Tài liệu Skkn biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường tiểu học

Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH A. ĐẶT VẤN ĐỀ I/LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Từ xưa đến nay Đảng và Nhà nước ta đã đặt giáo dục và đào tạo thành “Quốc sách hàng đầu, là tương lai của dân tộc”, “một trong những động lực quan trọng để thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, là điều kiện phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và bền vững” Bác Hồ muôn vàn kính yêu của chúng ta luôn mong cho mọi tầng lớp nhân dân một điều rằng “ai cũng được học hành”, đó là một quyền lợi cơ bản của mỗi người. Trong những năm gần đây tình trạng học sinh bỏ học diễn ra phổ biến trong cả nước, việc học sinh bỏ học chủ yếu tập trung ở vùng cao, biên giới và hải đảo. Đặc biệt tình trạng học sinh bỏ học cũng diễn ra ngày càng nhiều tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng đặc biệt khó khăn của chính phủ. Đặc biệt trường TH Hồ Thị Kỷ A nằm trong địa bàn xã Hồ Thị Kỷ, trong những năm qua tình hình bỏ học chiếm 1,5%, gây ảnh hưởng đến công tác phổ cấp giáo dục. Qua những con số nêu trên khi nhìn vào không khỏi làm chúng ta băn khoăn và đặt ra hàng loạt câu hỏi. Nguyên nhân nào làm cho tỉ lệ học sinh bỏ học vẫn còn ở mức cao như vậy? Tại sao chúng ta đã có nhiều biện pháp nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học nhưng tình trạng học sinh bỏ học vẫn còn ở mức cao? Những biện pháp đó thực sự đã hiệu quả chưa? Có biện pháp nào hiệu quả hơn không? Rất nhiều câu hỏi đặt ra trong đầu chúng ta. Trước tình hình đó trong quản lý cần phải tăng cường phối hợp với các lực lượng xã hội, các ban ngành đoàn thể để có biện pháp phù hợp nhằm ngăn ngừa, và vận động học sinh trở lại trường. Cố gắng huy động để 100% học sinh trong năm học tốt nghiệp Tiểu học, đủ điều kiện tuyển sinh vào lớp 6, qua đó thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục về mọi mặt - Với trách nhiệm của một nhà quản lí tôi luôn mong muốn sao chất lượng nhà trường ngày một đi lên, và đặc biệt mảng phổ cấp giáo dục mà tôi đảm nhận đạt kết Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 1 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH quả tốt nhất. Từ những lý do nêu trên tôi đã nghiên cứu đề tài “Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH”, nhằm góp phần đưa ra những biện pháp trong quá trình chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ giáo dục để giảm bớt tỉ lệ học sinh bỏ học. Hạn chế tình trạng học sinh bỏ học và thực hiện đúng mục tiêu PCGD tiểu học đúng độ tuổi, góp phần xây dựng một xã hội Dân trí – Văn minh – Dân giàu – Nước mạnh. II. CƠ SỞ LÝ LUẬN: - Bỏ học là hiện tượng xảy ra trong phạm vi nhà trường.Đó là hiện tượng học sinh rời khỏi ghế nhà trường khi đang ở giai đoạn được giáo dục thuộc cấp học mà học sinh đó được tuyển sinh. - Bỏ học trước hết là ảnh hưởng đến bản thân học sinh sau đó ảnh hưởng đến gia đình và xã hội - Trong những năm gần đây, hiện tượng nghỉ học, bỏ học ở học sinh diễn ra khá phổ biến ở nhiều nơi và đó cũng là mối quan tâm trăn trở của những người làm nghề “trồng người” và cũng là mối quan tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh. - Câu hỏi: “Làm thế nào để ngăn ngừa, khắc phục tình trạng học sinh nghỉ học, bỏ học?” là vấn đề muôn thuở của nhà trường, đồng thời không ít cán bộ quản lý trường học, giáo viên đã dành