GIÁO DỤC ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cho häc sinh
qua gi¶ng d¹y m«n gi¸o dôc c«ng d©n líp 11
ë trêng THPT
A. §Æt vÊn ®Ò
I. TÇm quan träng cña m«i trêng ®èi víi cuéc sèng
cña con ngêi
Ngµy nay, cïng víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, lao ®éng cña con ngêi hiÖn
®¹i cµng nhÑ nhµng h¬n, n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n, s¶n phÈm hµng ho¸ nhiÒu h¬n
phôc vô nhu cÇu vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ngêi ngµy cµng ®a d¹ng phong phó.
Song trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña con ngêi
còng ®ang lµm cho m«i trêng bÞ « nhiÔm, g©y nªn hiÖn tîng hiÖu øng nhµ kÝnh, lµ
thñng tÇng « z«n. Nh©n lo¹i ®ang ®øng tríc nh÷ng nguy c¬ tiÒm Èn ®e do¹ cuéc sèng:
BÖnh tËt hiÓm nghÌo, ¶nh hëng tíi tuæi thä vµ chÊt lîng cuéc sèng. V× vËy, vÊn ®Ò «
nhiÔm m«i trêng hiÖn nay kh«ng ph¶i lµ sù quan t©m cña mét quèc gia, vïng l·nh thæ
nµo mµ lµ vÊn ®Ò quan träng vµ cÊp thiÕt cña toµn nh©n lo¹i. T¹i héi nghÞ cña Liªn hiÖp
quèc vÒ "M«i trêng vµ ph¸t triÓn" häp ë Ri« §ª Gia nª - r« tõ ngµy 03 ®Õn ngµy
14/3/2002 ®· kh¼ng ®Þnh: "Theo HiÕn ch¬ng Liªn hîp quèc vµ c¸c nguyªn t¾c cña
luËt ph¸p quèc tÕ, c¸c quèc gia cã toµn quyÒn khai th¸c tµi nguyªn riªng cña hä phï
hîp víi ®êng lèi m«i trêng vµ ph¸t triÓn cña chÝnh m×nh. Hä cã nghÜa vô sao cho
nh÷ng ho¹t ®éng trong giíi h¹n chñ quyÒn hoÆc díi sù kiÓm tra cña hä kh«ng g©y ra
nh÷ng tæn thÊt cho m«i trêng cu¶ c¸c quèc gia kh¸c trong c¸c l·nh phËn quèc tÕ".
VÒ vÊn ®Ò m«i trêng, §¶ng ta còng ®· kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm cña m×nh: "Ng¨n
chÆn c¸c hµnh vi huû ho¹i vµ g©y « nhiÔm m«i trêng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng xuèng cÊp
m«i trêng ë c¸c khu vùc n«ng th«n, ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp, lµng nghÒ, n¬i ®«ng d©n
c, cã nhiÒu ho¹t ®éng kinh tÕ. Tõng bíc sö dông c«ng nghÖ s¹ch, n¨ng lîng s¹ch."
(V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X trang 94).
- Ngµy 15/11/2004, Bé ChÝnh trÞ ®· ra NghÞ quyÕt 41/NQ/T¦ vÒ b¶o vÖ m«i trêng
trong thêi kú ®Èy m¹nh "c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc". NghÞ quyÕt ®· x¸c
®Þnh quan ®iÓm "B¶o vÖ m«i trêng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò sèng cßn, lµ yÕu tè b¶o
®¶m søc khoÎ vµ chÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n, gãp phÇn quan träng vµo viÖc
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, æn ®Þnh chÝnh trÞ, an ninh quèc gia vµ thóc ®Èy héi nhËp
kinh tÕ cña níc ta".
- Ngµy 17/10/2001, Thñ tíng ChÝnh phñ ký QuyÕt ®Þnh 1363/Q§-TTg vÒ viÖc phª
duyÖt ®Ò ¸n "§a c¸c néi dung b¶o vÖ m«i trêng vµo hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n" víi
môc tiªu: "Gi¸o dôc häc sinh, sinh viªn c¸c cÊp häc, bËc häc, tr×nh ®é ®µo t¹o trong
hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n cã hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt vµ chñ tr¬ng chÝnh s¸ch cña
§¶ng, Nhµ níc vÒ b¶o vÖ m«i trêng, cã kiÕn thøc vÒ m«i trêng ®Ó tù gi¸c thùc hiÖn
b¶o vÖ m«i trêng.".
- Ngµy 02/12/2003 Thñ tíng ChÝnh phñ ra QuyÕt ®Þnh 256/2003/Q§-TTg phª
duyÖt chiÕn lîc b¶o vÖ m«i trêng quèc gia ®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh híng ®Õn n¨m 2020,
1
x¸c ®Þnh b¶o vÖ m«i trêng lµ bé phËn cÊu thµnh kh«ng thÓ t¸ch rêi cña chiÕn lîc kinh
tÕ - x· héi, lµ c¬ së quan träng ®¶m b¶o ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Êt níc.
- Cô thÓ ho¸ vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc, ngµy
31/01/2005, Bé trëng Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· ra ChØ thÞ "VÒ viÖc t¨ng cêng c«ng t¸c
gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng".
- LuËt B¶o vÖ m«i trêng n¨m 2005 ®îc Quèc héi níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa
ViÖt nam kho¸ XI k× häp thø 8 th«ng qua ngµy 29 th¸ng 11 n¨m 2005, ®îc Chñ tÞch níc kÝ LÖnh sè 29/2005/LCTN vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 1 th¸ng 7 n¨m 2006 thay thÕ LuËt
b¶o vÖ m«i trêng n¨m 1993. LuËt quy ®Þnh vÒ gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng vµ ®µo t¹o
nguån nh©n lùc b¶o vÖ m«i trêng.
C¸c v¨n b¶n trªn ®· kh¼ng ®Þnh §¶ng vµ Nhµ níc ®· ®¸nh gi¸ cao vai trß cña c«ng
t¸c b¶o vÖ m«i trêng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng quèc gia, n©ng cao chÊt lîng
cuéc sèng cña mäi tÇng líp nh©n d©n. §ång thêi qua ®ã còng cho thÊy tÇm quan träng
cña viÖc gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng nh»m n©ng cao nhËn thøc, ý thøc vÒ m«i trêng vµ
b¶o vÖ m«i trêng cho c«ng d©n nãi chung vµ cho häc sinh nãi riªng.
VÒ kh¸i niÖm M«i trêng, s¸ch "Tõ ®iÓn tiÕng ViÖt" (2008) ®Þnh nghÜa: "M«i trêng
lµ toµn bé nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi, trong ®ã cã con ngêi hay mét sinh vËt tån
t¹i, ph¸t triÓn trong mèi quan hÖ víi con ngêi vµ sinh vËt Êy.".
