHIỆM
- Giáo viên phải nắm chắc tình hình học tập, trình độ tiếp thu và nguyên nhân cơ
bản của chất lượng học sinh để có bước đi thích hợp.
- Cần kết hợp chặt chẽ gia đình và nhà trường để kiểm tra, giúp đỡ các em học tập ở
trường cũng như ở nhà.
- Cần sử dụng tích cực có hiệu quả thiết bị dạy học, vật mẫu, tranh ảnh …để làm
cho tiết dạy sinh động, thu hút sự chú ý của học sinh.
3
- Các bước tiến hành cần thận trọng, tỉ mỉ và kiên nhẫn vì học sinh yếu thường có
những nguyên nhân đặc biệt mà giáo viên phải xử lý tuỳ từng trường hợp cụ thể.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã thực hiện trong năm học 20122013, đây là bước đầu triển khai những biện pháp thử nghiệm, tôi sẽ tiếp tục
nghiên cứu thêm để những năm học sau thực hiện với kết quả cao và nhanh chóng
hơn.
Ngày 19 tháng 2 năm 2014
Người viết
Đào Duy Linh
Ý kiến của Hội đồng KH trường
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
4
- Xem thêm -