một thời gian khá lớn cho công việc này. - Bỏ học ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của xã hội hiện nay. Nguyên nhân tạo ra thực trạng trên từ nhiều phía vì tất cả đều có nguồn gốc phức hợp. Đó có thể từ gia đình, nhà trường, xã hội, bạn bè.. Học sinh thường có học lực yếu kém hoặc thiếu căn bản dẫn đến lưu ban, bỏ học… Tuy nhiên, với chức năng là một cơ quan giáo dục chuyên biệt, nhà trường vẫn luôn giữ vai trò chủ đạo trong việc giúp các em yên tâm học tập mà không nghỉ học, bỏ học cũng như vận động thuyết phục học sinh bỏ học trở lại trường và xem việc đến trường để học các môn học là (mục tiêu) của chính các em. Tóm lại học sinh bỏ học có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của đất nước, nhất là ảnh hưởng đến mục tiêu hoàn thành phổ cập THCS. Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 2 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH - Để học sinh thực hiện tốt mục tiêu đến trường, trong những năm học qua, bản thân tôi đã chủ động tìm hiểu, áp dụng nhiều biện pháp, cách thức và bước đầu đã đạt được hiệu quả. - Chính vì vậy, tôi viết nên sáng kiến “Một số biện pháp duy trì sỉ số học sinh” để mọi người cùng tham khảo và có biện pháp tốt nhất trong việc hạn chế tình trạng bỏ học của học sinh. III. CƠ SỞ THỰC TẾ: - Với vai trò là một nhà quản lý tôi rất đau lòng khi thấy các em học sinh hiện nay mới chỉ lớp 4 – 5 mà đã có tâm trạng không muốn đến trường, chỉ mong được nghỉ học sớm để la cà lêu lỏng, chơi bời cùng lũ bạn xấu, lao vào những trò chơi vô bổ: nghiện game, đánh bài,… - Một câu hỏi đặt ra với tôi là: “Làm thế nào để học sinh ham thích đến trường và hăng say hòa nhập vào các hoạt động vui chơi học tập ở trường hơn?”, để các em có thể cảm thấy “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Từ những trăn trở đó, tôi quyết định đem hết khả năng cùng lòng nhiệt quyết của nhà sư phạm của những người mang trên vai sự nghiệp “trồng người” cao cả để giúp đỡ các em trở lại trường học tập. - Dưới sự nỗ lực của bản thân cùng sự giúp đỡ của nhà trường và đồng nghiệp, đặc biệt là sự cố gắng của các em học sinh nên đã mang lại kết quả rất khả quan. Mang lại cho bản thân tôi niềm phấn khởi vô cùng. Và chính điều đó là động lực để tôi viết nên sáng kiến kinh nghiệm này, và trên thực tế đã mang lại kết quả đáng trân trọng. Mong rằng những kinh nghiệm này phần nào giúp ích cho các đồng nghiệp nhất là các em học sinh. B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH: 1/ Đặc điểm tình hình địa phương và nhà trường: - Tình hình địa phương: +Đặc điểm tình hình kinh tế xã hội: Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 3 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH Xã Hồ Thị Kỷ là một xã thuộc xã có điều kiện đặc biệt khó khăn của huyện Thới Bình nằm cách thị trấn huyện hơn 14 km. Hiện nay đang được sự quan tâm của các cấp các ngành để xây dựng xã đạt các tiêu chí xây dựng Nông thôn mới, đời sống nhân dân từng bước phát triển về kinh tế xã hội. +Đặc điểm truyền thống văn hoá giáo dục: Có truyền thống cách mạng lâu đời trong kháng chiến chông Mỹ cứu nước,là một xã anh hùng luôn được ưu tiên về các chế độ chính sách. Phong trào văn hoá giáo dục tại địa phương luôn được quan tâm và ngày một phát triển người dân hiếu học, phong trào thi đua học tập ở địa phương luôn được duy trì và ngày một phát huy hiệu quả hơn + Đặc điểm nhà trường: Trường Tiểu học Hồ Thị Kỷ A đựoc thành lập từ năm 1992 và đến năm 2006 thì được Ngân Hàng Đông Á đầu tư xây dựng dãy phòng học khang trang với 5 phòng học. Đén năm 2011 trường được xây dựng thêm 6 phòng của giai đoạn II kiên cố hóa trường lớp. Và hiện nay đang được chương trình Segap đầu tư xây dựng nhà đa năng phục vụ cho việc học tập của các em ngày một tốt hơn. Năm học 2012-2013 toàn trường có 450 em, chia làm 20 lớp với một đội ngũ cán bộ quản lý gồm: 03 đồng chí và 27 đồng chí giáo viên thực dạy, trong đó có 03 giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh và 04 giáo viên day giỏi cấp huyện dưới sự lãnh đạo của chi bộ gồm có 15 đồng chí. Cơ sở vật chất của nhà trường : Diện tích đất được cấp 7766m 2, bình quân mỗi học sinh 17,25m2. 2/ Thuận lợi - Khó khăn: a/Thuận lợi: Thứ nhất: Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của của lãnh đạo Phòng giáo dục, UBND xã Hồ Thị Kỷ và chính quyền địa phương. Trong những năm qua các hoạt động dạy và học của nhà trường đã không ngừng đi lên, cơ sở vật chất được đầu tư cơ bản đáp ứng nhu cầu dạy và học. Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 4 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH Thứ hai: Đội ngũ cán bộ giáo viên nhà trường đa số là người địa phương có tuổi đời bình quân còn trẻ, yêu nghề, 100% đạt chuẩn và trên chuẩn, nhiều giáo viên đã công tác lâu năm tại trường nên có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy và quản lí học sinh. Thứ ba: Học sinh nhà trường là những học sinh có đạo đức tốt luôn ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập, lễ phép với thầy cô giáo, có ý chí vượt khó vươn lên trong học tập. b/Khó khăn: Thứ nhất: Trường TH Hồ Thị Kỷ A nằm trong một xã khó khăn đang hưởng chế độ 135 của chính phủ. Có địa bàn trải rộng, dân cư đông đúc, một phần là con em người dân tộc.. Thứ hai: Đời sống kinh tế của người dân còn khó khăn, đa số phải lo làm ăn xa, trình độ dân trí thấp. Còn một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc học của con em mình, vì vậy nên họ chưa kiểm tra nhắc nhở con em họ học tập. Thứ 3: Học sinh của trường thuộc nhiều địa bàn trong xã tập trung về học, đôi lúc thông tin về gia đình học sinh chưa kịp thời, việc nắm bắt tình hình học sinh và gia đình học sinh còn hạn chế. Trong những năm học trước tỉ lệ học sinh bỏ học của nhà trường vẫn còn ở mức cao.. Thứ tư: Phần lớn học sinh trong lớp là con em nông dân nên ngoài việc học các em còn phải phụ giúp gia đình. Ý thức tự học của các em chưa cao 3/ Thực trạng học sinh bỏ học ở trường TH Hồ Thị Kỷ A: Qua điều tra thu thập số liệu về học sinh bỏ học của nhà trường trong những năm học trước được thống kê như sau: Tổng số Năm học 2009-2010 2010-2011 2011-2012 học sinh 432 444 447 Khối 4 Khối 5 T.số H.s Tổng số Số hs Tỉ lệ Tổng số Số hs Tỉ lệ bỏ học bỏ học % bỏ học % 85 1 1,2 67 2 2,9 3 78 1 1,3 82 1 1,2 2 93 2 2,2 71 3 4,2 5 Tỉ lệ % 1,9 1,3 3,0 Qua bảng thống kê ta nhận thấy tỉ lệ học sinh bỏ học ở trường TH Hồ Thị Kỷ A trong những năm trước đây có xảy ra nhưng ở mức độ thấp được duy trì ở mức dưới Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 5 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH 1,5%. Riêng năm học 2009-2010 và 2010-2011 số học sinh bỏ học của nhà trường vẫn duy trì ở tỉ lệ thấp. Nhưng dến năm 2011-2012 số học sinh bỏ học tăng lên đáng kể chiếm 3,0% . Do vậy việc tìm hiểu nguyên nhân học sinh bỏ học để tiếp tục thực