Nh vËy chóng ta kh¼ng ®Þnh r»ng: M«i trêng chÝnh lµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, cung cÊp
cho con ngêi nh÷ng yÕu tè thiÕt yÕu phôc vô cuéc sèng vµ sù tån t¹i cña con ngêi vµ
sinh vËt. Con ngêi víi t c¸ch võa lµ chñ thÓ võa lµ kh¸ch thÓ, chÞu sù t¸c ®éng, chi
phèi s©u s¾c cña m«i trêng, ®ång thêi con ngêi còng ra søc c¶i t¹o m«i trêng ®Ó phôc
vô ngµy cµng tèt h¬n, ®Çy ®ñ h¬n cho cuéc sèng.
Môc tiªu gi¸o dôc BVMT trong ch¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng lµ:
* KiÕn thøc:
- Kh¸i niÖm m«i trêng, hÖ sinh th¸i, c¸c thµnh phÇn m«i trêng, quan hÖ gi÷a
chóng.
- Nguån tµi nguyªn, khai th¸c, sö dông, t¸i t¹o tµi nguyªn vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
- D©n sè - m«i trêng.
- Sù « nhiÔm vµ suy tho¸i m«i trêng.
- C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng.
* Th¸i ®é - t×nh c¶m.
- Cã t×nh c¶m yªu quý, t«n träng thiªn nhiªn
- Cã th¸i ®é th©n thiÖn víi m«i trêng vµ ý thøc ®îc hµnh ®éng tríc vÊn ®Ò m«i trêng nÈy sinh. Quan t©m thêng xuyªn ®Õn m«i trêng sèng vµ céng ®ång .
* KÜ n¨ng, hµnh vi:
- Cã kÜ n¨ng ph¸t hiÖn vÊn ®Ò m«i trêng vµ øng xö tÝch cùc víi c¸c vÊn ®Ò m«i trêng nÈy sinh
- Cã hµnh ®éng cô thÓ b¶o vÖ m«i trêng.
- Tuyªn truyÒn, vËn ®éng, b¶o vÖ m«i trêng trong gia ®×nh, nhµ trêng, céng ®ång .
2
II- Thùc tr¹ng m«i trêng hiÖn nay vµ viÖc tÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng ë trêng THPT
1. Thùc tr¹ng m«i trêng ë níc ta hiÖn nay.
Theo b¸o c¸o cña Bé tµi nguyªn vµ M«i trêng, thùc tr¹ng m«i trêng níc ta hiÖn
nay lµ: ¤ nhiÔm níc, kh«ng khÝ vµ ®Êt ®· xuÊt hiÖn ë nhiÒu n¬i, nhiÒu vÊn ®Ò vÖ sinh
m«i trêng ®· ph¸t sinh ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n. M«i trêng b¾t ®Çu bÞ « nhiÔm, tríc
hÕt lµ do khai th¸c dÇu. C¸c sù cè m«i trêng nh b·o lôt, h¹n h¸n ngµy cµng t¨ng lªn.
M«i trêng bÞ « nhiÔm lµ do ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cña con ngêi cßn kÐm. H¬n n÷a do
d©n sè níc ta t¨ng nhanh vµ tËp trung qu¸ ®«ng vµo c¸c ®« thÞ lín nªn t×nh tr¹ng «
nhiÔm kh«ng khÝ, nguån níc ngµy cµng trÇm träng. §iÒu quan träng lµ t×nh tr¹ng «
nhiÔm m«i trêng ®ang trùc tiÕp ¶nh hëng xÊu ®Õn ®êi sèng vµ søc khoÎ cña con ngêi.
Nh÷ng thµnh phè nh Hµ Néi, TP Hå ChÝ Minh mçi ngµy cã sè lîng r¸c th¶i kho¶ng
500 tÊn. C¸c doanh nghiÖp nh Vª§an x¶ níc th¶i c«ng nghiÖp vµo s«ng ThÞ V¶i, níc
th¶i sinh ho¹t ë c¸c khu d©n c t¹i Hµ Néi, x¶ níc vµo s«ng T« LÞch, s«ng NhuÖ, lµm «
nhiÔm nguån níc. TÊt c¶ ®ang dãng lªn mét håi chu«ng c¶nh b¸o cÊp thiÕt t×nh tr¹ng «
nhiÔm m«i trêng ë níc ta. C¸c c¨n bÖnh hiÓm nghÌo nh ung th, x¬ gan cæ tríng, dÞch
tiªu ch¶y cÊp, bÖnh ngoµi da ®Òu cã nguyªn nh©n b¾t nguån tõ m«i trêng sèng bÞ «
nhiÔm nÆng nÒ.
ChÝnh v× vËy viÖc gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cho con ngêi, ®Æc biÖt lµ häc
sinh cµng v« cïng quan träng, ®ßi hái kh«ng chØ nhµ trêng mµ toµn x· héi cÇn quan
t©m thùc hiÖn tèt.
2. NhËn thøc cña häc sinh ®èi víi vÊn ®Ò « nhiÔm m«i trêng hiÖn nay .
Qua ®iÒu tra, kh¶o s¸t häc sinh líp 11 trêng THPT Qu¶ng X¬ng I vÒ vÊn ®Ò «
nhiÔm m«i trêng tríc khi d¹y c¸c bµi tÝch hîp vÒ m«i trêng chóng t«i thÊy:
- Nh×n chung hÇu hÕt c¸c em ®Òu hiÓu vÒ m«i trêng, vÞ trÝ, tÇm quan träng, t¸c
®éng vµ ¶nh hëng cña m«i trêng ®èi víi cuéc sèng cña con ngêi. Song còng cßn mét
bé phËn häc sinh hiÓu vÒ m«i trêng cßn hêi hît, n«ng c¹n, thËm chÝ hiÓu sai lÖnh vÒ
m«i trêng, ®Æc biÖt lµ mèi quan hÖ gi÷a m«i trêng vµ con ngêi. C¸ biÖt cã em cha n¾m
ch¾c kh¸i niÖm m«i trêng vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh m«i trêng. Cho nªn ý thøc b¶o vÖ
m«i trêng, sèng hoµ nhËp cïng m«i trêng cßn thÊp kÐm, nhiÒu h¹n chÕ, cha cã nh÷ng
hµnh ®éng cô thÓ thiÕt thùc ®Ó gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo c«ng cuéc b¶o vÖ m«i
trêng n¬i c tró vµ m«i trêng nhµ trêng xanh - s¹ch - ®Ñp vµ an toµn .
3. Thùc tr¹ng tÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng ë trêng THPT hiÖn nay .
H×nh thµnh ý thøc, tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ m«i trêng lµ nhiÖm vô vµ sù quan t©m
chung cña tÊt c¶ c¸c bé m«n khoa häc ®îc gi¶ng d¹y trong nhµ trêng THPT.Song gi÷
vÞ trÝ chñ ®¹o vÉn lµ bé m«n Gi¸o dôc c«ng d©n, xuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ, tÇm quan träng vµ
nhiÖm vô cña bé m«n lµ: "Trùc tiÕp gi¸o dôc chÝnh trÞ t tëng, ®¹o ®øc , phong c¸ch,
chuÈn mùc cña ngêi lao ®éng míi. §ång thêi trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc lý luËn chÝnh
trÞ mét c¸ch cã hÖ thèng cña chñ nghÜa M¸c Lª nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh, båi dìng
n¨ng lùc vµ ph¬ng ph¸p t duy khoa häc trong ho¹t ®éng thùc tiÔn. Qua ®ã båi dìng
3
phÈm chÊt chÝnh trÞ, gi¸ trÞ nh©n v¨n, hµnh vi v¨n minh trong quan hÖ x· héi, quan hÖ
giao tiÕp, trong cèng hiÕn vµ hëng thô". (Lý luËn d¹y häc m«n gi¸o dôc c«ng d©nNXB §¹i häc quèc gia Hµ Néi- 1999-Tr6).
Th«ng qua tõng bµi gi¶ng cô thÓ, gi¸o viªn trùc tiÕp tÝch hîp vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng cho häc sinh. Tuy vËy hiÖn nay viÖc tÝch hîp ®ang cßn nhiÒu bÊt cËp, h¹n chÕ víi
nhiÒu lý do. Tríc hÕt phÇn lín gi¸o viªn cha n¾m ®îc néi dung tÝch hîp trong mçi bµi
gi¶ng, sau ®ã lµ lóng tóng vµ thiÕu sù chñ ®éng s¸ng t¹o, ph¬ng ph¸p tÝch hîp hoÆc
tÝch hîp qua loa ®¹i kh¸i, kh«ng hiÖu qu¶. §Æc biÖt mét sè gi¸o viªn cha biÕt tÝch hîp
lµm mÊt ®i ý nghÜa thiÕt thùc cña viÖc b¶o vÖ m«i trêng, gi¶m ý nghÜa thùc tiÔn cña
mét giê d¹y.
Muèn h×nh thµnh ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cho häc sinh, gi¸o viªn ph¶i ®¶m b¶o 3
yÕu tè sau ®©y.
Mét lµ: häc sinh ph¶i nhËn thøc mét c¸ch s©u s¾c vÒ m«i trêng vµ t©m quan träng,
vÞ trÝ cña m«i trêng ®èi víi cuéc sèng cña con ngêi vµ sinh vËt
Hai lµ: Ph¶i biÕn nhËn thøc thµnh hµnh ®éng, h×nh thµnh ý thøc b¶o vÖ m«i trêng
qua tõng viÖc lµm cô thÓ, thiÕt thùc hµng ngµy .
Ba lµ: Mçi häc sinh ph¶i lµ mét tuyªn truyÒn viªn vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i trêng
n¬i c tró, nhµ trêng xanh - s¹ch - ®Ñp an toµn, gãp phÇn b¶o vÖ søc khoÎ cña con ngêi .
B. PhÇn néi dung
I. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn tÝch hîp
TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng cho häc sinh THPT nãi chung vµ häc sinh líp 11 nãi
riªng ®ang ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch ®ång bé vµ cã kÕ ho¹ch. §ång thêi ®©y lµ mét vÊn
®Ò cÊp thiÕt thÓ hiÖn tÝnh nh©n v¨n s©u s¾c, tÝnh thùc tiÔn cao trong gi¶ng d¹y gi¸o dôc
c«ng d©n. §Ó tÝch hîp cã kÕt qu¶ cÇn ph¶i:
1. Chän néi dung bµi gi¶ng phï hîp ®Ó tÝch hîp cã hiÖu qu¶
Trong ch¬ng tr×nh GDCD líp 11 cã nhiÒu bµi cã thÓ tÝch hîp néi dung b¶o vÖ m«i
trêng. Mçi bµi cã mét chñ ®Ò riªng cÇn ph¶i lùa chän cho thÝch hîp b»ng nh÷ng møc
®é tÝch hîp kh¸c nhau.
Gi¸o viªn su tÇm tranh ¶nh, bµi viÕt qua s¸ch vë b¸o trÝ, internet ®Ó tÝch hîp cô thÓ
phong phó.
2. Lùa chän ph¬ng ph¸p tÝch hîp phï hîp ®Ó bµi gi¶ng ®¹t hiÖu qu¶ cao
Sau khi x¸c ®Þnh bµi gi¶ng vµ néi dung cÇn tÝch hîp, gi¸o viªn ph¶i lùa chän ph¬ng ph¸p tÝch hîp sau ®©y:
TÝch hîp bé phËn: Trong mçi bµi chän c¸c môc ®Ó tÝch hîp cã néi dung s¸t víi
vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng.
TÝch hîp toµn phÇn: Tr¶ bµi gi¶ng cã thÓ tÝch hîp mét vÊn ®Ò trän vÑn.
TÝch hîp liªn hÖ: Trong bµi cã thÓ tÝch hîp liªn hÖ c¸c phÇn néi dung víi nhau
hoÆc liªn hÖ tíi nh÷ng bµi kh¸c cã néi dung cÇn tÝch hîp.
§Ó tÝch hîp cã hiÖu qu¶, gi¸o viªn cã thÓ ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p truyÒn thô sau
®©y:
4
- Ph¬ng ph¸p thuyÕt gi¶ng
KiÕn thøc gi¸o viªn sö dông ph¶i phong phó ®a d¹ng vÒ tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña m«i
trêng nh»m g©y høng thó häc tËp cho häc sinh
- Ph¬ng ph¸p trùc quan
B»ng h×nh ¶nh ®· ®îc su tÇm vÒ m«i trêng cho häc sinh quan s¸t, nhËn xÐt, ®¸nh
gi¸ rót ra kÕt luËn võa gióp häc sinh høng thó häc tËp, võa gióp c¸c em biÕt nhËn xÐt
®¸nh gi¸ vÊn ®Ò tÝch hîp .
- Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra x· héi häc.
§©y lµ bíc chuÈn bÞ ®Ó häc sinh tiÕp thu bµi gi¶ng. §iÒu tra theo ph¬ng ph¸p tr¾c
nghiÖm kh¸ch quan hoÆc viÕt thu ho¹ch c¸ nh©n bµn b¹c vÒ vÊn ®Ò m«i trêng.
- §iÒu tra x· héi häc ë 7 líp 11T1, 11T2, 11T3, 11T4, 11T5, 11C1, 11C2 vÒ vÊn ®Ò
m«i trêng.
- §iÒu tra x· héi häc vÒ t×nh h×nh m«i trêng ë ®Þa ph¬ng: tr¾c nghiÖm tr¶ lêi c©u
hái.
- ViÕt thu ho¹ch hoÆc bµi kiÓm tra ë líp
II. C¸c ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh tÝch hîp
1. §iÒu tra x· héi häc vÒ nhËn thøc cña häc sinh ®èi víi m«i trêng
PhiÕu sè 1: Yªu cÇu häc sinh nhËn thøc ®óng vÒ m«i trêng, qua ®ã gi¸o viªn còng
n¾m b¾t ®îc sù hiÓu biÕt vÒ m«i trêng ®Ó cã ph¬ng ph¸p tÝch hîp phï hîp g©y ®îc
høng thó häc tËp.
a. NhËn thøc vÒ m«i trêng.
Häc sinh hiÓu vÒ kh¸i niÖm m«i trêng qua 2 phiÕu ®iÒu tra sau:
C©u
M«i trêng lµ g×?
§óng
1 M«i trêng sèng cña sinh vËt
2 N¬i x©y ra mét hiÖn tîng hoÆc diÔn ra mét qu¸ tr×nh Êy.
Toµn bé nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn x· héi, trong ®ã con ngêi
3 hay mét sinh vËt tån t¹i ph¸t triÓn trong quan hÖ víi con ngêi, víi sinh vËt Êy.
bé c¸c ®iÒu kiÖn v« c¬ vµ h÷u c¬ cña c¸c hÖ sinh th¸i
4 Toµn
¶nh hëng ®Õn x· héi loµi ngêi.
Sai
PhiÕu sè 2: Yªu cÇu häc sinh nhËn thøc ®óng vÒ ¶nh hëng cña m«i trêng ®èi víi
cuéc sèng cña con ngêi. Häc sinh x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a A vµ B.
Nèi A vµ B cho phï hîp.
A
§¸p ¸n
C
1. BÖnh tËt hiÓm nghÌo hiÖn nay cña
A. HiÖn tîng nhµ kÝnh tr¸i ®Êt
con ngêi x¶y ra nhiÒu lµ do.............
nãng lªn.
2. Søc lao ®éng cña con ngêi bÞ gi¶m
B. KhÝ th¶i c«ng nghiÖp níc
sót cã nguyªn nh©n:
th¶i c«ng nghiÖp, sinh ho¹t cha
qua xö lý x¶ vµo s«ng níc.
3. C¸c hiÖn tîng thiªn nhiªn tr¸i víi
C. ¤ nhiÔm nguån níc nÆng nÒ
qui luËt.
5
4. Nói b¨ng ë Nam cùc vµ B¾c cùc
®ang tan nhanh chãng
D. TÖ n¹n s¨n b¾n ®éng vËt
bõa b·i dÉn ®Õn mÊt c©n b»ng
sinh th¸i.
2. §iÒu tra vÒ møc ®é « nhiÔm m«i trêng ë n¬i c tró cña häc sinh.
Mçi häc sinh ®îc ph¸t mét phiÕu yªu cÇu c¸c em ®¸nh dÊu vµo « trèng.
PhiÕu ®iÒu tra sè 1
Hä vµ tªn:....................................................................Líp
N¬i c tró: x·.................................................................
Theo em hiÖn nay ë quª em møc ®é « nhiÔm m«i trêng: ®¸nh dÊu x vµo « trèng.
B×nh thêng
§¸ng b¸o ®éng
Møc ®é nguy hiÓm
PhiÕu ®iÒu tra sè 2
Hä vµ tªn:....................................................................Líp
N¬i c tró: x·.................................................................
Theo em hiÖn nay ë quª em møc ®é « nhiÔm m«i trêng lµ do:
(®¸nh dÊu x vµo « trèng.)
§êi sèng cña ngêi d©n ®îc n©ng cao
Kh«ng hiÓu vÒ m«i trêng vµ t¸c h¹i cña « nhiÔm m«i trêng.
ý thøc b¶o vÖ m«i trêng rÊt kÐm
HiÖn tîng cha chung kh«ng ai khãc.
III. Thùc nghiÖm tÝch hîp vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc
1. X¸c ®Þnh yªu cÇu, môc ®Ých tÝch hîp.
TÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng ph¶i ®¹t c¸c môc ®Ých yªu cÇu sau:
- VÊn ®Ò m«i trêng ®ang lµ mét trong 4 vÊn ®Ò cÊp thiÕt cña nh©n lo¹i ngµy nay:
VÊn ®Ò chiÕn tranh h¹t nh©n vµ b¶o vÖ hoµ b×nh, vÊn ®Ò m«i trêng, vÊn ®Ò bÖnh tËt
hiÓm nghÌo, vÊn ®Ò ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt ph¶i chØ râ cho häc sinh thÊy ®îc:
4 vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®ã ®Òu cã nguån gèc tõ b¶o vÖ m«i trêng.
- Häc sinh hiÓu vµ n¾m ®îc vÊn ®Ò m«i trêng vµ cã hµnh ®éng thiÕt thùc gãp phÇn
vµo viÖc b¶o vÖ m«i trêng n¬i c tró vµ céng ®ång d©n c sinh sèng, lµ mét tuyªn truyÒn
viªn ®Ó tuyªn truyÒn, ®éng viªn nh©n d©n n¬i c tró cïng nhau b¶o vÖ m«i trêng cña
lµng quª xanh - s¹ch - ®Ñp vµ an toµn.
- Häc sinh thÊy ®îc ®©y lµ mét biÓu hiÖn cô thÓ cña lßng nh©n ¸i, tÝnh nh©n v¨n,
lßng yªu quª h¬ng ®Êt níc: yªu quª h¬ng lµ b¶o vÖ quª h¬ng lu«n xanh - s¹ch - ®Ñp,
an toµn, yªu con ngêi, lßng vÞ tha lµ gãp phÇn lµm cho m«i trêng sèng céng ®ång
6
trong lµnh - s¹ch sÏ ®Ó b¶o vÖ søc khoÎ, chèng l¹i c¸c nguy c¬ bÖnh tËt x©m nhËp con
ngêi...
2. Thùc hµnh tÝch hîp vµ kÕt qu¶
a. X¸c ®Þnh bµi vµ néi dung tÝch hîp:
Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc c«ng d©n líp 11 n¨m häc 2012 – 2-13 cã 4 bµi
Tªn bµi
§Þa chØ tÝch hîp
Néi dung gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng
Bµi 1: C«ng d©n víi TÝch hîp vµo ®iÓm A - Mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ víi
môc 3 trong phÇn néi BVMT
sù ph¸t triÓn KT
dung bµi häc.
- C¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt hµi hoµ mèi quan
hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ víi BVMT
- Kü n¨ng:
Tuyªn truyÒn vÒ BVMT trong s¶n xuÊt vµ
kinh doanh.
Bµi 4: C¹nh tranh TÝch hîp vµo ®iÓm B - KiÕn thøc: ViÖc ch¹y theo lîi nhuËn mµ bÊt
trong s¶n xuÊt vµ lu môc 3 trong phÇn néi chÊp qui luËt tù nhiªn, khai th¸c tµi nguyªn
th«ng hµng ho¸
dung bµi häc
bõa b·i lµm ¶nh hëng xÊu ®Õn m«i trêng.
- Kü n¨ng:
Tuyªn truyÒn ngêi th©n, coi träng viÖc
BVMT sinh th¸i trong s¶n xuÊt kinh doanh.
Bµi 11: ChÝnh s¸ch TÝch hîp vµo ®iÓm A - KiÕn thøc: Tèc ®é d©n sè t¨ng nhanh, chÊt
d©n sè vµ gi¶i quyÕt môc 1 trong phÇn néi lîng d©n sè thÊp, mËt ®é d©n sè cao vµ ph©n
viÖc lµm
dung bµi häc
bè thiÕu hîp lý lµ mét trong c¸c nguyªn
nh©n lµm c¹n kiÖt tµi nguyªn vµ « nhiÔm
m«i trêng.