hiện có hiệu quả tỉ lệ học sinh bỏ học không quá 1,5% là một yêu cầu cấp bách. Vì vậy tìm ra giải pháp chống học sinh bỏ học nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học 2012-2013. Qua tìm hiểu cán bộ giáo viên trong hội đồng nhà trường tôi đựơc biết trong năm học 2012-2013 có nhiều đối tượng học sinh có nguy cơ bỏ học nhưng với sự quyết tâm của lãnh đạo nhà trường, lòng nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm với sự giúp đỡ của chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể trong xã hội tác động đến các đối tượng học sinh giúp đỡ động viên các em kịp thời các em đã quay lại trường để tiếp tục học tập. Mặc dầu chưa kết thúc năm học nhưng việc vận dụng các giải pháp chống học sinh bỏ học đã phát huy được hiệu quả. Đến nay chỉ có 2 em học sinh nghỉ học, chiếm tỉ lệ dưới 1,5%. II/ NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN HỌC SINH NGHỈ, BỎ HỌC: 1/ Do khó khăn trong quá trình học tập: - Với cấp tiểu học mục đích dạy học là giúp các học sinh nắm được năm kỹ năng cơ bản như: đọc, đánh vần, làm toán, viết và nói. Nhưng trong thực tế có nhiều học sinh không nắm được các kỹ năng cơ bản trên, dù đã có cố gắng nhiều. Từ đó gây cho các em sự chán nản, mặc cảm với các bạn bè cùng trang lứa, dẫn đến mất tự tin và cuối cùng là nghỉ, bỏ học. - Một số biểu hiện như: + Một số học sinh gặp khó khăn trong việc đọc do thuật ngữ tiếng địa phương, hay do khuyết tật nên đã tự ti, mặc cảm khi phải đọc trước bạn bè và đã tỏ ra e ngại, sợ sai bị thầy cô rày la. + Một số trường hợp khác là học sinh gặp trở ngại trong việc làm toán như: những khó khăn khi thực hiện phép đếm, phép cộng, phép trừ, một vài trường hợp khác là việc lưu giữ kiến thức trong trí nhớ không được bền vững. Từ đó, những con số, những bài toán trở thành sự khó khăn, vất vả trong môn học và những bài kiểm Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 6 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH tra không đạt được kết quả cao làm cho các em thấy như có một bức rào ngăn cách đối với các em. + Một số học sinh tỏ ra tự ti khi bạn bè trêu ghẹo vì khi chính tả có quá nhiều lỗi sai, tập làm văn thì bị điểm thấp và dẫn đến cảm thấy mình lúc nào cũng thua kém bạn bè, sự mặc cảm ngày càng lớn. 2/ Do sự tự ti, mặc cảm vì bệnh hay một khuyết tật: - Một số học sinh vì những ảnh hưởng của chiến tranh như chất độc màu da cam, hoặc một khuyết tật nào đó do di truyền của bố mẹ để lại…bên cạnh một số ảnh hưởng của sự phát triển cơ thể không được bình thường. Các em đến trường, thường xuyên bị bạn bè chọc ghẹo bởi một khiếm khuyết đó trên cơ thể… Ban đầu khi các em còn nhỏ còn rất vô tư, nhưng càng lớn lên các em bắt đầu có suy nghĩ lớn dần, biết so sánh giữa mình và bạn bè cùng trang lứa. Các em cảm thấy mình không được may mắn như các bạn, và sự mặc cảm đó ngày càng tăng cao khiến em tách rời mình với các bạn. Sự tách rời đó dần đẩy các em ra xa tập thể dẫn đến em cảm thấy lẻ loi, cô độc và cũng từ đó em cảm thấy mình không thích nghi với môi trường hiện tại là lớp học, nhà trường dẫn đến việc nghỉ, bỏ học xảy ra. 3/ Do hoàn cảnh gia đình: Gia đình là cái nôi nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ, gia đình là yếu tố rất cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Thực tế cho thấy những trẻ em sống trong một gia đình ấm êm, ba mẹ yêu thường hòa thuận gắn bó với nhau sẽ tạo cho các em những thuận lợi