- Kü n¨ng: Tham gia tuyªn truyÒn vÒ chÝnh
s¸ch d©n sè phï hîp víi løa tuæi
Bµi 12: ChÝnh s¸ch TÝch hîp toµn bé vµo - KiÕn thøc: T×nh h×nh m«i trêng trong c¶ níc vµ ®Þa ph¬ng
tµi nguyªn vµ BVMT néi dung bµi häc
- Mét sè chñ tr¬ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n vÒ m«i
trêng ë níc ta.
- Tr¸ch nhiÖm c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn
chÝnh s¸ch BVMT.
- Kü n¨ng: Tham gia vµ tuyªn truyÒn thùc
hiÖn chÝnh s¸ch BVMT
b. Thùc hµnh tÝch hîp vµ kÕt qu¶:
§èi víi tõng bµi, qu¸ tr×nh ph¬ng ph¸p øng dông tÝch hîp "b¶o vÖ m«i trêng" cÇn
thùc hiÖn phï hîp ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao.
Bµi 1: C«ng d©n víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ (tiÕt 1, tiÕt 2)
7
- TÝch hîp tiÕt 1, môc 2: C¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong ®ã cã ®èi
tîng lao ®éng lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã s½n trong tù nhiªn vµ do con ngêi t¹o ra,
gi¸o viªn cã thÓ nªu c©u hái: Cña c¶i trong tù nhiªn cã v« tËn hay kh«ng?.
- Nªn khai th¸c nh thÕ nµo ®Ó kh«ng l·ng phÝ tµi nguyªn mµ vÉn ®¶m b¶o c©n
b»ng sinh th¸i?.
- Con ngêi t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ph¶i ®¶m b¶o m«i trêng kh«ng bÞ « nhiÔm nghÜa
lµ nh thÕ nµo?.
- HiÖn nay viÖc s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu phôc vô lao ®éng s¶n xuÊt cßn nh÷ng h¹n
chÕ nh thÕ nµo?.
Trong môc 3: Ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ý nghÜa cña ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi víi c¸ nh©n,
gia ®×nh vµ x· héi.
Sau khi häc sinh tr×nh bµy c¸c ý chÝnh cña bµi häc, gi¸o viªn tÝch hîp vÊn ®Ò b¶o
vÖ m«i trêng qua c¸ch ®Æt vÊn ®Ò b»ng mét sè c©u hái sau ®©y: (TiÕt 2)
C©u hái 1: T¨ng trëng kinh tÕ ph¶i ®i ®«i víi c«ng b»ng x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng ? V× sao
Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi: Ph¶i b¶o vÖ m«i trêng, kiªn quyÕt chèng l¹i quan ®iÓm
cho r»ng t¨ng trëng kinh tÕ lµ trªn hÕt, kh«ng cÇn chó ý ®Õn b¶o vÖ m«i trêng v×: §ã lµ
m«i trêng sèng cña con ngêi, cña tÊt c¶ sinh vËt...
C©u hái 2: Víi c¸ nh©n gia ®×nh vµ x· héi, t¨ng trëng kinh tÕ cã t¸c ®éng rÊt
quan träng, vËy m«i trêng cã t¸c ®éng kh«ng?
Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi:
- Víi c¸ nh©n, gia ®×nh vµ x· héi, m«i trêng bÞ « nhiÔm sÏ g©y ra bÖnh tËt hiÓm
nghÌo, ¶nh hëng ®Õn søc khoÎ cña c¸ nh©n, kinh tÕ gia ®×nh vµ x· héi lµm cho kinh tÕ
kh«ng ph¸t triÓn ®îc, x· héi kh«ng æn ®Þnh, t×nh h×nh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi
còng bÞ ¶nh hëng nghiªm träng.
Gi¸o viªn kÕt luËn: VÊn ®Ò t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ lµ v« cïng quan träng
®èi víi ®Êt níc. Song t¨ng trëng kinh tÕ ph¶i ®i ®«i víi b¶o vÖ m«i trêng v× t¨ng trëng
kinh tÕ cã quan hÖ chÆt chÏ víi b¶o vÖ m«i trêng. Tõ ®ã häc sinh rót ra bµi häc thùc
tÕ.
- Sau ®ã, gi¸o viªn ®a mét sè h×nh ¶nh trªn b¸o chÝ vÒ lµng ung th ë Phó Thä trªn
b¸o TiÒn phong th¸ng 9 n¨m 2006, « nhiÔm dßng s«ng ThÞ V¶i ë §ång Nai, vµ c¸c nhµ
m¸y doanh nghiÖp kh«ng xö lý níc th¶i g©y nªn t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i trêng ®· ¶nh
hëng trùc tiÕp tíi nguån níc sinh ho¹t cña nh©n d©n.
Bµi 4: C¹nh tranh trong s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ (TiÕt 8)
Gi¸o viªn hoµn thµnh bµi gi¶ng, truyÒn thô kiÕn thøc vÒ vai trß, vÞ trÝ, t¸c ®éng
cña c¹nh tranh trong s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸, vÊn ®Ò tÝch hîp ë ®©y ®îc thùc
hiÖn ë môc 3: TÝnh hai mÆt cña c¹nh tranh. MÆt tiªu cùc cña c¹nh tranh: V× ch¹y theo
môc tiªu lîi nhuËn mét c¸ch thiÕu ý thøc mµ vi ph¹m qui luËt tù nhiªn trong viÖc khai
th¸c tµi nguyªn lµm cho m«i trêng sinh th¸i bÞ « nhiÔm nÆng nÒ. Trong s¶n xuÊt kh«ng
chó ý b¶o vÖ m«i trêng: X¶ chÊt ®éc h¹i vµo nguån níc, khÝ th¶i vµo kh«ng khÝ g©y
8
nªn t¸c h¹i lín cho søc khoÎ cña con ngêi. Gi¸o viªn ph©n tÝch kü ®Ó häc sinh thÊy ®îc
t¸c h¹i cña « nhiÔm m«i trêng, gi¸o dôc häc sinh ý thøc s©u s¾c cña c¶i vËt chÊt nhng
ph¶i b¶o vÖ m«i trêng ®Ó sau nµy c¸c em tham gia vµo viÖc lÜnh vùc s¶n xuÊt c¹nh
tranh ®Òu ph¶i cã ý thøc b¶o vÖ m«i trêng.
Bµi 11: ChÝnh s¸ch d©n sè vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm (TiÕt 24)
D©n sè vµ viÖc lµm ®Òu cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng.
+ D©n sè t¨ng nhanh, d©n sè ®«ng yªu cÇu cña c¶i vËt chÊt ®¸p øng lín nªn ph¶i
t¨ng cêng s¶n xuÊt cña c¶i vËt chÊt dÉn ®Õn khai th¸c tµi nguyªn nhiÒu s¶n xuÊt t¨ng
nhanh g©y « nhiÔm m«i trêng.
+ D©n sè ®«ng r¸c th¶i sinh ho¹t nhiÒu, nhiÒu m«i trêng sèng sÏ bÞ ¶nh hëng:
kh«ng khÝ, nguån níc, chÊt th¶i t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn m«i trêng. Thµnh phè Hå ChÝ
Minh víi sè d©n lµ 7 triÖu ngêi mçi ngµy xö lý 500 tÊn r¸c th¶i sÏ ¶nh hëng ®Õn m«i
trêng sinh th¸i cña con ngêi.