trong học tập. Nhưng cũng có những vấn đề ngược lại với những trẻ sống trong một gia đình có sự bất hòa giữa cha và mẹ (có khi ba mẹ thường bất đồng, hoặc là ly thân với nhau). Và đặc biệt hơn khi nền kinh tế càng phát triển con người lại bận rộn với công việc của mình mà quên đi vai trò làm cha me, không có thời gian để chăm sóc kiểm tra việc học tập của con em mình. Bên cạnh đó một số trẻ em sống trong gia đình gặp nhiều khó khăn về kinh tế, cha mẹ thường ốm đau bệnh tật… - Từ những thực tế nêu trên đã dẫn đến cho trẻ bị ức chế về mặt tinh thần, cảm xúc bất ổn, đôi lúc có hành vi nông nổi, sống gian dối… những hành vi đó không Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 7 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH phù hợp với môi trường giáo dục của nhà trường và tất nhiên trẻ cảm thấy mình bị cô lập, mất lòng tin và chuyện nghỉ, bỏ học là điều tất nhiên. 4/ Tác động của môi trường, xã hội: - Những bậc làm cha mẹ có mấy ai mà không muốn con em mình là những đứa trẻ ngoan nhất, học giỏi nhất. Khi một đứa trẻ sinh ra và lớn lên là một học sinh ngoan lễ phép có đạo đức tốt là niềm vui chung của các bậc cha mẹ, và cho xã hội. Thế nhưng ngày nay khi xã hội càng phát triển, thời đại của khoa học kỹ thuật ngày càng cao sự phát triển của giới truyền thông (sách, báo, phim ảnh), một số học sinh đã bị cuốn vào đó do sự hiếu kỳ đã học theo cách nói, cách làm mà những gì mình đã biết …Các em muốn thể hiện cái “bản lĩnh” của mình theo cái gọi là “mốt” thời đại. Từ đó thể hiện tính ương ngạnh, thiếu lễ phép, bất cần sự dạy dỗ của gia đình, thầy cô, chỉ nghe lời bạn bè và tự phát của bản thân, nhằm đáp ứng nhu cầu nhất thời. Sự tác động của môi trường xã hội làm cho các em cảm thấy vui hơn, thích hơn. Từ đó việc nghỉ, bỏ học là không tránh khỏi. * Từ những nguyên nhân trên, bản thân tôi đã mạnh dạn đề ra và áp dụng các biện pháp đó là: III/ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: *Từ việc nắm bắt được các nguyên nhân dẫn đến học sinh bỏ học lãnh đạo nhà trường đã kết hợp với chủ nhiệm các lớp, giáo viên bộ môn và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường và ngoài xã hôi tìm ra những biện pháp hữu hiệu để giáo dục học sinh 1/Đối với học sinh: -Việc học ở nhà: Học sinh cần thực hiện theo đúng yêu cầu của giáo viên: tập trung học bài, làm bài tập đầy đủ, chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp, thực hiện giờ giấc học tập theo kế hoạch, thời khóa biểu -Việc học ở trường: Khi đến lớp các em phải nghiêm túc thực hiện theo đúng nội quy của nhà trường: đi học đúng giờ, chuyên cần, nghỉ học phải xin phép, đi học phải mang theo đầy đủ sách vở, dụng cụ học tập. Trong giờ học phải lắng nghe thầy cô giảng bài, tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài. Đồng thời, phải tham gia Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 8 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH thường xuyên đầy đủ các phong trào thi đua của trường của lớp, tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp, tham gia các sinh hoạt của đội thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Mỗi học sinh cần phải có ý thức tự vươn lên trong học tập bằng cách tự rèn lyuện và nỗ lực của bản thân, khắc phục mọi khó khăn để đạt kết quả cao trong học tập. - Cần phát huy vai trò tự quản của các em, chọn những học sinh có năng lực phân công làm cán sự lớp, Ban chỉ huy Đội, phải có