+ ViÖc lµm ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc cña x· héi g©y « nhiÔm m«i trêng sèng. VÊn
®Ò ®Æt ra lµ:
- D©n sè, viÖc lµm kh«ng thÓ t¸ch rêi b¶o vÖ m«i trêng: T¸c ®éng hai chiÒu d©n sè
gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng vµ m«i trêng b¶o vÖ cuéc sèng cña con ngêi.
- D©n sè x©y dùng m«i trêng c¶nh quan cña cuéc sèng, m«i trêng lµm ®Ñp cho
cuéc sèng con ngêi.
V× vËy vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng lµ vÊn ®Ò cña toµn cÇu cña mçi quèc gia, mçi c¸
nh©n vµ gia ®×nh.
Bµi 12: ChÝnh s¸ch tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i trêng. (TiÕt 25)
- X¸c ®Þnh yªu cÇu häc xong bµi nµy häc sinh cÇn:
- Nªu ®îc t×nh h×nh tµi nguyªn vµ m«i trêng, ph¬ng híng c¬ b¶n nh»m b¶o vÖ tµi
nguyªn vµ m«i trêng.
- HiÓu ®îc tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi nguyªn
vµ b¶o vÖ m«i trêng ë níc ta hiÖn nay.
- BiÕt tham gia tuyªn truyÒn thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i trêng.
- Néi dung vµ ph¬ng ph¸p tÝch hîp.
Môc 1: T×nh h×nh tµi nguyªn vµ m«i trêng ë níc ta hiÖn nay.
Gi¸o viªn cho häc sinh t×m hiÓu c¸c nhËn ®Þnh trong SGK, tham kh¶o ¶nh t liÖu
kÌm theo.
- Rót ra nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i trêng
- Gi¸o viªn cho häc sinh liªn hÖ vÒ t×nh h×nh m«i trêng n¬i c tró, ý thøc b¶o vÖ
m«i trêng cña tõng thµnh viªn trong gia ®×nh vµ n¬i c tró.
- X¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n ®èi víi chÝnh s¸ch tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i
trêng. Bëi v× ®©y lµ yªu cÇu bøc thiÕt cña toµn nh©n lo¹i nãi chung vµ cña ViÖt Nam
nãi riªng. Nã cã ý nghÜa víi c¶ hiÖn t¹i vµ t¬ng lai, . V× thÕ mçi c«ng d©n häc sinh
ph¶i chÊp hµnh nghiªm tóc ph¸p luËt b¶o vÖ tµi nguyªn vµ m«i trêng. §ång thêi tÝch
9
cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i trêng ë ®Þa ph¬ng. Tham gia trång rõng
phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc, tham gia lµm vÖ sinh m«i trêng, thùc hiÖn c¸c qui ®Þnh vÖ
sinh c«ng céng phª ph¸n c¸c hµnh vi sai tr¸i, vi ph¹m ®Õn m«i trêng.
IV- H×nh thµnh ý thøc b¶o vÖ m«i trêng qua bµi lµm
cña häc sinh.
Bµi lµm cña häc sinh chÝnh lµ bµi thu ho¹ch c¸ nh©n tõ bµi gi¶ng ®îc cô thÓ ho¸
trong bµi lµm.
Muèn cã kÕt qu¶ tÊt cÇn ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu sau:
1. §Ò kiÓm tra ph¶i cã nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tÝch hîp.
- X¸c ®Þnh vÊn ®Ò tÝch hîp lµ g×?
VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng sèng cña con ngêi
- X¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p tÝch hîp: CÇn t×m hiÓu, ph©n tÝch b¶n chÊt vÊn ®Ò hay liªn
hÖ thùc tÕ lµm næi bËt vÊn ®Ò.
- X¸c ®Þnh yªu cÇu tÝch hîp: VÒ nhËn thøc t tëng hay t×nh c¶m, mèi quan t©m ®Õn
vÊn ®Ò tÝch hîp.
2. Chän h×nh thøc kiÓm tra ®Ó cã sù tÝch hîp phï hîp.
a. KiÓm tra miÖng: Ra ®Ò tr¾c nghiÖm nhanh gióp häc sinh nhËn xÐt ®óng, sai ®èi
víi m«i trêng qua néi dung, bµi gi¶ng.
VD: Bµi 12: TiÕt 25: ChÝnh s¸ch tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i trêng.
C©u hái kiÓm tra miÖng cã thÓ tr×nh bµy nh sau:
C©u 1: C¸ch xö lý r¸c th¶i nµo sau ®©y cã thÓ gi¶m t¸c h¹i « nhiÔm m«i trêng
nhÊt?
A- §èt vµ x¶ khÝ lªn cao
B- Ch«n s©u
C- §æ tËp trung vµo b·i r¸c
D- Ph©n lo¹i vµ t¸i chÕ
C©u 2: Nh÷ng biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó gi÷ cho m«i trêng trong s¹ch lµ:
A- C¸c nhµ m¸y cã thÓ hÖ thèng xö lý chÊt g©y « nhiÔm .
B- Thu gom xö lý tèt r¸c th¶i sinh ho¹t
C- Mçi ngêi ph¶i chÊp hµnh luËt b¶o vÖ m«i trêng vµ tham gia tÝch cùc vµo c¸c
ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i trêng.
D- TÊt c¶ c¸c ph¬ng ¸n trªn
b. KiÓm tra viÕt
Bµi kiÓm tra 15 phót: Cã thÓ liªn hÖ mét ý ng¾n: VD: bµi 13, tiÕt 28: ChÝnh s¸ch
khoa häc vµ c«ng nghÖ.
C©u hái: Khoa häc vµ c«ng nghÖ ®îc coi lµ "Quèc s¸ch hµng ®Çu" song ph¶i
®¶m b¶o kh«ng g©y « nhiÔm m«i trêng. V× sao?.
Cã thÓ lµ mét c©u hái mang tÝnh luËn ®Ò: Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu
cña x· héi nhng kh«ng ph¶i b»ng tÊt c¶ mäi c¸ch. §iÒu ®ã ®óng hay sai? v× sao?.
10
Víi ®Ò kiÓm tra nµy, häc sinh ph¶i vËn dông kiÕn thøc kinh tÕ kÕt hîp víi m«i trêng ®Ó chØ râ ®óng sai vµ nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò.
- Bµi kiÓm tra 45 phót.
Trong bµi viÕt 1 tiÕt, vÊn ®Ò tÝch hîp lµ x¸c ®Þnh quan ®iÓm, lËp trêng, th¸i ®é cña
häc sinh vÒ mét vÊn ®Ò nµo ®ã ®ßi hái häc sinh cã kiÕn thøc s©u réng míi tÝch hîp ®îc.
VD: C©u hái: Bµi kiÓm tra 1 tiÕt häc kú 2 (tiÕt 26)
H·y kÓ vÒ ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i trêng mµ em biÕt hoÆc trùc tiÕp tham gia vµ cho
biÕt ý nghÜa cña ho¹t ®éng ®ã ®èi víi b¶n th©n.
V. H×nh thµnh ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cho häc sinh
t¹i khu d©n c, n¬i c tró.