niềm tin đối với trẻ, từ đó giao việc cho các em hoàn thành dễ dàng hơn. Vì những học sinh được thầy cô giao việc đều là học sinh học giỏi, ngoan lễ phép, có tinh thần trách nhiệm với công việc. Trong quá trình tham gia các sinh hoạt tập thể tạo cho học sinh sự gẫn gũi trở thành những người bạn tốt, có tinh thần đoàn kết tập thể. Từ đó khi các em có những biểu hiện dẫn đến tình trạng bỏ học thì bạn bè cũng có thể động viên khuyên nhủ. Vì vậy, cần định hướng cho các em biết cách tự quản lớp học của mình, báo cáo kịp thời những học sinh bỏ giờ, tạo ra dư luận tập thể, giúp đỡ và tạo điều kiện để các em khắc phục những tồn tại thiếu sót mà tiếp tục việc học. 2/Đối với giáo viên: - Giáo viên chủ nhiệm: Khi được phân công phụ trách chủ nhiệm thì ngay từ đầu năm học cần tìm hiểu đầy đủ các thông tin về đối tượng học sinh của lớp mình: cần quan tâm đặc biệt đến đối tượng học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, học sinh học lực yếu kém, học sinh cá biệt .Với những học sinh đặc biệt của lớp Giáo viên chủ nhiệm cần phải xây dựng kế hoạch hàng tuần, tháng, học kì và cả năm một cách cụ thể và báo cáo kịp thời với nhà trường với các học sinh lười học, bỏ giờ , bỏ tiết, nghỉ học, học lực yếu để nhà trường có biện pháp xử lý một cách kịp thời. - Đối với một số học sinh có sự tự ti mặc cảm GVCN cần phải đưa các em em thoát khỏi sự tự ti để hòa nhập với cuộc sống tập thể. Lúc này vai trò của giáo viên hết sức quan trọng đối với tâm hồn trẻ. Người giáo viên vừa là người thầy vừa là cha mẹ vừa là người bạn để các em có thể gần gũi và sẽ chia những khó khăn mà các em gặp phải. Và điều đó sẽ giúp cho các em vượt qua khó khăn. Chính vì vậy, mỗi người thầy là người tương tác với các em trong việc học tập, sinh hoạt và cốt yếu là Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 9 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH luôn cân bằng giữa tư cách là người giữ kỷ cương, là người bạn tâm tình mỗi khi các em cần sự giúp đỡ. Do vậy, mỗi lời hỏi thăm, mỗi cử chỉ chăm sóc của thầy (cô) sẽ giúp các em thoát khỏi mọi tự ti, mặc cảm. - Ngoài ra thường xuyên, tổ chức tốt các buổi sinh hoạt lớp, các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, tổ chức cho lớp có kế hoach giúp đỡ những em có hoàn cảnh khó khăn, phân công giúp đỡ lẫn nhau trong học tập bằng hình thức “đôi bạn cùng tiến”học sinh có học lực khá, giỏi cùng nhóm với học sinh có học lực yếu , kém để nhằm giúp đỡ các em vươn lên trong học tập. Tổ chức và phát động các phong trào thi đua trong học tập, thi đua giữa các tổ trong lớp có hình thức khen thưởng động viên kịp thời những em học sinh có tiến bộ. - Giáo viên chủ nhiệm là người gần gũi thường xuyên gắn bó với các em học sinh nhất, chính là người tác động nhiều nhất đến từng cá nhân học sinh. Vì vậy bằng tình thương và trách nhiệm luôn luôn gần gũi với các em để nắm bắt hoàn cảnh từng em, hiểu được tâm tư nguyện vọng; nắm vững và kịp thời nguyên nhân dẫn đến học sinh bỏ học mà đề xuất các biện pháp giáo dục thích hợp để nhà trường có biện pháp xử lý, hạn chế học sinh bỏ học. - Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa nhà trường với phụ huynh, thường xuyên thông báo kết quả rèn luyện và học tập của học sinh ở trường đến với phụ huynh học sinh, đồng thời cũng thăm hỏi nắm bắt việc học tập ở nhà của học sinh. Lưu ý giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh học sinh phải liên hệ chặt chẽ kịp thời, thống nhất các biện pháp để giáo dục các em. 3/ Đối với nhà trường Ngay từ đầu năm học nhà trường chỉ đạo tổ chức khảo sát chất lượng đầu năm của học sinh ở từng khối lớp. Từ đó phân lọai trình độ của học sinh, chú trọng đến học sinh yếu kém để có kế hoach phụ đạo, dạy kèm cho các em. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên, thường xuyên theo dõi giờ lên lớp của giáo viên, tiến hành dự giờ thăm lớp, kiểm tra hồ sơ giáo viên, phân công giáo viên có năng lực, nhiệt tình trong công tác đảm nhận từng khối lớp cụ thể phù hợp với khả năng và trình độ. Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 10 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH Chỉ đạo cho từng giáo viên chủ nhiệm theo dõi sát sao việc học tập của học sinh, sỉ số học sinh, báo cáo quá trình học tập và rèn luyện của học sinh ở lớp cho nhà trường hàng tuần. Từ đó nắm được những đối tượng học sinh yếu kém, học sinh có nguy cơ bỏ học. Nhà trường phối hợp với chính quyền địa phương, các ngành, các cấp, các tổ chức xã hội, phụ huynh học sinh trên địa bàn để giúp đỡ, từ đó giáo dục các em, hỗ trợ các em có hoàn cảnh khó khăn về tinh thần và vật chất. Nhà trường cũng đã tiến hành miễn giảm các khoản thu, nộp đối với học sinh nghèo, xây dựng quỹ tình thương vì học sinh nghèo, tham mưu với hội khuyến học, hội phụ huynh để cùng phối hợp giáo dục các em, từ đó tạo niềm tin tạo sự nhận thức đúng đắn về giáo dục cho mỗi phụ huynh để họ hiểu rằng sự học là cần thiết cho mỗi con người. 4/ Đối với đoàn thể trong nhà trường: Các tổ chức đoàn thể trong nhà trường: Công đoàn, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên tiền phong… Đây là những tổ chức có nhiều phong trào hoạt động sôi nỗi thu hút học sinh tham gia, từ đó giúp đỡ các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn hòa nhập với tập thể. Và qua việc tổ chức các hoạt động vui chơi mang tính chất: câu lạc bộ, tổ, nhóm… đã vận động những em học sinh yếu có mặc cảm trước đây cùng tham gia để tạo sự hoà nhập, cảm hoá các em, tạo niềm tin cho các em. Bên cạnh đó tổ chức các cuộc tham quan dã ngoại, hội diễn văn nghệ, thể dục thể thao… để lôi cuốn học sinh. 5/ Đối với cộng đồng xã hội: - Công tác giáo dục ở địa phương rất được sự quan tâm của các ngành, các cấp, sự nghiệp giáo dục ở địa phương đang ngày càng phát triển. Nhà trường đã tiến hành kết hợp với các tổ chức đoàn thể ở địa phương tuyên truyền, vận động mọi lực lượng tham gia vào công tác giáo dục, xem sự nghiệp giáo dục là sự nghiệp của mọi người, mọi tầng lớp, mọi đối tượng cùng tham gia. - Từ việc tìm hiểu xác định những nguyên nhân bỏ học của học sinh trong các năm học vừa qua, trường TH Hồ THị Kỷ A đã đề ra các biện pháp quản lý ngăn ngừa hiện tượng bỏ học của học sinh và đã mang lại những kết quả rất khả quan. Tỉ lệ học sinh bỏ học trong năm học này chỉ dưới 1%. Có được kết quả trên là do nỗ lực Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 11 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH rất lớn của đội ngũ cán bộ giáo viên trong nhà trường. Qua đó cũng phản ánh được sự quan tâm của các ngành, các cấp, chính quyền địa phương trong công tác giáo dục. Việc ngăn ngừa hiện tượng bỏ học của học sinh đạt kết quả, phần nào đó cũng góp phần đáng kể vào việc nâng cao chất lượng dạy và học ở nhà trường. - Từ những kết quả đạt được cũng mang lại cho bản thân tôi nhiều bài học kinh nghiệm