§©y lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ tõ nhËn thøc tíi hµnh ®éng cña mçi häc sinh: Bµi
lµm lµ sù nhËn thøc lý thuyÕt cßn trong thùc tÕ cã thÓ cã sù c¸ch xa gi÷a lý thuyÕt vµ
thùc tiÔn. Qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ qu¸ tr×nh theo dâi mäi ho¹t ®én, sinh ho¹t cña häc
sinh ë gia ®×nh, sÏ gióp ngêi thÇy cã c¸i nh×n tæng thÓ kh¸ch quan vÒ häc sinh.
§Ó kh¶o s¸t ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cïng häc sinh n¬i c tró, gi¸o viªn ph¶i ®iÒu
tra x· héi häc b»ng 2 lo¹i phiÕu nh sau:
* PhiÕu ®iÒu tra häc sinh sè 1:
§¸nh dÊu x vµo ph¬ng ¸n phï hîp.
Ngêi d©n quª em xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t hµng ngµy b»ng ph¬ng ph¸p g×?
a. Ph¬i kh« råi ®èt
b. Ch«n s©u
c. TËp trung ®a vµo b·i r¸c
d. Tuú tiÖn xö lý
* PhiÕu ®iÒu tra sè 2
C¸c c«ng tr×nh vÖ sinh ë quª em ®· thùc hiÖn theo h×nh thøc phæ biÕn.
a. Hè xÝ tù ho¹i vµ b¸n tù ho¹i
b. Hè xÝ hai ng¨n
c. Hè xÝ th« s¬ chØ che kÝn ngêi
d. Phãng uÕ bõa b·i
* PhiÕu ®iÒu tra sè 3
C¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ë ®Þa ph¬ng em nh: lß giÕt mæ, s¶n xuÊt thøc ¨n gia
sóc, cöa hµng ¨n uèng:
a. §· cã c«ng tr×nh níc s¹ch vµ vÖ sinh theo quy ®Þnh.
b. §· cã c¸ch xö lý chÊt th¶i ®¶m b¶o m«i trêng trong s¹ch.
c. Cha xö lý chÊt th¶i theo ®óng quy tr×nh.
d. G©y « nhiÔm nguån níc nÆng nÒ
VI. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng ë líp 11
B»ng c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tra häc sinh c¸c líp trùc tiÕp gi¶ng d¹y, chóng t«i thÊy
kÕt qu¶ ®¹t ®îc nh sau:
1. VÒ nhËn thøc:
11
- Häc sinh ®· n¾m ®îc kh¸i niÖm m«i trêng, tÇm quan träng cña m«i trêng ®èi víi
con ngêi, ®Æc biÖt lµ m«i trêng sinh th¸i cã liªn hÖ trùc tiÕp ®Õn cuéc sèng cña con ngêi.
- H×nh thµnh ®îc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cña häc sinh c¶ ë nhµ trêng vµ khu d©n
c.
- Cã ý thøc b¶o vÖ m«i trêng vµ tuyªn truyÒn vËn ®éng mäi ngêi b¶o vÖ m«i trêng
sèng cña con ngêi.
So s¸nh kÕt qu¶ sau khi tÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng
ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cña häc sinh
Líp
T. sè häc sinh
Tríc khi tÝch hîp
Sau khi tÝch hîp
Sè lîng
Tû lÖ %
Sè lîng
Tû lÖ %
11T1
43
24
51
38
91
11T2
43
25
50
41
96
11T3
46
20
47
45
98
11T4
49
20
47
48
98
11T5
45
22
50
44
98
11C1
42
25
53
40
96
11C2
43
22
47
40
96
11C3
45
21
46
42
95
2. VÒ hµnh ®éng
- Tham gia tÝch cùc vµo c¸c buæi lµm trùc nhËt líp, lµm vÖ sinh nhµ trêng vµ khu
vùc d©n c n¬i gia ®×nh sinh sèng.
- BiÕt nhËn xÐt ®¸nh gi¸ chÊt lîng m«i trêng, ®Æc biÖt lµ m«i trêng níc.
- H×nh thµnh nh÷ng ý tëng s¸ng t¹o trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng nh: xö lý r¸c th¶i,
níc th¶i c¸c gia ®×nh sau ®ã ®Õn khu daan c .
- BiÕt ®Êu tranh tÝch cùc, phª ph¸n nh÷ng hµnh vi, vi ph¹m an toµn m«i trêng sèng
vµ tuyªn truyÒn cho mäi ngêi thùc hiÖn luËt tµi nguyªn vµ m«i trêng do quèc héi ban
hµnh n¨m 2005.
3. KÕt qu¶ kiÓm tra
- KiÓm tra 10 líp 11 ë trêng THPT Qu¶ng X¬ng I c¸c bµi kiÓm tra ®Òu cã phÇn
liªn hÖ thùc tÕ ë quª h¬ng, n¬i c tró.
+ 60% bµi lµm liªn hÖ ®óng yªu cÇu vµ bµi viÕt cã chÊt lîng, biÕt nhËn xÐt, ®¸nh
gi¸ vÒ m«i trêng....
+ 30% bµi viÕt cã liªn hÖ song cßn s¬ sµi.
+ 10% Liªn hÖ kh«ng ®óng víi yªu cÇu, cha quan t©m ®Õn vÊn ®Ò m«i trêng, cha
cã ph¬ng ph¸p liªn hÖ vÊn ®Ò trong bµi lµm.
VII. Bµi häc kinh nghiÖm vµ nh÷ng ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ
1. Bµi häc kinh nghiÖm:
Tõ thùc tÕ gi¶ng d¹y vµ tÝch hîp " B¶o vÖ m«i trêng" trong ch¬ng tr×nh líp 11 ë
THPT Qu¶ng X¬ng I chóng t«i rót ra mÊy kÕt luËn sau:
12
a. TruyÒn thô kiÕn thøc trong bµi gi¶ng m«n GDCD lµ cÇn thiÕt nhng ph¶i cã sù
liªn hÖ thùc tÕ bëi ®Æc thï bé m«n lµ: Nh÷ng nguyªn lý chÝnh trÞ, b¶n chÊt cña hiÖn
thùc x· héi. Nã cã tÝnh ch©n lÝ ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan vµ cã t¸c dông chØ ®¹o
ho¹t ®éng thùc tiÔn. Thùc tiÔn lµ thíc ®o, kiÓm tra lÝ luËn. Bµi gi¶ng ph¶i ®¶m b¶o tÝnh
thèng nhÊt khoa häc vµ thùc tiÔn.
b. Lùa chän néi dung vµ ph¬ng ph¸p tÝch hîp cho phï hîp víi néi dung bµi gi¶ng
vµ sù nhËn thøc cña häc sinh ®Ó bµi gi¶ng cã chÊt lîng vµ häc sinh cã kÕt qu¶ kiÓm tra
tèt.
c. Häc sinh cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi cuéc sèng, biÕt quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò
cña cuéc sèng ngay tõ khi cßn ngåi trªn nghÕ nhµ trêng. §©y chÝnh lµ c¬ së ®Ó sau nµy
häc sinh phôc vô tèt cho x· héi, cuéc sèng.
d. Lµ mét khÝa c¹nh ®Ó h×nh thµnh nh©n c¸ch häc sinh, h×nh thµnh tÝnh nh©n v¨n,
ý thøc céng ®ång tr¸ch nhiÖm .