để bổ sung, áp dụng vào công tác quản lý thực tế tại đơn vị mình. - Để khắc phục tình trạng học sinh bỏ học trước hết phải tìm hiểu rõ nguyên nhân bỏ học của học sinh và tìm hiểu những đối tượng có nguy cơ bỏ học. Từ đó khoanh vùng đối tượng, tiến hành giúp đỡ, động viên, theo dõi sự tiến bộ của từng đối tượng, đề ra các biện pháp hợp lý để giáo dục học sinh. - Người quản lý phải biết khai thác, phát huy khả năng của đội ngũ giáo viên. Biết tôn trọng lắng nghe ý kiến từ giáo viên, tạo tinh thần đoàn kết nhất trí trong nội bộ. Thông qua giáo viên để nắm tình hình học sinh và cùng kết hợp với giáo viên để giải quyết các vấn đề nhằm đem lại hiệu quả cao nhất trong công tác. Đồng thời cũng khuyến khích đội ngũ giáo viên tham gia tích cực các hoạt động xã hội, tham gia học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của bản thân họ. - Là một nhà quản lí ngoài sự kết hợp với giáo viên, các bộ phận tổ chức đoàn thể trong nhà trường còn phải biết kết hợp chặt chẽ với các lực lượng khác trong cộng đồng xã hội. Tranh thủ sự giúp đỡ về vật chất và tinh thần của các tổ chức cá nhân để đạt được mục tiêu giáo dục. IV/ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: - Với những biện pháp nêu trên tôi đã thực hiện một cách kiên trì và nhẫn n ại. Tôi thấy có sự tiến bộ rõ rệt, kết quả đạt được như sau: Năm học 2009 – 2010 2010 – 2011 2011 – 2012 2012 - 2013 V/ KẾT LUẬN: Sĩ số 432/190 444/201 447/209 450/210 Đầu năm 432/190 444/210 447/209 450/210 Cuối năm 429/188 442/209 442/207 450/210 Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A Bỏ học 3 2 5 2 12 Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH Việc học sinh bỏ học ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục, vì vậy đòi hỏi sự chỉ đạo của các cấp lãnh đạo, của toàn xã hội. Song với thực tế thời gian qua là người làm công tác quản lý trường học. Qua thực tế quản lý trường học tại trường TH Hồ Thị Kỷ A bản thân tôi đã thu thập được nhiều vấn đề rất bổ ích, liên quan đến công tác quản lý. Đồng thời cũng học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm trong công tác quản lý trường học. Qua thực tế nhiều vấn đề trọng tâm mà tôi được nghe, cũng như qua tìm hiểu: nâng cao chất lượng giáo dục, giáo dục đạo đức cho học sinh, ngăn ngừa hiện tượng bỏ học của học sinh…. Tôi chọn viết nên sáng kiến kinh nghiệm “Biện pháp khắc phục hạn chế tình trạng học sinh bỏ học ở trường TH” vì tôi nghĩ đây là một vấn đề quan trọng được sự quan tâm lớn của ngành giáo dục và cực kỳ phức tạp đối với người làm công tác quản lý. Qua tìm hiểu nguyên nhân và các biện pháp ngăn ngừa hiện tượng bỏ học của học sinh ở trường TH Hồ Thị Kỷ A cũng như những kinh nghiệm quản lý của nhà trường phần nào giúp tôi bổ sung thêm một số kinh nghiệm vào công tác quản lý. Qua thực hiện đề tài số học sinh có nguy cơ bỏ học đã giảm rõ rệt, tỉ lệ học sinh nghỉ học chỉ chiếm dưới 1,5%. Kết quả đó đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy và học, số lượng học sinh yếu kém ở học kì 1 giảm đáng kể, số học sinh khá giỏi của trường ngày một tăng.  Những biện pháp trên đây cũng còn nhiều hạn chế, rất mong các anh, chị đồng nghiệp vui lòng góp ý bổ sung để sáng kiến kinh nghiệm của tôi ngày càng hoàn thiện hơn và có tác dụng tích cực đến công tác chủ nhiệm của lớp mình. Hồ Thị Kỷ, ngày 05 tháng 04 năm 2013 Người viết Người thực hiện: Vương Hiệp Đoàn – Trường Tiểu học Hồ Thị kỷ A 13