2. Nh÷ng ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ
a. Víi s¸ch gi¸o khoa:
C¸c h×nh ¶nh minh ho¹ trong SGK cÇn ph¶i t¨ng thªm vÒ sè lîng ®ã lµ ph¬ng
ph¸p tÝch hîp trùc quan, trùc gi¸c cña bµi häc ®èi víi häc sinh. Nhµ níc ph¶i trang bÞ
thªm t liÖu, phim ¶nh, b¨ng h×nh, ®å dïng bé m«n ®Ó qu¸ tr×nh tÝch hîp ®¹t kÕt qu¶
cao.
b. Víi nhµ trêng
- Nhµ trêng cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch vµ yªu cÇu tÝch hîp cô thÓ ®Ó gi¸o viªn thùc
hiÖn, tr¸nh sù tuú tiÖn tÝch hîp kh«ng cã chñ ®Þnh, kÕ ho¹ch.
- Nhµ trêng ph¶i cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi ®Þa ph¬ng, ®Ó häc sinh n¾m b¾t ®îc
c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n, quan träng cña ®Þa ph¬ng ®ang diÔn ra hµng ngµy ®Ó gi¸o viªn tÝch
hîp trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y.
c. Víi ®Þa ph¬ng: ph¶i n¾m ®îc sè häc sinh ®ang häc trung häc phæ th«ng ®Ó cã
nh÷ng buæi tËp trung, nãi chuyÖn hoÆc mét h×nh thøc giao lu nµo ®ã ®Ó c¸c em n¾m ®îc t×nh h×nh ®Þa ph¬ng vÒ. Tõ ®ã cã thÓ tÝch hîp sinh ®éng trong bµi lµm, n©ng cao sù
hiÓu biÕt cña häc sinh vÒ m«i trêng sèng cña m×nh.
KÕt luËn
Nh÷ng ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tÝch hîp phï hîp ®Ó h×nh thµnh ý thøc b¶o vÖ m«i
trêng qua m«n GDCD cho häc sinh líp 11 nh»m g¾n häc sinh víi thùc tÕ cuéc sèng
vµ h×nh thµnh cho c¸c em ý thøc quan t©m ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra cÊp thiÕt ®èi
víi loµi ngêi là việc làm cấp thiết. Kinh nghiÖm gi¶ng d¹y tuy cßn khiªm tèn song
còng ®· cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh, bíc ®Çu thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan: ý thøc,
hµnh ®éng, chÊt lîng häc tËp bé m«n ®îc n©ng cao. C¸c em sèng cã tr¸ch nhiÖm h¬n
víi gia ®×nh, nhµ trêng vµ x· héi. Víi nh÷ng kÕt qu¶ ban ®Çu, chóng t«i kh¼ng ®Þnh
kinh nghiÖm nµy cã tÝnh kh¶ thi cao, cã t¸c dông s©u réng vµ ý nghÜa thiÕt thùc rÊt
13
lín. §©y chØ lµ nh÷ng kinh nghiÖm rÊt khiªm tèn, cÇn ®îc trao ®æi, bæ sung thªm ®Ó
kinh nghiÖm cã tÝnh phæ biÕn r«ng r·i, ®¹t tÝnh thùc tiÔn cao vµ ph¸t huy h¬n n÷a trong
qu¸ tr×nh häc tËp vµ gi¶ng d¹y.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ
Thanh Hóa, ngµy 20 th¸ng 05 n¨m 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội
dung của người khác
Người viết SKKN
Nguyễn Thị Diệu Hiền
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Lý luËn d¹y häc m«n GDCD. Nhµ xuÊt b¶n §¹i häc Quèc gia Hµ Néi
1999.
2. N©ng cao n¨ng lùc cho gi¸o viªn THPT vÒ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y
häc m«n GDCD. Tµi liÖu lu hµnh néi bé §¹i häc s ph¹m Hµ Néi n¨m 2005.
3. Tµi liÖu båi dìng gi¸o viªn thùc hiÖn ch¬ng tr×nh SGK líp 11 m«n
GDCD n¨m 2007.
4. Gi¸o dôc b¶o vÖ m«i trêng trong m«n GDCD THPT nhµ XBGD Hµ
Néi n¨m 2008.
5. Gi¸o dôc c«ng d©n líp 11 (SGK)
6. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø X . Hµ Néi 2006
7. LuËt b¶o vÖ m«i trêng (2005).
8. Tõ ®iÓn tiÕng viÖt (2008).
9. B¸o TiÒn phong c¸c sè n¨m 2006, 2007, 2008
10.B¸o Nh©n d©n n¨m 2007, 2008, 2009.
14
Môc lôc
A- §Æt vÊn ®Ò
I- TÇm quan träng cña m«i trêng ®èi víi
cuéc sèng con ngêi.
II- Thùc tr¹ng m«i trêng hiÖn nay vµ viÖc tÝch hîp
b¶o vÖ m«i trêng ë trêng THPT.
1. T×nh tr¹ng m«i trêng ë níc ta hiÖn nay
2. NhËn thøc cña häc sinh ®èi víi vÊn ®Ò « nhiÔm m«i trêng hiÖn nay
3. Thùc tr¹ng tÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng ë trêng THPT hiÖn nay
B- PhÇn néi dung
I- C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn tÝch hîp
1. Chän néi dung bµi giang phï hîp ®Ó tÝch hîp cã hiÖu qu¶
2. Lùa chän ph¬ng ph¸p tÝch hîp phï hîp
II- C¸c ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh tÝch hîp
1. §iÒu tra x· héi häc vÒ nhËn thøc cña häc sinh ®èi víi m«i trêng
2. §iÒu tra møc ®é « nhiÔm m«i trêng ë n¬i c tró vµ häc sinh
III- Thùc nghiÖm tÝch hîp vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc
1. X¸c ®Þnh yªu cÇu môc ®Ých tÝch hîp
2. Thùc hµnh tÝch hîp vµ kÕt qu¶
IV- H×nh thµnh ý thøc b¶o vÖ m«i trêng qua bµi lµm cña häc sinh
1. §Ò kiÓm tra ph¶i cã nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tÝch hîp
2. Chän h×nh thøc kiÓm tra ®Ó cã sù tÝch hîp phï hîp
V- H×nh thµnh ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cho häc sinh
t¹i khu d©n c, n¬i c tró
VI- KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch hîp b¶o vÖ m«i trêng ë líp 11
1. VÒ nhËn thøc:
2. VÒ hµnh ®éng.
3. VÒ kÕt qu¶ kiÓm tra
VII- Bµi häc kinh nghiÖm vµ nh÷ng ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ
1. Bµi häc kinh nghiÖm.
2. Nh÷ng ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ
15
Trang
1
3
4
4
6
7
8
13
14
15
17
C- PhÇn kÕt luËn
Tµi liÖu tham kh¶o
18
19
16
- Xem thêm -
.DOC 
16 
92 
88 
